Gevlucht voor fiscus en klimaat
Europese luchtforensen
verenigd in Hollandse
club aan Cöte d' Azur
MAANDAG 17 DECEMBER 1990
EXTRA
PAGINA 23
naar Nederland. Het bevalt hen prima in
Frankrijk. "Natuurlijk verlies je het con
tact met vroegere kennissen. Maar dat
heb je ook als je van Limburg naar Gro
ningen zou verhuizen. Wij voelen ons
hier prima thuis. Toch moesten we wel
wennen aan het andere sociale leven
hier. De Fransen zijn veel meer op zich
zelf. Na afloop van sportwedstrijden gaat
iedereen meteen naar huis. In Nederland
blijf je altijd nog even hangen. En wat we
hier missen is het gezellig even de stad in
gaan. Of even naar een leuke kroeg. Die
zijn er nauwelijks. En ik mis drop", zegt
Marjolijn Caron. En haring", roept Ma
rieke van Dantzig. "Ik mis de harine".
Cultuur
L.P.A. van Luijk, onlangs benoemd tot
Nederlands consul in Nice, woont en
werkt al sinds 1967 in Frankrijk. De alge
meen president-directeur van de Noro-
groep (projectontwikkelingen) heeft de
frequentie van reizen tussen Frankrijk
en Nederland de laatste tijd flink opge
voerd. "Onze bouwgroep wil zich na
drukkelijker in Nederland gaan manifes
teren. Daartoe vlieg ik nu geregeld met
Franse zakenrelaties naar mijn vader
land. Wij willen Nederland bekender ma
ken. Nu ik consul ben geworden, wil ik
ook aan de Cöte d' Azur de banden tus
sen de Nederlandse kolonie en de Franse
bevolking aanhalen door behulpzaam te
zijn bij het organiseren van culturele uit
wisselingsprogramma's. Want de Fran
sen kennen ons land heel slecht. Maar als
ze in ons land op bezoek zijn, vinden ze
echt alles prachtig".
Het gras lijkt dus altijd groener aan de
overkant. Theo Ruitenburg ontvluchtte
samen met zijn vriendin juist die Hol
landse pracht. Vooral het ruwe belas
tingklimaat in zijn vaderland begon deze
kleine aannemer uit Anna Paulowna
steeds meer te ergeren. "Ik dacht", zo be
argumenteert de kleine Westfries zijn
vertrek uit Noord-Holland, "ik kan beter
onder de Zuidfranse zon een muurtje
metselen, dan in de druilerige Hollandse
regen".
Lang hoefde Ruitenburg niet na te
denken. Hij verkocht zijn onderneming,
zag van de opbrengst het grootste ge
deelte naar fiscus en bedrijfsfondsen
gaan en vertrok op de bonnefooi naar het
zuiden. "We hebben het in het begin wel
moeilijk gehad. In de auto moeten sla
pen. Nu hebben we een leuk flatje in An
tibes. En ik sta lekker in de zon te wer
ken. Ik bouw momenteel een villa voor
een Duitser. Mooi werk".
Ruitenburg geniet duidelijk. Naar Ne
derland hoeft hij niet zo snel terug. Dat
laat hij over aan zijn rijke landgenoten
die hij regelmatig treft op de maandelijk-
se bijeenkomsten van de Nederlandse
Club. Eigenlijk hoefde dat contact niet
zo met die andere Hollanders. "Maar je
weet nooit hoe je nog tegen een opdracht
aanloopt", zo meent hij.
Moeilijk
Om die reden zit ook Walter van Willigen
aan de bar van de Country Club Cocagne
in Cagnes-sur-Mer tijdens de maande
lijkse clubbijeenkomst. Hij vestigde zich
onlangs als tandarts aan de Cóte d'Azur.
De mid-twintiger klaagt steen en been.
"Moet je eens kijken wat een kosten ik
heb. Een nieuwe praktijk opbouwen is
hier bijzonder moeilijk. Vooral de Fran
sen moeten niet zo snel wat van buiten
landers hebben. En vorige week reed
nog een motorrijder mijn nieuwe Seat in
elkaar. Nee, ik heb het echt niet zo ge
makkelijk", klinkt het vanachter het zo
veelste glas bier.
De nu ruim 1100 leden tellende Neder
landse Club aan de Cöte d' Azur is wel in
genomen met de jongelui die hun geluk
in Zuid-Frankrijk komen beproeven. Elk
kwartaal ontvalt de vereniging wel een
aantal bejaarde leden. En zonder het jon
ge bloed zou de club binnen enkele jaren
zijn uitgestorven. Daarbij kan niet elke
gepensioneerde zich een warme winter
aan de Middellandse Zee veroorloven.
Het verblijf aan de Cöte d' Azur mag dan
heilzaam zijn voor de botten en het
bloed, voor de portemonnee is het dat
niet.
"Met een aow-uitkering alleen, red je
het hier niet", waarschuwt Ermert Wis-
sink, eigenaar van de Country Club Co
cagne en voorzitter van de Nederlandse
Club. "Daarvoor zijn de huizen te kost
baar en is het leven te duur. Hier wonen
toch voornamelijk mensen die het finan
cieel wat ruimer hebben. Een klein deel
is echt vermogend. De meesten hebben
een klein kapitaal achter de hand of goe
de pensioenen. En bijna allemaal hebben
ze belangen in Nederland. Vandaar ook
dat er heel veel heen en weer wordt ge
vlogen tussen Nice en Amsterdam".
Miep Quant lacht daarop ietwat ondeu
gend. "Ik ga niet voor zaken terug. Ik
vlieg elke drie maanden naar Nederland
om te begraven", zegt de vieve 82-jarige
uit Monaco.
Statussymbool
Het verschijnsel van de heen en weer
vliegende Nederlanders lijkt een nieuw
soort statussymbool. Amice, woon jij nog
steeds in het Gooi? Wij hebben defiles de
finitief de rug toegekeerd. Ik geniet van
het Franse zonnetje als ik mijn zaken doe.
De toko run ik wel met mijn fax en com
puter. En ik vlieg drie keer per maand
heen en weer naar Nederland.
"Ach", schampert een zongebruinde
miljonair, "als je nog steeds twee keer
per maand heen en weer moet vliegen, is
dat toch eigenlijk uit armoe? Ik hoef niet
meer zo nodig. Die nieuwe forensen zijn
te eigenwijs om hun zaken uit handen te
geven. Ik beperk het reizen tot een mini
mum. Ik ben president-commissaris van
een beursgenoteerde onderneming. Ik
kom nog maar twee keer per jaar op de
commissarissenvergadering. En als het
heel mooi weer is, laat ik de hele club
naar Frankrijk overkomen".
;Ze nemen even gemakkelijk de lijnvlucht Ni-
ce-Amsterdam als een gewone Nederlan
der de trein tussen huis en werk. Voor hen is
wonen in Frankrijk en werken in Nederland
even normaal als leven in het Gooi en za
ken doen in Amsterdam. Zij zijn de nieuwe
forensen in het Europa van de jaren negen
tig. Waarom ook zou je je blijven ergeren
;aan het miezerige Hollandse weer, als je
geld genoeg hebt om je van een dagelijks
uitzicht op palmbomen en de mediterranee
jte verzekeren. En mocht het financieel eens
fout lopen: de Nederlandse Club aan de Cö
te d' Azur heeft een eigen ondersteunings
fonds voor nooddruftige landgenoten.
door Arnoud Cornelissen
De meeste Nederlanders die aan de war
me kusten van de Middellandse zee zijn
neergestreken, hoeven niet meer zo no
dig te werken. Zij genieten van hun gun-
jstig afgesloten pensioenverzekeringen
iof van de rente van hun kapitaal. Hun
'oorspronkelijke tweede huis aan de
blauwe zee hebben zij omgebouwd voor
permanente bewoning. Terug naar Ne
derland willen ze niet meer. Of het moet
die laatste reis zijn per doodskist. Waar-
'na de achtergebleven partner in veel ge-
i vallen ook maar weer naar het vaderland
weerkeert. De Hollandse verhuiswagens
die de boedel van nieuw aangekomenen
naar de zuidkust rijden, gaan zelden leeg
Tussen de 15.000 en 20.000 Nederlan
ders hebben hun heil gezocht aan de zon-
[nige zuidkusten van Frankrijk, Monaco
|en Italië. Het feitelijke aantal is onbe-
j kend. Er zijn Nederlanders die om belas
tingtechnische redenen liever niet laten
weten waar zij werkelijk het hele jaar uit
gangen.
Bij het Nederlands consulaat in Nice
bijvoorbeeld komen niet meer dan 2000
namen in het bestand v.oor. Iedereen
weet dat er veel meer landgenoten wo
nen in de kuststreek tussen Monte Carlo
;en Marseille. Maar een aanmeldings
plicht is er nu eenmaal niet.
Illegaal
En zo krijg je van die aardige versprekin
gen. Neem die Rotterdamse zakenman
idie zijn bedrijf verkocht en van de niet
onaardige opbrengst een rijk leven leidt.
"Ik vind het wonen in Frankrijk heerlijk.
Ik zou die palmen en die zon nooit meer
kunnen missen. O, sorry, ik woon eigen
lijk in Monaco. Feitelijk verblijf ik dus il
legaal in Frankrijk", en hij lacht harte-
,lijk. Want er is niemand die zich daar nu
echt druk over maakt.
Toch waken de Monegasken ervoor
dat de paar vierkante kilometer die zij
huil vaderland noemen, door elders wo
nende welgestelden worden misbruikt
als papieren domicilie om de fiscus te
ontvluchten.
"De laatste jaren is de overheid in
Monaco heel streng geworden", legt de
oorspronkelijk uit Den Haag afkomstige
mevrouw Miep Quant uit, die haar le
vensavond in Monaco slijt. "Voor de ver
lenging van je carte de residence moetje
aantonen datje minimaal 180 dagen per
jaar daadwerkelijk hier woont. Dus moet
je je telefoonrekening laten zien, je elek
triciteitsrekening en je huurafschriften.
Een buurman van mij had een dermate
lage stroomrekening, dat hij te horen
kreeg: meneer daar kun je nog geen ei
van koken. Dus weg belastingvoordelen.
Je mag er wel blijven wonen, maar je
bent je privileges kwijt. Je bent geen in
gezetene meer".
Het is niet alleen het belastingvoordeel
dat Monaco zo aantrekkelijk maakt. De
Nederlanders die het kunnen betalen,
trekken ook naar dit land omdat het mis
daadcijfer vrijwel te verwaarlozen is.
"Het is werkelijk een verademing dat
je je auto zo ergens kunt neerzetten, zon
der angst te hebben dat hij wordt leegge
stolen", geniet de Roterdamse miljonair.
"Ik laat ook vaak mijn sleuteltjes in het
contact zitten. Vooral als ik aan de boule
vard dubbel parkeer. Als die andere au
tomobilist weg wil, kan hij je auto even
verzetten. Of ze parkeren hem zelfs even
voor je in".
Zijn 25-jarige zoon bevestigt het ver
haal. "Je staat natuurlijk de eerste keer
wel heel vreemd te kijken als je van een
afstand opeens iemand in je auto ziet
stappen. Ik wilde al meteen gaan
Ischreeuwen. Maar er gebeurt echt niets.
Wat wil je ook. Op elke hoek van de straat
staat een agent. Ruim 600 politiemensen
voor die paar vierkante kilometer. En de
straffen zijn daar ook niet misselijk".
Belastingen
De aantrekkelijkheid van Monaco als be
lastingparadijs lijkt overigens steeds
groter te worden. 'Volgens ingewijden
zouden er geheime afspraken bestaan
om het mini-staatje ook na 1992/buiten
Ermert Wissink: "Met een aow-uitkering alleen, red je het hier niet".
Miep Quant
(foto links): "Ik
vlieg elke drie
maanden naar
Nederland om
iemand te be
graven".
(foto's GPD)
de Europese fiscale wetgeving te hou
den.
De Franse overheid ziet met lede ogen
Nederlands kapitaal over de Frans-Mo-
negaskische grens verdwijnen. Want al
zijn de belastingtarieven in Frankrijk
vergeleken met Nederland uiterst vrien
delijk, tegen Monaco kan niemand op.
Dus wordt de kapitaalvlucht vanuit het
land van Marianne naar het onder Frans
toezicht staande Monaco steeds moeilij
ker gemaakt. Want Frankrijk wil de ste
vige duit die de welgestelde Nederlan
ders jaarlijks in het staatszakje doen niet
graag missen.
De Nederlandse kolonie in dat land be
kijkt het allemaal wel. Zolang nog niet de
indruk bestaat dat president Mitterrand
het de rijken echt moeilijk gaat maken,
houden zij het wel vol aan de mondaine
kusten en het peperdure achterland. Als
de toestellen van de KLM en Air France
naar en vanuit Nederland maar met de
regelmaat van een stadsbus blijven vlie
gen. Want zakenman of rentenier, het va
derland kan niemand missen.
Het zijn niet de meest onbekende Ne
derlanders die elkaar ontmoeten op het
zonovergoten vliegveld van Nice of het
mistroostige Schiphol. Zo vliegt de 48-ja-
rige kunstenaar Kees Verkade geregeld
naar Nederland voor overleg met zijn op
drachtgevers. Ook Willem Duys is een
vaste verschijning op het traject Nice-
Schiphol. Hij reist eens per twee weken
naar Hilversum om zijn radioprogramma
op te nemen.
Verder zijn het de grote zakenmensen
die hun dagelijkse contacten met Neder
land met behulp van de wonderen der te
lematica afwisselen met minimaal één
bezoek per maand. Zoals de Golden Tu-
lip-topman H.Bosch, of de in Monaco
wonende J. Doornbos. Diens bedrijf im
porteert hijskranen uit de Verenigde Sta
ten en Japan. Voor hem wordt in Rotter
dam Hilton permanent een kamer vrijge
houden voor het geval hij weer plotse
ling in Nederland zaken moet doen.
Er gaan geruchten dat de oude baas
het werken gewoon niet kan laten, hoe
wel er feitelijk voor hem niets meer te
Nieuw statussymbool:
wonen in Frankrijk,
werken in Nederland
Europees forens. "Ik ben al veel te veel in
Frankrijk geworteld. Ik mis Nederland
ook niet zozeer. Ik moet daar wel bij zeg
gen dat wij geluk hebben gehad bij de
contacten met de plaatselijke bevolking.
Wij hebben een prima band met onze
Franse buren. Ik denk dat wij zonder
voorbehoud kunnen stellen dat wij ons
hier prima thuis voelen".
Groosman kijkt voor een bevestiging
naar zijn vrouw. Zij knikt instemmend.
Maar direct daarna verdwijnt haar glim
lach: "Maar toch mis ik wel dat echte
contact met mijn kinderen in Neder
land".
Gezelligheid
Oud-voorzitter Van der Wal van de Ne
derlandse Club aan de Cóte d'Azur vliegt
zeker eens in de maand naar Nederland.
Niet meer voor zaken. De voormalige
wijnimporteur koopt tegenwoordig al
leen nog maar flessen voor eigen ge
bruik. Nee, Van der Wal zoekt de gezel
ligheid in Nederland. "Lekker een paar
dagen in Amsterdam rondwandelen. En
dan weer terug. Zo gaat het al 15 jaar.
Vervelen doe ik me beslist niet. Ik ben
een postzegelverzamelaar. In Nederland
koop ik Franse postzegels en in Frank
rijk Nederlandse. En dan maar ruilen. Zo
kun je toch zonder geld een leuke verza
meling opbouwen".
Marjolijn Caron en Marieke van Dant
zig zien hun echtgenoten met de regel
maat van de klok vanaf het vliegveld in
Nice naar verre bestemmingen vertrek
ken. En als de heren maar enigszins de
mogelijkheid hebben, wordt het vader
land aangedaan. De dames zelf stappen
een keer of vijf per jaar in het vliegtuig
Van der Wal:"Lekker een paar dagen in Amsterdam rond
wandelen. En dan weer terug. Zo gaat het al 15 jaar".
doen valt. "Want zijn zoons hebben enke
le jaren geleden al zijn werk uit handen
genomen", zegt, een oud-stadgenoot.
Ook hij is een stamgast van de vliegtuig
maatschappijen. Maar niet meer voor
lang. "Ik koop een eigen vliegtuigje. Ik
heb al laten uitrekenen dat ik dan goed
koper uit ben dan met de KLM. Als je lid
bent van de sportclub betaal je op Zes
tienhoven 17 gulden landingsrechten en
opstijgen is gratis".
Forensen
De Rotterdamse architect E.F. Groos
man trad negen jaar geleden toe tot de
club van luchtforensen. Vooral in de eer
ste jaren was hij vaste gast van Air Fran
ce en KLM. "Ik ben om gezondheidsre
denen naar Zuid-Frankrijk gegaan. En
laten we het duidelijk stellen: ik ben ze
ker geen belastingvluchteling, zoals veel
Nederlanders die in Monaco zijn heenge-
streken. Voor het geld hebben wij dat
niet gedaan".
Want hoewel Groosman zich toen al te
ruggetrokken had uit het architecten
kantoor dat tot op de dag van vandaag
zijn naam nog draagt, bleef het vader
land ook aan hem trekken. "Ik zit nog
steeds in een groot aantal commissies,
waardoor ik nogal wat moet reizen", ver
telt hij. "En ik heb in de afgelopen jaren
regelmatig colleges gegeven aan de aca
demie voor bouwkunst. Ik vind het heen
en weer reizen zeker niet bezwaarlijk. De
verbindingen zijn tegenwoordig prima.
Je bent binnen twee uur van Nice op
Schiphol. We gaan ook privé geregeld
naar Nederland terug. Als er bijvoor
beeld in Rotterdam een goede tentoon
stelling is, of een goed theaterstuk".
Ondanks de weerkerende reizen naar
het vaderland voelt Groosman zich geen
Marjolijn Caron en Mieke van Dantzig: "Drop en haring missen we nog het
meest".
