Baker 'legt fundering' voor actie VS kunnen na stoere taal niet meer uit onder oorloa 'Opheffing burgerwachten' Amerikaanse minister op reis 5Onzekerheid over broeikaseffect geen excuus voor uitstellen acties BEGRAFENIS IN INDIA Mysterieuze dood Palestijn leidt tot 'nieuwe intifada' Heeft u de nieuwste hit van Whitney Houston ai gehoord? WASHINGTON (GPD/Rtr/AFP/AP) - De Amerikaanse minister Baker (buitenlandse zaken), is het afgelopen week einde begonnen aan een reis langs zeven landen, die vol gens een van zijn medewerkers is bedoeld om "de funde ring te leggen" voor militair ingrijpen tegen Irak. Vooral de steun van Saudi-Arabië, dat als uitvalsbasis voor een Ame rikaanse aanval zou dienen, is onontbeerlijk bij een eventu ele actie van de Verenigde Staten. GENEVE (ANP) - De gevaren van klimaatverandering als gevolg van het broeikaseffect dienen "onmid dellijk" te worden bestreden. Maat regelen, zoals het terugdringen van de uitstoot van kooldioxyde (C02) kunnen economisch rendabel zijn. Dat staat in de slotverklaring van de wetenschappelijke conferentie over het broeikaseffect in Genève die gisteren is gepresenteerd. Aan de conferentie, die voorafging aan het ministersgedeelte van de We reld Klimaat Conferentie, hebben honderden deskundigen uit 120 lan den deelgenomen. Politiek gesproken is de verkla ring een hard signaal aan die lan den, zoals de Verenigde Staten, die eerst meer wetenschappelijke ze kerheid wensen alvorens tot con crete maatregelen te besluiten. On zekerheid, zo menen de weten schappers, is geen excuus voor uit stel van actie. Pogingen van met name Sovjet- russische en Amerikaanse weten schappers om de verklaring af te zwakken, bleken gisteren groten deels gestrand. Niettemin bevat de uiteindelijke tekst een aantal passa ges waarmee de deskundigen meer slagen om de arm nemen. De internationale milieu-organi saties hebben positief op de weten schappelijke verklaring gerea geerd. Tegelijk verwijten de organi saties de politici dat zij de "waar schuwingen" van deskundigen ver van zich af werpen. Klimaatverandering, zo stellen de wetenschappers, kan zulke ingrij pende gevolgen hebben dat "alleen al om die reden" maatregelen ge rechtvaardigd zijn. Zij noemen daarbij onder meer vermindering van de C02-uitstoot, het tegengaan van ontbossing en het opzetten van financiële programma's voor met name de Derde Wereld. De in Genève aanwezige deskun digen baseren hun verklaring gro tendeels op het werk van de IPCC, een wetenschappelijk orgaan van de Verenigde Naties. De IPCC heeft dit jaar drie grote studies uitge bracht over het broeikaseffect, zijn NEW DELHI Een dissidente factie binnen de Janata Dal partij van de Indiase premier V.P. Singh heeft zich vandaag afgescheiden onder leiding van Chandra Shekhar en wil een regering vormen. Shekhar steunt de mili tante hindoes die de moskee in de Indiase stad Ayodhya sinds enkele dagen omsingelen. Dezen hebben gisteren een bestand aangekondigd in hun campagne om het drie eeuwen oude gebouw te vernielen. Bij godsdienstgeweld tus sen hindoes en moslims zijn de afgelopen weken in heel India zeker 300 mensen omgekomen. Hier rouwt een hindoe bij de begrafenis van twee gestorven verwanten. (foto ap> Poging parlement Moldavië om onlusten te beëindigen MOSKOU/BUKAREST (Rtr/D- Gorbatsjov zei zaterdag de een- PA/AFP) - De autoriteiten in de heid van Moldavië te zullen verde- Sovjet-republiek Moldavië hebben digen en dat degenen die onrust gisteren de rivaliserende burger- zaaien, worden gestraft. Ook dreig- wachtgroeperingen bevolen de wa- de hij de noodtoestand voor heel pens in te leveren en zich op te hef- Moldavië te zullen uitroepen, fen. Het Sovjetpersbureau TASS Ongeveer tweeduizend Roeme- berichtte dat het Moldavische par- lement dit heeft besloten in een po- ging een einde te maken aan de etni sche onlusten. Daarbij zijn de afge- lopen dagen zeker tien mensen om het leven geroepen. Sovjet-president Michail Gor batsjov heeft zaterdag verzocht een einde te maken aan de burgerwach ten die met steun van de Moldavi sche overheid zijn opgezet. Toen was het parlement hier nog tegen. Het is niet duidelijk waarom het parlement op zijn besluit is terugge nen hebben gisteren in de Roe meense hoofdstad Bukarest gede monstreerd voor de aansluiting van de Sovjet-republiek Moldavië bij Roemenië, zo hebben ooggetuigen bericht. Moldavië hoorde vroeger bij Roemenië. gevolgen en het te kiezen beleid voor de bestrijding ervan. De slotverklaring gaat echter op een aantal punten verder dan het werk van de IPCC. Dat blijkt vooral uit een gedeelte waarin wordt ge sproken over het verminderen van de uitstoot van C02, het belangrijk ste broeikasgas, met minstens twin tig procent in 2005. De wetenschappers wijzen erop dat een dergelijke C02-reductie technisch haalbaar en economisch rendabel kan zijn. Deze opmerking is tegen het zere been van landen stijnse opstand. Het leger heeft in een aantal plaatsen uitgaansverbo den ingesteld, waardoor vandaag veertig procent van de bevolking van de Gazastrook thuis zit. Bhutto toch bij opening parlement ISLAMABAD (Rtr) - De Pakis taanse ex-premier Benazir Bhutto heeft gisteren haar boycot van de opening van het parlement in de hoofdstad Islamabad beëindigd. Vervolgens werd zij beëdigd als parlementslid. Bhutto en andere le den van de Pakistaanse Volkspartij (PPP) liepen zaterdag boos weg, omdat Bhutto's echtgenoot Zardari, die in voorarrest zit omdat hij wordt verdacht van afpersing, niet naar het parlement kon om te worden be ëdigd. Zardari had in de havenstad Karachi voldoende stemmen ver overd voor een zetel in het nationale parlement. TEL AVIV - Geweld in de dooi Israël bezette Gazastrook heeft het afgelopen weekeinde het leven ge kost aan drie Palestijnen. Er vielen ruim tweehonderd gewonden. Een van de drie doden is een 19-jarige Palestijn die bij een botsing met het leger in het achterhoofd werd ge schoten. De andere twee zijn op ver denking van collaboratie met de Is raëli's door gemaskerde Palestijnen om het leven gebracht. De onrust in de strook ontstond nadat bekend werd dat een Pale stijnse arrestant in de centrale ge vangenis van Gaza-stad was overle den. De 35-jarige Abdel-Ati al- Za'anin was op 22 oktober aange houden en werd sindsdien onder vraagd. Van 1983 tot 1987 had hij ge vangen gezeten wegens lidmaat schap van de Fatah-organisatie en in het begin van de Palestijnse op stand zat hij tweemaal een half jaar in de gevangenis zonder vorm van proces. Volgens de Israëlische militaire autoriteiten heeft Za'anin zich in zijn cel opgehangen aan een van la kens gefabriceerde strop. Zijn fami lie zegt echter over aanwijzingen te beschikken dat hij in de loop van het verhoor is bezweken onder mar telingen. Za'anins advocaat heeft toestemming gekregen een Ameri kaanse arts een nieuwe lijkschou wing te laten verrichten. De onrust van het afgelopen weekeinde was de hevigste sinds vele maanden. Palestijnen in de Ga zastrook spraken van "het begin van een nieuwe intifada", een ver wijzing naar de massale demonstra ties in de eerste weken van de Pale de Gisteren werden Zardari andere 37 PPP-kandidaten in het parlement beëdigd. Het is voor het eerst in 23 jaar dat de PPP weer zit ting neemt in de oppositiebanken. De PPP was van 1979 tot 1988 ver boden. Na de vrije verkiezingen in 1988 werd Bhutto premier. Vorige week incasseerde de partij een enorme nederlaag. De leider van de Islami tische Democratische Alliantie, Nawaz Sharif, wordt morgen for meel tot de nieuwe premier van Pakistan benoemd. ADVERTENTIE der i dat het parlement verzoeningscommissie heeft aangegesteld die moet onder handelen met de etnische Russi sche bevolkingsgroep, de Turkse Gagaoezische bevolking en de Roe menen in Moldavië. Nu bij V&D! De nieuwe CD/LP/MC van Whitney Houston Tm Your Baby Tonight" met 11 nieuwe waaronder een duet met Stevie Wonder en haar nieuwste hit I'm Your Baby Tonight. CD 39,95 LP 26,95 "c 19,95 VROOM \S> DREESM ANN De Amerikaanse min ister van buitenlandse zaken James Baker luistert r. ren in de woestijn van Saudi-Arabië. MAANDAG 5 NOVEMBER 1990 Baker legt zijn reis langs onder meer Saudi-Arabië, Egypte, Enge land, Frankrijk en de Sovjet-Unie al om het groene licht voor zo'n aanval te krijgen. De Amerikaanse minis ter zou alleen willen peilen onder welke omstandigheden en voor waarden de betrokken landen ge weld tegen Irak zouden toestaan. De hamvraag is of de Arabische lan den bereid zijn een hoge prijs in mensenlevens te betalen voor de bevrijding van Kuwayt. De Saudi's hebben tot dusver steeds gezegd dat de Amerikaanse militairen in hun land zijn om Saudi-Arabië tegen een Iraakse aanval te verdedigen. Maar specifie ke toestemming voor gebruik van hun land als uitvalsbasis hebben de Saudi's nooit gegeven. Baker gelooft niet dat een lucht aanval voldoende zal zijn om Irak uit Kuwayt te verdrijven. Hij denkt dat een landoorlog nodig zal zijn, en die zou ongetwijfeld veel slachtof fers kosten onder zowel de Ameri kaanse militairen, als de militairen van Arabische staten die in Saudi- Arabië gelegerd zijn. Baker zei zaterdag, terwijl hij on derweg was naar Saudi-Arabië, te gen meereizende Amerikaanse ver slaggevers dat hij tijdens zijn reis onder meer ook zal pleiten voor een VN-resolutie die geweld tegen Irak toestaat. Het aannemen van zo'n resolutie zou vooral afhangen van de instem ming van de vaste leden van de Vei ligheidsraad. Het is mede daarom dat Baker naar Parijs en Londen reist, donderdag in Moskou Sovjet leider Gorbatsjov zal ontmoeten, en in Egypte met de Chinese minister Qian Qichen (buitenlandse zaken) zal praten. Baker zei het afgelopen weekein de tegen verslaggevers opnieuw, dat het Witte Huis absoluut bereid is geweld te gebruiken als de crisis rond Kuwayt niet vreedzaam kan worden opgelost. "En dit is'niet al leen een kwestie van woorden", zo voegde hij daaraan toe. Irak zelf heeft zich het afgelopen weekeinde relatief mild opgesteld. Veertien Duitsers en een Belg wer den vrijgelaten ert vier Amerikaan se gijzelaars kregen toestemming om te vertrekken. Ook de 700 Bul garen in Irak en Kuwayt zullen het land mogen verlaten. Het Iraakse persagentschap maakte verder bekend dat alle Eu ropese contractwerkers weg zullen mogen, maar dit bericht kon niet worden bevestigd. Als de berichten kloppen, betekenent dit dat de on geveer honderd Nederlandse werk nemers van twee baggerbedrijven, die in Irak net een kwarwei hebben voltooid, ook naar huis mogen. Za terdag werden drie Franse soldaten, die vrijdagnacht door Iraakse solda ten waren gevangen genomen, vrij gelaten. Zij warën gelegerd in Saudi-Arabië en per ongeluk op Ku- wayts grondgebied terechtgeko- Volgens diplomatieke bronnen bereidt Irak een vredesvoorstel voor, waarvan de kern is dat alle gij zelaars zullen worden vrijgelaten als ten minste twee van de vijf vaste Dolfijnen Ongeveer zeshonderd dolfijnen hebben zelfmoord gepleegd door op het strand van een Japans eiland in het oostelijk deel van de Chinese Zee te gaan liggen. De pogingen van vissers om de dieren het water in te jagen, liepen op niets uit. De dolfij nen zijn door de vissers gestroopt en voor consumptie geschikt ge maakt. Noorwegen Noorwegen heeft sinds zaterdag weer een nieuwe regering na de val van het centrum-rechtse coalitie over de samenwerking met de Eu ropese Gemeenschap. Premier Gro Harlem Brundtland heeft een soci aal-democratische minderheidsre gering gevormd. Onder de negen tien ministers zijn negen vrouwen. Verkeersongeluk Bij een verkeersongeluk in Zuid- Korea gisteren zondag ten minste 21 mensen om het leven gekomen en 21 gewond geraakt. Volgens de politie worden nog twee personen vermist. De gecharterde bus waarin zij zaten, botste frontaal op een vrachtwagen en stortte in een berg- leden van de Veiligheidsraad zich uitspreken tegen een aanval op Irak. Een vergelijkbaar voorstel is eerder al eens door de Amerikaanse regering van de hand gewezen. Doelwit van het Iraakse initiatief zijn vooral Frankrijk, de Sovjet- Unie en China. De Iraki's zien Ame rika en Engeland als de twee meest uitgesproken oorlogszuchtige lan den. 'Kabinet Thatcher applausmachine' LONDEN (GPD) - De vroegere Britse minister Heseltine heeft za terdag de aanval geopend op pre mier Thatcher. In een open brief betichtte hij het kabinet ervan nog slechts te fungeren als applausma chine voor de premier. Aanleiding voor Heseltines aanval was het ver trek van vice-premier Howe vorige week. "Sir Geoffrey Howe was de enige minister die alle politieke stormen van elf jaar Thatcherisme had overleefd. Vanaf de dag dat hij in 1979 tot Thatchers eerste rege ring toetrad, had hij als een volgza me politicus gegolden", aldus He seltine. Heseltine en Howe moeten vóór 29 november beslissen of zij That cher de handschoen toewerpen door mee te doen aan de verkiezin gen voor een nieuwe leider van de Conservatieve Partij. Heseltine geldt sinds zijn vertrek uit de rege ring vijf jaar geleden als de meest geduchte tegenstander van That cher. ADVERTENTIE STAMMIS VERHUUR v.o.f. verhuurt o.a. COMPRESSOREN EN GEREEDSCHAPPEN informatie: Hoge Rijndi|k 352 Middenweg 571 2314 AP Leiden Heerhugowaard tel (071)417438 02207-14956 Fax (071) 413788 Fax 02207-43788 Van onze correspondent Henk Dam WASHINGTON - De harde taal die de Amerikaanse president Bush vorige week uitte, maakt duidelijk dat het Witte Huis nu serieus na denkt over de vraag wat moet ge beuren als de economische sancties Irak niet uit Kuwayt dwingen. In kranten als de Los Angeles Times zijn al Amerikaanse regeringsfunc tionarissen geciteerd die zeggen dat de regering steeds meer ervan over tuigd begint te raken dat de Iraakse president Saddam Hussein nooit uit zichzelf uit Kuwayt zal weggaan. Dat, aldus deze functionarissen, zal ons op den duur dwingen over te gaan tot geweld. Wanneer dan? De cember, januari misschien, als de diplomatieke mogelijkheden echt zijn uitgeput, en als dan blijkt, dat de economische boycot echt niets uithaalt. Bush heeft het de afgelopen week keer op keer gezegd. Zijn minister Baker (buitenlandse zaken) ook. Amerika zal, als het niet anders kan, niet aarzelen om met z'n militairen en z'n wapens Irak uit het op 2 au gustus overrompelde Kuwayt te verwijderen. Druk Voor een deel moet dit soort uit spraken worden gezien als het op voeren van de psychologische druk op Hussein. In Washington is men zich er immers zeer van bewust dat Irak denkt dat de Amerikanen nooit zullen aanvallen omdat de Ameri kaanse publieke opinie grote aan tallen dode Amerikaanse militairen niet zou pikken. En daarom reist Baker nu langs zeven landen om de bondgenoten te vragen onder welke omstandighe den en wanneer zij geweld tegen Irak zouden toestaan. De Amerika nen hebben echter nog niet alle di plomatieke wegen bewandeld. Ze hebben bij voorbeeld nog niet de Veiligheidsraad gevraagd met even tuele militaire acties tegen Irak in te stemmen, en die instemming zullen ze zeker willen. Ook is, ondanks alle harde en schrille woorden van Bush, nog geen sprake geweest van een soort ultimatum aan Baghdad. Militaire waarnemers melden ten slotte dat Amerika in het Golf-gebied nog niet die militaire voorbereidingen heeft getroffen die zouden aangeven dat een oorlog nu elke dag kan uitbre ken. Sterker, de bevelhebber ter plaat se, generaal Norman Schwarzkopf, heeft gezegd dat hij nog wel twee a drie pantserdivisies, maximaal 100.000 man, nodig heeft vóór hij met succes aan een offensieve ope ratie kan beginnen. Die manschap pen heeft hij inmiddels toegezegd gekregen, maar het zal nog wel even duren voor ze ter plaatse zijn. Natuurlijk is alle hierboven staande informatie afkomstig uit Amerikaanse bronnen, en dient deze derhalve voorzichtig te wor-' den gehanteerd. Want het is een be langrijke militaire wet dat je de vij and altijd zoveel mogelijk naar je bedoelingen, sterkte en zwakte moet laten raden, en daarom moe ten alle gegevens die wijzen op het al dan niet nabij zijn van een oorlog met wantrouwen worden bekeken. Niettemin, zelfs als die slag om de arm wordt genomen, is de.conclu sie: als Hussein zich niet uit Kuwayt terugtrekt, komt er oorlog, al was het maar omdat het Witte Huis, na alle stoere taal, nu helemaal niet meer terug kan. Meest waarschijn lijke tijdstip: tussen eind november en maart 1991. Luchtaanval Hoe gaat die oorlog eruit zien? Het eerste bedrijf bestaat ongetwijfeld uit een massale luchtaanval op stra tegische doelen in Irak en Kuwayt. De Amerikanen zullen absoluut ze ker willen stellen dat zij in de lucht heer en meester zijn. Daarom zal in de eerste plaats de Iraakse luchtmacht worden vernie tigd, en daarnaast installaties voor luchtdoelraketten, radarinstalla ties, communicatiecentra en ver moedelijk ook elektriciteitscentra les, militaire commandoposten, fa brieken voor chemische en biolo gische wapens en kerncentrales. Moeten we bang zijn dat, vóór dat doel is bereikt, de Iraki's in de eer ste fase van de strijd hun Scud-B ra ketten met chemische en biolo gische wapens in de richting van de geallieerde troepen in Saudi-Arabië gaan afvuren, en met straaljagers en raketten de Saudische olie-installa ties gaan vernietigen? Nee, aldus generaal Schwarzkopf in een inter view met de New York Times vori ge week. Irak heeft maar weinig lan- ceerinrichtingen voor raketten en de Iraakse raketten zijn bovendien verre van accuraat. Tot chemische of biologische oorlogsvoering op grote schaal is Irak dus niet in staat. Daarnaast, aldus de generaal, is de kans dat Irak de Saudische olie installaties uitschakelt praktisch ni hil. Dat zou alleen kunnen bij een groot aantal elkaar opvolgende en bovendien massale aanvallen van de Iraakse luchtmacht. Gegeven Amerika's overwicht in de lucht (meer en betere gevechts vliegtuigen, beter getrainde piloten) en gegeven de superioriteit van de Amerikaanse antiraket-installaties in Saudi-Arabië is dat niet denk baar, aldus de generaal. Terugkerend naar het uitgangs punt: volgens alle militaire experts zouden de Amerikanen en hun bondgenoten binnen enkele dagen de lucht boven Irak en Kuwayt voor zichzelf moeten hebben. Dat zou ook nodig zijn, omdat alleen zo het Iraakse overwicht aan tanks en troepen op de grond kan worden ge neutraliseerd. Om het in cijfers te zeggen: Irak heeft 430.000 manschappen in Ku wayt en Zuid-Irak, die de beschik king hebben over 3600 tanks en 2300 stukken zware artillerie. Ajne- rika heeft nu 240.000 militairen in het Golf-gebied en als de Arabische, Franse en Britse troepen worden meegerekend ruim 400.000 man. Dat lijkt veel, maar de klassieke militaire literatuur leert, dat je een overwicht van drie-op-één moet hebben om een goed ingegraven vij and uit zijn defensieve stellingen te verdrijven. Bovendien hebben de geallieerden nu de beschikking over niet meer dan 1600 tanks en 750 stukken zware artillerie, aan zienlijk minder dan Irak. Voorwaarde Daarom is luchtoverwicht een noodzakelijke voorwaarde voor een succesvolle offensieve operatie te gen de Iraki's in Kuwayt. En zelfs als aan die voorwaarde is voldaan, kan dat nog een buitengewoon zwa re, veel mensenlevens kostende op gave worden. De Iraki's in Kuwayt hebben zichzelf namelijk terdege op een aanval voorbereid. Zij hebben om te beginnen een deel van hun troepen en tanks in een soort grote V neer gezet langs de grens met Saudi-Ara bië en de kust van de Perzische Golf. De geallieerden zullen door deze eerste verdedigingslinie moeten breken om in Kuwayt te komen, en dat zal niet meevallen. Want langs de hele linie bevinden zich mijnen velden, afscheidingen met prikkel draad, moeilijk te nemen zandwal- len, fortificaties en greppels die met brandbare vloeistoffen kunnen worden gevuld, en zo een vuurlinie kunnen vormen. Langs de kust van Kuwayt heb ben de Iraki's verder drie grote olie tankers geplaatst. De Amerikanen PAGINA 5 die tot nu toe hebben geweigerd specifieke programma's voor het verminderen van de C02-uitstoot op te stellen. Volgens de deskundigen dient de uitstoot van C02, veroorzaakt door het verstoken van fossiele brand stoffen als olie, aardgas en steen kool, jaarlijks over de hele wereld één a twee procent af te nemen. De gevaren van klimaatverandering worden daarmee zoveel mogelijk beperkt. In feite betekent dit scenario, zoals ook het IPCC heeft berekend, dat het klimaat wel degelijk zal ver anderen. Ook met reductie-maatre gelen zal de totale concentratie broeikasgassen in de atmosfeer de komende tientallen jaren nog fors toenemen. Het ministersgedeelte van de Ge- neefse klimaatconferentie is mor gen en overmorgen. De Nederland se bewindslieden Alders en Maij zijn hierbij aanwezig. vermoeden dat die zullen worden opgeblazen zodra de strijd begint. Dat zou dan kunnen betekenen dat zich voor de Kuwaytse kust één gro te, brandende olielaag gaat vormen, die een D-Day-achtige landing zeer zou bemoeilijken. Zelfs als het de geallieerden, na grootscheepse bombardementen vanuit de lucht, zou lukken op en kele plaatsen door de Iraakse linies heen te breken, dan nog begint de strijd pas. Want achter de frontli nies, als het ware tussen de twee po ten van de V, bevinden zich zwaar bewapende Iraakse pantserdivisies. Deze troepen kunnen in twee groepen worden onderverdeeld: een in centraal en zuid-Kuwayt, en een grotere groep in noord-Kuwayt en zuidelijk Irak. Bij die laatste groep behoren de Republikeinse Wachten, algemeen gezien als Iraks beste vechters. Wie van de eerste groep wint, krijgt met een tegenaan val van de tweede te maken. Deze, langs klassieke lijnen opge zette verdediging, zorgt ervoor dat een oorlog om Kuwayt wel eens bloedig en langdurig zou kunnen worden. Ter illustratie: bij de oorlog tegen Iran maakte Irak van precies hetzelfde soort verdedigende stel lingen gebruik, en die oorlog duur de, zoals bekend, acht jaar Maar aan de andere kant: de Iraakse troepen hoefden zich toen geen zorgen te maken over aanval len uit de lucht. Ze hadden boven dien meer dan voldoende voorra den en dat zou nu, alleen al dank zij het embargo van de VN, wel eens snel anders kunnen zijn. De Amerikanen zouden boven dien zeker proberen de Iraakse voorraden munitie en dergelijke aan het front snel uit te putten door de bevoorradingslinies vanuit de lucht aan te vallen. Ze zouden ook zoveel mogelijk 's nachts aanvallen, want in dat opzicht zijn ze technisch zwaar in het voordeel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 5