Tweede-kamerleden:
verbod op uitschrijven
bonnen onverantwoord
'Ook jonge vrouwen moeten uitstrijkje laten maken
SAVA koopt grond in Leidschendam
LANDELIJKE WATERSCHAPSDAG
(PuftiTicutos
MAANDAG 8 OKTOBER 1990
Hoogendoornprijs
toegekend aan
Oegstgeestse arts
OEGSTGEEST - De Oegst-
geestse arts mevrouw J. Zwet
sloot-Schonk krijgt de Dr. D.
Hoogendoornprijs 1990. De
prijs, die eens per drie jaar
wordt uitgereikt, bestaat uit
een plaquette en een geldbe
drag van tienduizend gulden.
Prof.dr. Ph. Hoedemaeker uit
Leiden kreeg als eerste de
prijs in 1984.
Het SIG/Informatiecentrum
voor de Gezondheidszorg
kent de prijs toe aan een per
soon of organisatie die zich
bijzonder verdienstelijk heeft
gemaakt op het gebied van de
medische informatica. Me
vrouw Zwetsloot krijgt de
prijs, omdat zij heeft laten zien
hoe een ziekenhuis-informa
tiesysteem kan worden ont
sloten voor klinisch weten
schappelijk onderzoek.
Mevrouw Zwetsloot werkt
in het Reinier de Graaf Gast
huis in Delft waar zij stafme
dewerker is van de directeur
medische zaken. De prijs
wordt 23 oktober uitgereikt in
de Stadsschouwburg in
Utrecht, aansluitend aan het
symposium 'Bedreigt privacy
onze gezondheid' dat het SIG
organiseert.
De politiekorpsen van Wassenaar
en Noorwijk laten het er niet bij zit
ten. Woordvoerders van beide korp
sen verzekeren dat er gewoon bon
nen worden geschreven. Het ge
meentelijke korps van Noordwijk
overlegt vanmiddag met de korp
sen van Leiden en Katwijk en met
het district Den Haag van de rijks
politie om een oplossing van het
probleem te bedenken. Het is moge
lijk bonnen via andere korpsen bij
Foutparkeren in Noordwijk. Kamerleden vinden dat er moet worden bekeurd, ook al heeft het openbaar ministe-
ook^op zoek^Mr'korpsen'dAe nog Bestuur wil zo snel mogelijk vuilverbrandingsoven bouwen
niet hun tax hebben bereikt. Te
hard rijden op de Rijksstraatweg le
vert nog steeds een bekeuring op.
"We sparen de bonnen desnoods op
tot januari. Diegenen die dan niet
hebben betaald, zijn als eerste aan DEN HAAG/LEIDEN - Het Sa-
de beurt in het nieuwe jaar", aldus menwerkingsverband Afvalverwij-
een politievoorlichter. dering Zuid-Holland West (SAVA)
LEIDEN/ALPHEN—BIJ een flink windje lieten
enkele bezoekers van een van de molens van de
Molen vier Rn ng in Aarlanderveen zicb zaterdag
door de molenaar iets vertellen over de werking
van bet mechanisme. Alle 130 waterschappen, ge
malen, sluizen, zuiveringsinstallaties en molens
in Nederland hebben zaterdag bun deuren opge
steld voor publiek. In de regio Leiden kwamen ge
middeld 100 bezoekers naar de verschillende in
stallaties. "Gezien de weersomstandigheden zijn
we redelijk tevreden", aldus een voorlichter van
het Hoogheemraadschap van Rijnland.
eigendom. Op de plek wordt een om zo snel als mogelijk is de beno
digde grond aan te kopen. SAVA
wil hiermee nieuwe vertragingen
voor zijn. Het bestuur acht die on
verantwoord gezien de ontwikke
lingen rond de vuilverbrandingsin
stallaties in Leiden en Den Haag.
Het bestuur deelt een en ander
mee op vragen van het Voorburgse
WD-raadslid Hessing. Woensdag
komt tijdens de vergadering van het
bestuur de formulering van die ant
woorden aan de orde. De grond, die
de stichting 35 miljoen gulden kost,
wordt om belastingtechnische rede
nen in een aparte vennootschap on
dergebracht. De resterende 9 hecta
re die nodig zijn, verwacht SAVA
het komend halfjaar te kunnen aan
kopen.
Gemeenten die aan de totstand
koming van de vuilverbrandings
oven meewerken, lopen pas de kans
op een financiële strop indien de
bouw aan het Prins Clausplein niet
doorgaat, zegt het bestuur. De pro
vincie wil er dan een bedrijfsterrein
in ontwikkeling brengen. Dan zou
de grond weer zonder verlies van de
hand kunnen worden gedaan.
Het bestuur: "Het financiële risi
co schuilt in feite in de vertraging
die bij de ontwikkeling van het ter
rein kan optreden. Maar de provin
cie heeft SAVA alle noodzakelijke
medewerking toegezegd. Een on
verhoopt negatief saldo kan waar
schijnlijk worden verrekend in de
plannen voor een andere lokatie. In
het meest ongunstige geval gaat het
om een bedrag in de orde van groot
te van minder dan één procent van
de totale investeringskosten".
Zoals bekend ligt de gemeente
Leidschendam dwars. Die wil eerst
enkele andere zaken geregeld zien,
zoals aanleg van de Verlengde
Landscheidingsweg, alvorens me
dewerking wordt verleend aan de
bouw van de verbrandingsoven op
haar grondgebied.
Doel van de eerste landelijke waterschapsdag
was mensen informeren over de werking van de
installaties. Maar weinig Nederlanders zouden
daarvan op de hoogte zijn. "We willen laten zien
wat er met de bijdragen van burgers in de vorm
van waterschapslasten en verontreinigingshef
fing allemaal wordt gedaan. Denk aan schoon wa
ter in de sloot en de droge voeten die iedereen zo
vanzelfsprekend vindt", aldus de voorlichter.
Van onze redacteur Monica Wesseling
DEN HAAG/REGIO Tweede-kamerlid van het CDA G. Koffeman heeft schriftelijke vragen gesteld aan de mi
nisters van justitie en binnenlandse zaken over het beperken van het aantal processen-verbaal, dat korpsen mo
gen uitschrijven. De korpsen van Noordwijk, Wassenaar en Naaldwijk mogen sinds vorige week geen verbalen
rneer opsturen naar het openbaar ministerie omdat de korpsen aan hun tax zitten. Koffeman vindt dit onaan
vaardbaar. Hiermee ontstaat een fundamenteel gevoel van rechtsongelijkheid".
Volgens de CDA'er, tot voor kort
voorzitter van de christelijke poli
tiebond, denken Nederlanders nu
ten onrechte dat verkeersovertre
dingen en criminaliteit niet langer
beboet zullen worden. "En het is be
kend dat juist de dreiging van be
straffing preventief werkt. Dat bete
kent dus dat het er niet veiliger op
zal worden".
Koffeman verwijt minister E.
Hirsch Ballin van justitie inconsis
tent beleid. "In onlangs uitgebrach
te beleidsnota's bepleit de minister
uitbreiding van het openbaar minis
terie en stelt daarvoor zelfs geld in
het vooruitzicht. Hij zegt dat Neder
land gebaat is bij een goede afwer
king van processen-verbaal. Wat nu
gebeurt, is precies het tegenoverge
stelde".
Koffeman wil van de minister we
ten of er echt wel geld beschikbaar
is om de capaciteit van het open
baar ministerie te vergroten. "En als
er geld is, wil ik weten waarom het
zo lang duurt voor er iets wordt ge
daan", licht de CDA'er toe. Koffe
man wil de kwestie uitvoerig be
spreken tijdens de behandeling van
de politiebegroting over enkele we
ken.
De WD-fractie in de Tweede Ka
mer is nagenoeg dezelfde mening
toegedaan als het CDA. "Het open
baar ministerie is niet adequaat ge
noeg georganiseerd en bij de politie
schort er ook het nodige aan. Blijk
baar is er nog steeds niet voldoende
geld beschikbaar. Dat betreuren
wij", aldus een woordvoerder. De
WD is voornemens de ministers
aan de tand te voelen als zij geen be
vredigend antwoord geven op de
schriftelijke vragen.
De PvdA is er eveneens vein over
tuigd dat de bij het openbaar minis
terie de organisatie moet worden
verbeterd en de capaciteit moet
worden vergroot. Omdat beide nu
onvoldoende zijn, is de PvdA geen
tegenstander van het maken van af
spraken. "Het is wel jammer dat de
kwestie in de drie gemeenten nu be
kend is geworden. Dat geeft inder
daad het gevoel dat je daar maar
raak kan doen", aldus PvdA'er W.
Swildens. Zij is er overigens van
overtuigd dat Hirsch Ballin met ex
tra geld over de brug zal komen om
de tekorten bij het openbaar minis
terie op te lossen.
Overvoerd
De quoteringsregeling dateert van
begin dit jaar. Omdat het openbaar
ministerie overvoerd dreigde te
worden met processen-verbaal, is
vastgesteld dat er landelijk maxi
maal 140.000 processen-verbaal mo
gen worden ingeleverd. Dat aantal
werd in 1988, toen ging het nét nog
goed, ook ingestuurd. Elk korps
mag in 1990 evenveel processen-
verbaal insturen als in 1988, tenzij er
iets bijzonders is gebeurd met de
gemeente, zoals bij voorbeeld ver
groting door grenscorrecties en der-
delijke. Er worden overigens veel
meer bonnen uitgeschreven dan
140.000. Heel veel bonnen worden
direct betaald en komen dus niet bij
het openbaar ministerie
Ondanks de problemen bij Was
senaar, Noordwijk en Naaldwijk
(andere korpsen zullen weldra vol
gen) zal de regeling volgens officier
van justitie H.M. Vos niet worden
versoepeld. "De politie moet anders
gaan werken. Zij kan beter tijd ste
ken in opvallend aanwezig zijn,
voorlichting geven en aan andere
vormen van preventie doen. Het
mag inmiddels toch bekend veron
dersteld worden dat processen-ver
baal niet eens zo veel uithalen".
Grote belangstelling doktersassistentes voor open dag Leids cytologisch laboratorium
LEIDEN - Een speld in een hooi
berg. Daarmee is het vinden van
een kwaadaardig gezwel in de
baarmoederhals door middel van
een uitstrijkje te vergelijken. Bij
>slechts 1 a 4 van de 10.000 vrou-
1 wen die een eerste uitstrijkje heb
ben laten maken, wordt een
kwaadaardig gezwel gevonden.
De methode is niet 100 procent
waterdicht maar is toch een heel
belangrijk middel bij het vroegtij
dig opsporen van baarmoeder
halskanker.
Dat is de boodschap die ongeveer
250 huisartsassistentes zaterdag
'kregen op een open dag over het uit
strijkje, een initiatief van het Leids
Cj tologisch en Pathologisch Labo
ratorium.
"De doktersassistente is de spil
van de huisartsenpraktijk. Daarom
is het van belang dat ook zij op de
hoogte blijft van de ontwikkelingen
op het gebied van uitstrijkjes", ver
klaart J.C. de Graaff Guilloud de op-
ZGt van het congres. De voormalig
analiste van het Leids Cytologisch
en Pathologisch Laboratorium
schreef samen met patholoog
anatoom, M.E. Boon, een boekje
met daarin de ervaringen van 18 jaar
onderzoek naar baarmoederhals
kanker.
Dat boekje is bestemd voor huis-
artaenassistentea omdat met name
zij veel te maken hebben met het
maken van een uitstrijkje. Het uit
strijkje is een betrekkelijk eenvou
dige methode om kwaadaardige ge
zwellen in een vroeg stadium op te
sporen. Zo'n uitstrijkje kan worden
gemaakt omdat er bij voorbeeld
klachten zijn. Daarnaast kunnen
vrouwen in een bepaalde leeftijds
categorie aan een bevolkingsonder
zoek meedoen.
Met een spatel en daarna een
borsteltje wordt Voorzichtig wat
celweefsel van de baarmoederhals-
mond geschraapt. Dit wordt naar
het lab 'gestuurd waar het wordt be
oordeeld op afwijkingen. Het on
Doktersassistentes krijgen uitleg ot
strijkje.
derzoek duurt enkelen minuten en
is niet pijnlijk.
Vanaf begin jaren '70 begonnen
huisartsen met het maken van uit
strijkjes. In 1976 startte landelijk
bevolkingsonderzoek waarbij alle
vrouwen in de leeftijd van 35-55 jaar
werden opgeroepen om een uit
strijkje te laten maken buiten de
huisarts om. Dat gebeurde in wijk
centra of buurthuizen en werd uit
gevoerd door speciaal opgeleide
teams. Vorig jaar is een nieuw be
volkingsonderzoek van start ge
gaan voor vrouwen in dezelfde leef
tijdscategorie. De huisarts maakt
nu zelf de uitstrijkjes en roept vrou
wen na de drie jaar opnieuw op.
Verbeterd
Volgens De Graaff Guilloud is er de
laatste jaren veel veranderd en ver
r de werkwijze van het Leidse laboratorium bij het beoordelen van een uit-
(foto Loek Zuydcrduin)
beterd in de uitstrijkmethode. Nu
worden twee instrumenten ge
bruikt om celweefsel van de baar
moederhals te schrapen, voorheen
was dat alleen een spateltje. Toch is
ook deze de methode niet water
dicht. "Er kan overal iets mis gaan,
zowel bij het maken van het uit
strijkje als bij de beoordeling ervan.
Daar is niet aan te ontkomen. Je
hebt immers te maken met een heel
klein stukje celweefsel wat je te
pakken moet zien te krijgen. Maar
er worden wel steeds minder fouten
gemaakt. Twee jaar geleden heb ik
een onderzoek gedaan naar foute
beoordelingen. Nederland had toen
een score van 10 a 12 procent fout
meldingen bij het eerste uitstrijkje.
terwijl dat percentage in Engeland
wel op 40 procent lag".
Volgens de analiste is het van be
lang een eerste uitstrijkje na een
jaar nog eens te herhalen zodat een
over het hoofd geziene afwijking
toch snel kan worden opgespoord.
"De huisartsen die bij het Leidse
lab zijn aangesloten doen dat ook".
Als de huisarts het uitstrijkje niet
goed heeft gemaakt en het laborato
rium het niet kan beoordelen, dan
moet het worden overgedaan. Toch
kan het dat bij een goed uitstrijkje
de analist afwijkende cellen toch
over het hoofd ziet omdat ze heel
klein in aantal zijn.
Bovendien moet een analist per
dag enkele tientallen uitstrijkjes be
oordelen waarbij de concentratie
kan verminderen. De grens ligt vol
gens het lab bij maximaal 40 beoor
delingen per dag. daarna neemt de
kans op fouten toe. Bij twijfel raad
pleegt de analist de hoofdanalist.
Dat gebeurt voor 25 procent van de
te beoordelen uitstrijkjes, 15 pro
cent daarvan wordt ook nog beoor
deeld door de patholoog-anatoom.
Een huisarts moet goed luisteren
naar specifieke klachten van vrou
wen. Risicofactoren voor het krij
gen van baarmoederhalskanker zijn
met name het hebben van veel wis
selende seksu^Je contacten en ro
ken. Erg belangrijk is volgens De
Graaff Guilloud dat de huisartsen
werken met een geautomatiseerd
computerbestand met daarin de ge
gevens van de vrouwen die worden
eȣeroepen
Er doet daarbij een specifiek pro
bleem voor: "De handschriften van
huisartsen zijn vaak onleesbaar.
Ongeveer 10 procent van de bij het
lab binnengekomen formulieren
kunnen niet direct in de computers
worden ingevoerd omdat gegevens
ontbreken of het handschrift niet
kan worden ontcijferd. Dan moet
worden gebeld met de arts en dat is
enorm tijdrovend. Bovendien kan
het gebeuren dat de gegevens van
een vrouw niet meer terug te vinden
zijn omdat ze er onder een andere,
foutieve, naam in de computer is ge
zet".
Volgens De Graaff Guilloud is het
een goede zaak dat het bevolkings
onderzoek nu door de huisartsen
zelf wordt uitgevoerd. "Een huis
arts kent zijn pappenheimers het
beste en weet meer van de voorge
schiedenis van vrouwen, klachten
en risicofactoren. Bij angst en twij
fel kan hij vrouwen stimuleren om
toch aan het onderzoek mee te
doen".
Op het congres vertelde de Leidse
huisarts J. de Bruijne over zijn erva
ringen met het uitstrijkje. Volgens
De Bruijne speelt de assistente van
de dokter een grote rol. "Ze is de
gastvrouw in de praktijk. Ze kan
'uitnodigend manen', maakt met ac
curatesse de afspraken en geeft de
nodige warmte".
Volgens de Bruijn zijn er nog
steeds vrouwen die niet willen mee
doen aan het bevolkingsonderzoek.
"Toch is het van groot belang dat el
ke vrouw regelmatig dat uitstrijkje
laat maken. Een schrijnend voor
beeld is een vrouw in mijn praktijk
die op haar 41 ste toch maar eens een
uitstrijkje liet maken omdat ze
buikklachten had. Aan het bevol
kingsonderzoek had ze niet meege
daan. Uit het uitstrijkje bleek dat ze
kanker had in een vergevorderd sta
dium. Na een pijnlijk ziekbed van
drie maanden is ze overleden. Ze
liet een man en twee kinderen ach
ter".
De Bruijne vindt dat ook vrou
wen tussen de 25 en 35 jaar zich re
gelmatig moeten laten controleren.
Ook de Graaff Guilloud deelt die
mening. "Dat is bitter hard nodig:
steeds meer jonge vrouwen krijgen
baarmoederhalskanker, een grieze
lige ontwikkeling. Voor het bevol
kingsonderzoek zou de leeftijd
moeten worden verlaagd naar 25
jaar. Hopelijk vragen jonge vrou
wen uit zichzelf om een uitstrijkje.
Een bijkomend nadeel is dat de
jaarlijkse pilcontrole van de huis
arts is afgeschaft, dat was vaak een
goede aanleiding. Drempelverho-
gend is ook dat ze een uitstrijkje
dan wel zelf moeten betalen als er
geen medische indicatie is. Maar ge
lukkig doen niet alle huisartsen
daar moeilijk over", aldus de
Graaff.
Ex-uitstrijkster bij het lab, I.
Liem-van der Vlist, benadrukt dat
het van groot belang is vrouwen op
hun gemak te stellen tijdens het on
derzoek. "Niemand vindt het een
prettig onderzoek: met de benen
wijd op de onderzoekstafel. Een
treffend voorbeeld is de uitspraak
van een vrouw: 'Ik wou dat het op
mijn hand zat'. Vertel daarom van te
voren wat je gaat doen zodat een
vrouw zich kan ontspannen. 15 jaar
geleden waren er nog weinig vrou
wen die regelmatig een uitstrijkje
lieten maken. Nu zijn dat er geluk
kig veel meer. Ook Marokkaanse en
Turkse vrouwen doen mee. Aan de
huisarts en zijn assistentes de taak
om het bevolkingsonderzoek nieu
we stijl voort te zetten".
Gezien de grote belangstelling
wordt op 3 maart een tweede open
dag in het Leidse laboratorium ge
houden, waar weer zo'n 250 dok
tersassistentes worden verwacht.
Kemp ruim twee
jaar na arrestatie
voor de rechter
DEN HAAG/ALPHEN - De
rechtbank in Den Haag is van
daag begonnen met de zaak die
in de publiciteit bekend is ge
worden als de Alphense gifaffai
re. Morgen, ruim twee jaar na
zijn arrestatie, staat ae voorma
lig directeur Simon Kemp van
het afvaltransportbedrijf in Ha-
zerswoude terecht. Vandaag
moesten twee voormalig stort-
bazen van de vuilstortplaats in
de Coupépolder zich verant
woorden.
Kemp moet zich verdedigen
tegen een waslijst met aanklach
ten wegens valsheid in geschrif
te, oplichting en overtredingen
van de Wet Chemische Afval
stoffen. De twee stortbazen van
de vuilstortplaats Coupépolder
wordt valsheid in geschrifte en
het aannemen van smeergeld
ten laste gelegd over een perio
de van 1 januari 1977 tot 31 de
cember 1981.
De stortbazen waren belast
met het toezicht op de vuilstort
plaats en het noteren van vrach
ten. Ze zouden geld hebben ont
vangen van Kemp teneinde
minder of andere vrachten te
boeken dan in werkelijkheid
naar de stortplaats waren ge
bracht.
De handelwijze van dit twee
tal gaf de afvaltransporteur. de
vrije hand in het storten van gif
tige afvalstoffen in de Cou
pépolder. Afvalstoffen, die hij
tegen betaling voor bedrijven en
instellingen zou vervoeren en
storten of laten verwerken. Vol
gens de dagvaarding die tegen
Kemp is uitgebracht, gebeurde
de afvoer en verwerking echter
allerminst volgens de regels.
Hij zou, bij voorbeeld, op 16
mei 1977 een factuur hebben ge
tekend van het Arnhemse Me
taalbedrijf Billiton waarmee hij
zich verplichtte tot de vernieti
ging van arseenhoudende con
tainers. Het bewijs daarvan is
echter niet gevonden. Ook te
kende Kemp op 17 en 18 maart
1980 voor de verwerking van
13.850 en 10.100 kilogram che
mische afvalstoffen voor het be
drijf Draka Plastic uit Hillegom.
Deze afvalstoffen, respectieve
lijk het giftige trichloorethaan
en dimethylformamide ver
mengd met polyvretha en/of af-
valpolyol, werden echter nim
mer verwerkt maar afgeleverd
bij de vuilstortplaats Coupépol
der in Alphen.
Behalve de illegale storten in
Alphen komen tijdens de
rechtszitting morgen ook de
dumpingen in België aan de or
de. Volgens de dagvaarding had
Kemp een serie bv's opgericht
om via slinks wegen van het af
val af te komen.
Zo liet hij het bedrijf Alumini
um Harderberg tussen 1985 en
1987 geloven dat het transport
bedrijf Sablieres Heremans uit
Opprebais Incourt en Hermans
Stevens uit Schilde door de Bel
gische overheid bevoegd zou
den zijn verklaard om chemi
sche afval te dumpen op de
stortplaats Mellery bij Brussel,
terwijl daarvan absoluut geen
sprake was. Aan het bedrijf
Nieuwe Matex liet hij in 1986
weten dat hij de stortrechten
voor Nederland voor de stort
plaats bij Brussel bezat, waarna
hij de verontreinigde grond uit
Rotterdam naar België kon af
voeren.
Honderd jaar geleden stond er
in de krant:
- Aan het weekblad „Avricultu-
ra" wordt uit 's-Graveland door
den heer W.H. Vos onder het op
schrift „vatbaarheid van die
ren", het volgende geschreven,
dat om der curiositeits wille het
„zegt het voort" wel waar is:
„Hoe ver men met geduld en
overleg .komt om dieren af te
richten, waarvan men niet kan
denken, dat ze eenig gehoor of
verstand hadden, bewijst de
echtgenoote van den heer G. de
Bree, veehandelaar te Baam-
brugge. In eene breede en diepe
sloot langs de weide en het erf
staat een 'gebouwtje, waar men
het melkgereedschap schoon
maakt; in die sloot bevinden
zich zeven of acht palingen. Als
nu de vrouw, en zelfs soms ande
ren zich op de stoep bevinden en
roepenkom, jongenswaar ben
jelui! dan komen de dieren haas
tig aangezwommen en zuigen
aan de vingers of nemen een
worm uit den hand aan, zelfs een
eind boven water. Velen komen
het zien, en het wordt zelfs voor
een liefdadig doel gebezigd,
daar er een busje voor de armen
staat." Het is inderdaad meer
dan aardig van die palingen!
Vijfentwintig jaar geleden:
- Luid glasgerinkel deed omwo
nenden van Vroom en Dreesman
in Ijmuiden in de afgelopen
nacht opschrikken. Het gerucht
bleek te zijn veroorzaakt door
twee mannen, die een grote eta
lageruit in gruizels hadden ge
slagen en door het ontstane gat
waren ze vervolgens de als
slaapkamer van een bruidspaar
ingerichte etalage binnen ge
stapt en hadden het zich er ge
makkelijk gemaakt. De mannen
bleken danig aan BacchtLS geof
ferd te hebben, en het tweetal
werd door de politie naar het
hoofdbureau gebracht waar ze
in minder gerieflijke omstan
digheden verder konden slapen.
Ter ontnuchtering werd heden
morgen medegedeeld dat de
door hen aangerichte schade
2000 gulden bedraagt.
