'Kunst voor iedereen toegankelijk maken' PODIUMBUK Utrillo terug Uitvaartmuseum op komst Contrastrijke 'assemblages' Stoelen uit de zaal in 'Straat' Folklore mist verrassingen DINSDAG 6 NOVEMBER 1990 KUNST PAGINA 19 Cymbeline Noordelijk Theater De Voorzie ning komt morgenavond naar Leiden met 'Cymbeline', een tra gediekomedie van Shakespeare. Cymbeline is de koning die een verkeerde beslissing neemt en daarmee het onheil over zichzelf en zijn onderdanen afroept. De man die daarbij zijn slachtoffer wordt, redt hem later en dan koerst dit stuk van Shakespeare af op een ongewoon happy end. De regisseur is Pol Dehert. Spijkerman De nationale geinponem, de leuk ste op de deurkruk na, is donder dagavond wederom in Leiden: Jack Spijkerman. Hij brengt met zijn cabaret 'Dubbel en dwars' in de Leidse Schouwburg zijn nieu we voorstelling 'Er staat een gek om de hoek'. Mengeling van emo tie, satire en vooral dwazernij. Het Zuiden Het Zuidelijk Toneel is op zater dagavond in de Leidse Schouw burg met 'Het Zuiden' van Julien Green, dat stuk met dat prachtige, maar omstreden affiche waarop de 'mannelijke trots' in volle glo rie is afgebeeld. Ivo van Hove re gisseerde dit stuk dat speelt aan de vooravond van de Amerikaan se Burgeroorlog gaat om een fatale liefde i Amerikaanse luitenant voor een jongeman. Om aan zijn noodlot te onstnappen vraagt hij een jong meisje ten huwelijk. Maar dat werkt uiteindelijk niet. Hoofdrollen door Bart Legers, Koen de Bouw, Henk van Ulsen en Kees Coolen. Salieri Mozart werd vergiftigd door zijn collega Salieri. Dat gerucht kan maar niet de wereld uit worden geholpen. De bekende film 'Ama- deus' gebruikte dit gerucht zelfs als basisgegeven. In het LAK geeft Fred Delfgaauw met zijn poppen theater StiLdio Peer nu zijn eigen kijk op de gebeurtenissen: Salieri was geen moordenaar maar een componist die leed onder het feit dat Mozart, het natuurtalent, be ter was dan hij. Dansproduktie Stichting Dansproduktie komt vrijdag- en zaterdagavond in het LAK-theater met 'Tiga'. In de bij sluiter wordt dit programma een 'herenprogramma' genoemd. Mocht nu uw interesse gewekt zijn, dan moet ik u toch teleur stel len. Het progamma is alleen maar volledig door heren gemaakt. Deel I is een choreografie van Paul Griffin, die iets doet met Shake- speares liefdessonnetten. Deel 2 is van Dries van der Post en heeft een kinderspeelplaats als decor. Deel 3 van Guido Severien gaat over de ontevredenheid van de. mens met zijn uiterlijk. Kindertoneel Natuurlijk ook een kindervoor stelling in het LAK. Voor kinde ren vanaf 8 jaar is er zondagmid dag om 15.00 uur het Amsteltoneel met 'Een lek in het zwijgen'. Het gaat over een kind dat leefde en i een kelder waar het altijd donker was maar eigenlijk wel prettig, zo alleen. Als de deur van de kelder opengaat, moet het kind de harde wereld in. Dat valt behoorlijk tegen. Het verhaal is gebaseerd op dat over Kaspar Hauser. Jool Hul In de Leiderdorpse Muzenhof is het podium zaterdagavond voor Waardenberg De Jong met hun programma 'Jool Hul'. Over dit tweetal zegt het programmaboek je: "Zij scheppen hun eigen, idiote wereld waarin slechts plaats is voor een publiek dat zich gewillig laat vol spuiten met een shotje hu- Pygmalion Theatergroep Nieuw West is za terdagavond. in het Alpheuse Parktheater met 'Pygmalion', het verhaal van de liefde voor het tot leven gewekte kunstwerk, een ge geven dat al zoveel toneel- en film makers heeft geïnspireerd. In deze 'Pygmalion' gaat het om een jon gen voor wie door twee heren een diepe genegenheid wordt opge vat. Tussen lappen, rommel, ver haalfragmenten en flarden poëzie ontwikkelt zich dit drama, dat "een geschiedenis van de macht" wordt genoemd. Van links naar rechts Manou Kersting, Liekez-Rosa i hoeven in 'Cymbeline'. Y. van Baarle, directeur lamst en cultuur Leiden: LEIDEN Het hoeven niet allemaal pretparken te wor den. Maar Yvonne van Baar le, directeur kunst en cul tuur v-n de gemeente Lei den, vindt toch dat culturele instellingen in deze stad meer de toer op moeten van 'we gaan geld verdienen'. In een zogenaamd Leids ge sprek over kunstspreiding, georganiseerd door Kunst kring Burcht in galerie Stel ling, zei Van Baarle gisteren ♦dat Leiden wat dit betreft 'een rfieuw beleid verdient. Een speerpuntenbeleid, dat onder 'meer vernieuwing van de Stadsge- hoorzaal inhoudt, de oprichting van NEW YORK (AP) - Een schilderij van de Franse schilder Maurice Utrillo dat vorige week werd gesto len uit een galerie in New York is te ruggevonden èn de dief is gearres teerd, zo heeft een woordvoerder van de New Yorkse politie bekend gemaakt. Het doek uit 1926, getiteld ïi 'Rue a Montmartre', heeft een waar de van 320.000 dollar (540.000 gul den) en werd zondag teruggevon den in een appartement in New York. een Centrum voor Beeldende Kun sten, een nieuwe vleugel in de La kenhal en het creëren van een potje bijzondere projecten waarmee 'de meest idiote dingen kunnen wor den gedaan, als die maar kwaliteit hebben'. Daar is geld voor nodig en dat heeft Ueiden in onvoldoende mate. Vandaar dat Van Baarle denkt aan evenementen die de gemeente geld opleveren, zoals commerciële ont vangsten en verhuringen, ook in de Lakenhal en de Waag, en sponso ring. "Het bedrijfsleven komt er steeds meer achter dat kunst en cul tuur goed zijn voor het bedrijfsle ven, omdat het leuke mensen aan trekt. Kijk maar naar de tentoon stelling van de Dino's. Die kwam ook de stad ten goede. Al was het al leen maar door de landelijke be kendheid". Kunst moet bij dit alles als doel voorop blijven staan. Kunst niet al leen voor de elite, maar voor ieder een. "We moeten middelen vinden die dat doel niet aantasten". Dat kunst allang niet meer louter voor de elite is weggelegd, is daarbij volgens Vah Baarle een vast gege ven: "Men maakt vaak de vergis-' sing dat kunst ook in deze tijd nog alleen voor de elite is. Maar die 'be tere middenklasse' waarover we het dan hebben is een heel andere gene ratie. Vaak afkomstig uit een milieu waarin vroeger niets aan kunst of cultuur werd gedaan. Die midden klasse is een enorm uitgebreide groep geworden". Waarmee volgens Van Baarle maar weer eens wordt bewezen dat kunst een leerproces vormt. "Ook Rudi Fuchs zal op zijn manier over kunst hebben moeten leren. In prin cipe is het voor iedereen een leer proces. Vandaar dat ik het in het ka der van de sociale vernieuwing zo leuk zou vinden om een project aan te bieden voor mensen die nog niet met kunst en cultuur bezig zijn". Van Baarle denkt daarbij aan een cursus over culturele voorzieningen in Leiden. Die zou moeten worden gegeven in de drie Leidse wijken die voor sociale vernieuwing zijn aangewezen: de Slaaghwijk, Lei- den-noord en Pancras-oost. "Die cursussen zouden via de informa tiepunten die de gemeente wil in stellen kunnen worden gegeven. Ik geef toe dat het een moeilijk project zal zijn, omdat er nog geen motiva tie aanwezig is. Maar dat zou nu juist het doel zijn van de cursussen: motivatie kweken voor kunst en cultuur ook in die lagen van de be volking, waar dat nog niet zo aan de orde is. Net als taal en rekenen kun je mensen liefde voor de kunst bij brengen. Als je het doet". Als broodjes gaan ze over de balie, de 'cultuur compact' gidsjes, uitgegeven door uitgeverij Kika in Zoetermeer. Gisteren kreeg directeur kunst en cultuur van de gemeente Leiden, Yvonne van Baarle, het nieuwe gidsje voor dit seizoen aangeboden door de heer Laken. "Een aanvullend particulier initiatief op andere uitgaven op dit ge bied", aldus van Baarle. De gidsjes zijn gratis verkrijgbaar aan de balies van Schouwburg, K O, VVV, Lak, Mucrotheater, bibliotheek en stadhuis. (foto Henk Bouwman) ke manier doet". "TT "T Hedy D'Ancona: 'Mime niet weg' Expositie: assemblages van Lydia Merce des Luyten en Pim de Vroomen. Bleijenberg Lijsten, Breestraat 113, Leiden. Tot 24 no vember geopend van dinsdag tot en met za terdag van 9.00 tot 18.00 uur. De eerste zondag van de maand tussen 12.00 en 17.00 uur. LEIDEN - Omstreeks 1912 be gonnen de kunstenaars Pablo Pi casso en Georges Braque echte dingen in hun schilderijen op te nemen, zoals stukjes krantenpa pier, glas, bedrukte stof of zand. 'Collages' werden de werkstuk ken genoemd. Pop-art kunste naars uit de jaren '50 introduceer den het 'assemblage'. Assembla ges onderscheiden zich van colla ges door hun ruimtelijk, drie-di mensionaal karakter. Sindsdien is de verwarring groot. Wanneer is een assemblage plat genoeg om voor een collage door te kunnen gaan? Lydia Mercedes Luyten en Pim de Vroomen noemen hun kunst werken 'assemblages'. Dat is be slist de juiste benaming voor het werk van Pim de Vroomen, waar in onder meer doppen, handvat ten, tienerpoppen en plastic vis sen verwerkt zijn. Maar bij Lydia Mercedes Luyten ligt het anders. Een groot deel van haar werk is zo vlak dat het eerder collages zijn. Tot 24 november exposeren de beide kunstenaars in de dertien- de-eeuwse kelders van Bleijen berg Lijsten. Een expositie waarin collage en assemblage tegenover elkaar ko men te staan. En dat is slechts één van de verschillen tussen het werk van Luyten en de Vroomen. 'Mijn indrukken uitdrukken', zo beschrijft Lydia Mercedes Luy ten haar doel. De indrukken be treffen vooral geestelijke zaken. 'Dat klinkt wat hoogdravend, maar het kan bijvoorbeeld de in druk zijn die achterblijft na het le zen van een boek', aldus Luyten. Geen idee wat Lydia Mercedes Luyten zoal leest, maar te oorde len naar haar werk is het zware kost. Via gezichten, maskers en idolen komt de kunstenares uit bij een driehoek, als symbool voor het menselijk wezen. Na tuurlijke materialen, beschilderd met goud en warme herfsttinten vormen de oertaal waarin zij zich uitlaat over haar indrukken. Maar Luytens bijzondere aan dacht gaat uit naar de textuur van materialen: de zichtbare en tast bare aard van het oppervlak. De nerven van bladeren bijvoor beeld of een grof geweven weef sel verraden de invloed van haar opleiding als textielkunstenares. Bij wandkleden, weefsels en kant speelt de textuur van het materi aal een belangrijke rol. De Vroomen daarentegen con centreert zich op de rangschik king van vormen. Pim de Vroomen: 'Ik heb dozen vol met spullen. Soms zit ik ein deloos te schuiven met die spul len om een werkstuk in even wicht te brengen'. De vormen zijn strak en geome trisch, ongemengd rood, geel en blauw overheersen en de ge bruikte voorwerpen blijven her kenbaar. Daarmee vormt het werk van Pim de Vroomen een contrastrijke te genhanger van het schilderachti ge werk van Lydia Mercedes Luy ten. Een contrast waaraan de ex positie in Bleijenberg haar waar de dankt. AMSTERDAM (ANP) - Er bestaan geen plannen om de mime-sector in ons land op te heffen. Dat heeft mi nister H. d'Ancona (wvc) gisteren gezegd in het Nederlandse Mime Centrum in Amsterdam bij de pre sentatie van de brochure 'Mime in Holland'. Volgens de minister heeft een brief van haar ministerie aan de Raad voor de Kunst gezorgd voor het misverstand dat zij de mime- sector zou willen opheffen. 'Laat ik hierover helder zijn: een dergelijk plan bestaat niet", aldus de be windsvrouwe. Wat de minister wel wil is een antwoord op de vraag of het nog zinvol is een formele schei ding te maken tussen de mime-sec tor enerzijds en de sectoren toneel, dans en muziektheater anderzijds. "Het gaat dus niet om de vraag of er mime-gezelschappen al dan niet zouden moeten verdwijnen, maar om een mogelijke herindeling van de podiumsector". CURSUS - K&O organiseert een ex tra cursus traditionele Chinese aquarelleertechniek. Vanaf 15 no vember worden op zes achtereen volgende donderdagen, 's middags van 13.30 tot 15.30 uur in het K&O- gebouw, Oude Vest 45 in Leiden les sen gegeven door mevrouw Chen. Mevrouw Chen, onlangs uit Chi na naar Nederland gekomen, is ge diplomeerd docente schilderen. Hoewel zij de Nederlandse taal niet machtig is, weet zij via gebaren dui delijk te maken hoe zij de Chinese techniek moeten toepassen. Belangstellenden voor de cursus kunnen zich opgeven bij K O. Van Gogh van Elisabeth Taylor onder de hamer AMSTERDAM (ANP) - Het schilde rij „Vue de L'Asile et de la Chapelle de Saint-Remy" van Vincent van Gogh uit 1889 zal maandag 3 decem ber bij Christie's in London worden geveild. De verkoop is onderdeel van de veiling Impressionistische en Moderne Schilderijen en Sculp turen. Het schilderij, dat eigendom is van de Amerikaanse filmactrice Eli sabeth Taylor, was onlangs in het Stedelijk Museum in Amsterdam te zien. Het zal naar schatting 16 tot 22 miljoen dollar opleveren. DEN HAAG (GPD) - In Den Haag is een stichting opgericht die zich tot doel stelt in Nederland een Uit vaartmuseum tot stand te brengen. Zo'n museum moet niet alleen alles bijeenbrengen wat nog te vinden is aan kennis, wetenswaardigheden en attributen die in het uitvaartwe zen een rol spelen of hebben ge speeld, maar ook historisch onder zoek mogelijk maken en educatie bevorderen. Het stichtingsbestuur rekent daarvoor op belangstelling en me dewerking van de bedrijfstak, ver zekeraars, particulieren, kerken en de overheid. De gespecialiseerde verzekeraar Amev-Ardanta heeft een startkapitaal ter beschikking gesteld. Van diverse kanten zijn Initiatiefnemer is de Enschedeër H.L. Kok (66), die zich al tientallen jaren uit liefhebberij in de geschie denis van het uitvaartwezen in ons land verdiept en inmiddels ver scheidene boeken op zijn naam heeft staan. ROTTERDAM (GPD) - Bü de hou ders van toneelabonnementen heer ste aan het begin van dit theatersei zoen grote verbazing. Voor alle voorstellingen in de Rotterdamse Stadsschouwburg waren plaats- kaarten bijgeleverd, behalve voor één: 'Straat' van het RO Theater. Een op comfort gestelde toneellief hebster klom direct in de telefoon. De uitleg van het theater luidde: „U kunt maar beter vroeg komen me vrouw, want er staan geen stoelen". Geen stoelen? „Ja, dat zult u wel zien. Dat regelt zichzelf wel". Kortgeleden ontving dezelfde da me, die zo bezorgd was geweest om haar stoel, een uitnodiging van het RO Theater om mee te doen aan een experiment. Een experiment om de bruikbaarheid van de zaal uit te tes ten in geval van ontbrekend meubi lair en rondwandelend publiek. Want rondwandelen, dat gaan de toeschouwers namelijk doen tij dens 'Straat' dat volgend jaar in mei en juni wordt opgevoerd in de Rot terdamse Schouwburg. 'Straat' is een toneelstuk over de problemen van de grote stad. Tijdens de voorstelling geeft een wonderlijke gids een nachtelijke rondleiding door de Rotterdamse 'Straat' en laat de toeschouwers voorbij trekken aan al de somber heid. Dit toneelstuk is het af- scheidsproject van de regisseurs Jos Thie en Antoine Uitdenhaag. Ongeveer 150 man zijn komen op draven om Thie hun mening te ge ven over de zichtbaarheid en ver staanbaarheid van acteurs op ver schillende plaatsen in de zaal. „Dit is een uitermate bevredigende me thode om aanschouwelijk te maken wat de mogelijkheden van de zaal zijn bij 'Straat'. Straks ga ik mijn conclusies verbinden aan de helde re mening van het publiek," zegt Thie. Lezers Schrijven Iron Maiden Nou, sorry hoor, maar dat artikel in jullie krant over het concert van Iron Maiden/Anthrax schoot me echt in het verkeerde keelgat. Ik wist van tevoren dat er wel weer iets negatiefs geschreven zou worden over een gevechlje, het gooien van flesjes, of zoiets, maar iets negatiefs schrijven om maar iets te schrijven gaat me te ver. Ik weet niet wat voor een figuur jij bent, Eric, maar eenzij dig ben je zeker! Als jij de muziek slecht vindt is dat jouw goed recht en zul je mij niet horen, maar als je dingen gaat verzinnen zoals blijkt uitjouw recensie moet ik wel reage- Jij hebt de taak als verslaggever je recensie zo objectief mogelijk te maken en geen misbruik te maken van jouw positie goedgelovige men sen iets aan te praten. Waarom zijn wij nou altijd zo slecht? Heb jij men sen gesproken op dat concert? Om dat jij het zo eenzijdig belicht zal ik het nu eens van een geheel andere kant laten zien. Ik ben al heel wat jaren hardroc ker en ik ben steeds meer gaan be grijpen van dit hele gebeuren. Het gaat bij de hardrockers puur om de muziek, de uitleving. Jij begrijpt de muziek niet, je begrijpt sowieso niet dat er mensen zijn die zich nog in deze muziek kunnen uitleven. Dat er mensen zijn die nog een eigen mening hebben en die ook uiten! Je moet je voorstellen dat bij een supersnel, heel intens nummer geen tekst past in de trant van: ik hou van jou en ik blijf je trouw! Dat past niet bij elkaar. De realiteit is namelijk anders. Kijk om je heen! Veel hardrockbands willen zich uiten door middel van de muziek. Als je in een ballad zegt dat bij voor beeld de apartheid opgelost moet worden komt dat niet over. Wel in een "agressief', intens, gespeeld nummer. Je hebt het over "Eddie", volgens jou de verpersoonlijking van de duivel. Waar haal je die onzin vandaan? Er wordt niet gespot met de duivel, deze Eddie is puur een mascotte, een herkenningsteken van Iron Maiden. Als je over de dui vel zingt is daar toch niks verkeerds aan? Voor gelovigen bestaat de dui vel toch ook? Alleen proberen de mensen die duivel zo ver mogelijk weg te stoppen. De duivel is een ander woord voor het kwaad in de wereld. Je moet toegeven dat tegenwoordig het kwaad ruim overheerst! Een hard rockband geeft dit aan. Zeg dan niet: "Dat is verheerlijking van de duivel", maar denk eens na wat ze eigenlijk bedoelen. De realiteit is toch corruptie, oorlog, geweld? Er zijn gelukkig ook nog goede dingen maar daar wordt al zo veel over gezongen. Je zult onze muziek pas begrijpen al je je er echt in ver diept. Iedere band of artiest heeft z'n ei gen image, Michael Jackson met z'n danspasjes, Madonna met haar seks, enzovoorts. Zo ook Iron Mai den met z'n "Eddie". Trouwens, de kaartjes voor bo vengenoemde artiesten zijn aan merkelijk duurder dan voor dit con cert! Weetje wel dat er hardrockbands zijn die over God.en de Bijbel zin gen, of over liefde of andere Top 40- teksten? Maar op hun manier! Je ziet dat je niet alles over één kam kunt scheren! Overigens staat er op het t-shirt waar je het over hebt 'No prayer for the dying' in plaats van 'I'm praying for the devil'. Zo zie je maar dat je maar wat ver zint in plaats van mensen onder vraagt of eens goed kijkt of luistert. Nee, Eric, je wist van tevoren dat je iets negatiefs over ons zou gaan schrijven, maar zo gemakkelijk kom je er niet vanaf. Ik heb mijn weerwoord gegeven en hoop dat ik de mensen heb laten zien dat wij echt niet zo slecht zijn als wij worden afgeschilderd. Jeroen Blijleve, Uitermeer 21, Lisse Gaskarow Ensemble (Staatensemble voor Volksdans van de Autonome Socialistische Sowjet-Repuboiek Basjkirié). Gezien in de Leidse Schouwburg op 5 november Goede voorstelling Gaskarow Ensemble LEIDEN - De tijd dat een volks dans een eenvoudige dans was, waaraan iedereen na een beetje oefenen kon meedoen, ligt ver in het verleden. Bij volksdans ligt de choreografie tegenwoordig net zo streng vast als bij het klassieke ballet. Maar een ding is behouden gebleven, ondanks de strenge theatervorm waarin die spontane uiting van vreugde, triomf of ver driet is gevangen is de volksdans als kijkspel voor een groot pu bliek toegankelijk gebleven. Een beetje tempo, kleurrrijke kos tuums, een paar grappige scè nes en je hebt het grootste deel van het publiek gewonnen. Dat bleek ook gisteravond weer bij het optreden van het Gas karow Ensemble in de Leidse Schouwburg. Ook zij oogstten het meeste succes met hun meer massale dansen, zoals 'De Maai ers', de Tartaarse dans 'Speel ac cordeon' of de Oerkraïense 'Go- pak'. En toen na de pauze zanger Idris Gazijew een goed te ver staan 'Ik hou van Holland' liet ho ren was de zaak voor de Basjki- riërs natuurlijk bekeken. Maar naast die zo voorspelbare succesnummers kwam de groep ook met dansen die meer karakte ristiek voor hun geboorteland Basjkirië - een Sowjet-republiek in het zuidelijk deel van de Oeral, waar Europa en Azië elkaar ont moeten- waren. Omdat in de volkskunst dans en zang vaak sa mengaan, kreeg het publiek eerst enkele Basjkirische liederen te horen. Ze werden door Gali Chamzin langzaam voorgedra gen, met grillige oosterse stem buigingen. Jammer alleen dat de microfoon toch veel van de echt heid van zulke geluiden weg neemt. Ook nog voor de dans maakte het publiek kennis met het nationale instrument van Basjkirië de koerja» een soort fluit van bamboe. Dat Oost en West zich vermen gen in Basjkirië kwam in dansen als 'Zeven Meisjes' en 'Ondeugen de Meisjes', heel goed tot uitdruk king. De handbewegingen van de vrouwen zijn puur oosters, terwijl het voetenwerk toch op meer westerse leest is geschoeid. Over dreven uitbundigheid en massaal voetgetrappel vind je niet in de dansen uit die streek. Of vier mannen elkaar nu uitdagen of vrouwen een man plagen het blijft allemaal heel waardig. En omdat de volksdans qua passen nu eenmaal 'eenvoudig' is, zijn het vooral de solo's, duetten en dansen voor een beperkte groep, waarbij ook de mimiek een rol speelt, die het optreden van het Ensemble Gaskarow aantrek kelijk maken. In een klein theater zoals de Leidse Schouwburg 'ont moet' je dan echt de jager die tri omfantelijk met zijn buit terug keert, de aanbidder die zijn gelief de een geschenk brengt en de drie broers die het ondanks hun ver schil in leeftijd en plaats op de so ciale ladder heel goed met elkaar kunnen vinden. Het had wat verrassender, soms wat sprankelender gekund maar over het geheel genomen zette de groep een goede voorstel ling op de planken. HENRIETTE VAN DER HOE VEN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 19