Publiek niet enthousiast te krijgen
■A
O
R j e
Prominenten en doorsnee
Nederlanders maken 943
fouten bij Nationaal Dictee
Felicitaties
voor
Fabiola
Actie voor Rusland levert typisch Nederlands tv- avondje op, maar:
Rod Stewart getrouwd
PAGINA 26
RTV-SHOW
MAANDAG 17 DECEMBER 198
DEN HAAG (GPD) - „Precies wat we ons ervan hadden voorgesteld", concludeert prof. Kees Fens na
afloop van het eerste Nationaal Dictee in het gebouw van de Eerste Kamer enigszins vergenoegd. „We wisten
dat het niet zo best gesteld was met de spelling van de gemiddelde Nederlander, daarom verwonderen me de
943 fouten in totaal en twintig gemiddeld ook niet. Maar ik moet er direct bij zeggen dat ik dit dictee zelf ook
niet foutloos gemaakt zou hebben".
Toch was De Volkskrant
columnist en Neerlandicus Fens
de man die, volgens presentator
Philip Freriks, 'met pervers en
sadistisch genoegen' de meest
moeilijke zinnen en valkuilen
bijeen had gebracht. Daarover
moesten de 25 De
Volkskrantfinalisten die de
voorrondes van het Nationaal
Dictee hadden overleefd en 25
prominenten uit de
amusements- en
schrijverswereld wel struikelen.
Dat deden ze dan ook; in groten
getale. De VIPs beduidend meei
dan de 'doorsnee'. Slechts drie
prominenten kwamen in de
buurt van de elf finalisten: de
voormalige minister van justitie
mr. Frits Korthals Altes met 13
fouten, NOS-nieuwslezeres Pia
Dijkstra met 15, ex-aequo met
schrijfster Yvonne
Kroonenberg.
Winnaar
Winnaar van het evenement, dat
overgenomen is van het al jaren
bestaande Franse Championnats
d'orthographe van Bernard
Pivot, werd de 26-jarige Sas van
Genter Mare de Smit (vijf fout).
Hij bleef nuchter onder de
felicitaties die hij van de overige
49 kandidaten in ontvangst
mocht nemen: „Ik ben veel met
taal bezig en dan is het niet zo
vreemd dat je foutloos leert
spellen. Eens in de week zit ik in
de jury van het dagelijkse
scrabblespel van RTL4. Daar
moet ik ook bepalen of een
woord goed is gespeld. Verder
scrabble ik thuis heel veel". De
foutenregen bleef zaterdag bij dt
Belg beperkt tot 13. VIP-Belg
Johan Anthierens zat daar een
flink stuk vanaf, om maar niet te
spreken van Jasperina de Jong
die met 25 fouten zelfs het
gemiddelde overtrof.
Uitroeiing
„En zulke lullige fouten, soms
had ik een woord geschreven en
verbeterde het later precies op
de verkeerde manier. Uitroeiing
vond ik zo oenig staan met twee
i's, vandaar weer een foutje".
Aan hetzelfde euvel leed ex-WD
minister Korthals Altes: „Vier
keer heb ik een woord verbeterd
dat later goed geschreven bleek
te zijn", sprak hij zichzelf
verwijtend toe.
Toch waren de prominenten van
tevoren niet zenuwachtig...
„Voorbereiden kun je toch niets,
je kunt moeilijk de hele Dikke
Van Dale uitje hoofd leren",
merkt een ontspannen Herman
Wigbold op. „Bovendien krijgen
we hier natuurlijk woorden die
een normaal journalist of
schrijver nooit zou gebruiken.
Als je toch niet weet hoe je
bessenjenever schrijft, dan zet je
toch gewoon jenever met een
scheutje van dat lekkere rode
spul. Dan weet iedereen waar je
het over hebt".
VEENENDAAL Presen
tator Peter Jan Rens ging
volledig uit z'n dak en viel
VARA-voorzitter Marcel
van Dam bijna huilend om
de nek. Astrid Joosten
kwam niet verder dan een
BRUSSEL Een la
chende koningin Fabiola
van België, de handen
van tientallen kinderen
schuddend tijdens een
bijeenkomst in Brussel.
Koningin Fabioloa en ko
ning Boudewijn zijn de
zer dagen dertig jaar ge
trouwd en België viert
dat huwelijksjubileum
mee. Vandaar ook de feli
citaties afgelopen zater
dag. (foto El'A)
stamelend 'on-ge-loof-lijk'.
Het was duidelijk: ondanks
alle kritische commentaren
vooraf is de tv-actie 'Help
de Russen de winter door'
volgens de VARA een groot
succes geworden. Ruim
twee miljoen mensen heb
ben, in ieder geval tot mid
dernacht, naar de tv geke
ken en de uitzending met
het cijfer 7,2 gewaardeerd.
De actie heeft ruim twintig
miljoen gulden opgebracht.
De meeste van de 500 bezoekers
van de rechtstreekse uitzending
bleken echter niet enthousiast te
krijgen. Zij waren gekomen voor
een gezellig televisie-avondje, die
al voor 't begonnen was door pro-'
ducent John de Mol toteen legen
darische tv-uitzending' was be
stempeld. Hij riep het publiek op
om enthousiast mee te dopn, niet
te zwaaien naar de camera en te
applaudiseren zodra dat zou
worden aangegeven. Maar voor
al: niet met z'n allen tegelijk
naar de wc. Dat gebeurde toch,
toen het programma voor het eer
ste STER-blok werd onderbro
ken. Medewerkers renden naar
de tribunes om het publiek tegen
te houden.
De Nederlandse marathon-schaatsploeg biedt Peter Jan Rens 20.000 gulden aan. <f0to anpi
Leeg
De toiletten werden het drukst be
zocht tijdens de 'tien-minuten-
blokjes' van Sonja Barend
■vanuit Moskou. Het kon het pu
bliek kennelijk niet boeien. Ook
op de gift van de koningin, die
naar Marcel van Dam had laten
bellen om dat mee te delen, werd
lauw gereageerd. Dezelfde reac
tie viel landbouwminister Buk
man ten deel, toen hij voor
750.000 gulden babyvoedsel aan
bood.
Tegen middernacht hield een
deel van de toeschouwers het voor
gezien. De tribunes raakten leeg
en VAR A-medewerkers moesten
de mensen die bovenin zaten vra
gen om de lege plekken beneden
op te vullen. Op die manier hield
de huiskamer het beeld van een
volle en enthousiast meelevende
tribune. Het tegendeel was waar.
De bezoekers reageerden slechts
één keer spontaan, tijdens het op
treden van Marco Bakker. De ap-
plaus-medewerkers waren zicht
baar verrast dat zij geen teken
hoefden te geven.
Maar voor de kijker thuis werd
het zo'n typisch Nederlands tv-
avondje, waar de saamhorigheid
hoogtij viert en een gevoel van
trots over de gulheid van de Ne
derlandse bevolking overheerst.
Het 'we-hebben-het-toch-maar-
weer-gefikst-gevoel' werd overi
gens professioneel gestimuleerd
door Peter Jan Reus, die zich niet
liet ontmoedigen door de matige
reacties uit de zaal. „Ik voel me
net Mies Bouwman tijdens Open
het dorp", riep hij gemeend opge
togen, toen de eerste vertegen
woordigers van het bedrijfsleven
hun giften op het podium kwa
men aanbieden. Rens slaagde er
zelfs in om het lauwe publiek
'dank je wel Blue Band' te laten
roepen, toen de fabrikant 500.000
pakjes margarine kwam bren
gen.
Lange rijen
Peter-Jan Rens - hij kon niet an
ders - wekte voortdurend de in
druk dat er bij het podium lange
rijen mensen stonden te wachten
om hun gift te mogen aanbieden.
Dat viel nogal tegen: een jongetje
dat zijn spaarpot, had leegge
maakt, een paar enthousiastelin
gen die op de kerstmarkten in
Rolde en-Oosterhout geld hadden
ingezameld, de jongerenorgani
satie van de Lions, twee studen
ten die hun sweatshirt bij opbod
verkochten en inwoners uit het
Friese Ureterp die spontaan een
actie waren begonnen. Eén keer
moest de presentator iets anders
verzinnen, toen er niemand bij
het podium klaar stond. Maar
Rens, en in mindere mate Joos
ten, slaagden er iit ieder geval in
naar de huiskamer toe een suc
cesvol beeld van de actie te schet
sen.
LOS ANGELES (Rtr) - De Britse rockster Rod Stewart is zaterdag in
het huwelijk getreden met het 21-jarige Nieuwzeelandse model Ra
chel Hunter. De trouwplechtigheid in Los Angeles werd bijgewoond
door platenbonzen, vrienden en vriendinnen, velen gekleed in mini
rok. „Ze is groots, prachtig en knap", zei de 43-jarige Stewart over
zijn tweede echtgenote.
De zanger ontmoette Rachel Hunter in augustus in een nachtclub,
kort na de scheiding van een ander model, Kelly Emberg, de moeder
van zijn drie-jarige dochtertje Ruby.
In een Trijfel brak Nico Scheep
maker een lans voor het dichter
schap van Marjolein Kool; in
zijn column van 11 april 1989
noemde hij haar "de Annie M.G.
Schmidt van de jaren negen
tig". Later schreef hij nog dat
"een bundeltje met Koolversjes
een succes zal zijn". Dat bundel
tje is er nu; het heet 'Autowrak
opklapbed' en verscheen bij
uitgeverij Fontein in Baarn. Ik
zal het titelgedicht even citeren,
dan weet u meteen met welk
soort dichtkunst wij hier te ma
ken hebben:
Hij was een roestig autowrak
en zij een opklapbed.
Ze woonden onder 't zelfde dak
en hadden altijd pret.
Ze maakten grappen, heel de
dag.
Die waren ook nog leuk.
Zodat zij altijd dubbel lag
en hij steeds in een deuk.
Marjolein Kool behoort, kortom,
tot de schrijvers van het 'lichte
vers', een genre waarvan wij in
ons zwaartillende land weinig
vertegenwoordigers hebben.
Een dichter is in Nederland
haast per definitie een tobberi-
ge binnenvetter, die woorden
vol onrustbarende symboliek
aan het papier toevertrouwt.
Met Daan Zonderland, John
O'Mill, Annie M.G. Schmidt en
Kees Stip hebben we de bekend
ste humoristische verzenmakers
wel genoemd.
B 1
Gerrit Jan Zwier
Marjolein schrijft niet alleen
Koolversjes maar ook Koolver
zen. Vooral in de lange gedich
ten herkent men de heldere
spreektaal en de speelse geest
van Annie Schmidt. Het rebelse
en de afkeer van alle fatsoens
rakkerij, die zo kenmerkend
zijn voor het werk van de
laatste, ontbreken echter in deze
debuutgedichten. Wie de Kool
versjes leest, denkt haast auto
matisch aan Trijntje Fop, de
nonsensdichter uit Sellingen, of
wel Kees Stip:
Een makelaar uit Hellevoet
eiste betaling en met spoed.
Maar toen zij arm bleek als een
luis,
joeg hij haar toch niet uit zijn
huis.
Wat was die man ontroerend
Net als Stip, die boekjes vol met
dierenrijmen schreef, maakt
ook Marjolein Kool een schaap,
een kaketoe, een bij of een zij
derups graag tot middelpunt
van een verhaaltje. En net als
bij Stip, volgt de ontknoping -
vaak een woordspeling - in de
laatste regel. Niet alle rijmen in
dit bijna honderd bladzijden
tellende debuut zijn even spits-
voiidig of geslaagd, maar het
merendeel reikt tot ver boven de
middelmaat. De volgende is
werkelijk heel aardig:
"Parbleu, mondieu en sapper
loot,
Jandrie, wel-hier-en-ginder".
Mijn hemeltje, dit klinkt be
schaafd,
het helpt alleen veel minder.
En hetzelfde geldt voor dit
kwatrijn:
De man ging vaak op zakenreis.
Ja, soms zelfs naar de tropen.
Daar droeg hij dan een ruitjes-
pak
met alle ruitjes open.
Hoe wordt iemand plezierdich
ter? Door leraar te worden, zou
je bijna zeggen, want zowel
Daan Zonderland als John
O'Mill als Marjolein Kool ver-
dien(d)en hun brood door voor
de klas te staan. Het is geen toe
val dat hun geestelijke stamva
der De Schoolmeester heet! Zij
zijn allen afkomstig uit de lette
renstudie, en dat is ook niet zo
vreemd, want taalgevoel en ge
not in het spelen met woorden
zijn voor dit genre natuurlijk
een vereiste. Het leraarsvak is,
zoals iedereen weet, een zwaar
en slopend bestaan. Wellicht is
dat de reden dat de leraar zich
in zijn vrije uren op het 'light
verse' stort, in een poging om zo
zijn creativiteit en speelsheid
van geest te bewaren.
O AT /3 EEM
VOORSTELLING
Oi£ STA/TT
UIT OE T'J O
..DAT W£ NOG GEEN KA &ELNET
MET 25 KANALEN HADDEN.
