Een fleurig boeket met alle nadelen vandien
Poolse kunst: blikverruimend
Beelden en schilderijen Joan Miró in De Beyerd Breda
'Variety':
zweverig
Pirandello op
toneelfestival
GEVARIEERD Bijdrage: Bram van Leeuwen
Najaarsvloed
Palingsound
Romantisch
Koninklijke subsidie voor
vijf jonge kunstschilders
Vakwerk
Pianist Sager vecht tegen slechte akoestiek
ZATERDAG 13 OKTOBER 1990
PAGINA 39
Recordverkoop Dal der beloften -
DEN HAAG (GPD) - In nog geen
vier dagen zijn er meer dan 42.000
exemplaren verkocht van het boek
'Het dal der beloften' van de Ameri
kaanse bestseller-schrijfster Jean
M. Auel. Voor dit boek - het vierde
deel uit de 6-delige serie 'De Aard
kinderen' - dat sinds maandag ver
taald verkrijgbaar is bij de boekhan
del. heeft uitgeverij Het Spectrum
375.000 gulden aan auteursrechten
betaald, voor Nederlandse begrip
pen een ongekend hoog bedrag.
J.Bloemsma, directeur van de uit
geverij, verwacht dat er voor het
eind van dit jaar zeker 150.000
exemplaren van het boek verkocht
zullen worden.
Auel (54) debuteerde in 1977 als
schrijfster met De stam van de
holenbeer, het eerste deel van de
zesdelige reeks 'De Aardkinderen'.
Niemand kon toen vermoeden dat
deze eerste roman van de toen nog
onbekende Amerikaanse huis
vrouw een ware zegetocht over de
hele wereld zou maken. Inmiddels
zijn er van de eerste drie delen we
reldwijd miljoenen verkocht.
De hoofdpersoon in de reeks is
Ayla. Om het fiere en zelfstandige
karakter van Ayla profiel te geven
liet de schrijfster haar opnemen
door de 'stam van de holebeer' een
groep rondtrekkende Neandertha
lers. Door haar onafhankelijke op
treden wordt Ayla verstoten, maar
ze zich uitstekend staande. Na tallo
ze verwikkelingen belandt ze aan
het eind van deel vier met haar ge
liefde Jondalar op dat ene plekje
van de planeet dat ze 'hun thuis'
kunnen noemen.
Om een goed en waarheidsge
trouw beeld van de mens en zijn
omgeving uit de ijstijd te kunnen
schetsen pleegde Auel jarenlang
onderzoek, zij volgde tevens overle-
vingscursussen, leerde jagen met
primitieve wapens, verdiepte zich
in kruidengeneeskunde en bezocht
stammen die er nog steeds prehisto
rische gebruiken op na houden.
Expositie hedendaagse Poolse schilder
kunst. Galene Bleijenberg Listen, Bree-
straat 113, Leiden. Tot en met 10 november
te bezichtigen op dinsdag, woensdag, vrij
dag en zaterdag van 9.00 tot 18.00 uur. op
donderdag van 9.00 tot 21 00 uur en op zon
dag 4 november van 12.00 tot 17.00 uur
LEIDEN - Bij Poolse kunst denk
ik aan naargeestig politiek-geen-
gageerd werk. aan kunst onder in
vloed van volkskunst, aan naïef
werk desnoods, of aan kunst die
getuigt van een pril begin; onvast
en nog wat nat achter de oren.
Maar hoe vaak is er in Leiden
Poolse kunst te zien? Het werd
hoog tijd voor een Poolse-culture-
le week in Leiden. Galerie
Bleijenberg bijt het spits af met
een expositie van hedendaagse
Poolse schilderkunst. De geexpo-
seerde schilderijen hebben mijn
verwachtingen in hoge mate
overtroffen.
optimistisch de toekomst beziet.
Eien groep die vooral in West-Eu
ropa werkt. De kunstenaar is bij
de expositie in Galerie Bleijen
berg vertegenwoordigd met vier
grote doeken, die hij de titel 'Noti
ties van de emotie' gaf. Het zijn in
drukwekkende, overwegend ab-
strakte schilderijen, met een per
soonlijke stijl. Grove penseelstre
ken gaan ten dele schuil achter
een tweede laag in een pasteltint.
De vitaliteit van het werk en de
accenten in de compositie wor
den bepaald door het felle lijnen
spel van de onderliggende laag.
Eén van de vier schilderijen is
ten dele figuratief. Twee mensen
begeven zich in dezelfde richting
en de gestalten overlappen elkaar
nog net. Het zijn slechts silhouet
ten, omgeven door een zacht
blauw-groene tint. Een impressie
van solitair levende wezens, die
steun bij elkaar vinden, maar in
een expressieve vorm gegoten.
De sfeer blijft vitaal en de kleur
stellingen zyn uitgekiend; iets
wat ook bij de andere drie schil
derijen van Dubis opvalt.
Gregorz Pabel is op dit moment
een van de meest vooraanstaande
kunstenaars in Polen. Hij is
hoofddocent aan de kunstacade
mie in Warschau en tevens voor
zitter van de - nu legale - onafhan
kelijke kunstbond in Polen. Van
Pabels hand zijn drie langwerpi
ge schilderijen te zien op de expo
sitie Alle drie hebben ze een dui
delijke onder en bovenzone met
een zware dwarsbalk. Tussen die
polen in is een stormachpg con
tact in de vorm van robuuste pen
seelstreken zichtbaar. De kleuren
zijn ongemengd op het doek aan
gebracht, of met opzet 'slecht'
vermengd.
Ook het werk van de kunste
naars Serwinska. Slezkin. Debic
en Sulek heeft er toe bijgedragen,
dat ik min ondoordachte opvat
tingen over Poolse kunst heb
moeten loten vim
Kunsthistorica Gerdien Ver
schoor schetste bij de opening
van de expositie de ontwikkelin
gen van de Poolse kunst. Opval
lend is het bestaan van een onder
gronds opererend netwerk van
kunstenaars, dat ondanks de
overheidsbemoeienis altijd heeft
kunnen standhouden. De staat
van beleg in 1981 heeft de kunst
slechts een tijdelijke terugslag
kunnen bezorgen. Dat de schil
derkunst zich nadien volledig
heeft hersteld bewijst een exposi
tie van hedendaagse Poolse schil
derkunst. zoals nu te zien is bij
Galerie Bleijenberg. Een leuke
tentoonstelling: blikverruimend
en grensverleggend!
LISETTE OOMEN
Variety, Plaatsbepaling 1' door theater
groep Mug mei de Gouden Tand. Joan
Nedertof en Marcel Musters Regie Joee
Aiders Gezien op 12 oktober m het LAK-
theater Aldaar nog vanavond te zien.
LEIDEN - Voor deze produktie
hebben de acteurs van 'Mug met
de Gouden Tand' gebruik ge
maakt van teksten van maar
liefst meer dan twintig kunste
naars. Het varieert van Apolli-
naire. Picasso tot Beckmann.
Grosz, van Ostayen enz. Groot
heden dus. wier tekstfragmen
ten hier in het structuurloze ge
heel van de voorstelling ten on
der gaan. Typisch een kwestie
van veel willen zeggen, veel pro
beren. hard werken, maar ten
slotte betrekkelijk weinig berei
ken.
Want wat aanvankelijk nog
veelbelovend begon, verzandt
na verloop van tijd in kontekst-
loze vaagheid. Aan zeggings
kracht ontbreekt het deze voor
stelling die nauwelijks het zwe
verige improvisatiestadium lijkt
te zijn ontstegen. Het resultaat
van de improvisaties is nog te
weinig uitgekristalliseerd, zodat
de toeschouwers er weinig grip
op kunnen krijgen.
Een confrontatie van deze
tijd, waarin kunst zich in een si
tuatie van een gezapige status
quo zou bevinden, met de jaren
vlak vóór de Eerste Wereldoor
log, toen kunst turbulente ont
wikkelingen doormaakte: dat is
naar verluidt het uitgangspunt
voor deze voorstelling geweest
Als Marcel Musters met Joan
Nederlof op zijn schouders het
podium opkomt, heeft dat iets
spannends, vooral ook omdat
beiden zich in een onvoorstelba
re hoeveelheid vodden hebben
gehuld. De bewegingspatronen
die zü samen uitvoeren, verster
ken aanvankelijk de spannings
boog Zoals bekend zijn bij dit
soort experimentele theater
groepen taal en beweging veelal
tegendraads; noch de woorden
illustreren vaak de bewegingen,
noch het omgekeerde is het ge
val.
Wanneer Musters en Nederlof
bij wijze van inleiding op hun
thema als een soort Jet en Juul
recente ontwikkelingen in
Duitsland en in het Midden Oos
ten bespreken, hoeft deze scène
zelfs een grote cabaratcske kwa
liteit Daarna richt zich de blik
van de voorstelling meer op de
confrontatie met de periode
vóór de Eerste Wereldoorlog.
Het is alsof spelers en publiek
dan al snel het spoor bijster ra
ken. Juist zo'n tekstcollage
heeft een bepaalde structuur
hard nodig
WIJNAND ZEILSTRA
AMSTERDAM <ANP) Ia H
Frascati aan de Nes in Amsterdam
staat van 14 tot en met 22 december
tijdens het jaarlijkse festival rond
een auteur de Italiaans^ toneel
schrijver Luigi Pirandello 11867-
1936) centraal. In 1988 en 1989 w.i
ren dat de Pool Slawomir Krank
en de Amerikaan Sam Shepard
De leiding van het theater heeft
inmiddels bekendgemaakt well.'
stukken worden opgevoerd Bllavi-
ta. Limoenen uit Sicilië. De uitgang.
De andere zoon. De bankschroef en
Zo is het lykt het zo Pirandello ont
ving in 1934 de Nobelprys voor de
letterkunde
Introdans met twee
wereldpremières
ARNHEM (ANP) Het Arnhemse
balletgezelschap Introdans brengt
op donderdag 18 oktober twee we
reldpremières in de Arnhemse
schouwburg
Het gaat om „De deuren geslo
ten" van John Wisman en „Memo
rial" van Norbert Taatgen. Het eer
ste ballet wordt gedanst op een cel
loconcert van de Poolse componist
Witold Lutoslawski en gaat over on
rust en onmacht „Memorial" is een
vru abstract, in rubberen kostuums
gedanst ballet op muziek van Mi
chael Nyman cn Henry PurcelL
BREDA Het heeft iets van
een fleurig boeket. Die kwa
lificatie geeft Frank Tiesing,
directeur van De Beyerd in
Breda aan de tentoonstelling
van Joan Miró die nu in het
cultureel centrum te zien is.
Daarmee is de expositie raak
getypeerd. Het is een kleur
rijk en aangenaam geheel,
met alle nadelen vandien.
Het is voor het eerst in dertig jaar
dat er weer eens een grote tentoon
stelling van Joan Miró in Nederland
te zien is. De 55 werken schilde
rijen, grafiek en sculpturen zijn
geleend van de Fundació Joan Miro
in Barcelona waar in totaal 3.500 ob
jecten van de in 1983 overleden kun
stenaar zijn ondergebracht. Wie ooit
in het museum in de Catalaanse
hoofdstad is geweest weet dat daar
een indrukwekkend overzicht van
zijn oeuvre wordt gegeven.
Wat de presentatie in Breda min
der interessant maakt heeft te ma
ken met het feit dat er uitsluitend
laat werk van de man te zien is. Of
schoon sommigen anders beweren
heeft Miró vooral in de jaren dertig
en veertig indringende werken ver
vaardigd en is wat daarna uit zijn
vingers kwam een voortborduren
op eerder uitgewerkte ziens- en
werkwijzen. Fraai werk zeker, en
door die voorheen opgeworpen vra
gen en geponeerde stellingen nog
zeker actueel, maar werkelijk boei
en kan het niet altijd.
Een andere reden voor die wat te
rughoudende toon heeft wellicht te
maken met de inhoudelijke kant
van het werk. De in Barcelona
werkzame kunstenaar Antoni Ta-
pies gaf in maart 1986 het volgende
te kennen in Brabants Nieuwsblad:
"Stel je Miró voor in een trein. De
trein van de evolutie waarin alles
draait om de schilderkunst zelf.
Marcel Duchamps zou uit principe
en met genoegen een bom onder die
trein leggen: wat staat voor revolu
tie. In dat voorbeeld stap ik inder
daad liever bij Miró in de trein. Ove
rigens kun je volgens mij die be
grippen niet goed scheiden. Met
ideeén alleen kom je immers niet
ver en zonder ideeën ben je er ook
niet. Het is toch dikwijls een combi
natie van die twee".
Daar waar (onder anderen) Tapies
zich in hart en nieren Catalaan voelt
- hetgeen heel goed voelbaar is in
zijn werk inclusief politieke en his
torische onderwerpen, daar lijkt Mi
ró zich altijd te hebben beziggehou
den met het metièr. Schilderen is bij
hem vaak doel op zichzelf; in tegen
stelling tot vroegere companen als
Margritte, Ernst. Masson of zelfs
Dali die schilderen zagen als een ge
schikt middel om te communice-
kaat verschafte van 'de meest sur
realistische van ons allen' weigerde
Miró altijd offcieel als surrealist te
worden beschouwd. Hij wilde tot
geen enkele stroming behoren. Dat
neemt niet weg dat een van de be
langrijkste kenmerken van die stro
ming het befaamde 'automatis
me' een belangrijk onderdeel is
van zijn werkwijze. Het wat dadasti-
sche getint werk toont in de jaren
twintig een heel sterke, eigenzinni
ge beeldtaal waarin associaties en
abstracties elkaar afwisselen. Niet
langer beschrijft hij dingen; hij laat
dan daadwerkelijk zijn geest direct
de drager tekenen.
Beroemd is het in die jaren ge
maakte doek 'Het Harlekijnen Fes
tival'. Daarin lijkt het wel alsof de
kleedkamer van een circus tot leven
is gekomen; alles beweegt (terwijl
dat 'alles' nauwelijks valt te definië
ren); de kleuren zijn talrijk, de com
positie aangenaam.
De individualist Miró gaat zijn ei
gen weg. Hij ontmoet uiteraard sur
realisten en ook kubisten, maar hij
houdt zich verre van veelvuldig
contact; "Iedere theorie is my
vreemd", moet hij eens hebben ge
zegd. En dan volgt er de uitspraak:
"Het materiaal bepaalt altijd hoe
een werk wordt. Als ik bijvoorbeeld
deze etsnaald neem om een ets te
maken, dan is mijn geestelijke ge
steldheid heel anders dan wanneer
ik een penseel in mijn hand zou
hebben". Daarmee geeft hij haarfijn
aan hoe super-individualistisch hij
te werk ging en geeft ook aan hoe
zeer hij verknocht was aan het me
tier; het kunstenaarschap, kortom:
het werken van de materialen om
op die manier iets van de menselij
ke emotie bloot te leggen.
Spontaan
De gebruikelijke najaarsvloed aan
nieuwe platen bevat dit jaar opval
lend veel Nederlands werk. Daartoe
behoort bijvoorbeeld de debuut-cd
'Emozioni' van Marco Borsato. Hij
won in april de Soundmix Show
van Hennie Huisman en deze 23-ja-
rige ex-kok brengt zoals naam en
titel al doen vermoeden veel Itali
aans werk.
Met de titelsong, de 'veritaliaans-
te' Billy Vera-hit 'At this moment'
stond hij al hoog in de hitparade en
op de cd staat ook zyn tweede single
'Una donna cosi', een coverversie
van de hit van Riccardo Fogli. Van
beide nummers staat op de cd zowel
de Italiaanse als de Engelse versie.
Verder tussen de spaghetti-ballads
een paar up-tempo-nummers als
'Barricade of love' en 'You're the re-
ason why' en een aardig duet met
Linda Michelle.
'Nieuwkomer' als solozangeres in
cd-land is ook cabaretière Simone
Kleinsma. 'Een deel van mij' bevat
een selectie musicalnummers die
onder meer door Seth Gaaikema,
Belinda Meuldijk en Gerard Cox
zijn voorzien van goeie Nederland
se teksten. Simone die veel succes
oogst met de musical 'My fair lady'
heeft een stem met vele mogelijkhe
den.
Daarom is het zo jammer dat ze
uitsluitend overbekend werk van
anderen zingt waardoor je onwille
keurig toch een vergelijking trekt
met de oorspronkelijke vertolkers.
'People' is nu eenmaal van Barbara
Streisand en niemand kan dat over
treffen.
Simone zingt op de de cd twee du
etten met Rob de Nljs en Sandra
Reemer. Van beiden verschenen
ook nieuwe cd's. Rob houdt het dit
maal volledig engelstalig en Sandra
Reemer gaat helemaal op de Latijn-
samerikaanse toer met 'She's the
one'. Hoewel Sandra zegt zich hele
maal thuis te voelen in het meer
swingende genre blijf ik met enige
weemoed denken aan de wat oude
re lp's met meer romantisch getinte
nummers, waarbij Sandra's stem
nog beter tot haar recht komt.
Dit najaar keren ook flink wat 'oude
bekenden' terug. Het nog altijd zeer
populaire BZN is met 'Horizon' toe
aan het 24ste album. Opnieuw by
voorbaat goud want de platenhan-
del kocht er al meer dan 50.000 in.
Artistiek gezien weinig nieuws on
der de zon, daarvan kunt u zich aan
staande vrijdag via de in Kenia op
genomen tv-special overtuigen. De
beproefde palingsound duurt on
verminderd voort maar voor de vele
fans ongetwijfeld weer een must.
Dat geldt evenzeer voor volkszan
ger Andre Hazes die na het uitstap-
Het werk in Breda doet dat natuur
lijk wel degelijk: zeker worden
emoties aangeboord. Bijvoorbeeld
in het dekkend geschilderde 'Fem
me, oiseau' uit 1978 of het zeer aan-
sprekelijke 'L'hommeau balancier',
negen jaar eerder vervaardigd. Ook
zijn bronzen hebben die spontane,
vrolijke en soms bijna kinderlijke
zegginskracht die ontroert en sym
pathiek stemt. 'Menselijke figuur' is
zo'n beeld. De twee voetjes (letter
lijk afdrukken van voeten in brons)
met daarop het vierkant waarin
schetsmatig de contouren van een
gezicht zijn weergegeven: dat beeld
uit 1968 is verbluffend, om daarna
wat al te simpel over te komen.
Daar waar Duchamps het inmid
dels veelbesproken urinoir in het
museum plaatste of Picasso een
fietszadel en stuur transformeerde
tot de kop van een stier, daar kun je
niet eindeloos mee doorgaan. Op
die manier krijgt het iets van een
'running gag'. En stripverhalen lees
je ook maar een keer...
Komt by dat Miró de laatste jaren
zeer veel drukwerk heeft gemaakt.
Je kunt nu geen boekwinkel bin
nenkomen of je ziet wel een affiche,
een ansichtkaart of poster met de zo
fraaie krabbel van Miró er onder.
Dat stoot op een gegeven moment
af.
Blijft staan de onbevangenheid
en tegelijkertijd de niet aflatende
wilskracht waarmee de kunstenaar
ons een wereld voorschotelt die
enerzijds afschrikt en die ander
zijds aantrekt. Misschien is dat, die
niet aflatende strijd, alleen al ge
noeg om toch even naar Breda te
gaan.
Tentoonstelling: Joan Miró:
schilderijen, grafiek en beelden.
De Beyerd, centrum voor beel
dende kunst. Bosschstraat 22.
Breda. Open: dl. t/m vrij. van 10-
17 uur. weekeinde 13-17 uur. Tot
en met 25 november.
Marco Borsato.
je naar de blues en rock and roll op
'Dit is wat ik wil' met de cd 'Kleine
jongen' terugkeert naar het genre a
la 'Het is koud zonder jou' en 'Een
beetje verliefd'. André schreef zelf
de teksten van 13 nieuwe nummers
die weer bol staan van blijheid, lief
de, verdriet en een portie zelfkant
van het leven in onvervalst Mo-
kums accent.
Tien' is het trefwoord in de in
strumentale sector. 'Intimate
strangers' is het tiende album van
gitaarvirtuoos Harry Sacksioni en
van pianist Laurens van Rooyen is
een dubbel-cd uitgebracht met al
zijn successen van de afgelopen tien
jaar onder de titel 'From Laurens
with love'.
Sacksioni handhaaft zyn grote
klasse met een dozijn nieuwe com
posities waarvan er 11 van eigen
hand zijn. De 12de is van toetsenist
Ton Scherpenzeel, een van de top-
musici die Harry om zich heen ver
zamelde voor de nieuwe cd. Een al
bum waarop weer juweeltjes voor
elektrische en akoestische gitaar te
beluisteren zijn.
Oök Laurens van Rooyen weet zich
omringd door musici van formaat
efl zyn imposante verzamelde werk,
merendeels met een duideljk ro
mantische inslag, laat zich uitste
kend consumeren in de kleine uur
tjes bij gedempt licht en een goed
glas.
Behalve bekend werk van zijn
eerder verschenen albums als Reve
rie, Flowers for a lady. Inspiration
(zijn allerbeste) bevat de compilatie
ook een zevental nieuwe nummers
waaronder Pavarotti's 'Caruso' en
Michael Bolton's hit 'How am I sup
posed to live without you'.
Een cd met een duidelijk Neder
lands tintje is 'A dreamscape' van
de Canadese zanger Kenny Col
man. Deze 'crooner' zingt naast een
groot aantal evergreens in de Sina
tra-. Bennett- en Crosby-stijl een
viertal composities van de Holland-
<foto pr)
se biermagnaat Freddy Heineken.
Producer is de Nederlander Dick
Bakker en co-producer bassist
Ruud Jacobs.
Met enig chauvinisme mogen we
ook Vicki Brown een beetje Neder
lands noemen. Ze vierde tenminste
hier grotere triomfen dan in haar ei
gen Engeland. 'About love and li
ve* is haar derde solo-album die
voor een groot deel in de Neder
landse Wisseloord-studio werd op
genomen. Op de plaat is een aantal
illustere gasten te horen zoals ex-
-Beatle George Harrrison, John
Lord (Deep Purple), David Gilmour
(Pink Floyd) en gitaarvirtuoos Gary
Moore.
De plaat is trouwens een echte fa-
milieaangelegenheid: dochter Sam
was producer, broer Pete mixte en
haar man Joe leverde vier songs en
speelde mee. Vicky zelf debuteerde
als componiste met 'Beautiful lady'.
De cd bevat fraaie nummers als 'I'll
always be waiting' en 'Without you'
maar komt als geheel net niet aan de
hoge niveau van 'Lady of time'.
AMSTERDAM (ANP) - Koningin Beatrix heeft gistermiddag in het Ko
ninklijk Paleis in Amsterdam de subsidies voor de Vrije Schilderkunst aan
vyf jonge kunstenaars uitgereikt. De bekroonden zijn F.G.Th. Ros (32) uit
Amersfoort en Bntta Huttenlocher (28). W.J.M. Kok (31), Jan van der Ploeg
(31) en Paul Vos de Wael (26), allen uit Amsterdam. Zij kregen ieder een
cheque ter waarde van 5.000 gulden.
Deze prijs wordt jaarlijks aan maximaal zes kunstenaars toegekend. Ie
dere Nederlandse beeldende kunstenaar die deze kunst zelfstandig be
roepsmatig beoefent kan naar deze subsidie meedingen. Voorwaarde is
echter dat de kunstenaar op 1 januari van het jaar van de eventuele bekro
ning de leeftijd van 35 jaar nog niet heeft bereikt. Zy die de subsidie reeds
hebben ontvangen, mogen alleen dan weer meedingen indien zy op ge
noemde datum jonger waren dan 30 jaar.
Een selectie van de ingezonden werken wordt van 13 tot en met 21 okto
ber in het paleis tentoongesteld.
'Vrotuu en vogels in de nacht' uit
1968 van de Spaanse kunstschilder
Joan Miró. (toto anpi
W e reldpremieres
Concertgebouworkest
AMSTERDAM (GPD) - Twee wer
ken van Nederlandse bodem zullen
dit seizoen in het Amsterdamse
Concertgebouw hun vuurdoop be
leven. Op 25 oktober gaat 'Armonia'
van Geert van Keulen, basklarinet
tist van het Koninklijk Concertge
bouworkest, in premiere. Dit tij
dens het eerste concert van de Gro
te C-serie, waarop het KCO onder
zijn chefdirigent Riccardo Chailly
verder werken van Schönberg, Li-
geti en Varèse zal vertolken
Van Keulen schreef zijn 'Armo
nia' in opdracht van het Fonds voor
de scheppende toonkunst ter gele
genheid van het 100-jarig bestaan
van het KCO. De C-serie wordt op
25 april besloten met een concert,
waarop Chailly onder meer een nog
nader te betitelen compositie van
Wim Lam an zal dirigeren, het twee
de opdrachtswerk, dat dit seizoen
tot klinken wordt gebracht
De Grote C-sene is in twee mini-
serie's opgesplitst, die elk van een
thema zijn voorzien. Zo vormen de
concerten op 25 oktober, 22 novem
ber en 28 februari de eerste reeks,
die in het teken staat van het 20ste
eeuwse pianoconcert De resteren
de drie concerten van 3 en 31 janu
ari plus 25 april kennen als 'Leitmo
tiv' de viool.
In de B-serie ligt de nadruk als
vanouds op het ijzeren repertoire
Al zijn er enkele uitzonderingen. Zo
zingt de sopraan Arleen Augér op 17
oktober het orkesthed 'Hymne an
die Nacht' van de Nederlandse com
ponist Alphons Diepenbrock en di
rigeert Chaillv op 20 februari
Eschers 'Musique pour l'espnt en
demi'.
Nog een klein stapje over de grens:
Juliane Werding slaagt er op 'Zeit
fur Engel' opnieuw in als een van de
weinig Duitse zangeressen het
schlagerfestivalniveau te ontstij
gen. Dit dankzij het betere tekst
werk, een apart stemgeluid en dat
alles gevat in fraaie sterk ritmisch
instrumentaal werk. Vooral 'Viel-
leicht' en 'Katze in der Sonne' spra
ken me bijzónder aan.
Tenslotte de nieuwe, vierde cd
'Do Wop Cafe' van de de Londense
formatie Wall Street Crash. Hoe
wel de spectaculaire groep op het
podium het best tot zijn recht komt
met hun dans, show en drama, is het
vijftal ook alleen via het oor een ver
ademing. Hoewel het repertoire
soms wat aan de bejaarde kant is
(Poison Ivy en Sh Boom), is hun in
terpretatie zo vernieuwend dat je
die 'belegenheid' al heel snel ver
geet Echt vakwerk.
Een veertigtal liefhebbers van
pianomuziek zaten gisteravond
wat verloren in de bovenzaal
van de Stadsgehoorzaal. De ver
trouwde Kapelzaal is voor de
Pianoserie verruild voor deze
grotere ruimte, die, mits goed
gevuld, een ideale akoestiek
voor kamermuziek heeft. Nu
echter keerde de ruimte zich als
het ware tegen pianist en pu
bliek, doordat ieder geluid te
zeer werd uitvergroot Voor
Christopher Sager moet het
moeilijk zyn geweest en juiste
balans te vinden, voor zover dat
in de gegeven omstandigheden
mogelyk was, en het is niet ver
wonderlijk dat hem dat niet
steeds lukte. 'Hartstochtelijk' en
'krachtig' tekende Schumann
aan by zyn 3 Fantasiestucke op.
111en Sager trok inderdaad alle
registers open, maar kreeg het
geluid keihard teruggekaatst
Ook in de Polonaise Fantasie
op. 61 van Chopin en in de hy-
gende Etude van Scnabin rea
geerde de ruimte onbarmhartig
op het krachtige forte.
In de Haydn-sonate in C was
nog geen vuiltje aan de lucht:
Sager maakte zeer hoorbaar dat
hy ook de voorgangers van de
moderne vleugels, zoals clave-
cymbel en fortepiano bespeelt.
Vooral de snelle delen klonken
transparant waarin alle ruimte
was voor de typisch Haydense
humor.
Ook in het romantische reper
toire bleek Sager zich als een vis
in het water te voelen. De veel te
weinig gespeelde Variations se-
rieuses van Mendelssohn kende
verstilde momenten waarin een
zingende toon deed vergeten
dat de piano van huis uit een
slaginstrument is. Of deze 17 va-
naties met dezelfde heftigheid
aangepakt moeten worden als
de late Schumann-stukken is
voor my echter de vraag Een
wat lichtere tint lykt my meer
op zyn plaats
Na de pauze leek Sager's spel
meet ontspannen en kleurrijker
de twee Preludes van Debussy.
Bruyès en Ondine. en de Etude
op. 8 nr 11 van Scnabin klonken
meer geïnspireerd door stem
ming en sfeer, dan door de pia
nistische mogelijkheden.
Eeft vondst was de koppeling
van de 2 Nocturnes van Chopin
Op 27. in de toetsverwante
toonsoorten cis kl en Des gr..
die Sager in eén grote alles om
vattende vloeiende lyn neerzet
ten. Ook de eenvoud waarmee
hij het eenvoudige
Blumenstuck van de jonge
Schumann tot een lied zonder
woorden maakte, zegt veel over
Christopher Sager's pianistisch
vermogen en veelzijdigheid
MIES ALBARDA
