Inzet grafische cao:
4 dagen en 32 uur
M10TIJDELIJK EXTRA HOGE KORTINGEN
Werkgevers willen Ideine bedrijven ontzien
Meergeld nodig voor
kunstmatige bolbliksem
Bonden wijzen
sociaal plan
voor Gazan af
Verto in de
rode cijfers
Boodschappen doen op
tv verdringt winkelen
Dcc-cassette Philips
valt dat-recorder aan
sola
KORTING
KLM beperkt
Golf-vluchten
VRIJDAG 11 JANUARI 1991
ECONOMIE
PAGINA 5
EINDHOVEN (ANP) - De astrofy-
sicus dr.ir. G. Dijkhuis, directeur
van Convectron nv ziet nieuwe mo
gelijkheden voor de opwekking van
energie met behulp van een kunst
matig opgewekte bolbliksem. Hij
krijgt daarbij de steun van een
groep van zeven aandeelhouders
die de komende maand een actie be
gint om voldoende geld voor de
voortzetting van het project bijeen
te krijgen.
In de wetenschappelijke wereld
hem een voldoende basis om de vol
gende stap te nemen.
Dijkhuis denkt in ongeveer twee
veranderd. Men heeft nu veel
aandacht voor alternatieve
energie-opwekking." Ook
heerst grote scepsis over de haal- jaar het bewijs te kunnen leveren politieke kringen constateert Van
ondersteunen. Daarnaast zal de
volksvertegenwoordiging en de
overheid worden gevraagd om de
ontwikkeling van deze schone ener
giebron mogelijk te maken. Van
den Bosch wil vooral een beroep
doen op de ministeries van econo
mische zaken en van milieubeheer.
Het door Dijkhuis en zijn mede
werkers bedachte proces is geba
seerd op een zichzelf insluitende
plasmabol, zoals die soms bij blik
seminslag ontstaat. De astrofysicus
slaagde er tijdens een serie proeven
loods in de Rotterdamse
baarheid van het door de astrofysi- dat een bolbliksem gebruikt kan den Bosch, die deel uitmaakt van de Waalhaven in dergelijke vuurballen
de opwekking
projectgroep fondswerving.
energie. Daarna heeft hij nog vijf ontluikende belangstelling v
gatieve publiciteit kwam de in 1983 jaar nodig voor de ontwikkeling van project.
AMSTERDAM (GPD) In de grafische industrie moet een vierdaagse werkweek van 32
uur (vier dagen van acht uur elk) in 1994 gemeengoed zijn. Met die inzet gaat de Grafische
Bond FNV 'Druk en Papier' vandaag de onderhandelingen in over een nieuwe cao (50.000
werknemers) voor de bedrijfstak.
opgerichte naamloze vennootschap
i methode waarmee energie op
kunstmatig te genereren door het
rhet kortsluiten van stroomstoten van
150.000 ampère.
vorig jaar in de financiële proble- commerciële basis kan worden ge-
Particulieren, bedrijven en de produceerd.
De Grafische Bond CNV stelt geen
verdergaande verkorting van de
werktijd of collectieve invoering
van de vierdaagse werkweek aan de
orde. In een aantal ondernemingen
is de vierdaagse werkweek van nu
nog vier maal negen uur al inge
voerd. Volgens de voorzitter van
'Druk en Papier', Toine Doezé, zijn
alle betrokkenen ermee ingeno
men. Een dergelijk systeem zou ook
elders een stap naar het voor 1994
gestelde doel kunnen zijn.
Het is voor 'Druk en Papier' alles
zins aanvaardbaar dat er door zeke
re vormen van ploegendienst een
uitbreiding van de bedrijfstijd komt
ven. Het ondernemersverbond komen werken
KVGO heeft daarom al een sub-or
ganisatie van zichzelf opgericht, komen werken,
speciaal voor de kleine grafische be
drijven.
Deze constructie moet de onder
nemers de mogelijkheid bieden om
eventueel een cao voor de hele be
drijfstak te voorkomen en de vak
bonden te dwingen tot onderhande
lingen over een aparte cao voor klei
ne drukkerijen. De sub-organisatie
volgt in de vandaag beginnende on
derhandelingen de 'grote' KVGO
maar zal zich (namens de kleine on
dernemingen) terugtrekken wan-
besluiten tot verdere arbeids-
overheid toonden zich weinig be
reid geld in het project te steken.
De ondernemer voelt zich nu ge
steund door inmiddels verrichte on-
het bevorderen derzoeken in de Verenigde Staten,
in de bedrijfstak Sovjetunie en Japan, die zijn gepa
tenteerd model naar zijn zeggen
De aandelenemissie die Convec
tron in 1986 uitschreef, bracht
slechts 3 van de voorziene 5 miljoen
den Bosch, secretaris gulden op. De projectgroep wil nu
proberen de overige 2 miljoen bij-
te krijgen. Voorts willen de
Ing. C.
van Energie Research Convectron,
heeft groot vertrouwen in het wel
slagen van de actie van de directie
en aandeelhouders om de voor de
eerstkomende fase van het project
In de nu komende fase moet wor
den aangetoond dat de theorie van
Dijkhuis klopt. Volgens zijn bere
keningen zouden in de vuurbol
kernreacties van atmosferische fu-
brandstoffen optreden. De
deelhouders, die het initiatief tot daarbij vrijkomende energie kan
deze actie hebben ondernomen, be
drijven benaderen om het project te
r de produktie
waardoor dure drukpersen langer tijdverkorting dreigen te worden
in bedrijf kunnen blijven en de pro- genomen,
duktiecapaciteit wordt vergroot. De
grafische sector was de eerste in Ne- Onredelijk
derland waar de 36-urige werkweek Qver een looneis laten 'Druk en Pa
in de cao werd vastgelegd. pier> en de CNV-bond zich nog niet
Aan werkgeverskant stuit verde- ujt. In elk geval willen de grafici dat
arbeidstijdverkorting in het de lonen zo veel worden verhoogd
dat zij in hun bestedingen niet
bijzonder i
daagse werkweek op ernstige be-
vooral bij kleinere bedrij-
Bata krijgt in
Tsjechoslowaldje
fabriek niet terug
PRAAG (Rtr) De schoenen
magnaat Tomas Bata krijgt de
Tsjechische schoenfabrieken
die voor de Tweede Wereldoor
log van hem waren, niet terug.
Zijn claim is afgewezen door de
Tsjechoslowaakse regering.
Bata heeft in 1946 nagelaten
de aandelen van de fabrieken te
laten registreren, waardoor die
vervielen aan de staat. De zaak
ligt anders met bedrijven die
werden geconfisceerd na de
communistische machtsoverne
ming in 1948. Deze ondernemin
gen kunnen nu weer worden te
ruggegeven aan de vroegere ei
genaars.
Tomas Bata liet in 1939 de
schoenfabrieken achter, toen hij
met zijn familie emigreerde naar
Canada na de inval van de Duit
sers. De Bata-fabrieken werden
in 1894 opgericht door de vader
van Tomas en zijn eigendom
van de staat.
Vorig jaar bracht Bata, die in
middels in het Westen een
nieuw schoenimperium heeft
opgebouwd een bezoèk aan
Tsjechoslowakije en liet de re
gering toen weten belangstel
ling te hebben voor een meer
derheidsbelang. De regering
stond open voor buitenlandse
investeringen fn modernisering
van de schoenenindustrie, maar
was niet bereid tot een exclusie
ve overeenkomst met Tomas
Bata. De schoenenmagnaat wei
gerde een bod uit te brengen in
concurrentie met andere buiten
landse geïnteresseerden.
den beperkt door de inflatie, het ho
ger worden van de kosten van het
levensonderhoud. De prijsstijgin
gen worden geraamd op gemiddeld
2,5 tot 3 procent.
Daarnaast zullen de bonden een
extra loonstijging eisen. De hoogte
van die loonsverbetering hangt me
de af van wat de werkgevers over
hebben voor de bekostiging van bij
voorbeeld de verdere arbeidstijd
verkorting die de FNV-bond ver
langt (en daarmee verbonden het
aantrekken van nieuw personeel),
het verruimen van de mogelijkhe
den tot het opleiden van mensen die
in de grafische bedrijfstak willen
Van
verslaggever
CAPELLE AAN DEN IJSSEL-
/LEIDERDORP (ANP) - Het ka
belconcern Verto, dat een staalka-
belfabriek heeft in Leiderdorp,
heeft in 1990 een fors verlies gele
den. In 1989 werd nog een winst ge
maakt van 4,7 miljoen gulden. Het
verlies van onbekende grootte
is deels het gevolg van een reorgani
satie waarvoor Verto enkele miljoe
nen heeft uitgetrokken.
De directie van Verto zet onder
meer het mes in de verliesgevende
produktie van hoogwaardige ka
bels. Verder wil Verto de fabriek in
Leiderdorp sluiten en de staalka-
belproduktie samenvoegen in Don
gen. Verto verwacht na de uitvoe
ring van de ingreep weer winst te
zullen maken.
Wanneer dat is, blijft onduidelijk.
De fabrieksluiting in Leiderdorp is
voorlopig uitgesteld, omdat het be
drijfsterrein ernstig is vervuild. Vo
rig jaar ketste de overname door de
Britse kabelfabrikant Bridon af op
hetzelfde fabrieksterrein. Bridon
vreesde de schoonmaakkosten,
waarvan de hoogte nog steeds niet
duidelijk is.
De eerste helft van 1990 boekte
Verto nog een papieren winst van
1,4 miljoen gulden, dankzij de ver
koop van een pand in Frankrijk ter
waarde van 2,8 miljoen gulden.
REDDINGSPLAN - Het Britse re
clameconcern Saatchi and Saatchi,
tot 1989 de grootste ter wereld, heeft
gisteren een saneringsplan gepre
senteerd dat de torenhoge schul
denlast van 1,65 miljard gulden
moet verminderen.
ALPHEN AAN DEN RIJN/LEI
DEN De vakbonden FNV en
CNV zijn ontevreden over het voor
gestelde sociaal plan van textielgi-
gant Zeeman voor de werknemers
van Gazan. Bestuurder van de Dien
stenbond FNV Van Hees noemde
de voorstellen van Zeeman gisteren
na het overleg met de directie
"zwaar onvoldoende". De 26 kle
dingzaken van Gazan worden bin
nenkort door eigenaar Zeeman ge
sloten, waardoor ongeveer 130
werknemers hun baan dreigen te
verliezen.
In theorie bestaat de kans dat alle formatie opgeroepen over zaken a
EINDHOVEN (ANP) - Het opvra
gen van informatie op een beeld
scherm is de afgelopen tien maan
den flink toegenomen. Toen Video
tex Nederland in februari vorig jaar schappen heeft duidelijk de toe-
i start ging werd 50.000 keer i
SOMERSET Wanneer de Britse
boer Mark Purdey zijn 70 Jersey
koeien melkt speelt-ie altijd eerst
een paar riedels op de saxofoon. Vol
gens hem houden koeien van muziek
en vergroot het de melkproduktie.
"Bovendien speelt ik voor een pu
bliek dat mijn optreden waar
deert", aldus de de Brit, die een
boerderij drijft in Elworthy, 240 ki
lometer ten westen van Londen. De
favoriete muziek van de koeien? The
245.000 keer, aldus een woordvoer
der van deze onderneming.
Het gebruik van de computer Blues, aldus Purdey, die zijn bedrijf
onder meer het doen van bood- natuurvriendelijk runt.
personeelsleden van Gazan in j.o-
taal 250 aan het werk blijven,
bleek gisteren bij het overleg in Al
phen aan den Rijn, waar zowel Ga
zan als Zeeman een hoofdkantoor
heeft. Zeeman onderhandelt op dit
moment met een aantal textielke-
tens over de verkoop van dochter
Gazan, dat zeer goedkope herenmo
de verkoopt. "Als alle onderhande
lingen slagen, gaan alle winkels
over in andere handen en houdt ie
dereen zijn baan", zegt FNV-be-
stuurder Van Hees.
Van de 130 werknemers kunnen
het weer en financiële markten. In het Brabantse Nuenen. Met behulp
dat opgelopen tot
Muiden Chemie
kan mogelijk
slanker verder
Videotex-apparatuur kunnen
300 gezinnen in Nuenen vanuit de
huiskamer bij voorbeeld de dage
lijkse boodschappen doen en tege
lijkertijd de daarbij behorende be
talingen verrichten. Daarbij hebben
zij toegang tot een omvangrijke da
tabank met gegevens over het weer,
overzichten van de financiële mark
ten, adressen, telefoonnummers en
vertrektijden in het openbaar ver-
Bobelterug
De schorsing van de gewone aande
len en van de 6,5 procent achterge
stelde, in aandelen omwisselbare,
obligaties 1986 per 1992/96 Bobel op
de Amsterdamse effectenbeurs is
opgeheven. In oktober 1989 werd
Bobel naar het 'strafbankje' van de
beurs verbannen, omdat de onder
neming onvoldoende informatie
had verstrekt.
Elektriciteit
De Britse regering zal bij de komen
de privatisering van de twee elektri
citeitsproducenten National Power
en PowerGen slechts zestig procent
van de aandelen aanbieden, zo heeft
minister van energie John Wake
ham verklaard. De overige veertig
procent wordt mogelijk later ver
kocht, maar vermoedelijk niet bin
nen twee jaar.
In opspraak
Twee topambtenaren van het mi
nisterie van Landbouw en Visserij
in Assen zijn in opspraak gekomen
nu blijkt dat ze sinds enkele maan
den een onderneming runnen die is
gevestigd op het huisadres van
Theo M. uit Groningen, voormalig
directeur-eigenaar van de vorig jaar
failliet verklaarde kunststoffenfa-
briek Mekura en de polyesterfa-
briek Plyforce in Stadskanaal. Te
gen hem en zijn broer Ton uit Val-
thermond loopt momenteel een uit
gebreid justitieel onderzoek.
Overplaatsen douane
De leiding van de belastingdienst
van het ministerie van financiën,
verantwoordelijk voor de douane in
ons land, heeft besloten dit jaar af te
zien van de voorgenomen gedwon
gen overplaatsing van douane-amb
tenaren. De dienst was van plan in
1991 200 douane-ambtenaren over
te plaatsen van grensposten naar
havens en luchthavens, wegens het
wegvallen van de binnengrenzen in
de EG na 1992.
MUIDEN (GPD) - De kruitfabriek
Muiden Chemie blijft mogelijk toch
in afgeslankte vorm bestaan. De o
de 40 mensen die werken op het verkoopbare voorraden kunnen de deotex te blijven gebruiken. De Ne-
hoofdkantoor van Gazan
slag bij het hoofdkantoor
chef van de commissaris der konin- het nut
gin van Noord-Holland De Wit.
Tex-
tielsupers, de succesvolle dochter
van Zeeman. De overige werkne
mers wil Zeeman de werkloos
heidsuitkering aanvullen tot 90 pro
cent van het laatst verdiende loon
gtedurende de eerste drie maanden.
De daaropvolgende drie maanden
wil Zeeman een aanvulling tot 80
procent geven, terwijl drie werkne
mers voor een vut-regeling in aan
merking komen.
Veertig procent liet onlangs des
gevraagd weten van plan te zijn Vi
deotex te blijven
overheid hiertoe dwingen, zo meent derlandse consument moet deson-
D. Bijl, plaatsvervangend kabinets- danks nog overtuigd worden
directeur H. Mars en de gemeente super, de elektronische winkel
Muiden. Ook het ministerie van bin- Albert Heijn, kreeg in korte tijd
nenlandse zaken is ingelicht. Reden
voor dit overleg is dat verkoop van
de 1200 ton voorraad zeer moeilijk klanten weg
blijkt. Verder dragen allerlei explo- buurtwinkels
half-fabrikaten bij
Deze voorstellen zijn voor de vak- doemend veiligheidsprobleem.
groot marktaandeel als de ge-
supermarkten en haalde ook
de speciaalzaak,
de markt.
Voor de proef deed slechts 3 pro
cent van de deelnemers minder dan
keer per week boodschappen.
bonden onverteerbaar, vooral om- Vernietiging van de voorraden
dat voor de deeltijdwerkers hele- slechts in zeer beperkte mate moge- Na de proef was dat vier keer zoveel
maal niets is geregeld. Volgende lijk. Opslag is problematisch en pe- geworden. Vooral de
week woensdag komen de bonden perduur. Mogelijk is het goedkoper kei had hiervan te 1
het bedrijf in afgeslankte vorm te la- de beeldschermpjes
met een eigen voorstel v
economische
huis kwa-
deden de gezinnen gemiddeld
drie en een half uur per week bood
schappen. Na de proef was dat ge
daald naar minder dan drie uur.
Bij Golfoorlog
is Lloyd's de
hele week open
LONDEN (AP) - Lloyd's of
London, 's werelds grootste ver
zekeraar, heeft gisteren ver
klaard in geval van een oorlog in
de Golf zeven dagen per week
open te zullen blijven. Alan
Lord, de voorzitter van de raad
van bestuur, zei tijdens een
persconferentie dat zijn maat
schappij in deze "turbulente tij
den" bereikbaar moet zijn voor
ongeruste cliënten. Hij voegde
er aan toe dat het sinds 1965 niet
meer voorgekomen is dat
Lloyd's ook in het weekeinde
open was.
Sinds de Iraakse inval in Ku-
wayt op 2 augustus zijn de verze
keringspremies veracht- tot -
tienvoudigd. Volgens Lloyd's
zijn de premies voor schepen en
lading op weg naar de Golf ge
stegen naar tussen de een en
twee procent, afhankelijk van
de eigen waarde. Voor de crisis
varieerde de hoogte van de pre
mies van 0,0125 tot 0,1275 pro
cent van de waarde van schip
respectievelijk lading.
a-beurs in Las Vegas wil het Ne
derlandse
reldstandaard zetten i
verschillende topmanagers van
Matsushita-divisie Technics rond
liepen. Philips heeft onder n
recorders. Met dcc hoopt Philips de belang van 35 procent in de Japanse
massamarkt beter te bereiken dan Matsushita Electronics Corpora-
met dat. tion.
De dat-recorder stuitte bij het
Eindhovense bedrijf, dat eigenaar i:
Philips wil het apparaat zo snel
blokkeren van de mogelijkheid tot middel van licentie-overeenkom-
kopiëren van cd's en platen nooit sten. Daarbij valt het oog op de be-
optimaal was geregeld. langrijke cassettemarkt in de Ver-
Philips is ervan overtuigd dat dcc enigde Staten. In de VS worden dit
een groot succes gaat worden. "Het jaar naar verwachting ongeveer 34
dcc-apparaat kan gewone cassettes miljoen cassettespelers verkocht,
gebruiken en is dus uitwisselbaar De Amerikaanse audioproducent
maatschappijen", aldus een woord
voerder. Volgens hem steunen on
der meer Polygram en EMI Music
de introductie van dcc. Terwijl de ontstond c
gesprekken met andere bedrijven.
Toen de dat-cassete door de Japan-
werd geïntroduceerd,
dat-markt over niet al te veel
melijk door Europeanen en Ameri-
bespeelde cassettes beschikt - hoe- kanen beheerste platenwereld op
wel dat snel kan veranderen omdat
Sony de grote Amerikaanse platen-
onderneming CBS heeft overgeno
men zal dcc kunnen beschikken
over voldoende voorbespeelde mu
ziekdragers, zo verklaart Philips.
Dat zou volgens de softwarele-
perfecte digitale kopieën
cd's kunnen maken.
Dcc-apparaten moeten in het lijkheid normale cassettes te ge-
bruiken, werd de Japanse creatie
geen groot succes op de publieks-
markt. Wel greep de professionele
vooraar van 1992 op de markt ko
men. In welk werelddeel de machi-
3 het eerst in de winkels verschij-
wist de zegsman niet. In eerste sector r
instantie worden
De dcc heeft net als de nieuwste
uitgezocht voor fabricage.
i het Verre Oosten" dat-apparaten een zogenaamde ko-
ADVERTENTIE
M I ?tepds meer mensen ontdekken de enorme voor-
Steeds meer mensen ontdekken i
delen van onze reefttsti—feörtetovertoop
tegen ongekend lege prijzen De enorme drukte In
onze koopjeshal maakt een ingrijpende veroouwing
uitbreiding noodzakelijk Daar wordt nu hard
aan gewerkt Tijdens deze veroouwing
profiteert u van extra lage vertXMJwlngsprtjzen
Bezoek onze showroom/koopjeshal in Zeist en
profiteer van deze extra hoge kortingen
Sola Fabriek Van Reenenweg 155 Zeist
Openingstijden maandag t/m vrijdag 9 00-17 00 uur,
zaterdag 10 00-16 00 uur
voor inlichtingen, route
beschrijving of dokumen-
tatie kunt u bellen
05404-23564
LANGENTHAL PORSELEIN nu-
jj£ 50% KORTING
op de adviesprijs
DRINKSERVIEZEN: 10% EXTRA
BON -
pieerblokkade. De recorder kan v
een cd of elpee maar ëén kopie ma
ken, daarna schakelt het blokke
ringssysteem zich in. Philips ver
wacht dat de machine ongeveer 600
dollar (ongeveer 1030 gulden) gaat
kosten.
AMSTELVEEN (ANP) - De KLM
heeft gisteren besloten de vluchten
naar het Midden-Oosten te beper
ken. De luchtvaartmaatschappij
houdt rekening met sluiting van het
luchtruim rond de Perzische Golf,
nu de de oorlogsdreiging daar snel
toeneemt.
Singapore Airlines heeft reeds al
le vluchten naar het Golfgebied
stopgezet. De meeste vluchten naar
Europa gebeuren nu non-stop of via
Bangkok en India. De Belgische na
tionale luchtvaartmaatschappij Sa
bena overweegt de vluchten naar
Cairo en Tel Aviv niet meer uit te
voeren.
