Westen dekt zich in tegen olietekorten Lager minimumloon vergroot kans werklozen IcHTEWrt Beveiliging pompstations straks geregeld in \tinkelsliiitingswet is n Meer Duitse toeristen ZATERDAG 12 JANUARI 1991 ECONOMIE PAGINA 5 IEA-landen komen noodplan overeen PARIJS (ANP) Zodra het oorlog wordt in de Golf zal het Internationaal Energie Agentschap (IEA) zorgen dat er da gelijks 2,5 miljoen vaten olie extra beschikbaar zijn voor de markt. Driekwart daarvan moet komen uit de strategische voorraden en een kwart uit (vrijwillige) beperking van de vraag. Geen nieuw heren akkoord met oliemaatschappijen DEN HAAG (ANP) - Minister An- driessen van economische zaken zal geen nieuwe afspraken maken met Shell en Esso over een redelijke ver houding tussen de investeringen van beide oliemaatschappijen in ons land en de door de NAM (waar beide een 40-procents aandeel in hebben) behaalde aardgaswinsten. Zo'n 'herenakkoord' botst met de EG-regelgeving en bovendien zijn de omstandigheden sedert 1980 toen het akkoord werd gesloten, ge wijzigd, schrijft Andriessen aan de Tweede Kamer. Het herenakkoord liep eind 1989 af. Volgens Andriessen (en Shell en Esso) waren de olieprijzen, waaraan de prijs van aardgas is gekoppeld, in 1980 hoog en bestond de verwach ting dat ze verder zouden stijgen. Bovendien bezit de Nederlandse economie volgens Andriessen ge noeg interne kracht om zonder dit soort afspraken toch op voldoende investeringen van Shell en Esso te kunnen rekenen. Andriessen rekent de Kamer voor dat er in de tien jaar van het ak koord een redelijke verhouding tus sen investeringen en winsten is ge weest: 29 miljard gulden aan inves teringen tegenover een NAM-winst van 25 miljard. De aardgaswinsten zijn nu belangrijk lager dan in de periode vóór het herenakkoord, schrijft de bewindsman. Ook zullen deze winsten naar verwachting geen explosieve groei te zien geven. Daarnaast zijn er in de gassector in de nabije toekomst door moder nisering en het inspelen op strenge re milieu-eisen omvangrijke inves teringen te verwachten. "Onder de huidige omstandigheden kan er dan ook van uit worden gegaan dat het niveau van de investeringen Shell en Esso aanzienlijk zal .blij ven", aldus Andriessen. Een woord voerder van Shell beaamt die woor den: "Shell blijft hier investeren zo lang dat commercieel verantwoord en rendabel is". De oliemaatschap pij kan zich vinden vn Andriessens besluit en in de motivering van de minister. De bijdrage van ons land aan dit nood-programma bedraagt 32.000 vaten per dag. Het huidige verbruik is ongeveer 500.000 vaten per dag. Om te komen tot 32.000 vaten wor den de strategische voorraden aan gesproken tot 25.000 vaten per dag. De resterende 7000 vaten moeten komen uit vrijwillige beperking door een oproep aan het publiek om het gebruik van de auto te beper ken. Elk land kan zelf bepalen hoe het het olieverbruik zal terugdrin gen. Tien dagen na het uitbreken van de gevechtshandelingen zal het IEA opnieuw bijeenkomen. Dan zou wel besloten kunnen worden tot een dwingende beperking van het auto gebruik, aldus S. Dessens. Als hoofd van het directoraat voor ener giezaken van het ministerie van economische zaken vertgenwoor- digde hij Nederland gisteren toen het IEA, binnen twee uur tijd, be sloot tot deze noodmaatregelen. Bij de afspraken waren alle belangrijke Westerse industrielanden betrok ken, dus ook Frankrijk dat eigenlijk geen deel uitmaakt van het IEA. AMSTERDAM (GPD) Het aantal overvallen op benzinestations is vo rig jaar tot record hoogte gestegen. Er werden er 206 gepleegd, ruim de helft meer dan in 1989. Volgende week donderdag zal worden aange kondigd dat de Winkelsluitingswet zal worden uitgebreid met bepalin gen omtrent de beveiliging van de tankstations. Dat is de verwachting van Ties Hagen, die bij de Industrie bond FNV de belangen van het pomppersoneel behartigt. De ondernemersorganisatie Bo- vag, waarbij veel benzinestations zijn aangesloten, en de vakbonden vergaderen die dag over de beveili ging van de pompen met de minis teries van sociale en van economi sche zaken. Eerdere suggesties om alle tankstations na een bepaald uur in de avond tot de volgende ochtend te sluiten, zullen daarin van de hand worden gewezen. Hagen gaat ervan uit dat de minis ter van economische zaken in de Winkelsluitingswet voorschriften zal opnemen waarmee beveiligings maatregelen verplicht worden ge steld. De Industriebond FNV heeft daarvoor al geruime tijd geleden een aantal voorstellen gedaan. Die behelzen: - 's avonds en 's nachts geen pompstations open die niet inge richt zijn voor zelfbediening door de automobilist; - met kogelvrij glas afgesloten ruimten bij die (zelfbedienings) pompstations die na tien uur 's Na record aantal overvallen in 1990 avonds open zijn, of een bemanning van deze stations met ten minste twee bedienden; - een op afstand te bedienen deur in pompshops die na zes uur 's avonds open zijn, tv-camera's zowel binnen als buiten en geluids- en stil alarm in alle benzinestations; - assistentie bij het sluiten van het station. Dat moment, waarop de pompbediende zowel buiten als binnen het nodige op te ruimen heeft, blijkt door veel overvallers te worden gekozen om in actie te ko- - een door het pomppersoneel niet te openen afstortkluis, waarin regelmatig kasgeld kan worden ge schoven. Het aantal overvallen is de laatste twee jaar weer snel opgelopen. In 1985 werden er 164 gemeld, een jaar later 177. In 1987 waren het er 166. In 1988, toen er veel aandacht aan dit soort overvallen werd besteed, daalde het aantal ineens tot 98. De volgende twee jaren steeg het tel kens met zo'n 50 procent tot 131 in 1988 en tot 206 in 1990. Kort geding De Stichting Beta, de onafhanke lijke belangenorganisatie tanksta tions, heeft gisteren tijdens een kort geding bij de rechtbank in Den Haag geèist dat de verkoop van si garetten, zoetwaren en magnetron maaltijden niet langer aan banden wordt gelegd. De Algemene Maatre gel van Bestuur, die per 1 januari 1991 in werking is getreden moet buiten werking worden gesteld, eist de Stichting Beta. Volgens de stichting roept de om schrijving in de AMvB van het toe gestane 'weg-gebonden assorti ment', veel vraagtekens op. Daar- naasr wordt volgens Beta niet vol daan aan het gelijkheidsbeginsel. Bij spoorwegstations en vliegha- vens mogen wel na winkelsluitings- tijd alle soorten artikelen worden verkocht. Ook het onderscheid dat is gemaakt tussen tankstations aan snelwegen, die 24 uur per dag ta baksartikelen mogen verkopen en andere benzinestations, die dat niet mogen, is volgens de stichting niet te verdedigen. Tot slot stelden de pomphouders dat de maatregel onredelijk is. De pomphouders zijn gedwongen fors te investeren in elektronisch afsluit bare kasten, waarin de vrije assorti mentsartikelen na winkelsluitings- tijd moeten worden opgeborgen. Via een computersysteem wordt dat door een particuliere controle dienst gecontroleerd. "Die kast kost de pomphouder duizenden guldens maar het controlesysteem sluit nog steeds niet", stelde Post. "Het elek tronische mechanisme in de kast kan gemakkelijk worden omzeild met een magneetje." Landsadvocaat mr. H. Bouma was niet onder de indruk van de ar gumenten van de pomphouders. Het onderscheid tussen pomphou ders aan snelwegen en daarbuiten heeft volgens hem een direct ver band met de concurrentie. "Als de koffie op is springt men na zessen wel op de fiets naar een tankstation in de buurt, maar rijdt niet in de auto naar een station aan de snel weg", aldus Bouma. Hij wees ook op het feit dat de maatregel is genomen na een perio de met veel klachten van detaillis ten. De huidige maatregel is vol gens Bouma het resultaat van een voorstel van de branche-organisatie BOVAG en de Oliecontactcommis- sie (OCC), na een proefopstelling met elektronisch afsluitbare kasten in Den Haag. Dat die kasten fraude gevoelig zouden zijn, is de staat vol gens Bouma niet bekend. Uitspraak 25 januari. Nederland heeft een strategische voorraad die gelijk is aan het ver bruik van 160 dagen. Voor alle lan den in totaal is dat ongeveer 100 da gen. Volgens Dessens leveren alle landen een bijdrage aan het nood- programma naar rato van het ver bruik. IEA-directrice Helga Steeg kan binnen enkele uren aan alle IEA- landen telefonisch de instructie ge ven dat het programma in moet gaan. Ze kan daartoe overgaan zo dra een verminderde aanvoer van olie dreigt. De huidige olievoorraad van de 25 landen die deelnemen aan het plan bedraagt 3600 miljoen va ten, bijna evenveel als in topjaar 1981. In de landen zijn veiligheids maatregelen getroffen om opslag plaatsen en belangrijke energie-in stallaties te beschermen tegen eventuele terreuraanslagen. Philips-personeel in België is ontslagen beu BRUSSEL (ANP) - Achthonderd Belgische Philips-werknemers heb ben gisteren in het centrum van Brussel gedemonstreerd tegen aan gekondigde ontslagen. Bij de tien Philips-vestigingen in België ko men dit jaar circa 1850 van de bijna 15.000 werknemers op straat te staan. De betoging bezorgde de Brussel se politie die vijftig agenten inzette weinig last. Ernstige incidenten ble ven uit. Het Philips-hoofdkantoo: werd bekogeld met eieren pop die Philips-topman Jan Tim mer voorstelde, werd in brand ge stoken. Timmer is de gebeten hond. Op spandoeken (foto rechts) heette hij onder meer 'de jobkiller'. Hij kon digde immers in oktober een drasti sche sanering aan die wereldwijd dit jaar zo'n 40.000 arbeidsplaatsen zou kosten. Het elektronicaconcern vreest anders de strijd met vooral de Japanse concurrentie niet vol te kunnen houden. De Philips-leiding wilde op het hoofdkantoor wel een vakbonds vertegenwoordiging ontvangen, maar de vakbonden wezen die uit nodiging af. ABW-vertegenwoor diger Jorissen zei het nut van zo'n onderhoud na het eerder afspringen van de besprekingen niet in te zien. In België worden vooral de Phi- lips-bedrjjven in Brussel en Leuven getroffen. De vakbonden voorzien zelfs de sluiting van de fabriek in Leuven, waar in 1988 ondanks een lil <DC mnsai PHU'PS 4( TR phhps dhDf.N A* i ohif *ob langdurige staking en een bedrijfs bezetting al zo'n 800 arbeidsplaat sen verdwenen. Bij Philips-MBLE in Brussel, waar bijna 350 mensen ontslag is aangezegd, viel de beto ging samen met een 24-uursstaking. Of er nog meer acties of stakingen zullen komen konden vakbonds vertegenwoordigers nog niet zeg gen. Verwacht wordt dat werkne mers in enkele vestigingen binnen kort spontane acties zullen voeren. (foto EPA) AMSTERDAM (GPD) - Nederland blijft populair bij de Duitsers. Het aan tal (verblijfs)toeristen uit Duitsland steeg vorig jaar, in vergelijking met 1989, met 10 procent tot 1,8 miljoen. Duitsland levert daarmee veruit de meeste toeristen. Het totale aantal buitenlandse bezoekers bedroeg in 1090 ongeveer 5,8 miljoen, aldus een opgave van het Nederlands Bureau voor Toerisme. Ook het aantal Duitse overnachtingen steeg, van 6,3 miljoen in 1989 naar ruim 7 miljoen vorig jaar. Gemiddeld verblijven Duitse toeristen vier nach ten in ons land. Volgens de reisverkeersbalans van de Nederlandse Bank brachten de Duitsers in 1989 ruim 2,1 miljard gulden in het laatje. Economie kort Voorstel WRR gééft terug wat verloren ging in veranderende samenleving Werfovername De fusie tussen de twee werven van Wilton-Fijenoord Holding (WFH) en Verolme Scheepswerf Heusden (VSH) is een feit. Ondernemingsra den en directies zijn het voor de jaarwisseling jaar al eens geworden over de voorwaarden waarop WFH de scheepsnieuwbouwwerf Verol- me-Heusden overneemt. Ze hebben over het bereikte akkoord echter niets naar buiten gebracht. De over name heeft geen gevolgen voor de 1500 werknemers van de drie wer- Nat. Nederlanden Hongarije heeft Nationale-Neder- landen vergunning verleend om in het land levens- en schadeverzeke ringen te gaan verkopen. Nationale Nederlanden is daarmee een van de eerste buitenlandse verzekerings bedrijven die een volledige dochter in Hongarije mag oprichten. Het Nederlandse concern hoopt in de tweede helft van 1991 te kunnen be ginnen met de verkoop van levens verzekeringen via Nationale-Neder- landen Hungary Insurance Compa ny. Huizenprijs De prijs van een woning is vorig jaar in Nederland met 1,5 procent geste gen. Voor een bestaande woning moest gemiddeld 174.500 gulden worden betaald. In 1989 kostte de zelfde woning nog 171.600 gulden. Het aantal dagen dat een huis ge middeld te koop staat, steeg in 1990 met één dag tot 102 dagen. Het ver schil in vraagprijs en uiteindelijke transactieprijs steeg ook licht, zo blijkt uit cijfers van de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM). Douwe Egberts De directie van Douwe Egberts (koffie, thee, tabak) en de vakbon den hebben overeenstemming be reikt over het sociaal plan voor de komende reorganisatie. DE garan deert dat er geen gedwongen ontsla gen vallen. De werknemers wiens functie vervalt, krijgt een passend aanbod voor ander werk binnen het concern. DE maakte in september van het vorig jaar bekend zo'n twee honderd arbeidsplaatsen te willen schrappen en 25 miljoen gulden te bezuinigen om de doelmatigheid te vergroten. DEN HAAG Een discussie met de sociale partners in Nederland over het minimumloon is als een discussie met bisschop Simonis over de vruchtbaarheid van de ge dachte gehuwde vrouwelijke pries ters te benoemen. Zo'n discussie doet veel publicitaire stof opwaai en, wordt gevoerd vanuit de schut- tersputten van het vooroordeel en laat de hersens in rust: werkgevers zijn düs vóór en de georganiseerde werknemers zijn düs tégen. Het rapport van de Wetenschap pelijke Raad voor het Regeringsbe leid, dat aanbeveelt de werkloos heid een structurele klap omlaag te geven, was nog nauwelijks doorge bladerd of VNO en NCW riepen al luidkeels voorstander te zijn van de gedachte het minimumloon met 30 procent te verlagen. Hun over-en- thousiaste reactie liet de vakcentra les FNV en CNV geen keuze: 'nee' roepen. Onze vooral in het bui tenland veelgeroemde overleg economie liep al vast voordat de in houd der dingen was besproken. Klei Het geweeklaag is nogal voorbarig. Niemand in Nederland nu het mini mumloon verdient wordt bedreigd. Want er is nog slechts sprake van een wetenschappelijk rapport en zo dat rapport ooit door de politiek tot beleid wordt verheven, dan worden in dit laagland van stroeve klei en redelijke geleidelijkheid verworven rechten beschermd met sierlijke overgangsregelingen. Het geweeklaag is bovendien buitegngewoon onverstandig. Ie dereen die vanuit starre ideologie weigert de discussie over het mini mumloon te voeren schaadt op lan gere termijn de belangen van de mensen, met werk of met een uitke ring, die van een minimum moeten leven. Sinds de afschaffing van het mi nimumjeugdloon is de werkloos heid onder schoolverlaters tot een |17| VISSER lSlI Belettering hogevfoerd 131 tel. 123747 leiden REKlAMEBOROeH/tETTVtS/AUTOREKlAME %tikwh to'ch uk 7/WK KééR WtfC. omstandigheden: 'minimum' te zijn waarvan een individu moet kunnen rondkomen. In de sociale zekerheid is dat systeem al ingevoerd en ligt het percentage op 70 procent van het sociale minimum voor gezin normaal, zeer laag niveau gedaald. Invoering (begin jaren zeventig) èn afschaffing (begin jaren tachtig) van het minimumjeugdloon hebben be wezen dat het recht op een mini muminkomen tegelijkertijd een blokkade werpt op het recht dat in komen te verwerven met betaalde arbeid. Een cynische paradox, maar een waarheid als een koe. Laat niemand nu denken dat al die schoolverlaters als jonge slaven door uitbuitende ondernemers aan de geeuwhonger zijn gebracht. Hun inkomen begint lager dan in de da gen van het minimumjeugdloon, maar stijgt, door de werking van vraag en aanbod op de arbeids markt, veel sneller. Ouderwets Het minimumloon in Nederland is een trots monument uit de jaren van wederopbouw en welvaartsgroei, de jaren zestig. Het beschermde werknemers, die toen nog arbeiders heetten, tegen willekeur en schepte landelijk gelijkheid. Dat loon dien de betaald te worden aan een kost winner, ook al een archaïsch (ouder wets) woord, wiens vrouw slechts het recht op een eigen aanrecht had en die ook zijn kinderen daarvan moest onderhouden. Die gezinssi tuatie, toen regel in Nederland, be paalde de hoogte van het minimum loon en doet dat nog. Maar Nederland is ingrijpend ver anderd. Emancipatie, individualise ring, een fraai stelsel van sociale ze kerheid, beter onderwijs en een toe nemende welvaart hebben van de kostwinner/alleenverdiener een schaars specimen gemaakt. Vol- i baan. Verlaging van het mi- gens het WRR-rapport voldoet nog slechts 0.4 procent van de werkne mers in Nederland aan dat beeld, dat Van Kooten De Bie hebben gevat in de liedregel 'Toen was ge luk, heel gewoon.' Anders dan de bedoeling van het minimumloon was wordt het per huishouden nu vaak twee keer ver diend, regelmatig ook vaker. Via be lastingmaatregelen probeert de overheid sinds de jaren tachtig iets van dat 'extra'-minimumloon per huishouden terug te halen en sinds dien hanteren we ondoorzichtige begrippen als 'tweeverdieners- maatregel', 'voordeurdeler' en 'voetoverheveling' De WRR stelt nu maatregelen voor om het minimumloon in feite terug te brengen naar de oorspron kelijke bedoeling in veranderde 'Au' In de eerste automatische c ties wordt zo'n verlaging uitslui tend op z'n verdiensten (werkge vers) of z'n schadelijke effecten (werknemers) voor het loonniveau beoordeeld. Terwijl de WRR de maatregel plaatst in een breed scala van beleid om het aantal werken den (mannen, vrouwen en uitke ringsgerechtigden) aanzienlijk te verhogen. Dat betekent extra produktiviteit voor de economie als geheel. Voor de werkzoekenden ontstaat de kans op zelfstandigheid en het draagvlak voor de sociale zekerheid wordt aanzienlijk versterkt (meer premie betalers, minder 'premiegebrui kers'). De aanzienlijke daling van arbeidskosten die daarmee gepaard gaat doet de hardnekkigste werk loosheid smelten als sneeuw voor de zon en levert de werkenden ruimte op voor netto-loonsverho gingen. Veranderen gaat altijd van 'au' en in de jaren tachtig waren het vaak de progressieve Nederlanders die pleitten voor een 'conserverend' be leid (niet wijzigen, houden zoals het is), terwijl de wil tot verandering geldt als een progressieve eigen schap. Op de rand van de jaren ne gentig staan we in Nederland weer voor zo'n boeiende afweging: con serveren we het recht op een kost winners-minimumloon, dat hon derdduizenden de toegang tot een zelfstandige maatschappelijke posi tie belemmert of durven we de pijn van de verandering te nemen en scheppen we kansen voor groepen mensen die in de jaren tachtig elk perspectief ontbeerden? Uiteindelijk lijkt de laatste vraag tegelijkertijd het antwoord. Conflict NS en vervoersbond FNV opgelost UTRECHT (ANP) - Het conflict tus sen de Nederlandse Spoorwegen en de Vervoersbond FNV is uit de we reld. De FNV-bond had geeist dat de Spoorwegen het Businessplan voor het goederenvervoer vrij zou den geven, maar gisteren werd de zaak in der minne geschikt. Achteraf bezien berust de hele af faire op een serie misverstanden. De vervoersbond wilde de beschik king hebben over een rapport dat ten grondslag lag aan het vorig jaar november gepresenteerde Toe komstplan voor het Goederenver- NS. Volgens de bond be vatte dat stuk, dat de titel 'Business- i dragen, enkele gevoelige punten, die niet in het uiteindelijke Toekomstplan waren meegeno- Daarbij ging het om kritiek op het management van het goederenbe- drijf, een aparte cao voor NS-Goe- deren, de vorming van een aparte pool machinisten voor het goede- renbedrijf en een reductie van de personeelskosten met 50 procent. De vervoersbond wilde daarover met NS praten, maar beschikte niet over het document met die gege vens, die niet waren overgenomen in het definitieve plan. Daarom wil de de NS ze ook niet vrijgeven. "Een concept wordt immers altijd achterhaald door het definitieve stuk", zo schreef commercieel hoof- directeur Portheine aan de ver voersbond. "Verstrekking van con cepten leidt vrijwel steeds - en, zoals blijkt, ook nu - tot verwarring en misverstanden". De vervoersbond accepteerde die uitleg pas gisteren. Het aflopen van het ultimatum had dan ook geen consequenties. De bond had ge dreigd om het 'Businessplan" via de rechter ter beschikking te krijgen. "Alle verschillen tussen het Busi ness- en het Toekomstplan zijn nu van tafel", aldus FNV-bestuurder Korteweg. "Als de NS de groeiplan nen voor het goederenvervoer gaan uitvoeren, komt er geen slechtere cao en worden machinisten niet an ders ingezet. Daar zullen we ze aan houden". Het cao-overleg bij NS begint vol gende maand. De spoorwegvak bond FSV zal daarin, evenals de vervoersbonden van FNV en CNV een loonsverhoging van 3,5 procent voor de 26.000 NS-werknemers ei sen. De FSV wil de eindejaarsuitke ring met een half procent verhoogd zien en wil een eind maken aan het intrekken of afkopen van verlof en atv-dagen. Evenals de Vervoersbond CNV voelt de FSV niets voor verdergaan de arbeidstijdverkorting. De Ver voersbond FNV wil in de nieuwe cao wel een stap zetten richtirtg vierdaagse werkweek door het aan tal roostervrije dagen uit te breiden van twaalf naar negentien. Leven 2,5 procent duin-der in 1990 DEN HAAG (ANP) - De prijzen voor de gezinsconsumptie in ons land zijn tussen midden november en midden december met tweetien- de procent gedaald. Over geheel 1990 kwam de prijsstijging uit op 2,5 procent. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. In november-december werden benzine en kinderkleding goedko per, terwijl enkele posttarieven (kerst- en nieuwjaarskaarten en - pakjes) tijdelijk lager waren. De prijsstijging over het hele jaar van 2,5 procent kwam voor een belang rijk deel voor rekening van de woonkosten. Zo stegen huur, verwarming en verlichting met 4,5 procent in prijs, terwijl deze categorie bijna de helft bijdroeg aan de totale verandering. Kleding en schoeisel werden goed koper (1,2 procent). Vervoer en communicatie werden 2,4 procent duurder. Voeding, drank en tabak (na woonkosten de belangrijkste ca tegorie) stegen met 2,2 procent in prijs.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1991 | | pagina 5