EIDEN
Politiebaas: toezicht
op straat uitbreiden
Leiden moet problemen nu zelf oplossen
LEIDSCH M DAGBLAD
'Meer bevoegdheden voor parkeercontroleurs'
Bijzonder onderwijs stoort
zich aan openbare scholen
Politiekorps voorgelicht
over aids na bijtincident
Antiekbeurs
wTi.
-'d J mmm
m ./fjM
t ijar a I
Ér' f'J ',&vl
WOENSDAG 9 JANUARI 1991
LEIDEN - Hoofdcommissaris Mostert van de Leidse politie wil parkeercontroleurs meer
bevoegdheden te geven. Mostert zal nog dit voorjaar bij het gemeentebestuur een voorstel
op tafel leggen om parkeercontroleurs toe te staan naast parkeerbonnen ook bekeuringen
uit te delen voor verkeersovertredingen in de binnenstad en voor vervuiling van de open
bare weg.
'Wervingsactie 'tegen de afspraken'
De hoofdcommissaris wil op deze
wijze het toezicht op straat verbete
ren zonder dat dat extra geld hoeft
te kosten. Volgens Mostert krijgen
parkeercontroleurs met meer be-
voegheden de functie van een soort
stadstoezichthouder.
"Te overwegen valt of ambtena
ren van de reinigingscontrole en
van de markt- en havendienst in de
toekomst ook een dergelijke rol
zouden kunnen vervullen", aldus
de hoofdcommissaris.
"Parkeercontroleurs hebben een
opleiding en een uitstraling die hen
nu al geschikt maakt voor het ver
vullen van een ruimere taakstelling.
Sinds kort dragen de Leidse par
keercontroleurs een uniform dat
nagenoeg gelijk is aan dat van de
politie".
Volgens Mostert is een bijko
mend effect dat de geüniformeerde
stadstoezichthouder het veilig
heidsgevoel van de burgers ver
sterkt. De hoofdcommissaris denkt'
dat het plan nog deze zomer zijn be
slag kan krijgen.
Veilig
Mostert reageerde hiermee op uitla
tingen van L. Palm van de winke
liersvereniging Leiden Leeft, gister
avond tijdens een nieuwjaarsrecep
tie. Palm toonde zich bezorgd over
de harde criminaliteit waarvan win
keliers steeds vaker het slachtoffer
worden. Vorige week kwamen bij
gewapende overvallen in Amster
dam twee winkeliers om het leven.
Volgens Palm is in Leiden nog geen
sprake van een toenemend aantal
overvallen op winkels maar moeten
tijdig maatregelen worden geno
men om dergelijke criminaliteit te
voorkomen. Palm vroeg om meer
politie in de winkelstraten.
Mark gaat weg bij
Leidse brandweer
LEIDEN Commandant B. Mark
gaat weg bij de Leidse brandweer.
Per 1 mei maakt hij gebruik van een
regeling waardoor commandanten
kunnen uittreden op 60-jarige leef
tijd. Andere brandweerlieden kun
nen het korps al verlaten als ze 55
jaar zijn. Mark heeft ook de leiding
over de Regionale Brandweer Rijn
land.
De commandant blijft mogelijk
wel aan als hoofd van de Centrale
Post Ambulancevervoer (CPA). De
meldkamer van de CPA is onderge
bracht in de kazerne aan de Gooi
meerlaan. Het Leidse CPA-gebied
is onlangs uitgebreid.
Van den Herik neemt
Gebr. Schouls over
SLIEDRECHT (ANP) - Van den
Herik Beheer heeft het aanne
mingsbedrijf Gebr. Schouls in Lei
den overgenomen. De overneming
vindt korte tijd plaats na de overne
ming van Huiberts in Den Helder.
Schouls houdt zich onder meer be
zig met grondverzet (saneringen),
wegenbouw, rioolbouw en diverse
vormen van landschapsinrichting.
Huiberts is onder meer actief in
kust- en oeverwerken, het leggen
van kabels, onderhoud van groen
voorzieningen en wegen en verhuur
van materieel.
Van den Herik zelf heeft onder
meer activiteiten op het gebied van
milieuvriendelijke bagger- en zuig-
werken, kust- en oeverwerken, wa
terbodemsaneringen. Het bedrijf is
verder sterk in alternatieve metho
den van uitvoering, waaronder de
ontwikkeling van slibscheidingsin-
stallaties. De milieu-afdeling van
Van den Herik beschikt over een ei
gen laboratorium.
De drie bedrijven blijven zelf
standig opereren en vullen elkaar
waar nodig aan. Voor dit jaar ver
wacht de groep een omzet van onge
veer f 60 miljoen. Het totale aantal
personeelsleden is 150.
Boete voor slaan
met bierfles
DEN HAAG/LEIDEN - Een 24-ja-
rige inwoner van Leiden is gister
morgen door de Haagse politierech
ter Verheij tot 500 gulden boete ver
oordeeld. De man heeft bekend in
augustus 1989 zijn broer met een
bierfles op het hoofd te hebben ge
slagen.
De Leidenaar was op de bewuste
dag naar het huis van zijn vader ge
gaan. Daar trof hij zijn broer, met
wie hij naar eigen zeggen nooit goed
heeft kunnen opschieten. De Leide
naar en zijn broer kregen ruzie over
de televisie. Er ontstond een hand
gemeen waarbij de verdachte zijn
broer zo hard op het hoofd sloeg dat
deze voor behandeling naar het zie
kenhuis moest.
De officier van justitie eiste 500
gulden boete, de rechter volgde
hem.
Brandweercommandant Mark.
(foto Wim Dijkman)
Hoofdcommissaris Mostert sprak
echter tegen dat de drukste winkel
straat in Leiden, de Haarlemmer
straat, een onveilige straat is. "Uit
de statistieken blijkt dat dat niet het
geval is en dat evenmin sprake is
van toenemende criminaliteit. Ik
durf te zeggen dat de Haarlemmer
straat een heel veilige straat is. Het
is buiten de openingstijden van de
winkels bovendien de straat waar
het drukst gesurveilleerd wordt. El
ke claim op meer politie gaat ten
koste van andere winkelcentra of
andere delen van de stad", aldus
Mostert.
Samenwerking
Samen met wethouder Walenkamp
(economische zaken) onthulde L.
Palm gisteravond het telefoonnum
mer van de verschillende onderne
mersverenigingen in Leiden die on
langs besloten nauw te gaan samen
werken met als doel de gezamenlij
ke belangen van winkeliers en het
midden- en kleinbedrijf te beharti
gen. Het centrale telefoonnummer
kan door iedereen gebeld worden
die iets wil weten over ondernemen
in Leiden.
Het nieuwe samenwerkingsver
band is ook voornemens nieuwe
promotionele activiteiten op te zet
ten. "Het Leidse winkelpotentieel is
een slapende reus", zei Palm. "En
die reus gaan wij nu met z'n allen
wakker maken".
Palm zei dat samenwerking met
de gemeente ook onontbeerlijk is.
Eén van de eerste doelstellingen is
om samen met de gemeentereini
ging de winkelstraten vrij van graf-
fity te krijgen zodat Leiden werke
lijk een schone stad wordt. Palm be
nadrukte dat daarbij ook de mede
werking van de ondernemers on
misbaar is.
De bereikbaarheid van het cen
trum, het parkeerbeleid, openbaar
vervoer en het nieuwe stationsge
bied zijn andere voorbeelden van
onderwerpen waarover de nieuwe
organisatie met de gemeente in de
slag wil. Wethouder Walenkamp zei
gisteravond de uitgestoken hand
graag aan te nemen.
LEIDEN Het Leidse politiekorps
is de afgelopen maanden voorge
licht over de besmettelijke ziekten
Aids en hepatitis B. De voorlich
ting, die werd gegeven door artsen
van de Basisgezondheidsdienst
Zuid-Holland Noord (BaGD), is een
direct gevolg van een voorval an
derhalfjaar geleden. Een arrestant
Openbare schennis
LEIDEN Een 36-jarige Katwijker
is gistermorgen aangehouden op
het Stationsplein omdat hij openba
re schennis pleegde. De politie was
opgebeld door diverse mensen die
de Katwijker hadden zien lopen
met zijn geslachtsdeel uit zijn
broek. Tijdens het verhoor bekende
de Katwijker vele keren schennis te
hebben gepleegd, de afgelopen
maanden. Hij is daarvoor onder be
handeling.
beet toen twee politiemensen en zei
dat hij besmet was met het Aids-vi-
rus. Uiteindelijk bleek dat een loos
dreigement.
Naar aanleiding van het voorval
ontstond er grote onrust in het
korps en werd de BaGD over
stroomd met vragen. Reden voor
een serie voorlichtingsbijeenkom
sten voor het korps.
Uit de voorlichting blijkt dat poli
tiemensen besmetting vrij gemak
kelijk kunnen voorkomen, mits ze
de juiste voorzorgen nemen. Voor
komen moet worden dat er bloed-
bloedcontact is. Daarom is elke po
litiewagen standaard voorzien van
een container voor vuile injectie
naalden, wegwerphandschoenen,
een monddoekje dat bij mond-op-
mondbeademing kan worden ge
bruikt, pleisters en medicinale alco
hol die als ontsmettingsmiddel kan
worden aangewend. Besloten is
verder regelmatig nieuwe informa
tie te verspreiden over de ziekten.
LEIDEN Boos, teleurgesteld,
maar vooralsnog niet van plan om
stappen te ondernemen. Dat is de
reactie van de rectoren van de Leid
se scholengemeenschappen Agnes,
Bonaventura en Visser 't Hooft op
een nieuwe voorlichtingscampagne
van drie Leidse gemeentelijke scho
len voor voortgezet onderwijs.
"Gebruik je verstand, kies Loui
se, Stedelijk of Rembrandt" is de
tekst op affiches die door de stad
zijn verspreid via de zogeheten mu-
pi's. Onderaan de posters staat ver
meld wanneer leerlingen en hun ou
ders kunnen kennismaken met de
scholen voor vwo, havo en mavo.
De actie is bedacht door de rectoren
van de drie scholengemeenschap
pen.
Volgens P. Peters, hoofd van de
directie onderwijs van de gemeen
te, is de actie niet in strijd met de
overeenkomst die de rectoren on
derling een aantal jaren geleden
hebben afgesloten. Die afspraakd
moest voorkomen dat scholen aller
lei geldverspillende acties zouden
gaan voeren. "Allerlei scholen ma
ken posters en dergelijke. Het enige
wat afwijkend is, dat is de plek.
Maar ja, toen over dat convenant
werd gesproken, waren die mupi's
er nog helemaal niet".
Spijtig
Rector A. Tromm van het katholie
ke Agnes College denkt daar heel
anders over. "Het is zonder twijfel
in strijd met de afspraken en het
kost ook geld. Ik vind het heel spij
tig dat dit gebeurt, maar het was
ook wel een beetje te verwachten
van de openbare scholen. Er zijn er
bij die echt in de problemen komen
omdat ze minder leerlingen heb
ben".
Rector A. de Zoete, van de Louise
de Coligny zegt dat geen afspraken
zijn gemaakt over affiches. "Eerst
stond er wel iets over in het conve
nant, maar dat is er later weer uitge
haald. Ik vraag me af of die overeen
komst nog wel houdbaar is in deze
tijd. Scholen gaan steeds meer doen
aan profilering, en maken hun eigen
keuzes. Iedereen zit een beetje
moeilijk met die overeenkomst".
Volgens De Zoete is alleen nog af
gesproken dat de scholen geen ad
vertenties plaatsen in dagbladen en
folders niet huis-aan-huis versprei
den. Duur is deze actie volgens hem
niet. "We doen het met drie scholen
en hoefden alleen de posters te beta
len. De achterzijde van de mupi's is
gratis beschikbaar gesteld door de
gemeente".
Dat een teruglopend leerlingen
aantal mede reden is geweest om
gezamenlijk deze actie te houden,
ontkent De Zoete. "Ons leerlingen
aantal is de afgelopen jaren nauwe
lijks teruggelopen. En het Stedelijk
Gymnasium is de grootste van Ne
derland. De Rembrandt Scholenge
meenschap is klein, maar stabiel. Ik
voorzie helemaal geen problemen",
aldus de rector.
Rand
Rector P. de Koe van de christelijke
scholengemeenschap Dr. W.A. Vis
ser 't Hooft vindt net als Tromm dat
over de wervingsactie moet worden
gesproken. "We moeten er in de
kring van rectoren nog eens over
praten, dit zit een beetje op de rand,
past het wel binnen de overeen
komst Of valt het er net buiten. Maar
het is niet zo dat wij meteen in de
boom klimmen. Wij zouden het zelf
niet zo gedaan hebben. Alles wat je
uitgeeft om de naamsbekendheid
van de school te vergroten kan im
mers niet worden gebruikt voor het
onderwijs".
"Ik hoop niet dat het tot gevolg
heeft dat andere scholen nu ook
weer meer acties gaan houden", rea
geert T. Pleij, rector van de rooms-
katholieke Bonaventura. Hij zegt de
wervingsactie te betreuren. "Maar
we doen er niets tegen".
Een aantal docenten van zijn
scholengemeenschap heeft zich
vooral druk gemaakt over de tekst
op de posters. Gesuggereerd wordt
dat leerlingen die kiezen voor een
andere school hun verstand niet ge
bruiken, verduidelijkt de rector.
Twee jaar geleden ontstond een
rel over een actie van scholenge
meenschap Rembrandt. Die stuur
de persoonlijke brieven aan leerlin
gen van de hoogste groepen van ba
sisscholen. Naar aanleiding daar
van plaatste een aantal bijzondere
scholen een advertentie waarin de
actie werd afgekeurd en waarin
werd gesteld dat zij zich aan het
convenant zouden houden.
LEIDEN Ruim 80 antiquairs ne
men vrfidag 18, zaterdag 19 en zon
dag 20 januari deel aan een antiek
beurs in de Groenoordhallen. Er
worden meubels van verschillende
stijlen en houtsoorten aangeboden
en ook is er veel klein antiek te
koop.
De beurs is vrijdag open van 19.00
tot 22.00 uur, zaterdag van 11.00 tot
17.00 uur en zondag van 11.00 tot
18.00 uur.
Van onze redacteur
Henny van Egmond
LEIDEN "Hier dringt zich in
feite de problematiek van de ont
wikkelingslanden op. Indien de
ontwikkelingshulp slechts zou
bestaan in het tijdelijk opheffen
van de bestaande voedseltekor
ten, zou deze hulp nauwelijks ef
fect sorteren. De werkelijke ont
wikkelingshulp kan alleen wor
den gegeven in de vorm van zoda
nige krachtige injecties, dat de
patiënt binnen afzienbare tijd
weer op eigen benen kan staan en
zodanige impulsen heeft ontvan
gen, dat een verdergaande ont
plooiing verzekerd is".
De Leidse burgemeester A.J.
Vis liet er in 1972 geen onduide
lijkheid over bestaan. De stad
Leiden verkeert in een verpau
perde en financieel zorgelijke si
tuatie, zo schreef hij namens het
stadsbestuur in een adres aan de
ministerraad, de Eerste en Twee
de Kamer en tal van andere over
heidsinstanties. De patiënt Lei
den had al twee jaar een paar for
se financiële injecties gehad om
beter te worden, maar de behan
deling moest zeker nog enige tijd
worden doorgezet.
Drie en twintig jaar krijgt Lei
den inmiddels extra geld van het
rijk. In totaal zal de stad tot 1993
ruim 145 miljoen gulden hebben
ontvangen. Daarna is het voorbij.
Tot 1 januari stond het stadsbe
stuur onder curatele, keken de re
kenmeesters van het ministerie
van binnenlandse zaken mee over
de schouders van het stadsbe
stuur. Dat is voorbij. Leiden zal
weer op de eigen benen moeten
staan en moeten rondkomen met
het eigen geld. Of dat lukt, is nog
maar de vraag.
Verpaupering
Eind jaren '60 verkeerde Leiden
in grote financiële problemen. De
gemeentelijke belastingen waren
het hoogst van de hele regio en
toch verpauperde de stad meer en
meer. Duizenden Leidenaars
hadden geen onderdak, zodat de
gemeente besloot de Merenwijk
te bouwen. Om de prijs van de
woningen een beetje betaalbaar
te houden, moest de gemeente
jaarlijks anderhalf miljoen toeleg
gen op deze wijk.
Met stoppen rijkssteun kan ook armlastig imago verdwijnen
ft
De Leidse stadsvernieuwing, hier aan het Rapenburg, kon alleen gebeuren dankzij omvangrijke financiële steun van het Rijk. (foto Loek zuyderduin
Het toenmalige gemeentebe
stuur, onder voorzitterschap van
burgemeester Van der Willigen,
zag er in januari 1969 geen brood
meer in en richtte een eerste
adres aan de regering. 'Leiden in
last' heette het boekwerkje. In en
kele pagina's werd de zorgwek
kende toestand van de stad be
schreven en gevraagd om extra
steun. Leiden werd een artikel-
-12-gemeente en kreeg vanaf
1970 een jaarlijks wisselende aan
vullende uitkering.
Twee jaar later volgde het twee
de adres. 'Leiden voorgoed in
last?', was de vraag. Wantoestan
den werden opgesomd om de
noodzaak van grote investerin
gen in de stad aan te tonen en een
bezuinigingsplan, zoals het rijk
wilde, af te wenden.
Het lage gemiddelde inkomen
van de Leidenaar, de trek van de
beter gesitueerden naar dorpen
als Oegstgeest en Leiderdorp
waar de huizen mooier en de ge
meentelijke lasten lager waren,
het te kleine grondgebied van
Leiden, waardoor grondprijzen
hoog waren en mogelijkheden
voor sociale woningbouw gering.
Het is zo maar een greep uit de
reeks oorzaken voor de slechte fi
nanciële positie
Kostbaar
Wie het adres 'Leiden voorgoed in
last?' nu leest, krijgt een beeld
van een verpauperde stad met
een domme, arme bevolking (eu
femistisch 'de structureel zwakke
bevolkingsopbouw' genoemd),
waar een kwart van de woningen
slechts de benaming krot ver
dient en de grachten vooral de
functie van open riool vervullen.
"Leiden heeft de op een na
grootste binnenstad van ons land,
waarin eens de op een na grootste
bevolkingsconcentratie in ons
land leefde en werkte. Deze bin
nenstad met zijn vele monumen
ten van cultuur en historie ver
keert op vele plaatsen in een ern
stige staat van verval. Verkrotte
woonbuurten, haveloos uitzienHp
open plekken, vervallen monu
menten bepalen in vele opzichten
het gezicht van deze stad", staat
in het adres.
En: "Wil de Leidse binnenstad
haar functie van stads- en regio
naal centrum behouden, dan zal
een grootscheeps programma
van reconstructie, sanering en re
novatie nodig zijn. De slechte ver-
keerstoestanden, de moeilijke
toegankelijkheid, het steeds ver
der om zich heen grijpende verval
dreigen dit centrum met rasse
schreden in hun greep te verstik
ken. Uiterst kostbare voorzienin
gen zullen geboden zijn om ons
aan deze greep te onttrekken".
Gat
Het pleidooi had succes. Leiden
ontliep een bezuinigingsoperatie
die op korte termijn moest leiden
tot een gezonde financiële situa
tie. Er kon worden begonnen met
het herstel van de stad.
Walmuren werden vernieuwd,
rioleringen werden aangelegd,
monumenten opgeknapt, er
kwam een verkeerscirculatieplan
(dat overigens nooit goed werd
uitgewerkt), de verpaupering
werd een halt toegeroepen. Op
grote schaal werd nieuwbouw ge
pleegd. Eerst de Merenwijk, later
werd aan de Stevenshof begon
nen. De in het adres bepleite
'doorbraken' om grote verkeers
wegen dwars door Leiden te leg
gen werden gelukkig niet verwe
zenlijkt.
De twee nota's leverde alom in
den lande van Leiden het beeld
op van een achterlijke, arme stad.
'Leiden heeft het grootste gat van
Nederland', stond er nog boven
een artikel in 1980. De stad kwam
ruim 24 miljoen gulden tekort,
maar armlastig was Leiden allang
niet meer. Er werd volop gewerkt,
de veranderingen ten goede wa
ren overal zichtbaar en konden
door de extra steun van het rijk
worden uitgevoerd. Ambtenaren
voerden het tekort op de begro
ting tot grote hoogte op, zodat de
steun van het rijk zo hoog moge
lijk zou zijn.
Maar hoewel de stad steeds
fraaier werd, bleef het negatieve
beeld bestaan. Het is een van de
redenen voor de huidige wethou
der van financiën, de PvdA'er
Bordewijk, om blij te zijn met het
verdwijnen van de artikel-
-12-status.
Leiden raakt de aanvullende
steun niet op eigen verzoek kwijt,
laat dat duidelijk zijn. In 1988
constateerde de Raad voor de Ge-
meentefinancien dat Leiden op
eigen benen moest kunnen staan.
Er werd stevig onderhandeld en
afgesproken werd dat tot 1993 het
rijk nog extra bijdragen zou ge
ven. Daarna is het over.
Rekening
De toekomst zonder extra rijks
steun stemt sommigen zorgelijk.
Zij wijzen erop dat veel is gereali
seerd met geld dat anders door de
Leidse bevolking had moeten
worden opgebracht. Bovendien
is de financiële positie van Leiden
absoluut niet florissant. De lasten
worden nu al fors verhoogd, ter
wijl de komende twee jaar nog ge
woon op steun van het rijk kan
worden gerekend. En er dreigen
tekorten in de toekomst.
Maar het meest belangrijk is
nog wel de constatering dat de
meeste problemen die eind jaren
zestig tot de noodkreet van het
stadsbestuur leidden niet zijn
verdwenen. De woningnood is al
leen maar gegroeid. Voor vervan
ging van rioleringen zijn miljoe
nen nodig. Er is geld te kort om
slechte bruggen op te knappen en
om alle monumenten te restaure
ren. En delen van de Merenwijk,
waarvoor in 1969 ondermeer ex
tra geld werd gevraagd, verpau
peren alweer.
Nog steeds is de werkloosheid
relatief hoog, kost de bijstand de
gemeente veel geld en is de soci
ale structuur zwak. En zijn de ge
meentelijke lasten, die elke Lei
denaar jaarlijks moet betalen, ve
le malen hoger dan in de buurge
meenten.
Tot 1993 krijgt Leiden nog 5,7
miljoen gulden. Daarna gaat de
beurs dicht en zal de stad op eigen
benen moeten staan. Het is te vre
zen dat de Leidenaar daarvoor de
rekening krijgt gepresenteerd.
A Jell
w RANDT
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
