'Kans op vrede in Cambodja groter' PLO verder verdeeld door vertrek Habash naar Irak Mandela: 'Dit jaar begint al overleg over nieuw bestel' Tentstad bij Kremlin uit protest tegen misstanden leg< Nieuwzeelandse premier Geoffrey Palmer treedt af Saddam Hussein bood Mul)arak steekpenningen DINSDAG 4 SEPTEMBER 1990 BUITENLAND PAGINA 7 Moskou en Peking staken wapenliulp aan verzet PEKING (Rtr) - China en de Sovjetunie hebben beloofd hun wapenhulp aan de strijden de partijen in Cambodja te staken en zien graag de in ballingschap levende prins Norodom Sihanouk als de nieuwe regeringsleider in Phnom Penh. Dat heeft het officiële Chinese Volksdagblad gisteren bericht. Het blad citeerde een regeringsver klaring nadat Sovjet-minister van buitenlandse zaken, Eduard Sje- vardnadze, een ontmoeting had met zijn Chinese ambtgenoot Qian Qi- chen. De bewindslieden ontmoet ten elkaar het afgelopen weekeinde in de Noordchinese stad Harbin. "Beide partijen zijn van mening dat alle Cambodjaanse partijen bin nen het bestek van een alomvatten de politieke oplossing van de kwes tie, een staakt-het-vuren tot stand moeten brengen en dat China en de Sovjetunie moeten stoppen met de Langatabbetje veroverd door ;er Suriname leveranties van militaire hulp aan alle Cambodjaanse partijen. Beide landen roepen andere betrokken naties op een gelijk standpunt in te nemen", aldus de verklaring van de Chinese regering. Het Volksdagblad schreef verder dat beide ministers prins Sihanouk zouden verwelkomen als hoofd van een nieuwe Cambodjaanse rege ring. In de verklaring wordt niet ge zegd wanneer de beide belangrijk ste wapenleveranciers van de el kaar bestrijdende partijen in Cam bodja hun steun beëindigen. In het communiqué werd alleen gezegd dat het stopzetten van de wapen stroom een onderdeel moet zijn van een algehele oplossing. Peking is de grootste wapenleverancier van de communistische Rode Khmer, de grootste van de drie Cambodjaanse verzetsbewegingen die tegen de door Vietnam en de Sovjetunie ge steunde regering van president Heng Samrin in Phnom Penh vech ten. China had in het verleden al eerder gezegd de wapenhulp aan de Rode Khmer te staken. Diplomaten zeiden dat de princi- e-overeenkomst tussen Moskou commando verdreven van zijn basis en Peking een teken is dat de twee op het eiland Langatabbetje. Vol- belangrijkste wapenleveranciers gens een legerwoordvoerder is het van de oorlog in Cambodja dichter De vijf permanente leden van de Veiligheidsraad van de Verenigde voor een conflict met het vreemde- worden gesteld. Het plan voorziet Brunswijk lange tijd de weg tussen vertegenwoordigd en die als over- Moengo en Langatabbetje onder gangsregering moet dienen. te zijn als prins Norodom Sihanouk wegblijft. Sihanouk, die momenteel in Peking verblijft, liet weten dat hij zijn zoon prins Ranarithh naar Jak arta stuurt om de besprekingen bij te wonen. MOSKOU (Rtr) - Leden van de verborgen laagste klasse in de Sovjetunie.'werklozen en mensen wiens bestaan nu langzaam wordt erkend, hebben buiten het Krem lin een tentstad opgericht om te protesteren tegen de afbrokke lende economie van hun land. Rond vijftig betogers, van wie de meesten zes weken geleden een plastic tent opzetten in de schaduw van het Rode Plein, kla gen over hun ontoereikende pen sioenen en lage lonen. Anderen zeggen dat hun bezittingen en huizen illegaal in beslag zijn ge nomen door de autoriteiten van de republiek waar zij vandaan ko men. „Ik heb twaalf jaar gevangen gezeten en toen ik eruit kwam zei den zij dat ik niet lang genoeg had gewerkt om een pensioen te krij gen", vertelt Aleksandr Kravts- jenko (71) uit Kiev voor zijn tent. En hij voegt daaraan toe: "Ik ga niet weg voor ik gekregen heb wat ik wil hebben". Op de oprijlaan van het opzich tige Rossia-hotel bij het Kremlin, het centrum van de macht in de Sovjetunie, trekken de tenten een constante stroom belangstellen den en toeristen. Het is een vorm van protest die absoluut onbe kend is in de Sovjetunie. En zij was gelijk aanleiding voor de vraag wie het eigenlijk voor het zeggen heeft in Moskou: de ge meenteraad van de stad of de KGB en het ministerie van bin nenlandse zaken, waaronder ook de politie valt. Tot nu toe heeft de gemeente raad, die wordt geleid door radi cale politici, de beslissingen ge nomen. "Toen ik de mensen toe stemming gaf op de oprijlaan te verblijven, besloot ik gezond ver stand te gebruiken en voorbij te gaan aan de wet van het land", zegt Viktor Koezen, de voorzitter van de mensenrechtencommissie van de gemeenteraad. "Zij heb ben het recht om te protesteren", legt hij uit, "maar eerlijk gezegd weet ik niet zeker of de gemeente raad hierover wel jurisdictie heeft". Ondanks dat gaf de raad in juli vijftig betogers toestemming om op het hotelterrein te kamperen. Moskouse functionarissen zeg gen dat de veiligheidspolitie van de KGB veertien vrouwen heeft geslagen om hen van het terrein af te jagen, maar woordvoerders van de KGB en het ministerie van binnenlandse zaken spreken die verhalen tegen. De 'woonvergunningen' voor Tent Stad, zoals deze nu in Mos kou wordt genoemd, lopen mor gen af. Een zegsman van de KGB wilde niet zeggen of de KGB op die dag de tentbewoners zal arres teren, maar wees er op dat de be togers illegaal kamperen. De betogers, die in de eerste week van juli vanuit verschillen de republieken naar Moskou kwamen, hebben gezworen dat zij in hun tenten blijven zitten tot aan hun eisen is voldaan. Zij ko zen voor het Rossia-hotel omdat daar de afgevaardigden van het 28ste partijcongres van de com- munitische partij in juli logeer den. Zij hoopten dat zij aandacht zouden krijgen als de afgevaar digden steeds langs de tenten naar hun hotel moesten lopen. De aanwezigheid van het ten tenkamp is een openlijke beledi ging voor het Kremlin. Het Ros- sia-hotel is met 3100 kamers, twee theaters, cafés en restaurants een van de grootste hotels van Mos kou. Daarnaast is de Tent Stad een toeristische attractie zo vlak bij het Kremlin. Sinds juli wor den de klachten van de tentbewo ners overschaduwd door de bouw van de Tent Stad, langzamerhand uitgegroeid tot een symbool voor de toenemende animositiet van het publiek tegen de staat. controle Met Langatabbetje Brunswijk een belangrijke strategi- De regering in Phnom Penh en de verloor Cambodjaanse verzetscoalitie van prins Norodom Sihanouk zijn het Langatabbetje gebruikt als aan- voerplaats van levensmiddelen. Het Jungle-commando was eerder ver dreven uit Moengo en uit Midden- Suriname. Alleen het boven-Maro- wijnegebied met als basis Stoel manseiland staat nog onder contro le van Brunswijk en Castro. De opmars van het leger is in mei begonnen en heeft de stilzwijgende instemming van de Surinaamse re gering. Na de gevechten tussen het Jungle-commando en de Bouterse- gezinde 'Angula-groep' rond de Afobaka-stuwdam in Middèn-Suri- name, riep president Shankar Brunswijk op "de produktiegebie- den te verlaten". teren echter weten niet van de partij WELLINGTON (Rtr) - Premier Geoffrey Palmer van Nieuw-Zee- land heeft vandaag meegedeeld dat h(j is afgetreden als premier en lei der van de socialistische Labour Party. Hij kondigde aan dat hij wordt opgevolgd door de huidige minister van buitenlandse betrek kingen en handel, Mike Moore. De premier maakte zijn beslis sing bekend op een persconferentie na een vergadering van de parle mentsleden van de Labour Party. Hij vertelde dat hij bij de komende verkiezingen op 27 oktober uit de politiek stapt. Tot de verkiezingen blijft hij buiten het kabinet minister van milieu. Moore (41) wordt de derde socia listische premier van Nieuw-zee- land binnen een jaar. Waarnemers voorspellen dat hij een moeilijke verkiezingstijd tegemoet gaat. De positie van Palmer binnen de La bour Party was aanzienlijk ver slechterd sinds het parlement een milieuwet weigerde goed te keuren die hij had ingediend. "Ik heb het besluit genomen om dat ik denk dat dat van belang is voor de kansen van de Labour Party bij de algemene verkiezingen", ver klaarde Palmer. De socialisten lig gen minder dan acht weken voor de verkiezingen volgens de laatste opi niepeilingen 35 procent achter op de centrum-rechtse National Party. Critici zeggen dat Palmers lusteloze leiderschap de voornaamste reden is voor de geringe populariteit van de Labour Party. Palmer zou nu zijn afgetreden om een interne machts strijd te voorkomen, die de kansen van de socialisten bij de verkiezin gen nog verder zou doen kelderen. Volgens waarnemers hebben ech ter de nu al meer dan twee jaar du rende interne conflicten in de partij elke kans op een herhaling van de verpletterende verkiezingszege van 1987, die premier David Lange aan de macht bracht, de grond inge boord. De vertrekkende premier riep op tot eenheid binnen de partij en zei ervan uit te gaan dat het ge voel van eenheid hersteld wordt hersteld door zijn aftreden. Palmer trad in augustus vorig jaar aan als premier toen Lange na maandenlange aanvallen van de rechtervleugel van de partij aftrad. Het Nieuwzeelandse persbureau NZPA meldde dat de leden van het kabinet Palmer een ultimatum had den gesteld en hem tot dinsdagmid dag (lokale tijd) de tijd hadden gege ven om zijn aftreden bekend te ma ken. Moore, de nieuwe premier, zou op de steun van 13 van de 20 leden van het kabinet kunnen rekenen, al dus het NZPA. JOHANNESBURG - ANC-lei- der Nelson Mandela verwacht dat de 'échte' onderhandelingen met de Zuidafrikaanse regering over een nieuw politiek bestel nog dit jaar sprekken tussen het ANC en de re gering om hun geschilpunten op te lossen, kan binnenkort worden af- nen, ongeacht hun huidskleur. Mandela verwacht niet dat veel zwarten lid worden van de NP. Het gesloten. In de tweede fase moeten karakter van de NP zou door het be- andere partijen bij het overleg wor den betrokken. Dit kan op proble men stuiten, omdat een aantal par tijen, zoals de extreem-rechtse Kon- beginnen. Mandela hield gistermid- servatieve Partij, en de radicale ri- Aanval Unita j een persconferentie na zijn te rugkeer van zijn buitenlandse reis waarop hij onder anderen de Libi sche leider Gaddafi heeft bezocht. Met deze prognose is de ANC-lei- vaal van het ANC, het Pan Africa- nist Congress (PAC), vooralsnog weigeren naar de onderhandelings tafel te komen. Verwacht wordt dat deze fase niet vóór het einde van het Opstandelingen van de Angolese verzetsbeweging Unita hebben een ^er optimistischer dan de Zuidafri- jaar kan worden afgesloten. Pas dan aanval uitgevoerd op een stad in de r>o Koior,m-;;i,cto a-*** provincie Uige in het noorden. Daarbij kwamen 35 personen om het leven en werden meer dan 150 mensen gewond. KGB-dissident De voormalige KGB-generaal en criticus van de staatsveiligheids dienst, Oleg Kaloegin, heeft bij ver kiezingen voor het Congres van Volksafgevaardigden van de Sov jetunie in de Zuidrussische stad Krasnodar een parlementszetel ver worven. Cubanen Vijf Cubanen houden zich nog altijd op in de Spaanse ambassade in de Cubaanse hoofdstad Havana. Zes Cubanen hebben de missie tijdens het weekeinde verlaten, zo heeft het Spaanse persbureau EFE gisteren gemeld. Armenië Gasleveranties van Azerbajdzjan aan Armenië zijn gestaakt ten ge volge van een etnisch conflict, zo heeft het Sovjetblad Izvestija giste ren gemeld. Door het opschorten van de leveranties is in Armenie een acuut tekort aan gas ontstaan. Ben Bella Ahmed Ben Bella, de eerste presi dent van Algerije, keert op 29 sep tember terug naar huis na negen jaar ballingschap. Ben Bella werd in 1965 bij een staatsgreep van de in middels overleden kolonel Houari Boumediene ten val gebracht en on der huisarrest geplaatst. In 1980 ging hij in ballingschap in Frankrijk en Zwitserland. Indianen Ongeveer dertig militante Mo hawks hebben zich op indianen grond in het Canadese plaatsje Oka teruggetrokken in een ontwen ningskliniek en gezegd dat ze een gewelddadige confrontatie met het leger niet schuwen. Zondag ruim den 350 militairen de laatste barri cades bij het Kanesatake-reservaat in Oka op en namen het grootste deel van het terrein in handen. kaanse regering. De belangrijkste kan de derde fase, die van de 'échte' onderhandelaar van de regering-De onderhandelingen over de nieuwe Klerk, minister Viljoen (staatkundi- Grondwet, beginnen, ge hervormingen), zei onlangs dat hij deze onderhandelingen niet voor begin volgend jaar verwachtte. Het onderhandelingsproces De ANC-leider ging ook in op het historische besluit van president Frederik de Klerk om de Nationale Zuid-Afrika kan in drie fasen wor- Partij (NP) na 76 jaar apartheid den verdeeld. De eerste fase, de ge- open- te stellen voor alle Zuidafrika- sluit niet wezenlijk veranderen en "geen zwarte zal zelfmoord plegen door lid te worden", aldus Mandela. De aankondiging van De Klerk dat de politie een intern onderzoek zal instellen naar haar omstreden optreden tijdens de recente onlus ten, maakte evenmin veel indruk op de ANC-leider. Hij had geen ver trouwen in een dergelijk onderzoek en herhaalde zijn pleidooi voor een onafhankelijk onderzoek. Eind vo rige week werd de politie door een onafhankelijke onderzoekcommis sie, onder leiding van rechter Gold- stone, scherp veroordeeld wegens haar optreden tijdens rellen in het woonoord Sebokeng in maart van dit jaar. Daarbij vielen elf doden. KAAPSTAD - De Zuidafrikaan se regering heeft gisteren elf leden van het Afrikaans Nationaal Con gres (ANC) vrijgelaten die gevan gen zaten op Robben-eiland. De ko mende dagen zullen nog tientallen anderen vrijkomen. Het ANC heeft de vrijlating van de politieke ge vangenen als voorwaarde gesteld voor besprekingen met Pretoria. Vóór half september krijgen 125 politieke gevangenen hun vrijheid terug, zo verklaarde Trevour Manu el van het ANC. De komende vijf maanden zullen circa 3500 mensen, die vallen onder de door de regering en het ANC onderschreven definitie van politieke gevangene, worden vrijgelaten op basis van een over eenkomst die Pretoria vorige maand ondertekende. Michael Matsakata, die in 1986 zeven jaar kreeg wegens verraad, vertelde dat hij en de anderen pas vrijdag te horen hadden gekregen dat zij vrij zouden komen. "Waarom wij werden vrijgelaten, vertelden zij niet", aldus Matakata. Hij drong er bij het ANC op aan druk te blijven uitoefenen voor de vrijlating van de circa 230 politieke gevangenen die nog op Robben-ei land gevangen zitten. «oio afpi GOLFCRISIS GOLFCRISIS GOLFCRISIS GOLFCRI PROVIDENCE (AP) - De Iraak- se leider Saddam Hussein heeft de Egyptische president Hosni Mubarak 25 miljoen dollar aan steekpenningen aangeboden om Egypte neutraal te laten blijven in de Golfcrisis, zo heeft een voor malige adviseur van ex-president Richard Nixon beweerd. "Saddam Hussein heeft 25 mil joen dollar laten storten op een Egyptische bankrekening waar van Mubarak gebruik mocht ma ken", zei rabbijn Baruch Korff in een interview dat werd gepubli ceerd in de Providence Sunday Journal. Korff zei dat Saddam ook had aangeboden de buit uit het door Irak bezette Kuwayt met Mubarak te delen. Een soortgelijk bericht kwam vorige week boven water toen een redacteur van het Egyptische staatsweekblad Al Mussawar, Makram Mohammed Ahmed, zei dat Saddam twee dagen voor de invasie in Kuwayt Mubarak een cheque van 50 miljoen dollar had gestuurd. Saddam had gezegd dat het geld Egypte door economisch zware tijden moest helpen, maar volgens Ahmed was het bedoeld om Mubaraks stilzwijgen over de invasie te kopen en diende het te vens als aandeel in de buit uit Ku wayt. Mubarak stortte het geld op een speciale bankrekening om de tekorten te compenseren in de Iraakse uitbetalingen aan Egypti sche arbeiders, aldus Ahmed, die geen bron opgaf voor z(jn bericht, maar van wie bekend is dat hij het vertrouwen van Mubarak geniet. Korff deed zijn uitspraken na terugkomst in de VS van een ze- venweekse reis door het Midden- Oosten. waar hij regelmatig ver toeft voor officiële en officieuze missies voor de Amerikaanse re gering. Hij zei dat hij de bron van z(jn informatie niet kon noemen, evenmin als het doel van zijn meest recente reis. Korff zei dat senator Frank R. Lautenberg ook had gehoord hoe Mubarak over vermeende steek penningen praatte. Lautenbergs perssecretaris zei vrijdag dat de senator Mubarak had ontmoet tij dens een bezoek aan Egypte tien dagen geleden. Hij zei dat Mu barak had verteld dat Saddam had geprobeerd hem om te ko pen, maar dat hij niet had gezegd om hoeveel geld het ging. NICOSIA (AP) - De radicale Pale stijnse leider George Habash heeft gebroken met zijn oude vrienden in Syrië en bevindt zich nu in Irak. Dit betekent een belangrijke verschui ving binnen de PLO als gevolg van de Golfcrisis, zo hebben welinge lichte zegslieden verklaard. De zegslieden meldden ook dat een andere radicaal, Nayef Hawat- meh, moeite heeft om zijn groepe ring. het Democratisch Front voor de Bevrijding van Palestina, onder controle te houden, na een opstand als reactie op zijn steun aan de anti- Iraakse houding van Syrië in de Golfcrisis. Deze ontwikkelingen onderstre pen de breuk binnen de PLO die is veroorzaakt door de inval van Irak in Kuwayt op 2 augustus. De steun van PLO-voorzitter Yasser Arafat aan de Iraakse president Saddam Hussein heeft een kloof veroorzaakt tussen de PLO en de Arabische lan den die zich tegen Saddams beleid hebben gekeerd. Saudi-Arabië en andere westers georiënteerde Golf staten hebben hun financiële steun aan Arafat stopgezet. Tegelijkertijd zijn radicale PLO-figuren als Ha bash en Hawatmeh zich weer gaan roeren. Zij gingen met tegenzin akkoord met het vredesinitiatief van Arafat in 1988, waarin hij van terrorisme af zag en Israël erkende. Ze hebben lange tijd beweerd dat alleen mili taire strijd een Palestijns thuisland tot stand brengt. Habash leidt het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina, de groot ste PLO-fractie na Arafats Fatah- beweging. Het volksfront werd be ginjaren '70 berucht door een reeks vliegtuigkapingen. De nieuwe alli antie met Saddam geeft aan dat ra dicale PLO-leden steeds meer in de richting van Baghdad neigen. On dertussen groeit de angst dat mili tante Palestijnen en andere Arabi sche groeperingen terroristische aanvallen zullen uitvoeren op Ame rikaanse, westerse en Arabische doelen om Irak te steunen. Saddam biedt al geruime tijd on derdak aan het radicale Palestijnse Bevrijdingsfront, een PLO-factie die wordt geleid door Mohammed Abbas, bekend als Abul Abbas. Deze groep kaapte in 1985 f^t Itali aanse cruiseschip Achille Lauro en zat in mei van dit jaar ook achter de rryslukte aanval op Israël vanuit zee. Die operatie bracht de Ameri kaanse president George Bush er toe de Amerikaanse dialoog met de PLO na anderhalf jaar op te schor ten, waarmee een einde kwam aan Arafats vredesinitiatief. Het officiële Iraakse persbureau INA meldde in een kort bericht dat Saddam zondag een ontmoeting had met Habash om de crisis te be spreken. INA zei niets over de oude vete van Habash met Irak vanwege zijn verbond met de Syrische presi dent Hafez Assad, Saddams Arabi sche aartsrivaal. De zegslieden meldden dat Ha- George Habash: gebroken met oude vrienden in Syrië. Jordanië was hij niet meer geweest sinds september 1970, toen zijn guerrillastrijders drie vliegtuigen dwongen te landen op een vliegveld in de Jordaanse woestijn en ze daar opbliezen, nadat ze iedereen aan boord hadden vrijgelaten. Dat inci dent was een van de belangrijkste redenen waarom koning Hussein besloot hard op te treden tegen de Palestijnen, wier groeiende invloed langzamerhand ten koste ging van het gezag van zijn regering. Toenadering Nadat Habash Jordanië was ont vlucht, zocht hy toenadering tot Sy ne en in 1976 had hij zich ontwik keld tot een van de belangrijkste bondgenoten van Assad in de PLO. In Jordanië en Irak was hij inmid dels persona non grata geworden Habash, een 64-jarige Grieks-or thodoxe christen wiens familie in 1948 Palestina uit was gezet, wijt de toestand van de Palestijnen aan de Amerikaanse en westerse mogend heden, die er niet in zijn geslaagd Is raël te dwingen tot een regeling met de Arabieren. Hij heeft ook onver bloemde kritiek op de rijke Arabi sche oliestaten omdat ze hun rijk dom niet hebben gebruikt om iets te doen tegen de Israëlische bezetting van de Westoever en de Gazastrook die al sinds 1967 voortduurt. Saddams inval in Kuwayt en zijn uitdaging aan het Westen om een oplossing voor het Palestijnse pro bleem te vinden als het tenminste een overeenkomst wil bereiken in de Golfcrisis sluit aan bij de doel stellingen van Habash. Syrië, eens overtuigd anti-Ameri kaans, heeft honderden troepen ge stuurd als onderdeel van een Arabi sche troepenmacht die Saudi-Ara- bie moet beschermen tegen verdere Iraakse expansiedrift. Deze troe penmacht werkt in Saudi-Arabië naast de multinationale troepen concentratie waarbij de VS het voortouw hebben genomen. Hawatmeh heeft gezegd dat hij de Irakezen niet kan steunen, omdat ze met Kuwayt hebben gedaan wat de Israëliërs met Palestina hebben ge daan. Hawatmeh. een 54-jarige Grieks-katholiek uit Jordanië, zette in 1969 het Democratisch Front op, nadat hij met een handjevol officie ren had gebroken met het Volks front van Habash. De plaatsvervangend secretaris generaal van het Democratisch Front. Yasser Abed-Rabbo, vloog afgelopen week met Arafat naar Baghdad, waardoor duidelijk werd dat hij de leiding van Hawatmeh niet langer aanvaardde. In pamflet ten in Palestijnse vluchtelingen kampen werd Hawatmeh gehekeld. In een van de pamfletten werd Abed-Rabbo geprezen en werd "de verraderlijke splintergroepering in Damascus" aan de kaak gesteld. In het pamflet stond voorts dat het standpunt van Hawatmeh in de Golfcrisis "een dolksteek in de rug van de Palestijnse eenheid" vormt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 7