Spanje, drugscentrum van Europa
Ongelijke strijd tussen
laserdisc en digitale cd-i
PAGINA 12
ZATERDAG 29 DECEMBER 1990
Valse paspoorten, drugs en een Turks-Nederlandse connectie
Een douanier
bekijkt bij de
Spaans-Franse
grens een Neder
landse vracht
wagen met hasj,
die kort tevoor is
aangehouden.
(foto AFP)
Van onze correspondent
Ruud de Wit
MADRID Begin februari
van dit jaar rolde de politie
van de Spaanse badplaats
Malaga aan de Costa del Sol
weer eens een bende van 21
drugshandelaren op. Dat is
niets bijzonders meer; Span
je staat al lang bovenaan het
lijstje met Europese landen,
waar de meeste hard en soft
drugs worden verhandeld.
Wel bijzonder is dat Neder
landers een steeds belangrij
kere rol lijken in te nemen
bij die drugsmokkel. Ook in
Malaga.
Spanje geldt als het belangrijkste
invoerland voor heroïne uit Turkije,
cocaïne uit Latijns-Amerika en ma
rihuana en hasj uit Marokko. Gali-
cié (aan de Spaanse westkust), Bar
celona, de hoofdstad Madrid en de
zuidelijke Costa del Sol worden als
de belangrijkste centra voor de im
port, het gebruik en de verdere dis
tribuering over Europa aange
merkt.
Hoofdcommissaris van de anti
drugs brigade van de Spaanse poli
tie, Alberto Garcia Parras: "Ons
land is zonder twijfel de brug naar
de rest van Europa voor hasj. Cocaï
ne komt binnen via Portugal en Ga-
licië. Madrid is hierin het distribu
tiecentrum. Heroïne daarentegen
uit de Balkan komt binnen via Ma
drid, de Costa del Sol of vanuit an
dere landen in de EG. Het is teke
nend, dat wij de laatste jaren meer
arrestaties weten te melden dan lan
den als Duitsland en Nederland".
Het opvallende bij de arrestatie
van februari in Malaga was het feit,
dat het om allemaal buitenlanders
ging: een Iraniër, enkele Italianen
en vooral Turken met valse Neder
landse paspoorten. Wat ook in Ne
derlandse politiekringen reeds eni
ge tijd werd aangenomen, bleek nu
heel duidelijk. Spanje speelt een be
langrijke rol in de smokkel van
Turkse heroïne naar Nederland en
Nederlanders - al dan niet echt -
worden hierbij als koeriers ge
bruikt.
Dat de internationale drugsmaf
fia zich bedient van valse paspoor
ten en andersoortige identiteitsdo
cumenten, is niet nieuw. In Spaanse
politiekringen is men wel van me
ning (hetgeen wordt bevestigd door
de ambassades van andere EG-lan-
den) dat Nederlandse paspoorten
en rijbewijzen daarbij zeer populair
zijn en dat er relatief meer gebruik
wordt gemaakt van gestolen en ver
valste Nederlandse identiteitsdocu
menten dan documenten uit andere
EG-landen.
Voor Jan Bak, consulair mede
werker aan de Nederlandse ambas
sade te Madrid betekende de arres
tatie van de Turkse 'Nederlanders'
in februari weer eens overwerk.
"Wij krijgen dagelijks telefoontjes
van de guardia civil of de douane
met de vraag of we de echtheid van
een paspoort kunnen natrekken.
Het vaststellen van de juistheid van
de nationaliteit is ook voor ons be
langrijk, omdat een 'echte' Neder
lander kan rekenen op consulaire
bijstand".
Benthuizen
Van de zeven Nederlandse paspoor
ten, die de gearresteerde Turken uit
Malaga bij zich hadden, bleek er
slechts één niet vals. Drie waren
eerder als blanco paspoort gestolen
in de Haarlemmermeer, één in
Benthuizen en twee andere bleken
vermist te zijn. Waarschijnlijk ge
stolen en vervolgens vervalst. Bij
arrestaties, later in het jaar, die alle
maal met dezelfde bende te maken
hadden, kwamen nog eens zeven
vervalste Nederlandse paspoorten
op de proppen.
Bak laat kopieën zien van de 'val
se paspoorten'. De Nederlandse
Turken blijken hierop fraaie namen
te hebben als 'Gerrit Langestraat',
'Hans van der Heijden' en 'Jacobus
Massing'. Het lijkt erop dat de ver
valsers simpelweg een Nederlands
stratenboekje hebben opengesla
gen en daaruit namen hebben over
genomen.
"Het is moeilijk te zeggen hoeveel
vervalste paspoorten er in Spanje in
omloop zijn", zegt Bak. "Ik schat
dat we er hier zo'n tien per maand
binnenkrijgen. Maar dat zijn dan al
leen de documenten die door de po
litie en de douane in beslag zijn ge
nomen. Sommige vervalsingen zijn
zo goed dat ze nooit worden opge
spoord. In de meeste gevallen ko
men de vervalsingen pas aan het
licht als de politie de bezitters arres
teert vanwege een misdrijf'.
Bak weet niet hoeveel vervalste
of onwettige Nederlandse paspoor
ten en andere officiële documenten
in de handel zijn. Het ministerie van
binnenlandse zaken durft evenmin
een schatting te doen. Maar het
moeten er heel wat zijn. Prijzen van
ruim 2000 gulden voor een vervalst
Nederlands paspoort zijn heel ge
woon in criminele kringen.
Maatregelen
Het ministerie van binnenlandse za
ken in Den Haag en de regionale bu
reau's Voorkoming Misdrijven heb
ben zich nu ook op de diefstal van
blanco paspoorten en rijbewijzen
gestort. De bedoeling is dat de ver
antwoordelijke gemeentelijke in
stanties in hét land veiligheids
maatregelen nemen om de diefstal
van deze aantrekkelijke buit tegen
te gaan.
Consulair medewerker Bak
houdt al jaren in zijn computer een
lijstje bij van echte Nederlanders -
al dan niet met een tweede nationa
liteit - die in Spanje vanwege drugs
worden aangehouden. "We zitten
nu op 97 dit jaar. Maar de 100 halen
we nog wel!"
Een van hen is een net 21 jaar ge
worden Utrechtse. Zij werd op 21
augustus van dit jaar in een flat te
Madrid aangehouden. In een van de
kamers, waarin zij zich met enige
andere personen ophield, werd veel
geld en 500 gram heroïne gevonden.
De vrouw zegt van niets te hebben
geweten en onschuldig te zijn. Ook
haar familie is daarvan overtuigd en
denkt dat ze slachtoffer is van om
standigheden. Maar de Spaanse po
litie denkt daar anders over en be
schikt over aanwijzingen dat zij tot
de bende behoort die eerder in fe
bruari in Malaga en andere plaatsen
werd opgerold. Eén van de 'Neder
landse' Turken die daarbij werden
gearresteerd is haar vriend.
Jan Bak: "Er was aanvankelijk in
februari ook een ander Nederlands
meisje aangehouden, maar zij werd
weer vrijgelaten. Als de politie hier
zwaarwegende argumenten heeft
om iemand te arresteren, kan die
persoon tot twee jaar in voorarrest
worden gehouden. Onze ervaring is,
dat als iemand na twee maanden
nog in voorarrest zit, de politie over
voldoende aanwijzingen beschikt
om die persoon met succes voor de
rechter te brengen. Het is uitermate
vervelend als later blijkt dat de per
soon toch onschuldig is, maar zo
luidt nu eenmaal de wet".
In het geval van de Utrechtse is
het een extra nadeel, dat zij werd
aangehouden als een mogelijke
pion in een heel netwerk van drugs-
verdachten met verschillende na
tionaliteiten, die ook nog eens in
een aantal plaatsen in Spanje ge
vangen zitten. Dat vergemakkelijkt
het onderzoek van de toch al over
belaste Spaanse justitie niet. Omdat
de meeste verdachten in Malaga zit
ten werd ook de Utrechtse oerge-
bracht naar die plaats, waar het on
derzoek door de rechter van in
structie wordt gecoördineerd. Twee
weken geleden is ze overigens weer
overgeplaatst, ditmaal naar Sevilla.
Armen over elkaar
Ook in Barcelona wordt het Neder
landse consulaat-generaal steeds
opnieuw geconfronteerd met echte
en Valse' Nederlanders, die zijn
aangehouden vanwege drugssmok
kel. Barcelona wordt door de Ame
rikaanse DEA (Drugs Enforcement
Agency) nog belangrijker gevonden
dan Madrid en de Catalaanse politie
lijkt zich het verwijt van de collega's
in de VStaten te hebben aangetrok
ken, dat ze te weinig doen en met de
armen over elkaar blijven zitten.
Want het aantal arrestaties in de Ca
talaanse hoofdstad is flink geste
gen.
Consul Theo Siedenburg: "Alleen
de afgelopen maand reeds vier ge
vallen. Vandaag nog kregen we be
richt van de Spaanse politie, dat een
Marokkaans meisje met een Neder
lands paspoort al een maand vast
zit. Meestal worden we direct door
de politie in kennis gesteld van de
arrestatie van een Nederlander,
maar door taalproblemen en dubbe
le nationaliteit treedt er blijkbaar
ook wel eens vertraging op. In het
geval van dit meisje weten we niet
eens wat ze eigenlijk bij zich had
aan smokkelwaar".
Een maand geleden werden in
Barcelona ook twee Nederlandse
vrouwen aangehouden. De twee,
beiden 29 jaar, waren per trein van
de' Costa del Sol op weg naar Bar
celona. Vlak voor de Catalaanse
hoofdstad kwam de politie de cou
pé binnen en werd hun bagage on
derzocht. Resultaat: tien kilo heroi-
De arrestatie van de twee Neder
landse vrouwen, van wie een van
Marokkaanse oorsprong, trok nogal
wat belangstelling in de lokale pers,
omdat ook zij in verband worden
gebracht met een Nederlands-Turk
se drugslijn, die vanuit de Costa del
Sol opereert. Aangenomen wordt
dat de twee vrouwen, die met een
toeristenbus vanuit Amsterdam wa
ren vertrokken, de heroine in Mala
ga hebben opgehaald om deze via
Barcelona naar Nederland te bren
gen.
Gelet op de wijze, waarop ze wer
den gearresteerd - in een trein op
een binnenlands traject, waar ge
woonlijk geen controle is - moeten
de twee al enige tijd geschaduwd
zijn. Zij kunnen rekenen op min
stens een jaar voorarrest en dan nog
eens een gevangenisstraf van zes tot
acht jaar. Nu zitten ze in het Centro
Penitenciario de Mujeres de Bar
celona en moeten ze een cel delen
met tien andere vrouwen.
Triest
Het laatste geval, waarmee het Ne
derlandse consulaat in Barcelona is
geconfronteerd, is uitermate triest.
Het gaat om een Turkse jongen van
16 jaar. die ook over de Nederlandse
nationaliteit beschikt. Hij reisde sa
men met zijn zwager - die een vals
Nederlands paspoort op zak had -
met cocaïne door Catalonië. Sieden
burg: "Hij zit nu in een cel met ze
ven volwassen mannen".
Op de Nederlandse ambassade in
Madrid behoort het begeleiden van
Nederlanders in de Spaanse gevan
genissen tot de routine- werkzaam
heden. Bak: "Er is bitter weinig wat
we kunnen doen. Zodra we een mel
ding krijgen van de politie of justitie
dat er een Nederlander is aangehou
den, brengen we een bezoek".
"Dan geven we hem of haar ook
de brochure, uitgegeven door het
Bureau Buitenland van de Federa
tie van Reclasseringsinstellingen en
het ministerie van buitenlandse za
ken, getiteld 'Gearresteerd in Span
je'. Daarin staat alles wat ze moeten
weten, wat ze kunnen verwachten,
wat wij kunnen doen en vooral wat
wij niet kunnen doen".
"Dat laatste wordt vaak niet be
grepen. Wij kunnen en mogen ons
nu eenmaal niet met de Spaanse
rechtsgang bemoeien. Het enige
wat ik iemand kan aanraden, die
van plan is met drugs door Spanje
te reizen, is: doe het niet".
Opkomst van de nieuwe, optische media 2)
De nieuwe optische media
zijn in opmars. Een compact
disc is al bijna ouderwets. De
industrie is na het
overweldigende succes aan
het zoeken naar
mogelijkheden het succes van
de zilveren schijfjes uit te
bouwen. De consument kan
daar de dupe van worden.
Want straks zijn er naast
geluids-cd's, cd-rom's, cd-
rom-xa's, cd-i(nteractive)'s
misschien ook nog wel
laserdisc in diverse maten. In
feite gaat het dan om
eenzelfde produkt waar het
publiek misschien wel drie of
vier verschillende spelers
voor zou moeten kopen.
Tijd voor een analyse. Hugo
van der Heem belicht de
'wilde groei' van de optische
media.
Het mooiste produkt uit de reeks
die is gebaseerd op optische schijf
jes is: compact disc interactive (cd-
i). Maar deze nieuwste loot in de cd-
familie, en de spelers die erbij ho
ren, zijn nog niet klaar. Het duurt
tot zeker eind 1991 of begin 1992
voor het publiek er kennis mee kan
maken. Het is een kruising van de
geluids-cd, de cd-rom voor compu
tergegevens. Dat alles wordt be
stuurd met de 'muis', eventueel met
een toetsenbord. De afspeler zal een
alleskunner zijn, een nieuw soort
cd-machine, die in de huiskamer ge
koppeld staat met de tv (beeld) en
de hifi-installatie (geluid).
Grote promotor van dit hoog
standje van techniek is Gaston Bas-
tiaens, een Belg met veel visie, die
bij Philips directeur is van de Inter
actieve Media Systemen. Hij vindt
dat er een absolute wereldstan
daard moet komen voor cd-i en daar
spant hij zich ook dagelijks voor in
door over de hele wereld lezingen
en adviezen te geven. Voornamelijk
aan software bedrijven, die in de na
bije toekomst iets met het plaatje
willen doen en .door te bakkelijen
met de hardware fabrikanten (voor
al Motorola) die de chips voor de af
speelapparatuur moet gaan maken.
"CD-I", zegt hij, "kan alle soorten
informatie bevatten: geluid, beeld,
tekst en grafische tekens. Daarom
hebben licentie-houders van de cd,
Sony en Philips en Microsoft de
koppen bij elkaar gestoken om het
audio-, video- en computerformaat
te standaardiseren. Dat gebeurde in
1988". I'r. Bastiaens ziet de cd-i-spe-
ler als een typisch produkt voor ie
dereen en alle toepassingen: in
scholen, opieidings-instituten en de
huiskamer. Met name de toepassing
als consumentenprodukt is zijn
stokpaard. Op den duur staat er in
de huiskamer nog maar éen speler,
die alle soorten optische platen kan
afspelen, onafhankelijk wat voor
soort informatie erop staat: geluid,
beeld, tekst of tekeningen of een
combinatie.
Cd-i heeft alle voordelen bij het
overbrengen van kennis. Het heeft
de snelle zoekstructuur van de ge
luids-cd. Je kunt hoofdstukjes, ge
luid en beeld datje nodig, hebt snel
opzoeken. Op videoband en geluid
stape kan dat niet zo snel als bij een
interactief medium nodig is. Met
muis of toetsenbord is zoeken op de
cd-i wel een groot genoegen.
Muséum op cd
Voorbeeld: je bezoekt een museum
waarvan alle voorwerpen vastge
legd zijn op het nieuwe medium.
Als je de plaat start, krijg je een foto
van het museum met de toegangs
poort (eronder het adres en tele
foonnummer, enz.). Klik met de
muis op de voordeur en je staat in
de hal (het volgende beeld). Er
hangt een plattegrond en er staat
een archiefkast. Het aanwijzen van
de plattegrond met de muis levert
een close-up op die alle kamers van
het museum beschrijft. Daarmee
kan men de rondleiding starten of
meteen naar een bepaalde zaal
'springen'.
Snuffelen in de archiefkast kan
ook. Daar staan op alfabet alle voor
werpen die in het museum aanwe
zig zijn. Wijs een voorwerp in het ar
chief aan en het staat voor je op de
beeldbuis. Is het een schilderij van
Van Gogh, dan is het mogelijk een
korte (gesproken) levensbeschrij
ving van de schilder te krijgen. Of
met een knopdruk krijgt men het
schilderij in close up te zien. Even
tueel met jaartallen en een verwij
zing naar tijdgenoten van Van Gogh
of andere schilderijen van de mees
ter, die ook in het museum hangen.
Zo kan men vrij en ongestructu
reerd alleen die museumstukken
zien die men wil. Men kan ook ge
woon door de zalen 'lopen' en alle
voorwerpen bekijken en 'inzoomen'
bij het Van Gogh schilderij.
Staan er in het museum muziek
instrumenten dan is het mogelijk
een of meerdere wijsjes van dat spe
ciale instrument te horen, eventueel
met verwijzing naar de componist
en ander stukken van hem die op
andere instrumenten in het muse
um te horen zijn. Steeds zijn beeld
en geluid aan elkaar gekoppeld. Bij
het afspelen van muziek op het in
strument kan men een filmpje van
de uitvoerende kunstenaar zien die
'full motion' speelt. Maar de softwa
re-maker kan ook kiezen voor een
stilstaande dia van het instrument
met prachtig stereo-geluid of
slechts mono-geluid van beperkte
kwaliteit. Er zijn maximaal acht
'sporen' geluid mogelijk van tele
foonkwaliteit (meer talen keuze).
Een heel groot museum kan niet
op een enkele cd. Tenzij men afziet
van veel video-fragmenten en veel
met tekeningetjes* doet en met be
perkte geluidskwaliteit genoegen
neemt. Voor speelfilms is het con
cept ongeschikt, want daar is geen
interactie en geen zoekstructuur
nodig. Het verloop van het verhaal
kent geen keuzes. Daarom blijft
daar de videoband ideaal of de
beeldplaat, dat andere optische me
dium waar men in Eindhoven op
gokt, maar dat maar geen succes wil
worden.
Geen rimpeltje
Philips - en enige andere fabrikan
ten - is al jaren bezig deze voorloper
van de cd tot bloei te brengen. De
her-introductie van het medium,
met digitaal geluid enige jaren te
rug, bracht nauwelijks een rimpel
tje teweeg in het koopgedrag van de
consument.
Bij - pakweg - de vijfde herintro
ductie van het medium, is daarom
besloten tot een gezamenlijk aan
pak van alle industrieën, die er mee
bezig zijn. Inplaats van elkaar te be
concurreren (hetzeflde type beeld
De beeldplaat heeft nu laserdisc en wil nogsteeds polulair worden.
plaat had verschillende namen)
heeft men de koppen bij elkaar ge
stoken en is men tot de oprichting
van de European Laser Disc Associ
ation gekomen. Het secretariaat zit
in Eindhoven, maar ook de Europe
se vestigingen van Panasonic, Sony
en Pioneer nemen deel aan de nieu
we poging om van de laserdisc een
succes te maken.
Uiterst belangrijk is hoeveel soft
ware (films/documentaires) er ko
men en wat de Laserdiscs kost.
Daarom is ruim een dozijn software
producers toegetreden tot de asso
ciaties. Titels als Robocop, Ghost-
busters. Karate Kid en My stephmo-
ther is an Alien zijn sinds deze
maand op het RCA/Columbia label
te verkrijgen. Warner Brothers zul
len daar nog kassuccessen als Bat
man, Rainman en de James Bond-
serie aan toevoegen.
Muziekproducties
Zoals te verwachten viel zullen er
naast speelfilms ook veel muziek-
produkties op de Laserdisc gezet
worden. Het Philips Classics Recor
ding Centre in Baaen heeft een
reeks laserdics op stapel staan. Met
de nieuwste technische apparatuur
kan men muziekprodukties met uit
stekend (cd)geluid vervaardigen.
Meer nog dan speelfilms kunnen
deze platen op muziekscholen en
conservartoria gebruikt worden bij
het onderwijs. Er zijn titels bij met
de oude Arthur Rubinstein, Claudio
Arrau en bijvoorbeeld het recent ge
geven concert van Carreras, Domin
go en Pavarotti en verder vele ope
ra's.
Sony Classical brengt veel werk
van Herbert von Karajan uit op de
laserdisc, waar men de overleden
dirigent meestal het Berlijns Phil-
harmonisch Orkest ziet aanvoeren.
Er zullen tientallen werken op de vi
deoplaat verschijnen. Teldec brengt
variatie met veel balletten en bij
voorbeeld Andres Segovia, Jacque
line du Pré en Daniel Barenboim.
Laserdiscs zijn er,vanaf 12 cm
grootte, met zo'n 5-8 minuten video
(meestal een populaire clip) en 20
min cd-geluid en met een doorsnee
van 25 en 30 centimeter. De laatste
bevatten hele concerten, opera's en
balletten. De plaat moet wel worden
omgedraaid om het geheel te kun
nen beleven: de plaat is tweezijdig.
Concurrenten
Hoewel Gaston Bastiaens het ont
kent, is het onwaarschijnlijk dat cd-
i en en de laserdisc naast elkaar zul
len blijven bestaan. Hoewel het aan
trekkelijk lijkt om nu een 'alles-spe-
ler' (voor laserdiscs en cd's) te ko
pen, kan dat hooguit een investe
ring zijn voor vijfjaar. Het ziet het er
naar uit dat cd-i op den duur ook de
herdoopte beeldplaat en-passant
passeert.
Belangrijkste reden is dat het
ruimte opslokkende 'full motion',
het bewegende videobeeld dus, op
de laserdisc op analoge wijze is vast
gelegd. Op cd-i is het bewegende
beeld in computertaal - digitaal - ge
noteerd. Achter de schermen is men
bezig allerhande manieren voor
datacompressie te bedenken, waar
door beeld en geluid minder ruimte
innemen. Voor de analoge laserdisc
zit daar weinig toekomst in.
Voor CD-I zou de digitale data
compressie een uitkomst zijn. De
zelfde techniek, die ook in de door
Philips in 1991 uit te brengen Digi
tale Compact Cassette recorder
(DCC) zit, zou op den duur zelfs de
cd-standaard kunnen overvleu
gelen. Temeer daar Sony (Philips
partner in cd-patenten) ook bezig is
een laser te ontwikkelen die nog
grotere hoeveelheden informatie
van de cd kan lezen.
Wacht daarom nog maar even met
de aankoop van een nieuwe cd-spe-
ler, want straks is de huidige audio-
cd slechts 8 cm groot (nu nog een
single) en een 'digitale' Laserdisc
precies zo groot als een cd van dit
moment.
