D
s
Q
CS
'Er is toch niet veel
reden tot vreugde'
Roerende herinneringen van Willeke van Ammelrooy
VRIJDAG 23 NOVEMBER 1990
PAGINA 23
BIOSCOPEN
TELEVISIE'
Scène uit 'The last Island' van Marleen Gorris.
als zodanig kennen. De majoor is re
ligieus, en door de omstandigheden
op het eiland gaat hij zijn religie
steeds meer misbruiken om te krij
gen wat hij hebben wil. Hij gebruikt
zijn godsbesef om zijn macht te ver
groten, en voelt zich daarin gerecht
vaardigd omdat hij zich als de repre
sentant van God beschouwt tussen
de mensen die overgebleven zijn
(De groep denkt dat ze laatsten der
mensheid zijn, sv). Dat machtsmis
bruik is niet grotesk".
- 'The Last Island' geeft een tame
lijk negatieve kijk op het mensdom,
dat niet in staat lijkt tot geluk.
"Er is ook niet zoveel reden tot
vreugde. De koude oorlog is nog
maar net afgelopen, en onmiddelijk
dient zich een nieuwe crisis aan. De
mensheid heeft kennelijk behoefte
aan conflicten".
- Ook op kleine schaal
"Ja, of liever gezegd: het schijnt
niet anders te kunnen. Niemand zit
er om te springen, maar ze ontstaan
omdat we nu eenmaal zo in elkaar
zitten".
- Iemand zegt in de film dat man
nen niets van liefde begrijpen. Is dat
ook jouw eigen visie?
"Dat zegt Sean, wat ik persoonlijk
nogal geestig vind, want hij is een
van de twee homo's in de groep".
- Jij legt het hem toch in de mond?
"Ik ben niet de film, die bestaat
op zich. Er is een onderscheid tus
sen de maker en het resultaat van
zijn arbeid. Het is precies zoals Jo
anna in de film ironisch zegt. Er
wordt wel eens geklaagd, ja. Er
wordt ontzettend veel geklaagd
over het feit dat mannen vinden dat
niet kunnen liefhebben,
vinden dat mannen
niet kunnen liefhebben".
- En daar is ook geen oplossing
voor kennelijk. Het loopt gruwelijk
af
"Daar is geen oplossing voor in
deze film. Daarin escaleert het ge
weld op een gegeven moment. Het
is onherroepelijk geworden, als een
kettingreactie. Waar het om gaat is
dat het geweld zowel in de film al
in het dagelijks leven zodanig esca
leert dat het niet meer kan worden
gestopt. Dat zie je in de hele ge
schiedenis, vooral bij oorlogen. Ie
dereen roept om het hardst dat hij
niet wil. en toch gebeurt het. Zoals
je Hitier niet zijn gang kon laten
gaan, zo kan je ook een man als de
majoor niet laten begaan. Dan val
len er doden, waarna het leven weer
opgepakt wordt. Zoals ook die
vrouwen het leven weer oppakken,
zelfs al zijn ze nog maar met zijn
tweëen".
Overleven
- Laatje die vrouwen bewust als eni
gen overleven?
"De mannen vechten allemaal, of
worden het slachtoffer van elkaar.
De vrouwen proberen hen te over
tuigen, maar er wordt niet meer ge
luisterd".
- Is het niet een enorm cliché dat
vrouwen niet vechten?
"Vrouwen vechten niet. Vrouwen
praten meer. De schuld, als je daar
al van kunt spreken, ligt helemaal
niet bij al die mannen op dat eiland.
Zij worden voor een gedeelte het
slachtoffer van elkaar. En ook al
willen ze het op een gegeven mo
ment nog anders, het geweld is niet
meer te keren".
- De oude vrouw, Mrs. Godame, zit
erbij en kijkt ernaar. God Zelf?
Novelle Haasse
wordt verfilmd
BRUSSEL (GPD) - 'Oeroeg',
een novelle van Hella Haasse,
zal in opdracht van de Vlaamse
filmproducent Erwin Provoost
worden verfilmd. Regisseur van
deze film wordt Hans Hielkema.
Erwin Provoost produceerde
eerder al de films 'Brussels by
Night', 'Crazy Love' en 'Wait
Until Spring Bandini'.
"Ja, dat zit er wel in. Ze weet dat
het weinig uitmaakt of ze nu als een
moederende kloek rondfladdert, of
probeert hen te sturen. Op een gege
ven moment neemt ze wel duidelij
ke standpunten in. Ze zegt dat het
verkeerd is iemand tegen zijn zin te
doden, en dat niemand gedwongen
moet worden een kind te krijgen.
Maar bij haar voel je dat ze weet wel
ke richting het uitgaat. Bij haar kun
je ook voelen dat ze er niets aan kan
doen. En dat zij beseft hoe het men
selijk ras functioneert, dat het zich
zelf naar een afgrond toewerkt".
- Gaat dat in de film niet te ver. De
executie van de majoor is toch ex-
ploitatiefilm-achtig, daar begint
men toch om te lachen?
"Onzin. Er heeft nog niemand ge
lachen. Het geweld is niet gratuit,
het komt ergens vandaan. Ze heb
ben het zelf veroorzaakt. Bovendien
hangt h?t beeld van de manier waar
op de majoor gedood wordt natuur
lijk nauw samen met zijn religie".
- Het bijbelse 'oog om oog' debite
ren en vervolgens iemand een pijl in
de ogen schieten, dat is toch vol
strekt gratuit.
"Het kan je niet bekoren, dan
maar niet".
- Je volgende film wordt naar ver
luidt optimistischer.
"Ja, en ook meer een acceptatie
van hoe de dingen zijn. Geestiger
ook, als het lukt. Met een heel ande
re invalshoek, een heel andere kijk
op de mensen".
-Je voelde de behoefte eerst nog
een negatieve kijk op de mensen te
geven?
"Ik wilde eerst deze drie films ma
ken, die voor mijn gevoel inhoude
lijk bij elkaar passen. Het gaat over
de manier waarop mensen met el
kaar omgaan, de dingen die ze voor
normaal aanzien. Die eigenlijk hele
maal niet zo normaal zijn. Zoals die
hoeren in 'Gebroken Spiegels.'
Kortom, de mensen en wat er alle
maal aan hen mankeert. Nu wordt
het tijd voor andere dingen".
Zaterdag 24 november
Till the clouds roll by(1946) (Super
Channel. 21.00 uur). Film over liedjes
componist Jerome Kern (Robert Wal
ker). Slecht scenario, maar aardige
gastrollen van onder meer Frank Sina
tra en Judy Garland. Richard Whorf
regisseerde
The money pit (BBC 1. 21.15 uur).
Komedie van Richard Benjamin uit
1985. Tom Hanks en Shelley Long
denken het huis van hun dromen te
kopen. In anderhalf uur sodemietert
het helemaal in elkaar.
Laura Ley (Nederland 3. 22.55
uur). De verwachtingen waren hoog
gespannen voor deze Nederlandse ver
sie van de Lorelei-legende, geregis
seerd door debutante Jenne Sipman.
Hilde van Mieghem speelt Laura Ley,
overdag een braaf leventje, 's nachts
de zwoele 'Lady Kant' die met eroti
sche praatjes op haar zendapparatuur
mannen het hoofd op hol brengt. Ook
met Tom Jansen.
Nightflyers (RTL 4. 23.10 uur).
Amerikaanse Science-fiction van T C
Blake uit 1987.
The great Flamarion (Super
Channel. 00.30 uur). Anthony Mann
regisseerde in 1945 Erich von Stro
hei m. die wordt bedrogen door Mary
Beth Hughes.
Up The Front (BBC 1. 00.50 uur).
Banale Britse komedie uit 1972 van
Bob Kellett. Tijdens de Tweede We
reldoorlog worden geheime Franse
aanvalsplannen ontdekt als tatoeage
op een achterwerk. Met Zsa Zsa Gabor
en Frankie Howard.
Onibaba (BBC 2. 01.20 uur). Film
van Kaneto Shindo uit 1964, gebaseerd
op Japanse legende die zich afspeelt in
de 16de eeuw. Twee vrouwen overle
ven door het vermoorden van Samoe
rai-krijgers. Met Nobuko Otawa en
Jitsuko Yoshimura.
Zondag 25 november
The shooting party (BBC 2, 22.40
uur). Engelse film uit 1984 van Alan
Bridges. Prachtige rolbezetting, met
James Mason, Edward Fox en John
Gielgud, die aan de vooravond van de
Eerste Wereldoorlog op jacht gaan.
Toch blijft de aanval op waardenpatro
nen aan de oppervlakkige kant.
Maandag 26 november
A force of one (RTL 4, 21.05 uur). Sim
pele Chuck Norris-knokfilm uit 1979,
maar wel van Walter Hill, die inmid
dels een reputatie heeft in het genre
Jennifer O'Neill speelt een undercover
narcotica agente, die het niet alleen
kan bolwerken. Daar komt Chuck.
Shaker run (BBC 2, 22.00 uur). Ac
tiefilm uit 1985 van Bruce Morrison,
uit Nieuw-Zeeland. Ex-autocoureur
Cliff Robertson en Lisa Harrow bren
gen zo snel mogelijk een dodelijk virus
naar een afgelegen plaats. Vrrrroem!
Dinsdag 27 november
Komissar (BRT 2, 21.40 uur). Prachti
ge film van Aleksandr Askoldov uit
1967 was ruim twintig jaar verboden in
de Sovjet-Unie. Portret van een vrou
welijke legerofficier die in de jaren
twintig hoogzwanger haar intrek
neemt bij een joods gezin. Met Rolan
Bykov en Nonna Murdyukova
Commando (Nederland 2. 22.00
uur). Amerikaanse speelfilm uit 1985
van Mark Lester met Arnold Schwar
zenegger, die in actie komt wanneer
zijn dochtertje wordt gekidnapt. Wie
Woensdag 28 novem-
Murder on the Orient Express
(Ned. 1, 20.05 uur). Britse film uit 1974
van oude rot Sidney Lumet naar
Agatha Christie. Hercule Poirot (nie
mand minder dan Albert Finney) ont
maskert een moordenaar en voor die
tijd mag iedereen zijn trucje doen. On
der meer met Lauren Bacall, Ingrid
Bergman en Sean Connery.
Elcker (Ned. 3. 20.25 uur) Korte
film van Sander Francken over platte-
landspolitiek, met Coen Flink en
Maarten Spanjer.
Cujo (BBC 1.00.30 uur) Enge Step
hen King-adaptatie. Regisseur Lewis
Teague volgde het boek nauwgezet en
houdt dus moeder en zoon tweederde
van de film opgesloten in een auto. be
dreigd door een enorme St. Bernard.
Geen pit-bulls voorhanden? Met Dee
Wallace en Daniel High-Kelly.
Donderdag 29 november
Road to Morocco (BBC 2, 19.00 uur).
Derde aflevering uit een serie 'road
films' uit de jaren veertig die overal
heen voerden (Singapore, Bali, Hong
Kong, zelfs Utopia). Bing Crosby en
Bob Hope zitten alweer achter Doro
thy Lamour aan. David Butler regis
seerde.
Under Californian Stars (Super
Channel, 20.00 uur) (1948). Merkwaar
dig eerbetoon waarin Roy Rogers zich
zelf speelt tijdens zijn tienjarig jubile
um. Hij krijgt te horen dat zijn paarden
zijn gestolen. Geregisseerd door Willi
am Whitney.
The woman in green (Super Chan
nel, 22.15 uur). Sherlock Holmes-film
uit 1945 van Roy William Neill. Met Ba
sil Rathbone en Nigel Bruce.
Vrijdag 30 november
Rose Marie (BBC 2,19.00 uur). Ameri
kaanse operettefilm van W.S. van Dy
ke uit 1936 met Jeanette McDonald en
Nelson Eddy
Reuben,Reuben (1982) (RTL 4,
20.25 uur). Tom Conti speelt een
schrijver die z'n inspiratie kwijt is en
daarover klaagt hij het liefst in bed te
gen zoveel mogelijk vrouwen. Ironie
of een mislukt portret van een midlife
crisis? Regisseur Robert Ellis Miller
kon niet kiezen. Ook met Kelly McGil-
üs.
Target (BRT 1. 23.00 uur). Aardige
thriller van Arthur Penn (van Bonnie
and Clyde) uit 1985. Matt Dillon speelt
Chris, die z'n vader (Gene Hackman)
voor een saaie piet houdt. Dat veran
dert wanneer moeder (Gayle Hunni-
cutt) tijdens een tripje naar Parijs ver
dwijnt en pa zich ontpopt als voorma
lig CIA-agent.
Gallipolli (Ned. 3. 23.20 uur) Peter
Weir, die later beroemd zou worden
met Witness, regisseerde in 1981 in zijn
vaderland Australië een spektakel
over de Australische deelname aan de
Eerste Wereldoorlog. Memorabele sce
nes van een massaslachting. Met Mei
Gibson en Mark Lee.
LEIDEN
'Ghost' - Lido.
'Die Hard II' - Lido.
'Problem Child' - Lido.
'Asterix en de knallende ketel' - Lido.
'Dick Tracy' - Lido.
'Camille Claudel' - Trianon.
'Henry and June'- Lido,
'Pretty woman' - Lido.
'Presumed Innocent' - Luxor.
'Sweethearts' - Rex.
ALPHEN
(Euro, Van Boetzelaerstr. 6)
'Back to the future deel 3'.
'Ghost'.
'Bird on a wire".
•Die Hard II'
'De reddertjes'.
VOORSCHOTEN
(Greenway, Schoolstraat, tel. 01717-
6054)
'Die hard II'.
'Look who's talking'.
'Dick Tracy'.
'Dreams'.
'De reddertjes'.
WASSENAAR
(Astra-theater, tel. 01751-13269)
'The hunt for Red October'
'De lady en de vagabond'
FILMHUIZEN
'Romeo' - Het Kijkhuis, Leiden
'Un monde sans pitié' - Het Kijkhuis
'La Grande Bouffe' - Het Kijkhuis
'The cook, the thief, his wife and her
lover' - Het Kijkhuis
'Cat on a hot tin roof - LAK, Leiden
'Suddenly last summer' - Lak, Leiden
'Dreams' - LVC, Leiden.
'Monty Python's life of Brian' - LVC,
'Et la lumière fut' - Park Filmhuis, AI-
DEN HAAG
'Ghost' - Asta (070-3463500), al.
'Goodfellas' - Asta, 16 jr.
'Coupe de Ville' - Asta, a.l.
'The last island' - Babylon (070-
3471656), 12 jr.
'Enemies, al love story' - Babylon, 16
'Ghost' - Babylon, a.l.
'Ford Fairlane' - Cineac (070-3630637),
16 jr.
'Die Hard 2' - Cineac, 12 jr.
'Pretty woman' - Cineac, al.
'Henry and June' - Metropole (070-
3456756), 16 jr.
'Cadillac Man' - Metropole. al.
'Dick Tracy' - Metropole, 12 jr.
'I love you to death' - Metropole, al.
•Presumed innocent' - Metropole, a.l.
'Days of thunder' - Odeon (070-
3462400). al.
'Darkman' - Odeon, 16 jr.
'Problem Child' - Odeon, al.
'Another 48 hours' - Odeon, 12 jr.
'La Petite Voleuse' - Studio (070-
3656402). a.l.
'De ondraaglijkse lichtheid van het be
staan' - Studio, 16 jr.
Wild at heart' - Studio. 16 jr.
AMSTERDAM
'When Harry niet Sally' - Alfa (020-
278806). al.
'Pretty Woman' - Alfa. al.
'Wild at heart' - Alfa. 16 jr.
'Enemies, a love story' - Alfa. 16 jr.
"Prettv woman' - Alhambra (020-
233192), al
'Cadillac Man' - Alhambra. al.
'Presumed Innocent' - Bellevue Cine-
'Davs of thunder' - Cinerama, al.
'Good Fellas' - Calypso (020-234876), 16
jr.
'Mo' Better Blues' - Calypso, a.l.
'La petite voleuse" - Cinecenter (020-
236615), al.
'Un monde sans pitié' - Cinecenter, 16
jr.
'Eat a bdwl of tea' - Cinecenter. 16 jr.
'Cyrano de Bergerac' - Cinecenter. al.
'Ghost' - Cinema (020-151243), a.l.
'Ford Fairlane' - Cinema. 12 jr.
'Death Warrant' - City (020-234579), 16
jr.
'Problem Child' - City. alo.
'Another 48 hours' - City, 12 jr.
'Darkman' - City. 16 jr.
'Cadillac Man' - City. al.
'Die Hard 2' - City. 12 jr.
'Ford Fairlane' - City, 12 jr.
'Dangerous liaisons' - Kriterion (020-
231708), 16 jr.
'Dead Ringers' - Kriterion, 16 jr.
'L'Innocente' - Kriterion, 16 jr.
'Wan Pipel' - kriterion, 16 jr.
'Blue Velvet' - The Movies (020-
245790), al.
'The Marx Brothers' - The Movies.
"Kracht' - The Movies.
'Strapless' - The Movies.
'Ghost' - Tuschinski Cineac (020-
243639)ki, al.
'The last island' - Tuschinski (020-
262633), 12 jr.
'Henry and June' - Tuschinski, 16 jr.
'The hunt for Red October' - Tuschins
ki, al.
'I love you to death' - Tuschinski, a.l..
'Dick Tracy'. - Tuschinski, a.l.
'Pretty woman' - Tuschinski, al.
'Ava Gabriel' - De Uitkijk (020-
237460), 16 jr.
'The Unbearable lightness of being' -
De Uitkijk, 12 jr.
Henry and June, ofwel Fred Ward en Maria de Medeiros in de gelijk
namige film. (foto GPD)
Filmmaakster Marleen Goris:
Van onze correspondent
Sybrand Vos
AMSTERDAM - Veel van
de commotie die de eerste
twee films van Marleen Gor
ris veroorzaakten, ontstond
omdat sommigen dachten
dat het negatieve gedrag van
de mannen in haar films op
alle mannen slaat. Een mis
verstand, zo stelt ze nog eens
nadrukkelijk: „De films la
ten een afspiegeling van een
mentaliteit zien, .en die is
niet incidenteel. Maar het is
natuurlijk onzin om te zeg
gen dat alle mannen zich op
dezelfde manier gedragen,
of dat alle mannen klootzak
ken zijn. Dat zijn onzinnige
statements. Het gaat over
een bepaalde mentaliteit en
bepaald soort gedrag, dat
wijd verbreid is en als norm
wordt beschouwd. Daarop
richt zich mijn kritiek."
Regisseur Tornatore
werkte in donkere
dagen aan nieuwe film
ROME (AP) - Het waren donkere
dagen voor de Italiaanse filmregis
seur Guisseppe Tornatore. Een film
waaraan hij jaren had gewerkt werd
binnen enkele dagen uit de roulatie
genomen. Producenten reageerden
koeltjes en zijn vrienden adviseer
den hem beleefd van beroep te ver
anderen.
"In plaats van zelfmoord te ple
gen, ben ik aan een nieuwe film be
gonnen", zegt Tornatore lachend.
Twee jaar na dat dieptepunt wordt
Tornatore geprezen als het Italiaan
se filmtalent van het decennium. De
film Cinema Paradiso', die flopte in
1988, leverde hem dit jaar een Oscar
op. Zijn nieuwste film verschijnt op
het moment waarop het de regis
seur voor de wind gaat.
.Stanno Tutti Bene' verhaalt over
een oudere man die door Italië reist
om zijn vijf kinderen te bezoeken.
De vader, gespeeld door Marcello
Maistroianni, ontdekt tot zijn ont
stemming dat zijn kinderen vreem
den voor hem zijn die hun misluk
kingen in hun werk en huwelijksle
ven voor hem verborgen houden.
Het idee voor de film ontstond
toen hij een waardige oude man met
een koffer alleen zag eten in een Ro
meinse trattoria. ,Ik 'dacht bij me
zelf, ,Waar gaat hij naartoe?' Ik ver
zon dat hij op zoek was naar zijn
kinderen".
Maar de reis van de vader is meer
dan een persoonlijke sage. Het is
een produkt van het moderne Italië,
waar yuppen bezeten zijn van
macht, Afrikaanse immigranten sla
pen in kartonnen dozen en oudere
mensen op veilige afstand van hun
kinderen in bejaardentehuizen wor
den gestopt.
Tornatore legt de schaduwzijde
van het stadsleven vast, waarin de
menselijke conversatie wordt be
knot door antwoordapparaten en
televisie. Volgens Tornatore geeft
de titel de schone schijn weer die de
moeilijkheden vah de moderne sa
menleving verhult.
In 'The Last Island' haalt Marleen
Gorris veel meer overhoop dan de
man-vrouw-problematiek. Welis
waar wordt een algemeen aan man
nen toegeschreven gedrag gehe
keld, namelijk de neiging conflicten
met geweld uit te vechten. Maar
daarnaast is er aandacht voor zaken
als 'onvrijwillige' euthanasie en reli
gie, ja zelfs het voortbestaan van De
Mensheid komt ter sprake.
Alles draait om vijf mannen, twee
vrouwen en de hond Dinsdag, die
na een vliegramp op een onbe
woond eiland proberen te overle
ven. Vooral door toedoen van een
godsdienstwaanzinnige majoor
komt daar weinig van terecht. Ster
ker nog, er wordt met welhaast ma
thematische precisie toegewerkt
naar de ondergang van de groep.
'The Last Island' is na "Wings of
Fame' de tweede internationale
produktie van First Floor Features.
De film. die zeveneneenhalf miljoen
gulden heeft gekost, werd in acht
weken op het Carabische eiland To
bago opgenomen met een Neder
landse crew en een internationale
cast. De film is Engels gesproken.
Gorris: "Het scenario was ook in het
Engels geschreven. Ik vond het niet
zo passen bij Nederlanders en Ne
derlands taalgebruik".
- Hoe zou je de thematiek van de
'Last Island' willen omschrijven?
"Deze film gaat over de onmoge
lijkheid van mensen om in vrede
naast elkaar te bestaan, zelfs als de
omstandigheden perfect zijn, wan
neer men echt in een paradijs is te
recht gekomen. Het gaat over into
lerantie. misbruik van religie, mis
bruik van macht".
- Vanwaar die preoccupatie met
religie? Dat zit er deze keer wel heel
duidelijk in.
"De christelijke kerk. het insti
tuut. heeft zich door de eeuwen
heen nou niet bepaald aardig gedra
gen tegenover mensen die in God
geloven. Onder het mom 'wij weten
wat het beste voor jullie is', heeft
het christendom grote wreedheden
begaan. De majoor is een represen
tant van het fanatisme dat op het
ogenblik sterker in de islam leeft
dan in het fundamentalistische
christendom. Hoewel dat vooral in
Amerika ook sterk leeft".
"De hele westerse maatschappij
is doordrenkt met christelijke mo
rele waarden, die met veel aplomb
worden afgekondigd, maar waar
niemand zich aan houdt. Kijk naar
de maffia, die grootscheeps katho
liek is. Ze verhandelen drugs en
schieten mensen overhoop, maar ze
gaan gewoon elke zondag naar de
kerk. Een absurde situatie, dat die
mensen dat met elkaar kunnen rij
men. Het zelfde geldt voor de ma
joor. Met God voor in de mond be
storven, doet hij de gruwelijkste
dingen.
- Het ligt er wel duimen dik boven
op.
"Het is een woede tegen de hypo
crisie van de religie".
- Heeft het iets met je eigen achter
grond te maken?
„Nee, niet direct. Maar ik kan na
tuurlijk wel zien hoe de dingen
zijn."
Boodschap
Ik vraag me af of die boodschap wel
overkomt, of het niet een beetje gro
tesk is. Die majoor is toch een weing
reëel type?
"Nou dat lijkt mij niet. De situatie
is niet reëel, in die zin dat wij hem
schijn naar buiten toe, viel er nau
welijks een bestaan mee op te bou
wen. „Ik dacht dat u rijk was!" op
perde in 1975 de ambtenaar bij de
Sociale Dienst. „Dan zou ik hier niet
zitten," reageerde Willeke van
Amelrooy.
Met warmte ziet ze evenwel terug
op haar Amsterdamse jeugd in
Betondorp. Ze groeide op in een
eenvoudig arbeidersmilieu en
kwam op de Toneelacademie te
recht via bemiddelling van Arend
en Teunke Hauer. Onder hun lei
ding had ze zich met amateurtoneel
bezig gehouden en met hun zoon
Rutger heeft ze jarenlang een tie
nerliefde onderhouden. Moeder
Van Ammelrooy heeft het tweetal
in huize Hauer nog een keer onder
de douche vandaan gehaald. Pa Van
Ammelrooy heeft een keer Rutger
uit Willeke's slaapkamertje ge
sleurd, maar even later kwam de
rakker weer vrolijk door het raam
naar binnen. Aan de familie Hauer
betoont Willeke zich nog steeds zeer
verplicht, maar ik weet niet zeker of
ik dat aandoenlijke gedicht dat ze
ooit van Rutger ontvangen mocht
eigenlijk wel in dit boek wil tegen
komen. Dat kan toch nooit de be
doeling geweest zijn van de jonge
poëet die het haar gaf. En nog min
der ben ik ervan overtuigd dat het
aan Willeke van Ammelrooy is om
te boekstaven dat tijdens de opna
men van Frank en Eva tegenspeler
Hugo Metsers getrouwd en wel
de ene ochtend moest worden opge
haald bij Sylvia Kristel en de andere
ochtend bij Pleuni Touw of Kitty
Courbois.
Willeke van Ammelrooy's eigen
leven kwam pas na de kerstdagen
van 1975 in rustiger vaarwater, toen
ze in het Oostenrijkse Schönberg
was gaan skiën met Marco Bakker.
Over de volgende 15 jaar wordt nog
slechts zeer summier bericht. En
dat is ongetwijfeld een heel goed te
ken. PIETER VAN LIEROP
Marleen Gorris verstoorde enkele jaren geleden de
rust aan het doorgaans zo bedaagde Nederlandse
speelfilmfront met twee geruchtmakende films, 'De
stilte rond Christine M.' en 'Gebroken Spiegels'. Gor
ris presenteerde zich'daarin nadrukkelijk als een femi
nistisch cineaste, die ongelijke machtsverhoudingen
wilde blootleggen. Vooral mannelijke toeschouwers
en critici bleken daar moeite mee te hebben. Niemand
kon echter ontkennen dat Gorris haar boodschap ver
pakte in vlotte thrillers, die ook internationaal succes
boekten. Zo gek is het dus niet dat ze nu een grote in
ternationale produktie voor de produktiemaatschap-
pij van Laurens Geels en Dick Maas heeft gemaakt.
'The Last Island' oogt op het eerste gezicht als een
avonturenfilm, maar bevat dicht onder de oppervlakte
weer een niet mis te verstane boodschap.
Boeken over film, geschreven door
Nederlanders, daar valt geen plank
mee te vullen. Maar aan autobiogra
fische werken over Nederlandse fil
mers ontbreekt het nagenoeg totaal.
Voor zo ver mij bekend hebben al
leen Joris Ivens en Pim de la Parra
memoires gepubliceerd. Daar is nu
dan Willeke van Ammelrooy bijge
komen. Onder de titel Een Dubbel
tje Sexappeal, uitgegeven door
Fontein, blikt ze terug op de 25 jaar
waarin ze bij het medium film be
trokken is geweest en de 20 jaar die
daaraan voorafgingen.
Het betreft een sympathiek en
goed geschreven boek. Zeer frag
mentarisch weliswaar en over cine
matografische kwesties wordt
slechts gerept in verspreide anek
dotes. Echt veel wijzer word je niet
over Joris Ivens (onder wiens regie
Willeke debuteerde in Rotterdam-
Europoort), Nikolai van der Heyde,
Herbert Curiël, Harry Kümel, Frans
Weisz, Pim Wim, Raoul Ruiz,
Frans Zwartjes en al die andere
filmkunstenaars met wie ze ge-
j werkt heeft. Dat zou ook om een an
der bestek gevraagd hebben dan dit
boek, dat intussen zeer zeker het ge-
i voel geeft dat je in elk geval de
schrijfster tamelijk goed leert ken-
Warsheid van kapsones is het eer
ste dat aangenaam opvalt en de te
derheid waarmee verteld wordt
over de personen die Willeke van
Ammelrooy dierbaar zijn of waren.
En dan heel speciaal ten aanzien
van haar ouders en haar dochter De-
nise die onlangs aan de Filmacade
mie is afgestudeerd met een hart
roerend filmonderzoek (onder de ti
tel Schadembaab, Willeke zelf was
er ook bij betrokken) naar de per
soon die haar vader geweest is: de
beeldend kunstenaar Leendert Jan-
zée die in 1972 zelfmoord pleegde.
Er waren jaren aan voorafgegaan
van zwaartillend leven en de ene de
pressie na de andere. Zoals het voor
Willeke van Ammelrooy: wars van kaspones en teder.
Denise vermoedelijk gewoon een
noodzaak geweest is om dat drama
uit haar prille jeugd via die docu
mentaire in kaart te brengen en te
verwerken, zo zouden diezelfde tra
gische gebeurtenissen bij Willeke
wel eens de eerste drang kunnen
hebben veroorzaakt om haar herin
neringen op schrift te stellen.
De ellende met Leendert beslaat
in elk geval een fors deel van het
boek en moet een navrante scha
duwpartij hebben gevormd aan de
periode dat Willeke via Mira (van
Fons Rademakers) en De Inbreker
(van Frans Weisz) furore was gaan
maken en zich ontwikkelde als ei
genlijk de eerste echte filmvedette
van de Nederlandse cinema. Niet
zonder zelfkennis achteraf, be
schrijft ze de argeloosheid en naïvi
teit waarmee ze zich vooral in die
beginjaren keer op keer in de luren
liet leggen door aasgierige journa-
(foto GPD)
listen van de roddelpers, door film
makers met veel praatjes en weinig
integriteit en door hufters van pro
ducenten; Nederlanders maar ook
Amerikanen. Niet dat Van Ammel
rooy omziet in wrok, maar ze heeft
het wel heel moeilijk gehad in een
tijd dat haar beroep filmactrice
in Nederland nog zo uniek was dat
niemand haar daar bij kon begelei
den: waarschuwen, adviseren, sti
muleren. En ondanks de schone