Goed en genoeg
licht in keuken
Werkplek opgewaardeerd tot leefruimte
1
xX
Van romantische landhuisstiji tot modern klassiek
Dagdromen
Bittertje
In de greep van'n nieuwe trend
MAANDAG 15 OKTOBER 1990
PAGINA 11
Een groot voordeel van het
toepassen van bovenkasten in
de keuken is de mogelijkheid
hieronder, bij voorkeur weg
gewerkt achter een lijst, ver
lichting aan te brengen. Goed
licht op de handen als je aan
het werkblad bezig bent. Vein
zullen van vroeger de potten
kijker, boven het fornuis nog
kennen. Hiervan zijn moder
ne versies om boven het werk
blad te plaatsen. Ze zijn zo ge
maakt dat het licht niet ver
blindt. Het kookcentrum
krijgt tegenwoordig meestal
zijn licht van de afzuigkap.
Nu we alle werkvlaldcen
goed verlicht hebben, wordt
soms het centrale lichtpunt
tegen het plafond als overbo
dig beschouwd. Niets is min
der waar. Je hebt dit hard no
dig om bij duisternis goed
zicht te hebben op de inhoud
van de bovenkasten. Boven
dien zorgt het voor een goede
lichtverdeling in de hele keu
ken. Maar onderzoek eens of
het aansluitpunt wel de meest
geschikte plaats is om pla
fond- dan wel hanglamp te
monteren. Dit bevindt zich
traditioneel in het midden van
het plafond, maar best moge
lijk dat de lamp meer naar
links, naar rechts of naar vo
ren moet worden opgehan
gen. Een kwestie van proef
ondervindelijk testen om te
voorkomen dat je jezelf in het
licht staat. Of kies in plaats
van deze lamp een rail met
(halogeen)spots dan wel een
verlaagd plafond met een aan
tal inbouwspots.
Het is niet alleen belangrijk
waar de verlichting wordt
aangebracht maar ook hoe
groot de lichtsterkte is. Er is
een eenvoudige vuistregel om
de gewenste sterkte te bereke
nen. Voor een goed verlichte
keuken is bij gloeilampen een
lichtsterkte van omstreeks 50
Watt per vierkante meter ver
eist bij inschakeling van alle
lichtpunten. Bij buislampen
hebt u aan 2/3 van deze capaci
teit voldoende. Kies bij voor
keur de lichtkleur warmwit
(ww).
Het berekenen van de beno
digde hoeveelheid licht is,
zoals gezegd, een vuistregel.
Zo kan men met een lagere
lichtsterkte toe als men een
lichte keuken heeft (kastfron-
ten, werkblad, wanden, vloer,
plafond). In keukens met don
kere vlakken heeft men soms
meer licht nodig dan het ge
noemde richtgetal van 50 Watt
per vierkante meter.
Een andei punt van belang,
maar dat heeft meer met com
fort te maken, is het feit dat
matte oppervlakken (bij voor
beeld het werkblad) hinderlij
ke lichtreflecties en vermoei
de ogen voorkomen. Bij hoog
glans fronten is het 'lichtelijk'
In deze keuken is de verlichting goed geregeld. De spoelbak links wordt verlicht door buislampen onder de kastjes, het kookcen
trum rechts ontvangt het licht via de afzuigkap en tegen het plafond is een rail met halogeenspots aangbracht. (foto gpd»
uitkijken geblazen. Praat er niet voor hinderlijke verras- een nieuwe keuken vaak een teit worden voor een belang-
van tevoren met de keuken- singen komt te staan. Verlich- vergeten thema. Ten onrech- rijk deel bepaald door aard en
ontwerper over, zodat u later ting is bij het inrichten van te, want sfeer en functionali- kwaliteit van de verlichting.
Eten in de keuken hoeveel meters zijn daarvoor nodig?
De keuken, tientallen jaren lang gedegradeerd tot een
ruimte waar in afzondering gewerkt werd, is
opgewaardeerd tot leefruimte. Waar niet alleen wordt
gekookt en afgewassen, maar waar ook plaats wordt
gemaakt voor spelende kinderen, bijpraten met vrienden
onder een hapje en een drankje, en het gezellig samen
tafelen met het hele gezin.
Roep nu niet meteen dat uw
keuken te klein is voor al deze
functies. Zelfs op een zeer be
perkte ruimte kun je al aan ta
fel gaan. Door in een kleine
keuken bijvoorbeeld te kie
zen voor een uittrektafel
waaraan je toch minstens met
een paar kunt ontbijten een
eetbar of een aan het werk
blad aangebouwde klaptafel.
Klaptafel die ook als kastdeur dienst doet.
door Thea Wamelink
Als u over een nieuwe keu
keninrichting denkt, bekijk
dan eens of een complete zit
hoek, dan wel een andere eet-
oplossing tot de mogelijkhe
den behoort.
Om zonder ellebogenwerk
te kunnen eten heb je als vol
wassene een tafelruimte van
65 cm breed en 40 cm diep no
dig. Hieruit volgt dat een tafel
minstens 80 cm breed moet
zijn als je tegenover elkaar
wilt kunnen zitten. Voor 6 per
sonen heb je dan ook een tafel
nodig van 130 x 80 cm. Voor 4
personen is een tafel van 80 x
Een slimme oplossing voor een kleinere keuken. De 'eethoek' is tussen het kookeiland en het spoel-
centrum, zo heet dat nu eenmaal in het jargon van de keukenexperts, geconstrueerd, (foto gpdi
80 cm voldoende. Een stoel is
gemiddeld 45 cm breed en 50
cm diep. Links en rechts van
de stoel en erachter moet min
stens een vrije bewegings
ruimte van 10 cm zijn.
Is er geen ruimte voor een
tafel met vier of zes stoelen,
misschien is het dan mogelijk
een bar aan te bouwen, waar-
i X X'
Voor wie van hout houdt:
De houten keuken is bij veel
mensen nog steeds zeer ge
liefd. Bij hout denken we vaak
in de eerste plaats aan Franse
stijlkeukens of rustieke mo
dellen, maar er zijn ook mo
derne houten keukens, vooral
in lichte tinten en houtsoor
ten.
Rustieke modellen en stijl
keukens zijn meestal van
massief hout met een geprofi
leerde deur. Bij voordeliger
uitvoeringen is de deurlijst
uitgevoerd in massief hout;
het paneel is gefineerd. In on-
derhoudsgemak doen houten
keukens tegenwoordig
meestal niet onder voor
kunststof.
EINDREDACTIE
HENK HOUTMAN EN
HENRIÊTTEvd HOEVEN
Voor klassieke stijlkeukens
wordt meestal eikehout toe
gepast, in verschillende kleu
ren gebeitst (naturel, middel
bruin of donker). Dikwijls
hebben ze een met de hand
aangebrachte patinering, die
de 'vlam' en de natuurlijke
kleurschakeringen van het
hout goed doen uitkomen en
ze een antiek aanzien geven.
Men noemt deze bewerking
dan ook wel 'antiek finish'.
Soms gaat men zelfs zo ver dat
bij stijlmodellen gaatjes in het
hout worden aangebracht om
een houtworm-effect te cre
ëren.
Uit Scandinavië stamt de
trend van de grenen keuken.
In deze houtsoort bieden en
kele fabrikanten ook een bio-
keuken aan. waarvoor uitslui
tend natuurlijke materialen
worden gebruikt. Daarbg dus
geen kunststof afwerklak,
maar óf een op natuurlijke
grondstoffen gebaseerde lak
óf een afwerking met behulp
van bijenwas. Voor het verlij-
men van panelen neemt men
in dat geval een natuurlijke
beenderlijm. Maar misschien
kiest u alleen voor een uiter
lijk naar de natuur en wilt u
wel graag in verband met
het onderhoud dat het hout
met een blanke kunststoflak
is afgewerkt. Het kan alle
maal.
Beuken
Behalve eiken wordt voor
keukens meer en meer beu
ken gebruikt, soms in combi
natie met zwarte kunststof,
waarbij zwarte met beuken
omrande fronten afgewisseld
worden met geheel houten
deuren, een beuken werk
blad, tafel en wat dies meer
zü.
Een zeer luxueuze hout
soort voor keukens, die al ja
ren voor topmodellen wordt
toegepast, is kersehout. En
soms ook mahonie, maar vaak
gaat het daarbij om een ande
re - voordeliger houtsoort -
die een tnahoniekleurige
beits- of laklaag heeft meege
kregen.
De houten keuken kent ook
een modern klassieke uitvoe
ring. Klassiek door de toepas
sing van degelijk, massief
hout. Modern door de vorm
geving met strakke, simpele
lijnen en weinig tierelantij
nen. Voor dit soort keukens
kiest men naast eiken vooral
beuken en de laatste tijd komt
ook het gebruik van ahorn
hout of esdoorn in zwang.
Compromis
Een massief houten keuken is
vrij prijzig Fineer is aanmer
kelijk goedkoper. Dat is ook
te koop. Voor het totale beeld
worden bij gefineerde fronten
de groepen of greeplijsten,
knoppen en lijstwerk in mas
sief hout uitgevoerd. Een
goed compromis. En een zorg
vuldig gefineerde deur is heus
even degelijk als een massief
exemplaar en heeft soms voor
keukengebruik vooral in
vochtige vertrekken - juist
voordelen. Gefineerd spaan
plaat zal veel minder gauw
krom trekken dan massief
hout, hoewel dit bij gerenom
meerde keukenmerken mini
maal is. omdat men het hout
heel zorgvuldig opslaat, voor
bewerkt en behandelt.
Om prgstechnische rede
nen kiest men soms ook voor
een houtdecor, dat wil zeggen
een kunststof deur in een
houtnabootsing. Niet echt na
tuurlijk, maar met behulp van
de moderne techniek is men
in staat imitaties te maken die
van enige afstand nauwelijks
van echt zijn te onderschei
den. Voor het totaaleffect
kiest men ook in dit soort keu
kens vaak voor massief hou
ten accessoires als grepen,
deur- en lichtlijsten.
Oppassen
In een kleine ruimte is het een
beetje oppassen met een rus
tiek of stijlmodel wanneer dat
donker gebeitst is. Dat maakt
het vertrek optisch kleiner.
Meestal kan men dan beter
een strak en modern belijnd
type kiezen in een lichte tint
of naturel uitvoering. Of de
massiviteit doorbreken met
een aan'tl open eindvakken,
tussenkasten of een glasdeur-
kast
Voor meer Informatie: Alno:
Alno Nederland. Donzen, tel.
0162S - 16.200; Zryko: H.v.d. Ak
ker. Amstelveen, tel 020 -
«5.86.20: Functlonlca en Well-
mano Wellmann Nederland.
Woerden, tel. 0S«80 - 24.M8; Po|-
renpohl: P.F. Wijtman. Epe. tel.
05710 - 27 100
aan men op krukken of hoge
stoelen kan eten.
Houdt u niet zo van een eet
bar, dan kan misschien een
wat diepere tafel worden aan
gebouwd. Het blad is dan roy
aal genoeg voor een uitgebrei
de maaltijd maar er is meestal
voor één persoon minder min
der plaats. Bij gebrek aan vol
doende ruimte kan een smal
ler barblad praktisch zijn,
vooral als het toch alleen maar
voor ontbijt en snelle hap
wordt benut.
Een bezwaar vinden som
migen vaak de hoogte, waar
voor een barkruk of hoge stoel
nodig is. Een praktische tus
senoplossing is het aanbren
gen van een verhoging op de
vloer onder de bar zodat hier
lage krukken of gewone stoe
len gebruikt kunnen worden.
Voor zo'n keukenpodium
moetje wel de ruimte hebben
om het diep genoeg te kunnen
maken.
Oplossingen
In vier tekeningen worden
vier verschillende oplossin
gen getoond voor een eetplek
in de keuken.
A: Een uittrektafel biedt ge
middeld plaats aan 2 of 3 per
sonen hoewel er grote zijn
voor 4 - en is meestal niet
ruim genoeg voor een uitge
breide maaltijd met veel scha
len. Wordt dan ook meestal
voor het ontbüt benut.
B: Hoekbar aangebouwd te
gen de achterzijde van onder
kasten, kookeiland of het
werkblad en op gelijke hoogte
daarmee. Geschikt voor niet
al te ruime keukens.
C Aanbouwtafel op norma
le tafelhoogte, waaraan door
de ronding meer plaats is dan
bij rechthoekige uitvoering.
Zowal bar als tafel bieden be
halve eetgelegenheid ook ex
tra afzet/werkruimte in de
keuken.
D: Voor een geheel vrij
staande tafel met 6 stoelen is
een vloeroppervlak van onge
veer 200 x 250 cm nodig. Die is
er in maar weinig keuken*
Kiest u voor een hoekbank,
dan is een ruimte 170 x 230 cm
al voldoende. Of een zes per
soons-tafel in de hoek. zodat
er normaal met drie personen
aan gegeten kan worden. En
als er gasten komen is er met
wat geschuif en opletten
bepaalde kastdeuren kunnen
niet open - voor de gelegen
heid meestal wel ruimte te
vinden voor 6 personen
De Engelse televisie ver
toonde een week of wat gele
den een programma over
vervulde kinderwensen. Kin
deren mochten hun harte-
wens insturen, en van een
paar uitverkorenen werden
die dan vervuld. Voor de ca
mera tot werkelijkheid ge
bracht, en de Engelse televi
sie zond er enkele van uit,
van die vervulde dromen.
En eigenlijk was het allemaal
een beetje triest. Wankelde
het op de rand van het mee
lijwekkende. Zoals dat kleine
meisje, dat samen met een
beroemde balletdanser een
pas-de-deux mocht uitvoe
ren, op een echt toneel, in
een echte schouwburg.
Zoals ze het had gedroomd.
Thuis, in bed. En dat wat gro
tere meisje, dat een Indisch
prinsesje mocht zijn in een
nagebouwd decor vol klate
rende fonteintjes en olielam
pen en buigende bediendes;
een 1001-paleis zoals een
decorbouwer zich dat voor
stelt.
Vervulde dromen zijn vaak
verloren dromen, schreef
ooit iemand. Je neemt je ei
gen zelf in zo'n droom over
duidelijk mee, zoals dat klei
ne meisje, da| met haar mol
lige lichaam een beetje one
legant, en hopeloos verlegen
rondstapte naast de etheri
sche balletdanser, terwijl ze
zich natuurlijk had gedroomd
als prima-ballerina, sierlijk
rond zwevend op hoge. ran
ke benen. De werkelijkheid
was anders.
Ook voor dat grotere kind.
dat met haar stevige lijf niet
het fijne Indische prmsesie
was dat ze zich gedroomd
had. Dat nooit stijve ledema
ten kreeg van het met ge
kruiste benen op de grond
zitten, wat zij overduidelijk
wél had; ongemakkelijk
schoof ze heen en weer,
zoekend naar een wat mak
kelijker houding. De jeugdige
bediendetjes om haar heen
waren hardbruin ge
schminkt. en de olielampen
waren elektrisch. En dat ziet
een kind volgens mij net zo
duidelijk als een volwassene;
dat alles anders is dan in de
droom. Toen die nog niet
werkelijkheid was geworden
Wat meestal tegenvalt.
Zoals bij de Lorelei. We zou
den dat verhaal op de lagere
school opvoeren, en de
meester had de sage zo
plastisch verleid dat het bijna
werkelijkheid voor me was
geworden. Ik vroeg me wel af
hoe ze al dat water in het
gymlokaal konden krijgen
maar kinderfantasie staat
voor niets, en ik droomde
mezelf de Lorelei die zingend
haar lange blonde haar kamt.
Toen de grote dag echter
daar was bleek het water
blauw crèpepapier te zijn
waaronder een jongetje
languit liggend met zijn ar
men golven moest maken
wat hem zo goed afging dat
hij later een ernstige beris
ping kreeg, en ik was een
boom. Met een groene lap
om me heen moest ik op een
stoel staan, veel te mollig
voor Lorelei, en met een kor
te jongenskop Weg droom
waarin ik altijd Lorelei en
nooit boom was. en waar wa
ter nooit blauw papier bleek
Dromen moeten dromen blij
ven, voor intern gebruik, en
altijd een beetje vleiend voor
onszelf. Want wie heeft nooit
ingevallen voor die beroem
de voetballer, voor die zan
geres die ziek werd. voor de
befaamde chirurg die plotse
ling onwel werd Met dave
rend resultaat, terwijl we. als
we werkelijk moesten voet
ballen, of optreden, of opere
ren, zeer zouden staan te
stuntelen, zoals dat kleine
meisje een beetje deed, m
haar balletutuutje
We dagdromen onszelf wel
eens weg uit de werkelijk
heid: dansen dan b.v. ver
liefd de hele nacht door,
maar de hemel beware als
dat werkelijkheid werd, als
we op een tijd dat we gaarne
in bed liggen lezen met stijve
benen en de bril op de neus
de tango moesten dansen
met een meneer met een
beetje moeilijke voeten En
geestig converseren
Nee. dromen moet je dromen
laten. Ook kinderdromen.
Een tijdverdrijf voor binnens
kamers. Een van tijd tot tijd
wegglippen in een andere di
mensie Ongestoord door de
werkelijkheid Waarin we
meestal een boom zijn.
Toen de inbouwkeuken in op
komst was - in het begin van
de jaren zestig - was de greep-
lijst een bekend gegeven. Van
lieverlee trad een verschui
ving op naar zichtbare grepen.
Houten of metalen schaal gre
pen, beugelgrepen in vele
kleuren, knoppen van hout,
porselein of kunststof.
Maar we zien de greeplijst
de laatste Ujd opeens weer te
rug. zg het in een iets andere
vorm dan in de jaren zestig.
Zoals in deze trendy hoog
glans keuken, waar de oor
spronkelijke horizontale
greeplgst heeft plaatsge
maakt voor een verticale uit
voering. Hg vormt een inte
graal onderdeel van het totale
ontwerp
De fronten van deze Pog-
genpohl-keuken zijn vervaar
digd van kunststof in rood-
hoogglans. de staafgrepen
zgn uitgevoerd in glanzend
zwart Door de combinatie
met edelstaal en glas krggt het
ontwerp een uitgesproken
high tech accent
