Leidsch Dagblad | 1990 | 18 september 1990 | pagina 1

LEIDSCH

DAGBLAD

Begroting: vol onzekerheden

NODIG!

Nederland stuurt meer
militairen naar de Golf

Dedeideweekvan
september zit weer
vol voordeelnota's.

;ema

prijst]
DAGE

es
M

Sanering top
ministerie kan
Braks redden

Koningin nu
'miljonair*

Oud-minister Veldkamp (69) overleden

Lubbers wil begin 1991 Miljoenennota opnieuw bekijken

Zuid-Afrika
sleept Winnie

Mandela
voor rechter

AbvaKabo wil cao per
'bedrijfstak' overheid

Spelen '96
in Atlanta

l

DINSDAG 18 SEPTEMBER 1990

OPGERICHT 1 MAART 1860

No. 39347 Prijs fl. 1,35

DEN HAAG (GPD) - De PvdA zal
minister Braks (visserij) naar alle
waarschijnlijkheid adviseren de top
van zijn ministerie te reorganiseren.
Op deze manier willen de sociaal
democraten het visserijbeleid ver
beteren. Zij zijn van mening dat het
beleid van Braks nu te 'reactief
werkt. Er wordt alleen

op signalen uit het visserij-bedrijfs
leven of uit de Tweede Kamer als
het beleid faalt.

De PvdA-fractie overlegt momen
teel intern om een standpunt te be
palen over de positie van de in op
spraak geraakte minister. Zij zullen
hun visie inbrengen in het kamer
debat dat waarschijnlijk begin vol
gende week zal plaatshebben. De
PvdA is al wel tot de conclusie ge
komen dat Braks niet kan worden
weggestuurd alleen op grond van
'een onhandige formulering'. Tij
dens een kamerdebat in februari
ontkende Braks berichten te heb
ben gehad van grootschalige
vangstoverschrijdingen. Het PvdA-
kamerlid Van Zijl zei gisteren dat

DEN HAAG (GPD) Het in
komen van de koningin stijgt
volgend jaar voor het eerst bo
ven een miljoen gulden. Dit
jaar verdient koningin Beatrix
nog net geen miljoen gulden.
Volgend jaar krijgt ze 1.068.000
gulden. Daarnaast ontvangt ze
voor haar personeel 2,3 mil
joen en voor overige kosten 2,7
miljoen gulden. Totaal dus
ruim zes miljoen.

Prins Claus kan volgend jaar
totaal rekenen op 1,2 miljoen
gulden en kroonprins Willem
Alexander krijgt ruim 1,4 mil-

joen gulden. De verhogingen
hebben vooral te maken met
de salarisverhoging die amb
tenaren dit jaar hebben gekre
gen. De leden van het konink
lijk huis zijn namelijk zoge
naamde 'trendvolgers'; hun in
komen gaat gelijk omhoog met
dat van de ambtenaren.

BELFELD (GPD) - Afgelopen zaterdag is op 69-jari-
ge leeftijd prof. dr. G.M.J. Veldkamp overleden, zo is
vandaag bekend gemaakt. Veldkamp, oud-minister
van sociale zaken, is omschreven als een briljante per
soonlijkheid, maar werd later omstreden door een
aantal affaires. Hij kwam uit de vroegere Katholieke
Volkspartij (KVP) en kreeg vooral bekendheid door
zijn goedbetaalde vijftienjarige studie, begonnen in
1967, naar de vereenvoudiging van het sociale zeker
heidsstelsel.

In 1982 werd hij door het toenmalige kabinet van
deze taak "op de meest eervolle wijze" ontslagen na
dat hij een eindrapport had uitgebracht, gebaseerd op

een aantal tussenliggende deelrapporten die indertijd
weliswaar veel publiciteit kregen, maar waarmee poli
tiek niets werd gedaan. Uiteindelijk zijn slechts enke
le van Veldkamps ideeën en voorstellen in de herzie
ning van het sociale zekerheidsstelsel door het vorige
kabinet Lubbers 'meegenomen'.

Veldkamp had daarvoor al een lange politieke carri
ère achter zich. Hij was van 1952 tot 1961 staatssecreta
ris van economische zaken in de kabinetten Drees,
Beel en De Quay en van 1961 tot 1967 minister van so
ciale zaken en volksgezondheid in de kabinetten De
Quay, Marijnen, Cals en Zijlstra. Na zijn politieke pe
riode kwam hij ter discussie door de enorme hoeveel
heid aan commissariaten die hij had aangenomen.

DEN HAAG (ANP/GPD) - Het kabinet heeft vanmiddag
een begroting voor volgend jaar gepresenteerd die bol staat
van onzekerheden. Premier Lubbers sluit zelfs niet uit dat
begin volgend jaar "of misschien al wel eerder" bekeken
Braks beter had kunnen spreken moet worden of de cijfers moeten worden bijgesteld. De on-
van geen harde aanwijzingen in zekerheden zijn vooral het gevolg van de Golfcrisis en de
schommelingen in de olieprijs.

3 van geen aanwijzingen

Wel zijn de sociaal-demovcraten
van oordeel dat Braks zijn visserij
beleid had moeten verbeteren,

In een toelichting op de begroting

sinds hij driejaar geleden de Kamer stelde Lubbers dat de gevolgen van
plechtig beloofde de visserijfraude de Golfcrisis voor de wereldecono-
terug te dringen. De partij heeft mie en ook voor de Nederlandse,

zeer groot zijn, zowel in positieve als
in negatieve zin. Daarom is het vol
gens Lubbers nodig dat de hele be
groting rond de jaarwisseling nog
eens wordt doorgelicht aan de hand
van de dan bekende cijfers.

Als voorbeeld noemde de pre
mier dat in de begroting is uitge
gaan van een olieprijs van 25 dollar
per vat dit jaar en van 20,5 dollar in
19917 Op dit moment kost olie ech
ter 30 dollar en het is niet voorspel
baar hoe de prijs zich ontwikkelt.
Lubbers benadrukte wel dat een
hoge olieprijs niet alleen negatieve
gevolgen heeft. Door de koppeling
van de gasprijs aan de olieprijs, le
vert de leverantie van gas aan met
name West-Duitsland extra inkom
sten op. Lubbers verwacht "al gauw
enkele miljarden guldens" extra
DEN HAAG (GPD) Het kabinet voor de schatkist,
schuift de financieel-economische x
problemen naar de toekomst. Nieu- N":4 de onzekerheid over

we uitgaven worden gedaan zonder de o tPj'-,s levert problemen op
elders te bezuinigen. Met het ge- ™Pr de begrohng. Ook de ontwik-
bruik van extra aardgasbaten voor keling van de lonen in het bednjfs-
het rondmaken van de begroting Idvfn, noemde Lubbers zorgelijk
wordt geen juiste weg bewandeld. Net^ls de ministers Kok (financiën)
6 J 6 en De Vries (sociale zaken) zei de

Dit zegt de Raad van State, het permier een loonstijging van meer
hoogste adviescollege van de rege- dan drie procent in 1991 'onverant-

vooral twijfels over de voortvarend
heid van de minister zelf sinds die
tijd, maar wijt dat aan de topadvi
seurs. Die moeten nu het veld rui
men, zodat Braks kan blijven.

(pagina 3: Braks zet verdediging in)

Raad van State:
kabinet schuift
de problemen
voor zich uit

Korting van 43 miljoen op stads
vernieuwing

In 1992 meer huursubsidie voor
bejaarden

Er komt een inzamelsysteem
voor oude koelkasten

Bedrijven moeten arbeidsonge
schikten registreren

Kinderbijslag eerste kind met 14
gulden omhoog

Koopkrachttoename van gemid
deld 0,5 procent,

Werkgelegenheid neemt toe met
75.000 banen, werkloosheid daalt
met 15.000 tot 495.000

economische groei van 2,75 pro
cent, een procent minder dan dit
jaar

loonstijging van 3,25 procent
(maar dus liever 3 procent)

het beslag van belastingen en
premies op elke verdiende gul
den (collectieve lastendruk) stijgt
van 52,7 tot 52,9 procent ondanks
een daling van sociale premies
met 0,3 procent,

financieringstekort daalt van 5,25
procent naar 4,75 procent vol
gend jaar

Politiek

CDA-fractieleider Brinkman be
twijfelt of de Miljoenennota vol
doende houvast biedt voor de toe-

Koningin Beatrix, prins Clans en hun zoon prins Willem-Alexander groetten het vaandel alvorens zij vanmid
dag de Ridderzaal binnengingen. anp)

JOHANNESBURG (AP) - De
Zuidafrikaanse regering heeft be
sloten Winnie Mandela, de echtge
note van ANC-leider Nelson Man
dela, gerechtelijk te vervolgen. Zij
wordt in staat van beschuldiging
gesteld wegens ontvoering en mis
handeling in verband met een uit
december 1988 stammend incident
in haar huis in Soweto. In het huis
werden vier zwarte jongeren, die
waren ontvoerd, zwaar mishandeld
Een van hen, Stompie Seipei. werd
later dood gevonden.

Klaus von Lieres und Wilkau,
procureur-generaal van het Hoog
gerechtshof in Johannesburg,
maakte de beslissing van de rege
ring vandaag bekend. Hij zei dat
Winnie Mandela terecht moet staan
met de zeven leden van haar voor
malige lijfwacht die al eerder in
staat van beschuldiging zijn ge
steld.

De voormalige leider van Winnie
Mandela's lijfwacht, Jerry Ri
chardson, is reeds ter dood veroor
deeld wegens zijn aandeel in de
dood van Stompie Seipei.

De beslissing om Winnie Mandela
te vervolgen zal vrijwel zeker nega
tieve gevolgen hebben voor de ver
houding tussen de regering en het
ANC, juist nu beide partijen een
dialoog zijn aangegaan.

ring, in een kritisch advies over de woord' te vinden. "Niet alleen door komst. Met een instabiele en on-

Rijksbegroting voor 1991. De Raad de koppeling is een hoge loonstij- ,u

constateert dat veel van de maatre- ging niet verantwoord, ook zijn er

gelen om het financieringstekort bedrijven in ons land die dat niet

volgend jaar op 4,75 procent te krij- aankunnen".

gen en de lastendruk te beperken, Ondanks alle onzekerheden, is

niet van blijvende aard zijn. "Het echter door het kabinet een aantal

gevaar is daarom groot dat voor de
jaren na 1991 grote problemen zul
len ontstaan", aldus de Raad.

De stelling van het kabinet dat er
begin 1991 een tussenbalans wordt
opgemaakt waarbij dan eventueel
nadere maatregelen getroffen wor
den, oogst eveneens kritiek van de
Raad van State. "Het college acht
aan deze benadering grote gevaren
verbonden". Ombuigen vergt vaak
meer tijd dan voorzien. Ook nemen
"de politieke mogelijkheden tot het
treffen van ingrijpende maatrege
len af naarmate de kabinetsperiode
voortschrijdt".

"De Raad kan tot geen andere
conclusie komen dan dat met de be
groting 1991 niet alleen een zware
wissel wordt getrokken op de be
sluitvorming in de komende jaren,
maar ook niet wordt voldaan aan de
door de Raad geformuleerde norm
van een risico-mijdend

ingrijpende keuzes gemaakt in de

begroting 1991. De hoofdpunten:

Hogere aanvullende beurs (500
gulden) voor beginnende studen
ten

Bezuinigingen op fysiotherapie
(60 miljoen), op uitbreiding zie
kenhuizen (40 miljoen) en op sa
nering ziekenhuizen (20 miljoen)

Bedrijven moeten 150 miljoen
meer bijdragen in beroepsonder
wijs

Bezuinigingen op universiteiten
en academische ziekenhuizen (28
miljoen)

Meer geld voor arbeidsvoorwaar
den leraren

Defensie bezuinigt ruim 700 mil
joen gulden

Negen miljoen extra voor vrijwil
lige sanering visserijvloot

Eenmalige uitkering van 50 gul
den in december voor bejaarden
en anderen met minimum-uitke
ring

DEN HAAG (ANP) - De grootste renbonden over aparte onderhan-
ambtenarenbond, de AbvaKabo, delingen. Minister Dales (binnen-
wil voortaan met verschillende 'be- landse zaken), die namens de rege-,
drijfstakken' van de overheid apar- ring de onderhandelingen voert
te afspraken maken over loon, over de ambtenarensalarissen,
werktijden en pensioenen. De in- streeft al langer naar een meer de-
vloedrijke vakbond van de FNV wil centraal overleg. De andere ambte
de overheid opsplitsen in acht sec- narencentrales, waaronde- de CFO,
toren, zoals bijvoorbeeld onderwijs hebben twijfels over de haalbaar-
en politie, die ieder voor zich met de heid van het idee van het AbvaKa-
ambtenarenbonden moeten onder-

voorspelbare internationale situatie
en de stijgende rente, moet meer re
kening worden gehouden met in
grijpender maatregelen, aldus
Brinkman. Hij neemt daarmee af-
sland van zijn PvdA-collega Wölt-
gens, die de begroting "een verade
ming" noemt. "Financieel solide en
sociaal rechtvaardig", stelt Wölt-
gens. Volgens hem heeft het kabi
net, ondanks de onzekerheden als
gevolg van de Golfcrisis, geen af
wachtende houding aangenomen.
Het financieringstekort daalt ter
wijl de druk van belastingen en pre
mies onder de grenzen van het re
geerakkoord blijft.

WD-voorman Bolkestein meent
dat de Miljoenennota geen uitzicht
biedt op "ordelijke openbare finan
ciën". Volgens hem schuift het ka
binet alle problemen naar voren
door de cijfers straks nog een keer
tje door te lichten. "Dat is mogelijk
politiek opportuun voor de coalitie,
doch het vergroot de risico's voor
schatkist, burgers en bedrijven", al
dus Bolkestein. D66-leider Van
Mierlo noemt het financieel beleid
van het kabinet "kwetsbaar".

(pagina 3: De traditie van kritiek op
Prinsjesdag)

(pagina 9 t/m 16: Troonrede en Miljoe
nennota)

□23-319 303

(-([MïiM-inU'l'l-l l'i'l-l-ltii-H.hl lil-lul

TOKYO (ANP) - Het 96ste IOC
congres heeft vanmiddag in
Tokyo het Amerikaanse At
lanta aangewezen als plaats
van handeling voor de Olympi
sche Spelen van 1996.

Atlanta werd verkozen bo
ven Athene (waar de Spelen in
1896 werden gehouden), Man
chester, Melbourne en Toron-

DEN HAAG (GPD) - Nederland zal
zijn militaire aanwezigheid in het
Golfgebied vergroten. Daarbij
denkt Den Haag aan een militaire
bijdrage aan het luchtembargo te
gen Irak. Een besluit wordt van
avond genomen tijdens een spoed
beraad van de ministers van defen
sie en buitenlandse zaken van de
Westeuropese Unie (WEU) in Parijs.

Gisteravond, na afloop van EG-
beraad in Brussel, overlegden de
ministers Van den Broek (buiten
landse zaken), Ter Beek (defensie)
en premier Lubbers over de moge
lijkheden voor een grotere Neder
landse bijdrage. Dat ging van de in
zet van met Stinger-raketten (tegen

VNG: 'Korten op
stadsvernieuwing
'onbegrijpelijk'

vliegtuigen) uitgeruste mariniers diplomatieke medewerkers niet

tot het sturen van schepen of vlieg- meer vrij door Nederland mogen

tuigen voor het vervoer van militai- reizen. Zij mogen zonder toestem-

ren en materieel in het Golfgebied. ming niet verder dan vijftien kilo-

De EG-ministers van buitenlandse meter van Den Haag komen, met

zaken besloten gisteren voorts tot. uitzondering van Schiphol. Aan de

Uitwijzing van alle Iraakse jnili- Iraakse ambassade in Den Haag is

taire attachës en hun personeel geen militair attaché verbonden

bij de ambassades in de EG-lan-
den.

Beperking van de bewegingsvrij
heid van de andere Iraakse diplo
maten.

Verscherping van het handels-

Het is nog niet eerder voorgeko
men in de Nederlandse diplomatie
ke geschiedenis dat bij wijze van
strafmaatregel buitenlands ambas
sadepersoneel in zijn bewegings
vrijheid werd beperkt. Daarmee is

embargo. Landen die het embar- bet Iraakse personeel aan hetzelfde
regiem onderworpen als het Neder
lanse ambassadepersoneel in Bag
hdad al jaren kent.

Vluchtelingen

Negen Nederlanders zijn gister
avond per auto vanuit Kuwayt-Stad
Baghdad aangekomen. Ze zijn de

go ontduiken moeten worden i
straft en ook wordt een lucht-em-
bargo overwogen.

Als reactie op de schending van de
westerse ambassades in Kuwayt,
eind vorige week, overwoog de EG
ook gewone diplomaten uit te wij
zen. Daarvan werd echter afgezien

omdat vooral de landen met kleine eersten van de 37 Nederlanders in
missies in Baghdad, zoals Neder- het bezette Kuwayt die gevolg ge

land, daardoor in problemen zou- Ven aan de oproep van minister Van
den Broek naar Baghdad te reizen
omdat het daar veiliger is. Volgens

den kunnen komen.

Ambassadeur

handelen over de cao.

De AbvaKabo doorbreekt met dit
verrassende besluit, dat gisteren
werd genomen, het taboe dat tot
voor kort heerste bij de ambtena-

Veel wind

Het plan van de AbvaKabo geldt
overigens voor de cao-onderhande
lingen van 1992. Volgend jaar wordt
er nog onderhandeld op de huidige
manier, waarbij de 'harde arbeids
voorwaarden' (inkomen, pensioen,
uitkeringen en arbeidsduur) voor
de gehele overheid worden afge-
sprokert. Andere afspraken kunnen
wel al worden doorgeschoven naar
aparte sectoren.

Als het aan de AbvaKabo ligt wor
den ook de loonafspraken na 1991
per 'bedrijfstak' gemaakt, om uit te
monden in aparte cao's. Volgens de
bond houden centrale afspraken te

Zwaar bewolkt en enige tijd regen. La
ter op de dag ook enkele opklaringen.

Minimumtemperatuur ongeveer 14
graden, middagtcmpcratuur om
streeks 17 graden. Tot krachtig en aan

de kust en op het IJssclmccr tot storm-

aehtig toenemende wind uit zuidwest Weinig rekening met bijzondere

tot west.

De vooruitzichten voor donderdag
tot en met zondag: Koel weer met vrij
veel bewolking en perioden met regen.
Donderdag nog veel wind.

32 PAGINA'S

omstandigheden in de verschillen
de sectoren. De beoogde sectoren
zijn de ministeries, lager en voortge
zet onderwijs, hoger onderwijs, ge
meenten, provincies, militairen, po
litie en waterschappen.

(pagina 5: 'Overheid mag zich niet
v bemoeien met lonen')

19,20,21 en 22 september (zie pag32

De Iraakse ambassadeur in Den
(VNG) vindt het "onbegrijpelijk" Haag, die gisteren op het ministerie

dat staatssecretaris Heerma (volks
huisvesting) volgend jaar 43 mil
joen gulden wil bezuinigen op
stadsvernieuwing (waarvan overi
gens 13 miljoen voor rekening van
het departement van WVC komt). -

De VNG schrijft dit in een reactie
op de Miljoenennota.

Algemeen wordt de noodzaak ge
voeld om de verloedering van de I
steden krachtiger te bestrijden, zo
stelt de vereniging. Zij begrijpt
daarom niet dat een kabinet dat "so- I
ciale vernieuwing hoog in het vaan-
del voert", de relatie daarvan met
stadsvernieuwing niet onderkent.

Ook het plan van minister Ritzen
en zijn staatssecretaris Wallage de
gemeenten te laten opdraaien voor
de kosten van het grondgebruik
voor scholen (volgend jaar gedeelte- I
lijk en daarna helemaal), kan vol
gens de VNG niet door de beugel.
"Een fraaier voorbeeld van afwen- I
teling kan men zich nauwelijks
voorstellen: schrijft zij.

"Wrang" noemt de VNG het dat
het rijk de afslankingsoperatie van
zijn ambtenarenapparaat stopzet,
terwijl de gemeenten hun perso
neelsbestand nog steeds moeten in
krimpen.

van buitenlandse zaken werd ont
boden, kreeg te horen dat hij en de
vijf andere diplomaten en tien niet-

Van den Broek is de regering bereid
om de Nederlanders die alles in Ku
wayt hebben moeten achterlaten, fi
nancieel te helpen als dat nodig is
(Meer nieuws over de Golfcrisis
op pagina 7)

óók om op de
hoogte te
blijven na
terugkeer van
een zakenreis

Zes dagen per week
kompleet nieuws, tips en
trends. Dat wil ik niet missen!

Ik neem een proefabonnement voor
7 weken en betaal slechts I 27,50

Ik neem een kwartaalabonnement l 74.15*

Ik neem een jaarabonnement f 285,50

Voor het abonnement ingaat ontvang ik de krant twee weken gratis'
(aankruisen wat van toepassing is)

Naam

Adres

Postcode

Woonplaats.

Tel.

Deze bon in een envelop, zonder postzegel, sturen naar
Leidsch Dagblad. Antwoordnummer 10050,

2300 VB Leiden. U kunt ook bellen: 071-161400