STAD LE DEN
Koopzondag: meer promotie dan inkomsten
:eerenleed
LEIDSCH m DAGBLAD
'Als je het in zes dagen niet verdient, lukt het ook niet in zeven'
Overkoepelende bewonersraad
woningvereniging De Sleutels
Voor het eerst zijn zondag de
meeste winkels in de Leidse
binnenstad open. Een
nieuwe actie van gemeente
en middenstand: de
koopzondag. Een primeur is
het zeker, Den Haag
bijvoorbeeld houdt
tegelijkertijd een
koopzondag. Naar eigen
zeggen werd de
ondernemersvereniging
Leiden Leeft door een
Arnhems voorbeeld
geïnspireerd. Maar in de
Leidse regio slaagde men er
bovendien in zondag tussen
tien uur 's ochtends en zes
uur 's avonds gratis
openbaar vervoer te regelen,
verzorgd door NZH,
Centraal Nederland en West-
Nederland.
Niemand kan evenwel het
nut van een koopzondag
goed omschrijven. 'Leuk
voor de mensen, promotie
voor Leiden' lijkt een bijna
te voor de hand liggend
argument. Maar wie houdt
zondag zijn zaak gesloten?
"Je blijft solidair, daarom
ben ik open. Maar ik ben er
niet voor", verzucht een
winkelier. Het moet niet te
vaak gebeuren, vinden de
meeste betrokkenen.
Van onze redacteur
Emiel Fangmann
LEIDEN L. Palm van de organi
serende ondernemersvereniging
Leiden Leeft wil volgend jaar op de
eerste zondag tijdens de Lakenfees-
ten wel weer open. Maar eerst is het
afwachten of de promotie voor de
bijna winterse koopzondag buiten
de binnenstad enigszins is ge
slaagd. Binnen het centrum is de
score zeker geen honderd procent.
Tot het in de Breestraat gelegen
ABN-filiaal is een en ander nog niet
doorgedrongen. "Nee, wij zijn zon
dag niet open. En die koopzondag is
mij onbekend", zegt een ABN-me-
dewerker van personeelszaken.
Ook de postkantoren en agent
schappen doen niet mee, al moet
men bij het PTT-hoofdkantoor aan
de Schipholweg eerst even naden
ken en verder vragen.
Toch hebben vrijwel alle zaken -
alleen defoodsector is minder verte
genwoordigd - in het winkelgebied
vari de Leidse binnenstad zich be
reid verklaard zondag van elf uur 's
ochtends tot 's middags vier of des
noods vijf uur open te zijn. En raam
biljetten onderstrepen die bereid
heid. Dat een groenteman evenwel
Pand van V en D
voorgedragen voor
monumentenlij st
LEIDEN - Het pand van V en
D is door de monumenten
commissie voorgedragen voor
plaatsing op de gemeentelijke
monumentenlijst. Wanneer B
en W hiermee instemmen mag
er aan het pand niets worden
veranderd zonder toestem
ming van het gemeentebe
stuur. Het interieur, met name
het trappenhuis stond ter dis
cussie, wordt niet op de lijst
geplaatst.
Met de voordracht van het
kapitale pand van V en D geeft
de monumentencommissie
uiting aan haar voornemen
om meer aandacht te besteden
aan de jonge bouwkunst van
na 1850.
V en D is al sinds 1906 aan de
Aalmarkt gevestigd. Het hui
dige complex aan de Aal
markt werd in 1934 gebouwd
aan de hand van een ontwerp
van vader en zoon Leo en Jan
van der Laan. De laatste, ver
moedelijk een leerling van
Granpré-Moliére heeft ook het
ontwerp van het voormalige
Sint Elisabeth ziekenhuis aan
de Hooigracht op zijn naam
staan. Voor de nieuwbouw
moesten enkele woonhuizen
worden gesloopt.
Sindsdien breidde V en D
zich gestaag uit. Drie jaar na
dat de nieuwbouw gereed
kwam, werd het winkelpand
uitgebreid met de naastgele
gen panden. In de jaren zestig
werd het café-restaurant 'In
den Vergulde Turk' bij het
winkelpand getrokken.
Parkeergarages
zondag geopend
LEIDEN De drie parkeerga
rages in het centrum van de stad
zijn zondag tijdens de extra
koopdag geopend. De Digros-
garage, de Sanders-garage en de
Driessengarage gaan open om
10.30 uur en sluiten om 17.00
uur.
VRIJDAG 14 DECEMBER 1990
Zondag open: 200 procent salaris, ontbijt of een gratis hapje en drankje voor het personeel.
niet open is ligt voor de hand, om
dat op de dag des heren de veiling
stokt. En openlijke tegenstanders
van de koopzondag zijn moeilijk te
vinden.
Zo'n speld in een hooiberg is K.
Timmerman, die aan de Haarlem
merstraat een zaak in vak- en vrije-
tijdskleiding drijft. "Ik sta niet posi
tief tegenover de opening van mijn
zaak op zondag. Begrijp me goed, ik
ben niet tegen verruiming van ope
ningstijden of tegen winkelen op
zondag als anderen dat willen. Dat
moeten de winkeliers ieder voor
zich weten. Maar ik wil er zelf niet
aan meedoen, nee, ook niet uit con-
currentieoverwegingen. De norma
le openingstijden voldoen".
De publiciteit rond de koopzon
dag vindt Timmerman enigszins
misleidend. "Er wordt gesugge
reerd, dat alle zaken in cfe binnen
stad open zijn. Dat leidt er toe dat
mensen het als negatief ervaren als
ze voor mijn gesloten deur staan,
maar we hebben allemaal gelukkig
de vrije keuze. Als ik min of meer
gedwongen zou worden op zondag
open te zijn? Dan zou ik voor een
baas gaan werken. Ik sta positief te
genover initiatieven van winkeliers
en sta open voor vernieuwingen,
want als binnenstad heb je elkaar
hard nodig. Maar je had ook iets an
ders kunnen bedenken. Dat gratis
openbaar vervoer bijvoorbeeld, dat
hadden we ook op een zaterdag of
de koopavond kunnen organiseren.
Het kost tenslotte een hoop geld".
Meerderheid
"Als je het niet in zes dagen kunt
verdienen, kun je het ook niet in ze
ven", is het antwoord van Nic.
Oudshoorn, eigenaar van Licht en
Interieur aan de Breestraat. Hij is
zondag wel lopen, maar 'slechts'
tussen twaalf en vier. "Ik ben een te
genstander van opening op zondag,
maar ik ben solidair met mijn colle
ga's Ik leg me bij het standpunt van
de meerderheid neer. Maar de koop
zondag is door amateurs georgani
seerd. Er werd zomaar een datum
geprikt. Ze hadden het dan beter
een week eerder kunnen doen, want
de winkels in Den Haag zijn zondag
ook open. Maar goed, als het een
succes wordt blijft ik misschien nog
wel tot vijf uur open reageert
Oudshoorn.
Wild enthousiasme voor opening
op zondag valt ook bij sommige
grootwinkelbedrijven in Leiden
niet te bespeuren; wel medewer
king. J. Bos, bedrijfsleider bij
Vroom Dreesman noemt de
koopzondag 'een ontwikkeling',
maar 'elke zondag open zou voor
ons niet hoeven'. V D draait met
een personeelsbezetting als op za
terdag en dat vrijwillige zondagse
personeel 'krijgt een verlaat ontbijt
aangeboden'.
Bedrijfsleider J. Visscher van de
HEMA had evenmin moeite met het
krijgen van personeel. "U begrijpt,
ze krijgen 200 procent uitgekeerd
en veel scholieren die op zaterdag al
voor ons werken doen mee". Een
gratis maaltijd, een hapje en een
drankje: voor het personeel wordt
op zondag overal extra goed ge
zorgd. Visscher constateert dat ver
ruiming van openingstijden als op
een koopzondag zeer gevoelig ligt.
"Dat neem ik waar". Maar uit con
currentie overwegingen - "70 pro-
LEIDEN De twintigjarige Leidenaar Denis van
Rij werd gisteren de gelukkige winnaar van een geheel
verzorgde reis voor twee personen naar de winter
sportplaats Kitzbühél. Deze vakantie vormde de
hoofdprijs in een door Trans reisburo van de NS en het
Leidsch Dagblad georganiseerde verhalenwedstrijd,
waarbij deelnemers in kort bestek iets moesten vertel
len over hun wintersportbelevenissen.
De jury, die bestond uit mevrouw Nieuwenhuizen
van het reisburo en een kunstredacteur van het
Leidsch Dagblad, wees Van Rij's verhaal aan als het
beste. Het beeldende taalgebruik en de humor van deze
Leidenaar gaven de doorslag. De prijs werd hem door
mevrouw P.G.H. Slagter van de NS en mevrouw Hen-
ny Ledeboer van Trans Reisburo uitgereikt. Het
Leidsch Dagblad zorgde voor een extra zakcentje.
Denis van Rij won de prijs met 'Mijn favoriete sport:
skiën'. Daarin beschrijft hij een vakantie naar Saint
Pierre de Chartreuse nabij Grenoble, een wintersport
plaatsje "waar vroeger monniken die heerlijke likeur
stookten en nu alleen nog maar bidden voor het welzijn
van de wereld". In zijn epos, dat ongeveer één A-viertje
in beslag neemt, memoreert hij de eerste, stuntelige,
schreden van zijn pa op de maagdelijke piste. Denis
van Rij: "Mijn vader stelde zich vrijwillig beschikbaar
als personage in dit verhaal. Doe maar, zei hij, ik ben
toch altijd de klungel".
Denis van Rij hoopt op 1 maart te vertrekken naar
Kitzbühél. Zijn broer, J. van Rij, deelt in de zege. Hij
mag mee. (foto Ellen Martens)
Politiecontrole
183 bekeuringen
in drie dagen
LEIDEN De politie heeft de
afgelopen drie dagen bij regio
nale controles 183 bekeurin
gen uitgedeeld. De controles
werden gehouden in Leiden
(Lammenschansweg, Gooi
meerlaan), in Voorschoten
(Leidseweg, Veurseweg), in
Oude Wetering (Alkemade-
laan) en Leiderdorp (Engelen-
daal, Persant Snoepweg).
Voor de overtreding van de
maximum-snelheid van 50 ki
lometer werden 179 proces
sen-verbaal opgemaakt, vier
automobilisten kregen een
bon voor het niet dragen van
de autogordel.
(foto Loek Zuydrrduin)
cent van de grote steden heeft een
koopzondag" - ligt meedoen voor de
hand. Zelf wordt het initiatief tot
zo'n zondag niet genomen en het
personeel is tot niets verplicht.
Bedrijfsleider D. van Velzen van
C A doet over personele sterkte
geen uitspraak maar is wel heel en
thousiast. Zo heeft het bedrijf zon
dag een 'grote verrassing' in petto
voor het publiek en natuurlek ook
voor het personeel. "Men name ou
deren waarderen de koopzondag.
Het valt mij altijd op hoe druk het
op zondag in steden op straat is. En
als je ziet hoe druk die winkels in
Scheveningen op zondag altijd be
zocht worden. Maar je moet het niet
te vaak doen, geen zes, acht keer per
jaar". C A, - "wij zijn van huis uit
katholiek, dat weet u" - heeft geen
principiële bezwaren meer tegen
verstoring van de zondagsrust.
"Nee, dat katholieke is van veertig,
vijftig jaar geleden, maar toen werd
er op zondag niet gewerkt. Bij het
personeel zijn er nu geen bezwaren
om op zondag te werken, we heb
ben onder het personeel allochto
nen en mohammedanen".
Zo wil niemand spelbreker zijn en
zijn gezicht niet verliezen. Dat je
nog een klein graantje mee pikt,
mag nooit de voornaamste reden
zijn. Maar naast principes kan ook
nuchterheid, zoals bij zaken voor
voeding een reden zijn niet aan de
koopzondag mee te doen. Zoals bij
de pas twee weken oude Groen Win
kel met biologische produkten in de
Breestraat.
Bedrijfsleider M. Weerstra: "Een
deel van onze voorraad is verse
groente en fruit, en dan moet ik op
zondag met resten van zaterdag ko
men. Dan kan ik beter dicht zijn.
Maar de koopzondag gaat, denk ik,
ten koste van de foodsector. Men
sen geven hun geld aan andere za
ken uit." En tegen een lachend per
soneelslid zich hij: "Hé, je had dan
wel twee keer zoveel loon verdie
nen, hoor je dat?".
Voedsel
Bij Albert Heijn aan de Hooi
gracht meent de telefoniste nog dat
er getwijfeld wordt aan zondagope
ning. Maar bedrijfleiderT. Oostdam
weet het inmiddels zeker: "We blij
ven dicht. Want wat halen we op on
ze hals?. Het kost een hoop geld en
het heeft voor ons geen zin. We heb
ben even contact met Digros en
Hoogvliet gehad en zij gaan ook niet
open. Want niemand doet zijn kerst
inkopen qua voedselprodukten als
drank, vlees en voedsel op 16 de
cember. Maar als de koopzondag
een week later was gehouden, wa
ren we zeker open gegaan".
"Ik ben helemaal niet te beroerd
om te werken, dat doe ik hier al bij
na vijfentwintig jaar, maar dit gaat
ten koste van mijn gezinsleven", zo
benadrukt K. Timmerman van de
Haarlemmerstraat nog eens. "Dan
zeggen ze dat wij open moeten zijn,
omdat de mensen steeds meer vrije
tijd door arbeidstijdverkorting krij
gen. En dan zouden wij juist langer
moeten gaan werken? Die solidari
teit met de andere winkeliers heb ik
niet meer. Jaren ben ik solidair ge
weest, dan maakte je afspraken,
maar dan ging die toch zó laat dicht
en die weer op een andere tijd, en
dan stond je weer een paar verloren
uren hier".
Timmerman is ook verklaard te
genstander van een toekomstige
avondsluiting om half zeven. "Vroe
ger kon je dat mooi zien toen Albert
Heijn hier nog zat. De mensen die er
daar om twee voor zes nog naar bin
nen wilden, staan er straks om twee
voor half zeven. Het is vaak ook ge
makzucht van de mensen. Ik durf
staande te houden, datje hier in Ne
derland, waar je ook woont, binnen
anderhalf uur boodschappen kunt
doen en overal kunt komen. Daar
heb je geen zondag voor nodig".
Toch bewijst aanstaande zondag
zijn nut voor een pasgehuwd stel in
Leiden. Zij geven dan hun verlate
trouwfeestj e en schreven op de uit
nodiging: Geen tijd om een cadeau
tje te kopen? Geen nood, de winkels
in Leiden zijn die dag open.
LEIDEN - Zestien vertegenwoor
digers van acht bewonerscommis
sies van de woningbouwvereniging
De Sleutels hebben zitting geno
men in een overkoepelende bewo
nersraad. Deze nieuw ingestelde
raad wordt de gesprekspartner van
de woningbouwvereniging. Alge
mene beslissingen op het gebied
van beheer en verhuur worden eerst
met deze instantie besproken.
Dé Sleutels heeft het woningbe
stand opgedeeld in tien stadswij
ken. Ze streeft ernaar in elk van
deze stadsdelen een bewonerscom
missie te laten functioneren. In acht
wijken draaien inmiddels dergelij
ke commissies, alleen in de Tuin-
stadwijk is het nog niet gelukt huur
ders te vinden die in een commissie
willen zitten. In de Hoven is de be
wonerscommissie al weer opge
stapt.
E. van Kaam, hoofd bewonersza
ken van De Sleutels heeft goede
hoop dat in beide wijken binnen
kort alsnog een bewonersvertegen-,
woordiging van de grond komt. In
de Tuinstadwijk hebben zich in
middels wat mensen gemeld die
toch belangstelling hebben en in de
Hoven, omgeving Zwarte Pad,
staan ingrijpende veranderingen op
stapel in de tuinen tussen de flats.
"Dat is toch een onderwerp dat de
mensen anspreekt. Het biedt ons de
gelegenheid eens met huurders te
praten over de vorming van een
nieuwe commissie", aldus Van
Kaam. Commissieleden uit deze
wijken zijn ook welkom om zitting
te nemen in de nieuwe bewoners
raad.
Horecabond tegen
vrije sluitingstijden
LEIDEN De werknemers in de
horecasector zijn tegen het vrijlaten
van de sluitingstijden van cafés. Zij
vrezen dat de werktijden nog verder
verslechteren en dat er meer over
uren moeten worden gemaakt.
De afdeling Leiden van de hore-
ca-bond FNV heeft onder haar le
den een enquête gehouden over het
vrijlaten van de sluitingstijden. Nu
ongeveer eenderde van de formulie
ren is teruggestuurd, blijkt volgens
districtsbestuurder F.J. Gastkem-
per dat het merendeel tegen de vrije
sluiting is. Hij wijst erop dat ook
een flink aantal werkgevers tegen
de verruiming van de sluitingstij
den is en alleen om concurrentie-
overwegingen langer openblijft.
Volgens de vakbondsbestuurder
zijn er nog wel meer redenen voor
de gemeente om van het plan af te
zien. "In Tilburg, Haarlem en Eind
hoven heeft men de oude situatie
ook weer teruggedraaid na een
proef met vrije sluitingstijden. Het
bleek allemaal teveel overlast voor
de omwonenden op te leveren".
Volgens vakbondsbestuurder en
PvdA-raadslid L. Gerardts heeft het
gemeentebestuur van Leiden wei
nig te maken met het standpunt van
de vakbond. "Dit is een zaak tussen
de werkgevers en werknemers in
deze sector, die zoeken dat maar
uit". De situatie is volgens hem niet
te vergelijken met de openstelling
van de bibliotheek op zondag waar
de vakbond ook tegen was. "In de
cao voor bibliotheekpersoneel staat
duidelijk dat er niet wordt gewerkt
op zondag, zo'n bepaling staat niet
in de cao voor de horeca".
De Leidse bevolking krijgt op 6
maart de kans om zicht uit te spre
ken over de vrije sluiting van de ho
reca. Op die dag wordt er tegelijk
met de verkiezing van Provinciale
Staten een referendum gehouden.
BOA voelt zich door
gemeente miskend
LEIDEN - De BOA (Boycot Out-
span Actie) voelt zich door de ge
meente aan de kant gezet nu deze
heeft besloten dat de tentoonstel
lingsruimte in de Waag niet langer
gebruikt mag worden door 'alterna
tieve' groepen. De gemeente wil de
Waag gebruiken voor 'vernieuwen
de kunst' en daarin is geen ruimte
voor bijvoorbeeld tentoonstellin
gen over het verzet of de apartheid.
Een nieuw verzoek van de BOA om
te mogen exposeren in de Waag is
door de gemeente dan ook afgewe
zen.
De BOA is daarentegen van me
ning juist niets anders te doen dan
'vernieuwende cultuur' te stimule
ren. "Wie bepaalt wat verstaan moet
worden onder hedendaagse kunst
en cultuur", aldus Esau du Plessis
van de BOA. "De gemeente geeft
blijk van een elitaire aanpak en sti
muleert een soort elitekunst. De ge
meente" doet afbreuk aan de noodza
kelijke strijd tegen apartheid en ra
cisme".
De alternatieve plaatsen die de
gemeente heeft voorgesteld (de hal
van het stadhuis, de galerie in De
Burcht of de Hooglandse kerk) wor
den door de BOA afgewezen.
Boetes voor fietsen
in Haarlemmerstraat
LEIDEN Bij een controle op de
Haarlemmerstraat gisteren tijdens
koopavond heeft de politie 35 fiet
sers en een bromfietser bekeurd
voor het rijden in het voetgangers
gebied.
In de Breestraat kregen 11 auto
mobilisten een bon voor overtre
ding van het inrijverbod. Verder
trad de politie op diverse plaatsen in
de stad op tegen het afsteken van
vuurwerk.
damesmode
breestraat 108 leiden
Vanaf zaterdag 15 dec. geopend
STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN STAD LEIDEN
