Vredesmacht
neemt bezit
van Monrovia
Sierdozen DECORATIEVE DOZEN Soms is het maken van extra stopcontact veei beter
maken »-»«*• Verlengsnoeren moeten veilig zijn
Aanleg tramtunnel
in Utrecht mogelijk
'Polen vuilnishoop van Westen'
Verkeerde kwast of roller kan schilderwerk bederven
Muisje voor lastig spijkerwerk
VRIJDAG 12 OKTOBER 1990
Decoratieve 'bewaardozen' hebben
behalve hun praktische nut ook een
functie als sieraad. Je kunt er van al
les in opbergen, zonder dat je met
een 'rommeldoos' zit die je maar be
ter uit het zicht in een kast kunt zet
ten. Vandaar dat ze nogal populair
geworden zijn. Maar als je ze kant
en klaar in de winkel koopt, zijn ze
nog vrij prijzig.
Zelf zulke sierlijke dozen maken
is helemaal niet zo moeilijk en hoeft
ook niet al te veel te kosten. Voor
deel van de zelfgemaakte dozen is
dat je ze helemaal naar eigen idee
kunt afwerken. Bijvoorbeeld met
restanten van gordijnstof, wand be
kledingsmateriaal, enz. In een
slaapkamer staat een setje van die
dozen, in verschillende maten en
vormen, erg leuk.
En als je iemand een cadeautje
wilt geven en je verpakt dat in een
zelfgemaakte decoratieve doos,
komt het geschenk meteen veel aar
diger over.
Wie zich tot deze creatieve vorm
van kartonnagewerk aangetrokken
voelt, doet er goed aan om eerst de
basiswerkmethode te leren kennen.
Wanneer je die een beetje onder de
knie hebt, kun je naar eigen fantasie
vormen en afmetingen bepalen.
Er zijn drie mogelijkheden om je
eigen 'dozenfabrikant' te worden:
- een kant en klaar werkpakket
met basismateriaal kopen. Dat be
staat uit een heel stevige karton
soort, het zgn. grijsbord. Het snij
den van de vormen is een heel pre
cies karweitje. Om het makkelijker
te maken zijn er ook pakketten met
voorgesneden karton, de juiste
soort papierplakband en een uit
voerige werkbeschrijving.
- Een 'kartonnagecursus' volgen.
Die worden in divers plaatsen in
Nederland georganiseerd. Je kunt
daar ook leren hoe je fraaie mappen,
boekomslagen, kaften, enz. maakt.
- Een pas verschenen boekje 'De
coratieve dozen, stap voor stap zelf
gemaakt' kopen. Hierin staat een
complete handleiding, voor het
snijden, lijmen en bekleden.
Voor de bekleding van de dozen
is stevig papier (90 a 110 gram) no
dig, of een niet te dikke katoenen
stof. Het lijmwerk kan het best ge
beuren met een speciale kartonna-
gelijm. Die bevat weinig water zo
dat de kans op bobbelen gering is.
Al die spullen zijn in hobby- of kan
toorboekwinkels te koop.
Meer inlichtingen over dit onder
werp zijn verkrijbaar bij Van Leeu
wen in Hilversum (035-214591).
Daar weten ze precies te vertellen
waar basismaterialen te koop zijn,
waar cursussen gegeven worden,
wat het kost, enz.
Tegenwoordig werkt
praktisch elke doe-het-zelver
met elektrisch gereedschap.
Dat gaat sneller,
nauwkeuriger en het
voorkomt blaren op de
handen. Hoewel snoerloze
machines steeds meer
gebruikt worden, blijft
rechtstreeks op een
stopcontact aangesloten
elektrisch gereedschap nog
onmisbaar. Aan zo'n machine
zit een aansluitsnoer, soms
kort, soms wat langer, maar je
zult meestal zien dat het toch
net iets te kort is.
De voor de hand liggende oplossing
is: een verlengsnoer gebruiken, om
de afstand tussen werkplek en het
dichtstbijzijnde stopcontact te
overbruggen. Verlengsnoeren kun
nen echter hinderlijk en soms zelfs
gevaarlijk zijn. Een over de vloer
kronkelend snoer geeft kans op
struikelen. Het kan achter scherpe
voorwerpen blijven haken, zodat de
'mantel' beschadigd wordt. De ver
binding tussen het vaste machine-
snoer en het verlengsnoer kan los
raken zodat ineens de stroomtoe
voer stagneert. Dat geeft een schrik-
effect.
Om in al die gevallen waarin het
gebruik van verlengsnoeren onver
mijdelijk is toch veilig te kunnen
werken moetje een aantal dingen in
de gaten houden. In de eerste plaats
moet het verlengsnoer volkomen
intact zijn: geen scheurtjes, e.d. in
de buitenmantel. Gebruik uitslui
tend snoeren met aangegoten stek
kers. Maak geen provisorische ver
bindingen met kroonsteentjes of
soortgelijke lapmiddelen.
Een heel lang verlengsnoer vormt
een obstakel dat zich als een liaan
Verf en beits die minder schadelijk
zijn dan die met chemische oplos
middelen komen steeds meer in
zwang. Water in plaats van terpenti
ne e.d. is lang niet zo milieubeder-
vend. Een goede zaak is ook dat fa
brikanten wat terughoudender wor
den in het gebruik van de kreet
'milieu-vriendelijk'. Een omschrij
ving als 'minder milieu-belastend'
is heel wat eerlijker.
De dhz-schilders (ze zijn dit jaar al
weer maanden lang druk bezig!)
kunnen er het hunne toe bijdragen
om zo gezond mogelijk met materi
aal om te springen, en toch een goed
resultaat te verkrijgen.
Tips
- Gebruik voor het verwerken van
acrylverf de speciale acrylkwasten.
Ze zijn voor de helft samengesteld
uit varkenshaar en de andere helft
bestaat uit polyamide (polyesterve
zels). Die 'mix' werkt prettig als je
acrylverf gebruikt. De acrylkwas
ten zijn in ronde en platte vorm ver
krijgbaar.
- Grote vlakken schilder je het
makkelijkst en snelst met een rol
ler. Elk soort roller (schuimstof,
vacht, enz.) is geschikt voor verwer
king van minder milieu-belastende
verven en beitsen. Maar let op de
vorm: een roller met een afgeronde
top heeft nauwelijks kans op over-
gangsstrepen.
- En dan het schuren. Nog niet he
lemaal uitgeharde ('verse') acrylver
ven laten zich wat moeilijk schuren
alvorens een volgende laag wordt
aangebracht. Dat komt doordat die
verfsoort een plastisch karakter
heeft.
- In plaats van schuurpapier kan
ook een 'schuurlapje' gebruikt wor
den, zoals Scotch-Brite, verkrijg
baar in drie verschillende fijnhe
den, van fijn tot grof.
- Machinaal schuren en polijsten
kan ook: met soortgelijke 'pads' die
met klittenband op de zool van een
vlakschuurmachine bevestigd wor
den. Festo heeft die gladmakers in
het programma. Daarmee kun je
trouwens ook metaal, zelfs chroom
weer als nieuw oppolijsten.
- Zowel voor kwasten als rollers
en pads geldt dat ze na gebruik van
verf of beits met water als oplosmid
del onder de kraan uitgespoeld kun
nen worden. Kwasten met een ko
peren bus geven tijdens het drogen
geen roestverschijnselen te zien; de
krop van de kwast blijft dus vrij van
roestpoeder, dat bij een volgende
verfklus verkleuring zou kunnen
veroorzaken.
om alles heen kronkelt. Praktischer
en veiliger is een snoerhaspel. Het
snoer kan tot de benodigde lengte
afgewonden worden, de rest blijft
opgeborgen.
Haspel
Maar ook daarbij moet je weer op
passen. Bij een klus die langdurig
werken met een elektrische machi
ne nodig maakt, kan het nog opge
wonden snoerdeel in de haspel zo
warm worden dat de buitenmantel
gaat smelten. De boel klontert dan
aan elkaar. De snoerhaspel kun je
dan weggooien.
Het lijkt aantrekkelijk om een
haspel met vele tientallen meters
snoer te bezitten. Vooral als je een
grote tuin hebt kun je dan met bij
voorbeeld zo'n 30 of 50 meter lengte
overal komen. Het kan echter prak
tischer en veiliger zijn om twee klei
nere haspels te hebben, die als het
nodig is aan elkaar gekoppeld kun
nen worden.
Over de tuin gesproken: voorkom
dat koppelingen van snoeren in
plassen of ander nat terechtkomen.
Elektrisch tuingereedschap moet
altijd geaard aangesloten worden.
Laat het snoer niet direct van bij
voorbeeld de gazonmaaier op de
grond komen, maar leg het over de
schouder. En kijk af en toe achter
om om te zien of het zich niet ergens
achter vasthaakt.
Stopcontacten
De stopcontacten dienen stevig op
de muur bevestigd te zijn zodat de
inwendige aansluitingen bjj het uit
trekken van de stekker niet los ra
ken. Als er in de dhz-werkplaats re
gelmatig gebruik gemaakt moet
worden van een verlengsnoer, kan
het aanbrengen van éen of meer ex
tra stopcontacten, in de directe na
bijheid van de werkbank, meer ge
mak geven. Het gedoe met verleng
snoeren kan dan tot een minimum
beperkt blijven.
MONROVIA (AFP/Rtr) - De Westafrikaanse troepenmacht
Ecomog in Liberia is er in geslaagd heel Monrovia in han
den te krijgen en Taylors aanhangers uit de hoofdstad te
verdrijven. Taylors mannen bleken slecht opgewassen te
gen de artilleriebeschietingen door het multinationale leger
dat troepen omvat uit Ghana, Gambia, Guinee, Nigeria en
Sierra Leone.
Taylors Nationaal Patriottisch
Front heeft ook het James Sprigss
Paynes vliegveld bij de hoofdstad
moeten ontruimen. Ecomog-officie-
ren zijn nu bezig een gebied bij de
luchthaven te "zuiveren" van aan
hangers van Taylor, om er zeker van
te zijn dat Taylors artillerie - die een
EG-commissaris van
blaam gezuiverd
STRAATSBURG (GPD) - In de
Goodman-affaire, het dreigende
faillissement van de Ierse, grootste
vleesverwerkende industrie van
Europa, is de Ierse landbouwcom
missaris Ray MacSharry van de
blaam gezuiverd, die hem in de ver-
dachtenbank had geplaatst.
Goodman International is door
de Golf-crisis in ernstige moeilijk
heden geraakt. -De vordering van
deze vleesverwerkende industrie
op Irak bedraagt ruim 500 miljoen
gulden, doch deze wordt niet veref
fend uit wraak tegen de handels
boycot, die de Europese Gemeen
schap als geheel tegen Baghdad
heeft ingesteld.
MacSharry zou met name volgens
de Nederlandse socialisten in het
Europees parlement voorkennis
hebben gehad van het dreigende
faillissement bij Goodman Interna
tional en druk hebben uitgeoefend
op onder anderen oud-minister
Braks van landbouw de investerin
gen niet onmiddellijk terug te trek
ken.
Het Nederlandse ministerie van
landbouw ontkent niet dat MacS
harry met Braks over de door de
Golf-crisis ontstane moeilijkheden
op de Europese vleesmarkt heeft
gesproken, maar ontkent dat druk
is uitgeoefend.
bereik van vijftien kilometer zou
hebben - het vliegveld, niet meer
kan beschieten. Maandag hadden
vijf journalisten al ter plekke gecon
stateerd dat twee enorme zones bij
het vliegveld door Taylors mannen
waren verlaten.
Het Front heeft ook het dorpje
White Plains moeten opgeven, van
strategisch belang omdat zich hier
de zuiveringsinstallaties voor water
voor Monrovia bevinden. Volgens
goedingelichte militaire bronnen is
het verlies van dit dorp niet zozeer
aan actie van de Ecomog-soldaten
te danken als wel aan een offensief
van Prince Johnson en zijn man
nen. Eerder werd Ecomog door
troepen van Prince Johnson gehol
pen om in de haven van de hoofd
stad aan land te gaan. Deze troepen
werken nu vaak als verkenners en
stoottroepen voor de Ecomog-een-
heden.
Met de Ecomog-troepen vechten
volgens een Franse, twee Ameri
kaanse en twee Algerijnse verslag
gevers ter plekke ook soldaten van
het Liberiaanse leger mee. De be
velhebbers van de Ecomog ontken
nen dat. De journalisten werden
maandag opgepakt toen zij tussen
de gevechtslijnen verdwaalden, in
gezelschap van een gids die tot Tay
lors mannen behoorde. De gids is
sinds zijn arrestatie niet meer le
vend teruggezien door de journalis
ten.
Naast een baan van het vliegveld
Spriggs-Payne van de Liberiaanse
hoofdstad Monrovia, is een massa
graf van zeker honderd mensen ge
vonden, waarschijnlijk tegenstan
ders van president Samuel Doe die
vorige maand zelf door een groep
van opstandelingenleider Prince
Johnson werd gevangengenomen
en doodgeschoten. Volgens de pers
berichten uit Accra in Ghana, waar
in dit werd gemeld, kan de moeras
sige grond langs de baan nog hon
derden andere lijken bevatten.
De fabrikant van David-gereedsehappen is al tientallen jaren bezig met het
bedenken van gereedschapjes die de doe-het-zelver veel gemak schenken
Het jongste ei van David is de 'Spijkermuis', een grappig gevormd hulp
middel om zowel kleine als middelgrote spijkers op moeilijk bereikbare
plaatsen in te slaan.
In het spitse, van dun tot dik toelopende bekje van die muis passen spij
kers van uiteenlopende dikten. Met de hand plaatsje de muis met een inge-
prikt spijkertje op de juiste plaats en ie tikt het er met enkele hamerklap-
pen vast. De enige kritische opmerking die erbij gemaakt kan worden is
dat de allerdunste spijkertjes (ca. 1 mm schachtdikte) tot achterin de mui-
zebek geplaatst moeten worden, en dan op ca. 25 mm afstand van de plaats
van inslaan staan. Dus in echt de allermoeilijkst bereikbare plekjes heeft
de spijkermuis dan toch misschien een te lang bekje.
Niettemin: het is een handig ding, en je koopt het, samen met een assor
timent van 200 spijkertjes van uiteenlopende formaten, voor minder dan
een tientje.
De schrik sloeg sloper Janssen en zijn beide zoons in Amsterdam-Noord om het hart toen zij bij het slopen van
scheepsonderdelen plotseling op ijzeren voorwerpen stuitten die verdacht veel leken op granaten. De te hulp geroe
pen rijkspolitie te water wist er ook niet goed raad mee, maar houdt het op in de cementen bodem gegoten ballost.
De Explosieven Opruimingsdienst moet volgende week uitsluitsel geven. Tot die tijd worden de voorwerpen in een
container bewaard. <f„u> anpi
WARSCHAU (AP) - Westerse lan
den hebben meer dan 46.000 ton ge
vaarlijk afval verscheept naar Po
len, waar bijna geen faciliteiten zijn
voor de veilige stort en gereguleer
de opslag van afval, zo heeft de
milieuorganisatie Greenpeace gis
teren in een rapport bekendge
maakt.
In het rapport, dat het resultaat is
Weer vrijspraak
AMSTERDAM (ANP) - Het zal
voorlopig niet duidelijk worden wie
op 17 oktober 1988 op de oude rijks
weg Zeist-Amersfoort op auto's
schoot waardoor een dode viel. In
elk geval is het niet de 55-jarige Bilt-
hovenaar. die sindsdien als de 'snel-
wegschutter' werd verdacht. Het
gerechtshof in Amsterdam sprak de
man gisteren vrij van de schietpartij
wegens onvoldoende bewijs. Dit
deed de Utrechtse rechtbank al eer
der maar het openbaar ministerie
ging in hoger beroep en eiste twee
weken geleden opnieuw levenslan
ge gevangenisstraf wegens de snel
wegschietpartij. De man werd ove
rigens door het hof wel tot acht jaar
cel veroordeeld wegens het schie
ten op een bromfiets in Bilthoven
op 6 juni 1988 en het steken van ie
mand met een priem in het hart
van een studie van zes maanden,
worden 64 gevallen beschreven van
72 buitenlandse bedrijven, waarvan
de helft uit West-Duitsland en de
rest uit twaalf andere landen. Aan
Polen werd tenminste 22 miljoen
ton afval aangeboden, en tenminste
46.000 ton passeerde de grens.
De bedrijven exporteerden vol
gens Greenpeace onder meer elek
tronisch schroot, kabels, batterijen,
rioolbezinksel, verffesten, as en in
dustrieel afval.
In Polen bevinden zich volgens
de milieuorganisatie meer dan vijf
tienduizend vaten vloeibaar che
misch afval, waaronder oplosmid
delen en zware metalen. De stoffen
zijn op een onveilige manier opge
slagen en bedreigen de drinkwater
voorziening.
Westerse afvalproducenten lever
den volgens Greenpeace heimelijk
gevaarlijk afval aan Polen dat ze in
eigen land wegens de aldaar gelden
de voorschriften niet kwijt konden.
Zij zouden hierbij gebruik hebben
gemaakt van de betere reismoge
lijkheden tussen West- en Oost-Eu
ropa. "Het is werkelijk een schan
daal," zegt onderzoeker Andreas
Bernstorff. "De opening van de
grenzen was voor iets geheel anders
bedoeld".
De afValverschepers hadden vol
gens de organisatie ook profijt van
de politieke omwenteling en de be
narde economische situatie, door
harde westerse valuta aan te bieden
voor het opslaan van gevaarlijk ma
teriaal.
"Als het aan de vrije markt ligt
volgt giftig afval de weg van de min-
ste weerstand. De gevaarlijke in-
dustne-afvalprodukten gaan onver
mijdelijk naar gebieden met de
minste politieke en economische
macht om hen te weigeren," stelt
het rapport.
Een Poolse wet uit 1989 verbiedt
de meeste invoer van afval. Nale
ving van de wet is echter moeilijk af
te dwingen. Bovendien staan op
overtreding slechts lichte straffen,
aldus Greenpeace-woordvoerder
Jim Pucket. De wet hanteert vol
gens hem ook een vage definitie
voor gevaarlijk afval en heeft een
belangrijk achterdeurtje, dat de in
voer van afval toestaat onder de
voorwaarde dat het in nieuwe pro-
dukten wordt verwerkt of herge
bruikt.
De Europese Gemeenschap heeft
volgens Pucket "geweigerd de mo
rele en politieke verantwoordelijk
heid te nemen om afvalexport te
verbieden en daardoor is het nog
steeds mogelijk dat gevaarlijk afval
wordt geexporteerd naar landen die
het niet kunnen verwerken".
UTRECHT (GPD) - De aanleg van
een tramtunnel onder de Utrechtse
binnenstad is technisch mogelijk,
kost achthonderd tot achthonderd
vijftig miljoen gulden en duurt vijf-
eneenhalf tot zeven jaar. Tot deze
conclusie komen twee bouwconsor-
tia die in opdracht van de gemeente
Utrecht hebben onderzocht of zo'n
tunnel technisch haalbaar is.
Het onderzoek had een oriënte
rend karakter. De gemeente wil nog
dit jaar alle studies naar een onder
gronds sneltramtracé afronden.
Daarna kunnen burgemi - h I KI
wethouders hun standpunt bepalen
en kan het overleg met de betrok
ken ministeries worden gestart.
Het onderzoek van beide consor
tia richtte zich op de bouwtechniek,
de veiligheid, de hinder tijdens de
bouw en de juridische haalbaar
heid. Ze vinden alle twee dat de
tramtunnel zowel volgens de open
bouwkuip-methode als met de
schildboor-methode kan worden
aangelegd.
Wordt die boortechniek toege
past, dan is de overlast m de binnen
stad veel kleiner. Bovendien is de
tunnel dan in vijfeneenhalf jaar
klaar, gerekend vanaf het begin van
de werkzaamheden tot de verkoop
van het eerste tramkaartje onder de
grond. De bouw van een tunnel in
een bouwkuip duurt minstens ze
ven jaar en veroorzaakt veel meer
overlast.
In opdracht van Utrecht hebben
twee bouwconsortia ook onder
zocht of de sneltram langs drie tra
cés onder de Utrechtse binnenstad
kan worden doorgetrokken naar De
Litouwen krijgt van
Fransen goud terug
PARIJS (Rtr/AFP) - Parijs is be
reid om meteen twee ton Litouws
goud aan Vilnius terug te geven. Dit
heeft president Vytautas Landsber-
gis van Litouwen gisteren gezegd
na een onderhoud met zijn Franse
ambtgenoot Francois Mitterrand in
Parijs.
"Het goud staat tot onze beschik
king. w-e kunnen het meteen terug
krijgen", aldus Landsbergis. Het
gaat om 2.2 ton goud in staven die
naar Frankrijk zyn verscheept in
1939, een jaar voordat Litouwen
door de Sovjetunie werd gean
nexeerd.
De goudvoorraad, die nu zo'n 58
miljoen gulden waard is, ligt opge
slagen in de kluizen van de Banque
de France. Daar bevindt zich ook
dra MO ton goud van de Estse re
publiek die tegelijk met Litouwen
werd ingelijfd.
Uithof. De resultaten van hun stu
dies zijn vrijwel gelijkluidend Ze
komen tot de slotsom dat de tram
tunnel op tracé 1. dat zoveel moge
lijk de straten volgt, zowel in open
bouwputten als met de boor-me tho-
de kan worden aangelegd. Op de an
dere twee tracés kan de tramtunnel
alleen met de boor-methode wor
den gerealiseerd, omdat die ondet
de bebouwing doorgaan.
Lezers Schrijven
Prehistorie
Voor iedereen die na het lezen van
het artikel 'De rijkdom van de pre
historie' (m deze krant van 8 okto
ber) besluit om ook op zoek te gaan
naar 'oudheden' volgen hier enkele
opmerkingen.
Archeologen houden zich bezig
met het reconstrueren van prehisto
rische samenlevingen. Voor hen tel
len niet alleen de archeologische
vondsten zelf, maar ook -en vooral-
de context waarin het voorwerp
zich bevindt en de samenhang met
andere vondsten. De bodem is voor
de archeoloog als het ware een ar
chief: het 'bodemarchief
Iedereen die op zoek gaat naar ar
cheologische voorwerpen met als
doel ze thuis 'op de MbOOfllMB
mantel' te zetten, vernietigt daar
mee in feite informatie over he t ver
leden. En bovendien wij hebben in
Nederland een Monumentenwet,
die het opzettelijk zoeken naar ar-
cheologica door niet-bcvoegdcn
verbiedt. Wie bij toeval toch een
vondst doet, is verplicht die te mel
den bu de burgemeester van zijn
woonplaats.
Het bodemarchicf wordt enorm
btdnifi n behoeft due be n he*
ming. Als schruver Jan Wicringa
zich voor zün artikel wat meer zou
hebben verdiept in de materie, zou
hu hebben beseft dat zijn verhaal
voor de archeologie zeer onge
wenste gevolgen kan hebben.
Iedereen die werkelijk in archeo
logie is geïnteresseerd en er zqn
hobby van wil maken, zou ik willen
adviseren lid te WWtbu VM dB
AWN (Archeologische Werkge
meenschap Nederland), de Lande
lijke vereniging van amateurar
cheologen (ook een afdeling in Lei-
dom De AWN' ia sinds» jaar en dag
de zeer gewaardeerde rechterhand
van beroep -arrheoiogi.-
Monica Alkemade
Langestraat 12
2312 SL Leiden
