Curagao pakt vervallen monumenten eindelijk aan
Overheid lijdt
milj ardenstrop
Aanleg windmolenpark zal
duizenden vogellevens eisen
HIIIIITIT
Blijdorp blij
met geboorte
trio ijsberen
Kinderporno
bestraft
met geldboete
Vrijlating verdachte moord op Turkse vakbondsman inzet geding
ZATERDAG 29 DECEMBER 1990
Pensioenpremies niet toereikend
DEN HAAG (GPD) De overheid zal 3,8 miljard gulden
extra op tafel moeten leggen aan pensioen- en vut-premies
voor ambtenaren. Alleen dan kunnen de aanspraken op den
duur waar gemaakt worden. De premie voor het ouder-
doms- en nabestaandenpensioen moet blijvend zo'n 8 pro
cent omhoog, voor vut- en invaliditeitspensioen met 0,7
procent. Topambtenaren hebben dit het kabinet laten we
ten. De zaak speelt een rol bij de tussenbalans, die het kabi
net begin volgend jaar gaat opmaken.
Vogelbescherming vreest voor natuurramp in IJsselmeer
ALKMAAR (GPD) - Tegen de
100.000 vogels zullen jaarlijks ster
ven, als in het noordelijk deel van
het IJsselmeer een groot windmo
lenpark wordt aangelegd. De turbi
nes vormen een ernstige verstoring
voor de rust en de voedselvoorzie
ning van de dieren, waardoor bij
voorbeeld aalscholvers en duikeen
den de wijk zullen nemen. Gezien
het internationale belang van het
gebied voor watervogels is dit on
aanvaardbaar, vindt de Vogelbe
scherming. Plannen voor de aanleg
van dit windmolenpark moeten vol
gens de milieuorganisatie daarom turbines, met een hoogte van 55 tot is de Vogelbescherming. Een bewe- van Nederland. Vele soorten water-
worden voorafgegaan door zorgvul- 85 meter. Het park beslaat maxi- ging die zichzelf warm voorstander vogels, afkomstig uit Noordeurope-
se broedgebieden, strijken er neer.
Op het Klein IJsselmeer komen
duiker), die ook 's nachts op open
water actief zijn. Tafeleend, kui-
feend en toppereend foerageren
hoofdzakelijk 's nachts. Meeuwen
en sterns lopen risico, omdat zij tot
diep in de schemering op zoek zijn
naar een slaapplaats.
Het Megapark kent nóg een nega
tief aspect. Aanleg, reparatie en on
derhoud van de molens trekken
overdag mensen aan. Aalscholvers
en duikeenden houden het dan voor
gezien. Aan eten en rust komen ze
niet meer toe. 's Nachts zijn groepen
voedselzoekende duikeenden schu
wer dan overdag; tien procent van
hun leefgebied zal verloren gaan
vanwege de nabijheid van de turbi
nes met hun verlichting en gelui-
dige plaatsingskeuze op basis van maal 3.500 hectaren; bij een gelijk- van windenergie noemt en bij ver
een milieu-effectrapportage (MER). matige opstelling van de molens is schillende projecten ook als advi-
Het Provinciaal Electriciteitsbe- de onderlinge afstand 260 tot 370 seur betrokken is geweest. Nu vin- grote aantallen (meer dan 1.000 den. De toppereend wordt het
drijf van Noord-Holland (PEN) en meter. Een verdeling over enkele den de elektriciteitsbedrijven ech- exemplaren) futen, aalscholvers, zwaarst getroffen, omdat 40 tot 70
De forse premieverhogingen kun
nen op een aantal manieren beperkt
worden. Zo zou de afstemming van
ouderdoms- en nabestaandenpen
sioen op de toename van de wel
vaart, omgezet kunnen worden in
een afstemming op de jaarlijkse in
flatie. Zo wordt waardevastheid in
plaats van welvaartsvastheid het
uitgangspunt. Bij beide pensioenen
zou ook de basis voor de berekening
ervan, het laatst genoten loon, om
gezet kunnen worden in een relatie
met het gemiddeld verdiende loon.
Een andere mogelijkheid is om de
aantal dienstjaren. Het invaliditeits
pensioen zou gekoppeld moeten
worden aan een aantal soorten be
roepsgebonden arbeidsongeschikt
heid. Tegelijk zou de uitkering afge
stemd moeten worden op de ww,
zou de hoogte van de uitkering ge
koppeld moeten worden aan de ma
te waarin iemand nog kan werken
in plaats van het huidige criterium
(hoeveel kan iemand nog verdie
nen), en zou het begrip passende ar
beid ruimer gehanteerd moeten
worden.
Er kunnen ook besparingen op-
Begin volgend jaar wordt duide-
ïand, Noord-Holland en Flevoland lijk wat het onderzoek waarbij
van het IJsselmeer. Dit Mega- ook de stroomleveranciers in
park in dat Klein IJsselmeer moet Flevoland, IJsselmij en PGEM, zijn
bestaan uit ongeveer 260 turbines betrokken oplevert. Ook zal dan
totaal 250 bekend worden gemaakt of de plan-
w nen doorgaan. Een van de organisa-
Het betreft middelgrote tot grote ties, die daar zeer benieuwd naar is,
ter de Vogelbescherming op hun
weg. Of liever gezegd, haar zojuist
gepubliceerde nota 'Windturbines meeuwen en sterns voor. Aan de selmeer gebruik maakt.
vogels in het Klein IJsselmeer'.
Daaruit blijkt dat het Megapark ver
strekkende gevolgen voor de vogels
geeft.
Belangrijk
Het IJsselmeer behoort tot de
belangrijkste watervogelgebieden duikeenden (uitgezonderd de bril-
hand van de beschikbare kennis Ten slotte, zo stelt de Vogelbe-
van hun aanwezigheid en gedrag in scherming, neemt door verplaat-
dit gebied concludeert de Vogelbe- sing van visserij en recreatie de
scherming blijkens de nota dat vele druk op de rest van het Klein IJssel-
vogels zullen lijden onder de komst meer toe. Want waar turbines staan,
komen vissers en toeristen niet.
"Een afgewogen plaatsingskeuze is
derhalve noodzakelijk".
van de turbines.
Het kwetsbaarst zijn de fuut en de
ROTTERDAM (ANP) - In de Rotter
damse diergaarde Blijdorp is begin
deze week een ijsbeer-drieling ge
boren. Moeder Katrien en haar jon
gen maken het goed.
Dit heeft de diergaarde gistermid
dag meegedeeld. Voor zover be
kend is nog niet eerder in gevangen
schap een drieling geboren. De be
valling van moeder Katrien had ning van het nationaal inkomen.
verdelen over werkgever (lees:
overheid) en werknemer (de ambte
naar).
Tegenvaller
Overigens houdt de reeks van op
eenvolgende belastingtegenvallers
naar alle waarschijnlijkheid ver
band met het feit dat het nationale
inkomen het bedrag dat wij met
z'n allen verdienen beduidend
minder bedraagt dan tot nu toe
werd verwacht. Topambtenaren
van Financiën zijn hierop gestuit bij
hun speurtocht naar de oorzaken
van de tegenvallers: vorig jaar drie
miljard gulden, dit jaar tussen 5 en
5,5 miljard. Of het lagere nationaal
inkomen inderdaad de oorzaak is
zal medio volgend jaar blijken. Het
Centraal Bureau voor de Statistiek
komt dan met een nieuwe bereke-
plaats in de nacht van zaterdag op
zondag.
Bij Financiën wordt ervan uit ge
gaan dat de laatste tegenvaller bij de
Volgens een medewerkster van belastingen, 2,5 tot 3 miljard gul-
Blijdorp zijn de geboorten pas nu
bekendgemaakt, omdat begin deze
week nog onduidelijk was hoeveel
jongen er ter wereld waren geko
men.
Op 5 december werd in de Rotter
damse dierentuin al een ijsbeer-
tweeling geboren. Eén van de beer
tjes werd een week later per onge
luk doodgedrukt door de rustende
moeder Mien.
De ijsberen in Blijdorp verblijven
van november tot half maart binnen
voor hun winterslaap. Ze leven ge
heel geïsoleerd van de buitenwe
reld. Ook de verzorgers kunnen de
den, blijvend is en de komende ja
ren zeker zal doorwerken. Op het
departement wordt het standpunt
gehuld dat de tegenvaller niet is toe
te schrijven aan de belastinghervor
ming volgens Oort die met ingang
van 1990 werd doorgevoerd. Bij de
loonbelasting werd dit jaar zelfs een
meevaller van 800 miljoen gulden
genoteerd. Hoe Oort heeft uitge
werkt bij de inkomstenbelasting zal
pas medio 1992 blijken, als vrijwel
alle aangiften over 1990 zijn ver
werkt.
Ten aanzien van de vennoot
schapsbelasting (winstbelasting
VOLKEL - Bij de vliegbasis Volkel heeft de rijkspolitie gistermiddag acht
actievoerders aangehouden. Zij waren bezig gaten in hekken te knippen.
Eerder op de dag had de politie ter plaatse een onlangs opgerichte vredes-
AMSTERDAM (ANP) - De recht
bank in Amsterdam heeft gisteren
een 43-jarige New Yorkse dominee
c.q. fotograaf veroordeeld tot vijf
honderd gulden boete wegens het
openlijk tentoonstellen van porno
grafische foto's van kinderen. Te
gen hem was één maand voorwaar
delijke celstraf en vijfduizend gul
den boete geëist.
De opgelegde straf viel lager uit
dan de eis, omdat de rechtbank van
slechts twee van de vijftien in be
slag genomen foto's het pornogra
fisch karakter bewezen achtte. De
twee foto's tonen jongens, jonger
dan zestien jaar, terwijl zij zodanig
poseren dat hun geslachtsdelen na
drukkelijk in beeld gebracht wor
den en dat op een wijze die kenne
lijk bedoeld is om seksuele prikke
ling op te wekken. Dit is volgens de
rechtbank een strafbare seksuele
gedraging.
De Amerikaan exposeerde in mei
1987 met 45 foto's in homoboekhan
del/galerie Intermale in Amster
dam. De politie nam hiervan vijftien
foto's in beslag met afbeeldingen
van geheel of grotendeels ontklede
jongens en jongemannen, variërend
van elf jaar tot een jonge vader met
zijn baby. Op de meeste foto's zijn
de geslachtsdelen van de daarop
voorkomende personen duidelijk
zichtbaar.
Behalve de Amerikaan werd ook
kamp ontruimd. Daarbij werden 21 vredesactivisten opgepakt. Het protest de eigenaar van de homoboekhan-
van de 'North Atlantic De-Fence Movement' richtte zich tegen de Golf-oor- del gedagvaard, maar die overleed
log. (foto anp) enige weken geleden aan aids.
ruimten niet in, want elk geluid of voor bedrijven) meent i
beweging kan bij de volwassen ijs
beren leiden tot een schrikreactie.
Pasgeboren ijsbeertjes zijn onge
veer zo groot als een hatnster en ge
heel hulpeloos. Ze liggen in de oksel
van de moeder waar zich de melkte-
pels bevinden. Publiek, welkom
vanaf 1 januari, en verzorgers kun
nen de gebeurtenissen in de bin-
L bij Fi
nanciën nu dat de relatie tussen
winstgroei en de te betalen belas
ting geringer is dan tot nu toe werd
gedacht. De tegenvallende op
brengsten zijn daarmee te verkla
ren. Overigens wordt juist de ven
nootschapsbelasting gezien als een
zeer moeilijk te ramen belasting.
Op het ministerie heeft men geen
nenverblijved slechts per monitor grote verwachtingen van een onder-
volgen
Blijdorp werd vorige maand al belastingtegenvaUer van 2,5 tot 3
verblijd met de geboorte van een
olifantje. Duizenden bezoekers zijn
inmiddels al op kraamvisite ge
weest bij moeder Irma en haar zoek moet begin 1991 afgerond zijn.
dochter. Het publiek kan deze be-
valling op video bekijken.
AMSTERDAM (ANP) - De Amster
damse rechtbank-president mr.
B.J. Asscher beslist maandag in
kort geding of de 23-jarige verdach
te van de moord op de Turkse vak
bondsleider N. Karaman, opnieuw
vrijgelaten moet worden.
De verdachte werd in augustus
zoek dat gestart is naar de laatste dit jaar door de rechtbank tot twaalf zwijgrecht.
cel veroordeeld wegens de
miljard gulden. De precieze oorza- moord, die hij toen bekende. De
ken zullen, zo wordt verwacht, wel man ging in hoger beroep en kwam,
altijd duister blijven. Het onder- nog vóór de zaak door het Hof be-
handeld werd, op vrije voeten door
een administratieve fout. Dit ver- gevaar en collusie, dit is de moge- sprake van vluchtgevaar of collusie.
oorzaakte indertijd veel opschud
ding.
lijkheid dat de opsporing van straf
bare feiten in de zaak door de vrij-
Vorige week behandelde het Hof heid van de verdachte belemmerd dachte op de zitting bij het Hof en
kan worden.
invloeden, die in maart nog bij het
Hof moeten komen als de zaak
wordt voortgezet.
De advocaat van de Staat, mr. M.
het feit dat hij een genationaliseerd Dijkstra, meent dat de president
Tegen de nieuwe gevangenne- Nederlander is, volledig geïnte- van de rechtbank een uitspraak van
zitting. Zijn bekentenis trok hij daar ming tekende verdachte bezwaar greerd in de Nederlandse samenle- een hogere rechter - in dit geval het
in en verder beriep hij zich op het aan. Hij vroeg het Hof om opheffing ving. Dat de man de opsporing van Hof - niet zou mogen toetsen. Kla
gen over een voorarrest moet ge
beuren via een speciale procedure
die inmiddels ook gevolgd i
maar dit werd donderdag afgewe-
Tijdens de eerste zittingsdag van zen. Reden voor verdachte en zijn
de zaak in hoger beroep liet het Hof advocaat Starmans om een kort ge-
de man weer gevangen nemen. Het ding aan te spannen.
was al een paar maanden Maandag doet mr. Asscher telefo-
vrij en had, als hij dat gewild had, in nisch uitspraak. Het officiële von-
Hof gaf hiervoor als redenen vlucht- Volgens mr. C. Starmans is geen die periode al getuigen kunnen be- nis volgt donderdag.
Binnenland kort
Adviescollege
Gedeeltelijk arbeidsongeschikte
werknemers worden per 1 januari
beter beschermd tegen ontslag. Dat
heeft het ministerie van sociale za
ken en werkgelegenheid gisteren
meegedeeld. De bevoegdheid tot
het verlenen van een ontslagver-
gunning ligt vanaf die datum bij de
nieuwe regionale directeuren voor
de arbeidsvoorziening. Een regio
naal directeur moet eerst advies
vragen aan de Gemeenschappelijke
Medische Dienst (GMD) over de
mogelijkheden die een werkgever
heeft om de gedeeltelijk arbeidson
geschikte werknemer een passende
functie aan te bieden, alvorens een
besluit te nemen.
Sickinge
Topondernemer mr. F.O. J. Sicking-
he is gisteren benoemd tot voorzit
ter van de landelijke Stichting
Voedselhulp aan Russen. Hij is de
opvolger van Han Lammers, com
missaris van de koningin in
Flevoland.
Mislukt
De genetische manipulatie bij vier
kalveren in proefboerderij het Gen
in Lelystad is mislukt. Het extra
DNA dat in de bevruchte eicel is in
gespoten, is niet opgenomen in de
chromosonen. Hierdoor blijken de
kalveren normale dieren te zijn, met
een normale afweer tegen uieront
steking.
Dit zegt A.J. van der Zijpp, direc
teur bij het Instituut voor Veeteelt-
kundig Onderzoek (IVO) in Zeist,
dat over de proef in Lelystad gaat.
Het DNA is volgens haar vermoede
lijk niet op de juiste plek ingespo
ten.
Eerder mislukte ook het manipu
leren van de genen van kalf Adria-
na. Het IVO wilde door het inspui
ten van DNA de afweer van de kal
veren tegen uierontsteking, masti
tis, vergroten.
De vier kalveren zijn overigens
volledig gezond.
Het heeft lang geduurd, maar bin
nenkort gaat Curasao dan toch be
ginnen met de restauratie van
honderden monumenten in Wil
lemstad. De komende 15 jaar
wordt in totaal zo'n 350 miljoen
gulden besteed om de stad in oude
glorie te herstellen. Voor een niet
onaanzienlijk deel is dat geld af
komstig uit de NV Stadsherstel,
die in januari wordt opgericht en
direct aandelen zal uitgeven.
Van ANP-correspondent
Stella Slooten
WILLEMSTAD De situatie lijkt
op het eerste oog niet ernstig. Wie
als buitenstaander aan Curasao
denkt, ziet meestal als eerste de
prachtige, pastelkleuijige geveltjes
aan de Handelskade voor zich. Over
de Annabaai spant zich de majestu
euze Pontonbrug die op een bijna
elegante manier veel malen per dag
openzwenkt om zeeschepen te laten
passeren van zo'n omvang dat ze de
geveltjes vrijwel aan het oog ont
trekken.
Een groot deel van het eeuwen
oude stadscentrum van Willemstad,
kortweg Punda, bestaat uit dergelij
ke geveltjes. Het is geen uiterlijke
schijn - zoals op het naburige Aruba
soms het geval is - de panden zijn
echt öud en weerspiegelen een his
torie [zo kleurrijk als de gebruikte
verftinten.
Maar zo mooi als de meeste pan
den in Punda worden geconser
veerd - veelal uit economische mo
tieven, ze vormen immers een enor
me toeristische trekpleister - zo ver
vallen liggen tientallen panden,
soms hele wijken, in omringende
stadsdelen erbij.
Pijnlijk
Het contrast is pijnlijk. In Scharloo
bijvoorbeeld, waar naast schitteren
de en stijlvol gerestaureerde gebou
wen, panden staan die minstens zo
indrukwekkend zijn maar helaas
compleet vervallen. Soms is de si
tuatie zo ernstig dat restauratie bij
voorbaat een verloren zaak lijkt. In
woners en toeristen verbazen zich
er keer op keer over dat de teloor
De beroemde geveltjes aan de Handelskade in Willemstad op Curagao. Die zien er prachtig uit. Binnenkort worden ook de andere monumenten op
het eiland aangepakt.
gang van deze afspiegeling van de
Curagaose geschiedenis ogen
schijnlijk wordt geaccepteerd.
Dat is ook lange tijd min of meer
het geval geweest. Veel panden zijn
in particuliere handen en de over
heid had geen middelen, lees wette
lijke mogelijkheden, om de eigena
ren aan onderhoudstaken te bin
den. De oprichting van de stichting
Monumentenzorg, die uit een bud
get van twee miljoen gulden per jaar
ook aankopen en restauraties moet
betalen, veranderde daar weinig
Inmiddels zijn de zaken echter
omgedraaid. In 1989 presenteede de
overheid het Monumentenplan,
waarin de noodzaak van maatrege
len zonder omwegen wordt erkend:
"Het verval van de binnenstad met
name, heeft een niveau bereikt dat
langer uitstel van ingrijpende maat
regelen niet meer duldt. Gedurende
een reeks van jaren is er sprake van
verval van de historische bebou
wing en vertrek uit de binnenstad",
aldus het bestuurscollege van Cura
gao.
Binnenkort moet het Monumen
tenplan worden uitgevoerd. In de
binnenstad zijn alvast 765 panden
aangewezen als monument; onge
veer de helft van de huidige bebou
wing. Buiten de binnenstad zijn in
het Monumentenplan nog eens 291
gebouwen en bouwwerken als mo
numentwaardig beoordeeld en 30
als te beschermen archeologische
objecten. Het noodzakelijke organi
satorische, juridische en financiële
kader voor het omvangrijke herstel
plan is zo goed als klaar.
Het eilandsbestuur heeft nu de
hulp van Nederlandse deskundigen
ingeroepen om de projecten uit te
werken. Twee stads vernieuwers
van de gemeente Den Haag, Maar
ten Smit en Hans Meijs, zijn voor
een periode van drie jaar 'uitge
leend' aan Curagao. Zij coördineren
het werk op de secretarie-stadsver
nieuwing, een speciaal voor het
stadsherstel in het leven geroepen
orgaan waarin alle diensten die met
stadsvernieuwing te maken heb
ben, samenwerken.
Smit: "Willemstad is een prachti
ge stad met een geheel eigen histori
sche architectuur. Een van de taken
van stadsvernieuwing is dan ook
het restaureren van de oude binnen-
(foto ANP)
stad, het terugbrengen van de oude
glorie, maar toch vooral ook er voor
zorgdragen dat de stad blijft leven
en geen museum wordt. Anders
schieten we ons doel voorbij".
Oorzaken
"Een van de oorzaken van het ver
val is het feit dat veel panden eigen
dom zijn van particulieren die het
helaas veelal in elkaar laten storten.
Ze doen er niks meer mee, maar ver
kopen het ook niet. Soms omdat het
onverkoopbaar is, maar ook omdat
ze hopen dat de historische panden
in de loop der tijd meer geld waard
worden", aldus Smit.
Hij wgst erop dat sinds de instel
ling van de monumentenverorde
ning vorig jaar particuliere eigena
ren verplicht zijn tot goed onder
houd. "Maar dat kun je uiteraard
niet zomaar opleggen. Daarom is
met hulp van deskundigen van de
gemeente Rotterdam een stelsel
ontwikkeld van subsidies en lenin
gen met lage rentes dat voor uitvoe
ring en Beheer wordt onderge
bracht bij een monumentenfonds.
Het geld voor het fonds komt van
de overheid, uit fondsen, voor ont
wikkelingssamenwerking van Ne
derland en de EG en misschien ook
nog uit particuliere bijdragen,
hoopt Smit. Die hoop is waarschijn
lijk niet ongegrond. In januari
wordt de NV Stadsherstel opge
richt, die aandelen zal uitgeven met
een nominale waarde van 100 gul
den. Met het hiermee verkregen ka
pitaal van zo'n 15 miljoen gulden,
zal de NV Stadsherstel historische,
vervallen panden aankopen, restau
reren en vervolgens exploiteren,
hetzij voor bewoning of bedrijfsge-
bruik.
De perspectieven voor de NV zijn
goed. Het nut van een Stadsherstel
NV heeft zich in Amsterdam al be
wezen, waar al sinds de jaren vijftig
succesvol wordt gedraaid. En ook
het dit najaar gelanceerde initiatief
op Curagao heeft vrijwel uitsluitend
positieve reacties gekregen. Vanuit
Nederland is zelfs door bedrijven
belangstelling getoond voor deelna
me in de NV Stadsherstel.
Opknappen
Smit tot slot: "Wij leggen bij het ma
ken van opknapplannen sterk de
nadruk op een goed evenwicht tus
sen de verschillende belangen die
in een stad meespelen. Natuurlijk
speelt het toerisme in het geval van
Willemstad daar ook in mee. Een
mooie oude stad is aantrekkelijk
voor de toerist en dus kan Curagao
met zo'n stad meer toeristen trek
ken, de concurrentiepositie tegen
over de andere eilanden wordt ste
viger. Maar het uitgangspunt blijft:
opknappen voor de mensen die nu
wonen en werken in de stad. We
moeten zorgen dat het aparte van
Curagao gehandhaafd blijft, de ei
gen cultuur moet bewaard blijven.
Niet streven naar eenheidsworst".
