Sovjet-hervormers
zwaar onder vuur
kHitaari
Zware opgave voor onverwoestbare Walesa
Verkiezingszege oud-guerrilla's Colombia
Communistische pers opent de aanval
Hongersnood in afgelegen
gedeelten van Zuid-Afrika
'De Maizière was acht
jaar actief voor Stasi'
Oppositie: fraude bij
verldeziiigen in Servië
Veel doden bij
geweld in India
S3
We hebben't beste uit
1990 alvast voor u samengevat
J.
Albanese politie
slaat studenten
in Tirana uiteen
MAANDAG 10 DECEMBER 1990
PAGINA 5
MOSKOU (GPD/AP) Een dag voordat in Moskou het Centraal Comité van de Commu
nistische Partij bijeen zou komen, heeft de communistische pers gisteren de aanval ge
opend op de radicale hervormers in vooral de grote steden. Een groep conservatieve parle
mentariërs verwijt president Gorbatsjov de Sovjetunie te veranderen in een "bedelaars-
land" en eist dat de internationale voedselhulp wordt gestopt.
JOHANNESBURG - Zuid-Afri-
ka heeft jarenlang in het middel
punt van de belangstelling gestaan
vanwege de strijd tegen de apart
heid. Het land heeft er echter nu een
ander probleem bij: een dreigende
hongersnood in een aantal afgele
gen, onvruchtbare gebieden.
in haar tienjarig bestaan. De organi
satie wordt betaald door particulie-
wachtlijst staan, nog niets zijn bij
er staan geen bomen, de aarde is
kaal en onvruchtbaar en de huizen
zijn van golfplaat. Niettemin wordt
Mohlaletsi door Operatie Honger
betiteld als "de tuin van de hoop".
De afgelopen drie jaar zijn de
vrouwen van het dorp erin geslaagd
met hulp van Operatie Honger 24
groentetuinen aan te leggen. Een
door Operatie Honger verstrekte
De grootste Zuidafrikaanse non- ren en bedrijven en door schenkin-
profit hulporganisatie, Operatie gen van een aantal landen uit het aan voedsel zal hebben"
het aantal mensen dat tussen nu en boormachine sloeg een put en zodra
halverwege 1991 een groot tekort water was gevonden werd een
handpomp geïnstalleerd. De vrou
wen werd geleerd hoe ze de pomp
Operatie Honger legt sterk de na- moeten bedienen en onderhouden,
'wachtlijst' van meer dan 400.000 heeft geen politieke voorkeuren of druk op zelfhulp-initiatieven uit de Door dit systeem is al een aantal
Honger, verstrekt momenteel voed- Noorden. Het hoofdkantoor staat in
sel aan 1,6 miljoen mensen. Er is een Johannesburg. Operatie Honger
hongerlijdenden. Volgens Ina Perl- specifieke achterban,
man, oprichtster en directeur van Volgens Perlman is de toestand tie helpt alleen die gemeenschap-
de organisatie, is de laatste tien jaar in sommige gebieden kritiek: "In pen die zich voldoende hebben ge-
echter wel degelijk succes geboekt Noord-Transvaal is het seizoen voor organiseerd om een beroep op hulp
bij de bestrijding van de ondervoe- het planten van maïs al voorbij. Zo- te kunnen doen. De hulpverlening -
ding en de kindersterfte en zijn wel de blanke commerciële boeren eten koken en verdelen - wordt op
overal in het land zelfhulp-projec- als de zwarte keuterboeren kunnen vrijwilligersbasis verricht door de
ten opgezet. alleen nog hopen op bescheiden op- leden van de gemeenschap en het is
De hoop dat Zuid-Afrika in 1990 brengst, als er tenminste nog late re- verboden daar geld voor te vragen.
eindelijk de kindersterfte zou over- genval komt".
Perlman wijst er op dat de zwarte
De aanval op de hervormers wordt van het Centraal Comité op de par-
ingeluid met berichten over massa
bevolking het meest lijdt onder de een zeer sombere toekomst.
Een van de gemeenschappen
le hoeveelheden voedsel en andere
consumentenartikelen, die in con
tainers en treinwagons in Moskou
en Leningrad op distributie liggen
te wachten. In de Pravda zegt Niko
lai Gavroesjin, een hoge functiona
ris van het ministerie van spoorwe
gen, dat 23.000 ton voedsel en kle
ding is "begraven in opslagplaat
sen" bij goederenstations in Mos
kou. Honderden wagons met geïm
porteerd vlees zouden al sinds 25
november wachten op de vrachtwa
gens die de etenswaar naar een
worstfabriek moeten transporteren.
Soortgelijke meldingen verschenen
gisteren in het blad van de conser
vatieve Russische Communistische
Partij, de Sovjetskaja Rossija.
"De winkels blijven leeg, on
danks deze voorraden. Waarom?",
vraagt Gavroesjin zich af. In een in
terview met het persbureau Reuter
geeft hoofdredacteur Frolov van de
Pravda, een beschermeling van pre
sident Gorbatsjov, het antwoord en
het alternatief: "De radicalen zijn
gek op vergaderingen en leuzen,
maar niet op werk. In plaats van te
demonstreren, zouden ze beter kun
nen helpen de treinwagens uit te la
den, net zoals de communistische
veteranen dat deden, de mensen die
ze zo graag als 'bolsjewieken' ver
oordelen".
Zijn uitlatingen moeten kennelijk
een dijk opwerpen tegen de golf van
kritiek die vandaag wordt verwacht
winnen, werd echter de bodem in
geslagen toen het land werd getrof-
val door een buurland. Gewapend fen door een ernstige recessie en droogte: "Met iedere blanke boer
tijleiding, en meer in het bijzonder verzet is mogelijk". Landsbergis een droogteperiode. "De werkloos- die over de kop gaat zijn er tussen waar Operatie Honger actief is, is
op Gorbatsjov. De kern van Frolovs vroeg de Westerse landen vrijdag heid stijgt, terwijl de droogte en de de twintig en de tweehonderd op Mohlaletsi, waar bovendien een van
met klem om directe voedselhulp in oogstverliezen vele gebieden heb- zijn grond wonende zwarte gezin- de weinige ziekenhuizen in Lebowa
het geval de Sovjetunie volgend ben getroffen," aldus Perlman. nen, die in de armoede worden ge- is gevestigd. Verder onderscheidt
betoog is dat de Partij, met Gor
batsjov aan het hoofd, niet van plan
is te capituleren.
gemeenschappen zelf. De organisa- boerengezinnen in de streek erin
tie helpt alleen die gemeenschap- geslaagd in de eigen voedselbehoef-
pen die zich voldoende hebben ge- te te voorzien, zodat men niet langer
afhankelijk is van de voedselver-
strekking door Operatie Honger.
Bovendien is doorgaans drie maan
den na aanleg van de tuin een gezin
leden van de gemeenschap en het is of een groep gezinnen in staat een
overschot te produceren, dat kan
worden verkocht.
Nu de voedselcrisis in veel gebie
den van Zuid-Afrika steeds ernsti
ger dreigt te worden, is de hoop
steeds meer gevestigd op deze
groentetuinen. De afgelopen tien
de weinige ziekenhuizen in Lebowa jaar heeft Operatie Honger 350 van
Deze zelfhulp-projecten zijn vol
gens Perlman het enige lichtpunt in
jaar een nieuwe economische blok- Operatie Honger heeft inmiddels te stort. Het is meer dan duidelijk dat de nederzetting zich in niets van de
Het Russische parlementslid en
radicale econome Tatjana Koijagi-
na ziet de uitlatingen van Frolov en
de 'voedselprimeur' van de partij
pers als de bevestiging van haar be
schuldigingen, een maand geleden
in deze krant geuit aan het adres
van Gorbatsjov en de conservatie
ven. "Ik zei toch dat er overal voed
sel is. Dit is onderdeel van de poli
tieke strijd tussen communisten en
democraten. De democraten wor
den in een kwaad daglicht gesteld.
Dat komt Gorbatsjov, die zich met
een beroep op de chaos bijzondere
volmachten heeft kunnen toeëige-
nen, politiek allemaal goed van
pas".
Het Centrale Comité van de com
munistische partij praat vandaag,
achter gesloten deuren, over het
voorgestelde nieuwe unieverdrag
en de taken van de partij-organisa
ties. Zes republieken hebben laten
weten dat zij het verdrag niet zullen
ondertekenen.
De Litouwse president Landsber
gis heeft in een interview de moge
lijkheid geopperd van gewapend
verzet tegen het centraal gezag. "Wij
zullen iedere poging om de anti-Bal-
tische decreten van Gorbatsjov uit
te voeren beschouwen als een aan-
kade instelt.
kampen met de ergste voedselcrisis de 400.000 mensen die nu op onze andere gehuchten in het thuisland:
dergelijke zelfhulp-projecten van
de grond gekregen en er staan er
nog 530 op het programma.
BONN (DPA) - Twee toppolitici uit Stasi-informant Czerny op hetzelf
de voormalige DDR zijn beschul- de Berlijnse adres als De Maizière.
digd van een Stasi-verleden. Ex- Volgens het weekblad zou De Mai-
premier Lothar de Maizière (CDU) zière zijn aangezocht om een oogje
en de vroegere leider van de Oost- in het zeil te houden bij de Evangeli-
f duitse SPD Ibrahim Böhme zouden sche Kerk en om zijn goede contac-
jarenlang voor de Oostduitse gehei- ten in Bonn te gebruiken,
me dienst hebben gewerkt, zo be- Böhme zou reeds in de jaren ze-
richt het weekblad Der Spiegel van- ventig informant zijn geweest. Vol-
daag. gens de uit Oost-Duitsland gevluch-
Beide politici hebben de beschul- te schrijver Reiner Kunze is Böhme
digingen van de hand gewezen. De als August Drempker en Paul
Maizière heeft zijn partijgenoot en Bonkarz in totaal zes jaar voor de
minister van binnenlandse zaken, Stasi informant geweest.
Wolfgang Schauble, verzocht een
BELGRADO (DPA/AFP) - Vuk men. De SPO-leider verwierp
Draskovic, leider van de oppositio- voorts de stembusgang van de
nele Servische Vernieuwingsbewe
ging SPO, heeft gisteren laten we
ten de verkiezingen in de grootste
Joegoslavische deelrepubliek Ser
vië niet te erkennen. Volgens
Draskovic hebben de socialisten
80.000 soldaten. De militairen moes
ten binnen de kazernemuren en on
der toezicht van officieren hun stem
uitbrengen en het was de oppositie
niet toegestaan het stemmen bij te
wonen. Dezelfde procedure werd
(de voormalige communisten) van bij de politie gevolgd en derhalve
de Servische president Slobodan
Milosevic zich schuldig gemaakt
aan stembusfraude.
"Er zijn duidelijke aanwijzingen
dat de verkiezingen door de bolsje-
visten (de aanhangers van Milose
vic, red.) zijn vervalst", zo verklaar-
eveneens door Draskovic verwor
pen.
Dragoljub Micunovic, leider van
de Democratische Partij (DP),
sprak gisteren eveneens van groot
scheepse manipulatiepraktijken
door de socialisten. Volgens de DP-
de Draskovic in Belgrado. "Wij er- voorman brachten vaders namens
kennen de verkiezingen in de pro
vincie Kosovo, in het leger en bij de
politie niet".
De Albanese meerderheid in Kos
ovo heeft besloten de verkiezingen
hun gehele gezin hun stem uit, wa
ren stembussen niet afgesloten en
moesten kiezers hun stem in parti
culiere huizen en politiebureaus
uitbrengen in plaats van de aange-
te boycotten vanwege het feit dat de wezen stemlokalen.
JERUZALEM - Een Palestijns kindje in het vluchtelingenkamp Shuafat slaat Israëlische grenspolitie gade die
op zoek is naar stenengooiers. Bij een bomaanslag op het Israëlische militaire hoofdkwartier in Bethlehem op de
bezette Westelijke Jordaanoever werd gisteren, de derde verjaardag van de Palestijnse opstand (Intifada) een sol
daat gedood en raakten twee andere soldaten gewond. Elders werd een Palestijn gedood toen hij volgens het leger
probeerde een Israëlische agent een geweer te ontfutselen en het wapen afging; familieleden van de man zeggen
dat hij werd doodgeschoten terwijl hij in de deuropening van zijn huis stond. (foto afp>
Servische deelregering de autono
me status van de provincie binnen
Servië heeft opgeheven. In een
groot deel van de 34 kiesdistricten
in Kosovo staan vanwege de boycot
alleen kandidaten van de Socialisti
sche Partij van Milosevic kandi
daat.
Draskovic meldde gisteren dat
Servische studenten in Pristina niet
hun stem mochten uitbrengen om
dat de autoriteiten vreesden dat zij
De stemlokalen zijn gisteravond
om negen uur gesloten. De officiële
uitslag wordt niet voor morgen ver
wacht.
Spaanse agenten
gedood bij aanslag
SABADELL (AP) - Bij een ver-
massaal op de SPO zouden stem- moedelijk door de Baskische af
scheidingsbeweging ETA gepleeg
de bomaanslag in een voorstad van
Barcelona zijn zaterdag zes politie
mannen om het leven gekomen. De
dood van de politiemannen heeft
zowel in de Baskische provincies
als in de rest van Spanje grote ver
ontwaardiging teweeg gebracht. Bij
BOGOTA (AP/AFP) - De voormali-
Böhme, lid van het bestuur van ge guerrillabeweging M-19 onder
onderzoek in te stellen opdat zijn de pan-Duitse SPD, was ook al in leiding van Antonio Navarro heeft
naam wordt gezuiverd. april van een Stasi-verleden be-
Volgens Der Spiegel is De Maiziè- schuldigd. Hij legde destijds on-
gisteren de verkiezingen voor een
nieuwe grondwetgevende vergade-
re onder "het pseudoniem Czerny middellijk zijn functie als^partijlei- ring in Colombia gewonnen met in
van 1981 tot 1989 Stasi-medewerker der neer, al ontkende hij alle be- totaal meer dan een kwart van de
geweest. Er woonde in elk geval een schuldigingen.
soldaten hebben gisteren in Colom- ger. Volgens het leger zijn alle rebel-
bia met steun van de luchtmacht len verdreven en is de basis nu in
een grootscheepse aanval uitge- handen van militairen,
voerd op het hoofdkwartier van de
verzetsbeweging FARC. Na telling van 91 procent van de
Daarbij zouden ruim vijftig do- stemmen won M-19 gisteren 19 van
den zouden zijn gevallen, onder wie de 70 zetels. De opkomst bij de ver- den de wapens neer onder een am-
dat zich moet buigen over de her- de aanslag raakten ook twee politie-
vorming van de ruim honderd jaar mannen en twee burgers gewond.
Een auto die was volgeladen met
explosieven werd tot ontploffing
gebracht op het moment dat een be-
M-19 legde negen maanden gele- stelwagen waarin de politiemannen
zaten er voorbijreed. De agenten
stemmen. Ongeveer vierhonderd ten minste elf aan de kant van het le- kiezing voor het nieuwe parlement,
NEW DELHI (AP) - Bij gevechten
tussen hindoes en moslims op ver
schillende plaatsen in India zijn het
afgelopen weekeinde in totaal zeker
67 doden gevallen, van wie 37 in Hy
derabad in het zuiden van het land.
De gewelddadigheden waren een
reactie op het feit dat donderdag de
campagne werd hervat voor de
bouw van een hindoetempel in
Ayodhya in het noorden van India,
op de plaats waar een moskee staat.
In oktober en november vielen bij
rellen om de voorgenomen bouw
van de tempel in heel India meer
dan 380 doden.
ADVERTENTIE
Vanaf morgen verkrijgbaar. "Het Beste Uit De Top 40 Van 1990". 34 hits van onder andere
Tol Tol, Clouseau, Gary Moore, London Beat, New Kids On The Block, John Lee Hooker,
Lois Lane, Snap, INXS, Elton John, Vaya Con Dios en The Righteous Brothers. M QP
2 cassettes 39,95 Dubbel-LP 39,95 Dubbel-CD wf*
nestiemaatregel van de regering en waren op weg naar het voetbalsta-
reorganiseerde zich tot een politie- dion van de voorstad Sabadell, waar
ke partij. De Conservatieve Partij ze een wedstrijd de veiligheid
en de Liberale Partij, die tot dusver moesten regelen. De aanslag was de
de Colombiaanse politiek domi- s,'nc*s van december
neerden, kwamen er door het optre- *^87 op een kazerne van de Guardia
den van M-19 niet aan te pas. Veel Civil in de noordelijke stad Zarago-
kiezers gaven uiting aan hun onvre- za' waarbij elf mensen om het leven
de met de gevestigde partijen en de kwamen.
regeringspolitiek door op M-19 te
stemmen. Gevreesd wordt dat de
onvrede onder de bevolking zich de
Zo'n 1500 mensen verzamelden
zich gisteren bij de kerk in Sabadall,
waar een rouwdienst werd gehou-
Aanbieding geldig zolang de voorraad strekt.
VROOMS DREESM ANN
V&D Leiden is zondag 16 december geopend.
komende tijd verder zal aanscherp- de"- ^en landelijke politiebond eis
en, als de regering haar beleid, met aftreden van minister van bin
nenlandse zaken Jose Luis Cor-
cuera, die de begrafenis bijwoonde
samen met president Jordi Pujol
De beoogde grondwetsherzie- van Catalonië.
ning moet onder meer leiden tot een
reorganisatie van het verouderde en
door de drugskartels nog verder uit
geholde rechtssysteem.
Buitenland kort
Zuid-Afrika
DEN HAAG (ANP) - Lech Walesa
lijkt onverwoestbaar. Door zijn re
denaarskwaliteiten, zijn uitstraling
en zijn honger naar macht heeft hij
gisteren het hoogste bereikt. Pre-
De zwarte Zuidafrikaanse Inkatha cies negen jaar nadat president
Vrijheidspartij heeft gisteren aan Jaruzelski hem in de gevangenis
het slot van een driedaags congres gooide, neemt de 47-jarige elektrici-
in het Zulu-thuisland in Oost-Natal ën uit Gdansk diens positie over.
gezegd dat alle sancties tegen Zuid- De vakbondsleider heeft een wei-
Afrika snel moeten worden opgehe- nig verheffende campagne gevoerd
ven. Ook riep de door Zulu's gedo- om dat doel te bereiken. Om de be-
mineerde beweging op tot samen- staande verhoudingen te wijzigen
werking tussen alle zwarte opposi- strooide hij met vage beloften, raak-
tiegroepen om het geweld in het te zijn opponenten bij voorkeur on
land een halt toe te roepen en snel der de gordel en riskeerde een
onderhandelingen aan te knopen scheuring in zijn eigen vakbond,
met de blanke minderheidsregering Het verlangen om president te wor-
over het delen van de macht. J 1 JJ~ 1 1
kans om op vervroegde presidents
verkiezingen aan te sturen. Dat
hierdoor een scheuring in Solidari
teit dreigde, en intellectuelen als
Adam Michnik en Bronislaw Gere-
mek hun bemoeienissen met het
vakverbond minimaliseerden, deer
de Walesa niet. "Als Lech iets voor
ogen staat, houdt niemand hem
daarvan af', verklaarde een beken
de van Walesa ooit.
den brandde in zijn hart, zo ver
klaarden waarnemers.
Begin dit jaar realiseerde Walesa
zich dat zijn kansen op het presi
dentschap bepaald niet gunstig wa
ren. De zittende communistische
generaal Wojciech Jaruzelski plooi-
- de zich naar de wensen van de Soli-
ders vermoord. Twee gewapende dariteit.regering en bemoeide zich
mannen drongen het universiteits- op geen enkele manier met het jaar communisme nog nauwelijks
gebouw binnen en openden het landsbestuur. Er was dan ook geen democratisch geschoold, onderken
vuur op de aanwezigen. De daders politieke reden Jaruzelski naar huis
wisten in een gereedstaande wagen sturen. Daarnaast dreigde Walesa
te ontsnappen. binnen Solidariteit op het tweede
Rucnno-oliilr plan te geraken.
DUbOngeiUK De somber ogende premier
Zeker 7 scholieren zijn om het leven Tadeusz Mazowiecki genoot het
gekomen en 33 anderen gewond ge- vertrouwen van de Polen in de
noodzakelijke omschakeling van
een plan- naar een markteconomie.
Maar de stijging van de werkloos
heid en de daarmee gepaard gaande
onvrede boden Walesa alsnog de
Aanslag
Bij een schietpartij tijdens een ar-
beidersbijeenkomst op een univer
siteit in de Filipijnse hoofdstad Ma
nila zijn vandaag twee vakbondslei-
raakt bij een ernstig busongeluk i
het zuiden van Peru. Waarschijnlijk
als gevolg van een mechanisch
mankement raakte de bus van de
weg en stortte in een ravijn.
In de verkiezingscampagne trok
de vakbondsleider, een geoefend
bespeler van grote groepen men
sen, alle registers open. Met stoten
onder de gordel werd vooral zijn
vroegere vriend Mazowiecki onder
uit gehaald. De Poolse kiezers, na 44
den de onheuse bejegening echter
niet.
Het beeld van de mannelijke en
nationalistische arbeider was veel schamende achttien procent ste-
Lech Walesa drinkt met zijn vrouw op de overwinning.
succesvoller dan Mazowiecki's wei- ken, waarmee hij zelfs de outsider
felende, rationele opstelling. Stanislaw Tyminski moest laten
Walesa's boodschap - ik leid jullie voorgaan,
naar de vleespotten - werd verstaan.
Mazowiecki's realisme - er staan Po
len donkere tijden te wachten - leid- wortel schiet, staat met Walesa als
de slechts tot onbegrip. In de eerste president een forse uitdaging te
WENEN (Rtr) - De Albanese politie
heeft gisteren een studentenprotest
in de hoofdstad Tirana uiteengesla
gen. Dit heeft het officiële Albanese
persbureau ATA gemeld.
Volgens het bericht dat werd op
gevangen in Wenen, kwamen stu
denten in opstand uit ontevreden
heid over de falende elektriciteits
voorziening in de studentenverblij
ven. "Ze provoceerden de veilig
heidstroepen en overtraden de wet.
Onder deze omstandigheden was
de politie genoodzaakt om hen uit
een te jagen", berichtte ATA. Het
persbureau gaf geen bijzonderhe
den over eventuele arrestaties of ge
wonden.
Het was de eerste keer dat offi
cieel melding werd gemaakt van
een studentenprotest in Albanië,
Europa's laatste orthodox-commu
nistische staat.
De demonstratie volgde op een
elektriciteitsstoring zaterdagavond
in twee nieuwe verblijven, vermoe
delijk veroorzaakt doordat te veel
studenten tegelijkertijd hun elektri
sche kachels flink opstookten.
"Sommige studenten, boos over de
situatie die zich regelmatig voor-
(foto ap) doet> protesteerden en verstoorden
00 de openbare orde en rust", aldus
ATA die niets vermeldde over de
stoelen of banken gestoken. Maar omvang van de demonstratie,
elk land krijgt de leider die het ver- Het persbureau meldde wel dat
genover de democratische princi
pes zijn bij het intellectuele deel van
Solidariteit berucht. "Ik heb demo- dient, zoals een politiek adagium minister van onderwijs, Skender
cratisch besloten", liet hij zich ooit luidt, en Polen heeft blijkbaar be- Gjinushi, en de rector van de uni-
De prille Poolse democratie, die op een vergadering van het vakver- hoefte aan een daadkrachtige presi- versiteit in Tirana besprekingen
sinds een jaar of twee voorzichtig bond ontvallen. En zijn bewonde- dent. En daadkracht, gevoed door voerden met de studenten en een
ring voor generaal Pilsudski, een een sterk ontwikkeld zelfbesef, speciale regeringscommissie was
Poolse pseudo-dictator uit het in- heeft niemand Walesa kunnen ont- gevormd die maatregelen moet ne-
ronde bleef hij dan ook op een be- wachten. Zijn kritische houding te- terbellum, heeft hij nooit onder zeggen. men om de situatie te stabiliseren.
