Wereldkinderen in nood
'Nederland is geefmoe
en dat is verklaarbaar'
ZATERDAG 13 OKTOBER 1990
EXTRA
PAGINA 27
De ontwikkelingshulp die van overheidswege
wordt verstrekt, is bij lange na niet toereikend om
het leed van vele kinderen in de wereld te ver
zachten. Sinds jaar en dag worcjt op particulier
initiatief driftig gerammeld met collectebussen en
ook anderszins bij herhaling een beroep gedaan
op de goedgeefsheid van mensen, die het met -
hun leven beter hebben getroffen. Al vijftien jaar
trekt de vereniging Wereldkinderen zich het lot
aan van kinderen in nood. In eerste aanleg werd
die vooral gelenigd door de ergste probleemge
vallen als adoptiekinderen onder te brengen in
Nederlandse gezinnen. Nu worden in hoofdzaak
projecten financieel gesteund om de kinderen zo
veel mogelijk in hun eigen omgeving te houden.
Een levensgroot probleem doemt evenwel op:
Nederland is onderhand geefmoe. En dat terwijl
een kinderhand in de Derde Wereld al gauw ge
vuld is.
door Gerard van Putten
"Meisjes tellen
nauwelijks mee m
India. Gehandi
capte en ongewenst
zwanger geraakte
Mlriqfef al hele
maal niet. Er zijn
vele meisjes die
niet kunnen trou
wen. omdat ze een
voudig niet be
schikken over een
bruidsschat".
Meer dan waar ook ligt de toekomst
van kinderen in Derde Wereldlan
den verborgen in de moederschoot.
Het onderscheid tussen rijk en arm
wordt er in belangrijke mate erfelijk
bepaald. Daar waar schrijnende ar
moede het rijk alleen heeft, zijn kin
deren in nood doorgaans de kinde
ren van noodlijdende ouders. In het
verleden was het opgelegd pandoer
dat hulporganisaties zo veel moge
lijk kinderen uit hun troosteloze en
uitzichtloze omgeving haalden om
ze met toestemming van hun ou
ders en plaatselijke autoriteiten on
der te brengen in adoptiegezinnen
ver weg.
Nu vijftien jaar geleden opgericht
als pressiegroep met het oogmerk
de doorgaans heel moeizame regel
geving aangaande kinderadoptie te
versoepelen, placht ook Wereldkin
deren aldus te werk te gaan. De or
ganisatie die zich afficheert als ver
eniging die hulp biedt aan kinderen
in nood, is van puur Nederlandse
signatuur en heeft haar hoofdkwar
tier in Den Haag. Gestuurd door
enige beroepskrachten draait We
reldkinderen op het idealisme van
vrijwilligers, die verdeeld over
twintig regio's in Nederland zich in-
zetten voor de verzachting van kin
derleed dat overal in de wereld
wordt gevoeld. Ruim 6000 leden
hebben zich, geschaard achter de
doelstellingen van de vereniging.
Het waren vooral de verschoppe
lingen van de Zuidkoreaanse en
Vietnamese samenleving op wie de
hulpverlening van Wereldkinderen
zich in de beginjaren concentreer
de. Op, oneerbiedig gezegd, de vle
selijke gevolgen van een intiem sa
menzijn tussen Amerikaanse solda
ten en plaatselijke schonen. Naar
kinderen met Amerikaans bloed in
de aderen kijkt zowel in Korea als in
Vietnam geen mens om.
Ellende
De accenten zijn intussen goed
deels verlegd van adoptie naar het
bieden van hulp ter plaatse. Dat ver
anderde beleid heeft er onder meer
toe geleid dat in Colombia een crè
che is gebouwd, speciaal voor de
opvang van gehandicapte kinderen.
En zo zijn er ook elders in de wereld,
in het bijzonder in de Dominicaanse
Republiek, in Zuid-Korea, en in
Etiopië opvangcentra voor kinde
ren opgericht. Alleen dan wanneer
er geen mogelijkheden zijn om kin
deren in eigen land te verzorgen,
treedt Wereldkinderen op als be-
middelende instantie voor Neder
landse gezinnen die een kind willen
aannemen. "Adoptie van een kind
is natuurlijk leuk als zo'n kind er
door uit z'n milieu kan worden ge
haald, maar feit blijft dat er een
veelvoud van ellende achterblijft",
merkt Leiderdorper Hans Martens
niet zonder reden op.
Hij is degene, die namens de sterk
verleidste ("de meeste mensen van
onze projectgroep komen uit deze
omgeving") afdeling Den Haag op
treedt als contactman wiens aan
dacht zich in hoofdzaak richt op In
dia. Niet alleen correspondeert Mar
tens regelmatig met lokale project
partners, eens in de twee jaar over
tuigt hij zichzelf ter plekke van de
wijze waarop het donorgeld wordt
besteed. "In een heleboel landen
begint het besef te ontstaan dat kin
deren ook in eigen land kunnen
worden geadopteerd, daar in tehui
zen kunnen worden ondergebracht.
Een aantal landen wil absoluut
niets meer met adoptie te maken
hebben op grond van nare*ervarin
gen met kinderhandel".
Martens verbleef onlangs in In
dia, waar de goot het voorland is
van kinderen uit de laagste kaste. In
het land is trouwens helemaal geen
plaats voor ongehuwde moeders.
De gevangenen van de Hindoe-
staanse cultuur zijn ze, traditioneel
worden ze volgens het kastenstelsel
weggestopt in een natuurlijke ach
terstandsituatie. Cru gesteld zijn ze
het vleselijke afval van de Indiase
samenleving. Niet voor niets ont
vluchten heel wat in verwachting
geraakte meisjes hun vertrouwde
omgeving om te ontsnappen aan de
verkettering van ouders, familiele
den en buren. Meestal meteen na de
bevalling proberen ze zo snel moge
lijk afstand van hun baby te doen.
Uitsparing
In 1975 was er in een plaats als Nag-
pur, op een goeie 300 kilometer van
Bombay, niets dat zelfs maar in de
verte deed denken aan een op-
vangstcentrum voor vondelingen.
In de gevel van het plaatselijke zie
kenhuis was een uitsparing ge
maakt waar ongewenste kinderen
konden worden neergelegd en dat
was het dan. Mede door de financië
le inspanningen van Wereldkinde
ren zijn ei- in de loop der jaren ette
lijke tienduizenden guldens gesto
ken in de bouw van een eetzaal, een
speelzaal en een keuken. De lokale
vertegenwoordigster van Wereld-
kinderen heeft de directie van het
ziekenhuis weten te overtuigen van
de humane noodzaak kinderen en
ongewenst zwangere vrouwen op te
vangen.
Ruim twee jaar geleden werd de
projectgroep Den Haag door Leide-
naar ("en lid") Fred Demmenie ge
attendeerd op het bestaan van Ve-
landi Thangavel, een puur door ide
alisme gedreven Indiër uit het nabij
Madras gelegen Nedungundram.
Hoewel afkomstig uit de laagste
kaste had de door zijn grootmoeder
grootgebrachte Thangavel zich na
intensieve, door een Zwitserse lief
dadigheidsinstelling gesponsorde
studie weten op te werken tot jurist.
Niet alleen genoot Thangavel in
Nedungundram aanzien als advo
caat, hij werd ook gerespecteerd als
sociaal werker in dienst van de ge
meente.
Van de ene op de andere dag be
sloot Thangavel zijn florerende ad
vocatenpraktijk eraan te geven.
Zich in het geheel niet bekomme
rend om het verlies van zijn naar In
diase maatstaven hoge inkomen,
trok hij zich het lot aan van zijn arm
lastige plaatsgenoten. Beter dan
wie ook kent hij alle facetten van
een bestaan zonder geld, voedsel en
kleding. De man kocht een stuk
grond met het oogmerk armlastige
plaatsgenoten onderdak te bieden.
In de ydele hoop werk te vinden
was er in het gebied een enorme
trek ontstaan naar de grote stad, en
meer bepaald naar de almaar uitdij
ende sloppenwijken van Madras.
Maar de situatie daar bood zo moge
lijk nog minder uitzicht op een be
staan boven de armoedegrens.
Caritas
Daar waar de behoefte aan een hel
Schoolklasje in de speciaal gebouwde hut, met leerlingen gered van de steengroeve.
pende hand groot is, zal die moeten
worden uitgestoken door een finan
cieel florerende natie. De ontwikke
lingshulp vanuit de nogal aanmati
gend als beschaafde wereld aange
duide landen is bij lange na niet toe
reikend om de impasse te doorbre
ken. Onveranderd zijn diverse lan
den in Zuid- en Midden-Amenka.
Azië en Afrika aangewezen op dé
goedgeefsheid van de caritas.
"Thangavel is iemand die beter dan
wie ook de weg weet naar bronnen
van inkomsten", spreekt Martens
uit ondervinding. "Hij heeft die aan
geboord in België, in Zwitserland
en in Australië".
En in Nederland klopte de idea
list al evenmin tevergeefs aan voor
financiële steun. Dit temeer ook,
omdat het door Thangavel op poten
gezette project geheel voldeed aan
de criteria van Wereldkinderen om
projecthulp te bieden.
Het project in Nedungundram
voorzag er immers in om hulp ter
plekke te verlenen aan noodlijden
de kinderen. Het project was inder
daad kleinschalig van opzet.
Thangavel werd door het bestuur
van Wereldkinderen herkend als
een betrouwbaar tussenpersoon,
met wie goed te communiceren viel.
En ten slotte wekte de Indiër met
zijn project de indruk dat de garan
tie voor continuïteit volop aanwezig
In de hut die hij heeft laten bou
wen, is Thangavel een kindertehuis
begonnen. Daarmee heeft hij de
grondslag gelegd voor de organisa
tie Masos Guild, die een drieledig
doel nastreeft. Het kindertehuis dat
ertoe behoort, richt zich op interne
adoptie van kinderen. Er is een par
ticuliere school gesticht, waar aan
700 kinderen les wordt gegeven.
Onder hen bevinden zich 200 leer
lingen, die normaal gesproken
nooit onderwijs zouden hebben ge
noten als ze niet werden gespon
sord ("wij hebben 15 kinderen voor
onze rekening genomen") door bui
tenlandse liefdadigheidsinstellin
gen. Vanuit de organisatie wordt
emancipatorisch werk verricht; als
jurist geeft Thangavel de bevolking
van zijn woonplaats en van naburi
ge dorpen geregeld voorlichting
over hun rechten en plichten.
Misbruik
Als gevolg van het door hem geïniti
eerde bewustmakmgsproces is er
onder werkenden intussen meer be
sef ontstaan over bijvoorbeeld een
realistische verhouding tussen
werkuren en de beloning die daarte
genover moet staan. Tot dusver
maakten werkgevers danig mis
bruik van de onwetendheid van
hun arbeidskrachten, die zich over
werkten en onderbetaald werden.
Het laat zich raden dat Thangavel,
die genoegen neemt een beschei
den salaris en een sober vertrek in
het kindertehuis, met bepaald
getapt is bij de ondernemers die
voorheen hoefden te volstaan met
het uitbetalen van een fooi aan hun
personeel. Met name de exploitan
ten van steengroeven kunnen hem
wel schieten, omdat hij de aanval
heeft geopend op de massale kin
derarbeid Het onderwijsproject
van Masos Guild fungeert daarbij
als sociaal vangnet; al heel wat jon
geren heeft de Indiër vanuit de
steengroeven als het ware naar
school gepraat. Martens "Kinderen
krijgen er te eten en te drinken, ze
krijgen een uniform en vooral on
derwijs. Daardoor leren ze kritisch
te kijken naar hun eigen situatie"
Met steun van onder meer We
- Hans Martens (r) in gesprek met Velandi Thangavel
reldkinderen stelt Thangavel ver
metele pogingen in het werk om een
bescheiden cultuurdoorbraak te
forceren. "Meisjes tellen nauwelijks
mee in India. Gehandicapte en on
gewenst zwanger geraakte meisjes
al helemaal niet. Er zijn vele meisjes
die niet kunnen trouwen, omdat ze
eenvoudig niet beschikken over
een bruidsschat. Sociale voorzie
ningen zijn er niet in India, je moet
maar zien hoe je aan de kost komt.
Hij probeert de meisjes die anders
geheel aan hun lot waren overgela
ten een gevoel van eigenwaarde te
geven. In het gebouw van zijn orga
nisatie is nu een weverij ingericht.
Gehandicapte meisjes leren daar ta-
pijtknopen tegen een geringe ver
goeding. Bij Masos Guild kunnen ze
geld lenen om voor zichzelf een ta
pijtweverij te beginnen, zodat hun
in elk geval de mogelijkheid, wordt
verschaft zelf in hun onderhoud te
voorzien".
Koeien
Qua opzet heeft het Masos Guild-
project zelf eveneens de pretentie
om op termijn althans voor een deel
selfsupporting te zijn. Wereldkinde
ren heeft een bedrag van 5000 gul
den uitgetrokken voor de aankoop
van enkele koeien, die zich op den
duur terugverdienen door hun
melkopbrengst. De kinderen die
door het tehuis zijn geadopteerd,
eten letterlijk van hun eigen rijst
velden. Bovendien verschaffen die
rijstvelden werkgelegenheid, zoals
ook de kippenfarm die Masos Guild
deels voedsel en deels inkomsten
door de verkoop van kippen en eie
ren oplevert.
Onlangs is de voormalige advo
caat het juridische gevecht aange
gaan met een aannemer Want het
geld dat was gestopt in de bouw van
een waterput had in de praktijk het
zelfde effect gehad als geld stoppen
in een bodemloze put. "De aanne
mer wilde kennelijk iets extra's ver
dienen, vandaar dat hu de verkeer
de stenen en specie heeft gebruikt
om ervoor te zorgen dat het hele ge
val binnen een half jaar van ellende
in elkaar zou storten En in een an
der dorp was een waterput met een
windmolen neergezet Mooi, heel
mooi natuurluk. Alleen was het
jammer dat de aannemer er geen
pomp aan had gezet. Je kunt wel
zeggen dat zun hele leven één strijd
tegen het onrecht is. Hij maakt van
zijn hart geen moordkuil en voor
een Indiër i& dat heel byzonder. Een
zeer ondernemend mens is hij, die
ook anderen aardig weet bezig te
houden".
De vraag is hoelang hij dat nog
kan doen met de financiële steun
van buitenaf. Wereldkinderen leeft
bij de gratie van contributie en do
natie. Tot dusver werd jaarlijks
door bydragen van leden, sponsors
("wij doen aan groepsponsonng,
vandaar dat we altyd foto's van een
groep kinderen verspreiden en
geen portretjes"), en door acties
("fietstochten in Zoetermeer, tot
voor kort in Zoeterwoude-dorp en
binnenkort mogeluk in Leiden")
landeluk een miljoen gulden bucen-
gebracht
Afgekalfd
Maar meer dan ooit is de als gulle
gever bekend staande Nederlander
geneigd de beurs alleen nog selec
tief te openen. "Een jaar of vijftien
geleden beschikte Wereldkinderen
over heel wat donateurs, maar he
laas is het bestand danig afgekalfd",
verzucht Martens. "Nederland is
geefmoe, en daar is ook wel een ver
klaring voor te vinden. Je hoeft je
neus maar buiten de deur te steken
of er wordt een collectebus onder
gehouden. En zet je de tv aan. dan
lost het ene gironummer het andere
af. Om de portemonnee van de ku-
kers open te knjgen, moet je echt
een bekende Nederlander inhuren.
Natuurlijk leggen we telkens een
druppel op een gloeiende plaat, dat
beseften wc zelf ook als geen ander
Dat neemt niet weg dat elk kind dat
wordt geholpen er oen is. En dat je
in de streek als het ware een voor
beeldfunctie vervult'
Zeker in landen als India is een
kinderhand al gauw gevuld, voor
zeventig cent per dag ofwel 65 gul-
d< pe- kwartaal is een kind in de
Dt-rde Wereld geholpen. Bij Wereld
kinderen wordt het standpunt ge
huldigd dat de kinderen van de Der
de Wereld ook onze kinderen zijn en
dat op ons de morele plicht rust die
te verzorgen. Maar door de dreigen
de financiële nood van Wercldkin-
deren, dreigt ook de redding van in
nood verkerende kinderen verder-
weg dan ooit te raken "En dat zou
triest zijn", vindt Hans Martens
"De toch al geringe kansen die kin
deren in de Derde Wereld hebben
op een menswaardig bestaan wor
den dan nog miniemer".
Werrldhlnderrn. Rlouw straat
ui I».Rui ii tra
3506699.
