KGB waarschuwt
voor hard ingrijpen
Baalbergen
Leger Zuid-Afrika
ingezet na bloedbad
Forse uitbreiding Frans leger in Golf
Federatieve gedachte is dood
na verkiezingen in Joegoslavië
Verras haar voorde
feestdagen met een
broche van Napier.
Dan verrassen wij u
met een juweel van
een korting.
Socialisten Frankrijk
willen 'nieuwe politiek'
Tyminski vrij
op borgtocht
Veel doden door noodweer in Europa
THE RETURN
CORRECTION
WOENSDAG 12 DECEMBER 1990
I BUITENLAND
PAGINA 7
Etnische conflicten dreigen in Georgië
Van onze correspondent Hans Geleijnse
MOSKOU - KGB-chef Vladimir Krjoetskov heeft gisteravond gewaarschuwd dat de ge-
heime dienst "alle haar ter beschikking staande middelen zal gebruiken om de ineenstor
ting van de Sovjet-Unie te voorkomen". In een tv-toespraak beschuldigde hij 'buitenland
se geheime diensten' van samenwerking met 'nationaal-chauvinistische groeperingen'.
Kroetsjov, die zei namens Sovjet-president Gorbatsjov te spreken, ziet deze contacten als
voortzetting van de 'geheime oorlog' die al tientallen jaren van buitenaf tegen de Sovjetu
nie zou worden gevoerd.
PARIJS - Twaalf socialistische
parlementsleden hebben in een
brief aan het dagblad Le Monde ge
waarschuwd tegen de "ontbin
dingstoestand" waarin de Franse
politieke samenleving zich zou be
vinden. De twaalf jonge parlemen
tariërs vragen zich af of democratie
in zijn huidige vorm "in gevaar ver
keert" en ze roepen op tot een
"nieuw humanisme in de politiek".
De brief van de twaalf socialisten
komt kort na het besluit van Michel
Noir, de Gaullistische burgemees-
i Lyon en van oud-minister
sr gezondheid Michele Marzac winding^tegenover
i hun parlementszetel op te ge-
en vertolken ze de klassieke Franse massaal parlementverlaten nog niet
afkeer voor dat land als ze onder is aangebroken. De poging van de
meer nog opmerken: "Heel onze sa- oud-Gaullist binnen de 'Assemblee'
een onafhankelijke groep van
menlevig wordt ingepalmd door 'goedwillenden' te formeren is
een voortschrijdende 'amerikanise- voorlopig mislukt,
ring' van onze manier van leven en
gedrag: de overdreven op- De twaalf socialisten vinden dat
die sue- de "politieke klasse zich niet r
Volgens Krjoestkov willen anti
communistische krachten met on
democratische tactieken naar de
macht grijpen. "De KGB beschikt
over informatie dat op sommige
plaatsen in het land lijsten worden
samengesteld van mensen die, als
het zover mocht komen, moeten
worden geneutraliseerd".
Gorbatsjov en defensie-minister
Jazov hebben recentelijk al ge
dreigd met gewapend optreden van
militaire eenheden ter bescherming
van orde en gezag. Daarbij hoort
ook een krachtiger centrale over
heid. Gisteren speculeerde het
staatspersbureau Tass over de te
verwachten wijzigingen in de poli
tieke top. De regeringskrant Izves-
tia onthulde dat de Kazachstaanse
president Nazarbajev was gevraagd
voor de nieuwe functie van vice-
president, of misschien de veelbe-
kritiseerde premier Ryzjkov gaat
vervangen.
Ryzjkov zal volgens Tass niet
meedingen naar het premierschap.
"De Unie-republieken zien hem als
een van de niet-gewenste vertegen
woordigers van het centrum". Dat
argument zou niet opgaan voor de
huidige minister van buitenlandse
zaken Edoeard Sjevardnadze.
De veranderingen in de top wor
den bekend tijdens de bijeenkomst
van het Nationale Volkscongres,
het hoogste wetgevende orgaan van
de Sovjet-Unie, die volgende week
maandag begint.
Georgië
Intussen dreigt een etnisch conflict
in de republiek Georgië, nadat het
door nationalisten beheerste parle
ment gisteren het autonome gebied
Zuid-Ossetië van de Georgische
landkaart veegde. Deze stap brengt
Georgië in aanvaring met zowel de'
bijna 70.000 Zuid-Osseten als met
het Kremlin. Voor wijzigingen in de
verhoudingen tussen republieken
en autonome gebieden is namelijk
de instemming van het centrale ge
zag in Moskou nodig.
Zuid-Ossetië had zich vlak voor
de in oktober door de nationalisten
van de huidige Georgische presi-
WARSCHAU (AP) - Stanislaw Ty
minski, tie presidentskandidaat die
afgelopen zondag de verkiezingen
van de leider van Solidariteit Lech
Walesa verloor, heeft na het storten
van een borgsom van 100.000 dollar
toestemming gekregen om Polen
vandaag te verlaten.
Er loopt tegen Tyminski een aan
klacht wegens smaad. De provin
ciale openbare aanklager van Nowy
Sacz in Zuid-Polen startte een ge
rechtelijke procedure tegen Ty
minski, omdat die premier Tadeusz
Mazowiecki in dë campagne voor
de presidentsverkiezingen van ver
raad had beticht. Tyminski uitte de
beschuldiging op 17 november,
toen hij dé premier betichtte van
het creëren van economische chaos.
De aanklager zond Tyminski een
dagvaarding voor 17 december.
De aftredende Poolse president,
generaal Wojtek Jaruzelski, excu
seerde zich gisteravond tijdens een
door de nationale televisie uitge
zonden toespraak bij het Poolse
volk voor alle "pijn en onrechtvaar
digheid" die hij tijdens zijn negenja
rige ambtstermijn eventueel heeft
veroorzaakt.
Buitenland kort
Greenpeace
Bij het Franse kernproefeiland
Mururoa in de Stille Zuidzee heb
ben Franse mariniers gisteren op
nieuw een rubberboot met vijf
Greenpeace-activisten opgebracht
die onderzoek deden naar mogelij
ke radio-actieve besmetting van het
zeemilieu.
Bulgarije
Filip Dimitrov, een 35-jarige advo
caat en lid van de Groene Partij, is
gisteren gekozen tot voorzitter van
de Unie van Democratische Krach
ten (UDK), Bulgarijes belangrijkste
parlementaire oppositiegroepering.
Dimitrov volgt de vorige week afge
treden Petar Beron op.
Asiel
De gevluchte Tsjadische president
Hissene Habré krijgt politiek asiel
in Senegal, waar hij gisteren is gear
riveerd na korte tijd in Cameroun te
hebben doorgebracht.
Sri Lanka
De Tamil-Tijgers beschuldigen het
Srilankaanse leger en leden van een
rivaliserende Tamil-groep van het
vermoorden van 76 mannelijke Ta
mils in het oosten van Sri Lanka. De
beschuldigde partijen ontkennen,
maar inwoners van een nabijgele
gen plaats zeggen dat zij van vluch
telingen over de moordpartijen
hebben gehoord.
twaalf niet
dent Gamsachoerdia gewonnen Russische grondwet erkent,
parlementsverkiezingen onafhan- zachstan zal het unieverdrag niet mocratiV'
kelijk verklaard. Afgelopen zondag ondertekenen als Gorbatsjov vast-
werden er eigen verkiezingen ge- houdt aan een centraal geleide eco-
houden. Georgië is met de Abchazi- nomie.
sche en Ossetische minderheden
onder de vijf miljoen Georgiërs
even explosief als de republiek Mol
davië.
Volgens Zelim Tschovrebov,
voorzitter van de Ossetische vak
bond van culturele werkers, pa
trouilleren in de hoofdstad
Tschingali en de belangrijkste klei
nere steden gewapende jongeren
om 'overvallen van Georgiërs' te
voorkomen. De kansen op uitbre
ken van een gewapend conflict zijn
volgens hem zeer groot, omdat er
zo'n 30.000 Georgiërs in Zuid-Oss
etië wonen, voornamelijk in de dor
pen.
De beslissing van het Georgische
parlement betekent ook dat de
'voorlopige regering' van ex-com
munist Torez Koeloembekov for
meel niet meer bestaat en Zuid-Oss
etië direct vanuit de Georgische
hoofdstad Tbilisi wordt bestuurd.
Koeloembekov verklaarde gisteren
dat hij de hulp van Gorbatsjov heeft
ingeroepen. Maar eerdere verzoe
ken om bijstand van het Kremlin
werden niet gehonoreerd.
Georgië is een van de republieken
die niet wil meedoen aan de onder
handelingen over het nieuwe unie
verdrag. Het Russische Volkscon
gres heeft gisteren bepaald dat het
wel zal onderhandelen, maar alleen
als het Kremlin het Russische recht
op onafhankelijkheid
rhebben en de minachting voor op het niveau beweegt dat van haar
Ook zij protesteren daarmee op mensen die falen, de vergetelheid wordt verwacht. Onze taak is om
spectaculaire manier tegen de waarin de buitengeslotenen leven, daar verandering in te brengen".
Dinding' van de Franse politie- de verpaupering van de Staat, de al- Evenmin als in het geval van Noir
amenleving. om aanwezige televisiecultuur". en Barzac komen de twaalf echter
In een lange lijst van klachten met uitvoerbare voorstellen. Met
dat sluiten de twaalf jonge socialisti- name de bekritiseerde "rivaliteit
sche parlementsleden zich volledig tussen personen en groepen" (zoals
aan bij de kritiek van Michel Noir die op het ogenblik zowel de rege-
en Michele Barzac. Ze gaan alleen rings- als de oppositiepartijen ver
niet zover hun parlementszetel op scheurt) kan moeilijk uit de wereld
i ze denken daar ook niet worden geholpen. In het conserva-
vie dat wel doet is als po- tieve kamp is daar bijvoorbeeld nog
liticus een groot deel van zijn in- oud-minister van cultuur Francois
socialisten houden de vloed kwijt. Het geval-Noir toont in- Leotard, die op zijn beurt uit protest
an de Verenigde Staten tussen ook aan dat de tijd voor een tegen de "grauwheid van de poli-
De twaalf socialisten
de politiek in diskrediet is gebracht,
schrijven over de "degeneratie
de partijen", over "het verval
het parlement" en "de stijgende
verschilligheid van de burgers te- te geven
genover het functioneren van de de- aan. Want
tiek" het voorzitterschap over zijn
eigen splinterpartij binnen de oppo
sitie heeft opgegeven: "Om zijn
handen vrij te hebben en beter te
kunnen nadenken".
Men meent te begrijpen dat Leo
tard vooral wil nadenken over een
eventuele opvolging van president
Mitterrand. Ook Michel Noir 'denkt
daar over na' en men vermoedt dat
beide politici zich - al protesterend
tegen de huidige gang van zaken -
bezig zijn zich als eikaars rivalen te
ontpoppen.
Wat de twaalf in hun brief aan Le
Monde aan de orde hebben gesteld,
wordt in de politieke wereld met in
stemming begroet. Toch zal tegen
de malaise die zich tot ver over de
partijgrenzen uitstrekt wellicht pas
een remedie worden gevonden als
Mitterrand zijn ambtstermijn erop
zit. Als president drukt hij zo'n dui
delijk stempel op het politieke le
ven dat hij als symbool van een tijd
perk verdwenen zal moeten zijn al
vorens er aan een nieuwe tijdperk
kan worden gebouwd. Het is de
vraag of de kiezers, die immers
steeds 'onverschilliger' tegenover
hun politici staan, tegen die tijd niet
alle belangstelling voor de presi
dentsverkiezingen hebben verlo-
THOKOZA (Rtr/AFP/DPA/UPI) - verklaarde dat de regering "alle
De Zuidafrikaanse regering heeft noodzakelijke stappen" zal nemen
leger- en politieversterkingen ge- om een eind te maken aan het ge
stuurd naar de zwarte stad Thokoza weid in de zwarte wijken en niet zal
bij Johannesburg. Daar zijn in de toestaat dat een deel van het land af-
nacht van maandag op dinsdag ze- glijdt naar anarchie,
ker 35 doden gevallen bij felle De minister deed een beroep op
straatgevechten tussen Xhosa-aan- de inwoners van Thokoza een einde
hangers van het ANC (Afrikaans te maken uan "de zinloze strijd".
Nationaal Congres) en aanhangers "Geweld zal geen enkel probleem
i de Zulu-partij Inkatha. Beide oplossen, maar alleen meer proble
men geven".
ANC-leider Mandela en president
De Klerk van Zuid-Afrika hebben
elkaar de afgelopen dagen verschei
dene malen ontmoet om te praten
over de strijd tussen Inkatha en het
ANC, die de besprekingen over de
mocratisering en afschaffing van de
apartheid bemoeilijken.
SAUDI-ARABIË - VS-mïlitair James Rathburn uit Colorado e
de eigen op twee schaarse openbare telefoons in een Saudisch stadje.
partijen verweten elkaar het eerste
schot te hebben gelost, maar wezen
ook beschuldigend naar de politie
die tot het geweld zou hebben aan
gezet. De politie wees die aantijgin
gen af.
Na het bloedbad kwamen aan
hangers van de rivaliserende partij
en overeen hun achterban op te roe
pen een eind te maken aan het ge
weld. De politie trad op als bemid
delaar bij het gesprek tussen de
strijdende partijen.
Het bloedbad was een nieuw
dieptepunt in de machtsstrijd tus
sen het ANC
sinds augustus al aan 1000
Arrestatie Ershad
PARI JS/BAGHD AD/W ASHING-
TON (AFP/Rtr/DPA/GPD/AP) -
Frankrijk vergroot zijn troepen
sterkte in Saudi-Arabië met 4.000
tot 10.000 man, zo heeft de minister
van defensie, Chevenement, giste
ren verklaard. Het gaat om een artil
lerieregiment, een tankregiment en
gevechtshelikopters. Londen zendt
twee extra mijnenjagers.
Gisteren zijn de laatste 155 Japan-
bië vroeg volgens zijn persbureau met de Amerikaanse president gulden). In herziene schattingen
JANA om de gijzelaars om daarmee Bush gezegd. De Iraakse president
de vrijlating te kunnen afdwingen Hussein heeft er meermalen op aan-
van 620 Libische krijgsgevangenen gedrongen de bezetting van Ku-
die door de Amerikaanse lucht
macht uit Tsjaad zijn geëvacueerd.
DHAKA (Rtr) - De politie van
Bangladesh heeft vandaag de afge
zette president Hossain Moham-
de Inkatha, die rned Ershad gearresteerd. De grote
lan 1000 mensen politieke partijen willen dat Ershad
het leven heeft gekost. De politie wordt berecht wegens corruptie
verklaarde gistermiddag dat zij tot sinds hij in 1982 de macht greep.
de oneratie te treffen- Na de straatgevechten gesteld onder leiding
i ae operaue hpprstp p_ rv,aos n Thokoza en de
Een militaire rol van de Sovjetu-
ie bij de bevrijding van Kuwayt is
uitgesloten. Dat is gisteren opnieuw
gezegd door minister Sjevardnadze
het kader van
n het Midden-
de Palestijnse
wayt te bespreken i
andere problemen
Oosten, met name
kwestie.
De VS zijn van plan hun bondge
noten een extra financiële bijdrage
gijzelaars uit Irak vertrokken met (buitenlandse zaken), die de afgelo- te vragen om de enorme kosten te
een Boeing 707 van Iraqi Airways pen dagen in Houston besprekin- dekken van de ruim 400.000 Ameri-
die naar Tokyo ging. Uit Kuwayt gen heeft gevoerd met zijn Ameri- kaanse militairen die half januari in
het Golfgebied zullen zijn. Een
woordvoerder van het Amerikaanse
De Verenigde Staten zullen de ministerie van defensie verklaarde
voor komend jaar voorlopig
raamd op ongeveer 30 miljard dol- jogszone."
Minister Vlok i
het hoge gerechtshof. Ers-
oor_ had werd vorige week tot aftreden
gedwongen na een gewelddadige
orde campagne van 22 politieke partijen.
vertrokken rond 320 Britten.
Irak heeft een Libisch verzoek af
gewezen om Amerikaanse gijze
laars te leveren. Baghdad zei on
middellijk dat "buitenlandse gas
ten" niet worden overgedragen. Li-
Golfcrisis niet ten koste van Israël dat de bondgenoten tot eind deze
oplossen, zo heeft premier Shamir maand hulp bieden voor een bedrag
i 6,5 miljard dollar (10,7 miljard
politiebureaus.
Die Servische minderheid voelt twijfelen,
zich ongetwijfeld gesteund door de Het leger
zijn goede redenen om daaraan te
sterk verbonden
BUDAPEST - Binnen zestien overwinning van de ex-communist met de Bond van Joegoslavische
maanden ligt Joegoslavië uit elkaar, Milosevic het afgelopen weekeinde Communisten. Het heeft zich altijd
zo heeft de Amerikaanse CIA on- in Servië zelf. De socialistische par-
langs in een rapport voorspeld, tijleider en president haalde een
Waarop die voorspelling is geba- haast verdacht grote zege. Terwijl ker
seerd, is onduidelijk. Maar dat Joe- de opiniepeilingen hem voor de eer-
goslavië als federatie geen lang le- ste ronde op 32 procent hadden in-
beschoren, is wel duide- geschat, eindigde hij op 64 procent.
opgeworpen als een boven de repu
blieken staande kracht en als bewa-
de communistische ideolo-
Maar de ideologie is dood en de par-
I ij I Goudkleurige panterbroche met zwarte ovale steen.
l/V'T"eH UAN 89.50 U00R 49.50 'Napier-stand'
l) ontdekt elke keer een andere Bijenkorf,
de Bijenkorf
lijk na de verkiezingen die de afge
lopen weken in vrijwel alle deelre
publieken zijn gehouden.
De federatieve gedachte heeft in
die verkiezingen definitief verloren.
De Joegoslavische premier Ante
Markovic, die met zijn Alliantie van
Hervormingskrachten in de ver
schillende republieken heeft gepro
beerd stemmen voor een gezamen
lijk Joegoslavië te winnen, kreeg ei
genlijk nergens echt aanhang.
De meeste kansen leek hij te heb
ben in Bosnië-Hercegowina, de eni
ge republiek van het land zonder
een 'eigen' bevolkingsgroep. In de
mengkroes van Kroaten, Serviërs
en moslims leek een partij die niet
op nationalisme steunde nog kans
te maken. Maar Markovic kwam er
niet verder dan ruim tien procent.
Tegenstellingen
Ondertussen is de rest van Joego
slavië bezig de tegenstellingen
steeds verder te vergroten. De
Slovehen houden over anderhalve
week een referendum waarin de be
volking zich moet uitspreken over
souvereiniteit. President Kucan
heeft al gezegd dat een meerderheid
voor zelfstandigheid nog niet direct
betekent dat Slovenië zich af
scheidt. Maar toch, het betekent een
verdere breuk in de wankele een
heid.
De Kroaten hebben het in hun
streven naar souvereiniteit iets
moeilijker, omdat ze, in tegenstel
ling tot het zeer homogene Slove-
Zijn socialistische partij is prak- tij is haar macht kwijt. De bond
al volledig uiteengevallen in aparte
communistische of socialistische
partijen. In de meeste republieken
stellen die partijen na de verkiezin
gen niet veel meer voor.
Servië en de piepkleine Servische
vazalstaat Montenegro zijn daarop
de enige uitzonderingen. Nu kan
de 250 Servië worden gezien als de rugge-
graat van het leger. Pakweg zeven
tig procent van de officieren
MADRID (GPD/DPA/AFP) - Als worden vermist m de bergen van de maandag op dinsdag vier oudere
gevolg van het noodweer zijn in Sierre Nevada, de Picos de Europa mensen van de kou om, toen hun
Spanje elf mensen om het leven ge- en in de Pyreneeën,
komen. Tot de slachtoffers behoort Hevige sneeuwval, vooral i
de bemanning van een Marokkaan- noorden en midden
kachel het begaf. Op de Italiaanse
het wegen vielen de afgelopen twee da-
het Ibe- gen 34 doden bij ongelukken ver-
risch Schiereiland, heeft honderden oorzaakt door het slechte weer.
se visserboot. De boot had voor de dorpen geïsoleerd en verkeer nage- In Groot-Brittannië, waar het af
kust van Galicië een aanvaring met noeg onmogelijk gemaakt.
tisch verzekerd van 100
zetels in het parlement.
Dat geruchten over fraude de r
de doen, is dan ook niet helemaal Servische afkomst,
verwonderlijk. Maar zeker is dat hij oververtegenwoordiging. Dat ii
niet alleen staat met zijn gedachten gere legerkringen veel sympathie
In Rome kwamen in de nacht v
gelopen weekeinde veel
viel, zette gisteren de dooi in, wat
tot overstromingen leidde.
sterk Servië dat een leiden
de rol binnen Joegoslavië speelt.
Vrees
Milosevic is op het ogenblik de be
langrijkste kracht tegen een confe-
de ideeën van Milosevic leeft,
is dan ook onvermijdelijk. Steeds
weer doen dan ook de geruchten de
ronde dat de militairen op het punt
staan een coup te plegen.
Maar de officieren hebben -
deratie. Niet omdat hem de eenheid probleem: hun manschappen ko-
i het hart gaat, wèl omdat hij
vreest dat Servië wordt gedegra
deerd tot een onbetekenend Bal
kanstaatje temidden van andere on
betekenende Balkanstaatjes.
Maar de meeste Joegoslavische blieken
republieken lijken die toekomst te
prefereren boven de huidige situa-
het grootste deel uit repu
blieken die zich meer of minder
openlijk voor een confederatie heb
ben uitgesproken en dat is bij een
ingrijpen in zich afscheidende repu-
handicap.
Het was tot nu toe gebruik om
dienstplichtigen naar een heel
IADE BE HEEBEMSE
Bewust gekozen, zeggen meubelen
wie U bent. Engelse stijlmeubelen,
traditierijk en tijdloos van vorm,
tie. Dat geldt niet alleen voor Slove- der deel van het land te sturen om
nië (dat zichzelf overigens niet als dergelijke loyaliteiten in te dam-
Balkanstaat ziet, maar eerder
als een soort Oostenrijk) en Kroatië.
Ook in Macedonië en Bosnië heb
ben de kiezers met hun keuze
Slovenië laat Sloveense solda
ten om die reden sinds een paar
maanden alleen nog maar op het ei
gen grondgebied dienen. De kans
nationalistische partijen tegelijker- dat die bereid zouden zijn de beve-
r grotere zelfstandigheid ge-
tijd i
stemd.
Verval lijkt onafwendbaar, maar
rekening moeten houden met de grote vraag wordt natuurlijk hoe
hun Servische minderheid rond de
stad Knin die de afgelopen
den heeft laten merken geweld niet de Joegoslavische minister
te schuwen. Protesten tegen Kroati
sche autonomie ontaardden in Knin
in incidenten als het opblazen van
spoorwegen en het overvallen van
Servische officieren te vol
gen, is klein.
Het voornaamste gevaar is een
dreigende burgeroorlog, die beslist
vreedzaam dat proces van verval niet ondenkbaar is. Milosevic kan
verloopt. Vorige week nog dreigde rekenen op de steun van de Servi
sche minderheden in Kroatië en
Bosnië. En die hebben al laten we
ten dat ze zich met geweld tegen au-
verklaren. Maar de vraag is, of dat tonomie van hun republieken zul-
echt gebeurt als het zover is en er len verzetten.
■5 MEUBELPROMENADE KATWIJK
