Spoedberaad over Sovjetunie crisis in Heseltine ziet zijn geduld eindelijk beloond df I leurt Nog geen besluit Bush over oorlog Van Cleef Milieuoverlast mijnen prijs van de apartheid 'Strijd van Israël tegen de Palestijnen is oorlog' 'Ramp voorkomen van overwinning Labour' DONDERDAG 15 NOVEMBER 1990 BUITENLAND PAGINA 7 Parlement dwingt debat af JOHANNESBURG - In Zuid- Afrika gaan steeds meer stemmen op iets te doen tegen de milieuover- last die wordt veroorzaakt door de duizenden mijnen en steengroeven. Zuur afvalwater sijpelt in de rivie ren die worden gebruikt voor drink water en irrigatie, terwijl enorme bergen arseenhoudende stof vlakbij rivieren en dorpjes worden ge dumpt. "De winning van mineralen houdt altijd risico's in voor het milieu", aldus een recent onder- Afrika een ernstige bedreiging haalde om zijn land te irrigeren, vormt voor het milieu. "Alle maat- jarenlang ernstig vervuilden. "Het schappijen die goud delven, heb- water is'zo zout dat het net is alsof j ben problemen met het weglekken je planten besproeit met zeewater' afvalwater", zegt Fanie aldus Reynolds. "De planten zoeksrapport Geldenhuys, die als milieu-r ger bij een mijnbouwonderneming ovens. Daardoor ontstaan arseen houdende gassen die door de schoorstenen de lucht in worden geblazen en komt er arseenhouden de stof vrij, die een mijnbouwmaat- schappij op de een of andere manier moet zien kwijt te raken. De mijnen proberen een deel van deze stof te verkopen en zuiveren de rest voor zijn land te irrigeren, al ze het ergens dumpen. Maar dat ontzettend smerig karwei dat zout dat het net is alsof je allerlei problemen met zich mee- brengt", aldus de ingenieur. Zuid-Afrika heeft verschillende wetten om de mijnbouwactiviteiten branden en er vormt zich e MOSKOU (AFP/ANP/AP/Rtr) - De afgevaardigden van het parlement van de Sovjetunie hebben gisteren met grote meerderheid een morgen te houden debat met president Gor- batsjov afgedwongen over de rampzalige situatie in het land. Gorbatsjov heeft toegezegd dat hij beide kamers van het parlement in een gemeenschappelijke vergadering zal toe spreken over onder meer het toekomstige Unieverdrag en de problemen met de Russische Federatie. Institute. "Door explosies en graaf werkzaamheden worden duizenden tonnen gouderts naar de oppervlak- het Worldwatch werkt. "In gouderts zit veel zwavel- niet uitkomen". korst op het land waardoor zaden te reguleren, te gebracht, die tot een fijn poeder huys. worden vermalen, dat vervolgens ijzer, dat als het wordt blootgesteld t water en lucht een soort zwavel- produceert", aldus Geiden- die bevatten paar clausules over de be- In de mijnstreek rond Barberton. scherming van het milieu. De straf Ook de steenkoolmijnen de plek in Zuid-Afrika het eerst goud werd gevonden, dreigt een enorme milieuramp door wordt gewassen met schadelijke Transvaal, ongeveer 120 kilometer De afgevaardigden, die gisteren na st0nd aan een officiële terreur die een reces van bijna twee weken hun aan honderdduizenden mensen het werk hervatten, klaagden over de leven heeft gekost, moeilijke omstandigheden in hun Gorbatsjov bevestigde in zijn toe- regio. Zij twijfelen volgens persbu- spraak tot de militairen dat hij en reau Tass ook aan het nut van hun jeltsin hadden besloten een com- werk, nu de parlementen van ver- missie op te zetten bestaande uit mi- schillende Sovjetrepublieken die nisters en ambtenaren van de cen- zich soeverein hebben verklaard, de trale overheid en van de Russische besluiten van het nationale parle- regering, die zal overleggen over de ment naast zich neerleggen. Daar- bevoegdheden van de Russische om besloten zij de agenda gisteren Federatie ten opzichte van de cen- volledig om te gooien en overleg trale overheid. Tegelijkertijd zullen met Gorbatsjov prioriteit nummer vertegenwoordigers van de vijftien één te geven. republieken werken aan een verde- Grootste dwarsligger voor Gor- re invulling van het unieverdrag dat batsjov is de Russische Federatie, het oude verdrag van 1924, de basis die onder leiding van president Bo- van de huidige Sovjetunie, moet ris Jeltsin het gezag van Moskou vervangen, stelselmatig ondermijnt. Gor batsjov zei dinsdag tijdens een bij- Georgië eenkomst met hoge militairen dat M d blemen breiden zich cLïï, voor Gorbatsjov intussen alleen hecht aan samenwerking tussen Jeltsin en de centrale autoriteiten in maar mt; Met d ..Sf.Tr h5™!= Moskou. Als die samenwerking er J™ van 15* vanrSs niet komt. staat de Sovjetunie vol- k°e.rdla £8S!l8£™ ,Sf°rg'8 gens hem een bloedbad te wachten LlïilfPJnïufhJ!" &SÖifn ChmeSe p" Culturele Kevoiutie. zich gisteren uit voor een geleidelij- Gorbatsjov zette Jeltsin bij hun ke afscheiding van de Sovjetunie en ontmoeting onder druk om het het bereiken van volledige onafhan- nieuwe unieverdrag te onderteke- kelijkheid. nen, waardoor de vijftien Sovjet-re- Ghamsakoerdia, al sinds de jaren publieken zich aaneen zouden moe- vijftig een politieke dissident, werd ten sluiten tot een nieuwe Unie van do.or het parlement met een over- Soevereine Republieken. "Die Unie weldigende meerderheid tot presi- van Soevereine Republieken is de dent gekozen. Zijn overwinning be- laatste loopgraaf, om in het militaire tekent het einde van zeven decen- jargon te blijven", zo betoogde Gor- nja communistische heerschappij batsjov. "Daarna begint het uiteen- jn de republiek, vallen van de staat, en dan kan een Premier Prunskiene van Litou- situatie ontstaan die erger is dan de wen zei gisteren dat de republiek al- Culturele Revolutie in China". Hij bevoorading naar Moskou zal refereerde aan het laatste decenni- stoppen als de Sovjet-regering het um van de Chinese leider Mao Ze- handelsembargo tegen de repu- dong, onder wiens leiding de Volks- bliek hervat. Sovjet-premier Ryzjk- regering de prijzen op luxe goede ren, zoals bont, meubels en kaviaar, te verhogen. Volgens het Russische parlement moet zij eerst de intro ductie van vrije winkelprijzen goed keuren. Volgens het rapport 'De\prijs van de apartheid voor het milieu' heeft Zuid-Afrika de mijnbouw altijd als stoffen heeft al ten oosten van Johannesburg, het noorden van de provincie Natal, produceren zuur afvalwater dat de omgeviftg verontreinigt. Het weglekken van giftige afval- overtreding van de regels niet meer dan een geringe boete. Toch lijken een paar mijnbouw- wolken arseengas^ die de^gj)udmij- ondernemingen, althans binnen de j ien directiekamers, wat meer oog te de krijgen voor de schadelijke gevol gen van hun activiteiten. Volgens i aantal milieu- i uitstoten en door het dumpen van arseenhoudende stof buurt van dorpen en riviere: "Het gouderts in deze streek - evenals dat in Botswana en Zimba bwe - verschilt van het erts in Wit- watersrand", legt een mijnbouwin- heilige koe behandeld, bang dat rampen veroorzaakt. In oktober genieur uit. "Het zit in rotsen die de geldstroom die de apartheid stand houdt, wordt onderbroken. Mijnbouw-ingenieurs zijn het er over eens dat de mijnbouw in Zuid- vertelde Paul Reynolds, hoog gehalte aan arsenicumpy- uit het district Standerton. tegen riet hebben. De klassieke methode Butch Smuts, als ecoloog verbon den aan de Anglo American Corpo ration, een van de grootste mijn- bouwondernemingen in Zuid-Afri ka, heeft het management besloten dat niet wordt begonnen met nieu we projecten zonder dat wordt ge keken naar de effecten voor het milieu. republiek i tot 1976 bloot Hoofdofficier: amnestie voor DDR-spionnen BERLIJN (AP) - De Duitse hoofdof ficier van justitie Alexander von Stahl vindt dat voormalige Oost- duitse spionnen en hun legendari sche chef Markus Wolf amnestie moeten krijgen. Von Stahl is ver plicht Wolf aan te houden zodra deze zich in Duitsland vertoont. Het weekblad Stern wist vorige week te melden dat Wolf zeker van plan was naar Duitsland terug te keren. De hoofdofficier zei weinig waar de te hechten aan het arrestatiebe vel dat tegen Wolf is uitgevaardigd, maar niet wat hij daarmee precies mee bedoelde. Wolf heeft tijdens- zijn 29-jarige loopbaan enkele spec taculaire staaltjes van inlichtingen werk laten zien. Zijn belangrijkste succes was het plaatsen van een spion in de kanselarij van de vroe gere Westduitse regeringsleider Willy Brandt. Bangladesh Bij rellen tussen voor- en tegenstan ders van de Bengalese president Hussain Muhammed Ershad zijn gisteren in Dhaka 8 mensen gedood en 400 mensen gewond geraakt. De gevechten begonnen nadat groepen anti-regeringsgezinde arbeiders bussen blokkeerden waarin aan hangers van president Ershad op weg waren naar een bijeenkomst van de Jatiya Partij. De politie opende het vuur om de groepen uit een te drijven. Schengen-akkoord Italië treedt 27 november toe tot het akkoord van Schengen, dat in juni werd ondertekend door de Bonds republiek Duitsland, Frankrijk en de Benelux-landen. De deelnemers aan het Schengen-akkoord streven naar de afschaffing van interne grenscontroles en een geharmoni seerd vreemdelingen-toelatingsbe- leid. Albanië Het communistische Albanese par lement heeft een kieswet goedge keurd waarin de mogelijkheid is op genomen geheime verkiezingen te houden en uit meerdere kandidaten te kiezen. Daarnaast hebben de par lementariërs aangedrongen op ver gaande hervormingen van de grondwet. India Bij een nieuwe uitbarsting van reli gieus geweld in New Delhi zijn gis teren twee hindoes gedood. Vol gens het persbureau UNI zijn zeker 25 mensen gewond geraakt. De poli tie arresteerde ten minste 20 men- Duitsland Duitsland is van plan volgend jaar 2,5 miljard mark (2,8 miljard gul den) minder uit te geven aan defen sie. Dat heeft minister van financiën Theo Waigel gisteren bekendge maakt. heeft de drie Baltische republie ken gedreigd met sancties om hen zo te dwingen de eigen monetaire stelsels en hun banden met het bui tenland op te heffen. BERLIJN - De politie in Berlijn arresteert een jongen die protesteert tegen de ontruiming van kraakpanden in Ook de Russische Federatie heeft de Mainzerstrasse. Zo'n 50.000 mensen - krakers en sympathisanten - betoogden gisteravond in het oostelijke deel van Berlijn tegen het optreden van de politie bij de ontruiming en eisten de vrijlating van alle gearresteerde actie voerders, 325 in totaal. De demonstratie, die door een groot aantal agenten werd bewaakt, stond onder leiding van prominente leden van de voormalige Oostduitse oppositiebeweging Neues Forum. (foto epa> de politiek van Gorbatsjov verder ondergraven. Het parlement over stemde een decreet van de centrale JERUZALEM (AP) - Volgens de Israëlische minister van defensie, Arens, is de strijd van Israël tegen de Palestijnse 'intifada' een oorlog die niet via de normale, legale kana len kan worden gestreden. Arens verdedigde gisteren met die woor den de arrestatie van drie vooraan staande Palestijnen, die een dag eerder uit voorzorg zonder vorm van proces voor een halfjaar achter de tralies werden gezet. Israël heeft gisteren in een groot deel van de bezette gebieden uit gaansverboden ingesteld om te voorkomen dat Palestijnen de straat op gaan om te herdenken dat het vandaag twee jaar geleden is dat de PLO de Palestijnse staat uitriep. Het uitgaansverbod moet zo'n 420.000 mensen thuis houden. Op de Westoever zijn ook de scholen gesloten. In Israël werden gisteren 1350 Palestijnse arbeiders aange houden die geen veiligheidspasjes bij zich droegen. Linkse Israëliërs hebben gepro testeerd tegen de arrestatie van de drie Palestijnen. Yossi Beilin van de Arbeiderspartij waarschuwde dat de arrestaties mogelijk meer onno dig bloedvergieten tot gevolg heb ben. Volgens de Israëlische rege ring zijn de mannen sleutelfiguren in de Palestijnse opstand. Hun vast houding wordt door de regering ge rechtvaardigd aan de hand van noodwetten uit 1945. De minister van arbeid, Magen, zei gisteren voor de Israëlische ra dio dat de regeripg het aantal Pale stijnse werknemers uit de bezette gebieden in Israël tot minder dan de helft wil terugbrengen. Magen ver wacht dat daardoor 60.000 tot 100.000 Palestijnen werkloos raken. Hun plaatsen kunnen worden inge nomen door immigranten uit de Sovjetunie en uit dienst ontslagen soldaten, aldus de minister. De VN-Veiligheidsraad aan vaardde gisteren de Israëlische voorwaarden rond de komst van een VN-gezant, die in Israël komt praten over de mogelijkheden om meer bescherming te bieden aan de rechteloze Palestijnen. Israël heeft bedongen dat de gezant geen onder zoek verricht naar het politie-optre- den op de Tempelberg van 8 okto ber waarbij 21 Palestijnen de dood vonden. Franse regering komt scholieren tegemoet PARIJS (GPD) - De Franse rege ring heeft na de aanhoudende scho lierenprotesten ruim 1,3 miljard gulden extra beschikbaar gesteld voor het opknappen van in verval geraakte schoolgebouwen. Een be drag van nog eens 167 miljoen gul den wordt in overleg met onder wijspersoneel, leerlingen en de ou ders besteed. Minister Jospin (on derwijs) hoopt dat hiermee de span ning onder de middelbare scholie ren zal zakken. BEGIN 1991 GOED IN DE ENGELBERTHA HOEVE. RESERVEER NU UW NIEUWJAARSRECEPTIE, LUNCHES OF DINERS. Een zakelijk goed begin vraagt om een optimaal relatie- onderhoud. Ontvang uw klanten en prospects in de sfeervolle ambiance van de Engelbertha Hoeve. Top-chefkok Jaap Maijenburg stelt speciaal voor uw nieuwjaars bijeenkomst een "custom made" arrangement samen. Voor inlichtingen en reserveringen Engelbertha Hoeve Hoge Morsweg 140 - 2332 HN Leiden WASHINGTON/BAGHDAD/ABU DHABY (GPD/Rtr/AP/AFP) - De Amerikaanse president Bush heeft nog niet besloten of hij geweld zal gebruiken om Irak uit Kuwayt te verdrijven. Dat heeft hij gisteren ge zegd in een gesprek met Congreslei ders. De uitspraak van de president be tekent dat een spoedige aanval op Irak onwaarschijnlijk is. Dat was een hele geruststelling voor de Con gresleiders, omdat zij bang waren dat Bush wel eens snel het sein tot de aanval in de Golf zou kunnen ge- Die ongerustheid ontstond toen Bush vorige week donderdag be kendmaakte het aantal Amerikaan se militairen in de Golf aanzienlijk uit te breiden. Later bleek dat het om vrijwel een verdubbeling van het aantal manschappen ging. Bush zei daarbij dat hij de extra troepen nodig had om tot de aanval tegen Irak te kunnen overgaan, als dat no dig mocht zijn. Vooral de Democraten maakten begin deze week duidelijk, het daar in het geheel niet mee eens te zijn. Zij zeiden te vinden dat Bush veel te hard van stapel loopt en dat eerst maar eens moet worden afgewacht of de economische sancties tegen Irak effect hebben. De congresleiders vroegen de president gisteren door te gaan met diplomatieke stappen binnen het raamwerk van de VN en de sancties tijd te gunnen. Sommige leiders vroegen daarbij zelfs om een wacht- periode van anderhalf jaar. Irak wil dat Arabische leiders te gen Baghdad gerichte besluiten on gedaan maken alvorens akkoord te gaan met het houden van een spe ciale Arabische top. Dat heeft het Iraakse persbureau INA gisteren gemeld. INA haalde de Iraakse vice- premier Ramadan aan die als bijko mende voorwaarde stelde dat veel vooroverleg tussen de Arabische leiders moet worden gepleegd om een succesvolle top te garanderen. Ramadan maakte zijn opmerkin gen na een onderhoud met de Marokkaanse koning Hassan. De koning riep afgelopen zondag op tot een Arabische top als "laatste kans" om te voorkomen dat er een oorlog in het Golfgebied uitbreekt. "De top moet de resoluties van tafel vegen die op de schandelijke bijeenkomst in Cairo zijn aangenomen en die een scheuring hebben veroorzaakt in het Arabische front tegenover de sa menzweringen die de Verenigde Staten en zijn handlangers tegen Irak op touw zetten", aldus Rama dan. Ramadan doelde met zijn opmer kingen op de Arabische top van 10 augustus in Cairo waar twaalf Ara bische leiders de onmiddellijke en onvoorwaardelijke terugtrekking van Iraakse troepen uit Kuwayt eis ten en besloten tot het inroepen van buitenlandse militaire hulp. De Saudische minister van bui tenlandse zaken, prins Saud al-Fai- sal, heeft gisteren gezegd dat het al leen zinvol is om een Arabische top conferentie over de Golfcrisis te houden als daar de belofte van Irak aan voorafgaat om zich uit Kuwayt terug te trekken. ADVERTENTIE Van onze correspondent Cees van Zweeden LONDEN Veertien jaar geleden vloog Michael Heseltine zijn bankje fractie. Een opmerkelijk politicus was opgestaan; zijn bijnaam was voortaan Tarzan. Vanaf volgende week hoopt deze uit, greep de gigantische scepter die Tarzan de scepter opnieuw te altijd in het Lagerhuis ligt en zwaai- en, de echte wel te verstaan. Heselti- de er dreigend mee naar de Labour- ne treedt dan in de ring tegen die an- LONDEN (GPD) - Michael Heselti ne heeft gisteren verklaard dat hij zich vooral kandidaat heeft gesteld voor het premierschap van Groot- Brittannië om "de ramp van een La- bour-overwinning" af te wenden. "Maar als ik verlies, zal ik het hele land afreizen om Thatcher tegen La- bour-leider Neil Kinnock te steu nen. Ik heb liever een regering die wordt geleid door Thatcher dan een die wordt gedomineerd door de vakbonden". Volgens Heseltine hebben ten minste honderd Conservatie lager huisleden hem gevraagd om vol gende week dinsdag in het strijd perk te treden tegen Thatcher. Het zijn binnen de Conservatieve Partij de lagerhuisleden die hun leider (en omdat ze in de meerderheid zijn daarmee premier) kiezen. Thatcher heeft de helft van alle stemmen plus 15 procent (van de op haar uitge brachte stemmen) nodig om zich Heseltine van het lijf te houden. Van de 372 stemmen zou Thatcher aan 214 genoeg hebben. De 100 stemmen waarop Heselti ne rekent, zouden dan ontoerei kend zijn. Er wordt echter van uit- een aanzienlijk aantal Tories blanco zal stemmen, waar door Heseltines aanhang groot ge noeg kan zijn om Thatcher af te houden van de helft plus 15 procent. In dat geval is een tweede ronde noodzakelijk, waarvoor geldt: win naar is hij/zij die de meeste stem men krijgt. Een groot aantal blanco-stem mers betekent dat er een grote groep conservatieve parlementari ërs is die Heseltine, noch Thatcher wil. De kans is daarom groot dat, in geval van een tweede ronde, zich een derde of zelfs een vierde kandi daat aanmeldt. Ook is denkbaar dat Thatcher zich voor de tweede ronde terugtrekt om een ander kabinets lid de gelegenheid te geven Heselti ne 'te stoppen'. In dit verband wordt de naam genoemd van Doug las Hurd, minister van buitenlandse zaken. In een poging zoveel mogelijk parlementariërs voor zich te win nen, herhaalde Heseltine gisteren zijn oude bezwaren tegen de poll tax, de door Thatcher ingevoerde gemeentelijke belasting die de rij ken rijker maakt en de armen ar- dere politicus met een bijnaam, Margaret Thatcher. Van de premier is bekend dat zij walgt van de gedachten aan Michael Heseltine als haar opvolger. In haar ogen is Heseltine de man die "voor Delors en niets dan Delors" is, de zo gehate voorzitter van de Europese Commissie. Heseltine daarentegen be schouwt Thatcher als een "gek", zo blijkt uit zijn niet geautoriseerde biografie. "Hij vond haar een bulle bak en onplezierig om mee samen te werken", schreef Jilian Critchley. Maar nadat hij in 1986 letterlijk uit een kabinetszitting was wegge- stormd, heeft Heseltine zich steeds onthouden van publieke aanvallen op de premier - ze zouden hem slechts de reputatie van splijtzwam hebben opgeleverd. Heseltine wilde al premier wor den toen hij nog in Oxford studeer de. Maar de man die destijds in een vlaag van woede de Labour-fractie met de loodzware Lagerhuis-scep ter bedreigde en daarna in een soortgelijke opwelling de regering uitliep, wist tot gisteren geduld te oefenen. Heseltine maakte stormachtig carrière. Als zoon van een Londense ingenieur erfde hij op tamelijk jeug dige leeftijd enige duizenden pon den, waarmee hij in korte tijd for tuin maakte. Hij investeerde het geld in onroerend goed en - later - in uitgeverijen en had op 28-jarige leeftijd een chauffeur. Sindsdien bleef het geluk hem toelachen. Nu, drie decennia later, bezit Heseltine een Victoriaans huis in Londens duurste wijk en een landhuis in Oxfordshire dat wordt omringd door 2500 bomen. Het is in Oxfordshire waar Heseltine zijn weekeinde pleegt door te brengen, (foto AP) samen met zijn vrouw en hun drie kinderen. Nadat hij reeds vroeg in het zake lijk leven geslaagd was, zette de jon ge Heseltine zijn zinnen op de poli tiek. Hij kreeg een zetel in het parle ment toen hij 33 was, een baan als onder-staatssecretaris toen hij 37 was en een functie als staatssecreta ris toen hij 39 was. Op 46-jarige leef tijd was Heseltine, inmiddels be kend als 'Tarzan', minister van milieu en huisvesting. In de regering van Thatcher moest hij een aantal moeilijke karweitjes opknappen. Als eerstverantwoor delijke voor huisvesting werd hij geconfronteerd met de onlusten die de verpauperde Engelse binnenste den in slagvelden transformeerden. En later, als minister van defensie, moest hij de strijd aangaan met de beweging tegen de kruisraketten. Het was in dat laatste ambt dat hij ook in conflict kwam met de IJze ren Dame. In 1986 moest er een ge gadigde worden gevonden voor het zieltogende helikopterbedrijf West- land, en Heseltine was ervan over tuigd dat een consortium van Eu- ropese bedrijven het beste bod had uitgebracht. Thatcher echter, met haar ziekelijke wantrouwen jegens Europa, koos voor de Amerikaanse gigant Sikorsky. Het was een waterige dag, januari 1986. Heseltine verliet het gebouw waar het kabinet in zitting bijeen was, liep naar een eenzame televi sieverslaggever die wat te vroeg zijn positie op de stoep had ingenomen, en declameerde kalm: "Ik heb zo juist ontslag genomen. Later van daag zal ik een verklaring afleg gen". Sinds zijn geruchtmakende ont slag heeft Heseltine rustig zijn kans afgewacht. Hij aanvaardde elke uit nodiging van Lagerhuisleden om in hun kiesdistrict te komen spreken. Er was geen dineetje dat hij oversloeg, en het aantal kippen dat hij in de Red Lion verorberde, moet in de honderden lopen. Inmiddels is Heseltine 57 jaar ge worden, en de tijd is aangebroken dat de Lagerhuisleden hem een dienst terug kunnen bewijzen. Als alles goed gaat staat er vanaf vol gende week reebok op het menu. Daarvoor is er in uw omgeving een Bang&Olufsen Center Bang&Olufsen Center LEIDEN Botermarkt 25, Tel. 071-122669 ■ammiamiBM

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 7