Elke snelweg belegd met een motie'
'Broers en zussen kunnen samen overleven'
Minister verwijt Tweede Kamer niet te kunnen kiezen
Universiteiten mogen zelf
vorm van bestuur bepalen
'LICHTE' UNIVERSITEITSALMANAK
Kamervragen over situatie intensive care
DINSDAG 11 DECEMBER 1990
1—IH1U...UI.U—
PAGINA 15
Kinderpsychiater doet uniek onderzoek onder tweehonderd gezinnen
Kinderpsychiater Boer: "Onderzoek naar relatie broers en zussen is van belang voor de hulpverlening".
(foto Henk Bouwmmn)
Arbeidsbureaus
in de fout bij
advertenties
LEIDEN/LISSE/ALPHEN - De
arbeidsbureaus in Leiden, LIsse en
Alphen aan den Rijn overtreden de
wet gelijke behandeling mannen en
vrouwen. In 140 personeelsadver
tenties van de arbeidsbureaus
wordt de indruk gewekt dat uitslui
tend mannen kunnen solliciteren.
Alleen de mannelijke functiebena
ming (boekhouder, timmerman)
wordt gebruikt, zonder dat er uit
drukkelijk wordt bijvermeld dat
ook vrouwen kunnen reageren.
Dat constateert de Commissie
Gelijke Behandeling na onderzoek,
uitgevoerd op verzoek van de Stich
ting Landelijke Ombudsvrouw. De
gewraakte advertenties stonden op
de vacature-pagina van de arbeids
bureaus in de huis-aan-huis ver
spreide vacaturekrant. De wet gelij
ke behandeling gebiedt dat zowel
mannelijke als vrouwelijke functie
benamingen worden gebruikt dan-
wel dat er uitdrukkelijk wordt aan
gegeven dat mannen en vrouwen
kunnen solliciteren. Door de ar
beidsbureaus is in een los kader op
de vacaturepagina vermeld dat zo
wel mannen als vrouwen welkom
zijn, maar de commissie vindt dit
onvoldoende.
Bovendien, zo oordeelt de com
missie, wekt de zinssnede in een
aantal advertenties dat de dienst-
plicht moet zijn vervuld de indruk
dat alleen mannen welkom zijn. De
commissie heeft minister De Vries
van sociale zaken gevraagd ervoor
te zorgen dat de wet gelijke behan
deling beter wordt nageleefd.
Het arbeidsbureau heeft inmid
dels achter elke vacature de vermel
ding m/v laten plaatsen. Dat levert
soms wat vreemde functies op zoals
'handige jongen, m/v'. Plaatsver
vangend directeur C. Pluymaeker
van het Leidse arbeidsbureau zegt
dat het bureau geen enkel bezwaar
had tegen wijziging van de opmaak
van de advertenties. "Het spreekt
voor zich dat alle functies voor man
nen èn vrouwen zijn. Wij dachten
dat met een los kadertje het meest
duidelijk te maken. De commissie
vraagt echter de vermelding m/v,
dus hebben we dat meteen laten
veranderen".
In het SW II, die de minister eer
der dit jaar presenteerde, werd van
een reeks van snelwegen - waaron
der de All-West en All-Oost - be
sloten om de geplande aanleg nog
een paar jaar uit te stellen. De snel
weg A22 tussen Haarlem en Nieuw
Vennep werd zelfs helemaal van de
lijst afgevoerd en hoefde voor Maij-
Weggen er dus helemaal niet meer
te komen. Deze voorstellen deed de
minister om meer geld vrij te maken
voor het openbaar vervoer, maar
ook het autogebruik een halt toe te
roepen door minder wegen aan te
leggen.
Een snelweg die door de minister
werd uitgesteld was bij voorbeeld
de Al 1 Oost, tussen Alphen aan den
Rijn en Bodegraven. Het stuk van
de All tussen Leiden en Alphen
wordt naar verwachting in 1996 vol
tooid. PvdA en CDA vinden echter
dat ook het stuk tussen Alphen en
Bodegraven op kortere termijn
moet worden gebouwd.
Steekterweg
Volgens PvdA-woordvoerder Van
Gijzel is de Al 1-Oost met name hard
ZOETERMEER/LEIDEN - De
universiteiten zouden elk afzonder
lijk hun eigen bestuursstructuur
moeten kunnen bepalen. Die struc
tuur zou, per universiteit, in een
'charter' (handvest) moeten worden
vastgelegd.
Dit is de meest opvallende aanbe
veling in een gisteren gepubliceerd
document waarmee een serie confe
renties over de bestuursstructuur
van de hogescholen en universitei
ten wordt afgesloten. Prof.dr. A.
van der Zwan, die de drie conferen
ties voorzat, heeft het document
aangeboden aan onder meer minis
ter Ritzen van onderwijs.
Een op de eigen wensen toege
sneden bestuursstructuur geeft uni
versiteiten de beste mogelijkheden
om te reageren op externe ontwik
kelingen, stelt Van der Zwan. Hij
schrijft dat in het slotdocument na
mens de deelnemers aan de drie
conferenties die in oktober en no
vember werden gehouden. Ook
krijgen de instellingen zo meer mo
gelijkheden om zich ten opzichte
van elkaar te profileren.
De universiteiten kouden zelf het
initiatief moeten nemen voor de
aanpassing van een hun bestuurs
structuur, aldus Van der Zwan.
Van onze redacteur
Caroline van Overbeeke
OEGSTGEEST - Hans en
Grietje vonden in barre tijden
troost bij elkaar. Broer en zus
konden elkaar steunen toen de
zorg van de ouders op de een of
ander manier wegviel. Dit
sprookje was voor Frits Boer
aanleiding zich grondig te
verdiepen in de relaties tussen
broers en zussen. Boer is hoofd
van Curium, het academisch
centrum voor kinder- en
jeugdpsychiatrie in Oegstgeest.
Morgen promoveert hij aan de
Leidse universiteit op een
onderzoek naar de
beschermende werking die kan
uitgaan van de relatie tussen
broers en zussen.
De kinderpsychiater deed voor
zijn proefschrift Sibling rela
tionships in middle childhood on
derzoek bij tweehonderd gewone
gezinnen met twee kinderen in de
lagere schoolleeftijd. De gezin
nen waren afkomstig uit Leiden,
Voorschoten en Den Haag.
Boer vond het van belang on
derzoek te doen naar de relaties
tussen broers en zussen en de be
tekenis ervan. Dit is een nog be
trekkelijk onontgonnen onder
zoeksterrein in Nederland. Wel is
de relatie tussen kind en ouders
grondig onderzocht en dan met
name die tussen moeder en kind.
De kinderpsychiater wilde wat
verder kijken. In Curium kwam
hij namelijk wel eens Hansen en
Grietjes tegen: broers en zussen
die elkaar kunnen helpen als ze
de steun van ouders moeten ont
beren. "Broers en zussen kunnen
elkaar steunen als ze aan hun lot
worden overgelaten. Eerdere on
derzoeken hebben aangetoond
dat het 'Hans en Grietje-effect'
een soort overlevingsmechanis-
me is. Ik wilde onderzoeken of
dat inderdaad zo werkt".
Uit zijn onderzoek bleek echter
het tegenovergestelde. Bij een
slechte relatie tussen ouders en
kind is die tussen de broers en
zussen onderling ook minder
goed. Geen Hans en Grietje-effecl
dus. Alleen als er sprake is van
een goede relatie tussen ouder en
kind, hebben de broers en zussen
in het gezin ook vaak een goede
band met elkaar. Ze vertonen een
nodig in verband met de onveilig
heid van de Steekterweg waar voor
al door de vele uitritten nogal wat
ongelukken gebeuren. Het aantal
ongevallen steeg in de periode 1976-
1985 met 34 procent, zo zei hij in de
Kamer.
CDA-kamerlid Tegelaar stelde
voor om geld dat tijdelijk onge
bruikt blijft wegens vertraging van
andere wegtrajecten, aan te wenden
voor de aanleg van de All-Oost.
Maij-Weggen zag dit nog niet gebeu
ren, omdat er nog andere wegen zijn
die na 2000 gepland zijn, maar die
nog wel een hogere prioriteit heb
ben dan het stuk tussen Alphen en
Bodegraven.
Een andere weg, die weer naar vo
ren werd gehaald door de Kamer is
de A22, een weg die door het hart
van de Bollenstreek loopt. CDA en
WD menen dat deze weg een zoge
naamde bovenregionale functie
heeft. Verkeer dat van Noord-Hol
land komt hoeft niet altijd de weg
rond Amsterdam te nemen, maar
kan ook gebruik maken van de A22,
zo stelde WD-kamerlid Jorritsma.
Zij vindt het onnodig om de weg-nu
definitief af te schrijven, omdat in
Voor universiteiten die geen be
hoefte hebben aan een verandering
van hun bestuursstructuur blijft al
les bij het oude.
De procedure om tot een eigen
bestuursstructuur te komen zou
moeten worden vastgelegd in een
nieuw artikel in de Wet op het We
tenschappelijk Onderwijs (WWO).
Van der Zwan reserveert in die pro
cedure een belangrijke rol voor de
universiteitsraden. Een eigen be
stuursstructuur voor een bepaalde
universiteit komt er alleen als de
raad van de betreffende instelling
daartoe besluit.
Eind oktober ontstond er veel be
roering bij de universiteitsraden
omdat vijf voorzitters van vijf we
tenschapsorganen schreven aan
Ritzen dat de universiteitsraden
moesten worden afgeschaft, en dat
het management moest worden ver
sterkt. Volgens Van der Zwan staat
de raad niet ter discussie. Hij gaat
een stapje verder. "Naast bestaande
kanalen van medezeggenschap kan
het dienstig zijn om ook andere vor
men te benutten", aldus het slotdo
cument. De voorzitter van de Leid
se universiteitsraad, M.J. Poort,
was vanmorgen niet bereikbaar
voor commentaar.
positiever gedrag dan kinderei
met meer afstandelijke ouders.
Boer plaatst echter onmiddellijk
een kanttekening bij de resulta
ten van zijn onderzoek. "Voor
mijn onderzoek heb ik geen pro
bleemgezinnen geïnterviewd. En
juist in die gezinnen zouden
de toekomst er wellicht wel geld be
schikbaar komt voor de weg, die
door de bollengemeenten overigens
vurig gewenst wordt.
All-west
De motie over rijksweg All-West
van PvdA en D66 kan volgende
week waarschijnlijk niet op een
meerderheid in de kamer rekenen.
De WD vindt dat behalve de Ver
lengde Landscheidingsweg in
Leidschendam ook nog steeds de
All-West moet worden aangelegd,
die de A4 met de A44 verbindt. Deze
weg zou de Rijksstraatweg in Was
senaar en de gemeente Leiden ont
lasten.
Dit wordt bestreden door PvdA
en D66. Volgens sociaal-democraat
Van Gijzel leidt deze weg voor Lei
den slechts tot een ontlasting van 5
tot 10 procent. Deze ruimte wordt
bovendien direct door nieuw ver
keer ingenomen, zo wijzen de
laatste studies uit. Ook Wassenaar
heeft nauwelijks profijt van deze
weg, zo haalde Van Gijzel een on
derzoek van Rijkswaterstaat aan.
De PvdA'er wees de minister er
bovendien op dat ook provincie
Zuid-Holland geen noodzaak meer
ziet in aanleg van de weg die sinds
1956 al de nodige discussies heeft
losgemaakt. De weg stuit in Voor
schoten op veel weerstand omdat
het tracé vlak langs woongebieden
loopt. De 260 miljoen gulden kan
veel beter op een andere manier
worden besteed.
broers en zussen naar elkaar toe
kunnen trekken".
Wat is dan de waarde van het
onderzoek? "Het is een eerste in
ventarisatie van de ingewikkelde
relaties van broers en zussen. Dat
is heel moeilijk te onderzoeken
omdat meerdere factoren een rol
spelen. Denk bij voorbeeld aan
het karakter van het kind, de wij
ze van opvoeding en dergelijke.
Toch is het de moeite waard hier
onderzoek naar te doen: het is de
enige manier waarop wetenschap
zich kan ontwikkelen en hulpver
lening kan verbeteren".
Boer vindt zijn eigen onder
zoeksresultaten niet schokkend.
geld op is. De Wal kan niet aange
ven hoe vaak het is voorgekomen
dat patiënten wegens personeelsge
brek moesten worden geweigerd.
Het ziekenhuis zit nu, met een be
zetting van ruim 20 man op de in
tensive care wat ruimer in zijn jasje.
"Een normaal ziekteverzuim kun-
Extra stort afval in
andere provincies
deringsbedrijf (Proav), dat ver
antwoordelijk is voor de vuilaf
voer in deze provincie, kan nu
tijdelijk zijn afval kwijt op de
stortplaatsen Smink bij Utrecht
en Nauema bij Zaanstad. In ruil
hiervoor mogen Noord-Holland
en Utrecht later weer 300.000
ton bedrijfsafval in Zuid-Hol
land storten.
Woordvoerder W. Kramer van
"Ik wilde een basis leggen voor
verder onderzoek. In een vervolg
onderzoek zou ik bij voorbeeld
wel gezinnen kunnen betrekken
waar bepaalde problemen zijn en
waar kinderen worden verwaar
loosd door de ouders". Veel pu
bliciteit krijgt hij vooral omdat hij
als een van de eerste Nederlandse
onderzoekers graaft in de relatie
tussen broers en zussen.
Veel ruzie
Uit het onderzoek haalde Boer
ook andere gegevens. Zo bleek
dat zusjes net zoveel ruzie maken
als broers: het geslacht maakt
niet uit. Hoewel ouders vaak den
ken dat kun kinderen te veel ruzie
maken, hoort ruzie-maken vol
gens Boer bij de leeftijd. Kinde
ren leren op die manier met con
flicten omgaan. Verder consta
teerde hij dat voortrekken vaak
geen eenrichtingsverkeer is. Het
is een ingewikkeld proces maar
wel belangrijk. Als een kind echt
stelselmatig wordt voorgetrok
ken, kan dat de relatie tussen
broers en zussen op den duur
grondig verzieken". Ook het tem
perament of karakter van kinde
ren speelt volgens de promoven
dus een belangrijke rol in de rela
tie.
Hij concludeerde verder dat er
in een gezin met jongens meer on
derlinge competitie is. Verder dat
jongere kinderen meer zijn ge
steldoop hun oudere broer of zus
dan omgekeerd.
Zelf heeft Boer van zijn onder
zoek geleerd dat er ontzettend
veel verschillen zijn in omgangs
vormen tussen mensen. "Ik
kwam enorme variaties tegen in
opvoeding. Ook heb ik gemerkt
dat kinderen het heel leuk vinden
als volwassenen naar hun mening
vragen. Voor de ouders was het
onderzoek een soort eye-opener:
ze werden zich bewust van hun
eigen opvoedmethoden".
Boer denkt dat zijn onderzoek
nen we nu wel opvangen. Daarvoor
hoeven geen bedden leeg te blijven.
Met een griepepidemie liggen de
kaarten natuurlijk wel anders. Door
een actief personeelsbeleid pro
beert we te voorkomen dat er op
nieuw patiënten moeten worden ge
weigerd".
de Proav hoopt dat de proble
men in 1992 definitief zijn opge
lost, als de stortplaatsen bij de
Derde Merwedehaven in
Dordrecht en nabij Zoetermeer
in gebruik zijn genomen.
Om het vervoer van het be
drijfsafval naar Utrecht en
Noord-Holland in goede banen
te leiden, heeft de Proav met
het bedrijfsleven de Stichting
Overflow Afval- en Reststoffen
Zuid-Holland opgericht. De
stichting wordt verantwoorde
lijk voor de 'export' van het
Zuidhollandse bedrijfsvuil.
van nut kan zijn voor de hulpver
lening. "We moeten alert zijn op
de betekenis van broers en zussen
voor elkaar. We zouden hen bij
voorbeeld samen in behandeling
kunnen nemen. Nu fixeren we
ons soms teveel op het probleem
kind en de ouders. Aan de andere
kant moet je ook oppassen en
zo'n broer of zus met rust laten als
er een te zware last rust op de nog
jonge schoudertjes. Zo'n kind is
dan immers vervangouder". In
geval van echtscheiding werkt
Boer in Curium al regelmatig met
broers en zussen om samen de
problemen het hoofd te kunnen
bieden.
Tweede huwelijk
Boer werkt onverstoorbaar door
om de fascinerende maar inge
wikkelde relaties tussen broers
en zussen in kaart te krijgen. Hij
werkt hierbij nauw samen met
andere onderzoekers aan de Leid
se universiteit. De kinderpsychia
ter onderzoekt onder meer of het
zinvol is om kinderen die uit huis
worden geplaatst, te laten verge
zellen door broer of zus. Ook be
kijkt hij de rol van broers en zus
sen bij echtscheiding. Deze on
derzoeken worden in Curium uit
gevoerd.
In de toekomst wil Boer onder
zoek doen naar de gevolgen van
hertrouwen voor kinderen. "Kin
deren kunnen er dan ongevraagd
broers of zussen bij krijgen en dat
kan natuurlijk problemen opleve
ren. Omdat mensen steeds vaker
opnieuw trouwen of gaan samen
wonen, is dit een nuttig onder
zoeksterrein. Maar gelukkig is de
creativiteit van mensen groot en
kan tijd een bondgenoot zijn. De
relatie tussen broers en zussen
kan ook de langst durende in een
leven zijn".
Donderdag en vrijdag wordt in
Leiden een groot internationaal
congres over dit onderwerp ge
houden.
Veel verpleegkundigen
stoppen met opleiding
UTRECHT - Het aantal leerlingen
dat voortijdig stopt met de oplei
ding tot verpleegkundige of zieken
verzorgende is verontrustend groot.
Doordat 60 procent van hen over
stapt naar een baan buiten de ge
zondheidszorg gaan er voor deze
sector jaarlijks tussen de 3000 en
4800 mensen verloren.
Tot deze conclusie komt het Ne
derlands Economisch Instituut dat
in opdracht van de Nationale Raad
voor de Volksgezondheid een on
derzoek heeft gedaan naar de rede
nen van de uitval.
De belangrijkste reden is de
werkdruk (45 procent van de geën
quêteerden). De geestelijke werk
druk werd het meest genoemd. An
dere vaak genoemde redenen wa
ren de lichamelijke werkdruk en de
combinatie van werken en leren.
Degenen die vooral problemen had
den met de opleiding noemden
vaak de begeleiding onvoldoende.
Het NEI vindt het opmerkelijk
dat het salaris niet of nauwelijks een
rol speelt bij de beslissing om ermee
op te houden.
(Suftiteütoa
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
•ln den spoortrein tusschen Etoi-
le, en Valence, op de lijn Parijs-
Lyon-Middellandsche Zee, is een
jeugdig persoon, Bremont ge
naamd, terwijl hij sliep, door ie
mand die met hem alleen in het
rijtuig zat, aangevallen. Deze
haalde een dolk te voorschijn en
zeide tot Bremont; „Uw beurs of
uw leven!" Bremont schreeuw
de, maar de misdadiger voegde
hem toe: „Indien ge u verroert,
dan maak ik u dood." Bremont,
het ergste vrezende, reikte hem
zijne beurs en horloge over. De
misdadiger sprong hierna van
den trein. Nu drukte Bremont op
de alarmschel. De trein hield op
en Bremont verhaalde wat er
voorgevallen was. Dadelijk
werd de misdadiger achter
haald. Goed bewaakt, werd hij
naar den trein gebracht en te
Valence aan de politie overgele
verd. De man geeft voor een Por
tugees te zijn en Ventura Sertolli
te heeten. Men vermoedt dat het
dezelfde persoon is, die eenige
dagen vroeger eene dame op reis
naar Marseille in den trein aan
handen en voeten heeft gebon
den en van haar geld berooft
heeft.
Vijfentwintig jaar geleden:
- De nieuwe Westduitse minister
van Binnenlandse Zaken, Lücke
heeft dezer dagen de schrik van
zijn leven gehad. Toen hij op een
belletje had gedrukt om zijn se
cretaresse te ontbieden, kwam
plotseling een groep zwaar be
wapende militairen met de wa
pens in de aanslag binnenstor
men. Het bleek, dat hij uit de
macht der gewoonte een knopje
had ingedrukt, dat in zijn oude
ministerie hij was eerst minis
ter van Volkshuisvesting - een
signaal deed overgaan in de ka
mer van de secretaresse. In het
ministerie van Binnenlandse
Zaken correspondeert echter dit
belletje met de kamer van de mi
litaire wacht. Het mag alleen
worden gebruikt als de minister
zich in doodsgevaar bevindt.
Van onze redacteur Meindert van der Kaaij
DEN HAAG - "Elke snelweg in Nederland is inmiddels belegd met een motie", zei minis
ter Maij-Weggen gisteren tijdens het debat over het Tweede Structuurschema Verkeer en
Vervoer (SVV II). Zij gaf daarmee aan dat ook de Tweede Kamer er niet in slaagt om nu
eens duidelijk te kiezen tussen al die wegen.
Aanbeveling aan minister
LEIDEN 'Light' is het thema van de Leidse
universitaire almanak voor 1991. Toch oogt bet
boekje allerminst 'light'. De gratis almanak voor
studenten en medewerkers van de universiteit is
kleurrijk, omvangrijk en bevat informatie over de
universiteit, de studenten en het studentenleven
in Leiden.
Het boek is samengesteld door een almanakre
dactie van zeven studenten en is gedrukt in een
oplage van 12.000 exemplaren. Pracses van de al
manakredactie, Saskia Rietbroek, overhandigde
bet eerste exemplaar gistermiddag aan rector
magnificus J.J.M. Beenakker.
DEN HAAG/HAARLEM - D66-
Tweedekamerlid Kohnstamm heeft
staatssecretaris Simons van volks
gezondheid gevraagd op welke ma
nier hij denkt iets te doen aan het te
kort aan intensive-careplaatsen in
de ziekenhuizen. De D66'er wil dat
Simons onderzoekt of het tekort
een gevolg is van een chronisch te
kort aan bedden danwel aan perso
neel.
Aanleiding voor de schriftelijke
kamervragen is de gang van zaken
rond de hulpverlening aan een tien
jarig Hillegoms verkeersslachtoffer
vrijdagavond. De ambulance werd
bij twee Haarlemse ziekenhuizen
doorgestuurd omdat de intensive-
care-afdelingen vol waren. Kohn
stamm wil van Simons weten of dje
problemen in Noord-Holland repre
sentatief zijn voor het hele land.
Het komt voor dat ziekenhuizen
een aantal bedden op de intensive-
care-afdeling niet gebruiken omdat
daarvoor het geld ontbreekt. Kohn
stamm vraagt Simons na te gaan of
dat ook het geval is in het Elisabeth-
gasthuis in Haarlem. Het Elisabeth-
gasthuis is een van de twee Haar
lemse ziekenhuizen waar vrijdag
vergeefs om hulp werd aangeklopt.
Volgens directeur patiëntenzorg
van het Elisabeth, B. de Wal, komt
het in zijn ziekenhuis niet voor dat
een van de tien intensive-care-bed-
den leeg moet blijven omdat het
SCHIEDAM - De provincie
Zuid-Holland kan volgend jaar
ruim 800.000 ton bedrijfsafval
kwijt op stortplaatsen in
Utrecht en Noord-Holland.
Daarmee zijn de problemen
rond dit soort vuil voor in elk
geval één jaar opgelost. De pro
vincie moest dit jaar naastig op
zoek naar nieuwe stortplaatsen,
nadat De Does in Leiderdorp
door de Kroon werd geschrapt
en de aanleg van andere stort
plaatsen in Zuid-Holland ver
traging opliep.
Het Provinciaal Afvalverwij-
