LEIDSCH
DAGBLAD
Koopkracht
niet altijd te
handhaven
PURLC
X
NODIG!
Aardgasprijs met 3,5 cent omhoog
Chaos na kettingbotsing
IN PLUIS VAN
ONANISM
sa
Brilmi
heeft
nu een wereldnaam:
Tankstation verkocht
benzine met veel water
CDA-fractieleider Brinkman:
Radicale rabbi Kahane
vermoord in New York
TIIDEUIK 25% KOM OP DE Oi LIEN
HANS ANDERS OPTICIENS
FEESTAANBIEDING
Twee brillen halen, één betalen.
Scholieren denken dat wassen
na vrijen aids kan voorkomen
DINSDAG 6 NOVEMBER 1990
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 39389 Prijs fl. 1,35
Unieke kop van
Romeinse keizer
in Leids museum
LEIDEN - Het Rijksmuseum
van Oudheden in Leiden is in
het bezit gekomen van een unie
ke, meer dan levensgrote zands
tenen kop, stammend uit de eer
ste eeuw van onze jaartelling.
Het is vrijwel zeker een beeld
van de Romeinse keizer Vespa-
sianus (70-79 na Chr.).
De goed geconserveerde kop
werd al in 1961 gevonden bij de
bouw van een garage in het Bra
bantse Heesch. De Vespasianus-
kop werd echter nooit herkend
en stond tot nu toe op een voet
stuk in een privétuin. De laatste
jaren was hij bedekt met grijs
blauwe metaalverf, die het zand
steen goed beschermde tegen
weer en wind. Nadat vrienden
van de eigenaar hem hadden ge
wezen op mogelijk grote ouder
dom, is de kop in het Leidse mu
seum geanalyseerd.
Nederland ten zuiden van de
grote rivieren was in de Romein
se tijd een provincie van het Kei
zerrijk. Om herkenbaar te zijn
voor de legioenen werden
overal meer dan levensgrote
keizersbeelden geplaatst. De
dicht bij Heesch gelegen leger
plaats Rossum aan de Waal kan
de standplaats van het beeld zijn
geweest. Vespasianus was de
militaire machthebber die in de
burgeroorlogen na de dood van
Nero (68 na Chr.) als overwin
naar uit de bus kwam.
(foto pr)
DEN HAAG (GPD) - Aardgas
wordt op 1 januari 3,5 cent per ku
bieke meter (exclusief btw) duur
der. Ook stroom gaat in prijs om
hoog: 0,5 cent per kilowattuur. Mi
nister Andriessen (economische za
ken) maakte dit gisteravond in de
Kamer bekend.
Van de gasprijsverhoging wordt
2,5 cent veroorzaakt door de stijgen
de olieprijzen. De resterende cent
heeft twee oorzaken: een hogere
milieuheffing op brandstoffen (0,5
cent) en een heffing van de gasbe
drijven (ook 0,5 cent).
De laatste milieuheffing vloeit
voort uit een recent door minister
Andriessen en de nutsbedrijven af
gekondigde campagne om energie
besparing te stimuleren en zo het
milieu te dienen. Andriessen heeft
inmiddels met die milieuheffing in
gestemd. De heffing geldt niet voor
de gasprijs die de industrie moet be
talen.
WD-kamerlid Blaauw reageerde
gisteravond woedend op de gas-
prijsverhoging. "Door de Golfcrisis
gaat de gasprijs al 2,5 cent omhoog.
Dat is een lastenverzwaring. U legt
daar botweg nog een cent op. De mi
nister-president heeft de btw-verla-
ging al op de tocht gezet. Het is
triest dit te moeten horen".
De prijsverhoging van 3,5 cent
kost een gemiddeld gezin zo'n 80
gulden in 1991, nog afgezien van een
verdere gasprijsverhoging op 1 juli.
Die komt er vrijwel zeker gezien de
nog steeds oplopende olieprijs
waaraan de gasprijs is gekoppeld.
De hogere stroomprijs is pok een
gevolg van de energiebesparingsac
tie. Ook hier betalen grootverbrui
kers de prijsverhoging niet.
Het Energie en Waterbedrijf Rijn
land, de grootste energieleverancier
in deze omgeving, beraadt zich nog
of de prijsverhogingen volledig aan
de consument zullen worden door
berekend. Konsumenten Kontakt
vind het belachelijk dat het conflict
in de Golf gevolgen heeft voor de
gasprijs van de Nederlandse klein-
gebruiker.
WARMOND - Benzine met
veel water. Dat tankten au
tomobilisten vrijdagoch
tend bij het Texaco-station
aan de Warmondse Heren
weg. Nadat drie automobi
listen niet of nauwelijks
wegkwamen na het tanken
van gelode superbenzine, is
in overleg met het hoofd
kantoor besloten de verkoop
om 10 uur stop te zetten.
RAALTE (ANP/GPD) CDA-fractieleider Brinkman is te
gen verhoging van de belastingen. In plaats daarvan wil hij
de uitgaven van de overheid beperken om de huidige finan
ciële problemen op te lossen. Hij denkt aan strenge controle
op (bijstands-) uitkeringen. Mocht dat niet genoeg opleve-
rent dan wil Brinkman de 'koppeling' loslaten, zodat uitke
ringen niet direct stijgen als lonen omhoog gaan. De koop
kracht van iedereen kan daarbij niet worden gegarandeerd.
Gisteren werd duidelijk
dat al in het voorraaddepot
water bij de benzine moet
zijn gekomen, maar daar
mee is de zaak nog niet op
gelost. Normaal controleert
het vervoerbedrijf voor en
na de nachtelijke aflevering
het watergehalte in de tanks
van het station. Wanneer het
water 2 centimeter boven de
bodem staat, moet de chauf
feur de tank leegzuigen.
In Warmond moet het wa
ter 10 tot 15 centimeter bo
ven de bodem hebben ge
staan. Sommige klanten
tankten namelijk, zoals
pomphouder XC. Diemei het
noemt, 'bijna puur water*.
En dat kan alleen als het
zwaardere water tot béven
de 10 tot 15 centimeter boven
de bodem hangende stijg-
buis is gestegen.
Is Texaco benieuwd naar
de meting van de chauffeur,
de pomphouder kan zich
best voorstellen dat die man
zijn nachtelijke vrachtje
zonder veel controle heeft
afgeleverd: "De benzine
loopt via dichte buizen in de
tanks. Je verwacht niet dat
daar water bij zit". Dat dat
ditmaal wèl bet geval was
wijt A. Vos, woordvoerder
van het Texaco-hoofdkan-
toor, aan een technisch man
kement op het depot.
Minister Kok (financiën) stelde vo
rige week voor belastingen en pre
mies te verhogen om het financie
ringstekort te lijf te gaan. Brinkman
is het daar niet mee eens, zo bleek
gisteren op een spreekbeurt in Raal-
te. Kok voorspelde guurder weer.
Brinkman sprak over "duurder
weer". Volgens hem moet het kabi-
WASHINGTON/JERUZALEM
(GPD/AP) - De radicale Israëlische
rabbi Meir Kahane is gisteravond in
een hotel in New York doodgescho
ten. De dader, een 35-jarige man uit
New Jersey, werd na een vuurge
vecht met een politieman gewond
in een ziekenhuis opgenomen. Over
het motief van de dader is nog niets
bekend, maar Kahane is altijd een
omstreden figuur geweest.
De 58-jarige Kahane had gister
avond net een speech in het hotel
beëindigd en beantwoordde nog
enige vragen, toen een man de zaal
binnenkwam, op hem afliep en hem
in hoofd en borst schoot. De dader
vluchtte weg, probeerde een taxi te
kapen, maar werd neergeschoten
door een agent. Twee omstanders
werden gewond.
De Israëlische regering, die de
moord betreurt, zal maatregelen ne
men om te voorkomen dat de aan
slag een nieuwe geweldsgolf in Is
raël veroorzaakt. In Lubban Shar-
diya op de bezette Westoever schoot
een man in burgerkleding enkele
uren na de moord op Kahane met
een Uzi-machinepistool twee oude
re Palestijnen dood. De aanvaller
wist in een auto te ontkomen. Het is
nog niet duidelijk of het om wraak
oefening ging.
Kahane was van oorsprong een
Amerikaan. Hij richtte in 1968 in
New York de militante en geweld
dadige Joodse Defensie Liga op. De
leden van de Liga zagen er niet te
genop om in hun ogen anti-semiti-
sche organisaties met bommen te
bestoken. Die activiteiten leverden
Kahane een jaar cel op.
Daarna emigreerde hij in 1971
naar Israël, waar hij al snel politiek
actief en al even snel omstreden
werd. Door hem op touw gezette ac
ties leverden hem zelfs veroordelin
gen in het Israëlische parlement op.
Maar Kahane, die zich inmiddels
in Israël had laten naturaliseren, liet
zich daardoor niet ontmoedigen. In
1984 slaagde hij er in namens de
door hem opgerichte Kach-partij
Af en toe zon
Droog en af en toe zon. In de nacht en
vroege ochtend plaatselijk mist en mi
ni mum tenj per atuur omstreeks plus 1
graad met plaatselijk vorst aan de
grond. Middagtemperatuur ongeveer 9
graden. Wind in hoofdzaak uit noorde
lijke richtingen, zwak tot matig.
De vooruitzichten voor donderdag
tot en met zondag: Perioden met zon.
In de nacht en vroege ochtend-plaatse
lijk mist en minimumtemperatuur
rond het vriespunt. Middagtempera
tuur ongeveer 8 graden. In het week
einde mogelijk regen en minder koude
nachten.
22 PAGINA'S
Rabbi Meir Kahane. (foto ap>
een zetel in de Knesseth te bemach
tigen. Dat gebeurde na een campag
ne onder de slogan: "Geef me de
kracht om voor eens en altijd met
hën af te rekenen". Gedoeld werd
op de twee miljoen Arabische inwo
ners van Israël die Kahane uit Israël
verwijderd wilde zien.
In 1988 wilde de Israëlische Ver-
kiezings Commissie Kahane niet
nog eens laten meedoen aan verkie
zingen omdat zijn partij racistisch
was.
net proberen de uitgaven te beper
ken in plaats van de belasting- en
premietarieven te verhogen.
Brinkman denkt daarbij aan de 40
miljard gulden die tot 1994 in de
boeken staan voor nieuw beleid.
Het zou gek zijn als niet op dat
nieuw beleid kan worden vermin
derd, stelde hij. "We zullen echt de
kaasschaaf niet pakken, maar een
aantal subsidies kan best minder of
weg. Het huur- en koophuis zou
duurder kunnen, wat ons betreft, en
ook het treinkaartje, de rechtshulp
en de schoolbegeleiding", zo zei hij
later ter toelichting.
Brinkman is het met z'n PvdA'i
collega Wöltgens eens dat iets moet
worden gedaan aan oneigenlijk ge
bruik van sociale uitkeringen, ziek
teverzuim en het probleem van de
wao-ers. We moeten echter geen
heksenjacht ontketenen, meende
de CDA'er. Wat de wao betreft pleit
te hij voor premiedifferentiatie: zij
die meer gebruikmaken van dë re
geling, moeten meer premie betalen
dan degenen die geen of een kleiner
beroep doen op de wao. Brinkman
denkt daarbij aan een basisverzeke
ring en een aanvullend, zelf te verze
keren deel.
Verder moet het kabinet nagaan
of sociale diensten, bedrijfsschap-
pen en arbeidsbureaus "er voldoen
de fel bovenop zitten en of er niet te
gemakkelijk tot een uitkering
wordt besloten". Brinkman noem
de het kabinet wat dat betreft te
langzaam.
Brinkman noemde de koppeling
van lonen en uitkeringen "een uit
gavencategorie met stip". Volgens
hem is handhaving afhankelijk van
loonmatiging, werkloosheid, ziek
teverzuim en de arbeidsongeschikt
heid. "Als het werkelijk niet anders
kan, dan moeten wij niet aarzelen
de koppeling met elkaar ter discus
sie te stellen", zo zei hij. Brinkman
toonde zich voorstander van verla
ging van het btw-tarief om de koop
kracht in elk geval gedeeltelijk te
handhaven. De PvdA wilde van
morgen nog niet reageren.
Zeker 10 doden en tientallen gewonden op A16 bij Breda
BREDA (GPD) Plotseling op
komende mist heeft vanochtend
geleid tot een zware kettingbot
sing op de A16 bij Breda. Rond
half tien klapten ter hoogte van
wegrestaurant Princeville zeker
100 vrachtwagens en personenau
to's op elkaar. Volgens de politie
vonden zeker 10 mensen de dood
en raakten enkele tientallen weg
gebruikers gewond. Rond het
middaguur waren de branden in
de autowrakken geblust, maar re
den de ambulances nog af en aan.
"Het is voor ons moeilijk om te in
ventariseren wat er is gebeurd", al
dus de politie vanochtend. De poli
tie sloot de A16 aan beide kanten
voor al het verkeer af. De Dienst
Luchtvaart van de Rijkspolitie zette
twee helikopters in waarmee voort
durend artsen naar het rampterrein
werden gevlogen en gewonden wer
den afgevoerd.
De catastrofe begon met een bot
sing op de rijbaan richting Rotter
dam. Volgens enkele getuigen trok
ineens volstrekt onverwachts een
dichte mist op die elk zicht benam.
Personenauto's en vrachtwagens
stapelden zich op elkaar en vlogen
in brand. Vrijwel meteen daarna
knalden ook op de andere rijbaan in
de richting Antwerpen op dezelfde
plek tientallen auto's op elkaar.
Een ooggetuige: "Sommige wrak
ken zijn niet meer als auto te her
kennen. Cabines van vrachtwagens
zijn volledig platgedrukt. Van per
sonenauto's is niet veel meer over
dan uitgebrande brokken metaal
met verwrongen uitsteeksels.
Overal in het rond liggen reddings
middelen en open ehbo-pakketten.
De ravage doet vermoeden dat daar
mee in de eerste minuten na de
ramp nauwelijks iets was uit te rich
ten".
De kettingbotsing was 15 kilome
ter ten zuiden van de plek bij Prin
senbeek waarbij in 1972 13 mensen
de dood vonden en 50 mensen ge
wond raakten. Ook toen was mist de
oorzaak en ontstond een enorme
chaos.
KNIP DE BON UIT.
r\
Fantastisch nieuws van Hans Anders! Bij inlevering van
deze bon krijgt u tijdelijk* liefst 25% korting op ons glas-
programma, zonder oogartsrecept
OPTICIENS
Tegen inlevering van deze bon! (Geldig t/m 9 februari 1991)
De gratis tweede biil is bestemd
voor dezelfde persoon die ook de
eerste (betaalde) bril gaat dragen.
Het montuur van de bril die u wel
betaalt, mag niet goedkoper zijn
dan f 100,-..
Het montuur van de gratis bril
komt uit de kollektie monturen
met het rode driehoekje.
L.
In de gratis bril gaan normale,
blanke glazen in dezelfde sterkte
als in de eerste (betaalde) bril.
Wilt u meer (variabel, ontspiegeld,
anti-kras,kleur,enzjdan geldt een
toeslag.
Geen andere kortingen te zelfder
tijd.
1 Op beide brillen 1 jaar garantie.
Leiden, Haarlemmerstraat 107 (lo.C&A)
Alphen a/d Rijn, van Mandeislootstr. 9 (t.o. C&A)
Tanken met pasje
mogelijk één cent
per liter duurder
ALPHEN AAN DEN RIJN
(GPD/ANP) - Betalen met pinpas
bij tankstations wordt mogelijk 1
cent per liter duurder. De 3700 bij
de Bovag aangesloten pomphou
ders en brandstofverkopende auto
bedrijven komen morgen in Alphen
aan den Rijn bijeen om te belissen
of zij de kosten van het betalen per
bankpasje met pincode gaan door
berekenen aan de klant.
Eén cent per liter is een gemiddel
de pomphouder kwijt voor deelna
me aan het in 1988 door de banken
opgezet automatiseringssysteem
voor tankstations, Beanet. Volgens
de Bovag rekent binnenkort een
derde van de automobilisten met
een pasje af.
Volgens de Bovag is het ook mo
gelijk dat klanten die contant beta
len bij de pomp korting krijgen. Een
dergelijk systeem bestaat al in de
VS. De Bovag sluit evenmin uit dat
de pomphouders eerst nog eens met
de banken onderhandelen over ver
mindering van de kosten.
Bouw zeven centrales
aan Eems: 1,7 miljard
ZWOLLE (GPD) - De Elektriciteits-
Produktiemaatschappij Oost- en
Noord-Nederland (Epon) gaat aan
de Eems zeven zogenoemde steg-in-
stallaties bouwen met elk een capa
citeit van 210 a 230 megaWatt. Dit
zijn moderne centrales met zowel
een gas- als een stoomturbine.
Met dit project - volgens de direc
tie een van de grootste ter wereld - is
een investering gemoeid van 1,7
miljard gulden. Met de bouw wordt
in 1992 begonnen. De eerste vier in
stallaties moeten in 1995 klaar zijn;
de overige drie een jaar later.
Advies: drie academies
voor bouwkunst sluiten
DEN HAAG (ANP) - De academies
voor bouwkunst in Arnhem, Gro
ningen en Maastricht moeten hun
deuren sluiten. De opleiding tot ar
chitect en stedebouwkundige kan
beter op drie plaatsen (Amsterdam,
Rotterdam en Tilburg) worden ge
concentreerd. Dat schrijft de ad
viescommissie bouwkunst in haar
eindrapport.
Groot opgezet onderzoek naar seksgedrag
LEIDEN Eén op de tien scholie
ren denkt ten onrechte dat hij geen
aids kan krijgen als hij zich na het
vrijen goed wast. Een kwart denkt
dat je minder snel aids krijgt als je
maar niet 'tongzoent'.
Ongeveer de helft van de scholie
ren zegt een condoom gebruiken.
Het gebruik van deze bescherming
is, nadat de infectieziekte aids haar
intrede in de samenleving deed,
twee tot drie keer zoveel geworden.
Maar zodra meisjes de pil slikken
blijft het condoom achterwege.
Aldus enkele uitkomsten van het
onderzoek naar seksueel gedrag on
der, 12.000 scholieren tussen de
twaalf en achttien jaar. TNO in Lei
den en het Nisso, Nederlands Insti
tuut voor Sociaal Seksuologisch
Onderzoek in Utrecht, constateren
in hun onderzoek dat er - nog - geen
reden tot paniek is voor scholieren,
maar dat met name achttienjarigen
toch wel hun seksgedrag moeten
veranderen. Ongeveer eenderde
van hen beweegt zich in een circuit
waarin ze risico's lopen. De acht
tienjarigen vrijen zonder condoom
met een jongen of meisje die al eer
der hetzelfde deed.
(pagina 13: Scholieren doen op'
steeds jongere leeftijd eerste ervaring
met seks op)
□23*319 309
Showroom: Oudeweq 145 - Haarlem
óók om te
weten welké
films er
draaien
Zes dagen per week
kompleet nieuws, tips en
trends. Oat willen we niet missen!
Wij nemen een proefabonnement voor
7 weken en betalen slechts 127,50
Wij nemen een kwartaalabonnement I 74,15'
Wij nemen een laarabonnement 1285.50
Voor het abonnement ingaat ontvangen wij de krant twee weken gratis'
(aankruisen wat van toepassing is)
Naam
Adres
Postcode
Woonplaats
Deze bon in een envelop, zonder postzegel, sturen naar
Leidsch Dagblad, Antwaordnummer 10050,
2300 VB Leiden. U kunt ook bellen: 071-161400
