Bela stingtegenv aller schuld van 'Oort' Alleen toegeven EG kan GATT redden Nederland heeft niets gedaan om werkloosheid op te lossen Chips-laboratorium begint waar Philips is opgehouden 'Matig de loonstijgingen' V&D geeft toe:, ontslagen niet te vermijden 'Schooljuffrouw' Carla Hills keiharde onderhandelaar Een passend advies WOENSDAG 5 DECEMBER 1990 ECONOMIE PAGINA 5 Volgens Lubbers zijn belastinginkomsten 'van slag' DEN HAAG (GPD) De belastingtegenvallers waarmee de Nederlandse regering wor stelt, zijn volgens premier Lubbers grotendeels te wijten aan 'Oort'. Omdat verschillende aftrekposten werden afgeschaft, zijn veel burgers overgegaan op belastingvrije spaarvor- men, waardoor de overheid 4.5 miljard gulden aan belastingen en premies misloopt. "Het gaat om substantiële effec ten", zei Lubbers gisteren in de Eer ste Kamer. Die effecten treden vol gens Lubbers niet alleen dit jaar op. maar ook de volgende jaren. Dit probleem is des te pijnlijker, omdat het kabinet volgens jaar een tekort heeft van ongeveer 15 miljard gul den. In ruil voor een verlaging van de inkomstenbelasting werden met in gang van dit jaar de aftrekposten ge snoeid. De burgers zijn daarop mas saal gevlucht in verschillende spaarvormen, waarmee grote delen van het inkomen buiten het bereik van de fiscus konden worden ge houden. De eerste minister baseer de zich daarbij op het feit dat in de eerste negen maanden van dit jaar de waarde van levensverzekeringen bij levensverzekeraars met negen miljard gulden is toegenomen. Het gaat daarbij, aldus Lubbers, om spaargelden die op deze wijze 'be legd' worden. Zoals bekend kunnen premies voor bijvoorbeeld lijfren ten voor de belasting worden afge trokken. Daarmee daalt het belast baar inkomen zodat er ook minder sociale premies afgedragen hoeven te worden. De inkomstenbelasting zal dit jaar uitkomen onder het niveau van 1989. Toen bracht de belasting 5,4 miljard gulden op. Voor dit jaar werd in eerste instantie 7,3 miljard gulden voorzien. Die raming is later bijgesteld tot 5,8 miljard gulden maar ook dat bedrag wordt niet ge haald. Wat de effecten van Oort zijn is op Financiën nog niet bekend. Een eerste inzicht ontstaat pas me dio volgend jaar als de eerste belas tingaangiften over 1990 zijn ver werkt. Slag Lubbers wees er in de Senaat op dat de belastinginkomsten van de over heid "van slag zijn". Niet alleen zijn de kosten van de operatie hoger dan eerder voorzien (5 miljard gulden), ook de schattingen over de financië le effecten van de operatie-Oort zelf blijken anders uit te vallen. Zo kwam de verwachting dat een verla ging van de vennootschapsbelas ting meer belastinginkomsten zou betekenen, niet uit. In 1988 werd de vennootschaps belasting verlaagd van 42 naar 35 procent. Met deze maatregelen werd voorzien dat meer bedrijven hun winst in ons land zouden laten 'neerslaan' zodat de belasting 200 tot 400 miljoen gulden per jaar meer zou opbrengen. Dat extra geld is nooit binnengekomen. Bovendien dalen de winsten van veel interna tionaal georiënteerde bedrijven dit jaar hetgeen tot een extra tegenval ler leidt. Vorig jaar kwam 15,7 miljard gul den aan venootschapsbelasting bin nen, 1,1 miljard gulden minder dan voorzien. Voor dit jaar is de op brengst geschat op 20,3 miljard gul den, een miljard gulden lager dan eerder was verwacht. Ook de 20,3 miljard gulden zal echter niet ge haald worden. DELFT - Terwijl de grote indus triële 'proeffabriek' voor het ont werpen en vervaardigen van 'chips' in Eindhoven op het punt staat de poorten te sluiten, opende een hoge ambtenaar van van het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen gisteren een klein proeffab riekje voor micro elektronica van de Technische Universiteit Delft. Na vier jaar werken en een investering van f 132 miljoen is het nieuwe cen trum 'Dimes' (Delfts Instituut voor Micron- en Submicrontechnologie) operationeel. Bedoeld als een laboratorium voor onderwijsdoelseinden dreigt Dimos binnenkort een belangrijk centrum voor industriële toepassin gen te worden. "Nu het er veel op lijkt dat Dimes straks de enige grootschalige onderzoekfaciliteit in Nederland zal zijn op dit gebied, zal het duidelijk zijn dat ook het be drijfsleven grote belangen bij de in standhouding van dit instituut heeft", waarschuwt het ministerie direkt. Een prijskaartje voor com merciële opdrachten is er nog niet, maar algemeen directeur van Di mes, prof. dr. P. Balk, zei eerder al in een interview dat dat heel be scheiden zal zijn. Geen van de politieke en weten schappelijke bijdragen aan de fees telijke opening van Dimes konden gisteren om de beslissing van het Philips-concern heen. Philips be sloot afgelopen zomer de technolo gische race op het gebied van de ge heugen-chip voor massa-produktie vanwege financiële problemen op te geven. Een deel van het industrië le draagvlak voor de moderne oplei dingsmogelijkheden in Delft komt daarmee te vervallen. Volgens een van de directeuren van het nieuwe Dimes, prof. dr. ir. P.M. Dewilde, is het duidelijk welke richting de Europese micro-elektro nische industrie is ingeslagen. "Het ontwerpen van geheugens heeft Eu ropa grotendeels aan Japan overge laten en het ontwerpen van micro processors aan de Amerikanen. Eu ropa is uniek en sterk in de signaal bewerking. Philips was de uitvin der van de Compact Disc. De popu laire Transputer (een computer die parallel, gelijktijdig meer bereke ningen uitvoert) is een Engelse vondst. De toepassingsgebieden van de signaalbewerking zijn legio: audio/video, beeldverwerking, ra dar, sonar, seismiek, electronica voor de automobielindustrie, tele communicatie, grootschalige simu latie, parallel processing". De mogelijkheden voor dergelij ke technologische toepassingen groeien volgens Dewilde enorm DEN HAAG (ANP) Premier Lubbers heeft de sociale partners gisteren opnieuw en indringend de noodzaak voorgehouden van een gematigde loonstijging volgend jaar. Lubbers zei tijdens de Algemene Beschouwin gen in de Eerste Kamer "krachtig de positie van het kabinet te willen mar keren". Het inkomensbeleid moet gericht zijn op handhaving van de koop kracht. Uitgaande van een inflatie van 2,5 procent die wordt verwacht voor volgend jaar, betekent dat een loonstijging van 2,5 procent. De 3 procent die het kabinet heeft aangegeven als verantwoorde loonstijging voor vol gendjaar is volgens Lubbers voldoende om de koopkracht te waarborgen. Daarnaast moet dat geld worden gebruikt voor de "goede doelen", zoals werkgelegenheid, terugdringing van de arbeidsongeschiktheid en milieu. De loonontwikkeling dreigt volgens de premier in de 'kritische zóne' te ko- UTRECHT (ANP) De nieuwe re organisatie die bij V&D voor de deur staat zal niet zonder gedwon gen ontslagen kunnen verlopen. Vendex, eigenaar van de V&D-wa- renhuizen, heeft dit vanochtend toegeven. Aantallen zijn niet ge noemd. Op het hoofdkantoor (550 men sen) en de zes regiokantoren zullen enkele honderden arbeidsplaatsen vervallen. Juist voor deze werkne mers is binnen V&D en het Vendex- concem moeilijk ander werk te vin den. Eerder dit jaar meldde deze krant om die reden dat gedwongen ontslagen niet meer zijn te vermij den. Vendex heeft dat tot nog toe al tijd ontkend. Er zijn weinig vacatures doordat bij eerdere reorganisaties de afgelo pen jaren al 2.000 personeelsleden zijn herplaatst. Zeker voor staffunc ties zijn de mogelijkheden binnen Vendex beperkt. V&D heeft vorige week voor het eerst een voormel ding voor collectief ontslag gedaan bij het arbeidsbureau. Het betreft de vorig jaar al aangekondigde slui ting van het distributiecentrum Hengelo, waar voor 24 van de 75 werknemers (nog) geen andere baan is gevonden. Intussen hebben de onderne mingsraad en de vakbonden inge stemd met het inschakelen van het adviesbureau McKinsey. Het bu reau is deze week met zijn werk zaamheden begonnen en blijft een jaar om alle afdelingen door te lich ten. Het zal in de loop van 1991 tus sentijdse voorstellen doen aan de directie. Telefoonnet Het moderniseren van het sterk ver ouderde telefoonnet in de Oost- europese landen gaat de komende tien jaar ongeveer zestig miljard dollar kosten. Dat heeft een functio naris van de Wereldbank, Timothy Nulty, gezegd tijdens een congres over telecommunicatie. Volgens Nulty zal door gebrek aan geld in de landen van Oost-Europa de tele- foonmarkt volledig braak liggen voor buitenlandse investeerders. Referendum In Denemarken zal in de eerste helft van 1992 een referendum worden gehouden over de plannen van de EG voor een economische en mone taire unie. Dat hebben woordvoer ders van de regering en de oppositie gisteren bekendgemaakt. landbouw Voor de landbouw in het noorden en oosten van de provincie Gronin gen zijn nieuwe toekomstmogelijk heden. Naar schatting zevenhon derd akkerbouwers op de kleigrond in het Hogeland en het Oldambt zouden kunnen overschakelen op de verbouw van andere produkten als bloembollen, spruiten en fruit. In deze gebieden kunnen de inten sieve veehouderij, de vollegronds- groenteteelt en de boomteelt wor den bevorderd. Dat concludeert de Herstructureringscommissie Ak kerbouw Groningen. WASHINGTON - Carla Hills (56),.de Amerikaanse handelsver- tegenwoordigster die op dit mo ment in Brussel de Amerikaanse delegatie bij de GATT-ronde leidt, is het type waarover men al leen maar uitgesproken menin gen hoort. Andries van Agt, EG- ambassadeur in Washington, vindt bijvoorbeeld dit van haar: "Zij is een van de schranderste vrouwen die ik ooit heb ontmoet. Maar soms is ze wel eens wat te agressief, als een racepaard dat niet op het begin van de wedstrijd kan wachten". En boeren die twee weken gele den in Genève het hoofdkwartier van de GATT bestormden, droe gen borden mee waarop ook zij hun zienswijze over haar tot uit drukking brachten. "Carla Hills is een heks", stond kernachtig op hun borden. Het is te begrijpen dat de meningen over mevrouw Hills nogal zwart-wit zijn. Ze houdt zelf ook niet erg van de nu ance. Ze staat bekend als een kei harde onderhandelaarster, een agressieve zin-doordrijfster. Daar heeft ze ook de baan naar. Als Amerika's handelsvertegen woordigster is Carla Hills verant woordelijk voor het handelsbe leid van de regering-Bush en voor onderhandelingen over vrije han del met het buitenland. Het is daarom dat zij de Amerikaanse delegatie bij de GATT-ronde leidt, die begin deze week in Brussel begonnen is, en waar har de afspraken moeten worden ge maakt over verdere liberalisering van de handel tussen de landen van de wereld. Het gaat om het soort ruzies waarvoor Carla Hills zo ongeveer leeft. Dat zij meer dan haar man netje staat, wordt alleen al bewe zen door het feit dat zij de enige vrouw in het kabinet van Bush is. De bewondering voor haar taai heid in en buiten het kabinet is al leen maar toegenomen sinds ze eerder dit jaar een competentie gevecht aanging met minister Mosbacher (handel), die een pak ket heeft dat het hare gedeeltelijk overlapt. De ruzie ging over de vraag wie het nieuwe handelsverdrag met de Sovjetunie voor zijn rekening zou nemen. Mosbacher, een oude vriend van Bush die een ministe rie achter zich heeft met 35.000 werknemers, verloor het dik van Hills, wier staf slechts 135 men sen telt. Zo'n soort vrouw dus. Op haar conto staan onder meer een aantal handelsovereenkom sten met Japan, die makkelijker toegang voor onder meer Ameri kaanse supercomputers en satel lieten betekenen, en overeen komsten met Europa op het ge bied van de toelating van Ameri kaans vlees en banken. Een Japanse onderhandelaar zei vorig jaar tegen de Los Ange les Times: "Het is net of je met een schooljuffrouw te maken hebt. Ze luistert naar wat ieder een te zeggen heeft, en dan zegt ze hoe het wèl moet". ADVERTENTIE Kamsteeg Auto Lease Aulokenners van huis uil en niet merkgebonden. Na de kleinere VW Geil 0 is immers de Mercedes 190 D de meest economische! Nietwaar? Bel eens om een offerte. VOORSCHOTEN ALPHEN a/d RIJN 071-317436 01720-31102 Volgende week komen bij het Amsterdamse veilinghuis Van Gendt letterkasten en ander gereedschap uit de drukkerij onder de hamer. Ook boekbindersgereedschap (niet op de foto) zal worden geveild. De opbrengst wordt geschat op 50.000 gulden. <foto ANP> snel. Bij iedere generatie chips (eens in de vier jaar) verdubbelt de complexiteit, neemt de snelheid toe en wordt de capaciteit van de chip fabrieken alsmaar groter. "De ont werpers kunnen deze exponentiële groei niet bijhouden, omdat ieder ontwerp een intellectuele inspan ning vergt en het aantal ontwerpers niet net zo exponentieel kan toene men. Er komt dus een extreem gro te vraag naar elektronische ontwer pers en naar kennis en ervaring, al leen al om de bestaande produktie- capaciteit te vullen", aldus Dewil de. Het nieuwe Dimes-centrum, met stofarme ruimtes voor hele kleine schakelingen, kwam tot stand door een bedrag van ruim 83 miljoen gul den aan overheidsmiddelen, terwijl de overige 50 miljoen gulden be schikbaar werd gesteld door de Technische Universiteiten en de Stichting Fundamenteel Onder zoek der Materie (FOM). Er is een vaste staf van bijna 60 mensen, zo'n vijftien mensen werken aan promo tie en een zelfde aantal werkt op contractbasis. Fusie kranten Rotterdam gaat definitief door ROTTERDAM (ANP) - De werk nemers van het Rotterdams Nieuwsblad, Het Vrije Volk en de Avondbladen Combinatie Rotter dam, die beide kranten uitgeeft, houden de fusie tot één Rotterdams dagblad niet meer tegen. Ze zijn gis teren tijdens een vergadering in de Maasstad in principe akkoord ge gaan met het eindbod van de eige naren over de beperking van het aantal gedwongen ontslagen. Het bod dat er in het ongunstigste geval per 1 juli 1993 16,5 arbeid- plaatsen verdwijnen, wordt nu de komende weken verwerkt in het so ciaal plan voor de nieuwe krant. De makers van RN en HW wilden van de eigenaren Sijthoff Pers (RN), Dagbladunie en Perscombinatie (HW) de garantie dat er geen ge dwongen ontslagen zouden vallen. Sijthoff Pers heeft al toegezegd dat zij het eigen personeel niet op straat zal zetten. De Dagbladunie en Pers combinatie wilden deze garantie niet geven. Grote druk VS om landbouwsubsidies verder te verlagen (vervolg van pagina 1) BRUSSEL Alleen concessies van de EG kun nen het GATT-overleg over de vrijmaking van de wereldhandel nog redden. De Gemeenschap is gisteren in Brussel onder enorme druk ko men te staan om haar voorstel over verlaging van de landbouwsubsidies aan te passen. Gis teravond zat het overleg echter nog muurvast. De hele rest van de wereld verlangt van de EG toegevingen. Maar nu lijken ook in hét tot nog toe eensgezinde EG-front barstjes te zijn geko men. Nederland en Groot-Brittannië deden een dringend beroep op de Europese Commissie, die namens de twaalf de GATT-onderhandelin- gen voert, zich soepeler op te stellen. Belangrijker is echter dat nu ook Duitsland een gematigder houding lijkt aan te nemen. Tot nog toe vormden de Duitsers met de Fransen een front tegen de voorstellen om de landbouw subsidies verder omlaag te brengen dan de door de EG toegezegde 30 procent. Er is daardoor hoop dat er toch enige bewe ging mogelijk is in de starre EG-houding. De Duitse minister van handel Hausmann drong er bij de Commissie op aan om "uitbreiding van haar mandaat te vragen als zij dat nodig acht". Staatssecretaris Yvonne van Rooy (handel) noemde dat gisteren een wending in het Duitse standpunt". Nederland en Engeland staan nu niet meer zo alleen in hun pleidooi. Maar Frankrijk, Ierland en België en ook EG-landbouwcommissaris Ray MacSharry bleven zich verzetten tegen meer toegeeflijkheid. Vandaag wordt de beslis sende dag in het GATT-overleg. Dan komen eerst de EG-Commissie en vervolgens EG-mi- nisters van handel bijeen. Volgens Van Rooy "plaatst de EG zich buiten de werkelijkheid als zij nu niet bereid is te on derhandelen". Zij wil dat de EG zich nu ook be reid toont de exportsubsidies concreet te verla gen. Landen die zich daar nu tegen verzetten, zoals Frankrijk, "zitten op een andere planeet dan de rest", zei zij. De Amerikaanse president George Bush heeft dinsdag bondskanselier Kohl gebeld en hem op het hart gedrukt het GATT-overleg niet te laten mislukken. Bush zou Kohl ook hebben gevraagd zijn uitstekende relatie met de Franse president Mitterrand te gebruiken om Frankrijk over de streep te trekken. Het overleg van dinsdag leverde nog niets op. EG-commissaris Frans Andriessen zei dat de si tuatie "niet veelbelovend is". Maar hij gaf toe dat er wellicht ruimte is voor "enige flexibili teit". Andriessen behoort tot degenen in de EG- Commissie die wel bereid zijn verdere toegevin gen te doen. Vooral de Amerikanen, de Cairns-groep van veertien grote landbouw-exportlanden en een hele reeks ontwikkelingslanden vinden dat de EG de subsidies meer moet verlagen. De EG wil de interne steun wel met 30 procent verlagen, maar weigert tot nog toe de exportsubsidies om laag te brengen. De Amerikanen voeren gisteren opnieuw fel uit tegen de afwijzende houding van de EG. "De bal ligt in het kamp van de EG. De wereld wacht op een antwoord, anders heeft verder onderhan delen geen zin", zei de Amerikaanse onderhan delaar Rufus Yerxa. Hij sprak van "een totale impasse" in het overleg. De Amerikaanse minis ter van landbouw Clayton Yeutter noemde het EG-voorstel "niet eens het bespreken waard". Andriessen liet echter weten dat ook de VS eerst hun verzet tegen het volledig vrijmaken van het dienstenverkeer (banken, toerisme, ver keer, verzekeringen) zullen moeten opgeven, al vorens de EG tot concessies op landbouwge bied bereid is. "Allen moeten toegevingen doen, niet alleen wij", zei hij. Volgens de EG-c saris kan niet een onderwerp eruit gelicht den. Geen wet, geen plan, geen maatregel om banen te scheppen UTRECHT De Nederlandse werkloosheidswet faalt volledig bij het opnieuw aan een baan helpen van werklozen. De overheid stelt zich te passief op en geeft de sociale partners veel te veel ruimte. Er zijn jaren voorbij gegaan zonder dat een werkgelegenheidsbeleid van de grond kwam. Vooral de voormalige minister van Sociale Zaken De Ko ning heeft daar een belangrijke on gunstige rol in gespeeld. Dat zegt de Utrechtse promoven dus F. Pennings. De jurist Pennings promoveert op 12 december aan de universiteit van Utrecht op een on derzoek naar werkloosheidsuitke ringen in Nederland, Engeland, Frankrijk en Duitsland. Verder heeft hij in deze vier landen beke ken wat wordt gedaan om werklo zen weer aan een baan te helpen. In de werkloosheidswet, die vier jaar geleden in Nederland werd in gevoerd, is niet alleen de hoogte van de uitkeringen geregeld, maar staan ook bepalingen over scholing en herintreding van werklozen. "De af gelopen jaren hadden die bepalin gen concreet ingevuld moeten wor den, maar dat is nooit gebeurd. Vooral de vroegere minister De Ko ning vond dat dit aan de sociale partners moest worden overgela ten. Uiteindelijk is gewacht totdat de arbeidsvoorzieningenwet werd ingevoerd en de sociale partners het bestuur van de arbeidsbureaus gin gen vormen. Het gevolg is dat er ja renlang vrijwel niets van de grond is gekomen". Passief "In Nederland zijn de sociale part ners blijkbaar heilig. In de periode van De Koning is alleen de wet Ver meend Moor ingevoerd, waardoor werkgevers die langdurig werklo zen in dienst nemen, een financieel voordeel hebben gekregen. Ik vind dat heel erg mager, vooral omdat het initiatief van de Kamerleden uitging en niet van de minister. In Frankrijk heeft de overheid een wettelijk kader geschapen waarbin nen werkgevers en werknemers voor opvang van werklozen moeten zorgen. Wanneer dat te lang duurt, grijpt de overheid in", aldus Pen nings. Hij stelt dat Nederland "veel te passief is wat betreft scholing en het laten opdoen van werkervaring. Het wordt gedoogd. Het wordt soms toegestaan met behoud van uitke ring terwijl een breed geaccepteerd recht veel meer effect kan hebben. Bovendien richt Nederland zich al leen op langdurig werklozen. Het zou veel beter zijn om scholing aan te bieden op het moment dat ie mand zijn baan verliest. Juist die eerste fase van werkloosheid is heel belangrijk en moetje benutten". "In Engeland gaat je uitkering omhoog als je je laat omscholen. Het gevolg is dat mensen gemoti veerd zijn. In Nederland wordt ge praat over een jeugdwerkgarantie- plan waaraan het volledig schrap pen van de uitkering wordt gekop peld. Als je dat doet, moet je niet verbaasd opkijken dat een werkloze liever thuis blijft". Volgens Pennings wijst zijn on derzoek uit dat louter het verlagen van uitkeringen geen positief effect heeft op de bereidheid van werklo zen om een baan aan te nemen. "Al leen gemotiveerd zijn voor een baan werkt positief. Iemand die zijn baan verliest en merkt dat hij de kans krijgt zich ergens anders op te ori ënteren, voelt zich vaak veel beter dan een langdurig werkloze die ein delijk misschien een cursus mag gaan doen. Die heeft het veel moei lijker om weer aan de slag te gaan". Sint koopt meer spullen Derde Wereld AMSTERDAM (IPS) - Heel wat mensen zullen de komende dagen een cadeautje uit de Der de Wereld in hun schoen vin den. Sinterklaas heeft dit jaar weer meer cadeaus uit de ont wikkelingslanden gekocht dan vorig jaar. De alternatieve han del kijkt terug op een geslaagde Sinterklaasomzet. Alhoewel niet alle alternatie ve winkeliers hun omzetcijfers a la minute op een rijtje hebben staan zoals hun commerciële vakbroeders in de 'gewone' de tailhandel, is duidelijk dat er over de hele linie sprake is van een omzetstijging van om en na bij de 10 procent. Vooral duur dere luxe-artikelen zijn dit jaar in trek, ook in de alternatieve handel. Sieraden, kunstvoor werpen en dure kleding zijn veel verkocht. SOS-wereldhandel, de gros sier in produkten uit de Derde Wereld, noteerde in oktober, toen de winkels het grootste deel van hun Sinterklaasinko pen moesten doen, een omzet stijging van ruim twintig pro cent vergeleken met oktober vo rig jaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 5