LEIDSCH
DAGBLAD
'Cynisch' bod Irak afgewezen
1
NODIG!
Nederland houdt toezicht
op vernietiging wapentuig
SPRUITEN
EN SLAVINKEN
Leerlingen knapper dan hun leraren
Hussein: alle westerse gijzelaars in maart vrij
BI
Hygt
i
Adii van Tiggelen tegen
Griekenland er niet bij
Mandela: strijd tegen
de apartheid opvoeren
Gijzelaars in Baghdad:
hij zegt wel vaker iets
MAANDAG 19 NOVEMBER 1990
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 39400 Prijs fl. 1,35
GRONINGEN (GPD) - Het is be
roerd gesteld met de kwaliteit van
de leraren die het vak maatschap
pijleer op de middelbare scholen in
Nederland moeten geven. Leerlin
gen blijken beter te weten hoe de
vork in de steel zit dan de leraren
voor de klas, die geacht worden hun
wat bij te brengen.
Dit blijkt uit een onderzoek van
drs. Jan Vis, van de Afdeling Maat
schappijleer van de Groninger uni
versiteit. Vis legde een aantal lera
ren maatschappijleer dat een bij-
scholingscursus volgde, een aantal
vragen voor uit het eindexamen
maatschappijleer van 1988. Het
bleek dat de leraren slechts 26 pro
cent van de vragen correct wisten te
beantwoorden. De scholieren die
zich in 1988 over deze eindexamen-
opgaven hadden gebogen, wisten
61 procent van de vragen correct te
beantwoorden. Aardig detail is nog
dat de leraren geschiedenis die het
vak staatsinrichting geven, iets be
ter met het eindexamen uit de voe
ten konden dan hun collega's die
maatschappijleer geven. Met ge
middeld 52 procent goed beant
woorde vragen deden de leraren ge
schiedenis het echter nog steeds
slechter dan de leerlingen.
Over de oorzaak hiervan zegt Vis:
"Toen in 1968 het huidige stelsel
van het middelbare onderwijs is in
gevoerd, is bepaald dat iedereen die
een eerstegraads bevoegdheid in
welk vak dan ook had, ook maat
schappijleer mocht geven. Het
maakte niets uit of je nu een be
voegdheid had om gymnastiek of
Frans of geschiedenis of Neder
lands te onderwijzen. Het is natuur
lijk te gek om los te lopen om te ver
onderstellen dat een gymnastiekle
raar of een leraar Frans capabel is
om maatschappijleer te geven. In
1981 kwam men tot het inzicht dat
het zo niet langer meer kon. Toen is
de bevoegdheid om maatschappij
leer te mogen geven ingeperkt tot
een aantal studievakken." Maar in
het rijtje eerstegraads bevoegdhe
den waarmee men nog maatschap
pijleer mag geven bleven vakken
staan als theologie, psychologie en
pedagogie.
Bevoorradingsschip
en twee fregatten
op weg naar Golf
DEN HELDER (ANP) - Vanuit Den
Helder zijn vanmorgen drie Neder
landse marineschepen vertrokken
naar de Perzische Golf. De schepen
zullen daar begin december arrive
ren om de twee Nederlandse fregat
ten, die sinds begin oktober in de
Perzische Golf zijn, af te lossen.
Om 8.15 uur zette het bevoorra
dingsschip HMs Zuiderkruis koers
naar de Golf. Om 11.00 uur vertrok
ken vervolgens ook het luchtverde
digingsfregat HMs Jacob van
Heemskerck en het standaardfregat
HMs Philips van Almonde. In totaal
zijn ongeveer zeshonderd beman
ningsleden aan boord.
Spijbelen op mavo
raakt uit de mode
UTRECHT (ANP) - Spijbelen raakt
uit de mode. Tussen 1986 en 1988
nam het wegblijven van school on
der mavo-leerlingen van veertien
scholen in de grote steden drastisch
af. Dat constateert althans C. Baer-
veldt in een proefschrift waarop hij
30 november promoveert.
Baerveldt deed zijn onderzoek in
opdracht van het ministerie van jus
titie. De onderzoeker was niet in de
eerste plaats geïnteresseerd in
schoolverzuim, maar in criminali
teit. Hij onderzocht wat scholen
kunnen doen om winkeldiefstal en
vandalisme door leerlingen te be
perken. En passant ontdekte hij de
verandering in het verzuimgedrag.
In twee jaar tijd nam het spijbelen
van losse uren in klas drie van de
mavo van de onderzochte scholen
af met een derde-.Het spijbelen van
gehele lesdagen verminderde zelfs
met de helft. Volgens Baerveldt
heeft dat niets te maken met een be
tere aanpak vanuit school, maar
raakt spijbelen gewoon 'uit'.
gisteren op /iet terrein vun, uv x du, uum ^civot.
kaanse marineschip 'Algol'. (Pagina 3: Amerikaans Icgertransport begonnen)
Hwff>
'S x. jflHj
i £9089
AÊBk
Müülfl
ijji
i
Peter Schilperoort.
Peter Schilperoort
(71) overleden
DEN HAAG (ANP) - Peter Schilper
oort, de leider van het internatio
naal befaamde orkest The Dutch
Swing College Band, is afgelopen
zaterdag op 71-jarige leeftijd in het
St. Elisabeth ziekenhuis in Leider
dorp overleden.
In mei van dit jaar vierde de
Dutch Swing College Band zijn 45-
jarig bestaan en Schilperoort zijn
45-jarig leiderschap. Hij was tot
voor kort actief, ook al noopte een
virusziekte hem in 1988 tot een lang
durige pauze en draaide hij ook
daarna niet echt meer op volle toe-
(Pagina 19: De man die de jazz toegan-
Regen
In de nacht en ochtend regen. In de
middag van het westen uit enkele op
klaringen, afgewisseld door een bui.
Minimumtemperatuur omstreeks 6
graden. Middagtemperatuur ongeveer
8 graden. Wind uit zuidwest tot west,
matig, aan de kust en op het IJsselmecr
eerst nog krachtig of hard.
De vooruitzichten voor woensdag tot
en met zaterdag: Aanhouden wissel
vallig en enkele buien. Middagtempe
ratuur ongeveer 7 graden. Later in de
week in de nacht mogelijk vorst aan de
22 PAGINA'S
PARIJS (GPD) Nederland gaat
vanaf vandaag toezicht houden op
de grootste vernietiging van wapen
tuig in de geschiedenis. Dat is een
gevolg van de ondertekening, van
daag in Parijs, van het verdrag dat
de vermindering van de conventio
nele strijdkrachten in Europa (CFE)
regelt. Nederland zelf moet voor
april 1994 170 tanks, 387 pantserge-
vechtsvoertuigen en 231 kanonnen
afstoten of vernietigen.
De Franse president Mitterrand
zette vanmorgen als eerste zijn
handtekening onder het verdrag,
dat in totaal zal leiden tot de vernie
tiging of terugtrekking van meer
dan 100.000 tanks, kanonnen, pant
serwagens. vliegtuigen en helicop
ters uit het gebied tussen Atlanti
sche Oceaan en Oeral. Na Mitter
rand tekenden de presidenten Bush
en Gorbatsjov, gevolgd door de lei
ders van de overige NAVO- en War-
schaupactlanden.
Daarna werd het boek met hand
tekeningen overhandigd aan de Ne
derlandse minister van buitenland
se zaken Van den Broek. Nederland
is door de landen van NAVO en
Warschaupact aangewezen als 'de-
positaris', wat betekent dat Neder
land toezicht moet houden op de
uitvoering van het CFE-verdrag.
De ceremonie ging vooraf aan de
opening van de topconferentie van
de leiders van de landen van de
Conferentie voor Veiligheid en Sa
menwerking in Europa (CVSE). Dat
zijn alle Europese landen (behalve
Albanië), de VS en Canada. In Parijs
zullen de staatshoofden en rege
ringsleiders van deze landen hun vi
sie geven op de toekomst van Euro
pa. De presidenten Bush en Gor
batsjov kwamen vandaag al aan de
beurt, evenals premier Lubbers die
zijn plan voor een energiegemeen
schap met Oost-Europa opnieuw
toelichtte.
De uitkomst van de CVSE-top
staat al op voorhand vast. Behalve
de ondertekening van het ontwape-
ningsa)tkoord levert de top woens
dag een slotverklaring op, waarin
de 34 'landen hun blijdschap uit
spreken over de ontwikkelingen
van het voorbije jaar in Oost-Euro
pa en de Duitse eenwording wordt
toegejuicht.
In de marge van de top zullen
Bush en Gorbatsjov morgen in het
Elysée elkaar ontmoeten om te pra-
WILDE RIT - Een Sovjet-militair
die afgelopen nacht met een pant
servoertuig een urenlange wilde rit
door Berlijn en omgeving maakte,
heeft daarbij aanzienlijke materiële
schade aangericht. De politie deel
de mee dat de militair vanochtend
pas na het inroepen van hulp van
het Sovjet-leger tot stoppen kon
worden gedwongen door met een
deken het vizier van het pantser
voertuig te bedekken.
ten over de Golfcrisis. Bush pro- ligheidsraad, die het gebruik van
beert van Gorbatsjov steun te krij- geweld tegen Irak zou moeten toe
gen voor een resolutie in de VN-vei- Staan. (zie verder pagina 2)
JACKSONVILLE - Volgens het Guinness Book of Records 'i
relds oudste mens, Carrie White, eet een stuk taart op het feestje ter
gelegenheid van haar honderdzestiende verjaardag. Guinness
beeft baar vorig jaar, toen zij honderdvijftien werd, officieel de ti
tel van oudste mens verleend. (foto afp>
Elke dinsdag en woensdag vu
hebben we groente en vlees
in de aanbieding.
Spruiten,
net, 750 gram
Slavinken,
kilo Mt90-12.90
100 g @®8®k59",
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
ROTTERDAM - Een lid van het Amerikaanse Verkeerscommando in Europa (MTMC) gebaart een bestuurder
an een legertruck van een treinwagon af te rijden. De eerste transporten met Amerikaans legermateriaal zijn
ECT in Rotterdam gelost. De voertuigen werden aan boord gebracht van het Ameri-
(foto ANP)
WASHINGTON/DEN
HAAG (GPD/Rtr/AFP/AP)
De Amerikaanse en Britse
regeringen hebben afkeu
rend gereageerd op het voor
stel van Irak om alle 2.000
westerse gijzelaars in de pe
riode van Eerste Kerstdag
tot 25 maart vrij te laten.
Voorwaarde voor Irak is dat
de 'atmosfeer van vrede' in
die periode niet mag worden
verstoord.
President Bush en premier That
cher wezen vanmorgen in Parijs op
een gezamenlijke persconferentie
het voorstel van de hand, nadat bei
der ministers van buitenlandse za
ken gisteravond hetzelfde hadden
gedaan. "Het cynisme om op kerst
dag te beginnen met de vrijlating zal
door de wereld als een list worden
beschouwd", aldus Bush. Thatcher
beschuldigde Saddam Hussein van
ernstige wreedheid en kwaadaar
digheid.
De enige manier voor Hussein
een oorlog in de Golf te vermijden,
zo zei Thatcher, is zich terug te trek
ken, "snel en volledig". Ze verklaar
de dat Hussein met geweld moet
worden verdreven wanneer hij zich
niet snel terugtrekt. Bush zei dat de
Iraakse president 180 graden van
koers moet veranderen en onmid
dellijk Kuwayt verlaten. Bush en
Thatcher zijn in Parijs voor de Con
ferentie over Vrede en Samenwer
king in Europa.
Amerikaanse regeringsfunctio
narissen zeiden gisteren dat het niet
toevallig zal zijn dat de genoemde
periode samenvalt met de tijd waar
in een Amerikaanse aanval het
meest waarschijnlijk is. Als in janu
ari de 150.000 tot 200.000 extra man
schappen in Saudi-Arabië aanko
men, begint een periode van twee
maanden waarin de Amerikanen
met het meeste kans op succes aan
een aanval zouden kunnen begin-
Frankrijk heeft VS-minister Ba
ker (buitenlandse zaken) toegezegd
een resolutie van de Verenigde Na
ties te zullen steunen die het ge
bruik van geweld tegen Irak goed
keurt. Amerikaanse functionaris
sen hebben dat gisteren verklaard.
President Bush herhaalde dit week
einde in Duitsland nog eens dat hij
een vreedzame oplossing van de
Golfcrisis wenst, maar dat hij alle zaamheid. "Wij zijn e
opties openhoudt. gezind volk, maar g
Amerikaanse mariniers hebben roeP u °P de strijd tegen de apart- het Afrikaanse Nationaal Congres
Adri van Tiggelen behoort niet
tot de selectie van achttien
man die bondscoach Rinus Mi-
chels koos voor het EK-kwali-
ficatieduel van aanstaande
woensdag tegen Griekenland.
Dat betekende een bittere te
genvaller voor de verdediger
die destijds deel uitmaakte
van het team dat in München
de Europese titel in de wacht
sleepte. Van Tiggelen maakte
afgelopen zaterdag zijn ren
tree in de basis van An-
derlecht, nadat hij eerder door
trainer Aad de Mos naar de re
servebank was verbannen.
Ook PSV—spits Juul EUerman
viel af.
In Melbourne maakte de
Nederlandse hockeyploeg een
bliksemstart in het toernooi
om de Champions Trophy. Na
een 5-0 overwinning op Groot-
Brittanië versloeg het team
van coach Rob Bianchi ook de
Sovjet-Unie met 1-0. Samen
met Australië voert Oranje nu
de ranglijst aan. Woensdag is
West-Duitsland de tegenstan
der.
Andre Agassi beleefde in
Frankfurt de mooiste dag van
zijn leven. Na in de halve fina
le het Westduitse idool Boris
Becker te hebben uitgescha
keld, rekende hij gisteren in
de eindstrijd van het ATP
World Championship tennis af
met de nummer één van de we
reld, Stefan Edberg. De 20-ja-
rige Amerikaan verdiende met
zijn zege het lieve sommetje
van 950.000 dollar. In New
York legde Monica Seles be
slag op het Masters bij de
vrouwen. De Joegoslavische
klopte in de finale de Argen
tijnse Gabriella Sabatini.
JOHANNESBURG (AP/AFP/Rtr) ken gevonden van 19 mensen, die
- ANC-leider Nelson Mandela heeft met kogels en bijlen om het leven
gisteren in een stadion in Johannes- zijn gebracht,
burg zijn aanhangers opgeroepen
de strijd tegen de apartheid te ver
hevigen door gebruik te maken
De lijken lagen verspreid in Zon-
kwezizwe, een kamp van uit karton,
plastic en hout opgetrokken hutjes
vandaag opnieuw een landingsoefe
ning op een strand in Saudi-Arabië
afgelast wegens harde wind en zwa
re zeegang. Om dezelfde reden was
gisteren ook een oefening afgebla-
heid te intensiveren", aldus Mande-
la. In het stadion waren 15.000 aan
hangers van het ANC.
De Zuidafrikaanse politie heeft
vandaag in
ten zuiden
DEN HAAG /BAGHDAD tieleiders in de Kamer noemen Hus-
(ANP/GPD) Het voorstel van seins voorstel "belangrijk". Morgen
Saddam Hussein om de gijzelaars in vertrekt een Belgische missie naar
•ak. Ondanks uitgebreid overleg
Nederland als onder de gij- het afgelopen weekeinde is nog
duidelijk of Nederland ook
Irak vanaf Kerstmis vrij te laten
zowel
zeiaars in Baghdad met ongeloof
verbijstering ontvangen.
"We moeten natuurlijk eerst eens
kijken of het ook echt gaat gebeu
ren, maar in principe is het goed
nieuws", aldus Martin Bronkhorst,
woordvoerder van de Nederlandse
gijzelaars. Hij benadrukt dat Hus
sein wel vaker iets heeft gezegd
waarover later niets meer werd ge
hoord. Bronkhorst blijft pleiten
voor een Nederlandse missie naar
Irak om de gijzelaars vrij te krijgen.
Wel is hij bereid de gang van zaken
rond de baggeraars af te wachten.
"Uit watje hier hoort, zou je kunnen
opmaken dat hun vertrek nog een
kwestie van dagen is", aldus Bronk
horst.
De Nederlandse Rode Kruis-ver-
tegenwoordiger Tjittes, die de bag
geraars heeft bezocht, is voorzichtig
optimistisch over Husseins voor
stel. "Het is een hoopvol teken,
maar het zou spijtig zijn als pas op
25 december met vrijlating wordt
begonnen", aldus Tjittes, die pro
beert tien zieke gijzelaars eerder uit
Irak te krijgen.
Dominee Wouters van het Fami-
liecomité Gegijzelden Vrij, is "ver
bijsterd, verbluft, verblijd en be
zorgd". Wouters: "Als dit weer een
periode van zware onderhandelin
gen wordt en als bij nader inzien
een te grote hoop is gewekt, dan zal
dit een zeer zware belasting beteke
nen voor de gegijzelden". De frac-
Mandela en Zulu-gastarbeiders
die de Inkatha Vrijheidspartij van
chief Mangosuthu Buthelezi steu
nen. Die gewelddadigheden kost-
illegale krottenwijk ten 35 mensen het leven.
Johannesburg de lij- De afgelopen 24 uur zijn bij bloed
ige confrontaties tussen de beide
facties 14 mensen gedood. Vandaag
werden 2 blanke politieagenten
neergeschoten in het woonoord
Zwide nabij Port Elizabeth toen
schutters het vuur op hun patrouil
lewagen openden. Daarbij kwam
ook een zwarte om.
Bij aanvallen op twee treinstations
in Soweto, het grootste woonoord
nabij Johannesburg, werd een man
gedood en raakten twee anderen ge
wond. Gistermorgen was het zwarte
getto Crossroads, nabij de Kaap. het
toneel van heftige gevechten, waar
bij een dode en een gewonde vielen
en tientallen woningen afbrandden.
óók voor de
sportpagina's
Zes dagen per week
kompleet nieuws, tips en
trends. Dat wil ik niet missen!
Ik neem een proefabonnement voor
7 weken en betaal slechts f 27,50
Ik neem een kwartaalabonnement f 74,15*
Ik neem een jaarabonnement f 285.50*
Voor het abonnement ingaat ontvang ik de krant twee weken gratis!
(aankruisen wat van toepassing is)
Naam
Adres
Postcode
Woonplaats.
.Tel..
Deze' bon in een envelop, zonder postzegel, sturen naar
Leidsch Dagblad. Antwoordnummer 10050.
2300 VB Leiden. U kunt ook bellen: 071-161400
