'Mazowiecki is alleen maar somber
Het 'tekort' heeft Sovjetunie in zijn greep
Gladio treft communisten Italië opnieuw
Opstandingsnota
door synode heen
Bezinning op tuchtregels
tegenover passieve leden
MAANDAG 26 NOVEMBER 194
iREPORTAGE i
MOSKOU "Nu is er ook al geen
melk meer", kopte de Sovjet-rege
ringskrant Izvestia gisteren een
jammerklacht over het nieuwste
'defitsit' dat vooral Moskou teistert.
Izvestia is niet de enige. De Tekor
ten figureren prominent in vrijwel
elke Russische krant.
Zevenhonderd slagerijen in Mos
kou hebben de deuren al moeten
sluiten. Geen vlees. Aardappelen
zijn nauwelijks te krijgen, brood ko
pen is ook een bezoeking. 'Het Te
kort'. zoals dat zich in de winkels
manifesteert, heeft nu alle eerste le
vensbehoeften in zijn greep.
Toch is er geen paniek. De boe-
renverkopers achter de welgevulde
stallen op de Moskouse prive-mark-
ten hebben nog geen knuppels bij
de hand om hun fruit, vlees, zuivel-
produkten te beschermen tegen
hongerige plunderaars. De markten
zijn ook niet drukker dan anders.
De mensen kunnen, met een ge
middeld maandloon van 200 roebel,
zich geen 35 roebel voor een kilo
vlees, of twee roebel voor een kilo
aardappelen veroorloven, luidt de
verklaring. Een ander populair ar
gument is, dat de meeste consu
menten de afgelopen maanden met
de hamsterrage voldoende voor
raad in huis hebben gehaald.
Tenslotte is er nog de mogelijk
heid van bevoorrading via het be
drijf. Althans, voor de gelukkigen
die bij bedrijven werken die iets te
verhandelen hebben. Zoals het
Moskouse cementbedrijf dat zijn
produkten aflevert bij een staats
boerderij en daarvoor vlees terug
krijgt. De werknemers kunnen het
kopen tegen de prijzen die ook in de
staatswinkels moeten worden be
taald. En dan is er nog de verkoop
aan de achterdeur van de winkel. Ie
dere Moskoviet weet dat vijf roebel
defitsit'-produkten tevoorschijn to
vert. De dreigende hongersnood
kan nog worden afgekocht.
Maar hoe lang nog? De statistieken
tonen dramatische produktiedalin-
gen. De aardappelen- en groente-
oogst bijvoorbeeld, heeft dit jaar
liefst vijf miljoen ton minder opge
leverd dan in 1989. Landbouwex-
perts. zoals Volksafgevaardigde
Vladimir Tichonov, noemen 240
miljoen ton graan die de record-
oogst dit jaar zou hebben opgele
verd, een mythe. In het blad Sojoez
becijfert hij'de voor consumptie ge
schikte opbrengst op 100 miljoen
ton minder.
Over de oorzaken van de schaar
ste wordt al wekenlang gebakkeleid
door politici, fabrikanten, boeren,
vakbonden. Ze variëren van niet na
komen van leveringscontracten,
economische sabotage, verouderde
machines, falende distributie tot
politieke machinaties.
Directeur Nabatnikov van de
Moskouse Melkfabrieken wijt het
melktekort aan een 'blokkade'. De
agrarische regio rond Moskou heeft
de laatste tien maanden 100.000 ton
melk te weinig geleverd, zegt hij in
Izvestia. Ze leveren eerst aan de ei
gen markten, of zeggen dat ze de ge
vraagde hoeveelheden niet kunnen
verwerken of geven als reden dat
Moskou te ver weg ligt, verklaart
Nabatnikov in Izvestia.
Michail Sergejevitsj Gorbatsjov
heeft daarom 'in principe' van het
Sovjet-parlement vorige week bij
zondere volmachten gekregen. Het
moet afgelopen zijn met de vlees- en
melkblokkades van onwillige repu
blieken die het "centrum', het
Kremlin dus, bij de bevolking in
diskrediet proberen te brengen. Er
moet opgetreden worden tegen de
regerende 'nationalisten' in bijvoor
beeld Letland, die weigeren de Sov
jet-militairen op hun grondgebied
te bevoorraden.
De vraag is nu hoe. Niemand weet
nog welk gedetailleerd actieplan
Gorbatsjov over een week of twee
aan het Sovjet-parlement zal pre
senteren. Evenmin is bekend hoe
zijn nieuwe 'presidentiële kabinet'
er zal gaan uitzien. Keert de 'appa
ratsjik' en huidige regeringsleider
Ryzjkov, de politieke kop van Jut
voor hervormers als de Russische
president Boris Jeltsin, bijvoor
beeld terug als vice-president?
Het heeft er alle schijn van dat de
komende en ongetwijfeld zeer
moeizame onderhandelingen over
een nieuw Unieverdrag, dat de Sov
jet-Unie moet transformeren tot een
federatie van soevereine republie
ken, geolied moeten worden door
westerse hulpacties. Ten behoeve
van het politieke prestige van presi
dent en Nobelprijswinnaar Michael
Gorbatsjov. Wat kan Jeltsin straks
voor tegenspel bieden aan de Red
der des Vaderlands, de man die een
naar orde snakkende en het politiek
geintrigeer spuugzatte bevolking
voor een hongersnood behoedde?
In het lijfblad van de radicale her
vormers. Moskou Nieuws, is al vast
gesteld dat Gorbatsjovs bondgeno
ten zich bevinden in de gelederen
van conservatieve militairen, de
Aziatische republieken die econo
misch geheel afhankelijk zijn van
het centrum en de 'apparatsjiks' die
hervormingen zien als een opstap
naar nieuwe machtsposities, maar
tijd nodig hebben om die te verove
ren. Conclusie: de winkels vol, de
democratie ontmanteld.
WARSCHAU "Als die man
uit Canada echt hierheen komt,
emigreer ik". Voor aanhangers
van premier Mazowiecki was
het gisteren een zure avond. Dat
hun favoriet zou worden versla
gen door Lech Walesa, hadden
ze wel verwacht. Maar dat de
premier zelfs dreigde te worden
verslagen door een obscure
Pools-Canadese zakenman die
het Pools, noch het Engels per
fect beheerst, dat ging hen echt
te ver.
De eerste vrije presidentsverkiezin
gen waren tot de avond heel rustig
verlopen. Om ongeregeldheden te
voorkomen, was de verkoop van al
cohol volgens goed Oosteuropees
gebruik al op de avond voor de ver
kiezingen stopgezet.
Al konden er geen feestjes wor
den gebouwd, de meeste Polen slie
pen gisteren toch eerst uit. Bij het
stembureau in de Sandomierska-
straat in Warschau kwamen in de
ochtend vooral oudere mensen. En
bijna allemaal waren ze het met el
kaar eens: ze gaven hun stem aan
Lech Walesa. "Omdat hij uit hetzelf
de milieu komt als ik", aldus een ge
pensioneerde kleermaker. "Omdat
hij zal zorgen dat mensen niet uit
hun huis worden gezet", meende
een ouder echtpaar.
En niet in de laatste plaats omdat
hij voor de omwentelingen in Polen
heeft gezorgd, zoals een jonge archi
tect zei. Zij was teleurgesteld in Ma
zowiecki en had dus voor Walesa ge
kozen. Ze wilde haar keuze graag
verklaren: "Mazowiecki straalt
niets uit, hij is alleen maar somber
en negatief. Ik vind het ook eën fout
van hem dat hij aan deze verkiezin
gen meedoet. Als premier is hij
goed, maar als president zou hij niet
voldoen".
Slechts één kiezer, een huisarts,
had de voorkeur aan een andere
kandidaat gegeven, aar
lige communist Cimoszewicz. "Met
de politiek van Mazowiecki ben ik
het niet eens en van Walesa kan ik
alleen maar zeggen dat een presi
dent volgens mij iets meer moet
hebben dan alleen maar lagere
school".
Angst
De verkiezingsdag werd beheerst
door een krampachtige angst dat
kiezers op het laatste moment op de
een of andere manier zouden wor
den beïnvloed door radio of televi
sie. Om die reden wilde premier Ma
zowiecki ook geen commentaar ge
ven toen hij zijn stem uitbracht. Om
die reden was het journalisten ook
verboden om interviews te maken
in de stemlokalen. Tyminski had
zelfs geprotesteerd tegen de aanwe
zigheid van het opiniebureau voor
af bij een aantal stembureaus, om
dat dat volgens hem de uitslag zou
beïnvloeden.
Uiteindelijk had Tyminski de
minste reden om tegen het organi
seren van een prognose te zijn. Vrij
wel de hele verkiezingsavond draai
de om zijn succes. Zelf had hij er
niet meer over te zeggen dan dat hij
heel blij was. Opmerkelijk is dat hij
zijn aanhang vooral vindt bij de fa
brieksarbeiders en de jongeren, ter
wijl van de emigranten in Amerika,
die toch zijn achterban zouden moe
ten zijn, niemand op hem heeft ge
stemd. Zijn kiezers roemen hem
vooral vanwege zijn levensgeschie
denis. Hij heeft zich, volgens eigen
zeggen, opgewerkt van berooide
emigrant tot succesvol zakenman.
"Hij weet hoe hij geld moet maken",
is een veel gehoorde opmerking.
"Het leidt geen twijfel dat het re
sultaat van Tyminski aangeeft dat
Polen door een moeilijke periode
gaat", aldus Jaroslaw Kacsynski, de
rechterhand van Walesa, die zelf in
Gdansk was en de hele avond niet
op tv verscheen "Tyminski is ver
schenen op de golf van frustratie die
is ontstaan over de discussies en de
breuk in Solidariteit".
Crisis
Mazowiecki noemde het verkie
zingsresultaat in een eerste reactie
een duidelijk teken van de crisis
waar de Poolse politiek doorheen,
gaat. De premier had zich er duide
lijk al bij neergelegd dat hij geen
president van Polen zal worden. Hij
riep zijn aanhang op om zich erop
voor te bereiden dat de democratie
in Polen de komende tijd moet wor
den verdedigd. Mazowiecki was on
danks zijn verlies duidelijk niet van
plan zich terug te trekken uit de po
litiek. Hij liet blijken bij de komen
de parlementsverkiezingen te zul
len meedoen. Mazowiecki heeft
nooit verborgen dat hij zeer sombe
re verwachtingen heeft van Walesa
als president.
En dat Walesa de volgende presi
dent van Polen zal zijn, dat leidt on
danks deze uitslag geen twijfel. Ze
ker met Tyminski als tegenkandi
daat staat de uitslag van de tweede
ronde feitelijk al vast.
Eén troost hebben alle Polen na
deze verkiezingen in elk geval. De
Poolse president in ballingschap,
die al sinds de Duitse inval in 1939
in London zetelt, heeft gisteravond
toegezegd dat hij de officiële presi
dentiële insignes binnenkort naar
Polen terugbrengt.
Voor het eerst in
51 jaar worden Poolse wetten bin
nenkort met het officiële zegel be
krachtigd.
ROME Terwijl vorige week de
Koude Oorlog in Parijs officieel be
ëindigd werd verklaard, lijkt in Ita
lië die periode levendiger dan ooit.
De geheime organisatie Gladio
heeft het land met een reuzenzwaai
teruggebracht naar de jaren '60 en
'70.
Er is opnieuw ruzie over onopge
loste terreurdaden en samenzwerin
gen; opnieuw verketteren de alm
achtige christendemocraten de
communisten, en opnieuw eisen de
laatsten het aftreden van premier
Andreotti. Alleen arbeidsonlusten
ontbreken nog, maar gezien de ma
tige economische vooruitzichten,
laten die niet lang meer op zich
wachten.
Italië is inderdaad in veel opzich
ten weinig veranderd. Daarom
zorgt Gladio voor meer opschud
ding: de Italianen hebben niet afge
rekend met het mysterieuze, o zo re
cente verleden. Nooit opgehelderde
aanslagen zijn er ook elders. Maar in
Italië is dit extra moeilijk te verte
ren omdat de politiek verantwoor
delijken van toen nog steeds de
dienst uitmaken.
Vorige week riepen 200.000 de
monstranten in Rome om een Itali
aanse vorm van glasnost en perest
ro ij ka en om het aftreden van pre
mier Andreotti. Komende zaterdag
vragen, familieleden van slachtof
fers van alle sinds 1960 onopgeloste
terreurdaden tijdens een stille tocht
in Rome om gerechtigheid.
Wat gebeurde er precies in die ja
ren '60 en '70 in Italië en hoe komt
het dat iedereen Gladio in verband
brengt met terreur? Die periode
kende veel sociale onrust terwijl
Italië de grootste communistische
partij van het Westen had. De angst
voor het communisme loopt als een
rode draad door Italiës na-oorlogse
geschiedenis. De PCI had dat deels
te danken aan haar revolutionaire
leuzen en acties uit de jaren na de
Tweede Wereldoorlog.
Maar ook nadat de PCI de wereld
revolutie had afgezworen, bleef
haar verleden een alibi voor rechtse
groepen en de christendemocrati
sche machthebbers om de partij - op
Premier Andreotti, toen Gladio vuil werk deed
alle mogelijke
den.
Dit bleek ook vorige week uit de experiment
verklaring van generaal Serravalla,
van 1971 tot 1975 leider van Gladio.
Hij zei dat veel - ultra-rechtse - 'gla
diatoren' het onzinnig vonden de in
val van de Russen af te wachten
vervolgens
te gaan voeren. Beter
preventief te opereren
nenlandse rode gevaar uit te scha>
kelen. Dat Gladio een overtuigd an
ti-communistische organisatie was
lijdt dus geen twijfel. Maar was ze
ook illegaal; had ze de hand in po
gingen tot staatsgreep en terreur-
De Lorenzo was inmiddels hoofd
van de Carabinieri, de militaire poli
tie, die de actie moest uitvoeren. Op
het laatste moment werd de staats
greep afgelast. De Italiaanse bevol-
ondergronds verzet king werd pas in 1967 op de hoogte
het om gesteld. Van ruim 150.000 "politiek
het bin- verdachte" personen bleek de in
lichtingendienst dossiers te heb
ben. De samenzweerders, zoals dat
steeds zou gaan. werden niet ge
straft of vonden de dood onder "ver
dachte" omstandigheden".
In 1970 was het de beurt aan prins
feiten wij- Junio Valerio Borghese, leider
Staatsgreep
Het begint al met de oprichting
de rechtse organisatie Fronte Na-
zionale. De 'Zwarte Prins' had nau
we contacten met de Mafia, de lei
der van de Vrijmetselaars Licio Gel-
li, de CIA en de bankier-crimineel
Gladio in 1956. In dat jaar zwaaide Sindona. Het plan 'Tora Tora'
de ultra-rechtse generaal De Loren
zo de scepter over de inlichtingen
dienst Sifar, de organisatie
i de
kwam sterk'overeen met dat
Griekse kolonels, die een paar jaar
eerder de macht in Griekenland
Gladio werd verbonden. De hadden gegrepen. De putch werd
met de monocle ontwikkelde echter afgelast, waarschijnlijk na
telefoontje van Licio Gelli, ook
i gedetailleerd plan
staatsgreep, waarmee hij al had men het ministerie van Bin-
voor de dag kwam in 1964, toen voor nenlandse Zaken al bezet.
Het opzienbarende van deze po
ging tot staatsgreep, en dat is nu
naar buiten gekomen, is dat de sa
menzweerders contact hadden met
de NAVO-basis in Napels en de
NAVO-vloot bij Malta. De NAVO
heeft waarschijnlijk op het laatste
moment een veto uitgesproken.
Vier jaar later zouden de samen
zweerders, nu in samenwerking
met de fascistische organisatie 'Ro
sa dei Venti' een nieuwe poging wa
gen, ook zonder resultaat. Maar wat
veel Italianen - en vooral de familie
leden van de slachtoffers - nu willen
weten, is of Gladio ook de hand
heeft gehad in de golf van aanslagen
die Italië teisterde in de jaren 1969-
1974, de periode van de 'Strategie
van de spanning'. Deze strategie be
stond uit onrust zaaien met aansla
gen op 'rechts-getinte' doelen, maar
ook op treinen en openbare gebou-
Wraakacties
Wraakacties waren doorgaans het
gevolg en de schuld werd gelegd bij
communisten of linkse extremis
ten. Al jaren vermoedt men in Italië
dat de geheime diensten hier de
hand in hadden. Maar doordat ge
rechtelijke onderzoeken steeds
werden geblokkeerd, is de waar
heid nooit boven water gekomen.
Iedereen had zich al neergelegd bij
een eeuwigdurend geheim, todat in
1983 de Venetiaanse rechter Felice
Casson zich boog over een van die
aanslagen.
In 1972 werden drie agenten van
de Carabinieri gedood bij een bom
aanslag in het plaatsje Peteano. Na
tuurlijk dacht iedereen aan een aan
slag van linkse activisten, maar een
schuldige kon niet worden gevon
den. Casson volgde het spoor van
'zwarte' (fascistische) groepen en
kwam uit bij 'Ordine Nuovo'. Hij
wist aan te tonen dat de geheime
dienst en het hoofd van de Carabi
nieri met opzet jarenlang in de ver
keerde richting hadden gezocht. In
1987 gaf Vincenzo Vinciguerra toe
de aanslag te hebben gepleegd, wat
hem levenslang opleverde. Dit was
de eerste keer dat een schuldige
werd gevonden voor een van die
aanslagen.
De getuigenis van Vinciguerra
smaakte naar meer. Hij zei dat ook
de staat moest worden aange
klaagd, omdat de hoogste politici en
militairen weet hadden van zijn
plannen. De man verklaarde lid te
zijn van een "klandestiene" NAVO-
structuur die er op was gericht met
aanslagen in die jaren het land uit
evenwicht te brengen. Hierdoor
kon de politieke status quo worden
gehandhaafd, kwamen de commu
nisten in een kwaad daglicht te
staan en kon een eventueel militair
ingrijpen worden gerechtvaardigd.
Door deze verklaring werd Casson
op het spoor van Gladio gezet en
heeft nu heel Europa kennis ge
maakt met deze geheime NAVO-or-
ganisatie.
Inmiddels loopt de politieke dis
cussie over Gladio hoog op. De
communisten roepen om het hoofd
van Andreotti, die tot nu toe drie
keer het bestaan van een parallele
organisatie tegenover de rechter
heeft ontkend. Maar de laatste da
gen lijkt het dat de communisten
zelf het politieke slachtoffer kun
nen worden van hun roep om duide
lijkheid.
Tegenaanval
De tegenaanval van christendemo
cratische kant, is fel en efficiënt.
President Cossiga zegt dat PCI-lei-
der Occhetto "Rode Brigade-taal"
gebruikt en probeert munt te slaan
uit de affaire-Gladio. De president,
volgens velen ver zijn boekje te bui
ten gaénd, voert overigens ook een
privë-oorlog met rechter Casson,
die aan Cossiga heeft gevraagd te
getuigen in de Gladio-zaak.
Een politiek steekspel is in volle
gang en de discussie verwijdert zich
verder van Gladio zelf. De Commu
nistische Partij - volop bezig haar
verleden van zich af te schudden -
loopt het risico weer door de chris
tendemocraten en hun socialisti
sche coalitiegenoten buiten de par
lementaire deur te worden gehou
den. De 'DC' lijkt door de gebeurte
nissen haar eenheid volledig her
vonden te hebben en ook de socia
listische PSI steunt de christende
mocratische kopstukken Andreotti
en Cossiga. De kans is levensgroot
dat het zwaard Gladio voor de twee
de keer de communisten zal treffen.
Bonders hoeven geen vijfde versie
DOORN Het debat over de
lichamelijke opstanding van
Christus heeft, ondanks
scherpe kritiek uit de hoek
van de Gereformeerde Bond,
zaterdag in de hervormde sy
node tot een compromis ge
leid. Als de opmerkingen ter
synode in de ontwerpnota
worden verwerkt, dan "wordt
het een goede nota", aldus ds.
R. van Kooten uit Soest, zelf
een bonder.
Die toezegging van de Raad voor
Kerk en Theologie was voor hem
aanleiding om zijn motie in te
trekken waarin hij om een nieuwe
nota had gevraagd. Daarin zou
exegetisch en dogmatisch recht
moeten worden gedaan aan de
bijbelse gegevens, waaraan het
volgens Van Kooten in de ont
werpnota had ontbroken.
Aanleiding tot de discussie
over de opstanding was een arti
kel van de inmiddels overleden
Leidse kerkelijk hoogleraar dr. F.
O. van Gennep in 'In de Waag
schaal' van 15 april 1989. Daarin
schreef hij niet in de lichamelijke
opstanding te geloven en even
min in wonderen.
Dit artikel leidde tot grote com
motie, vooral in de rechtervleugel
van de Hervormde Kerk. De 'clas
ses Delft en Heusden wilden dat
er een leertuchtprocedure tegen
de hoogleraar zou worden inge
steld. De Provinciale Kerkverga
dering van Zuid-Holland wees dit
verzoek af omdat de fundamen
ten van de kerk niet door de uit
spraken van Van Gennep waren
aangetast. Wel gaf het synodebe-
stuur de Raad voor Kerk en Theo
logie opdracht een pastorale
handreiking over dit onderwerp
op te stellen.
In het ter synode liggende ont
werp, de vierde versie al, wordt
vooral de nadruk gelegd op het
feit dat Christus is opgestaan en
minder op de vraag hóe. "Dat
laatste is niet de meest wezenlijke
vraag aan ons. Het gaat er juist om
dat zijn volgelingen het uitzeg
gen: De Heer is waarlijk opge
staan", aldus de nota. Het lege
graf is een 'blikopener'. Het wijst
in de richting van een meer om
vattend karakter van de verlos
sing, niet slechts als een redding
van het individu, maar van het ge
hele mens-zijn.
Ook moderamenlid ds. J. Hoek
uit Veenendaal vond de nota te
mager. Het rapport helpt naar zijn
mening niet écht weren wat het
belijden der kerk weerspreekt,
Het leeg-zijn van het graf op de
Paasmorgen is geen verpakking,
maar inhoud van de heilsverkon-
diging.
Kerkelijk hoogleraar dr. H. W.
de Knijff wees er namens de Raad
voor Kerk en Theologie op dat de
nota is beperkt tot de lichamelijk
heid van de opstanding. Zijn op
merking dat het lege graf niet al
leen een 'teken' is, maar mis
schien ook wel een 'zegel', was
voor Hoek voldoende reden om
de nota inclusief de opmerkingen
aanvaardbaar te achten. Na enige
'massage' van praeses ds. B. Wal
let, die aanvoelde dat de Raad
niet bereid was een vijfde versie
te schrijven, ging ook Van Kooten
akkoord.
Persoonlijke behoefte. Wie ge
looft in God, gelooft in een eigen
constructie waarvoor men niette
min algemene geldigheid eist.
Het geloof is in feite niets anders
dan door persoonlijke behoefte
ingegeven individuele contruc-
ties op grond van een selectieve
keuze van bouwstenen.
Deze stelling poneerde dr. H. S.
Versnel, hoogleraar oude ge
schiedenis aan de Rijksuniversi
teit Leiden, tijdens een symposi
um van de Vrije Universiteit over
geloof en wetenschappelijk den
ken. Het symposium werd gehou
den in het kader van het 110-jarig
bestaan van de VU.
Versnel kwam na een periode
van sterke betrokkenheid bij de
kerk rond zijn dertigste tot de
ontdekking dat hij niet meer in
het bestaan van God geloofde.
Niet alleen het willekeurige van
het geloof staat hem tegen, maar
ook de inconsequente manier
waarop het bestaan van God
wordt verdedigd.
De moderne theologen van het
a-religieuze christendom, zoals
Bonhoeffer, maken volgens Ver
snel twee enorme sprongen voor
waarts. Zij trekken een ernstige
en eerlijke consequentie uit het
onomkeerbare proces van secula
risatie en emancipatie van de hui
dige wereld en zij erkennen dat
theologie een onderdeel van de
cultuur is en dus met de cultuur
meeverandert. Ook waardeert hij
het dat zij niet naar God grijpen
als laatste verklaring voor wat
niet is te begrijpen.
Gereformeerde moeite met schaduwbestand
LUNTEREN (ANP) - Het geld
mag het beleid tegenover niet-
meelevende kerkleden niet bepa
len, vindt de gereformeerde syno
de. Zij toonde zich derhalve
nig gelukkig met het besluit
sommige plaatselijke kerken om
een schaduwbestand van passie
ve leden bij te houden.
Deze leden tellen hierdoor niet
mee voor de quota (verplichte af
drachten voor het landelijke ker
ke werk). De plaatselijk kerk be
spaart hierdoor veertig gulden
per lid. Maar ze legt, zo werd door
synodeleden opgemerkt, ook een
oneerlijke last op de andere ker
ken.
De synode wil de discussie over
de niet-meelevende leden in de
plaatselijke kerken voortzetten.
Zij riep de deskundigen voor de
kerkorde op zich te bezinnen op
de tuchtregels tegenover passie
ve leden. Verder verlangt zij van
de financiële deskundigen op zo
kort mogelijke termijn een rap
port over de quota.
Aanleiding voor de discussie
was een concept-brief van de
kerk in Veendam. Deze kerk wil
de niet-meelevende leden vragen
voor een bepaalde datum mee te
delen, of zij het contact met de
kerk nog op prijs stelden. Als
geen bericht zou worden ontvan
gen, zou het desbetreffende lid
worden uitgeschreven.
De synode en de kerkorde-spe
cialisten waren het erover eens
dat het zo niet moet, maar konden
ook geen goede oplossing voor
het probleem vinden. Alleen al de
vraag, wat een niet-meelevend lid
is, roept problemen op.
Dat hangt samen met het kerk-
model van de Gereformeerde
Kerken, legde hoogleraar kerk
recht dr. H. B. Weijland uit. Zij be
schouwen zich als een vrijwilli-
gerskerk met uitsluitend actieve
leden. Alle leden zijn belijdende
leden en doopleden hebben iets
incompleets: ze moeten nog belij
dend lid worden.
Weijland, die zelf ervaring heeft
met niet-meelevende leden hij
werd door zo'n lid ooit van de trap
gegooid onder de uitroep: Colijn
komt hier niet over de vloer
wees erop dat de plaatselijke kerk
ook kan falen tegenover niet-
meelevende leden. "Achter een
dichte deur staat soms een dichte
gemeente".
Hij zette vraagtekens bij de
doelmatigheid van het werk van
predikanten. "Ook tijdens deze
synode is herhaaldelijk gezegd
dat Nederland een zendingsge-
bied is geworden. Dat betekent
dat je als dominee een zendeling
bent geworden".
Weijland onderstreepte dat er
"in de schemertoestand van deze
tijd" nog altijd veel belangstelling
voor het geloof bestaat. Predikan
ten moeten dat zien als een uitda
ging. "De velden zijn wit om te
oogsten, maar je moet ervoor lo
pen", hield Weijland de predikan
ten voor.
Beweging Ruimte. Hoewel de
kerkelijke leiding haar "volledig
negeert", gaat de Beweging
Ruimte nadrukkelijk door met
pogingen om de Unie van Baptis
tengemeenten te vernieuwen. Dit
bleek zaterdag op de derde lande
lijke ontmoetingsdag in Apel
doorn. Ds. J. Broertjes, oud-be
stuurslid, raadde de 220 deelne
mers echter wel aan om hiervan
niet al te hoge verwachtinjgen te
koesteren. In zijn ogen zijn "de
kaders van de kerk gestold en
verstikt" en zal de kerkelijke lei
ding pas over enkele jaren erken
nen "dat het goed is dat er een Be
weging Ruimte was en nog is".
Het bestuur zal bekijken of er een
onafhankelijk maandblad voor
baptisten kan worden opgericht,
dat aandacht besteedt aan ge
loofsvragen en visies die het offi
cieel orgaan 'De Christen' steeds
nadrukkelijker negeert. Het be
richt dat de redactie van dit blad
een rouwadvertentie van de ver
moorde Franse homo-predikant
Joseph Doucé weigerde te plaat
sen, werd in Apeldoorn zeer
slecht ontvangen.
