'De stem is als wijn: beter
naarmate ze ouder wordt'
PODIUMBLIK
Geluid van de grote stad
Jubilerend TIG op dreef
PAGINA 20
DINSDAG II DECEMBER 1990
Lange dagreis
"Er bestaat in de toneelliteratuur
geen stuk dat zo openhartig en
meedogenloos is", schreef de Brit
se criticus Kenneth Tynan over
'Lange dagreis naar de nacht'
van Eugene O'Neill. "En het is
niet het talent van de toneelschrij
ver dat ons zo boeit. Het is de
nood, het vitale en gedreven kla
gen van de mens".
Na het indrukwekkende weer
zien met zijn 'Strange Interlude'
door De Voorziening samen met
de Blauwe Maandag Compagnie
in het vorig seizoen, komt toneel
groep De Appel nu met 'Lange
dagreis naar de nacht', een 'klas
sieker' van O'Neill, morgenavond
naar de Leidse Schouwburg. Het
stuk behandelt een lange dag uit
het leven van het gezin Tyrone,
waarin de schrijver een autobio
grafisch beeld geeft van het gezin
waaruit hij voortkwam.
Tegelijkertijd liefdevol en mee
dogenloos ontleedt de auteur de
valse en oprechte motieven en
drijfveren van de vier op elkaar
geworpen gezinsleden: vader en
zoon James, beiden acteur en alco
holist, de aan morfine verslaafde
moeder Mary en - alter ego van
O'Neill zelf - zoon Edmund, dich
ter en zeeman. Onder een laagje
familiale betrokkenheid wordt
compromisloos het eigen belang
nagejaagd.
Leonard Frank regisseerde en
Ger Thijs maakte de vertaling.
Een Odyssee
Poppenspel door Ella Snoep bete
kent een combinatie van toneel,
objecten en poppen op een niet al
ledaagse manier. Donderdag
avond brengt ze met 'Een Odys
see' haar eerste voorstelling voor
volwassenen (LAK-theater. Lei
den). In de versie van Ella Snoep
is Odysseus een opschepper en op
portunist, avonturier en levensge
nieter. Maar Odysseus is ook een
man op zoek naar wie hij is.
Joke Bruijs
'Gepeperd' is de titel van het
nieuwe programma van Joke
Bruijs, ontstaan vanuit de wens
om de bezoekers te laten lachen, te
ontroeren en om ze te laten genie
ten van de muzikale kracht van
Bruijs en haar begeleiders. Een
verhaallijn is er niet. Vragen als
"Is Willie Mandela een takkenwijf
of niet?" en "Smeult het vuurtje
dat een wereldbrand kan veroor
zaken al?" komen aan de orde,
zonder overigens te worden be
antwoord. Want Joke Bruijs sig
naleert en stelt vragen. Vrijdag 14
december in De Rank, Noordwijk.
Bed-kwartet
De christelijke Toneelvereniging
De Timdelerclub brengt vrijdag
avond 'Bedkwartet' van Alan
Ayckbourn in de Leidse Schouw
burg. Aan de hand van de gebeur
tenissen op een zaterdagavond
laat Ayckbourn op zijn eigen cy-
nisch-komische wijze de relatie
tussen vier echtparen zien.
In eerste instantie lijken de ver
schillen groot, maar nadere be
schouwing leert dat in alle huwe
lijken wel het een en ander ont
breekt.
Dialoog
De Wassenaarse toneelcombinatie
Dialoog brengt vrijdagavond
'Het verjaardagsfeest' van
Harold Pinter in première. Zater
dagavond en zondagmiddag is
deze voorstelling eveneens te zien
in cultureel centrum Warenar,
Kerkstraat 75, Wassenaar.
Hendrik IV
Het tweede koningsdrama in de
bijzondere Shakespeare-serie,
Henry IV, is zaterdag 15 en
maandag 17 december in de Leid
se Schouwburg te zien. De stukken
van Shakespeare leveren niet al
leen commentaar op machtheb
bers en het mechanisme van de
macht in de Middeleeuwen, maar
hebben ook betrekking op de hui
dige tijd.
Aan het einde van Richard II,
het eerste deel van deze trilogie,
als Richard 11 sterft, zweert de
pasgekroonde koning Henry IV
een kruistocht te zullen maken
naar het Heilige Land om het
bloed van Richards moord van
zijn handen te wassen. Maar de
kruistocht moet steeds worden uit
gesteld, omdat vroegere mede
standers een opstand tegen zijn
bewind organiseren en bovendien
baart zijn zoon Hal hem grote zor
Ramses Shaffy
gen. Kroonprins Hal verschijnt
nooit in het paleis, maar brengt
zijn tijd door in bordelen en met
een bandietenbende. De koning is
bovendien diep gekwetst dat Hal
een vervangende vader heeft ge
vonden in de oude dronkenlap Sir
John Falstaff.
Ton Lutz is Henry IV, Pierre
Bokma prins Hal en Cees Linne-
bank is Falstaff.
Diner met André
Vier jaar geleden speelden Hugo
Koolschijn en Ramses Shaffy
'Mijn diner met André' in de re
gie van Herman Naber. Nu ont
moeten zij elkaar onder dezelfde
titel opnieuw, maar onder regie
van Gerardjan Rijnders. André
reist de wereld rond, vriend Wally
is al gelukkig als hij 's morgens
geen kakkerlak in zijn koude kof
fie vindt. Vrijdag 14 en zaterdag
15 december, LAK-theater, Lei
den.
Berini's
Annie (contrabas) en Harry (uke-
lele). alias de Berini's, spelen 'Het
naadje van de kous', waarin het
tweetal het publiek meeneemt in
het leven van alledag. Daarbij ha
len zij soms flink naar elkaar uit.
Medea
Mede a. de tragedie over de
Griekse koningsdochter, wordt
vrijdagavond door Theater van
het Oosten in het Parktheater, Al
phen gebracht. Een interview met
Gerda Havertong die de titelrol
verolkt, stond gisteren in deze
krant.
Oeps
Oeps is een rode ijsbeer die op de
Noordpool woont. Hij wordt al
tijd gepest om zijn kleur en gaat
op zoek naar een heks die om-
kleurhoning heeft.
Solotoneel voor kinderen door
Peter Kleijn. Zaterdagmiddag in
het Alpheuse parktheater.
Djazzex
.Djazzex heeft de jazzdans uit de
sfeer van entertainment en show
weten te halen. Dat werd het vori
ge seizoen al duidelijk in het pro
gramma Jazz on Scale. Nu komt
het gezelschap met Jazz Exchan
ge, waarin een reprise is opgeno
men van het succesvolle ballet
'Darimana' van Van der Hoff op
speciaal gecomponeerde muziek
van Albert Veenendaal. Verder
zijn 'Breakfast in Birma' van
Neel Verdoorn (danseres bij Re
flex). 'Besieque' van Patrick Delc-
roix (Nederlands Danstheater) en
'Un sac de noeuds' te zien. Dins
dag 18 december, Leidse Schouw
burg.
Raymond van het Groenewoud in LVC
De Belgische popzanger Raymond van het Groenewoud
treedt 15 december op in het Leids Vrijetijds Centrum. Het
concert is onderdeel van de promotietour voor zijn nieuwe
CD 'Meisjes, het beste van R. van het G.'. Op de
zilverkleurige schijf staan één nieuw nummer en zeventien
oude, waaronder de hits 'Vlaanderen Boven', 'Je veux de
l'amour' en 'Cha Cha Cha'.
AMSTERDAM De muzikant is,
zoals het een popster betaamt, voor
het interview rijkelijk te laat. Het
praatje voor de microfoon van het
AVRO-programma 'Een broodje
met...' liep wat uit. Daarna moest hij
vliegensvlug- met de auto van Hil
versum naar Amsterdam rijden, om
vervolgens vier uur lang de schrij
vende pers te woord te staan. Het le
ven van een beroemde muzikant is
niet altijd pais en vree.
"Ik voel mij niet echt een pop
ster", zegt Raymond in een hotel
aan het Leidseplein in Amsterdam,
terwijl de suikerpot door zijn ze
nuwachtige gefriemel bijna van de
tafel valt. "Soms overvalt mij nog
wel dat gevoel, als ik bijvoorbeeld
handtekeningen moet uitdelen.
Dan kan ik het wel even benauwd
krijgen. Vroeger raakte ik van al die
belangstelling snel in de war. Nu
kan ik er redelijk goed mee om-
Met vroeger bedoelt hij de perio
de 1980-1981. In Vlaanderen was hij
toen doorgebroken met het rock
nummer 'Meisjes' en in Nederland
werd hij bij het grote puliek bekend
met zijn optreden tijdens het Pink
popfestival in Geleen. Vooral 'Je
veux de 1' amour' sloeg gigantisch
aan. Toen in 1981 de hit 'Cha Cha
Cha' volgde, werd alle belangstel
ling Van het Groenewoud teveel.
Hij stapte van het poppodium af;
wat het einde betekende van zijn
begeleidingsband 'De Centimeters'.
Drie jaar lang stak hij zijn artistieke
talenten in andere zaken. Zo maak
te hij muziek voor films, waaronder
'Brussels by night' van Marc Did-
den, en speelde de hoofdrol op het
Jeroen Bal en
Ellen Vergunst:
eerste prijs
muziekconcours
ROTTERDAM Jeroen Bal uit
Zouterwoude en Ellen Vergunst uit
Alphen aan de Rijn zijn als eersten
geëindigd op het vijfde nationale
concours van de Stichting Jong Mu
ziektalent Nederland in Rotterdam.
De SJMN mikt op deelnemers van
twaalf tot eenentwintig jaar. Dit jaar
waren er 60 deelnemers, verdeeld
over drie leeftijdscategorieën. Ellen
Vergunst, uit de oudste categorie,
won de eerste prijs met haar fluit
spel, Jeroen Bal uit de middencate
gorie wist de jury te overtuigen met
zijn pianospel.
witte doek in 'Na de liefde' van Jaak
Boon. Daarnaast schreef hij num
mers voor onder anderen Urbanus
van Anus en gitarist Harry Sacksio-
'Na Cha Cha Cha had ik het ge
voel geleefd te worden', zegt de mu
zikant over die periode. "Ik moest
even adem halen en wat anders
gaan doen. Mijn liefde voor het live
optreden is echter nooit verdwe
nen. Toen ik dan ook in 1984 van de
platenmaatschappij een interessan
te aanbieding kreeg, ben ik weer
gaan touren. Overigens wil ik niet in
de rol van het onbegrepen genie
vervallen, niet met mijn rug naar
het publiek staan. Ik probeer mij zo
veel als mogelijk aan te passen.
Vandaar dat ik ook altijd tijd vrij
maak voor de pers".
Hooliganisme
De afgelopen jaren heeft de Belg,
met overigens Nederlandse ouders,
weer regelmatig met zijn rockband
De Vlaamse Mustafa's in den lande
opgetreden. Zijn laatste plaat (In
tiem) dateert uit 1988. Nu is dan
'Meisjes, het beste vart Raymond
van het Groenewoud' uitgebracht.
Op de CD staat één nieuw nummer
(Liefde voor de muziek). Voor de
rest bestaat het uit oud werk, waar
onder twee liedjes die alleen op sin
gel verkrijgbaar waren.
"Na overleg met mijn plaaten-
maatsschappij EMI hebben wij be
sloten om voor de CD een paar
nummers opnieuw te spelen en op
te nemen. Zo klinkt 'Meisjes' een
stuk ruiger. Ook ben ik erg tevreden
met de nieuwe uitvoering van 'Ge
lukkig zijn'. Ik kan mij in vergelij
king met vroeger vocaal beter uit
drukken. De stem is net als wijn, be
ter naar mate de jaren vorderen. De
wijze hoe de tekst gezongen wordt,
zegt mij meer dan de tekst zelf. Bij
al mijn helden, zoals de Beatles en
Elvis Costello, ben ik gevallen voor
de stem".
De liedjes van Raymond gaan
veelal over vrouwen. Belgie en de
gewone zaken des levens. Een num
mer als 'Zjoske, schone meid' is
misschien wel typerend.
Zjoske, is gebleven
en ze hielp mij overeind.
We hebben veel gevreeën
en dat doen we nog altijd.
Op de vraag of zijn teksten niet
wat te kleinzielig zijn. antwoordt hij
enigszins geïrriteerd. "Ik kan mij
moeilijk voorstellen dat iemand bij
voorbeeld een derde-wereldpro
bleem belangrijker vindt dan een
ruzie met zijn vriendin. Maar mis
schien maak ik nog wel eens een
protestnummer tegen de opkomst
van de rechts-extremistische partij
het Vlaams Blok, wie weet".
Optreden in het LVC in Leiden
vindt Raymond 'zeer prettig'. "Op
zich maakt het niet uit waar ik
'Corrie en de Brokken' in De Waag
Raymond van het Groenewoud: "Op zich maakt het niet uit waar ik speel,
plezant is het toch wel". <foto GPD)
speel, plezant is het toch wel. Als geestelijk hooliganisme. Bierdrin-
het drankgebruik maar niet over- ken met een bandje op de achter-
heerst. Soms heb ik het gevoel dat grond, terwijl het eigenlijk anders-
het publiek zich schuldig maakt aan om moet zijn".
Corrie en de Brokken met in het voorprogram
ma het Hot House Leerorkest onder leiding van
Rolf Delfos. Gehoord op 8 december bij Hot
House in de Waag.
LEIDEN - Naast de muziek die ge
speeld werd, was het meest opval
lende van de concerten in de Waag
op afgelopen zaterdag de onver
wachte grote publieke belangstel
ling. Ondanks de ontegenzeggelijke
kwaliteit die tijdens bijvoorbeeld
de Gaudeamus-concerten geboden
wordt, is het altijd maar afwachten
of men de weg weet te vinden naar
het gebouw waar nu in ieder geval
de meeste hedendaagse muziek in
Leiden te horen is.
Het optreden van het Leerorkest
met dezelfde naam als de organise-
-nde stichting is een regelmatig te
rugkerende gebeurtenis van onge
veer 45 minuten. Een dergelijk op
treden is een soort verslag van de
vorderingen die cursusdeelnemers
onder leiding van beroepsmusicus
Rolf Delfos hebben gemaakt. De
huidige editie van het Leerorkest
bestaat voor het grootste deel uit
saxofonisten, altijd al het best verte
genwoordigde instrument in work
shopachtige situaties. Het orkest
speelde een goed uitgekozen pro
gramma van eigen stukken en stan
dards dat met veel inzet en enthou
siasme werd gebracht.
Coördinatieproblemen zijn wel
haast vanzelfsprekend in dergelijke
orkesten, maar ondanks de geringe
voorbereidingstijd was Delfos erin
geslaagd om de jazzamateurs rede
lijk veel discipline bij te brengen.
Het meest opvallend waren de solo
prestaties van enkele saxofonisten
op de akkoorden. Een aardigheidje
was de deelname van Corrie en de
Brokken-trompettist Angelo Ver-
ploegen in Charles Greens 'Up in
Giovanni's Room'. Verploegen
maakt samen met Delfos deel uit
van de groep de 'Houdini's', die dat
zelfde stuk in hun repertoire heb
ben. Het was leuk om mee te maken
hoe één trompettist een groot or
kest van een persoon of vijftien kan
overstemmen.
De hoofdmoot van de avond, het
optreden van Corrie en de Brokken
in nieuwe bezetting, was een nog
aangenamere verrassing. De groep
van gitariste/basgitariste Corrie van
Binsbergen heeft in de afgelopen
tijd ruimschoots bewezen tot de bij
zondere formaties in Nederland te
'Maak plaats voor mevrouw', klucht van Ray
Cooney en John Chapman door toneelvere
niging Tot Ieders Genoegen'. Regie: Eefje
LEIDEN - Dat TIG stevig zou
gaan uitpakken, was natuurlijk te
verwachten. Per slot van reke
ning bestaat de vereniging op de
kop af zestig jaar, en dat is geen
kleinigheid. Maar het feest was
niet alleen maar een aanleiding
voor een feestelijk stuk, het blijkt
tevens een belangrijke bron van
inspiratie te zijn geweest voor de
spelers.
'Maak plaats voor mevrouw' is
een klucht van het niet onbeken
de schrijversduo Ray Cooney en
John Chapman. Het spelen daar
van staat of valt met een uitge
kiende timing, want het is nu een
maal louter en alleen flauwekul
waarvan de acteurs iets moeten
maken. Juist in dat opzicht was
het jubilerende TIG bijzonder
goed op dreef.
Het decor zag er smaakvol uit,
de teksten zaten er goed in en de
spelers reageerden ad rem op el
kaar. Kortom, alle ingrediënten
waren aanwezig om het publiek
met een hele reeks komische on
waarschijnlijkheden een feestelij
ke avond «te bezorgen. De vijf
hoofdrollen zijn in goede handen
bij Hannie de Goede, Kees Poel
man, Marianne van de Knaap,
John Donders en Ton Barnhoorn.
Zij spelen achtereenvolgens een
min of meer keurig echtpaar,
twee elkaar bedriegende echtelie
den en een bemoeiallerige wonin
ginrichter.
Als de twee geheime rendez
vous-afspraakjes dan ook nog
eens onverwacht in levenden lij
ve ten tonele verschijnen, stape
len de misverstanden zich op. Het
zijn de niet onbelangrijke bijrol
len van Coby Karman en Wil van
Leeuwen. Martine Brandt als het
dienstmeisje en Coriy van Doorn
als beroemd kinderboeken
schrijfster maken het leven er ook
niet eenvoudiger op.
Tegen het einde wordt zo'n
klucht meestal steeds gekker en
gekker. TIG houdt de spanning er
echter gelukkig goed in door dui
delijk op tempo te blijven spelen.
Het gezelschap heeft zich - zoals
dat hoort - precies op de zestigste
veijaardag van zijn beste kant la
ten zien. Zoals in de openingstoe
spraak al terecht werd gezegd:
TIG gaat beslist nog niet met de
WIJNAND ZEILSTRA
De toneelvereniging 'Tot Ieders Genoegen', zestig jaar oud.
behoren door het afwijkende klank
concept en de ongeforceerde inte
gratie van rockklanken in de geïm
proviseerde muziek en jazz. Op de
cd 'Alles beweegt', enkele maanden
geleden uitgebracht, waren daar al
tekenen van te bemerken, maar
juist tijdens het concert werd duide
lijk dat deze aantrekkelijke vorm
een nieuwe impuls heeft gekregen
doordat meer aandacht is besteed
aan de samensmelting van op zich
mooie klanken. Behalve nieuwe
stukken kreeg het publiek een
nieuw lid te horen, Henk Koekkoek
op bastuba en altsax, die vroeger
onder meer veel met Niko Langen-
huijsens' 'Vaalbleek' speelde. Dat
de tuba versterkt was in tegenstel
ling tot de andere blaasinstrumen
ten. gaf juist die extra diepe klank
waarmee de liefhebber door het
werk van bijvoorbeeld Bob Stewart
en Howard Johnson is verwend.
Van meet af aan, in een program
ma van oude, bekende stukken in
een nieuwe interpretatie, zoals 'Al
les beweegt', 'Bins Lick' en 'Te
paard te paard' en nieuwe composi
ties, slaagde het sextet erin om de
aandacht van het publiek onafge
broken vast te houden. Het geluid
van De Brokken is gegroeid van
verfrissend en interessant naar sa
menhangend en spannend doordat
Van Binsbergen bewust heeft geko
zen voor sterke contrasten tussen
agressief, grote-stadsgeluid en eer
lijke romantiek. Uitblinker Tobias
Delius, zingend en growlend op zijn
tenorsax en het degelijke trombo-
nespel van Joost Buis vormden in
de frontlinie een functionele tegen
stelling met het extroverte en scher
pe spel van Verploegen. Het meest
opvallend was het afgemeten en
economische slagwerk van Arend
Niks die kennelijk de beperkingen
van de funk evenzo goed onder de
knie heeft als de mogelijkheden van
swingsyncopen.
Corrie van Binsbergen zelf heeft
zich in haar solo- en begeleidings-
werk ook weten te vinden in de be
perking. De rolverschillen tussen
vette basgitaar, metaalachtige elek
trische gitaar en (over) versterkte
akoestische gitaar hadden nauwe
lijks duidelijker kunnen zijn in hun
functionaliteit. De muziek van Cor
rie en de Brokken zou in haar huidi
ge vorm in New York net zo rele
vant zijn.
KEN VOS
Russisch Staatskoor
naar Nederland
UTRECHT (GPD) - Het Groot
Russisch Academisch Staatskoor
Alexander Yurlov, een van belang
rijkste beroepskoren uit de Sovjet-
Unie, komt voor het eerst in zijn 71-
jarig bestaan naar Nederland. Het
ensemble telt tachtig zangers en
zangeressen. De Nederlandse tour
nee van het koor omvat 14 concer
ten, in de periode 26 december tot
16 januari, en voert de langs kerken
in de grote steden. Op het program
ma staan uitvoeringen van de koor
liturgie van Tsjaikovski in de oor
spronkelijke 'kerkelijke' versie met
soli door een bas en een tenor.Dit
gedeelte van het programma wordt
gedirigeerd door de Nederlandse
dirigent, sinds kort vaste gast-diri-
gent van het Staatskoor, Marcel
Verhoeff.
