Fel verzet bedrijven
tegen 4-daagse week
'Drama nog niet afgelopen'
FNV: steun defensie-industrie
Kinderopvang en scholing
helpen Holec uit de brand
Financier automatische
versnelling naar ABN
Akkerbouwers zamelen
geld in voor nieuwe acties
Russen moeten aan de sjek'
Bonden verbaasd over extra ontslagen bij Philips
DINSDAG 20 NOVEMBER 1990
ECONOMIE
PAGINA 5
DEN HAAG (GPD) De werkgevers(organisaties) zullen zich in de komende cao-onder-
handelingen met hand en tand verzetten tegen pogingen van de vakbeweging om een vier
daagse werkweek van de grond te krijgen. Uit de vandaag geopenbaarde uitgangspunten
van het Verbond van Nederlandse Ondernemingen (VNO) en het Nederlands Christelijk
Werkgeversverbond (NCW) blijkt dat de bedrijven daarvor zelfs stakingen willen riskeren.
Tegelijkertijd zullen ze proberen de
r algemene
leeftijden voor vervroegd uittreden duurverkorting. Ze zouden volgens
(de vut) omhoog te krijgen,
len ze pogingen om de automati
sche prijscompensatie (weer) in te
voeren, met kracht afwijzen. Over
een percentage loonstijging dat zij
acceptabel zouden vinden, laten de
ondernemersverbonden zich niet
uit. Wel zeggen ze het als een
"nieuw dieptepunt" in het rege
ringsbeleid te beschouwen, dat in wacuul UC1,
de begroting de oproep wordt ge- j
Haan rio lr\r>r»etiicrincr in 1QQ1 fo ho.
de verbonden leiden tot vergroting
van de knelpunten (tekorten) op de
arbeidsmarkt, tot organisatorische
problemen in de bedrijven, tot hoge
kosten en tot aantasting van de (in
ternationale) concurrentiekracht.
Daar zal dan öf weer gewoon voor
moeten worden betaald öf er kan
een systeem voor worden bedacht
waarbij de losse uren bij elkaar wor-
keer bij
larbeids- de arbeidsduur niet verlaagd zou
worden en de bedrijfstijd (de tijd
dat het bedrijf in werking is) niet
verkort en mogelijk zelfs verleng-
d.",Onvermijdelijk zal vervolgens
de druk ontstaan om via verkorting
van de dagelijkse arbeidsduur te
komen tot verdere collectieve ar
beidsduurverkorting in de richting
van 36 uur en minder".
RIDDERKERK - Vervoersbedrij
ven uit binnen- en buitenland hou
den de Ridderkerkse machine- en
apparatenbouwer Holec de komen
de jaren flink aan het werk. De or
ders voor elektrische aandrijfsyste
men in tram. trein en metro stromen
binnen. Maar ook voor twee op
drachten uit Engeland en Indone
sië. in totaal goed voor honderd mil
joen gulden, heeft het bedrijf al zijn
vakmensen nodig.
Meer zelfs dan het aantal waar
over Holec nu beschikt. De bedrijfs-
school draait daarom op volle toe
ren. Speciaal voor herintredende
vrouwen is een negen maanden du
rende spoedcursus van start ge
gaan. Kinderopvang en aan de
schooluren aangepaste werktijden
maakten van de eerste wervingsac
tie al meteen een succes.
De metaal en de elektrotechniek
in Rijnmond gaan gebukt onder een
ernstig tekort aan personeel. In
steeds terugkerende discussies wij
zen overheid en werkgevers naar el
kaar als het gaat om betere scholing
en arbeidsvoorwaarden. Gerichte
wervingscampagnes zijn inmiddels
op gang gekomen, maar bieden op
de korte termijn nog geen soelaas.
Scholing kost nu eenmaal tijd.
Holec probeert dit probleem zelf op
te lossen. De eigen bedrijfsschool,
waar normaal plaats is voor hon
derd leerlingen, heeft er een praktij
kopleider bijgekregen en kan nu
dertig vrouwelijke kandidaten ex
tra opleiden voor een functie bin
nen het bedrijf.
De eerste lichting van vijftien her-
intreedsters is 22 augustus in oplei
ding gegaan, loopt vanaf januari
volgend jaar stage en komt in mei in
vaste dienst als assistent apparaten-
monteuse. Met deze groep is de eer
ste nood bij Holec gelenigd.
Om de aanwas van vakkundig
personeel ook voor de komende ja
ren te verzekeren, is een maand ge
leden een driejarige opleiding in het
kader van het leerlingstelsel, van
start gegaan. Herintredende vrou
wen tussen de 27 en veertig jaar. in
het bezit van Mavo 4 met wiskunde
of een afgeronde LBO-opleiding,
krijgen in een combinatie van leren
en werken het vak van apparaten-
monteur bijgebracht. De Holec-
school biedt hiervoor plaats aan
twaalf leerlingen, de eerste zes
vrouwen zijn inmiddels begonnen.
Volgens personeelschef J. de
Bree laat de geringere respons voor
de driejarige opleiding zich gemak
kelijk verklaren. "De eisen die wij
aan de vooropleiding stellen, zijn
vrij hoog; dat kan een belemmering
zijn. Bovendien zoeken wij voor
deze opleiding vrouwen die ouder
zijn dan 27 jaar: die leeftijdsgroep
staat toch wat meer van de techniek
af. Dat is de reden waarom nog
maar zes van de twaalf plaatsen zijn
bezet".
Holec besloot begin dit jaar zelf
iets te doen aan de problemen op de
arbeidsmarkt. Volgens De Bree
loopt het aantal kandidaten met een
afgeronde LTS-opleiding steeds
verder terug. Leerlingen blijken de
laatste jaren steeds vaker voor de
Mavo te kiezen. In Ridderkerk be
sefte men begin dit jaar dat voor
personeelswerving een nieuwe
doelgroep moest worden gezocht:
de herintredende vrouw. De res
ponse bij de eerste werving gaf aan
dat Holec op het goede spoor zit.
"De eerste groep van vijftien
vrouwen is gekozen uit vijfenveer
tig kandidaten. Met die response
waren we heel tevreden. Na een
voorlichtingsbijeenkomst en een
test bij het arbeidsbureau vielen
dertig vrouwen af', vertelt De Bree.
Voor de driejarige opleiding via het
leerlingstelsel viel het aantal kandi
daten wat tegen, maar Holec gaat
gewoon door op de ingeslagen weg.
"In april leiden we weer vijftien
vrouwen op voor het korte traject,
de eerste lichting leerlingen werkt
dan al in de praktijk", legt De Bree
uit.
1991 te be- VOorbeeld voorafgaand aan vut of
pensioen als vrije tijd worden op
genomen. De werkgevers vinden
Het hardst zullen de werkgevers- trouwens ongewenst dat werk-
onderhandelaars zich opstellen nemers volstrekt eenzijdig kunnen
waar vakbonden pogingen doen om -
een collectieve verkorting van de
werkweek tot stand te brengen of
de automatische prijscompensatie
(weer) binnen te halen. In die geval
len zullen de ondernemers elkaar werkgevers voor, zelfs al zou de i
DEN HAAG De Maatschappij
voor Industriële Projecten (MIP),
die vorig jaar op het randje van de
afgrond balanceerde en alleen nog
maar toekomst zou hebben als par
ticuliere onderneming, gaat samen
met APM, de participatiemaat
schappij van de ABN Bank. Dat
hebben beide partijen gisteren be
kendgemaakt.
De nieuwe participatiemaat
schappij die hierdoor zal ontstaan,
heeft een eigen vermogen van onge
veer 600 miljoen gulden en behoort
daarmee tot de grotere onderne
mingen op de markt voor risicodra
gend kapitaal in Europa. Als de fu
sie doorgaat wordt het belang van
de staat, met 57 procent van de aan
delen veruit de grootste aandeel
houder van de MIP, aanzienlijk ver
kleind. In de nieuwe, nog op te rich
ten holding, krijgt de staat een min
derheidsaandeel van 25 procent.
Daarentegen zouden de grootste
particuliere aandeelhouders van de
MIP, het pensioenfonds PGGM en
de Nationale Investeringsbank
(NIB), bereid zijn hun belang uit te
breiden tot ongeveer 10 procent. De
ABN-Amro Holding neemt een be
lang van tussen de 40 en 45 procent
in de nieuwe participatiemaat
schappij en wordt daarmee de
grootste aandeelhouder. De overige
tien procent komen voor rekening
van kleinere beleggers.
Risico
Omdat de staat nu nog een meerder
heidsaandeel heeft, moet het parle
ment eerst toestemming geven voor
de fusie. Maar op dit punt verwach
ten de partijen geen moeilijkheden,
omdat de staat toch al van plan was
zijn belang in de participatiemaat
schappij te verminderen.
Vorig jaar besloot de Tweede Ka
mer dat de staat zijn aandeel in de
MIP moet terugbrengen van 57 tot
49 procent. Dit als eerste aanzet tot
een volledige privatisering van de
MIP op langere termijn. Een half
jaar geleden zei directeur A.A. Olij
slager nog dat hij ernaar streefde
van de MIP een zelfstandige onder
neming te maken. Maar op een pers
conferentie naar aanleiding van de
fusieplannen zei hij gisteren, dat hij
destijds nog niet wist dat de ABN-
dochter belangstelling had voor een
fusie.
Volgens Olijslager beantwoordt
de fusie aan de doelstellingen die
vorig jaar werden geformuleerd om
de MIP vlot te trekken. "Door de fu
sie kunnen wij voortaan het risico
delen en kan de staat op eenvoudige
wijze zijn aandeel verminderen".
Bovendien kan na de samenvoe
ging, met het oog op de overige aan
deelhouders, een agressievere stra
tegie worden gevoerd die naar ver
wachting meer rendement oplevert,
aldus Olijslager. Daarbij denken de
fusiepartners aan uitbreiding met
participaties iri de Benelux, Duits
land en Frankrijk.
Versnelling
De MIP werd in 1982 opgericht met
de bedoeling de Nederlandse indus
trie een nieuwe impuls te geven
door veelbelovende startende on
dernemingen of nieuwe projecten
van bestaande bedrijven financieel
te ondersteunen. Een vermaard
voorbeeld is de financiële hulp bij
de ontwikkeling van de automati
sche versnelling door Van Doorne's
Transmissie. De MIP startte met
een kapitaal van één miljard gul
den, bijeengebracht door de staat
en particuliere banken en verzeke
ringsmaatschappijen.
In de opeenvolgende jaren stapel
den de verliezen zich op. Er was van
begin af aan rekening mee gehou
den dat de participaties pas na ver
loop van tijd winst zouden opleve
ren. Maar toen na zeven jaren nog
steeds geen winst te melden viel (in
1988 was het verlies van de MIP op
gelopen tot ruim 94 miljoen gulden)
kreeg de participatiemaatschappij
veel kritiek te verduren. Vorig jaar
werd voor het eerst een bescheiden
winst geboekt van goed 3 miljoen
gulden.
AMSTERDAM (ANP) - In de Ne
derlandse defensie-industrie gaan
volgens de Industriebond FNV de
komende vier tot vijf jaar 1500 tot
3000 banen per jaar verloren als ge
volg van de bezuinigingen op de be
stedingen aan defensie. Nationale
maatregelen voor financiële steun
of hulp bij de omschakeling naar ci
viele produktie hebben geen zin,
maar de overheid mag de defensie
industrie niet aan haar lot overlaten.
Dit pleidooi houdt de Industrie
bond naar aanleiding van een giste
ren gepresenteerd onderzoek naar
de werkgelegenheid in de Neder
landse defensie-industrie. Het Oe
cumenisch Studie- en Actiecen
trum voor Investeringen OSACI
heeft in opdracht van de bond bere
kend welke gevolgen de bezuinigin
gen op de defensie-uitgaven heb
ben voor de werkgelegenheid. Het
verwachte verlies van 1500 tot 3000
arbeidsplaatsen per jaar ligt overi
gens hoger dan de verwachting van
de defensie-industrie zelf. Die ver
wacht een verlies van in totaal 4000
van de 20.000 arbeidsplaatsen.
De Industriebond vindt dat voor
al munitie- en scheepsbouwbedrij
ven een beroep moeten kunnen
doen op bestaande steunregelingen
voor defensiebedrijven. Het kabi
net vindt dat defensiebedrijven
geen voorkeursbehandeling verdie
nen. Zij moeten op eigen kracht in
spelen op de veranderende markt.
De Industriebond wijst deze be
nadering af. "Met name de pro
bleembedrijven in de munitie en de
scheepsbouw zijn steeds in sterke
mate afhankelijk geweest van Ne
derlandse defensie-opdrachten, wat
zeker niet stimulerend is geweest
voor het ondernemerschap in de
richting van civiele alternatieven.
De overheid kan zich niet aan de
verantwoordelijkheid voor deze
grotendeels militaire gang onttrek
ken", aldus het rapport van het
OCASI.
De Industriebond pleit voor ge
richte steun. „Eerst plannen, dan
geld" is het uitgangspunt voor
steunverlening. Als bedrijven geen
mogelijkheden hebben om over te
schakelen naar civiele produktie,
moeten de bedrijven in samen
spraak met de bonden zorgen voor
vervangende werkgelegenheid.
Uit gesprekken met districtsbe
stuurders en kaderleden bij defen
siebedrijven komt een uiteenlo
pend beeld naar voren. Bij Fokker,
Van Rietschoten en Houwens,
Bronswerk, Van Halteren, Siemens.
Polynorm en Van Buuren-Van
Swaay worden weinig gevolgen
verwacht van de bezuinigingen en
zijn er voldoende mogelijkheden
om wegvallende produktie op te
vangen in de civiele sfeer.
Bij Van der Giessen-De Noord,
Delft Instruments, HSA, De Schel
de, RDM, MFT, DAF, De Kruit
hoorn, Eurometaal, BATA en Com-
bimac wordt wel banenverlies ge
vreesd als er niet snel een alternatief
voor de militaire produktie komt.
Volgens de bestuurders en kader
leden is het voor de meeste bedrij
ven te laat om nog aan een omscha
keling te beginnen. De bond zou
zich daarom sterk moeten maken
voor her-, om- en bijscholing voor
werknemers die hun baan verlie-
GRONINGEN (GPD) - Het Lande
lijk Actiecomité, dat zich sterk
maakt voor de belangen van de be
dreigde akkerbouwsector, legt een
financieel fundament voor nieuwe
boerenacties. Alle 15.000 akkerbou
wers in Nederland wordt binnen
kort gevraagd vijftig gulden over te
maken aan de Stichting Promotie
Akkerbouwbelangen.
Voor de spontane boerenacties in
maart was vooraf geen financiële
basis gelegd. Financiën voor bij
voorbeeld de huur van bussen en
trailers voor het vervoer van boeren
en tractoren naar Den Haag, het
etentje dat duizend boeren in We-
zep kregen aangeboden, overnach-
tingskosten en kantoorbenodigdhe
den, waren vooraf niet in kas. Het
geld, al met al zo'n kwart miljoen
gulden, is later door allerlei aan de
landbouw verbonden bedrijven op
tafel gebracht.
Benzineprijs lager
ROTTERDAM (ANP) Marktlei
der Shell verlaagt met ingang van
morgen de prijzen voor alle benzi
nes met vier cent per liter. Diesel
wordt twee cent per liter goedko
per. De benzineprijzen aan de pomp
komen met deze verlagingen op het
niveau van begin augustus, voor het
uitbreken van de Golfcrisis.
LELYSTAD Kanonnenvlees of kanonnenvoer zijn cynische aanduidin
gen van soldaten die geacht worden hun leven te geven in een oorlog. Maar
voor het zover is moet er worden gegegeten en Marinair Food in Lelystad
zorgt daarvoor. (foto anp)
ADVERTENTIE
UTRECHT (ANP) Douwe Egberts probeert binnenkort de
van Moskou aan de Nederlandse Drum-shag te krijgen. Met het doel
om de enorme Sovjet-markt te bewerken en de naar tabak lonkende
Sovjet-burger te winnen voor de Nederlandse shag vertrekt maandag
een bijzonder transport met 250.000 pakjes tabak naar Moskou.
De pakje worden verkocht in de staatswinkels. Aanvankelijk wilde
het bedrijf de pakjes shag gratis uitdelen in Moskou. Maar de Moskou-
se autoriteiten wezen dit plan af, omdat men wegens de huidige tabak-
schaarste opstootjes verwachtte en de Nederlanders onder de voet ge
lopen konden worden.
Geen uitstel GATT
De afsluiting van het wereldhan-
delsoverleg in de 'Uruguay-ronde'
zal zoals afgesproken plaatsvinden
tijdens ministersoverleg van 3 tot
en met 7 december in Brussel, on
danks de ernstige meningsverschil
len die er nog zijn. Dit heeft de di
recteur van de wereldhandelsorga
nisatie GATT, Arthur Dunkel, giste
ren verklaard. De onderhandelin
gen over verdere liberalisering van
de wereldhandel begonnen vier jaar
geleden in Uruguay.
Chemie-strijd
De Italiaanse regering eist van het
particuliere chemieconcern Monte
dison uiterlijk donderdag een be
slissing over de toekomst van Eni-
mont, een door ruzie verlamde geza
menlijke onderneming van Monte
dison met het staatsbedrijf ENI.
Montedison krijgt de keus zijn be
lang aan ENI te verkopen of de deel
neming van het staatsconcern over
te nemen.
Brazilië
De jaren tachtig die in Brazilië zo
vaak 'het verloren decennium' ge
noemd worden, lijken op het eerste
gezicht toch minder desastreus te
zijn geweest dan tot nu toe werd
aangenomen. Dat blijkt uit sociaal-
economische cijfers die door het
Braziliaanse Instituut voor geogra
fie en Statistiek (IBGE) zijn uitgege
ven. Volgens het IBGE geven de
meeste indexcijfers aan dat wel de
gelijk sprake is geweest van voor
uitgang.
EINDHOVEN - De bij de groot
scheepse reorganisaties van Philips
betrokken vakbonden blijven zich
verbazen over de maatregelen die in
Eindhoven over de tafel vliegen.
"Het drama is blijkbaar nog niet af
gelopen", aldus de woordvoerder
van de Industriebond FNV.
Ter Welle van de Bond van Hoger
Philipspersoneel zëi dat het er alle
schijn van heeft dat Philips de gif
beker tot de laatste druppel wil
leegdrinken. Hij heeft er vooral
moeite mee dat Philips geen geld
wil reserveren voor het verbeteren
van de efficiency. "Dat moeten de
verschillende bedrijfsonderdelen
uit de eigen budgetten betalen ter
wijl voor alle andere herstructure
ringen centrale voorzieningen wor
den getroffen. Dat stoort me", aldus
Ter Welle.
Versneld
Geschrokken door de heftige kri
tiek op de rooskleurige mededelin
gen van voormalig topman Van der
Klugt over de financiële ontwikke
lingen in het concern, terwijl enkele
weken later het bedrijfsresultaat
over het derde kwartaal tot een
schamele zes miljoen gulden gere
duceerd bleek, meent Philips de fi
nanciële onheilstijdingen nu zo snel
mogelijk in de publiciteit te moeten
brengen.
Zonder dat al op de gevolgen van de
voorgenomen plannen ingegaan
kan worden. "Philips acht deze
vroegtijdige mededeling over de ad
ditionele voorziening in het belang
van de financiële duidelijkheid en is
van oordeel dat hierdoor het her
stelprogramma wordt versneld", al
dus het persbericht van gisteren.
Door alle verliezen ten laste van
het resultaat over 1990 te brengen,
wordt het mogelijk over 1991 een
beter resultaat over de resterende,
wel winstgevende activiteiten te
verwachten. Volgens de medede
ling van het concern wordt een der
gelijke "aanzienlijke resultatenver-
betering" dan ook in de tweede
helft van het volgend jaar verwacht.
Winstgevend zijn op dit moment
in ieder geval de licht-divisie (hoe
wel de resultaten juist gedurende
het lopende jaar iets onder druk
kwamen) en de divisie consumen
ten-elektron ica (waaronder 80 pro
cent van het zeer winstgevende Po
lygram), die najaren van problemen
weer uit het dal krabbelt. In de divi
sie componenten zijn de zwaar ver
liesgevende 'chips' nog maar enkele
dagen geleden in een aparte divisie
ondergebracht, waardoor een ver
koop aan of een joint venture met
een ander concern een stuk eenvou
diger is geworden. Bij de overige
duizenden 'componenten' die door
Operatiekamer
Een gemengd beeld vertoont ook de
divisie voor professionele appara
tuur (van televisiestudio tot opera
tiekamer). Het ligt in de lijn van de
verwachtingen dat de komende we
ken voor onderdelen vaii de divisies
'componenten' en 'professionele
systemen' maatregelen zullen wor
den aangekondigd, die kunnen va
riëren van opheffing tot verkoop en
samenwerking met derden. Het
'portfolio-onderzoek' is echter nog
niet helemaal afgerond, zo wordt
gewaarschuwd.
Dit proces van het afstoten van
activiteiten die ook op de langere
termijn niet winstgevend worden
geacht, maar wel interessant zijn
voor bedrijven die op deze terreinen
gespecialiseerd zijn, is bij Philips al
enkele jaren aan de gang. Zo wer
den in Nederland onder meer de
kantine-diensten aan derden afge
stoten en wordt nog onderhandeld
r de
het
bedrijf van Philips. Internationaal
werden achtereenvolgens de grote
huishoudelijke apparaten (het 'wit
goed') als joint venture bij het Ame
rikaanse Whirlpool ondergebracht
en defensie-electronica bij het
Frans-Italiaanse CSG-Thomson.
Is er nou niet een showroom
in de buurt waar je kunt zien
hoe je je kantoor het best kunt
inrichten? Of de kantine, de
vergaderruimte, de receptie
en de...
Ja, in
Katwijk.
Ikenburgteweg
223 KE Katwijk
el 01718 *13943
X 01718*79945
projectmeubelen
Showroom en advies voor kantoren, instellingen, bedrijven, zalen.
