'Nu nog speciale beurs voor de ouders'
Nieuwe studierichting
milieuwetenschappen
DE TIJD, KRONIEK OVER
VAN TOÉNIËMEe»
0ufrj%igtitog
Provincie wil
inhaalactie
voorzieningen
revalidatie
KOOS VAN
Leidse Wetenschapsbeurs over ldnderopvoeding succes
'Milieu wordt speerpunt van Leidse universiteit'
DE POSTKAR, TYPE DAT NOOIT TERUGKEERDE
PAGINA 8
STAD
REGIO
MAANDAG 12 NOVEMBER 1990
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- De grootste man van het Duit-
sche leger was tot nog toe kapi
tein Plewkou van het lste garde
regiment te Potsdamdie 2.05
meter haalde. Thans echter is bij
datzelfde regiment een vrijwilli
ger uit de Rijnprovinciën in
dienst getredendie zich ver
heugt in eene lengte van 2.25 me
ter en dus den kapitein nog over
het hoofd kan zien. In 1850 dien
de bij dat regiment insgelijks
een man, die bijna 2 meter lang
was en bij parades als rechter
vleugelman een uitstekend fi
guur maakte. De czaar woonde
eens zulk een schouwspel bij en
prins Karei van Pruisen vestig
de toen de aandacht op dezen
reus. Hij liet hem de voet oplich
ten, opdat de czaar zijne laars
zou kunnen zien. Doch toen ver
loor de man het evenwicht, viel
om en sleepte twee man in zijn
val mede. Hij stierf een jaar la
ter aan tering.
Mozes Trigge, een jongen van
14 jaar, redde te Amsterdam een
meisje uit de Nieuwe Prinsen
gracht en kreeg daarvoor als
loon van de moeder van het
meisje een paar duchtige stomp
en. Toen de vrouw echter aan het
verstand gebracht was hoe het
geval zich had toegedragen, gaf
zij den jongen als vergoedin-
geen dubbeltje.
Vijfentwintig jaar geleden:
- De echtgenoot van Prinses Ire
ne, Prins Carel Hugo van Bour
bon Parma, heeft de benoeming
aanvaard tot erejoekel van de
Bredase carnavalsclub „De Joe
kels" (de straathonden). Het be
stuur van de club had een op 27
oktober gedateerde brief uit Ma
drid ontvangen, waarin de aan
vaarding werd bevestigd. Prins
Carel heeft toegezegd nog plaats
en tijd te noemen voor het in ont
vangst nemen van de onder
scheiding, Gisteravond hebben
„De Joekels" de acteur Guus Os-
ter eenzelfde ojrderscheiding uit
gereikt.
DEN HAAG/KATWIJK/REGIO - In
de provincie Zuid-Holland is een te
kort aan revalidatievoorzieningen.
Gedeputeerde Staten willen die
achterstand geleidelijk inhalen. In
elk ziekenhuis moet een afdeling re-
validatiegeneeskunde komen en
meer patiënten moeten revalideren
zonder opgenomen te worden.
De dagbehandeling van revalida
tiecentrum Zeehospitium Rijnland
in Katwijk wordt hiertoe wellicht
uitgebreid. Het aantal bedden blijft
gelijk, het personeelsbestand wordt
vermoedelijk enigszins uitgebreid.
Het Academisch Ziekenhuis Lei
den is de enige instelling in de regio
Zuid-Holland-noord die over een af
deling revalidatiegeneeskunde be
schikt. De overige ziekenhuizen
hebben geen speciale voorzienin
gen. De provincie wil dat in de toe
komst elk ziekenhuis een revalida-
tieteam van vier personen (arts, fy
siotherapeut, ergotherapeut, etc.)
heeft.
De voorstellen zijn opgenomen in
een provinciaal revalidatieplan. Dit
is gemaakt op verzoek van de staats
secretaris van welzijn, volkgezond
heid en cultuur. In het plan geven
gedeputeerde staten hun visie op de
toekomstige omvang en structuur
van zowel klinische als niet-klini-
sche revalidatievoorzieningen.
De provincie wil vooral de uit
breiding van niet aan opname ge
bonden revalidatievormen stimule
ren, omdat er voor revaliderende
patiënten soms nadelen kleven aan
een opname.
De provincie is inmiddels in
onderhandeling met ziekenhuisdi
recties en ziektekostenverzekeraars
om de voorstellen te bespreken.
Op 5 november 1884 bereikte de
studenten van de Leidse universi
teit de droeve mare dat Koos van
de Postkar die dag was gestorven.
Met hem verdween uit de Leidse
burgers een type dat nooit meer
terugkeerde: het type 'Jan Koet
sier', overbodig geworden door
de tram. Overigens heeft niet de
tram, hoezeer hij die ook veracht
te, Koos de das omgedaan. Zijn In
memoriam in de Leidse studen
ten-almanak van 1884 geeft een
andere reden:
"Hij is eerst met recht een oud
man geworden dit jaar. Ter wille
van een of ander geheim staatsbe
lang is hem zijn kar, waarin hij
zich zoo thuis voelde, ontnomen
en daarvoor in de plaats gegeven
een hooge vierkante houten doos,
waarvoor zijn gestalte in het niet
verzonk. Als dapper soldaat bleef
hij op zijn post; hij heeft dat ge
vaarte ook bestuurd zoo goed als
zijn oude, trouwe kar, maar het
heeft hem het leven gekost". Niet
de technische vooruitgang, maar
de ambtelijke albemoeienis heeft
Koos geknakt.
'Deus ex machina'
Generaties studenten hadden in
de jaren vijftig, zestig en zeventig
van de negentiende eeuw van zijn
diensten gebruik gemaakt. Overi
gens had Koos, die eigenlijk Jaco
bus Voerman heette, 'beter dagen
bekend'. Hij had wel 'eigen spul
van den bok af gereden', waaruit
dan opgemaakt kon worden dat
hij bij de een of andere rijke parti
culier koetsier was geweest.
Daarna was hij in dienst gekomen
bij een stalhouder in Leiden en zo
is zijn contact met de studenten
tot stand gekomen. Reeksen stu
denten, gepromoveerd, gesjeerd,
gestorven, hebben in zijn kóets
pleziergereden naar welke be
stemming ze maar wilden.
Tenslotte kwam hij bij de post te
Zo'n vijfhonderd deskundigen
waren zaterdag bij elkaar op een
speciale Wetenschapsbeurs waar ze
allerhande informatie konden krij
gen over wetenschappelijk interes
sante verworvenheden van de peda
gogiek (opvoedkunde), kinderpsy
chiatrie en psychologie. De redactie
van het wetenschappelijke tijd-
schrijft Kind en Adolescent bestaat
tien jaar en wilde dat vieren met een
beurs. Bijzonder was dat lezers van
het tijdschrift en andere geïnteres
seerden kennis konden nemen van
onderzoeksgegevens door middel
van videomateriaal, computerpro
gramma's, demonstraties, lezingen
en een informatiemarkt. Hierdoor
werden problemen direct zichtbaar
gemaakt en werden technische ver
handelingen begrijpelijker en aan-
sprekender.
Toch ontbrak er iets aan de we
tenschapsbeurs, dat vonden de ini
tiatiefnemers zelf ook. Waar waren
nu de mensen waar het allemaal om
ging: toekomstige ouders, vaders,
moeders en hun kroost? Ook zij
konden ongetwijfeld veel opsteken
van de videofilms, de sprekers en al
les wat er op de beurs te zien, te ho
ren en te lezen was. Wel had een en
kele deskundige een dikke buik of
een kleintje op de arm. Maar de éch
te doelgroep moest verstoken blij
ven van dit alles.
men als ouders meer weten over die
moelijke opvoedingsprocessen en
leren begrijpen hoe een kind in el
kaar steekt. Niemand vertelt hen
iets over de basisprincipes van de
opvoeding. Daar moeten ze zelf
maar achter zien te komen. Ze kun
nen standaardwerken kopen zoals
van de beroemde Amerikaanse kin
derarts Benjamin Spock. Ook kun
nen ze ervaringen uitwisselen met
vrienden en kennissen. Op huis
houdscholen wordt aandacht be
steed aan opvoeding maar op de
mavo, havo of vwo wordt hierover
met geen woord gerept.
Schrikbarend
"En dat terwijl opvoeden te leren
is", benadrukt prof.dr. G.A. Kohn-
stamm, psycholoog aan de Leidse
CARNAVALSPRINSEN GEKOZEN
universiteit. "Het is schrikbarend
om te zien hoe kinderen, louter door
de stommiteit van ouders, slecht
opgroeien en daarna volkomen
kansloos zijn in de maatschappij.
Maar mensen kunnen léren".
Die kans krijgen ouders meestal
pas als het te laat is en de hulp moet
worden ingeroepen van deskundi
gen om de problemen op te lossen.
Pas dan kunnen ze speciale cursus
sen, of trainingen volgen en wordt
hen de helpende hand geboden bij
het opvoeden. Waarom niet eerder
waardoor veel leed misschien is te
voorkomen? "Inderdaad, er zou ei
genlijk een speciale ouderbeurs
moeten komen met voor vaders en
moeders begrijpelijke informatie",
zegt een van de organisatoren, psy
choloog dr. J.H.A. Hermanns. "Er is
weinig aandacht voor de doelgroep
ouders-kinderen terwijl bij voor
beeld autobezitters wel ruim
schoots aan hun trekken komen.
Hün belangen worden wel behar
tigd".
LEIDEN - Het Centrum voor Milieukunde wil volgend jaar beginnen met een nieuwe bo
venbouwstudie milieuwetenschappen aan de Leidse universiteit. Het centrum heeft dit
voorstel gedaan aan het college van bestuur. Studenten kunnen volgens het plan van het
centrum zowel milieuspecialistische afstudeerrichtingen binnen faculteiten kiezen als
ook een vrije studierichting milieukunde.
Volgens adjunct-directeur van het
Centrum voor Milieukunde (CML)
W.T. de Groot, wil het college van
bestuur dat het milieu een speer
punt wordt van de Leidse universi
teit. Ook de meeste faculteiten die al
zijn gepolsd, zijn volgens De Groot
in eerst instantie postitief over het
voorstel.
"Milieuproblemen zijn groot en
ze zullen ook onze aandacht in de
toekomst hebben. Daarom vinden
we het belangrijk dat ook universi-'
teiten daarop inspringen. Op een
structurele manier, niet half-half
met een paar bijvakken. Daarom
willen we een volwaardige boven
bouwstudie, ook in Leiden".
In Utrecht bestaat al een boven
bouwstudie milieukunde. De uni
versiteiten in Nijmegen, Gronin
gen en Amsterdam hebben plannen
in die richting. Het is de bedoeling
dat studenten eerst een bestaande
studierichting kiezen. Na de propa-
deuse kunnen ze voor milieukunde
kiezen en vakken volgen binnen de
eigen faculteit. Dit deel duurt an
derhalfjaar. Het CLM noemt de vol
gende studierichtingen die de basis
kunnen vormen voor milieuweten
schappen: rechten, bestuurskunde,
antropologie, psychologie, politico
logie, biologie, scheikunde en na
tuurkunde.
Na 2,5 jaar kunnen de studenten
uit alle richtingen deelnemen aan
een algemeen milieukundig pro
gramma van een half jaar. Studen
ten kunnen dan kiezen uit twee
richtingen: Europese milieukunde
en milieu en ontwikkeling, waarbij
de problemen in de ontwikkelings
landen centraal staan. In het laatste
jaar doen de studenten onderzoek
in hun studierichting van her
komst: de milieuspecialistische stu
dierichting, of op milieukundig ge
bied de vrije studierichting.
Volgens De Groot worden stu
denten op die wijze opgeleid tot res
pectievelijk specialist, bij voor
beeld scheikunde-milieuspecialist,
of interdisciplinair milieukundige,
bij wie de grote lijnen van de milieu
problematiek centraal staat. "Een
scheikundige kan dan bij voorbeeld
onderzoek doen naar dioxines, de
milieukundige kijkt naar de com
plexe milieuproblemen, oorzaken
en oplossingen in een breder ver
band".
Het onderwijsprogramma heeft
een internationaal karkakter. "Als
studenten de richting kiezen milieu
en ontwikkeling kunnen ze een half
jaar onderzoek doen naar ontbos
sing of verwoestijning in Cameroen
of op de Filipijnen".
De Groot verwacht dat de studie
richting volgend jaar kan beginnen.
"We hopen op de inschrijving van
ongeveer 60 studenten. Hiervoor
moeten drie extra mensen worden
aangetrokken. Als er meer inschrij
vingen komen, hebben we ook
meer mensen nodig. Maar eerst
moeten de faculteiten, de universi
teitsraad en het college van bestuur
zich nog formeel over het plan uit
spreken".
LEIDEN/REGIO DE carnavalsverenigingen
in Leiden en omliggende plaatsen hebben tradi
tiegetrouw zaterdag, de elfde van de elfde, bun
nieuwe carnavalsprinsen gepresenteerd. Zij zul
len de komende carnavalsfestiviteiten naar fees
telijke hoogtepunten moeten leiden.
De Leidse Hutspotten kozen Lodewijk Kallen
berg tot prins Lodewijk de Eerste. Bij de Spoor-
bumpers werd Sjaak Smeele de carnavalsprins.
In Noordwijkerhout koos de carnavalsgemeen-
scbap de Kaninefaaten een prins Robin Hood in
de persoon van Robin Hielkema. Echtgenote Ma
rian zal hem bijstaan als prinses. In Sassenheim
werd bij de Saksen René van der Krogt de nieuwe
prins en bij de Gaapstokken in Lisse werd Mari-
nus Faas Prins Marinus de Eerste.
De Bokken in Voorhout strikten Henk en Ans
Warmerdam om voor een seizoen als prinselijk
paar door het leven te gaan. Lisserbroek gaat
feestvieren met prins Jacco de Haas en prinses
Yvonne Kroes, die de Rampestampers zullen ver
tegenwoordigen.
In Warmond werd bij de Billenprikkers het
echtpaar Rotteveel als prins Aris de eerste en
prinses Ans de tweede. In Voorschoten kozen de
Picobello's Edward van Leeuwen en zijn echtge
note tot prins Edward en prinses Thea. (foto Henk
DEN HAAG - Wat zijn de gevolgen
van het verdwijnen van postagent
schappen in kleine gemeentes in
Zuid-Holland. Dat vragen de Zuid
hollandse statenleden F.Th. Meijer
en S.J. van der Helm van Groen
Links zich af. Zij hebben aan gede
puteerde staten, het dagelijks be
stuur van de provincie, schriftelijke
vragen gesteld over de op handen
zijnde sluiting van postkantoren en
-agentschappen.
"Wat zijn hiervan de gevolgen
voor Zuidhollandse plaatsen met
Vragen statenleden
over de sluiting van
postagentschappen
minder dan 25.000 inwoners, met
name wat betreft de beperking van
de dienstverlening aan het publiek
en de vermindering van het aantal
arbeidsplaatsen?", vragen de Groen
Linksers zich af.
Zij zijn met name bezorgd over de
gevolgen van de PTT-plannen voor
de leefbaarheid van de kleinere ge
meentes in het dunst bevolkte deel
van onze provincie. Ze doelen met
name op de eilanden die ook al zou
den worden bedreigd door de re
cente plannen tot uitdunning van
het schoolnet en door de voortgaan
de sluiting van winkels.
De statenleden van Groen Links
willen van het college weten wat het
van plan is te doen aan de "ongun
stige gevolgen van de uitdunnings
plannen".
Niettemin, déze wetenschaps-
beurs werd een succes. De honder
den bezoekers kwamen ruim
schoots aan hun trekken en kwa
men van alles aan de weet over de
nieuwste ontwikkelingen op het
terrein van kinder- en jongerenpro-
blemen en hulpverlening.
Geld voor project
werklozen in regio
ALPHEN/REGIO - De provincie
Zuid-Holland wil voor een aantal
werkgelegenheidsprojecten ruim
1,2 miljoen gulden uittrekken. In
deze regio zouden Alphen aan den
Rijn en Waddinxveen respectieve
lijk 74.500 en 145.000 gulden krij
gen. In Alphen zou daarmee een
project voor werklozen buitenland
se jongeren kunnen worden opge
zet en in Waddinxveen is het geld
bestemd voor een leerbedrijf in de
tuinbouwsector.
GS hebben acht projecten uitge
kozen uit in totaal 34 aangemelde
projecten.
Het Alphense project zou volgens
de provincie een bijdrage leveren
aan de bestrijding van langdurige
werkloosheid van buitenlandse jon
geren in Alphen en regio. Zo'n 260
werkzoekenden zouden middels
het project de kans krijgen perma
nent aan de bak te komen.
Hetprovinciegeld is voor de huur
en de aanschaf van middelen om
met de activiteiten te kunnen begin
nen. Ook de gemeente Alphen
draagt financieel aan het project bij.
Drs. I. Sleeboom, pedagoog en re
dactiesecretaris van Kind en Ado
lescent: "Er is wel heel veel voor
lichtingsmateriaal voor ouders,
zoals videofilms en boeken, maar
daar worden ouders op gewezen
door de deskundigen. Speciale tijd
schriften worden ook door een be-
paald§ doelgroep gelezen. Er zijn
natuurlijk ook veel vaders en moe
ders die nooit in een boekhandel ko
men". Hermanns: "Een ouderbeurs
zou een heel goed idee zijn, evenals
een Nederlands standaarwerk over
opvoeding. Maar het probleem is
weer dat het geld kost en dat heb
ben niet alle ouders".
Op de wetenschapsbeurs Kind en Adolescent konden deskundigen van al
les aan de weet komen over kinder- en jeugdproblemen. De ouders, de direct
betrokkenen, moeten het zelf zien uit te zoeken. (foto Loek Zuyderduin)
Het lijkt wel of steeds meer kinde
ren problemen hebben. Hulpverle
ningsinstanties te over. Maar hoe
kunnen problemen met kinderen
worden voorkomen? Ligt de basis
niet bij de gezinssituatie thuis? Veel
ouders hebben om welke reden dan
ook hulp nodig bij het opvoeden
van hun kinderen. Meestal wordt
bij hulpverleners pas aangeklopt
als de problemen de pan uit rijzen
en ouders het zelf niet meer aankun
nen. Problemen van ouders en kin-
LEIDEN Incest, bedplassen,
leerproblemen, agressief gedrag,
eetstoornissen, het lijkt haast wel
of steeds minder kinderen en jon
geren 'gewoon gelukkig' opgroei
en. Kinderen opvoeden is dan
ook niet iets wat iedereen van na
ture in zich heeft. Bovendien is
niet ieder kind hetzelfde. Op de
Wetenschapsbeurs Kind en Ado
lescent zaterdag in Leiden kon
den onderzoekers, deskundigen
en hulpverleners aan de weet ko
men wat de oorzaken van proble
men zijn en wat je eraan kunt
doen. Heel nuttig. Maar ouders
moeten op eigen houtje aan hun
informatie komen. Daardoor wor
den ze steeds meer afhankelijk
van deskundigen bij de opvoe
ding van hun kind. Meestal als het
al te laat is.
reed hij met de postwagen naar
Den Haag en was hij vaak, vol
gens zijn herdenker, "de 'deus ex
machina' voor menig student, die
eens een proefje wilde nemen van
het genoegen, dat de residentie
nakauteur het omschreven heeft,
maar dat door Koos steeds met
grote zorg aan een paal werd vast
gebonden. Zoiets tekent de ge
voelige natuur van Koos én van
zijn paard, dat zo geheel het heilig
vuur vergeten was, dat het zwarte
hondje van Koos altijd op zijn rug
meereed.
Biefstukkleur
Maar vooral Koos zelf was een in
als coup d'effet tot slot - ziedaar
de deelen waaruit onze Koos is sa
mengesteld. Vergeten wij er niet
bij te voegen dat wanneer Koos
de leidsels van zijn ros uit de han
den heeft gelegd en van den wa
gen afgeklommen is, een groote,
met brieven en drukwerken be
zwangerde zak tot zijne noodza
kelijke attributen schijnt te be-
hooren'.
WILLEM OTTERSPEER
recht, en daar beviel het hem, met
de inschikkelijkheid die hem ei
gen was, ook wel, al dacht hij nog
wel met weemoed terug aan zijn
twee vorige betrekkingen. Eerst
oplevert, wanneer hij verzagdigd
was van dat, hetwelk hij in Lei
den had kunnen vinden. En dan
kon Koos zoo gezellig praten!
Over alles en nog wat gaf hij zijn
oordeel ten beste en, al was hij
wat pessimistisch, vervelen deed
hij zijn reisgenoot nooit".
Tot de nacht der eeuwen...
Zo bleven de banden van Koos
met de studentenwereld intact, zo
verdiende Koos wat bij aan fooien
en sigaren. De studentenklandi-
zie werd er alleen maar drukker
op toen Koos in het begin van de
jaren zestig de wagen voor een
kar verwisselde en zijn weg niet
meer lag tussen Leiden en Den
Haag maar tussen het postkan
toor en het station. Zijn uitnodi
ging om mee te rijden werd door
iedere student met dank aan
vaard, zeker als het regende, maar
ook als men nergens heen moest
of geen haast had, vertelde men
met enige trots aan zijn vrienden
dat men met Koos naar het sta
tion gereden was en stelde men er
een eer in een goede bekende van
hem te zijn en een knikje van hem
te krijgen.
En zo werd Koos een instituut,
zijn groene karretje, zijn bruine
paard, "welks leeftijd tot in de
nacht der eeuwen schijnt op te
klimmen", zoals een andere alma-
stituut, zoals hij afgebeeld werd
op de Almanakplaat van 1882
zoals hij twee jaar daarvoor afg
schilderd was door een jonge stu
dent-auteur:
"Een zeer groote blikken hoed,
die slechts hoog zelden door een
blauw petje vervangen wordt:
een minder groot hoofd, welks
biefstukkleur ons zekerheid
geeft, tot welk doeleinde de fooi
en gebruikt worden, welke Koos
van menigeen voor zijne bewezen
diensten ontvangt; een breed
doch kort bovenlijf, dat zoowel
des winters als des zomers door
een blauwen, van blinkende
knoopen voorziene kapotjas om
huld is; twee beenen, zoo kort als
waren ineengekrompen onder de
vragt, die zij dragen moesten en
twee reusachtige groote voeten,
