Bijna helft
huishoudens
schuldvrij
'Philips: dinosaurus levend op dieet van stro
DSM ontwikkelt chassis van
kunststoffen voor Renault
toljyiMSBTIJDELIJK EXTRA HOGE KORTINGEN
Onbemand olieplatform in de maak
Megapool in actie tegen Was tor a
Ondernemingsraden en
bonden nu zij-aan-zij
50% KORTING
KORTING
sola
ZATERDAG 15 DECEMBER 1990
ECONOMIE
PAGINA 5
Onderzoek Erasmusiiniversiteit
DEN HAAG - Ruim veertig procent van de Nederlandse
huishoudens heeft geen enkele schuld. Bijna dertig procent
heeft alleen een hypotheekschuld en ruim twee procent
heeft èn een hypotheek èn een auto-lening èn nog een ande
re lening(en). De gemiddelde vermogenspositie (bezittin
gen min schulden) van Nederlandse gezinnen is ruim 85.000
gulden.
Dat blijkt uit het nog niet gepubli
ceerde onderzoek 'Determinanten
van Schuldposities bij Nederlandse
Huishoudens' van de Erasmus Uni
versiteit in Rotterdam en de Stich
ting Wetenschappelijk Onderzoek
Konsumenten Aangelegenheden
(SWOKA). Het onderzoek is gedaan
onder duizend Nederlandse huis
houdens. De cijfers worden in janu
ari openbaar gemaakt.
Juist eergisteren werd bekend
dat staatssecretaris Van Amelsfoort
van Financiën de aftrek van rente
van alle leningen ter discussie wil
stellen. In ons land wordt naar
schatting via de inkomstenbelas
ting circa twee miljard gulden aan
rente afgetrokken.
Onderscheid
Volgens onderzoeker drs. H. J. Rit-
zema van de vakgroep economische
sociologie en psychologie afdeling
economische huishoudelijke sector
van de Erasmus Universiteit, heeft
26 procent van de huishoudens één
of meerdere zogenoemde overige
leningen (geen hypotheek of autole
ning). Daarbij wordt onderscheid
gemaakt tussen mensen, die een
krediet afsluiten voor een "duur
zaam produkt (caravan, bankstel,
stereotoren etc) en zij die geld lenen
voor niet duurzame goederen (va
kanties, cursussen, om medische
redenen, financiële problemen). In
de laatste categorie (66 procent) blij
ken volgens Ritzema financiële pro
blemen de meeste invloed te heb
ben.
Bij huishoudens met een netto
inkomen tot 1.850 gulden per
maand heeft zestien procent geen
schulden. Bij gezinnen, waar per
maand 3600 gulden of meer binnen
komt heeft 6,8 procent geen schul
den en 9,6 procent alleen een hypo
theek-schuld. Zeven procent van de
Nederlandse gezinnen heeft een
vermogenspositie kleiner dan nul.
Het gemiddelde negatieve vermo
gen van deze groep is 17.000 gulden.
Het aantal huishoudens met een ne
gatief vermogen is gelijkelijk ver
deeld over de verschillende inko
mensgroepen.
Drie soorten
In het onderzoek is uitgegaan van
drie soorten schulden: hypotheken,
auto-leningen en overig consump
tief krediet. Daaronder wordt ver
staan leningen, afgesloten voor an
dere doelen en redenen dan de wo
ning. Nederland maakt steeds meer
gebruik van consumptief krediet
om auto's, koelkasten, bankstellen,
televisies, de duurzame consump
tiegoederen, aan te schaffen. Op dit
moment staat er zo'n vijftien mil
jard gulden uit, in 1987 was dat rond
de dertien miljard gulden.
Het gemiddelde van de kredieten
ligt op circa 1*0.400 gulden, voor een
persoonlijke lening op rond de 9000
gulden en voor een doorlopend kre
diet op 13.000 gulden. Onderzoeker
Ritzema zegt dat Nederland verge
leken met de rest van West-Europa
"één van de laagste leenniveaus
heeft".
"Mischien komt dat door onze
calvinistische achtergrond. Feit is
wel dat het voor mensen met hogere
inkomens fiscaal aantrekkelijk kan
zijn om schulden te hebben. Bij de
geldleners zie je een tweedeling in
gedrag. Je hebt mensen, noem ze
maar de financiële managers, die
niet snel in de problemen komen en
er is een groep, die echt leent om uit
de financiële problemen te komen.
Die eerste categorie is overigens het
grootst".
Aftrek
Volgens het Nibud, de nationale in
stelling voor budgetvoorlichting
zal, wanneer de rente van leningen
niet meer mag worden opgevoerd,
alleen de groep hogere inkomens
worden getroffen. "Mensen met de
laagste inkomen vallen niet of nau
welijks onder de inkomstenbelas
ting".
Het Bureau Krediet Registratie
verwacht dat er in dat geval minder
geld wordt geleend, maar verwacht
ook dat "voor de nu lopende lenin
gen de rente aftrekbaar zal blijven".
De voorgestelde maatregel komt bij
de Consumentenbond "erg fors
over". Voorlichter De Ridder: "Wij
denken dat tussen de 60.000 en
100.000 mensen geld lenen om de
eindjes aan elkaar te knopen. Het
voorstel kan dus voor een grote
groep vervelende consequenties
hebben".
ROTTERDAM (GPD) Een groep
Nederlandse en Noorse bedrijven
ontwikkelt een onbemand, drijvend
produktieplatform dat de zoge
noemde marginale olievelden in de
Noordzee kan leegpompen. Het
platform drijft als een gigantische
dobber en is vooral geschikt voor
kleine velden in diep water die te
duur zijn om op de normale wijze
geëxploiteerd te worden.
Het project, een idee van Shell In
ternationale Petroleum Maatschap
pij (SIPM) en Marine Structure
Consultants (MSC), is aangemerkt
als Eureka-project. Deze EG-subsi-
dieregeling is in het leven geroepen
om de Europese industrie research-
steun te geven om het hoofd te bie
den aan, andere, met name Ameri
kaanse en Japanse, mededingers op
de markt.
Het kleine platform, de mi-
nifloater, is bestemd voor delen
waar de Noordzee dieper is dan
honderd meter. De dobber waarop
het platform staat, heeft zelf al een
lengte van honderd meter. Op grote
diepten is normaal gesproken een
fors platform nodig op reusachtige
poten. Poten van vierhonderd me
ter zijn niet ongewoon, maar op
plaatsen waar slechts weinig olie in
de bodem zit, is een dergelijk bouw
werk niet rendabel.
De minifloater heeft een door
snee van zeven meter, is honderd
meter lang. en wordt op z'n plaats
gehouden door kabels. Flexibele
leidingen pompen de olie of het gas
eerst naar het onbemande platform
waarna het vervolgens wordt door-
gepompt naar een vast platform, dat
wel in de buurt moet liggen. De mi
nifloater is eenvoudig met een
sleepboot verplaatsbaar.
LONDEN Een borgsom van ruim anderhalf miljoen gulden moest wor
den neergeteld om Roger Levitt vrij te krijgen in Londen. De voorzitter van
de Levitt-groep, een financiële diensten verlenende firma die onlangs fail- -
liet ging, wordt verdacht van fraude en diefstal en moest zijn vrijheid duur e auto
HEERLEN (GPD) - DSM is in op
dracht van het Franse autoconcern
Renault bezig met de ontwikkeling
van een glasvezelversterkt kunst
stoffen chassis. Het onderzoek is
goedgekeurd als Eureka-project on
der de titel 'Mosaic'. De kosten voor
Mosaic worden geraamd op 14 mil
joen gulden. Het is de bedoeling dat
Renault vanaf 1996/1997 auto's van
het model Clio gaat maken die van
het kunststoffen chassis zijn voor-
DSM is een van de vier bedrijven
die door Renault zijn benaderd om
op een nieuw chassis voor de nieu
we Clio de opvolger van de Ren
ault 5 të studeren. Renault streeft
een nieuw autoconcept na, waarbij
meer rekening wordt gehouden met
het milieu. Het project richt zich
specifiek op de dragende delen van
Het chassis-van-de-toe-
komst moet licht, goedkoop, flexi
bel en makkelijk herverwerkbaar
zijn.
Behalve DSM zijn nog een Itali
aans, een Frans en een Noors bedrijf
bij het project betrokken. Terwijl
DSM werkt aan de voorkant van het
chassis met inbegrip van de ophan
ging van het motorblok, zoekt de
Italiaanse chemiefabrikant Monte
dison naar de best mogelijke achter
kant van het chassis. Het Franse be
drijf Sollac en het Noorse bedrijf
Norsk Hydro bekijken ondertussen
of een stalen dan wel aluminium
chassis eventueel beter is.
Mosaic is al in oktober van start
gegaan. Het is de bedoeling dat het
project eind oktober 1992 is afge
rond. Tegen die tijd zal ook de keu
ze zijn gemaakt voor een kunststof
fen, stalen of aluminium onderkant.
DSM is al jaren betrokken bij een
vergelijkbaar Eureka-project: Car-
mat 2000. Dit in 1987 samen met
Peugeot, Citroën en Talbot gestarte
onderzoek wordt binnenkort afge
rond. Carmat 2000 is een van de
grootste Eureka-projecten tot nu
toe. DSM concentreert zich daarbij
op de ontwikkeling van een kunst
stoffen carrosserie.
Een ander Eureka-project waar
DSM sinds kort bij is betrokken,
heet MEXOS. Dit project onder
zoekt mistexplosies op boorplatfor-
men. Deze mistexplosies kunnen
even krachtig zijn als gasexplosies.
Van eerst genoemde explosies is
echter niet bekend hoe en wanneer
ze ontstaan. TNO/PML, DSM Shell
en een Noors bedrijf proberen sa
men achter die geheimen te komen.
Deze informatie is essentieel voor
ontwerp en bouw van veilige off
shore-platforms.
ADVERTENTIE
HAARLEM (ANP) De elektroni-
caketen Megapool heeft gisteren in
een kort geding bij de Haarlemse
rechtbank geëist dat concurrent
Wastora onmiddellijk stopt met een
actie waarin de klant wordt toege
zegd dat over tien jaar het gehele
aankoopbedrag wordt terug be
taald. Volgens het concern is de ac
tie van Wastora identiek aan die van
Megapool.
Megapoolklanten kunnen over
tien jaar hun aankoopbedragen van
boven de achthonderd gulden te
rugkrijgen als ze daartoe een certifi
caat inleveren. Wastora begon daar
vorige week ook mee. Volgens Me
gapool profiteert de concurrent op
deze manier op onrechtmatige wij
ze van het landelijke succes van
haar promotiestunt. Bovendien zou
Wastora inbreuk maken op het re
clamemateriaal van Megapool.
De advocaat van Megapool, mr.
G.J. Ribbink, zei dat zijn cliënt
schade lijdt als de oneerlijke con
currentie door Wastora ongemoeid
wordt gelaten. Megapool claimt dat
de terugbetaalactie nieuw is voor
het Europese vasteland. Het sys
teem achter de actie zou voor 80.000
gulden in Engeland zijn aange
kocht. Zowel in Engeland als de
Verenigde Staten is de terugbetaal
actie een veel vaker gebruikt pro
motiemiddel.
De advocaat van Wastora, mr.
H.J.M. Boukema, kwam echter met
bewijzen dat een dergelijke actie al
eerder is gevoerd in zowel Neder
land als België. Volgens Boukema
kan Megapool het idee van de actie
niet exclusief claimen. Wastora be
roept zich ook op de vrijheid van
concurrentie in de elektronicabran-
che. Volgens het bedrijf komt het
wel vaker voor dat concurrenten
ideeën van elkaar pikken. Ook Me
gapool zou zich daar schuldig aan
hebben gemaakt. Volgens advocaat
Boukema is er geen sprake van pla
giaat.
Wastora vindt ook dat het publiek
niet in de war zal raken door de ver
gelijkbare acties, omdat de twee
concurrenten slechts in vier steden
beide een vestiging hebben.
De Haarlemse rechtbankpresi
dent doet maandagmiddag uit
spraak.
KERSTMIS IN ENGELBERTHA HOEVE
Op eerste en tweede kerstdag genieten van een schitterend
exclusief zesgangen diner samengesteld en bereid door
top-chefkok Jaap Maijenburg.
U kunt kiezen uit rustige pianomuziek of een voortreffelijke band ter
begeleiding van uw zesgangen kerstdiner.
Voor inlichtingen
en reserveringen:
Engelbertha
Hoeve
Hoge Morsweg 140 - 2332 HN Leiden
EINDHOVEN Wat is^het ver
schil tussen de maffia en'Philips?
Bij de maffia is het een georgani
seerde bende. En wat is het toppunt
van goedgelovigheid? Nu een Phi
lips televisie kopen met driejaar ga
rantie. Er wordt alleen nog maar ge
lachen óm Philips. Want bij de mul
tinational zelf valt er niets meer te
lachen. Er wordt trouwens ook nau
welijks nog gewerkt. Het meren
deel van de tijd wordt er op de werk
vloer onderling gediscussieerd en
gespeculeerd over de toekomst.
Voor zover er nog toekomst is voor
een bedrijf, dat ooit het wereldwijde
visitekaartje van Nederland was.
Precies een eeuw nadat in 1891
Philips in Eindhoven op beschei
den wijze de produktie van gloei
lampen ter hand nam, breekt het be
langrijkste jaar uit de geschiedenis
van het concern aan. Het jaar van de
waarheid. Maar één ding staat op
voorhand vast; Philips zal nooit
Krul
De voorbereidingen voor een nieu
we Nederlandse krant van de Britse
uitgever Robert Maxwell gaan door,
ook nu beoogd hoofdredacteur Ge
rard Krul (ex-Het Vrije Volk) zich
uit het project heeft teruggetrok
ken. Krul, die samen met ex-collega
Laan krantenmagnaat Maxwell had
weten te interesseren voor een
krant op Tabloid-formaat, treedt
per 2 januari als sociaal-economisch'
verslaggever in dienst van de Ge
meenschappelijke Persdienst
(GPD).
Grolsch
Bierbrouwer Grolsch heeft in
Duitsland zijn slag geslagen door de
overneming van het familiebedrijf
Rheinisch-Bergischen Brauerei-
Beteiligungsgesellschaft, ook wel
Wicküler Gruppe genoemd. De
Duitse groep had'in 1989 een omzet
van f 300 miljoen en produceerde
bijna twee miljoen hectoliter bier.
Na de overneming komt Grolsch op
een omzet van ruim f 700 miljoen
per jaar en een bierproduktie van
meer dan vier miljoen hectoliter.
Bekendste merken van de overge
nomen groep zijn Wicküler en Küp-
pers.
Ferruzzi
De 21-jarige Ivan Gardini is de nieu
we president van de Italiaanse agro-
industriële multinational Ferruzzi.
Hij volgt zijn vader op die vorige
maand te kennen gaf uit de zaken
wereld te stappen. Ivan Gardini
wordt de jongste industrieel van
Italië. Nog geen twee jaar na het af
sluiten van zijn middelbare school
opleiding komt hij nu aan het hoofd
van een concern met 60.000 werkne
mers en een omzet f 25 miljard per
jaar.
UTRECHT (ANP) Alle vakbonden en de georganiseerde leden van de
ondernemingsraden bij Philips hebben besloten hun krachten te bunde
len bij het beoordelen van de reorganisaties bij de Nederlandse vestigin
gen van Philips. Dat is gisteren in Utrecht afgesproken op een gezamenlij
ke vergadering.
Het is voor het eerst in de geschiedenis van Philips dat de bonden en de
georganiseerde ondernemingsraadsleden op deze wijze gezamenlijk op
trekken. Bonden en ondernemingsraden bewergen zich op één lijn voor
wat betreft het doel van de reorganisaties. "Alle betrokkenen zijn van me
ning dat het geen operaties mogen zijn alleen bedoeld om te bezuinigen.
Na de reorganisaties moeten er versterkte bedrijven overblijven met een
goed toekomstperspectief', aldus N. Broers van de Industriebond FNV.
De bonden willen ook voorkomen dat de snelheid waarmee Philips de
reorganisaties wil uitvoeren ten koste gaat van de zorgvuldigheid. "We wil
len dan ook meer tijd om de voorstellen van Philips inhoudelijk te toet
sen", aldus Broers.
In verband daarmee vindt dinsdag overleg plaats tussen Philips en de
bonden. Wanneer Philips weigert de bonden meer tijd te geven, ontstaat er
naar de mening van alle vakorganisaties "een groot probleem".
meer worden wat het ooit was.
Een uit de top van de multinatio
nal afkomstige functionaris, die
niet met nam'.* wil worden ge
noemd, omschrijft het top-manage-
ment van de afgelopen jaren als
"een stel pre-historische dino
saurussen, dat het idee had op een
dieet van stro in leven te kunnen
blijven. Daarbij vergetend, dat uit
stervende diersoorten slechts in een
dierentuin worden gekoesterd".
Hij acht het in theorie niet uitge
sloten dat eind 1991 of begin 1992
bij Philips alleen nog de divisie
'licht' over is. Maar zo somber wil
hij de situatie nu nog niet schetsen.
In het gunstigste geval verwacht hij
een losse verzameling business
units, die in hoge mate een eigen
koers varen en hun bestaansrecht
uitsluitend ontlenen aan het rende
ment. Die units zullen dan tezamen
de 'Philips-groep' vormen; een cen
traal orgaan onder leiding van een
groepsraad.
Hij verwacht, dat de massa-ont
slagen in de eerste saneringsronde,
waarbij het wereldwijd om 55.000
arbeidsplaatsen gaat, waarvan
10.000 in Nederland, in hoog tempo
zullen worden aangezegd. "Het gaat
hierbij om niets anders dan een or
dinaire bezuinigingsoperatie. Daar
mee wordt nagestreefd om de ar-
beidsproduktiviteit per hoofd ten
opzichte van de concurrent weer op
te trekken. Die ligt nu twintig pro
cent onder het concurrentie-ni-
Mislukt
"Eerst is al in omgekeerde richting
geprobeerd weer aansluiting te vin
den bij de concurrenten door de ar-
beidsproduktiviteit met twintig
procent te verhogen. Maar dat is
mislukt. Door echter nu rücksicht-
los in twintig procent van het perso
neelsbestand te snijden, wordt het
opvoeren van de produktiviteit
toch gehaald. Tenminste op pa
pier".
De topfunctionaris voorspelt, dat
de al door president-directeur Tim
mer aangekondigde vervolg-sane-
ringen ook zonder al te veel egards
zullen verlopen. "Door een ver
grootglas zal uitdrukkelijk worden
gekeken hoe afdelingen presteren
ten opzichte van de concurrentie.
ADVERTENTIE
Niet zo goed draaiende afdelingen
zullen onherroepelijk worden ge
sloten. Want Philips kan zich niet
nog langer permitteren om milioe-
nen guldens in de grond weg te la
ten zakken".
In tegenstelling tot hetgeen alge
meen wordt beweerd, ontkent hij
dat de problemen zijn veroorzaakt
door de bureaucratisering van de
organisatie. "Het is juist in plaats
van een bureaucratisch een functio
neel bedrijf. Een onderneming met
functionele kolommen, die elk een
eigen koninkrijkje vertegenwoordi
gen. Die structuur is funest en moet
worden afgebroken".
Als voorbeeld geeft hij de 'inter
nationale expeditie' van Philips.
"In plaats van een afgeleide te zijn
van de produktie, dicteert die expe
ditie een heleboel zaken aan de rest
van het concern".
Uitlachen
Het is volgens de zegsman al een he
le tijd goed mis bij Philips. Eigelijk
al sinds het begin van de jaren ze
ventig. "Philips werd toen geheel
door de snel opkomende techniek
gedomineerd. Dat was in de tijd, dat
Japan nog in het stadium verkeerde
van het namaken en van alle kanten
nog werd uitgelachen. Als marktlei
der kon Philips zich permitteren
een heleboel niet goed te doen. Zo
werd er aan reeksen uitvindingen
gewerkt, die nooit het levenslicht
mochten aanschouwen. Het waren
pure onderonsjes van techneuten".
Eind jaren zeventig, begin jaren
tachtig trad er met name in Europa
echter een kentering op. Niet langer
ADVERTENTIE
KOOKPANNEN 'SOLA TREND'
Geschikt voor gas
Deze set bestaat ui
steelpan rr
Nu extra voordelig
6 deug. zoals afgebeeld Nli 225.-
Keus uit vele modellen
LANGENTHAL PORSELEIN nü
OP OE ADVIESPRIJS
E2ia
DRINKSERVIEZEN: 10% EXTRA
tegen ongekend lage prijzen Oe enorme drukte in
onze koooieshai maakt een ingrijpende verbouwing
en uitbreiding noodzakelijk Oaar wordt nu hard
aan gewerkt Tijdens deze verbouwing
orofiteert u van extra lage vertoouwingsprijzen
8ezoek onze snowroom/koopjeshai in Zeist en
profiteer van deze extra hoge koningen
Sola Fabriek van Reenenweg 155 Zeist
Openingstijden maandag t/m vrijdag 9 00-17 00 uur
zaterdag 10 00 16 00 uur
voor inlichtingen route
beschrijving of dokumen
tatie kunt u benen
03404*23364
of de bon insturen
T BON
was de techniek, maar de commer
cie belangrijk. "Japan speelde daar
vernuftig op in. Bij gebrek aan een
uitgebreid dealernet in het Westen
maakte zij apparatuur, die kwalita
tief zo goed was dat zij nauwelijks
kapot gingen. En ook de prijsset-
ting was voor de consument heel
prettig. Maar de Philips-top bleef
arrogantie uitstralen, zich niet be
wust welke ramp zich inmiddels
aan het voltrekken was. Ze hadden
gewoon geen oog voor de ontwikke
lingen om zich heen".
Hij noemt het dan ook verbazing
wekkend dat de vroegere president-
directeur Dekker nog steeds voor
zitter van de raad van toezicht is.
"Intern heeft hij namelijk voor de
organisatie niets gedaan, uitgezon
derd dan leuke plakkaten laten op
hangen met teksten, die opriepen er
de schouders vooral onder te ste
ken. En verder zag je hem elke week
wel ergens op het wereldtoneel op
een groëntekistje klimmen om weer
een nieuwe groep economen toe te
spreken".
"Zijn opvolger Van der Klugt, de
voorganger van de huidige roergan
ger, had meer in de gaten wat er bij
Philips aan de hand was. Maar hij
maakte de fout de managers niet op
indringende wijze in de eigen pro
cessen te laten kijken en om daar
aan consequenties te verbinden. In
plaats daarvan probeerde hij de pro
blemen op basis van collegialiteit
aan te pakken".
Verraden
Het steekt het lagere personeel dan
ook vooral dat Timmer datzelfde
management, dat eerst heeft mee
geholpen het concern in de goot te
doen belanden nu inzet om de reor-
ganisaties door te voeren. "Maar hij
kan op dit moment niet anders. Ik
verwacht echter, dat volgend jaar
ook een aantal topmanagers naar
huis wordt weggesaneerd".
Het personeel voelt zich inmid
dels verraden en verkocht. De sfeer
op de werkvloer is er één vol onge
loof en spanning. De ware Philips-
geest, de verknochtheid aan het be
drijf en de inzet ervoor, is totaal ver
dwenen.
"De werknemers, de waterdra
gers, werd altijd via de Philips Koe
rier vertelt hoe goed het wel ging.
En dat er zich zulke interessante af
zetmogelijkheden in Oost-Europa
voordeden, terwijl in werkelijkheid
de top er zich steeds nadrukkelijker
van bewust werd dat Philips bezig
was naar de afgrond af te glijden".
In plaats van zich op te maken
voor een daverend eeuwfeest staat
de werknemers een jaar vol pijn en
verdriet te wachten. Het hartzeer
groeit met de dag. "Het zou mij niet
verbazen, hoe wrang dat ook mag
klinken, dat het aantal zelfmoorden
en ontwrichte huwelijken in deze
donkere dagen voor Kerstmis een
plotselinge stijging laat zien".
