Q
O
a
Sam Raimi brengt
komische horror
in film 'Darkman'
'Heart Condition': harde thriller of komedie?
Programma
Film Museum
te zien in
Kriterion
VRIJDAG 2 NOVEMBER 1990
PAGINA 23
NEW YORK - Een onbekende acteur die Batman's hulpje Robin, the
Wonderboy, voorstelt, poseert in zijn nieuwe kostuum tijdens de pre
sentatie van de komische stripfiguur. Tijnothy Drake is de naam van de
nieuwe figuur in de Batmanfilms als opvolger van Robin die immers
twee jaar door de Joker werd vermoord. Timothy zal intelligenter zijn
dan Boy Wonder. (foto ap>
AMSTERDAM (ANP) - De di
recteur van het Film Festival
Rotterdam, Marco Müller,
heeft voor het Nederlands
Film Museum (NFM) een pro
gramma samengesteld dat ge
durende november te zien is in
Kriterion, de tijdelijke lokatic
van het NFM in de hoofdstad.
Er was hem gevraagd zich te
richten op zelden of nooit ver
toonde films uit de catalogus
van het NFM/International
Art Film.
Het avontuurlijke van het
programma ,,L' Avventura" zit
in de ontkenning van grenzen
tussen genres, historische pe
rioden, landen en scholen, al
dus het NFM. In zijn visie kan
een film uit de jaren twintig
heel goed worden gedraaid in
combinatie met een recente
film als er aspecten zijn waar
door de films een dialoog met
elkaar aangaan. „Een de
nieuwsgierigheid prikkelende
combinatie kan leiden tot een
esthetische ervaring die de
films afzonderlijk wellicht
niet oproepen", zo staat in de
toelichting.
Müller selecteerde de films
echter niet alleen op grond van
de verrassende combinaties:
zijn keus is ook ingegeven door
wat hij zelf ziet als belangrij
ke internationale ontwikke
lingen. Het accent ligt daarbij
enigszins op niet-westerse ci
nema. Verder koos Müller
films van de Europese regis
seurs Bunuel en Renoir en
werk van de Russische film-
meester Michail Romm we
gens hun invloed op de ver
nieuwing binnen de niet-Wes-
terse cinema. De films worden
in pakketten van zeven of
veertien programma's ook
aangeboden aan filmhuizen.
door
Rob de Kam
Ze vormen inmiddels een respectabel rijtje op de boe
kenplank, de Nederlandse Jaarboeken Film. Ondanks
chronisch geldgebrek en subsidieperikelen verschijnt
ër nu al tien jaar lang een degelijk Nederlandstalig
Filmnaslagwerk, voor ons tamelijk filmvijandige land
je een unicum. Dat is dus iets om blij over te zijn.
De editie 1990 is in vergelijking met voorgaande ja
ren wel flink uitgekleed: de achtergrondartikelen ont
breken, daar was geen geld meer voor. Nu wekten die
artikelen te vaak de indruk dat ze op een achternamid
dag bij elkaar gescharreld waren, dus een ernstige ach
teruitgang is het niet,"maar het blijft jammer dat het
Jaarboek er niet in geslaagd is zich tot een jaarlijks
brandpunt van de Nederlandse filmessayistiek te ont
wikkelen.
J Wat gebleven is: een bescheiden jaaroverzicht (van
Filmkrant-hoofdredacteur Jan Heijs) inclusief prij-
zenlijstjes, korte besprekingen en credits van alle
films die in Nederland in 1989 uitkwamen. De Neder
landse films van vorig jaar komen uitgebreider aan
bod in bijdragen waarin vooral beschreven wordt hoe
de Nederlandse kritiek reageerde. Registers op alle
eerder verschenen Jaarboeken vullen de overige 100
van de in totaal 250 pagina's. Nog even en dit op zich
heel handige onderdeel vormt de hoofdmoot van het
Jaarboek.
Zakelijker
Nog zakelijker dan het Jaarboek is het recent versche
nen 'Directory of Contemporary Dutch Films and
Film-makers' een uitgave van het Britse Flicks Books.
De uitgeverij produceerde eerder een fraaie bundel
over de Poolse film, en het lag oorspronkelijk in de be
doeling een soortgelijke uitgave aan de Nederlandse
film te wijden. Dat was een loffelijk streven, want de
laatste engelstalige over de Nederlandse film (van Pe
ter Cowie) stamt van jaren geleden en is bovendien al
lang en breed uitverkocht. Volgens uitgever Matthew
Stevens, die het 'Directory' zelf samenstelde, ging de
beoogde studie over de Nederlandse film niet door we
gens problemen met een onbetrouwbare auteur.
Jammer, we moeten het nu dus doen met een sober
overzicht, dat voornamelijk gericht lijkt op bibliothe
ken, universiteiten en andere instellingen. Het 'Direc
tory' bevat een alfabetische lijst van alle Nederlandse
films van de afgelopen 25 jaar, speelfilms, korte films
en documentaires. De films zijn ook op regisseur geor
dend en de uitgave bevat een register op onderwerp.
Een willekeurige steekproef leert dat het 'Directory'
uitputtend is, maar niet volledig. Het boek kan deson
danks voor instellingen, filmhuizen en doorgewinterde
cinefielen ongetwijfeld nuttig zijn, maar heeft wel een
prijs: de 166 getypte pagina's van deze Britse uitgave
kosten omgerekend ruim zeventig gulden en dat is toch
wel erg veel van het goede.
Nederlands Jaarboek Film 1990. Redactie: Hans
Beerekamp, Peter van Bueren en Jan Heijs. Uitge
verij Het Wereldvenster. Prijs: f 34,90.
Directory of Contempory Dutch Films and Film
makers. Samenstelling: Matthew Stevens. Uitgeve
rij Flicks Books. Prijs ca. f 74.
Regisseur Sam Raimi
door
Peter van de Merwe
UTRECHT De Amerikaanse regisseur Sam Raimi heeft in kleine
Wing een enorme reputatie verworven met de eerste twee delen van de
horrortrilogie Evil Dead en de persiflage Crimewave. Darkman is zijn
eerste film die door een grote studio is geproduceerd, maar voor de lief
hebber van zijn eerdere werk zijn veel overeenkomsten te vinden. Op
nieuw is er ruim plaats gemaakt voor humor naast de oogstrelende gru
welen, want die twee kunnen niet zonder elkaar. Het tempo ligt zo hoog
dat het begin van de film snel vergeten kan worden.
Hoofdpersoon is dokter Peyton Westlake die bezig is met de ontwik
keling van een nieuwe kunsthuid. Zijn vriendin Julie is als advocate in
dienst van een grote projektontwikkelaar en is op het spoor gekomen
van een omkoopaffaire bij de gemeente. Het bewijs daarvoor belandt
per toeval in zijn laboratorium, wat daar door niets ontziende gangsters
weer vandaan gehaald wordt. Ze blazen het hele lab op en Julie denkt
dat haar geliefde ergens in veel stukken tussen de brokstukken moet
liggen. In werkelijkheid is hij door de kracht van de explosie naar bui
ten geslingerd en in de nabijgelegen rivier terechtgekomen.
Glimlach
Als u het tot zover gelooft, dan slikt u ook de rest van de film met een
glimlach om de lippen. De dokter wordt namelijk uit de rivier gevist en
in het ziekenhuis van zijn vreselijke pijnen verlost door een centrale ze
nuw door te knippen. Met als neveneffect oncontroleerbare woedeaan
vallen die gepaard gaan met een niet tegen te houden oerkracht. Bin
nen de kortste keren is Westlake met zijn geheel in verband gehulde,
verminkte lichaam uit het ziekenhuis ontsnapt om in een verlaten fa
briekshal een nieuw lab in te richten. Zijn speurtocht naar een nieuwe
huid slaagt nu wel, zodat hij zichzelf in een nieuw velletje kan steken en
zichzelf toonbaar kan maken aan de buitenwereld. Sterker nog, hij kan
de identiteit aannemen van een ander, met als gevolg dat hij zichzelf
kan gaan wreken.
De Ierse acteur Liam Neeson treedt met ere in de voetsporen van an
dere Europese acteurs die in het verleden de rol van monster met ge
voel in Hollywood hebben gespeeld. Van Boris Karloff tot Simone Si
mon, een heleboel elementen van de Mummie tot de Katvrouw zijn ver
zameld in Darkman, een moeilijke rol voor Neeson, omdat hij geen en
kel voorbeeld uit de werkelijkheid heeft. Met evenveel moed kwijt
Frances McDormand zich van haar taak als Julie, de vriendin, die eerst
rouwt, daarna haar geliefde terugkrijgt, maar later tot de ontdekking
moet komen dat Darkman zowel fysiek als psychisch anders is dan
dokter Westlake.
Het zijn deze centrale vertolkingen die gecombineerd met de virtuo
siteit van Raimi dit stripverhaal als film bij elkaar houden. Zijn gevoel
voor het juiste beeld dat zowel schokt als pleziert, maakt een heleboel
onzin zeer dragelijk. Voor het oog van de filmkenner zijn er daarnaast
nog genoeg grapjes en verwijzingen om geheel uitgeput het open einde
te bereiken. Want ondanks dat het er voor een vervolg veelbelovend
uitziet ontkent Raimi ten stelligste dat in zijn hoofd te hebben.
BIOSCOPEN
'Heart Condition', met in de
hoofdrollen Bob Hoskins en Den
zei Washington, regie James D.
Parriot, theater: Trianon, Leiden.
door
Léo Bankersen
Agent Jack Moony (Bob Hoskins)
heeft het zwaar. Vooral als hij na
een wilde achtervolging voor de zo
veelste keer moet toegeven dat de
sluwe zwarte advocaat Stone (Den
zei Washington) hem te slim af is ge
weest. Dan begint zijn blanke bloed
te koken en komt hij racistische
krachttermen te kort. Een slechte
Aak, zeker als het promotietijd is.
Even later zit Moony op het straf-
hankje. Zijn schaterlachende chef
glimt van leedvermaak en maakt
Hem duidelijk dat hij zijn biezen wel
kan pakken.
De gevolgen zijn ingrijpend en
dramatisch. Moony's opgekropte
frustraties vinden hun uitweg in
oen zware hartaanval. De dokter
stelt vast dat alleen een transplanta
tie hem kan redden. Laat nou net op
dat moment het lichaam van Stone,
omgekomen bij een verkeersonge
luk. worden binnengebracht. Voor
dien van een zwart ruilhart zit
Moony even later weer lichte bu-
reaudienst te doen. De flauwe grap
pen van collega's laat hij knarsetan
dend over zich heen komen.
Op zichzelf is dit al een wonder
baarlijke ontwikkeling voor wat
aanvankelijk een bloedserieuze
thriller lijkt te zijn. En het kan nog
Denzei Washington (links) en Bob Hoskins in 'Heart Condition' (foto gpd)
gekker. Moony ontdekt tot zijn ver- Onzichtbaar voor iedereen behalve Eenmaal zo ver gekomen, had re-
bijstering dat hij niet alleen met het voor Moony, blijft Stone de onge- gisseur en scenarioschrijver James
hart van zijn rivaal Stone zit opge- lukkige politieman als een schaduw D. Parriot zich toch eens moeten af
scheept, maar ook met diens geest, volgen. vragen waar de film nu precies over
gaat. In de eerste plaats twijfelt hij
voortdurend tussen een harde thril
ler en een komedie. Door een geest
verschijning ten tonele te voeren
komt de film terecht in de categorie
Hollywood-sprookjes. Dat levert
soms heel geestige en ontroerende
verhalen op, maar jammer genoeg
lukt het Parriot toch niet goed om
de juiste sfeer te creëren.
Buddy-film
Eigenlijk maakt hij gewoon een ste
reotiepe buddy-film. Twee onwaar
schijnlijke partners die samen ach
ter dezelfde misdadiger aanzitten
en ook nog van hetzelfde meisje
blijken te houden. Terwijl het ver
moedelijk de bedoeling was het pu
bliek een kleine levensles voor te
schotelen: de symboliek van het
ruilhart, een beter mens door meer
begrip, enfin, vult u zelf maar in.
De vlotte manier waarop alles in
scène is gezet verraadt enige routi
ne. Er zijn een paar originele
vondsten en leuke bijrollen, maar
het blijven toevalstreffers. De
boerse Moony die zijn kat een slokje
whiskey geeft, zoiets mogen we
graag zien. Later verprutst Parriot
alles weer door een baby uit de hoge
hoed te toveren die het kind van
Stone blijkt te zijn. Dat is wel een
erg gemakzuchtige poging om de
gevoelens van het pubhek te bespe
len. Denzei Washington ('Cry Free
dom", 'Glory') en Bob Hoskins ('Mo-
na Lisa', 'Who Framed Roger Rab
bit') doen braaf wat er van ze wordt
gevraagd, maar ook bij hen wil de
echte spirit niet komen.
LEIDEN
'Ghost' - Lido.
'Die Hard II' - Lido.
'Robocop II' - Lido.
'Asterix en de knallende ketel' - Lido.
'Dick Tracy' - Lido.
"The fabulous Baker Boys' - Trianon.
'Heart condition' - Trianon.
'Dark Man'- Luxor.
'Pretty woman' - Lido.
'Presumed Innocent' - Lido.
'Sweethearts' - Rex.
ALPHEN
(Euro, Van Boetzelaerstr. 6
'Back to the future deel 3'.
'Ghost'.
'Robocop 2'.
'Pretty Woman'.
'De reddertjes'.
VOORSCHOTEN
(Greenway, Schoolstraat, tel. 01717-
6054)
'Another 48 hours'.
'Ook honden gaan naar de hemel'.
'Jungle Book'.
'The Hunt for red October'.
'Monsieur Hire'.
WASSENAAR
(Astra-theater, tel. 01751-13269)
'Revenge'
'Frank en Frey'
FILMHUIZEN
'Family Business' - Het Kijkhuis, Lei
den
'Wild at heart' - Het Kijkhuis
'Romuald et Juliette' - Het Kijkhuis
'My Left Foot' - Het Kijkhuis
'Bagdad Café' - Het Kijkhuis
'De Biecht' - Lak, Leiden.
'Shuttlecock' - LVC. Leiden.
'Gorillas in the mist' - Park Filmhuis,
Alphen
DEN HAAG
'Good Fellas' - Asta (3463500), 16 jr.
'Ghost' - Asta, al.
'Bird on a wire'.- Asta, a.l.
'Wild at heart' - Babylon (3471656), a.l.
'Coupe de Ville' - Babylon, a.l.
'Ghost' - Babylon, a.l.
'Robocop 2' - Cineac (3630637), 16 jr.
'Die Hard 2' - Cineac. 12 jr.
'Total Recall' - Cineac, 16 jr.
'Pretty woman' - Metropole (3456756),
al.
'Back to the future, deel 3' - Metropole.
al.
'Darkman' - Metropole, 16 jr.
'Days of thunder' - Odeon (3462400), al.
'Darkman' - Odeon, 16 jr.
Death Warrant' - Odeon. 16 jr.
'Another 48 hours' - Odeon, 12 jr.
'La Petite Voleuse' - Studio (3656402),
a.l.
'Un monde sans pitié' - Studio, 16 jr.
Taxi Blues' - Studio, a.l.
'Mo'Better Blues' - Studio, 12 jr.
AMSTERDAM
'When Harry met Sally' - Alfa (278806),
al.
'Pretty Woman' - Alfa. al.
'Wild at heart' - Alfa, 16 jr.
'Mo'Better Blues' - Alfa, 12 jr.
'Pretty woman' - Alhambra (233192),
'Days of thunder' - Cinerama, al.
'Good Fellas' - Calypso (234876), 16 jr.
'Bird on a wire' - Calypso, a.l.
'La petite voleuse" - Cinecenter
(236615), al.
'Un monde sans pitié' - Cinecenter, 16
jr.
Taxi Blues' - Cinecenter, 16 jr
'Cyrano de Bergeraé' - Cinecenter. al.
'Ghost' - Cinema (151243), a.l.
'Die Hard II' - Cinema, 12 jr
'Death Warrant' - City (234579), 16 jr.
'Robocop 2' - City. 16 jr.
'Another 48 hours' - City, 12 jr
'Darkman' - City, 16 jr.
'Total Recall' - City, 16 jr.
'Die Hard 2' - City, 12 jr.
'Look who's talking' - City, al.
'Elena et les hommes' - Kriterion
(231708).
Elke avond Shakespeare-film - Krite-
The Night of the wild Donkeys' - Kri
terion, 16 jr.
'Blue Velvet' - The Movies (245790), al.
"The Marx Brothers' - The Movies.
"Kracht' - The Movies.
'The hunt for red October' - Tuschms-
ki (262633), al.
'Back to the future, deel 3' - Tuschins-
ki. al.
'Coupe de Ville' - Tuschinski. a.l.
'Dick Tracy'r- Tuschinski. 12 jr
'Pretty woman' - Tuschinski, al.
'Revenge' - Tuschinski Cineac
(243639), 12 jr.
'Ghost' - Tuschinski, a.l.
'Tilaï' - De Uitkijk (237460), 16 jr
TELEVISIE
Zaterdag 3 november
II grande bluff (Dtsl. 1,20.15 uur). Ita
liaanse misdaadkomedie uit 1975 van
Sergio Corbucci, met Adriano Celen-
tano en Anthony Quinn. Oude gang
ster bereidt ontsnapping uit gevange
nis voor, maar een jonge dief gaat er in
zijn plaats vandoor.
Venom (RTL 4, 23.15 uur). Ameri
kaanse thriller uit 1982 van Piers Hag
gard, met Klaus Kinski, Nicol Willi
amson en Oliver Reed. Black Mamba,
de meest agressieve en dodelijkste
slang ter wereld, terroriseert een inter
nationale crimineel en een huis vol gij
zelaars.
Nightmares (Dtsl. 1, 23.10 uur).
Amerikaanse griezelfilm uit 1983 van
Joseph Sargent, met Christina Raines
en Joe Lambie. De film bestaat uit vier
delen. De thema's variëren van mes
sentrekkerij tot verslaving aan video
spelletjes.
Reuben, Reuben (BBC 1, 00.10
uur). Amerikaanse film uit 1983 van
Robert Ellis Miller, met Tom Conti en
Kelly McGillis. Drankzuchtige dichter
brengt vele dames het hoofd op hol.
The loveless (BBC 2, 00.15 uur).
Amerikaanse film uit 1982 van Ka-
thryn Bigelow en Monty Montgomery1,
met William Dafoe en Robert Gordon.
Groepje ruige motorrijders bivakkeert
wegens materiaalpech in een klein
plaatsje. De bewoners worden zenuw
achtig.
Six Against the Rock (Ned. 2.00.40)
Amerikaanse speelfilm uit 1987 over
een ontsnapping van het gevangenen-
eiland Alcatraz, naar een waar gebeurd
Zondag 4 november
Captain Johnno (BRT 1, 14.15 uur).
Australische jeugdfilm uit 1988 van
Mario Andreacchio, met John Waters
en Damien Walters. Als de dove. 12-ja-
rige Johnno verneemt dat zijn moeder
hem naar een speciale school wil stu
ren, vlucht hij naar een nabijgelegen
eilandje om er als een soort Robinson
Crusoe te leven.
Murder, she said (Ned. 1, 15.10
uur). Britse film uit 1962 van George
Pollock, met Margaret Rutherford en
Arthur Kennedy. Miss Marple wordt
huishoudster om de moord, waarvan
zij getuige was, op te lossen.
Dni satmeniJa/Dagcn van duister
nis (Ned. 2.21.02 uur). Sovjetrussische
film uit 1988 van Aleksandr Sokoerov,
met Aleksej Ananisjnov en Irina Soko-
lova. De jonge arts Dimitri Malyanov
doet veldwerk in de woestijn van
Toerkmenistan. Hij wil bewijzen dat er
een relatie bestaat tussen gezondheid
en moraal, tussen (geringe) kinder
sterfte en religieuze beleving.
Dekalog 2 (Ncd. 3, 22.43 uur). Pool
se film uit 1988 van Krzysztof Kie-
slowski, met Krystyna Janda en Alek-
sander Bardini. Naar het tweede ge
bod 'Gij zult de naam van de Here, uw
God, niet ijdel gebruiken'. Vrouw
maakt abortus afhankelijk van al dan
niet overlijden van haar echtgenoot.
Maandag 5 november
Deliverance (RTL 4. 21.05 uur). Ame
rikaanse thriller uit 1972 van John
Boorman, met Jon Voight en Ned
Beatty. Weekendtocht per kano van
vier zakenlieden uit Atlanta wordt
gaandeweg een gruwelijke nachtmer-
Dinsdag 6 november
Death Wish (Ned. 2.22.20 uur). Ameri
kaanse speelfilm uit 1974 van Michael
Winner, met Charles Bronson en Vin
cent Gardenia. Vrouw van een rustige
architect wordt vermoord en zyn
dochter verkracht. Als blijkt dat de po
litie niet veel verder komt, begint de
architect aan een eenmans-wraakac
tie.
De weekend soldaten (België 2.
20.00 uur). Amerikaanse speelfilm uit
1981. Eenheid van de Nationale Garde
haalt zich de wraak van de Cajun-in-
dianen op de hals.
Woensdag 7 november
Death on the Nile (Ned. 1.19.55 uur).
Britse Agatha Christie-verfilming uit
Charles Bronson. dinsdag
avond op tv te zien in 'Death
Wish* (foto ap)
1978 van John Guillermin. met Peter
Ustinov, David Niven, Mia Farrow en
Bette Davis. Arrogante miljonaire
vindt de dood tijdens een cruise over
de Nijl. De onfeilbare Belgische speur
der Hercule Poirot gaat op zoek naar
de moordenaar.
Maurice (Dtsl. 2. 22.45 uur). Britse
film uit 1987 van James Ivory, met Ja
mes Wilby, Hugh Grant en Rupert
Graves. Naar een roman van E.M. For-
ster. Homoseksuele beursmakelaar
trotseert Victoriaanse moraal. Op het
festival in Venetie kreeg Ivory de Zil
veren Leeuw voor de beste regie.
Donderdag 8 november
Liebe ist kein Argument (Dtsl. 1.
23.15 uur). Duits melodrama uit 1985
van Marianne Lüdcke, met Erika
Pluhar, Günther Lamprecht en Karin
Baal. Rijkeluiszoontje krijft affaire
met zowel dochter als moeder. Wan
neer een schandaal dreigt te ontstaan,
is zelfmoord de enige uitweg.
Nordic Lights (Belglc 2, 21.30 uur).
Noorse tv-film naar drie novellen van
Johan Borgen.
Vrijdag 9 november
Magnum force (RTL 4, 20.25 uur).
Amerikaanse actiefilm uit 1973 van
Ted Post, met Clint Eastwood en Hal
Holbrook. Tweede Dirty Harry-film.
Politieman Harry Callahan zit ditmaal
achter mysterieuze slachtpartijen aan
die betrekking hebben op het politie
apparaat zelf.
Diles que no me maten (BRT 1.
23.00 uur). Venezolaanr drama uit 1984
van Freddy Siso, met Asdrübal Melén-
dez en Flor Nüncez. Een jongen wordt
door berouw gekweld omdat hij zijn
vader aan het leger heeft overgeleverd.
Posse (Ned. 3. 23.20 uur). Ameri
kaanse politieke thriller uit 1975 van
en met Kirk Douglas en met Bruce
Dern. Marshall slaat politieke munt uit
jachtpartij op treinrover. Maar wie is
nu eigenlijk de echte schurk?
November days Voices and cho
ices (BBC 1,23.20 uur). Documentaire
van Marcel Ophuls met onder meer ge
sprekken met Oostberlijnse Muurbe
stormers van het eerste uur, november
1989.
La femme publique (RTL 4, 23.25
uur). Frans drama uit 1984 van Andr-
zej Zulawski, met Valerie Kaprisky,
Lambert Wilson en Alain Maline. Een
bijzondere film, waarin droom en wer-
kelykheid door elkaar lopen De labie
le, gekwelde en psychisch zieke hoofd
personen proberen elkaar kapot te ma-
Max mon amour (Dtsl. 1,00.05 uur).
Franse komedie uit 1986 van Nagisa
Oshima, met Charlotte Rampling en
Anthony Higgins. Max is een aap. Max
is verliefd. Op de vrouw van een Brits
cultureel attaché in Parijs.
