Aziz blijft welkom
voor EG-overleg
Albanië laat 393 gevangenen vrij
Haïti wacht al 200 jaar op democratie
Sovjetunie begint met
herverdelen van grond
Evangelist Serrano
president Guatemala
"i i Parlementsvoorzitter wil
dat Sjevardnadze blijft
Kleurenfoto's
9xl3cm
Dixons
Noodweer eist
dertig levens
MAANDAG 7 JANUARI 1991
BUITENLAND
PAGINA 5
Van onze correspondent Hans de Bruijn
BRUSSEL - De EG handhaaft de uitnodiging aan de Iraakse minister Aziz (buitenlandse
zaken) om donderdag in Luxemburg te praten over de Golfcrisis. Aziz liet zaterdag plotse
ling weten daar niet toe bereid te zijn. Als de twaalf met Irak willen praten moeten zij maar
een delegatie naar Baghdad sturen, zo vindt Irak. Maar dat zijn de EG-landen niet van plan,
omdat zo'n bezoek alleen tot doel heeft het ultimatum van de VN, dat op 15 januari afloopt,
te verschuiven.
MOSKOU (AP/Rtr/UPI/AFP) Sov-
jet-president Gorbatsjov heeft za
terdag een decreet uitgevaardigd
om slecht gebruikte landbouwgron
den te inventariseren. Het is de eer
ste stap op weg naar een herverde
ling van drie tot vijf miljoen hecta
ren grond, aldus Sovjet-persbureau
TASS.
Volgens het decreet worden
slecht beheerde gronden in een spe
ciaal fonds ondergebracht waaruit
wordt geput voor het opzetten van
landbouwbedrijven. "Gronden zul
len worden toegewezen aan pach
ters, landbouwcoöperaties en indi
viduen", zo luidt het decreet. Indivi
duen krijgen levenslang de be
schikking over de hun toegewezen
gronden en mogen de gronden
overdragen aan hun erfgenamen. In
het decreet wordt echter niet ge
sproken over eigendom van grond.
De herverdeling begint dit voor
jaar. De weinige privé-boerderijen
in de Sovjetunie zijn, in tegenstel
ling tot de agrarische collectieven,
zeer succesvol: ze gebruiken maar 3
procent van de landbouwgrond in
het land, maar leveren liefst 25 pro
cent van de agrarische produkten.
President Jeltsin van de Russi
sche Federatie heeft zaterdag ge
zegd dat zijn republiek de grootste
bijdrage zal blijven leveren aan de
Sovjet-begroting, maar die bijdrage
wel met 25 procent zal verlagen.
Hoewel dit percentage aanzienlijk
lager ligt dan de 85 procent waartoe
het parlement van de Russische Fe
deratie twaalf dagen geleden be
sloot, is de maatregel een duidelijke
waarschuwing aan Gorbatsjov dat
de Russen hun economische macht
kunnen gebruiken om hun eisen in
zake grotere onafhankelijkheid
kracht bij te zetten.
Het Russische parlement besloot
ruim anderhalve week geleden de
bijdrage aan het Sovjet-budget van
250 miljard roebel (670 miljard gul
den) terug te brengen van 142 mil
jard roebel (ongeveer 380 miljard
gulden) naar 23 miljard roebel (60
miljard gulden). De volgende dag
werd het besluit heftig veroordeeld
door Gorbatsjov, die zei dat de eco
nomie en de Unie in elkaar dreigden
de storten als een van de andere re
publieken eenzelfde beslissing zou
nemen. In onderhandelingen die
volgden tussen Russische en Sov
jet-functionarissen zou volgens het
persbureau Interfax zijn overeenge
komen dat Rusland slechts 80 mil
jard roebel (215 miljard gulden)
hoeft bij te draeen.
Jeltsin zei dat dat de drie Balti-
sche republieken een algemeen
economisch akkoord met Moskou
zullen boycotten, omdat zij liever
directe banden met de afzonderlij
ke republieken hebben. Maar verzet
van de Russische Federatie, met
driekwart van de natuurlijke hulp
bronnen van de Sovjetunie en de
helft van de Sovjet-bevolking, zou
het plan van Gorbatsjov geen schijn
van kans hebben.
De Comecon, de 41 jaar geleden
opgerichte handelsgemeenschap
van communistische landen, wordt
volgende maand formeel ontbon
den. Het dagelijks bestuur van de
gemeenschap heeft dit zaterdag na
een tweedaagse ontmoeting in Mos
kou besloten. De negen landen tel
lende Comecon wordt vervangen
door een markt georiënteerde orga
nisatie, de Organisatie voor Interna
tionale Economische Samenwer
king. Volgens Tass zullen de leden
formeel vrij zijn met elkaar en ande
re landen handel te drijven "op een
markt-basis".
De EG-ministers van buitenlandse
zaken nodigden Aziz vrijdag uit om
na zijn onmoeting woensdag met
VS-minister Baker (buitenlandse
zaken) in Genève, naar Luxemburg
te komen. Aziz zou worden ontvan
gen door de zogeheten EG-troika,
bestaande uit de ministers van bui
tenlandse zaken van Luxemburg
(nu EG-voorzitter), Italië (de vorige)
en Nederland (de volgende).
In een felle verklaring liet Irak za
terdag echter weten dat een gesprek
met de EG geen zin heeft "omdat
het EG-beleid toch wordt gedic
teerd door Washington". Irak is
vooral boos dat de EG een eerdere
uitnodiging, in december, afzegde
nadat Irak en de VS het niet eens
waren geworden over een datum
voor een bezoek van Baker aan de
Iraakse president Saddam Hussein.
Irak noemt die EG-houding nu "on
gepast".
De EG bewijst daarmee volgens
Irak dat het volledig aan de leiband
van de Amerikanen loopt. Minister
Aziz heeft de Luxemburgse minis
ter Poos (buitenlandse zaken) het
afgelopen weekeinde wel zijn ver
ontschuldigingen aangeboden voor
de late afzegging. De boosheid van
Irak was natuurlijk allang aanwezig
voor de EG-vergadering van afgelo
pen vrijdag. Irak heeft de twaalf
kennelijk publiekelijk te kijk willen
zetten.
Achttien Belgische en evenveel
Duitse straaljagers zijn gisteren
naar Turkije vertrokken om deze
NAVO-bondgenoot te steunen
mocht het door Irak worden aange
vallen. Later deze week volgen nog
zes Italiaanse gevechtsvliegtuigen.
Zij zullen een defensieve taak ver-
Thatcher voorzitter
anti-Europaclub'
LONDEN (Rtr) - De oud-premier
van Groot-Brittannië, Margaret
Thatcher, wordt voorzitter van de
zogenoemde Club van Brugge
waarin een aantal Britse parlemen
tariërs van de Conservatieve Partij
zich heeft verenigd. De Club van
Brugge is gekant tegen verdergaan
de politieke integratie van Groot-
Brittannië in de Europese Gemeen
schap. Het blad The Sunday Tele
graph maakte gisteren melding van
de nieuwe functie van Thatcher.
De Club van Brugge werd enkele
jaren geleden opgericht i
ruchtmakende toespraak
cher in de Belgische plaats
zij de Europese eenwording
de bewoordingen aanviel.
vullen. De toestellen maken deel uit
van de speciale bijstandseenheid
van de NAVO, de AMF (Allied Com
mand Europe Mobile Force). Tur
kije, dat als enig NAVO-land aan
Irak grenst, had om deze hulp ge
vraagd, omdat het denkt in geval
van een Iraakse aanval niet alleen
weerstand te kunnen bieden.
Van het Duitse vliegveld Olden
burg vlogen gisteren achttien
Alpha-jets naar hetzelfde gebied.
Italië stuurt zes F-104 Starfighters.
In alle drie gevallen gaat het om
oude vliegtuigen: de Alpha-jets zijn
met hun vijftien jaar nog het
nieuwst. De Starfighters en Mirages
zijn meer dan twintig jaar oud.
Daarmee wordt al aangegeven
dat Belgie, Duitsland en Italië niet
direct bij militaire acties tegen Irak
betrokken willen worden. De toe
stellen zijn alle licht-bewapende
luchtverdedigingsjagers, die ook al
door het ontbreken van voldoende
elektronica niet geschikt zijn voor
aanvalsacties tegen Irak. De vlieg
tuigen zullen in Turkije onder het
NAVO-commando vallen.
Iran heeft gisteren de islami
tische landen opgeroepen zo spoe
dig mogelijk een topconferentie te
houden om te komen tot een vreed
zame oplossing in de Golfcrisis, zo
heeft het Iraanse persbureau IRNA
meegedeeld. Tegelijkertijd maakte
de Engelstalige krant Teheran Ti
mes bekend dat Izzat Ibrahim, vice-
voorzitter van de Revolutionaire
Commandoraad in Irak morgen een
officieel bezoek aan Iran brengt om
te praten over een vredesovereen
komst tussen de twee landen en
over de Golfcrisis.
Een Cyprisch vrachtschip is gis
teren in de Golf van Oman op een
mijn gevaren en gezonken. Dat TIRANA/SHKODRA (GPD/AP)
heeft een woordvoerder van het Vijf weken voor de eerste'vrije'ver-
Griekse ministerie van koopvaardij kiezingen in Albanië heeft de rege-
gisteren in Athene meegedeeld, rende communistische partij
GUATEMALA-STAD (AP/GPD) -
De evangelist Jorge Serrano is van
daag officieel uitgeroepen tot win
naar van de gisteren gehouden pre
sidentsverkiezingen in Guatemala.
Nadat driekwart van de in de twee-
beslissende ronde uitgebrach-
nen eigen kring dagelijks het evan
gelie predikt. Alleen gaat het dit
keer dan niet om een militaire dicta
tor, zoals in het begin van de jaren
tachtig het geval was met generaal
Efrain Rios Montt.
Elke zondag verscheen deze
Jorge Serrano brengt zijn stem uit
te stemmen was geteld, had Serrano gekend wrede dictator destijds op
een voorsprong van meer dan 50 de nationale televisie om zijn preek
procent op zijn tegenstander, de afte steken. Wilde je ambtenaar zijn
krantenmagnaat Jorge Carpio. Van of blijven, dan moest je ook lid wor
de 3,2 miljoen stemgerechtigden den van een van de evangelische
kwam gisteren meer dan 40 procent sekten.
niet opdagen. Over precies een Serrano heeft heilig beloofd dat
week wordt Serrano als staatshoofd dergelijke taferelen zich onder hem
beëdigd. niet zuben herhalen. Dat neemt ech-
Middenin de nacht trokken in ter niet w^g dat hij in het verleden
Guatemala-stad aanhangers van de nauw heeft samengewerkt met Rios
stembusoverwinnaar luid toete- Montt. Tijdens de dictatuur was
rend de straten op. De verkiezingen Serrano voorzitter van de zoge-
zelf verliepen zonder noemens- noemde staatsraad, een functie die
in de praktijk vaak neerkwam op
die van regeringsleider. En het pre
sidentschap dankt Serrano in be
langrijke mate aan het feit dat de
vroegere dictator zelf niet aan de
stembusslag mocht deelnemen.
De gekozen president heeft zich
de afgelopen weken ontpopt als een
sluw politicus. Hij heeft een kabinet
van nationale eenheid beloofd,
waarbinnen ook ruimte zal zijn voor
de meer progressief denkenden. De
al dertig jaar in het land strijdende
guerrilla-bewegingen wil hij tevre
den stellen met grondwethervor-
waardige incidenten. Alleen werd
melding gemaakt van een paar weg
versperringen die waren opgewor
pen door linkse guerrilleros.
Het is niet de eerste keer dat Gua-
afp) temala een president krijgt die bin-
Volgens de woordvoerder zijn alle belangrijke concessie gedaan. Het mumstraf voor pogingen
23 bemanningsleden gered. Het zin- presidium van de Volksassemblee land te ontvluchten was 25 jaar. En
ken van het vrachtschip is de eerste onder leiding van president Ramiz
schipbreuk die in verband wordt Alia besloot zaterdag 393 politieke
gebracht met de Golfcrisis die vorig gevangenen op vrije voeten te stel-
jaar augustus uitbrak toen Irak Ku- len.
wayt binnenviel. Ruim 200 van de 393 personen die
vrijkomen, zijn gevangen gezet op woordvoerder Gene Polio
beschuldiging van agitatie en pro- "een goed teken" te vinden, dat pre-
paganda tegen de staat en pogingen sident Alia^positief reageert op de
het land te ontvluchten. De
gewond geraakt, toen militairen het
op hen openden. De
maakten dee^ van,eenjroep aüS öppërmac'hhge
te leggen, dan hoopt Ser-
ook meer grip te kunnen krij-
het
kele maanden geleden is die straf
aanmerkelijk afgezwakt.
De oppositionele Democratische
Partij van Albanië (DPA) heeft het king van het gebruik
leger.
j j j j j Het is voor het eerst in de Guate-
digd door de ongehinderde uittocht malaanc.e geschiedenis dat
van duizpndpn ptnisrhp TrHpkpn uit ™aanse gescnieaenis aai
Een ander opmerkelijk besluit het zuiden i
i de Volksassemblee is de beper-
gratiebesluit verwelkomd. DPA-
Buitenland kort
Rwanda
Bij zware gevechten tussen het re
geringsleger en rebellen in het
noordoosten van Rwanda zijn 150
opstandelingen en 10 soldaten ge
dood. Er vielen ook tientallen ge
wonden. De gevechten hadden
plaats op 5 kilometer van de grens
met Uganda in de provincie Byum-
bra. De overlevende opstandelin
gen zouden naar Uganda zijn ge
vlucht. Daar kwamen ze volgens de
staatsradio ook vandaan.
Maffia
In Sant'Onofrio in Calabrië in het
zuiden van het Italië zijn gistermor
gen twee doden en tien gewonden
gevallen toen gewapende mannen
vanuit een auto begonnen te schie
ten op het centrale plein van het
stadje. De politie hield later in een
nabijgelegen stadje een van de ver
meende daders aan en zei dat waar
schijnlijk sprake was van een vete
tussen maffia-clans die al enkele
maanden woedt.
Executies
In Iran zijn gisteren drie mannen en
een vrouw opgehangen op verden
king van het handelen in drugs. Vol
gens het Iraanse persbureau IRNA
werden de vier ter dood veroor
deeld door een revolutionaire isla
mitische rechtbank in de westelijke
stad Nahavand.
Mali
Rebellerende Touraregs en de rege
ring van Mali hebben gisteren in
Tamanrasset, in het zuiden van Al
gerije, een "vredesverdrag" geslo
ten. Het akkoord voorziet in de
stichting van een autonoom gebied
binnen Mali voor de Touaregs in het
noordelijke district Adrar.
Rushdie
De schrijver Salman Rushdie heeft
gisteren in telefoongesprekken met
een radiostation tegen mede-mos
lims gezegd dat zij een misdrijf te
gen God plegen indien zij proberen
hem van het leven te beroven. Rus
hdie wees er opbellers naar het ra
diostation'op dat, in het geval hij
wordt vermoord, niet zijn onsterfe
lijke ziel in gevaar is, maar die van
zijn moordenaar.
pens door grenstroepen, politie en
burgerwachten. In het verleden zijn
in totaal enkele honderden Albane
zen die trachtten te vluchten, door
militairen van de grensbewaking
onder vuur genomen. Alléén al de
laatste paar maanden kwamen bij
de grenzen van de volksrepubliek
tientallen vluchtelingen om het le-
Volgens het sfaatspersbureau
ATA ging het om een groep "op het
verkeerde been gezette" mensen,
die met geweld over de grens pro
beerde te ontkomen. De vluchters
gooiden, aldus ATA, met stenen
naar de grensbewakers. Enkelen
van hen zouden met jachtgeweren
op militairen hebben geschoten.
Voor de eerste maal sinds acht da-
Bij de noordelijkste Albanese gen is gisteren een betrekkelijk ge
ring aantal etnische Grieken de
volksrepubliek ontvlucht.
kozen president op democratische
wijze wordt opgevolgd. Serrano zal
zich wel moeten waarmaken, wil
het volk erin blijven geloven. Want
de vertrekkende christendemo
craat Vinicio Cerezo heeft op alle
fronten gefaald.
ADVERTENTIE
MOSKOU (AFP) - De voorzitter van
het Sovjet-parlement, Anatoli
Loekjanov, meent dat het "de voor
keur verdient" dat Edoeard Sje
vardnadze "op zijn post blijft" als
minister van buitenlandse zaken.
Hij zei dit in een interview dat giste
ren door de Russische televisie
werd uitgezonden.
"Er zijn geen grote verschillen
van mening tussen Sjevardnadze en
de Opperste Sovjet (parlement)",
.HONGKONG-Getooid met maskers met daarop de namen van de zeven Chinese studentenleiders die zaterdag
werden veroordeeld, demonstreerden mensenrechtenstrijders gisteren voor het Amerikaanse consulaat in Hong waarbij over het aangekondigde ai-
Kong. Zij overhandigden een brief waarin zij VS-president Bush oproepen druk op China uit te oefenen om alle
activisten vrij te krijgen die zijn opgepakt na het bloedig neerslaan van de vreedzame revolutie in 1989. De zeven
studentenleiders kregen gevangenisstraffen variërend van twee tot vier jaar voor hun aandeel in de massale pro- voorkeur dat Sjevardnadze op zijn
testdemonstraties. <foto ap>
acteurs van de perestrojka. Het ver
schil zal moeten worden aangege
ven tussen zijn verklaring (in het
parlement waarbij zijn ontslag aan
kondigde, red) en de feiten. Dat zal
moeten worden besloten door de
Opperste Sovjet en voor dit mo
ment is Sjevardnadze aan het
werk", zei de voorzitter van het Sov
jet-parlement.
Bij de verrassende aankondiging
zijn ontslag, op 20 december.
|e komt ogen en oren tekort
Loekjanov. Morgen wordt in het verklaarde Sjevardnadze de per-
parlement het debat voortgezet soonijjke aanvallen op hemzelf ën
waarbij over het aangekondigde at- - beleid inzake de Golf, vooral af
treden van Sjevardnadze wordt ge- komstjg Van conservatieve afge
sproken. "Zeker, het verdient de vaardlgden, te betreuren. Loekja-
r,odze 0p zijn nQV onderstreepte dat "het parie
de grootste ment het beleid van de minister vijf
maal heeft geëvalueerd en het altijd
goedkeurde". Het was Sjevardnad
ze zelf die heeft verklaard dat de Op
perste Sovjet het belangrijkste
(staats-)orgaan is dat het buiten
landse beleid bepaalt".
MEXICO-STAD - "Atila staat
voor de poort van Rome", zo ver
klaarde Roger Lafontant een
maand geleden op dreigende toon.
Haïti stond op het punt om naar de
stembus te gaan. En voor vriend en
vijand was het toen al duidelijk dat
de progressieve pastoor Jean-Ber-
trand Aristide voor een politieke
aardverschuiving zou zorgen.
"Maar ik zal het niet toestaan", ver
zekerde Lafontant, zoals altijd om
ringd door een groepje tot op de tan
den bewapende lijfwachten. Lafon
tant is de leider van de alom ge
vreesde 'Tontons Macoutes', de po
litieke politie van Het vroegere Du-
valier-regime.
Net als na het vertrek van de Du-
valiers, in februari 1986, is de feest
vreugde onder het Haïtiaanse volk
maar van korte duur geweest. La
fontant heeft ingegrepen nog voor
dat Aristide zijn intrede in het presi
dentiële paleis heeft kunnen doen.
Haïti wacht een nieuwe golf vai
terreur en intimidatie. Lafontant weten wat
was vooral in de laatste jaren van staat na de verkiezingen van drie
het Duvalierbewind een sleutelfi- weken geleden maar weinig twijfel,
guur. Hij was onder de Duvaliers De uitgemergelde massa's van ar-
minister van binnenlandse zaken' men hebben er genoeg van dat de
en defensie. rijken over hun lot beslissen.
Machtswellust
Maar of het Haïtiaanse volk deze
nieuwe frustratie van hun diepge
wortelde democratische verlangens
zonder slag of stoot over zich heen
zal laten komen? Sinds de onafhan
kelijkheid in 1804 is het land voort
durend gebukt gegaan onder de
machtswellust van enkelingen.
Keer op keer lieten zij zich uitroe
pen tot 'keizer' of 'president voor
het leven'.
Ook na het vertrek van de Duva
liers, die bijna dertig jaar aan de
(foto AP) macht waren, is daar geen verande
ring ingekomen. Maar dat de Haitia-
nen, ondanks het feit dat bijna drie
kwart niet kan lezen of schrijven,
willen, daarover be-
Lafontant was waarschijnlijk
nooit aan zijn avontuur begonnen
zonder verregaande steun in min
der Duvaliergezinde kringen. Za
kenmensen, industriëlen, corrupte
militairen; iedereen die de afgelo
pen vijfjaar zijn buik heeft rondge-
geten, was als de dood voor Aristi
de. De jonge priester is in Haïti uit
gegroeid tot een soort symbool voor
sociale rechtvaardigheid. En ver
wacht mag worden dat het voetvolk
hem tot het uiterste zal verdedigen.
Pools kabinet telt
vijf oudgedienden
WARSCHAU (Rtr/UPI/DPA) -
Daags nadat zijn premierschap
door het Poolse parlement was
goedgekeurd, heeft premier Bie-
lecki zaterdag zijn uit negentien mi
nisters bestaande kabinet gepresen
teerd. Vijf van hen waren ook al mi
nister in de regering-Mazowiecki,
onder wie minister Skubiszewski
(buitenlandse zaken) en Balcero-
wicz (financiën).
Bielecki presenteerde de club als
"een regering van experts" die het
tempo van de economische hervor
mingen in Polen moet versnellen,
met name de liquidatie van onren
dabele staatsbedrijven. Hij kondig
de ingrijpende bankhervormingen
en de oprichting van een aandelen-
beurs aan.
LONDEN (AP) - De storm die het
afgelopen weekeinde de Britse ei
landen en Ierland trof, heeft in to
taal dertig mensen het leven gekost.
De kustwateren- waren zo gevaar
lijk dat een echtpaar dat in de En-,
gelse badplaats Brighton een wan
deling over het strand maakte, plot
seling werd meegesleurd.
In Ierland vonden dertien men
sen de dood onder vallende bomen
en door andere ongelukken. Zes
Zwitserse toeristen en hun Ierse
chauffeur kwamen om het leven
toen een enorme eik op hun busje
stortte in County Galway. Bij een
ander incident in Galway vonden
twee mannen de dóód toen de
vrachtwagen waarin zy sliepen
werd verpletterd onder een omge
waaide muur.
Voor de kust van Wales kapseisde
een chemicaliëntanker Kimya uit
Malta. Tien opvarenden verloren
het leven. Ook een kapitein van een
vissersboot vond in de storm de
dood.
In Wales kwam een jongen om on
der een omgevallen muur. In het
Schotse Girvan vond een beman
ningslid van een reddingsboot de
dood. Een Turkse vrachtwagen
chauffeur kwam om toen zijn voer
tuig verdween in het Manchester
Ship Canal. Ten slotte verdronk een
kanovaarder in de Schotse Leny-ri-
