Amerikaanse kiezer laat Bush vallen na breken van belofte Flierefluiten langs s heren wegen kan niet meer REPORTAGE I Populaiiteit daalt na belastingverhoging; Democraten op winst r i FEIBD if..! In kwestie-Zandbelt door bisschop 'niet redelijk' gehandeld c DONDERDAG 1 NOVEMBER 19J GEESTELIJK LEVEN WASHINGTON - De Ameri kaanse president Bush is deze dagen volop op het campagnepad. Hij reist het hele land door om de kiezers op het hart te drukken dat zij dinsdag 6 november massaal op zijn Republikeinse partij moeten stemmen. Er staat ook veel op het spel. Alle 435 zetels van het Huis van Afge vaardigden moeten worden gevuld, en daarnaast worden 34 van de 100 senatoren ge kozen, 36 van de 50 gouver neurs in het land, en nog eens meer dan 6000 parle mentariërs op het niveau van de verschillende staten. Voor Bush is het vooral van be lang wat er in het Huis en de Senaat gebeurt. In beide delen van het Con gres hebben de Democraten nu de meerderheid, en de president zal in ieder geval willen voorkomen dat de Democraten het in het Congres nog meer voor het zeggen krijgen. Immers, de Grondwet verdeelt het bestuur van het land keurig tus sen president en Congres. Hoe gro ter de oppositie in het Congres, hoe moeilijker de president het heeft om zijn agenda erdoor gedrukt te krijgen. Bush gaat op zijn campagnetoch- ten dan ook fiks tegen de Democra ten tekeer. Hij maakt daarbij ge bruik van een oude succesformule door de Democratische partij af te schilderen als de partij die veel overheidsgeld wil uitgeven, en daarom alsmaar de belastingen ver hoogt. Bezuinigen Met die formule wonnen de Repu blikeinen drie keer achter elkaar de presidentsverkiezingen. Reagan was in 1980 de eerste die het electo raat plechtig beloofde de belastin gen laag te houden door te bezuini gen op de overheidsuitgaven. Dat was een boodschap die aan sloeg omdat niet alleen rijke, maar ook veel normaal verdienende Amerikanen vonden dat 'Washing ton' veel te veel geld uitgaf aan bij voorbeeld allerlei sociale voorzie ningen, belangengroepen en derge lijke. Reagan was degene die de Demo cratische partij daarbij als de geld verspillende partij neerzette, de "tax and spend crowd", in zijn eigen woorden. Daar zat ook wel wat in. De Democraten zijn, als meer links- gerichte partij, inderdaad eerder dan de Republikeinen bereid staatsgeld te gebruiken voor het steunen van bijvoorbeeld zwakke groeperingen in de samenleving. Reagan echter ging veel te ver de andere kant uit. Hij voedde de aver sie van de gemiddelde Amerikaan tegen belasting betalen door jaar na jaar met begrotingen te komen met een onvoldoende stevige belasting basis om de uitgaven te dekken. Dat was onverantwoord, want de gaten op de begroting moesten wor den gevuld met geleend geld, en Bush op verkiezingscampagne. Hij schroomt niet de door hemzelf aangekondigde, en noodzakelijke, belasting verhoging af te doen als 'losgeld' dat hij de Democraten moest betalen in ruil voor bezuinigingen. Maar dat kan niet verhinderen dan zijn populariteit sterk is gedaald. (foto ap) daardoor nam Amerika's schuld aan de rest van de wereld pijlsnel toe, maar de kiezers waren er gek op. 'Read my lips' Ze herkozen Reagan in 1984 met grote overmacht, en kozen vier jaar later als zijn opvolger George Bush, vooral omdat deze ook beloofde de belastingen niet te zullen verhogen. "Read my lips: no new taxes", werd zijn beroemdste uitspraak tijdens de campagne van 1988. Precies diezelfde beproefde tac tiek volgt Bush nu weer. Hij belooft tijdens de huidige campagne ander maal de belastingen niet te zullen verhogen, en beschuldigt de Demo craten er andermaal van de "tax and spend crowd" te zijn. Men moet maar durven! Want het was Bush, en niemand anders, die in juni zei dat belastingverhoging nodig zou zijn om een evenwichtiger begro ting te krijgen, en eindelijk eens iets te doen aan Amerika's maar oplo pende schuld. Daar had hij destijds helemaal ge lijk in, maar hij brak er wel zijn ver kiezingsbelofte mee. De begroting zoals die deze maand na eindeloos geruzie en getouwtrek werd goed gekeurd door Bush, bevatte dan ook belastingverhogingen. Om het nog maar weer eens terug in de herinnering te roepen: Bush kreeg zijn begroting alleen door het Congres dankzij de massale steun van de Democraten. Zijn Republi keinse partijgenoten stemden met een grote meerderheid tegen, om dat ze zo fel tegen de belastingver hogingen waren. En nu verkondigt de campagne- voerende Bush dus dat de Demo craten de belasting verhogen, de zelfde Democraten die hem de door hemzelf zo vurig gewenste begro ting leverden? En nu vertelt hij dus opnieuw dat hij echt nooit meer ver hoging van de belastingen zal toe staan? Losgeld Zeker. Hij gaat zelfs verder. In de vaste speech die de president overal in het land houdt, zegt hij dat hij al leen maar met de belastingverho ging akkoord was gegaan om een goede begroting met forse uitga- venverminderingen erdoor te krij gen. "Ik moest een losgeld betalen", zegt hij letterlijk in speech na speech. Het is een overduidelijk geval van gotspe, want het was Bush zelf die de sluizen voor belastingverhoging openzette. Dat was geheel terecht, want de economie schreeuwde er zo ongeveer om, maar het viel heel slecht bij de Republikeinse partij die z'n 'raison d'etre' verloren zag gaan. En dus probeert de president nu met z'n rijkelijk doorzichtige ver haal terug te komen, maar het is waarschijnlijk te laat. Alle opinie peilingen houden het erop, dat Bush, en dus ook de Republikeinse partij waarvan hij de voorman is, aanzienlijk in de achting van het electoraat is gedaald. De kiezers nemen het, aldus de peilingen, Bush buitengewoon kwalijk dat hij op zijn belofte is te ruggekomen. Het is ook heel slecht gevallen dat Bush, tijdens de begro tingsonderhandelingen met het Congres, wel z'n poot stijfhield toen het ging om een door de Democra ten voorgestelde belastingverho ging voor de zeer rijken, maar niets deed voor de eveneens getroffen middengroepen De persoonlijke populariteit van de president is dan ook schrikba rend gedaald. Op 5 oktober vond nog 75 procent van de Amerikanen dat Bush een goede president is, op 25 oktober was dat nog maar 48 pro cent. Recessie De gedaalde populariteit van Bush, zijn gedraai rond het belasting- vraagstuk, en de zorgen die de Ame rikanen toch al hebben over hun in zakkende economie maken een De mocratische overwinning op 6 no vember waarschijnlijk. Wat die economie betreft: de meeste economen denken dat Ame rika een lichte recessie zal ingaan. Die ontwikkeling is voor de Demo craten in twee opzichten gunstig: in de eerste plaats leggen de kiezers de schuld voor een tegenvallende eco nomie altijd bij het Witte Huis. Bo vendien zoekt het electoraat in slechte tijden bescherming bij de traditioneel meer sociaal denkende Democraten. Verlies voor de Republikeinen is dus waarschijnlijk, maar dat moet wel in perspectief worden gezien. De realiteit is nu eenmaal, dat het heel moeilijk is om zittende Congre sleden te onttronen. Zittende leden kunnen uit hoofde van hun functie makkelijker aan contributies van partijleden, bedrij ven en belangengroepen komen. Ze beschikken gemiddeld over tien keer zoveel geld als hun uitdagers, en kunnen daarom bijvoorbeeld veel meer tijd aan vaak doorslagge vende tv-commercials kopen. Zittende leden hebben boven dien de beschikking over een grote, door de federale overheid betaalde staf die van alles voor hen kan doen. Ze hebben de beschikking over praktisch ongelimiteerde, door de overheid betaalde mogelijkheden om post naar hun kiezers te sturen. Geen tegenstander Het voordeel voor zittende congre sleden is zo groot, dat bijvoorbeeld 81 van de 435 Afgevaardigden hele maal geen tegenstander heeft. Zo'n 90 procent van de parlementariërs op federaal en staats-niveau wordt zeker herkozen. Als de Democraten op 6 november zeg 12 zetels in het Huis van Afgevaardigden winnen, 1 a 2 zetels in de Senaat en 3 of 4 gou verneurschappen, dan hebben ze fors gewonnen. Daar ziet het tot nu toe naar uit. Stadsnomaden in Amsterdam wacht nieuwe ontruiming AMSTERDAM Bijna een jaar na de ontruiming van het KNSM- terrein hebben de Amsterdamse stadsnomaden zich gehergroe peerd. Het destijds door de gemeen te geboden 'alternatief op het in dustrieterrein De Heining, is inmid dels vrijwel leeggelopen. Van de ruim 150 busjes en caravans die er vorig jaar tot grote woede van buur gemeente Haarlemmerliede wer den opgepropt, resteren nog een twintig woonwagens en wrakkige bouwsels. De meeste bewoners van toen hebben zich verspreid over de stad. Bijvoorbeeld naar een terrein aan de Gevleweg in de Houthavens. Lang zal het ook daar niet duren. De gemeente bereidt zich voor op een nieuwe ontruiming. De eerste bewoners arriveerden al vorig jaar december op de Gevle weg. Volgens wijkwethouder H. Hansen van het stadsdeel Wester park, waaronder het terrein ressor teert, zijn de ongeveer 150 bewoners ruwweg in vier groepen te verdelen. De meest aanspreekbare groep is die welke zich woonwagenbewoner voelt maar niet als zodanig erkend is. De meesten verblijven in redelijk verzorgde onderkomens. Dan zijn er de toeristen. Zij zien een dergelijk terrein als een goed kope camping, maar dan wel zonder sanitaire voorzieningen. Met het oog op de naderende winter hebben Lekker gekruid kroketje rruM puur mjgor rundvlees veel van hen zonniger oorden opge zocht. Een derde groep vormt die van de dak- en thuislozen. Ze bivak keren in de slechtste onderkomens. Vaak niet meer dan wat planken en oude lappen bieden enige beschut ting. En tenslotte zijn er dan nog een aantal bewoners die worden verdacht van criminele activiteiten. Overlast De politie is ervan overtuigd dat in drugs en wapens wordt gehandeld. Het bewijs daarvoor is echter nog niet geleverd. Wel was het een van de bewoners aan de Gevleweg die enkele weken geleden het vakantie busje van een toeristenpaar stal, met daarin een nog slapende baby. "Aanvankelijk hadden wij de houding van leven en laten leven", zegt Hansen. "Zeker zolang ze niet al te veel overlast veroorzaken. De overheid moet niet de pretentie hebben alles te willen regelen. Doorslaggevend voor een ontrui ming zal ook niet de criminaliteit zijn". Voor de deelraadsbestuurder zijn eerder de hygiënische situatie en mogelijke onderlinge conflicten re den tot ontruiming. In werkelijk heid gaat het om de nieuwe bestem ming van het terrein, dat eigendom is van het Gemeentelijk Havenbe drijf. Per 1 april volgend jaar is de grond in erfpacht uitgegeven aan enkele nieuw te vestigen bedrijven. Dat in een dergelijke steeds wis selende groep mensen onderlinge spanningen ontstaan laat zich ra den. De politie zal dan ook niet ver baasd opkijken als de zaak binnen kort uit de hand loopt. Bij diefstalle tjes in de buurt wordt er, al of niet terecht, naar de stadsnomaden ge wezen. Sinds augustus constateerde de politie een "behoorlijke toename" van de kleine criminaliteit, zoals winkeldiefstalletjes en inbraken bij omliggende bedrijven. Over de om vang van deze groep bewoners kan een woordvoerder geen zinnig woord zeggen. "We praten dan over 'de Gevleweg'. De groep bewoners wisselt regelmatig van samenstel ling." Pikorde J. Berenhout, van de gemeentelijke afdeling Bestuurskontakten verge lijkt de situatie met een groep dui ven met een eigen 'pikorde': "Als je in je handen klapt vliegen ze op en ontstaat een nieuwe pikorde". Een 'perpetum mobile' noemt hij de si tuatie van de stadsnomaden. "Al twee jaar probeer ik vat te krijgen op wat je met en voor deze mensen kunt doen. Het antwoord is mij nog niet duidelijk." "Probleem is de Woonwagenwet, met daarin de discriminerende be paling dat je juridisch pas woonwa genbewoner bent als dat terug gaat tot in de derde graad van je familie. Pas dan kom je in aanmerking voor een vaste standplaats. Een aantal van die stadsnomaden woont daar zonder problemen, vaak in juweel tjes van woonwagens. Alleen de wet maakt het vrijwel onmogelijk. Bo vendien vrees ik dat die paar crimi nelen een stempel gaan drukken op deze groep bewoners. Ze nestelen zich onder de weiwillenden. Ach, la ten we eerlijk zijn, er is wel crimina liteit maar waar is die niet in een stad als Amsterdam." Binnenkort moet Berenhout ad vies uitbrengen aan burgemeester E. van Thijn. Hij zit er behoorlijk mee in de maag. "Het punt is, als je de wagens verwijdert jaag je de be woners op en verplaatsje de proble men." Zelf voelt hij wel iets voor het advies om de gemeente een nieuw kampeerterrein te laten ontwikke len. "De wettelijke voorwaarde dat campingbewoners over een post adres moeten beschikken, kun je vrij eenvoudig omzeilen. Met een aantal bewoners zou je een huis kunnen huren en dat als postadres laten fungeren." "Het betekent wel dat de bewoners voor sanitaire voorzieningen moe ten betalen. Dat was tot nu toe het grootste probleem. Enig saamhorig heidsgevoel bestaat er niet. Zodra je er een toilet neerzet loopt het al uit de hand. Dan krijg je de situatie van wie houdt die schoon. Er zijn altijd lui die zich daaraan onttrekken. Het gevolg is dat er helemaal niet meer wordt schoongemaakt en dan doet men opnieuw zijn behoefte tussen de bosjes." De bewoners aan de Gevleweg re ageren vrij gelaten op een naderen- Caravans, tentjes en oude auto's aan de Gevleweg. De gemeente bereidt een nieuwe ontruiming voor. "Zodra je er een toilet neerzet loopt het al uit de hand. Dan krijg je de situatie van wie houdt die schoon". (foto GPD) de ontruiming. "Ach, we zijn het in middels wel gewend van hot naar her gestuurd te worden", zegt een van hen. Zelf bewoont hij een forse transitbus, waarmee hij binnenkort richting Spanje afreist. Hij prijst zich gelukkig op het 'nette' deel van het terrein te mogen staan. "Hier zit ten de mensen die echt kiezen voor het leven in een woonwagen. Ze houden goed in de gaten dat niet ie dereen bij hen komt staan." Het zou hem niet verbazen als het vandaag of morgen tot een escalatie komt met de andere bewoners. "Er zitten figuren tussen die wel dege lijk overlast bezorgen". Een vaste plek met sanitaire voorzieningen ziet hij wel zitten: "Daarvoor wil ik ook wel wat betalen. Maar ik denk niet dat iedereen daarvoor voelt. Ik zelf heb een eigen inkomen. Veel anderen hebben dat niet, die wonen hier illegaal". Berenhout: "Ik zou dolgraag tot een oplossing willen komen.' Maar steeds weer stuit je op de wettelijk gestelde voorwaarden. Flierefluiten langs 's heren wegen schijnt hier niet meer te kunnen." Commissie van 'wijze mannen' meent: K< UTRECHT (ANP) - Het aartsbisdom Utrecht heeft "niet redelijk" gehandeld te genover pastoraal werker An- dré Zandbelt in Zwolle toen het na een jarenlange feitelij ke tolerantie opeens een an dere handelwijze van hem verlangde. Dit schrijft een commissie van 'wijze man nen' die de kwestie-Zandbelt heeft onderzocht. Zandbelt kwam december vorig jaar in conflict met kardinaal A. J. Simonis, bisschop van Utrecht, toen deze hem gelastte bepaalde taken aan een priester over te la ten. Hij was in de Michaëlparo- chie in Zwolle kerkelijk getuige geweest bij vele huwelijken en heeft tal van kinderen gedoopt, taken het kerkelijk recht aan de priester voorbehoudt. Na een klacht van een kerkganger som meerde Simonis Zandbelt hier mee te stoppen. Als het aartsbisdom een eind had willen maken aan deze be voegdheden, had het daarover al in 1975 contact op kunnen nemen met Zandbelt, aldus de commis sie, die het aartsbisdom verwijt onduidelijk te zijn geweest over diens bevoegdheden. Zandbelt, die diaken (een gewijd ambt in de RK Kerk) was, werd toen terugge bracht in de lekenstand (gelaï- ceerd) en verloor daarmee zijn be voegdheden. Een jaar later werd hij pastoraal werker in Arnhem. Zandbelt heeft zijn ruime be voegdheden altijd gebaseerd op zijn eerste benoeming door kardi naal Alfrink als 'mede-pastor' in Terborg in 1969, direct na zijn di akenwijding. Hij ging ervan uit dat deze bleven gelden voor latere benoemingen en had daar, aldus de commissie, ook goede gron den voor. "Objectief gezien" had hij het echter bij het verkeerde eind. Het aartbisdom had derhal- 'Geen gewapend optreden in Golf AMERSFOORT (ANP) - Een ge wapend optreden in de Golfcrisis zal meer problemen scheppen dan oplossen. Dit heeft een dele gatie van de Raad van Kerken in Nederland "met klem" betoogd in een gesprek met het ministerie van buitenlandse zaken. In een verslag van dit gesprek voor de lidkerken verwijst de Raad naar de slotverklaring van de Europese bijeenkomst over het conciliair proces (Bazel, 1989) waarin het "van vitaal belang voor de hele mensheid" wordt ge noemd om het instituut oorlog af te schaffen. Van de zijde van het ministerie werd erop gewezen dat "partiële oplossingen evenwel op beloning van een misdrijf zouden neerkomen", aldus de brief van de Raad. Alleen al de aanwezigheid van zo'n grote westerse troepenmacht zal op termijn als bedreigend wor den ervaren en zal destabilise rend werken, zo had de Raad in het gesprek betoogd. "De militai re opbouw overschrijdt thans de grenzen van wat voor een defen sief optreden noodzakelijk is", al dus de Raad. Geen popsongs of bruilofsmars bij huwelijksmis LONDEN (ANP) De rooms-ka- tholieke bisschoppen in Ierland willen het gebruik van popsongs of klassieke muziekstukken als de bruilofsmars van Mendelssohn of het Ave Maria van Gounod zoveel mogelijk uit de huwelijksmissen weren. Zij zijn bijzonder bezorgd over het "verwarrende en onaan vaardbare gebruik" om zuiver wereldse liefdesliederen ten geho re te brengen tijdetis de mis. Zulke liederen kunnen volgens de bis schoppen geschikt zijn voor de re ceptie na de mis, maar "passen niet bij het gewijde karakter van de huwelijksceremonie zelf'. De bisschoppen hebben nieuwe richtlijnen opgesteld voor de li turgie bij huwelijksmissen. Zij wijzen het aanstaande echtpaar erop, dat er veel geschikte muziek en liederen zijn "in alle stadia van de plechtigheid". Om de hu welijkskandidaten te helpen heb ben zij een "niet uitputtende" lijst opgesteld van ongeveer 120 van dergelijke liederen en muziek stukken. Volgens de bisschoppen doen de gewraakte liederen en muziek stukken op geen enkele manier recht aan de rijkdom van het hu welijkssacrament, waarin Chris tus zelf aanwezig is om de vereni ging van bruid en bruidegom te begenadigen. De Nederlandse bisschoppen zijn niet van plan het voorbeeld van hun Ierse collega's te volgen, aldus drs. E.P. de Jong, secretaris van de Nationale Raad voor Li turgie. De raad heeft in opdracht van de bisschoppenconferentie een gelovigenboekje uitgegeven voor de huwelijksmis waarin naast de liturgie ook een aantal liederen zijn opgenomen. Bisschop Simonis (archieffoto) ve het recht hem te verzoeken niet langer te dopen en getuige te zijn bij huwelijken. De commissie raadt de Mi- chaëlparochie en Zandbelt aan om mee te werken aan de "kerk rechtelijke sanering" van de hu welijken waarbij de pastoraal werker betrokken is geweest. Zandbelt, die inmiddels een an dere functie buiten het aartsbis dom heeft gevonden, vindt dat geen probleem. "Dat is een kwes tie van een paar handtekenin gen". Zandbelt is zeer gelukkig met het rapport. "Ik voel mij gereha biliteerd. Ik was door het aarts bisdom in een slecht daglicht ge zet, omdat ik mij bevoegdheden zou hebben aangematigd en mijn legitimatie op een fabeltje zou ba seren. Die aantasting van mijn in tegriteit heeft mij zeer gedaan", aldus de pastor. Hij heeft de indruk dat de com missie ook zijn collega's een goe de dienst heeft bewezen, omdat zij ervoor pleit dat pastoraal wer kers voldoende bevoegdheden wordt toegekend. Dit voorkomt, aldus de commissie, "dat pasto res zonder erkenning van de bis schop tot de bevoegdheden over gaan en/of dat de zielzorg stagneert". De affaire-Zandbelt heeft in het aartsbisdom veel losgemaakt. Zandbelt kreeg niet alleen de steun van zijn eigen parochie, maar ook van de Vereniging van Pastoraal Werkenden, de Acht Mei Beweging en andere vooruit strevende organisaties. De actie groep St. Michaël demonstreerde in januari voor de ambtswoning van Simonis en hield begin okto ber een symposium over de wan kele positie van de pastoraal wer ker in de RK Kerk. Zuidafrikaanse kerken na jaren weer in gesprek JOHANNESBURG (ANP) - De Zuidafrikaanse kerken schrijven volgende week in de stad Rusten burg geschiedenis. Voor het eerst sinds dertig jaar zullen progres sieve en conservatieve kerken daar gezamenlijk over de politie ke situatie in hun land spreken Afgevaardigden van bijna alle lidkerken van dg Zuidafrikaanse Raad van Kerken, van de blanke kerken en de onafhankelijke ker ken zullen aan het beraad deelne men. Ook zullen vele pinksterker ken en fundamentalistische groe pen vertegenwoordigd zijn. President De Klerk riep met Kerst op tot een dergelijke ont moeting, die onder zijn auspiciën zou moeten plaatsvinden. De SACC vond dat te veel eer voor de regering en drong erop aan dat kerken eerst zelf hun menings verschillen zouden bespreken. De Klerk trok zich daarop als or ganisator terug. Waarnemers voorzien al enkele problemen voor de vierdaagse bijeenkomst die maandag begint. Zo bestaat onder de SACC-lidker- ken de vrees dat zij worden 'weg gestemd' door de vele kleine fun damentalistische kerken. Moker. De kerkelijke omroep Moker heeft in de uitzending van vanavond (aanvang zeven uur) o.a. een vraaggesprek met ds. Dekker-Keiler van Morskwartier en Stevenshof. Ontvangst via FM 105.5 of kabel 88.1. Werk van Gods Woord. Op de tweede avond van een serie van vier lezingen over het bijbelboek Ezra, spreekt de heer Steenhuis uit Nijverdal over Het Werk van Gods Woord (Ezra 5 en 6). De avond vindt plaats in de Streek school (Lammenschanspark 1) in Leiden. Aanvang acht uur. Beroepingswerk Hervormde Kerk: beroepen te Rot- terdam-Z. J. H. Maat Ridderkerk. Gereformeerde Kerken: beroepen te Oerdcerk drs. A. Linde Kornhorn (part- Gereformeerde Gemeenten: beroe pen te Sint Annaland E. Venema El- speet, te Woerden C. J. Meeuse Rotter- dam-Z..

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 2