LEIDSCH
BANENBLAD
Nachtje winkelen op zwarte markt
in de Personeel Plus Bijlage
die op zaterdag 22 september in
deze krant wordt opgenomen.
BON.I
De 'tolkoetsjka' in Moskou floreert dank zij de lege winkels
I Pa^ime7uiltiSmpZur7L^'^
ervaren here^^6^'
ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1990
PAGINA 33
De lichtbundel van de zaklantaarn
beschijnt de bewasemde voorruit
van een auto. Vaag zijn de con
touren zichtbaar van twee inzit
tenden. Op de motorkap een
merkwaardig stilleven: zes bou
gies, een schokbreker, een paar
ruitewissers, een fles bier, twee
gedroogde visjes en een rol West-
duitse biscuitjes. De ringweg rond
Moskou, vrijdagnacht rond drie
uur. Aan weerszijden van de weg
en in de middenberm over een
lengte van twee, drie kilometer
kriskras geparkeerde auto's.
Daarlangs een onafzienbare stoet
voetgangers, de meesten gewa
pend met zaklantaarn. Voor het
verkeer is in beide richtingen een
krappe twee meter beschikbaar.
Het aardedonker geeft een bij
zondere betekenis aan het begrip
zwarte markt, en dat is precies de
plaats waar we ons bevindende
grootste 'tolkoetsjka' (rommel
markt) van Moskou. Iedere vrij
dagnacht te bezoeken, met op het
hoogtepunt zo'n vierduizend deel
nemers.
door Hans Geleijnse
Natuurlijk is de politie op de hoogte van
iet massale oneigenlijke gebruik van
;en verkeersweg. Sterker nog: de politie
s ook massaal aanwezig. Als ik in gezel
schap van een Russische vriend en een
collega arriveer, ontwaren we al snel uni-
brmen en geparkeerde politiewagens bij
iet begin van de 'auto-beurs'. Sommige
igenten zijn zelfs gewapend met ma
chinepistolen. "Het zijn er veel meer dan
ïormaal. Kijk, daar staan overvalwa
gens. Er gaat vannacht vast wat gebeu-
en". zegt de Russische vriend, een gere
geld bezoeker van deze markt.
Niemand schijnt er zich echter iets van
lan te trekken. En waarom ook? De tol-
coetsjka functioneert al jaren, "ik geloof
al tien tot vijftien jaar", aldus onze
vriend. De autoriteiten doen letterlijk
een oogje dicht. Nood breekt kennelijk
wet: auto-onderdelen zijn niet of nauwe
lijks te krijgen dus moet er geritseld wor
den.
Maar er lijkt nu een einde aan deze tra
ditie te komen. Vorige week verschenen
er plotseling grote artikelen in enkele
dagbladen. En ook de televisie besteed
de er aandacht aan. De teneur van de be
richtgeving: de mafia beheerst de tol
koetsjka, corruptie, bedrog, het loopt uit
de hand.
Verslaggever Djatlov van de
Komsomolskaja Pravda bezoekt de
markt in gezelschap van functionarissen
van het ministerie van birfhenlandse za
ken. Het gezelschap constateert dat drie
kwart van de aangeboden waar tweede
hands is, maar de rest gloednieuw. "In
eens zag ik onze gezamenlijke speur
tocht in een winkel in auto-onderdelen
aan de Loeblinskaja-straat in een heel
ander licht. De beheerder, Nikolaj
Korotajev, probeerde ons om de tuin te
leiden, maar uiteindelijk vonden we tot
in de damestoiletten en ventilatiekana
len de onderdelen die niet in de verkoop
waren: chassis-delen, benzinepompen,
verdelers, wielen, banden, alles was er",
aldus Djatlov.
Nou is dit in schaarsteland Sovjet-
Unie geen onbekend verhaal. Een beetje
Moskoviet kent de weg: naar de winkel
voor zeg een stofzuiger, nul op het rekest.
Dan even ritselen met de verkoper en
voor drie keer de normale prijs is de stof
zuiger wel verkrijgbaar.
Bewijsbaar zijn de verhalen niet, maar
aannemelijk wel: de illegale verkoopke
ten begint in de producerende fabriek en
eindigt op de zwarte markt, of dat nu on
der de winkeltoonbank is of op de ring
weg van Moskou.
Mafia? We merken er tijdens onze
nachtelijke speurtocht niet veel van. On
ze vriend: "De handelaars gaan niet op
hun klanten schieten. En niemand wil de
politie provoceren". Het gaat er dus alle
maal redelijk gemoedelijk aan toe, de en
kele ruzie die we zien is er een tussen
vrienden, die een dronken kameraad tot
de orde manen.
Politie-razzia op de zwarte markt.
Maar een georganiseerde indruk
maakt het wel. De markt begint om een
uur en is om half zes afgelopen. De koop
lieden parkeren hun auto's aan weerszij
den van de weg, de clientele in de mid
denberm. Het schijnsel van zaklantaarns
en het geritsel van bankbiljetten (voor
zichtigheid is de moeder van de porse
leinkast: eigen geld tellen in het duister,
de transactie wordt bezegeld onder lan
taarnlicht) geven het geheel een wat si
nister, crimineel karakter.
Maar dat wordt meteen teniet gedaan
door de grootvader die met zijn twaalfja
rige kleinzoon loopt te 'winkelen'. De
aanwezigheid van 'rockers', motordui-
vels die vergeleken met hun westerse
collega's moeders liefsten zijn, doet daar
niets aan af.
De prijzen zijn bij een gemiddeld
maandloon van 200 roebel niet mis. Een
ruitewisser, winkelprijs 1 roebel, gaat
hier voor tien weg. Maar het aanbod is
gering en de vraag groot. En mijn colle
ga, de ongelukkige bezitter van een
Lada, neemt de gelegenheid te baat: hij
koopt voor twintig roebel (toeristen-
koers 0,33) vervanging voor zijn gestolen
wissers en voor 35 roebel een gloednieu
we auto-stofzuiger, die thuis een lucht
pomp blijkt te zijn. Vertaalfoutje.
Sergej is een van de kleine handelaren
op de markt. Zo'n zes keer per jaar kom
ik hier, vertelt hij. In de achterbak van
zijn auto bevinden zich cilinderkoppen
(gebruikte) en een carburateur plus drie
jerry-cans. Naar dat laatste artikel is de
meeste vraag, maar Sergej is onver
murwbaar: die zijn voor eigen gebruik.
Zoals hij zijn er velen. De winkels afstro
pen op zoek naar onderdelen, ook al zijn
die van een ander merk dan de eigen
auto. Vervolgens naar de 'beurs' om met
een flinke winst te verkopen. Of gewoon
te ruilen.
De carburateur is van een Zaparozjets,
Sergej heeft er een nodig voor zijn Mos-
kvich. "Ik kocht dat ding nieuw, maar ik
heb twee vakanties moeten opofferen
om hem rijklaar te krijgen. Russische
kwaliteit meneer".
Sergej bevestigt onze waarneming dat
de greep van de mafia op dit gebeuren
maar een losse is. "Ik heb nog nooit last
gehad", zegt hij. "De meesten hier zijn
mensen zoals ik, die wat bij willen ver
dienen of zelf aan onderdelen komen.
Natuurlijk, er zijn ook anderen, die ver
kopen alles, van gloednieuwe onderde
len tot westerse sigaretten, wodka, cog
nac. bier, wat je maar wilt".
Die 'dealers' zijn overigens gemakke
lijk te ontdekken. Het zijn de forsge-
bouwde boys. die zoveel mogelijk in de
auto verscholen blijven en hun koop
waar aanprijzen via een briefje op de
voorruit. Kooplustigen kunnen desge
vraagd een blik op het in de kofferruimte
verborgen aanbod werpen.
Als we het aanbod aan nieuwe onder
delen inventariseren blijkt dat er met
enige goede wil een complete auto in el
kaar is te zetten. Maar dan wel voor een
tien keer zo hoge prijs als de catalogus-
waarde.
Politie
Volgens de eerder geciteerde Sóvjet-ver-
slaggever is het aan de ringweg een So
dom en Gomorra. Een deel van de over
wegend mannelijke clientele zou hier
vrijdagsnachts een krikje betalen waar
mee geen band valt te verwisselen. De
dames van plezier laten zich echter niet
herkennen in de tien vertegenwoordig
sters van het zwakke geslacht die we te
genkomen.
Of misschien die twee jonge exempla
ren daar bij een gloednieuwe westerse
auto? Heel verdacht, zegt onze Russi
sche vriend, mini-rokken ep maar één
begeleider. Wij, wat meer gewend aan
kortgerokte wezens, houden het maar op
een luchtje scheppen na een feestje. Be
kijks hebben de dames wel en ze zijn met
vriend snel verdwenen.
Dan maar eens bij de militia informe
ren naar mogelijke mafia- en andere acti
viteiten. Beleefd kloppen op het portier
van een jeep tovert een politieagent te
voorschijn die zich eerst de slaap uit de
ogen wrijft. Als hij doorheeft met corres
pondenten op oorlogspad van doen te
hebben, waarschuwt hij per mobilofoon
onmiddellijk zijn superieuren.
Die arriveren, met zwaailicht, binnen
enkele seconden. Het blijken gemoede
lijke types. Waarom wij hier zijn? Om de
orde te handhaven. Maar dit is toch tegen
de wet? Och, als er niks te koop is krijg je
dit soort dingen vanzelf.
Mafia? De heren moeten er wat om la
chen. Een ontvouwt de theorie dat het
voor de veiligheid van het geheel zelfs
beter is dat het 's nachts plaatsvindt. Dbt
voorkomt ruzie, zegt hij raadselachtig.
Maar een echt goed argument kan hij er
niet voor geven.
Er zijn heel wat gloednieuwe onderde
len te koop. dat ruikt naar diefstal, probé
ren we. "Ja, dat kan best, maar het valt
moeilijk te controleren". Hebt u dan
geen mensen in burger, die wat onder
zoek doen? Ontkennen is moeilijk, met
het in de auto meegekomen prototype,
dat op enige afstand ingespannen meè-
luistert. "Ja. die hebben we. Maar optre
den is moeilijk. Het zou beter zijn als
deze handel gelegaliseerd werd. d^i
konden we de goeden van de kwadén
scheiden".
Gelach is de enige reactie op onze me
dedeling dat we uit goede bron hebban
vernomen dat op deze tolkoetsjka zelfrs
uit legerarsenalen gestolen Kalasjnikovs
(geweren) worden verkocht. "Nee. hé
ren, dat komt echt niet voor".
Raid
Zelf kopen 'op deze markt doen ze niet.
Maar een nieuwsgierige blik op de koop
waar van mijn collega levert meteen hét
deskundige commentaar op dat er teveel
is betaald. "En voor het overige, hereh,
blijft u nog even, want we houden straks
een 'rejd'. De raid is een succes. Om half
vijf rijden politiewagens met zwaailicht,
gevolgd door agenten met knuppels en
uiterst gemeen blaffende honden naar
het einde van de markt. De handel gaat
ondertussen gewoon door.
Daar komt pas een einde aan als ook cjfe
politie-eenheden aan het andere einde
van de markt in actie komen en klanten
en handelaren tussen twee vuren zitten.
Er is meteen een grimmige sfeer, nog
verergerd door politietypes die zich niet
kunnen beheersen en een rocker die
worstelt met een niet startende motor
fiets met de knuppel bewerken.
Binnen een half uur is de markt verle
den tijd. Een nachtelijke file beweegt
zich richting binnenstad. "Och, dit komt
geregeld voor", zegt onze deskundige
vriend. "Volgende week is iedereen er
weer, en als er politie is wordt een andere
plaats gezocht". Exotisch? Ja. Maar
vooral triest: een bougie kopen om vier
uur 's nachts.
VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES VAKATURES 1
Veel mensen zouden eigenlijk bést eens van functie willen veranderen, maar willen
dit liever niet aan de grote klok hangen. Anderen, zoals schoolverlaters,
herintredende vrouwen, etc. zoeken een baan die goed past bij
hun capaciteiten, maar voelen er niet zo veel voor om in de
kaartenbakken van het Gewestelijk Arbeidsbureau te gaan snuffelen.
Het Leidsch Dagblad wil abonnee's in de gelegenheid stellen zich te
presenteren bij de bedrijven in onze regio. Daarvoor reserveren wij een speciale
pagina
voorbeelden: I
Als u geïnteresseerd bent in een (andere) baan, dan kunt u
dat, via een vermelding op deze pagina, op een strikt
vertrouwelijke manier melden aan de duizenden
werkgevers die onze krant lezen. Zo'n vermelding is voor
abonnees geheel gratis. Als u nog geen abonnee bent,
dan is dit dus een éxtra reden om het NU te worden.
Alles wat u hoeft te doen is onderstaande bon invullen en
opsturen aan het Leidsch Dagblad, Postbus 54,
2300 AB Leiden. Linksboven op de envelop vermelden
'Banenkrant'.
U kunt in de vermelding uw telefoonnummer laten
opnemen. In dat geval kunnen geïntresseerde werkgevers
rechtstreeks kontakt met u opnemen. U kunt echter ook
uw vermelding, geheel anoniem, onder nummer laten
opnemen. In dat geval zenden wij de schriftelijke reakties
van geïnteresseerde werkgevers kosteloos aan u toe.
Ervaren medewerk(st)ers die een jarenlange ervaring
hebben met advertenties 'onder nummer' staan garant
voor een strikt vertrouwelijke behandeling van de door u
verstrekte gegevens.
Gegevens die u aan ons verstrekt zullen voor geen enkel
ander doel worden gebruikt.
"aar«e ^anaö.fa2 ev°" taw,®*"1°Mer™nl?""n h<" b«-
LEIDSCH BANENBLAD
abonnee ja
nog niet. Ik verzoek u mij te noteren als abonnee.
kwartaalabonnement a 74,15
jaarabonnement a 285,50
Naam:
Gaarne mijn telefoonnummer in de vermeljjing opnemen, zodat
Adres geïnteresseerde werkgevers mij rechtstreeks kunnen benaderen.
Gaarne vermelding onder nummer plaatsen. Reacties van
Postcode/plaats: geïnteresseerde werkgevers worden kosteloos aan mij toegezonden.
Telefoon: TEKST (maximaal 50 woorden):
