Hoe helpt u
een kina als
Jimin?
Stad
meer
regio moeten
samenwerken
Van vluchteling tot staatssecretaris
Dales wil agglomeratiebesturen
Nederlandse inzet voor
slachtoffers Oost-Europa
Therapie beter dan celstraf
voor dader seksueel delict
Vaker dwangsom milieu-delicten
Ruilverkaveling stokpaardje van Dzsingisz Gabor
VRIJDAG 28 SEPTEMBER 1990
DEN HAAG (ANP) Minister Dales (binnenlandse zaken) vindt dat gemeenten rond de
grote steden zo nodig moeten worden gedwongen om met de stad samen te werken. Op de
lange termijn moet in de zeven belangrijkste stedelijke gebieden in Nederland, waaronder
het gebied rond Den Haag, een democratisch gekozen regiobestuur komen.
economische ontwikkeling en ar- Een definitief standpunt over de
beidsmarktbeleid, grootschalige bestuurlijke vernieuwing van
voorzieningen (op cultureel en re- grootstedelijke gebieden zal het ka-
creatief gebied) en milieu- en na- binet in het voorjaar van 1991 inne-
tuurbescherming. men. Dan moeten de provincies
Op korte termijn zijn volgens het kui} adviezen hebben gegeven en is
werkt. De grootstedelijke gebieden kat>inet in elk êeval maatregelen de tussenwet gereed om te worden
vormen daarop echter een uitzon- nodig om de ruimtenood van Den ingediend.
Haag en Utrecht op te lossen. De re-
Dat staat in de beleidsnota toekom
stig bestuur van de stedelijke gebie
den. Dales constateert daarin dat
gemeentelijke samenwerking op
grond van de wet gemeenschappe
lijke regelingen in veel regio's goed
NOORDWIJKERHOUT (ANP) -
Tien Nederlandse deskundigen
gaan zich -vooralsnog indirect- in
zetten voor de Oosteuropeanen die
getraumatiseerd zijn door de Twee
de Wereldoorlog en de totalitaire re
gimes. Dat is één van de resultaten
van de Tweede Europese Conferen
tie over Traumatische Stress die
deze week in Noordwijkerhout
werd gehouden.
De tien deskundigen vormden
het organiserend comité van het
congres dat aandacht besteedde
aan de geestelijke gevolgen van oor
log en ander geweld, natuurram
pen, ongelukken, kindermishande
ling en zelfs grote medische ingre
pen.
De hulp aan Oost-Europa wordt
voorlopig beperkt tot een paar ini
tiatieven: het tiental gaat onderzoe
ken hoe er kan worden samenge- Er moet snel iets worden onder
werkt met de Oosteuropese hulp- nomen, want in het westen moest
verleners op het gebied van onder- 00k aj tientallen jaren gewerkt wor-
zoek en opleiding en erkenning van den aan het ontwikkelen van goede
de problematiek. Verder zal er een hulp aan degenen die door de Twee
rn worden gemaakt met het toe- de Wereldoorlog werden getrauma-
op de bollen. Zo'n kopie zou vol
gens hem om te beginnen al veel
houvast bieden. De landen hebben
uiteindelijk echter elk hun eigen
hulpverlening nodig, die past bij de
situaties die past bij hun eigen ge
schiedenis.
gankelijk maken
documenten.
Onder de 507 deelnemers
congres waren veel Oost-Europea-
miljoenen mensen getraumatiseerd
moeten zijn door de elkaar opvol
gende systemen. Twee Roemeense
deskundigen schetsten gisteren na
afloop van de conferentie hoe de
Tijdens het congres is volgens dr
W. de Loos uit Leiden gebleken dat
"het inzicht doorbreekt"' dat moge
lijk getraumatiseerden actief en
•vorden.
publicaties en tiseerd. Ook Oost-Europa begint nu
met vrijwel niets, al is er in het altijd
het zo zwaar te pakken genomen Polen
al wel het één en ander tot stand g
nen. Uit hun verhalen bleek dat er komen. Maar dat is. zo bleek uit de meteen benaderd moeten
in de voormalige Oostblok-landen woorden van prof. Z Ryn uit
Krakow, ook geen wonder met zo- Dus ook als ze er zelf geen behoefte
veel slachtoffers. aan denken te hebben. "Zoals je
Een groot probleem bij de hulp- gaat inenten bij een polio-epidemie
verlening in Oost-Europa is dat veel om erger te voorkomen"". Het wei
voorzieningen door de bevolking, slagen van zo'n benadering hangt
wel af van het goede moment, de
slachtoffers moeten niet het idee
krijgen besprongen te worden. Ver
der moeten bijvoorbeeld politie en
brandweer van te voren worden ge
steund in de soms zo verschrikkelij
ke zaken waarmee zij te maken krij
gen. Deze beroepsgroepen kunnen
overigens ook worden getraind
voor een soort van primaire hulp
verlening.
ter moet repareren wat de andere
heeft verknoeid", aldus prof. T. Ra
dii uit Praag gisteren. Hij vindt de
Nederlandse hulpverlening zo
hoogstaand, dat hij die eigenlijk het
liefst zou kopiéren. We kunnen er
volgens hem net zo trots op zijn als
dering. w
Bij de huidige samenwerking gering zal bij het parlement een tus-
gaat het vaak om zogenoemde be- senwet indienen met het doel om de
heerstaken. Voor de beleidsmatige vorming van regionale bestuursvor-
afstemming is een echt regiobe
stuur nodig, een algemeen verte
genwoordigend orgaan waarvoor
rechtstreekse verkiezingen moeten
worden gehouden. Tot de taken van
die zogenoemde agglomeratiebe
sturen behoren als het aan Dales
men te ondersteunen. Het gaat
daarbij in eerste instantie om de re
gio's Den Haag, Amsterdam, Rot
terdam, Utrecht, Eindhoven/Hel
mond, Arnhem/Nijmegen en En
schede/Hengelo. Wat Dales betreft
hoeft de bestuurlijke vernieuwing
ligt: ruimtelijke ordening, volks- zjch trouwens niet te beperken tot
huisvesting, verkeer en vervoer, dje gebieden.
UTRECHT (GPD) Een groot aan
tal officieren van justitie en straf
rechters vindt het wenselijk dat da
ders van seksuele misdrijven een
therapeutische behandeling onder
gaan in plaats van - of als aanvulling
op - gevangenisstraf. Nu komen al
leen de daders van minder ernstige
misdrijven in aanmerking voor zo'n
behandeling, als zij hebben bekend
en de bereidheid hebben getoond
hun gedrag te veranderen.
Dit blijkt uit een onderzoek van
het Nederlands Instituut voor Soci
aal Sexuologisch Onderzoek (NIS-
SO) in Utrecht. De resultaten wer
den vandaag bekendgemaakt tij
dens het congres 'Plegers van sek
sueel geweld'.
De onderzoekers van NISSO in
terviewden 50 functionarissen van
justitie en 105 mensen die werk
zaam zijn in de hulpsector. Daarbij
bleek dat de meeste strafrechtjuris
ten de hulpverlening veel beter in
staat achten te voorkomen dat da
ders van seksuele misdrijven in her
haling vervallen dan het strafrecht.
Zij stellen wel als voorwaarde dat
de persoon in kwestie een voor
waardelijke gevangenisstraf opge
legd moet krijgen. Blijft hij of zij
weg uit de behandeling, dan moet
alsnog die straf worden omgezet in
een onvoorwaardelijke.
De meeste hulpverleners achten
het mogelijk om met een ambulante
therapie herhaling van zedenmis
drijven te voorkomen. Zij voorzien
dat daders aanvankelijk slechts
voor de behandeling kiezen om de
Het kabinet heeft nog geen stand
punt over financiële problemen van
de grote steden. In de nota wordt
geconstateerd dat de gemeentelijke
belastingtarieven in de centrumge
meenten (onroerend goed, riool- en
reinigingsrechten) in het algemeen
hoger liggen dan die in de omrin
gende gemeenten. Worden de tarie
ven op het gemiddelde tussen stad
en ommeland gesteld dan betekent
dat een vrij omvangrijke lastenver
schuiving van inwoners en bedrij
ven in de centrumgemeente naar
die in de omliggende gemeenten.
Over de financiële consequenties
van de stedelijke schaalvergroting
laat het kabinet zich nog niet uit.
De besturen van de grote steden
zijn enthousiast over de nota van
gevangenisstraf te ontlopen en dus Dales. Burgemeester Havermans
niet echt gemotiveerd zullen zijn. van Den Haag is vooral "zeer ver-
De verwachting is echter dat daders heugd" over het voorstel om met de
na enige tijd gaan inzien dat zij
dragsproblemen hebben waaraan
iets moet worden gedaan.
De hulpverleners zijn bereid
tussenwet snel iets te doen aan de
ruimtenood waarin zijn stad ver
keert. Den Haag wil 10 tot 15.000
woningen bouwen, maar kan die
cliënten te accepteren die niet ex- niet kwijt op het eigen gebied. Een
treem gewelddadig zijn geweest en grenswijziging zou het gebied van
bereid zijn een 'pittige' behandeling gen wijst echter elke claim op zijn
te ondergaan van anderhalf jaar. gemeente van de hand.
Goudsinit trekt
eigen aandeel in
Buck-zaak in
AMSTERDAM (ANP) - De Amster
damse hoogleraar prof. dr. J. Goud
smit heeft alsnog zijn aandeel inge
trokken van het omstreden aids-ar-
tikel van de Eindhovense hoogle
raar dr. H.M. Buck, dat in april van
dit jaar in het wetenschappelijk tijd
schrift Science werd gepubliceerd.
Dat heeft een woordvoerder van het
Academisch Medisch Centrum
(AMC) in Amsterdam gisteren be
vestigd.
Goudsmit. die op basis van het
materiaal van Buck aan het AMC vi-
rusremmende proeven uitvoerde,
trekt zijn bevindingen terug na kri
tiek van vier Nederlandse deskun
digen op het gebied van de virolo
gie, de moleculaire biologie en de
immunologie. De vier hadden deze
week op verzoek van NRC Handels
blad het virologische aandeel van
Goudsmit in het Science-artikel be
studeerd en geconcludeerd dat hét
"fragmentarisch en slecht onder
bouwd" was. Essentiele controles
ontbraken volgen hen.
Prijscompensatie
studenten beperkt
DEN HAAG (GPD) - De Twee-
de Kamer is akkoord met een
beperkte prijscompensatie voor
de basisbeurzen met ingang van
1 januari 1990. Daardoor gaat de
basisbeurs volgend jaar niet met
een kleine dertig, maar met
twaalf gulden per maand om
hoog. Dat bleek gisteren tijdens
een spoeddebatje met minister
Ritzen (onderwijs).
De basisbeurs voor uitwonen
de studenten wordt nu definitief
570 gulden per maand. Bij hun
ouders wonende studenten krij
gen er vier gulden bij en komen
op een maandbedrag van 235
gulden. Groen Links, die de stu
denten volledige prijscompen
satie gunde, stemde als enige te
gen.
DEN HAAG (ANP) - De regeling als te zwaar moet worden be-
het opleggen van een dwang- schouwd.
Het verwijt van de groep deskun
digen. die bestaat uit de moleculair-
biologen prof.dr.A.J. van der Eb uit
som bij overtreding van milieuwet
geving is uitgebreid. Boden tot op
heden alleen de Hinderwet en de
Wet Bodembescherming mogelijk
heden tot het opleggen van een
dwangsom, nu is de regeling uitge
breid tot vrijwel de gehele milieu
wetgeving. Dat heeft het ministerie
van milieubeheer gisteren meege
deeld.
DEN HAAG - Met twee vluchten
van Martinair zijn. gisteren en van
daag, de toegezegde 50.000 anti-gas-
pakken uit de voorraden van de Ko- Leiden'en'prof' dr* P C van de Vliet
ninklijke Landwacht naar Turkije ujt Utrecht, de immunoloog prof.dr
gestuurd. De pakken, officieel aan- c.J.M. Melief uit Amsterdam en de
Het bedrag van de dwangsom geduid als NBC-uitrusting, moeten viroloog prof dr W J.M. Spaan uit
moet "ruimschoots" hoger zijn dan bescherming bieden bij aanvallen Leiden> is volgens de woordvoerder
De dwangsom kan worden opge- het financiële voordeel dat de met chemische wapens. Een NBC-set van het AMC terecht 'Ook Gouds-
legd door het bestuursorgaan dat milieu-overtreder behaalde of dacht bestaat uit een pak met laarzen en mjt erkent dat virologische rem-
ook bevoegd is tot het sluiten van te behalen. Op die manier, zo meent handschoenen, een gasmasker met mmgsproeven louter speculatief en
een bedrijfsinrichting. Meestal is het ministerie van milieubeheer, huidontsmettingspoeder. NBC-kap- met onderbouwd zijn" aldus de
kan van de dwangsom een "zeer ef- je detectiemateriaal, drie stropine- WOOrdvoerder.
injectoren, vier sets natriumchlori-
sets pyridostygnine, koper-
dit het gemeentebestuur, Gedepu
teerde Staten of het bestuur van een fectieve werking" uitgaan.
Waterschap. Nieuw in de uitbrei
ding van de dwangsom-regeling is
dat ook de minister een dwangsom
kan opleggen in gevallen waarin
geen ander bestuursorgaan be
voegd is.
KARAMAN (ANP) - Mr. H. Ker-
sting heeft namens de weduwe van
de in juni 1988 vermoorde Turkse
vakbondsleider Nihat Karaman en
In situaties waarin een bestuurs- diens opvolger Tune een klacht in-
besluiten gediend bij de minister van justitie.
sulfaat, een depper en snelverband.
De Universiteit van Utrecht acht
het niet noodzakelijk stappen te on
dernemen tegen de onderzoeker.
De dwangsom, zo meent het mi
nisterie, is bij uitstek geschikt om
opgelegd te worden in gevallen orgaan ten onrechte
waarin gevaar bestaat voor herha
ling of voortzetting van de overtre
ding. Het middel is ook gepast in si
tuaties waarin andere middelen,
zoals sluiting van een bedrijf dat de een dergelijk verzoek binnen een bij de strafgriffie van het gerechts
milieu-overtreding heeft begaan, maand te reageren.
ADVERTENTIE
stuur verzoeken hiertoe alsnog over moest worden vrijgelaten omdat
te gaan. Het bevoegd gezag dient op zijn appèl-akte nooit is aangekomen
hof.
Autoloos
Apeldoornse bedrijven hebben het
massaal laten afweten tijdens de
Apeldoornse "autoloze donder
dag". Maar ook de Apeldoorners
zelf stapten net als vanouds in hun
auto. Een Apeldoornse politie
woordvoerder sprak zelfs van een yan onze GPD-corrcspondcnlen
fiasco. De autoloze donderdag was
bedoeld als slotmanifestatie van HAAKSBERGEN - Hard werkend,
een fietspromotieweek. veeleisend ten opzichte van z'n
c ambtenaren, gek op cijfers, een he-
öamenwerking kei aan bureaucratie, van nature op-
De organisaties van familieleden timistisch en sterk vasthoudend
van mensen met ernstige psychoso- aan principes. Het zijn de omschrij-
ciale problemen, de stichting In vingen, die de nieuwe staatssecreta-
Perspektief en de stichting Laby- ris voor natuurbeheer, al eens door
rint, zijn een intensieve samenwer- Zijn ambtenaren op papier liet zet-
king begonnen als voorbereiding ten.
op een eventuele volledige fusie. Ze
hebben een gezamenlijk kantoor in
Utrecht betrokken en een directeur
aangesteld.
Zware straf
De rechtbank in Brussel heeft giste
ren zware gevangenisstraffen opge
legd aan zeven Nederlanders die be
trokken zijn bij de handel in soft
drugs van België naar ons land. De
hoofdverdachte uit Ossendrecht
kreeg acht jaar celstraf. Zijn broer
uit Yerseke draait zes jaar de bak in
en zijn vrouw kreeg drie jaar voor
waardelijk opgelegd. Tegen hen
was respectievelijk tien, acht en
vier jaar geëist.
Criminaliteit
De Nederlandse bevolking vindt de
criminaliteit een groter probleem
dan het milieu, de gezondheidszorg,
de economische situatie en de
werkloosheid. Dit blijkt uit een en
quête die vorige maand in opdracht
van het ministerie van justitie door
het NIPO is uitgevoerd. Misdaadbe
strijding is volgens de bevolking
een belangrijke zaak. Velen zijn van
mening dat de situatie in Nederland
erger is dan in andere Westeuropese
landen.
Laagvliegen
Nederland wil in december in
NAVO-verband uitsluitsel hebben
over de mogelijkheden om jacht-
vliegers van de luchtmacht te laten
oefenen in het laagvliegen (tussen
75 en 300 meter hoogte). Het stand
punt van de Bondsrepubliek dat er
een einde moet komen aan de laag
vliegoefeningen in de Bondsrepu
bliek, leidt tot grote problemen bij
de training van Nederlandse jacht-
vliegers, aldus staatssecretaris Van
Voorst tot Voorst (defensie).
Drs. Jenö Dzsingisz Gabor (50),
burgemeester van de Twentse ge
meente Haaksbergen, is een rrian
met gevoel voor publiciteit en goe
de contacten. Een vroegere school-
genoot van premier Lubbers, een
protégé van CDA-partijvoorzitter
Van Velzen, een vriend van oud-mi
nister Ruding, maar bovenal een
ambitieuze man. Een Hongaarse
vluchteling die het in Nederland tot
staatssecretaris heeft geschopt en
graag ook nog wel eens minister zou
willen worden.
De Haaksbergse burgemeester
zei gisteren er "geen moment" bij
stilgestaan te hebben, dat hij in aan
merking zou kunnen komen voor
een post in het kabinet. "Het mag
misschien vreemd klinken, maar
die hele gang van zaken is eigenlijk
langs me heen gegaan. Ik heb het
niet gevolgd". Hij zou niet op elke
kabinetspost "ja" hebben gezegd. Over de wat wrange bijsmaak van
"Natuurbeheer heeft mijn bijzonde- zijn voordracht, de visaffaire
re aandacht. Mijn speciale interesse rondom minister Braks en de ruzie
gaat uit naar ruilverkaveling. Daar over de door Lubbers naar voren ge-
ben ik de afgelopen vijf jaar als schoven kandidaat Van der Linden,
voorzitter van de landinrichtings
commissie Haaksbergen bij betrok
ken geweest".
zegt Gabor niets te kunnen zeggen.
"Echt, gelooft u me, ik heb me daar
nog op geen enkele wijze in ver
diept. Die ontwikkelingen heb ik de
laatste dagen niet gevolgd, dus ik
Het waren vooral partijvoorzitter
Wim van Velzen en premier Ruud
Lubbers, die de hardwerkende bur
gemeester van Haaksbergen al een
tijdje in de peiling hielden voor een
functie in Den Haag. Ten tijde van
de kabinetsformatie hield Gabor al
stilletjes rekening met een post als
staatssecretaris. Z'n gedachten gin
gen daarbij vooral uit naar de - later
niet ingevulde - post voor politieza
ken. Gabor was namelijk nogal be
trokken bij plannen voor een groot
scheepse reorganisatie van de Ne
derlandse politie.
Studie
Gabor studeerde in Nijmegen
(HBS-B) en Tilburg (bestuursrecht
economie), werkte op het ministerie
van economische zaken (Europese
aangelegenheden), was hoofd eco
nomische zaken in Den Haag, kabi
netschef van de Haagse burgemees
ter Schols, raadslid in Woerden,
fractievoorzitter in provinciale sta
ten van Zuid-Holland, alsmede
sinds ruim zes jaar burgemeester
van Haaksbergen. "Ik ben geen blij
vertje", liet hij die gemeente weten,
maar beloofde tegelijk wel zijn eer
ste ambtstermijn vol te maken.
"Mensen die te lang op dezelfde
stoel zitten, blokkeren vernieu
wing" luidt zijn opvatting.
Op het terrein van natuurbeheer
Gabor vindt het nieuwe staatsse
cretariaat een "buitengewoon inte
ressante, een nuttige en een wense- kan er ook niets over zeggen'
lijke" post. Hij zegt affiniteit met de
nieuwe baan te voelen. In zijn huidi
ge woonplaats Haaksbergen, een
gemeente met veel bos, heide en
veen, geeft men "extra voorrang"
aan natuurbeheer en milieubehoud.
Niet alleen het milieubeleid, maar
ook de aanpak van milieudelicten
staat in Gabors gemeente hoog ge
noteerd. Justitie roemde onlangs
deze aanpak.
Zestien
Gabor was zestien jaar toen hij de
benen nam uit Hongarije. De op 14
maart 1940 in het grensplaatsje
Györ geboren zoon van een hoogle-
Veel heeft Gabor nooit over die pe
riode willen vertellen, wél verklaart
het zijn bijzondere interesse voor de
politieke ontwikkelingen in Oost-
Europa en de hulp bij de opbouw
van de democratie in landen als
Hongarije en Tsjechoslowakije. De
eerste Nederlandse staatssecretaris
van een buitenlandse komaf (Gabor heeft Gabor geen overdreven grote
is in 1968 genaturaliseerd) wil zich kennis opgebouwd. Zijn voornaam-
graag inzetten voor Europese sa- s*e wapenfeiten zijn het voorzitter-
menwerking. In het CDA profileer- schap van de plaatselijke ruilverka-
de hij zich als lid van de commissie velingscommissie. het tot stand
buitenland en voorzitter van de brengen van een natuurbehoudpro-
commissie midden en oost Europa, ject in het Nederlands-Duitse
grensgebied middels een schapen
kolonie die een veengebied be-
„Ik spreek mijn talen graag" zegt de graast, het van de grond helpen van
nieuwbakken staatssecretaris, die een actieve milieupolitie in zijn
Er staan 16.000 kinderen op de wachtlijst
Voor f 1,50 per dag kunt u helpen.
Ja, ik wil voor f 1.50 per dag (145.- per maand) financieel een kind
adopteren en ontvang gelijktijdig alle informatie Door omstandig
heden genoodzaakt kan ik mijn ondersteuning altiid stopzetten
Graag ontvang ik ren meer informatie
I
Ibstcode Telefoon
Woonplaats
Stuur de bon in een open envelop naar Antwoordnummer 767b,
1000 SL Amsterdam Een postzegel hoeft niet. mag wel
POSTER PARENTS PLAN m
uyor geboren zoon van een noogie- nieuwoaKKen staatssecretaris, aie een actieve milieupolitie in zijn 1 j 1 f 1 r\£L /IC
raar vluchtte in 1956, toen hem en het Hongaars. Russisch. Engels, woonplaats, alsmede inspanningen Vlll QC DOIl 111 OI UCll iLióQj.
vele anderen het leven door de com
munistische machthebbers prak
Frans, Duits, Pools en Nederlands om de prachtige natuurgebieden
beheerst. Aan de tongval is zijn (bos, veen en heide) rondom Haaks-
tisch onmogelijk werd gemaakt. Oost-Europese afkomst beslist niet bergen te behouden.
