Ook Van der Stoel mogelijk naar Irak regeringsleider Moet Lubbers premier of zijn SGP-raadslid na diefstallen VISSER Belettering Moslim-kritiek op imam stoort delegatie-Wouters 'Alleen bij missie Verenigde Naties' Kabinet nog verdeeld over bejaarden met pensioentje Inpoldering Markermeer van de baan ZATERDAG 3 NOVEMBER 1990 GENEMUIDEN (GPD) - "Een ge weldige klap voor ons". Zo luidt de reactie van wethouder D. van der Sluis (SGP) op de gisteren bekend geworden arrestatie van zijn fractie voorzitter in de dertien leden tellen de gemeenteraad van Genemuiden. De man wordt verdacht van ver duistering in dienstbetrekking op grote schaal. Hij heeft bekend. Twee mannen uit Enschede zijn eveneens gearresteerd. Het drietal, dat vrachtwagens vol Genemuider tapijten zou hebben verhandeld, verblijft in het huis van bewaring in Zwolle en wordt zondag voorgeleid voor de rechter-commissaris in deze stad. De benadeelde is tapijtfabriek Timzo, een van de grootste tapijtfa- brieken in Genemuiden. Directeur J. Timmerman weigert commen taar maar wil wel toegeven dat het om een grote schadepost gaat. De betrokkene was sinds mei lid van de gemeenteraad, waar hij meteen tot voorzitter van de vier leden tellende SGP-fractie werd gekozen. Hij was ook secretaris van het schoolbe stuur van de Gereformeerde Ge meente in Genemuiden. Bij Timzo had de man als chef ex peditie een vertrouwensfunctie, al vele jaren. "De man dient onmid dellijk voor de gemeenteraad te be danken", aldus partijgenoot en wet houder Van der Sluis. Verdachten geven elkaar schuld van dubbele moord HERKENBOSCH (ANP) - De offi cier van justitie mevrouw mr. C. van Hilten in Roermond overweegt de twee verdachten in de dubbele moordzaak Echt te vervolgen voor moord op Sonja Hartmann (18) en zogeheten gekwalificeerde dood slag op de eveneens 18-jarige Esther Grispen. De straf, maximaal levens lang, voor de twee delicten is gelijk. Dit is gisteren door het onder zoeksteam onder leiding van kapi tein K. van der Woude in het dis trictsbureau van de rijkspolitie in Herkenbosch meegedeeld. De twee verdachten uit het Belgische Maas eik, 21 en 23 jaar oud, hebben be kend de meisjes te hebben ge wurgd. Ze proberen echter elkaar de schuld in de schoenen proberen te schuiven. Het motief voor hun daad wordt vooral gezocht in het feit dat Sonja haar relatie met had verbroken toen zij vernam dat haar vriend was ge trouwd. Over de verbroken relatie wilde haar vriend op de fatale zon dag, 21 oktober, praten. Hij, en zijn vriend, ging met Sonja naar het ap partement van haar vriendin Esther. Het gesprek, zo vermoedt de politie, is uitgelopen op een ruzie met als gevolg de moord op Sonja. Esther kwam later in de nacht van zondag op maandag thuis en zag wat er gebeurd was. Zij moest als enige getuige uit de weg worden ge ruimd en werd gedwongen met het tweetal in de auto van Sopja een tocht te maken. Het is niet duidelijk of zij in de auto of in het bos nabij Susteren is gewurgd. Seks met jongens tot 16 alleen na klacht strafbaar DEN HAAG (ANP) - Minister Hirsch Ballin (justitie) is tegemoet gekomen aan de wens van de Twee de Kamer om in de zedelijkheids wetgeving geen onderscheid te ma ken tussen seksueel verkeer met minderjarige jongens en met meis jes. Ook seksueel contact met min derjarige jongens (vanaf 16 jaar) zal alleen strafbaar zijn, wanneer daar over een klacht wordt ingediend. Justitie kan niet uit eigener bewe ging vervolging instellen. Dat staat in een nota van wijzi ging die de minister naar de Kamer heeft gestuurd. In de Tweede Ka mer bestonden grote bezwaren te gen het onderscheid, omdat het werd gezien als instrument om te gen homoseksuelen op te treden. hogewoerd 131 tel. I89NV leiden REKLAM£BORO£M/l£mft5/AUTOt»Et(tAm AMSTERDAM Hamzah Zeid is door de Amsterdamse dominee D. N. Wouters gevraagd om op per soonlijke titel deel uit te maken van wat inmiddels het 'Familiecomité Gijzelaars Irak' heet. De kritiek van enige islamitische koepelorganisa ties dat Zeid niet representatief is, is dan ook niet ter zake doende. Dit betoogde de delegatie-Wou ters die naar Irak wil om te pleiten voor het vrijlaten van de Nederland se gijzelaars, gisteren op een pers conferentie in Amsterdam. Een paar woordvoerders vanuit de mos limwereld hadden laten weten de afvaardiging van de imam (islami tische voorganger) Zeid ongelukkig te vinden. Zo had M. E. Ates, vice-voorzitter van de Turks-Islamitische Culture le Federatie, verklaard dat de dele gatie haar eigen imam had gecre ëerd. Zeid, Palestijn van afkomst doch al jaren woonachtig in Neder land, is geestelijk verzorger in een paar gevangenissen. Naar de maat staven van veel moslims mag hij echter de naam imam niet gebrui ken. "Zeid is zonder meer een aardige man", meent A. van Bommel van het Moslim Informatie Centrum in Den Haag, "maar je kunt je afvragen waarom er niet iemand met meer gewicht naar Baghdad wordt ge stuurd". Overigens benadrukt Van Bommel dat er geen principiële be zwaren tegen Zeid bestaan. "Hij heeft wel veel weerstand opgeroe pen door op tv te zeggen achter Hussein te staan". Maar "er zijn beslist slechtere kandidaten dan Zeid", vindt hij. Zeid, die jarenlang op de ambassa de van Irak heeft gewerkt, is als ara bier volgens Van Bommel een veel voor de hand liggender keuze dan bijvoorbeeld een Turk. "Voor Irak is hij duidelijk geschikt. Bovendien heeft hij ook nooit gepretendeerd namens alle moslims in ons land te spreken". Wat wel steekt is "dat we voor de zoveelste keer de indruk krijgen dat iets van bovenaf geparachuteerd wordt", aldus Van'Bommel. Daar staat tegenover dat het de moslims ontbreekt aan een overkoepelend orgaan. Het Islamitisch Landelijk Comité, sinds de Rushdie-affaire spreekbuis van het leeuwendeel van de soennietische moslims, is al geruime tijd geleden opgeheven. Over een paar maanden zal, als al les volgens plan verloopt, eindelijk een landelijke islamitische raad van de grond komen. Tot dat moment opereren de Turkse, Marokkaanse, Surinaams-Pakistaanse en Indone sische koepelorganisaties (al gauw een stuk of dertien) apart. "Dus in een kwestie als deze krijg je allerlei geluiden te horen", geeft Van Bom mel toe. Wouters legde gisteren uit dat hij Zeid al jaren via een werkgroep van de Raad van Kerken persoonlijk kende. Drs. J. Slomp, islam-des- kundige van de Raad, vindt Zeid een voor de handliggende keus. De kritiek dat de Raad zijn eigen ge sprekspartners creëert, wuift hij weg. "Hamsah Zeid is een van de weinige moslims die in het Neder lands een goed verhaal kan vertel len. Ik wou dat het waar was dat er meer zijn, maar de keuze is erg be perkt". Slomp weet dat Zeid volgens veel moslims niet erkend wordt als imam. "Imam is een vrije titel. Als de Turkse islamieten er bijvoor beeld vanuit gaan dat een imam op geleid moet zijn, dan valt Zeid af. Maar als ik zie wat voor werk hij in de gevangenissen doet, dan zeg ik: hij is een echte voorganger, een ech te imam dus". Geconfronteerd met de kritiek vanuit de moslimorganisaties, liet delegatie-lid dominee Ruiter uit Amsterdam gisteren weten dat ie dere religieuze groepering van har te is uitgenodigd om mensen naar voren te schuiven. De delegatie is inmiddels uitgebreid met prof. A. Wessels van de VU en mevrouw C. Terwee, vice-president vart de rechtbank in Haarlem. Klaas de Jonge Klaas de Jonge heeft gisteren voor het eerst sinds zijn vertrek uit Pret oria in 1987 weer voet gezet op Zuid- afrikaanse bodem. De Jonge kwam op weg naar Transkei aan op het vliegveld van Johannesburg. De an- ti-apartheidsactivist begeleidt twee ANC-ballingen die vanuit Zambia terugkeren naar Transkei. De Jonge blijft in de transitruimte van de luchthaven Jan Smuts en kan daar niet worden gearresteerd. In Zuid- Afrika loopt nog een arrestatiebevel tegen hem. Pilonderzoek In Rotterdam komt een centrum dat het onderzoek gaat coördineren van een nieuw oestrogeenvrij anti conceptiemiddel. Ziekenhuizen uit binnen- en buitenland gaan dit voorbehoedmiddel B-Oval, dat mo gelijk borstkanker kan voorkomen, testen. Het Aletta Jacobs Centre in Rotterdam gaat de gegevens regi streren van ongeveer duizend ge- bruiksters. Valse dollars De rijkspolitie in het district Den Bosch heeft in samenwerking met de Belgische politie een grote partij valse biljetten van 100 Amerikaanse dollar in beslag genomen. Het gaat omgerekend om een bedrag van en kele tonnen. In verband hiermee zijn vijf Nederlanders aangehou den. De verdachten wilden met de valse dollars in het Belgische Neer- pelt van enkele Belgen waardepa pieren kopen. Op dat moment greep de politie in. Ziekenhuisdoden In de Nederlandse ziekenhuizen overlijden jaarlijks 2.000 mensen door medische ongevallen en aan de gevolgen van in het ziekenhuis opgelopen infecties. Oud-huisarts A.F. Tempelaar stelt dit in de scrip tie 'Veiligheid en risico in de ge zondheidszorg' die hij in het kader van de opleiding Algemene Ge zondheidszorg heeft geschreven. Gezondheidscentra De Landelijke Vereniging van Ge zondheidscentra (LVG) streeft naar een verdubbeling van het aantal centra voor het jaar 2000. Dat bete kent dat er ongeveer 150 bij moeten komen. Dat blijkt uit een beleidsno ta. In wijkgezondheidscentra wer ken huisartsen, wijkverpleegsters, maatschappelijk werkers en soms ook fysiotherapeuten, verloskundi gen, apothekers en tandartsen sa- DEN HAAG (GPD) Het kabinet is het gisteren niet eens geworden over een extraatje voor bejaarden met een klein pensioen. De bewindslieden zijn verdeeld over twee opties: een eenmalige uitkering voor de betrokke nen van 60 gulden of een blijvende verlaging van de ziekenfondspremie, die voor alle bejaarden zou gelden. Premier Lubbers gaf gisteren na afloop van het kabinetsberaad te ken nen dat de bewindslieden meer tijd nodig hebben om het probleem op te lossen. Vast staat dat het kabinet hoe dan ook voor of eventueel tijdens de behandeling van de begroting Sociale Zaken 1991 in de Kamer (in de week van 13 november) een concreet voorstel wil doen. Bij de algemene politieke beschouwingen van begin oktober dwong een Kamermeerderheid het kabinet om de bejaarden met een klein pensioen in 1991 tegemoet te komen. De groep is er door een extra belastingheffing over het aanvullende pensioen in 1990 op achteruit gegaan. Dat nadeel wordt goedgemaakt door een eenmalige uitkering rond Kerstmis. Minister De Vries (Sociale Zaken) wil die operatie nu in 1991 herhalen. Andere mi nisters (onder meer Kok) willen een blijvende maatregel. Zuivel zonder dioxine MAASLAND - Oud-minister Braks tapt dioxine-vrije melk in de gis teren heropen de zuivelwin- kel van de fa milie Sonne- veld in Maas land. De zaak werd twee jaar geleden gesloten op last van de Keurings dienst van Waren, nadat in melkmon- sters van het Lickebaertge- bied teveel dioxine was gemeten. Na der onderzoek wees uit dat de melk van de koeien op de boerderij van de Sonnevélds ruimschoots onder de EG- vorm bleef. (foto ANP) LEUSDEN (ANP) - Overgevoe ligheid voor bepaalde voedings stoffen komt veel vaker en in veel» ernstiger mate voor dan men tot nu toe had gedacht. Het is een maatschappelijk probleem dat niet mag worden onderschat, me nen de Nederlandse verenigingen van huisartsen, voedingsdeskun digen, diëtisten en medisch spe cialisten. Deze maand komen zij gezamenlijk met een definitief standpunt ten aanzien van voed selallergie. Twaalf procent van de bevol king zegt allergisch of overgevoe lig te zijn voor voedingsmiddelen of bestanddelen hiervan. Vrou wen blijken over het algemeen gevoeliger (15 procent) dan man nen (9,5 procent). Fruit, chocola- Allergie voor voedsel blijkt Hink probleem de en groenten worden het meest genoemd als oorzaak. De meest voorkomende symptomen zijn huidklachten (44 procent), maag- en darmklachten (31 procent) en klachten van de luchtwegen (12 procent). Op grond van eerdere studies in het buitenland waren de deskun digen tot de conclusie gekomen dat allergie voor voedingsstoffen weinig voorkwam. Men schatte het percentage op 0,5 tot 1 pro cent. Uit een onderzoek van TNO onder de bevolking blijkt echter dat dit percentage veel hoger ligt. Uitgaande van een gemiddelde van 12 procent betekent dit dat 1,8 miljoen mensen allergisch zijn voor bepaalde voedselprodukten. De onderzoekorganisatie wil nu bij huisartsen nagaan in hoeverre zij met gevallen van voedselaller gie te maken krijgen. Overgevoeligheid voor bepaal de voedingsstoffen is veelal gene tisch bepaald. Daardoor kan dit soms extreme vormen aanne men. Als ouders allergisch zijn, is er volgens deskundigen een kans van 80 procent dat de kinderen ook last krijgen van voedselover- gevoeligheid. DEN HAAG (ANP) - Voormalig minister van buitenlandse zaken Van der Stoel (PvdA) is beschikbaar om in een internationale delegatie van de Duitse politicus Willy Brandt naar de Iraakse hoofdstad Baghdad af te reizen. Premier Lubbers heeft dat gisteren gezegd na afloop van de wekelijkse ministerraad. In Rome hebben de twaalf lidstaten van de Europese Gemeenschap eer der deze week afgesproken dat een eventuele "humanitaire missie" naar Irak alleen doorgang zou mo gen vinden als dat gebeurt in het ka der van de Verenigde Naties. An ders initiatieven worden niet op prijs gesteld. Vorige week is in Eu ropees verband besloten niet mee te werken aan individuele pogingen de gijzelaars los te krijgen. Volgens Lubbers komt behalve Brandt ook de Venezuelaan Fer nandez in aanmerking om als leider op te treden van een VN-delegatie naar Irak. Fernandez is voorzitter van de internationale christen-de mocratische beweging. Van der Stoel staat bekend als een politicus die zich altijd op bij zondere wijze heeft ingezet voor de mensenrechten. Hij liet donderdag avond voor de radio weten dat hij een uitnodiging van het comité van familieleden van de Nederlandse gijzelaars in Irak om mee te gaan naar Baghdad, van de hand te wij zen. Hij is tegen particuliere missies om gijzelaars 'los te weken'. Van allerlei kanten wordt er nu druk uitgeoefend om de missie van oud-bondskanselier Willy Brandt, ere-voorzitter van de Duitse sociaal democraten, naar Irak een bredere basis te geven. Minister Van den Broek (buitenlandse zaken) zei gis teren al de reis alleen aanvaardbaar te vinden als het een missie van de VN wordt. Eerder koppelde de Duitse rege ring haar instemming met de reis van Brandt aan de verwachting dat de missie zal plaatsvinden "in rui mer Europees verband". Vanuit Ro me liet oud-premier Colombo we ten alleen naar Baghdad af te reizen met rugdekking van de Verenigde Naties. Ook de Belgische Europar lementariër Willy de Clercq staat op dat standpunt. Volgens informatie van de Duitse sociaal-democratische partij SPD gaat haar ere-voorzitter Brandt er REUZE-WASVAT OP REIS Het grootste ooit in Europa gebouwde rookgas-wasvat is gisteren naar de Amercentrale in Geetruidenberg gebracht. Het vat, dat een doorsnee van 20 meter heeft en een hoogte van 50 meter, werd in twee gedeelten vervoerd. Het rookgas-wasvat gaat deel uit maken van de rookgasontzwavelings installatie die in 1992 in gebruik wordt genomen. De installatie is geschikt om jaarlijks ongeveer 40.000 ton zwaveldioxyde uit de rookgassen van de elektriciteitscentrale te verwijderen. Gisteren passeerde het gevaarte de Van Brienenoordbrug in Rotterdam. (foto anp) zelf nog steeds vanuit dat hij maan dag op eigen verantwoording naar Baghdad reist om over de vrijlating van de gijzelaars te praten. Vanuit Nederland staan twee par ticuliere delegaties op het punt naar Baghdad af te reizen. Eén medewer ker van het Rode Kruis vertrok gis terochtend naar Irak, een tweede wacht op een visum, net als de dele gatie van familieleden onder leiding van dominee Wouters. DEN HAAG (ANP) - Het kabinet heeft gisteren op voorstel van mi nister Maij-Weggen (verkeer en wa terstaat) besloten af te zien van in poldering van een deel van het Mar kermeer tot Markerwaard. Behalve twijfels over de financiële haalbaar heid spelen daarbij ook de protes ten van milieuorganisaties en vis sers een rol. Hoewel het kabinet niet uitsluit dat er in de verre toekomst alsnog wordt besloten tot inpoldering van het Markermeer, komt er nu een nieuw plan voor de instandhouding van het IJsselmeer en het Marker meer. Uitgangspunt daarbij is dat het gebied open water moet blijven ten behoeve van de recreatie en de flora en fauna. Plannen tot inpoldering van de Markerwaard zijn er al sinds het ontstaan van de Flevopolder. In 1980 besloot het kabinet Van Agt- Wiegel in principe de Zuiderzee werken verder gestalte te geven. De Markerwaard zou na verloop van een aantal jaren met zijn 41.000 hec tare beschikbaar zijn voor land bouw, recreatie, stedebouw, ener giewinning, een luchthaven en een militair oefenterrein. Na dat principebesluit nam de kritiek op de inpoldering in hevig heid toe. IJsselmeervissers zagen hun broodwinning bedreigd; milieu-organisaties vreesden dat het IJsselmeer als uniek natuurge bied zo ernstig zou worden aange tast dat het een groot deel van zijn waarde' zou verliezen. Belangrijkste probleem voor het kabinet is echter altijd de financiering geweest. Van onze correspondent Henri Kruithof DEN HAAG Premier Lubbers voelt zich te klein onder de groten. Althans zo lijkt het als je de brief wisseling tussen hem en zijn minis ter van buitenlandse zaken, Van den Broek, leest. De minister-presi dent wil ook weieens alleen naar het buitenland en niet steeds Hans van den Broek als chaperonne naast zich hebben. Dat is - eenvoudig gezegd - het di lemma. Telkens wanneer er een Eu ropese ministerraad is, zitten de groten der Europese aarde bij el kaar en zetten de grote lijnen voor het Europa van de toekomst uit. Mitterand, Thatcher en Kohl heb ben daarbij hoogstens hun minister van buitenlandse zaken bij zich om af en toe een vriendelijk adviesje te geven. Maar Lubbers is gewoon af hankelijk van Van den Broek, want die gaat grondwettelijk over het buitenlands beleid. En dat steekt Lubbers. Het steekt hem dat hij 'slechts' de minister president is. Letterlijk vertaald 'de voorzittende minister'. Lubbers heeft geen zeggenschap over de an dere bewindslieden. Die hebben elk hun eigen beleidsterrein. Over be- langrijkse zaken wordt in de minis- terraad beslist, waarbij de stem van elke minister gelijk telt. Wel is Lubbers bij de Grondwets wijziging in 1983 een coördinerende bevoegdheid toegekend. Hij moet zorgen voor de eenheid van kabi netsbeleid en voor de presentatie ervan. Een beetje badinerend ge- Van den Broek. (foto anp) zegd: hij moet zorgen dat de minis ters niet openlijk ruziën en hij mag elke week een persconferentie ge ven over het kabinetsberaad. Enkele maanden geleden schreef minister Dales (binnenlandse za ken) een notitie aan haar collega's, waarin zij min of meer de zijde van de premier koos. Ook zij vond dat Lubbers in zekere zin zelfstandig moet kunnen optreden in het bui tenland. Van den Broek reageerde daar nogal geprikkeld op. Hij zag duidelijk het gevaar voor zich van een minister van Buitenlandse Za ken als loopjongen van de premier en daar voelde en voelt hij niets voor. Lubbers deed er in de ogen van Van den Broek nog een schepje boven op toen hij in een brief aan de minis terraad de discussie probeerde te sussen. Een Grondwetswijziging om meer formele bevoegdheden aan de premier toe te kennen, vindt Lubbers niet nodig. Maar "het is echter wel duidelijk dat de mi nister-president in vergelijking met collega's in het buitenland niet ge handicapt mag worden in informa tie, contacten, presentatie, status enz". Het effect was averechts. Van den Broek zat bovenop de kast. Hij rea geerde furieus. Volgens hem pro beert Lubbers de positie van 'bo- venbaas' te krijgen in plaats van die van 'eerste onder zijns gelijken'. Van den Broek meent dat verster king van de positie van de premier slechts mogelijk is door wijziging van de Grondwet en niet door 'goe de maatvoering' en 'praktisch even wicht', zoals Lubbers schreef. Maar dat is uiteraard niet Lub bers' bedoeling. Als hij moet wach ten op een Grondwetswijziging, maakt hij zelf niet meer mee dat zijn positie wordt verstevigd. Algemeen wordt aangenomen dat Lubbers aan fcijn laatste termijn als minister president bezig is. Hij wil dus liever bijna stilzwijgend zijn positie ver sterken. Volgens Van den Broek creëert de premier "ten aanzien van mijn taak een zodanig onduidelijke si tuatie dat het binnen het kader van voor intern beraad", zei hij. "Het lijkt me niet goed als minister-presi dent daar op in te gaan". Grondwet Lubbers. (foto anp> de bestaande constitutionele prak tijk voor mij niet aanvaardbaar is". Met andere woorden: als de premier doorzet en daarbij de steun krijgt van de rest van de ministers, kan hij op zoek naar een andere minister van buitenlandse zaken. Zover zal het waarschijnlijk niet komen.. Lubbers probeert al jaren zich een steviger positie te verwer ven. Telkens weer was het vooral Van den Broek die zich daartegen verzette. In de Tweede Kamer wei gerde Lubbers zich deze week uit te laten over de uitkomst van deze dis cussie. "Het gaat hier om stukken In de ministerraad zal nog gespro ken worden over de notitie van Da les en de briefwisseling die daarop is gevolgd. Overigens zou Dales' voorstel er op neerkomen dat de. Grondwet gewijzigd wordt, want zij wil de premier een aanwijzingsbe voegdheid geven. De minister-pre sident zou in haar visie de andere bewindslieden opdrachten moeten kunnen geven. Dat lijkt echter een heilloze weg. Om te beginnen, wil Lubbers zo lang niet wachten (een Grondwets wijziging neemt al snel een jaar of vijf in beslag), maar bovendien lijkt het in strijd met ons politieke be stel. Ons land wordt altijd gere geerd door coalitiekabinetten be staande uit twee of meer partijen. Het lijkt onverstandig om de lei der van één van die partijen (de pre mier) een dermate verstrekkende bevoegdheid te geven. Dat zou de stabiliteit van kabinetten niet ten goede komen. En om die reden is het waarschijnlijk dat het kabinet na een discussie afziet van wijziging van het bestaande bestel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 3