'Het ergste is dat mijn man
daar nog wordt vastgehouden
li
Dialoog van Rome f
en Pinksterkerken
blijkt vruchtbaar
I REPORTAGE
Eerste groep Nederlanders opgelucht terug uit Kuwayt
MAANDAG 3 SEPTEMBER IS
Zondagdagochtcnd, twee
september. De klok wijst twaalf
minuten over vijf. De NLM
Cityhopper PII-KFL uit
Frankfurt landt op Nederlandse
bodem. Aan boord de vrijgelaten
dertien vrouwen, twaalf kinderen
en een man uit Kuwayt. Na een
zwerftocht via Baghdad en
Frankfurt eindelijk vrij. Vrouwen
met kleine kinderen op de arm
stappen als eerste de
vliegtuigtrap af. In de
ontvangsthal vloeien de eerste
tranen. Even later schaamt
niemand zich meer voor zijn
emoties. Snikkend vallen
familieleden elkaar in de armen.
Een nachtmerrie is ten einde.
Althans gedeeltelijk. Over de
vreugde van het weerzien hangt
tastbaar een sluier van verdriet.
"Onze mannen zijn nog in Kuwayt",
zegt een dodelijk vermoeide vrouw.
'"Natuurlijk is het heerlijk de
familie weer te zien". Even valt er
een stilte. Het rumoer om haar heen
lijkt plots mi jlenver. "Hoe het
allemaal verder moet". Haar ogen
lijken een antwoord te zoeken dat er
niet is. "Ik weet het niet".
Familieleden bouwen een
beschermend cocon om haar heen.
"Ze moet hier weg. Weg van de
televisielampen, weg van de
publiciteit. Eerst op, adem komen",
zegt een familielid, om begrip
vragend.
De zakelijke stem van de Schiphol-
omroepster probeert de aandacht te
vragen. Overal staat achtergelaten
handbagage. Niemand heeft
interesse. Kinderen worden
geknuffeld door oma's en opa's. De
kleinste van een paar weken ligt
vredig te slapen in een reiswieg.
Niet bewust van alle commotie om
zich heen.
Weerzien
Alleen de oplaaiende emoties bij
het weerzien van familieleden staan
niet in de regie van Buitenlandse
Zaken. Voor de rest wordt alles
nauwlettend door
vertegenwoordigers van het
ministerie in de gaten gehouden.
Bijvoorbeeld wat er door de
vrouwen en hun familieleden wel
en niet mag worden verteld aan de
aanwezige pers. Duidelijk is dat het
ministerie elk risico voor de
gegijzelde achterblijvers wil
uitsluiten.
De vertegenwoordigers van de
media moeten het dus stellen
zonder namen en woonplaatsen van
de teruggekeerde Nederlanders,
maar ook zonder uitspraken, die op
welke manier dan ook het bewind
van Saddam Hussein kunnen
irriteren. De opmerking van P.
Hansen van het crisiscentrum van
Buitenlandse Zaken is
veelbetekenend: "Er zijn daar nog
ongeveer 150 Nederlanders
achtergebleven, die niet willen of
kunnen vertrekken". Waarom hij
daarbij de klemtoon vooral op het
gezegde 'kunnen' legt, zegt genoeg.
Na het weerzien in de aparte ruimte
van 'Gate C41' is die opdracht het
duidelijkst te merken aan de
houding van de 'ophalers'. Zij doen
althans alle mogelijke moeite hun
teruggekeerde dochters, zus of
schoonzus met kleuters aan de
hand en baby's in de reiswieg of
kinderwagen door de horde
verslaggevers, fotografen en filmers
te loodsen. 'Geen commentaar',
klinkt het soms heel professioneel.
Of: "wilt U alsjeblieft opzij gaan, u
begrijpt toch wel dat de vrouwen en
kinderen na zo'n vermoeiende reis
nodig naar bed moeten".
Emoties
Niettemin willen sommige
de kinderen even op adem te
komen".
De vrouw erkent, dat ze in de weken
voor haar vertrek uit Kuwayt-stad
nauwelijks op straat is geweest. Dat
vond ze te gevaarlijk. "Maar, echt
vrouwen toch iets van hun emoties geleden hebben we niet. Ook niet
en belevenissen prijs geven. "Dat ik door die Iraakse militairen. Die
ontzettend groot". Hansen houdt
bij de contacten met de media dan
ook voortdurend een oogje in het
zeil. Toch kan hij niet verhinderen
dat sommige vrouwen meer
vertellen dan hem lief is.
al onze persoonlijke bezittingen
achter heb moeten laten, daar heb
ik geen moment meer aan gedacht.
Wel dat mijn man daar nog vast
wordt gehouden. Dat is het ergste,
daar ben ik steeds mee bezig".
Afgelopen vrijdag is ze met haar
zuigeling en de andere
Nederlanders vanuit Kuwayt voor
veertien uur durende busreis
lieten ons gelukkig met rust". Dat er
na de inval flink geschoten is, kon
ze tijdens haar weinige uitstapjes en
de busreis zien aan de kogelgaten in
de huizen. "En overal staan nog
uitgebrande auto's". Bedreigd heeft
zij zich evenmin gevoeld. "Maar
bang waren we wel".
Onberekenbaar
idee hoe de huidige spanningen in
het Midden-Oosten opgelost gaan
worden. "Ik hoop goed. Met
onderhandelingen bij voorbeeld.
Dat zou het mooiste zijn. Maar je
weet het nooit. Die Irakezen zijn
onberekenbaar. Voor mijn man
hoop ik dat ze hun verstand
gebruiken en de boel daar niet in
vuur en vlam zetten".
Een landgenote laat met duidelijk
Engels accent, de voertaal in
Kuwayt, weten dat ze nog met
afgrijzen terugdenkt aan de busreis nog vast.'Die"héêft'zich zorgen
Verzet
'In Kuwayt zijn de wegen kapot.
Ook is de bevolking nog steeds in
verzet", vertelt een vrouw uit Zuid-
Holland. Zij is dolblij terug te zijn in
Nederland. "Ja, mijn man zit ook
naar Baghdad vertrokken. "Het was De vrouw maakt er geen geheim
een lange en vermoeiende tocht,
maar we werden goed opgevangen.
In het Sheratonhotel in Baghdad
waren genoeg faciliteiten om met
van dat ze een opgelucht gevoel
heeft nu zij op Nederlandse bodem
staat. "Maar ik krijg het helemaal
als mijn man hier is". Ze heeft geen
naar Baghdad in een gloeiende
hitte. "We snakten naar drinken,
maar in die veertien uur zijn we
maar één keer gestopt". Toch heeft
Zij zich tijdens die lange rit niet een
keer bedreigd gevoeld. Nadat het
Nederlandse gezelschap van de
Iraakse autoriteiten
zaterdagmiddag te horen had
gekregen dat het naar huis mocht, is
zij zelfs in Baghdad gaan wandelen.
gemaakt over wat de Irakezen met
ons van plan waren. Op dat moment
wist niemand wat ons te wachten
stond. Ik moet zeggen dat wij
Nederlanders redelijk behandeld
zijn in Kuwayt. Zolang we maar
binnen bleven, was het betrekkelijk
veilig voor ons. Ja, ik heb ook
gehoord dat een Nederlandse man
is opgepakt. Maar volgens mij
berust dat op een misverstand. Hij
"Niemand heeft er wat van gezegd". was Gp dat moment samen met een
aantal Amerikanen. Volgens mij
Zij en haar nog in Kuwayt
verblijvende echtgenoot zijn na de
inval geen uur meer op straat
geweest. "Bekenden hebben ons in
hun auto opgehaald en naar hun
huis meegenomen, want we waren
niet veilig. Toen we daar
aankwamen, waren de ruiten door
kogels vernield. Later zijn we
overgebracht naar een ander huis.
Daar moesten we ook weer weg.
Tegen alle Kuwayters was namelijk
gezegd dat ze zouden worden
opgehangen als zij buitenlanders
onderdak verschaften. Echt, de
mensen waren ongelooflijk bang".
Niettemin vond het echtpaar een
nieuwe schuilplaats. Nederlands
ambassadepersoneel zorgde er voor
dat alleen de vrouw werd opgehaald
toen de eerste groep Nederlanders
mocht vertrekken.
Voorrang
Ambtenaar Hansen van het
crisiscentrum op het ministerie van
buitenlandse zaken is bijzonder
verheugd die eerste groep op
Schiphol te mogen begroeten. "Dat
vrouwen en kinderen voorrang
Grootouders van een drie maanden oude baby buiten zich over de wieg, die zojuist met het vliegtuia uit Baa- hebben gekregen, vind ik een
hdad is gekomen. De vader van het kind zit nog vast in Kuwayt. <foto ANP> uitstekende zaak. Zo hoort het
eigenlijk ook". Hoe de kansen voor
de andere Nederlandse daar zijn,
hangt volgens hem af van de
mededewerking van de autoriteiten
in Baghdad. "Daar is het wachten
op".
De Nederlandse regering stuurt
100.000 kilo noodrantsoenen ter
waarde van een half miljoen gul
den naar Jordanië voor de vluch
telingen die nog steeds massaal
vanuit Irak in dat land aankomen.
De rantsoenen bestaan uit rijst,
suiker, biscuits en melkpoeder.
De hulpgoederen worden over
gevlogen met het grootste vracht
vliegtuig ter wereld, een Anton-
ov-124 die de VN-afdeling voor
hulpverlening bij rampen (UN-
DRO) voor deze gelegenheid
heeft gehuurd van de Russische
luchtvaartmaatschappij Aeroflot.
Met hetzelfde toestel worden ook
tenten en waterreservoirs ver
voerd die zijn bestemd voor een
tweede opvangkamp in Oost-Jor-
danië voor vluchtelingen. Artsen
zonder Grenzen is begonnen dit
kamp in te richten.
De noodrantsoenen komen bo
venop de noodhulp van twee mil-
Tonnen hulp voor vluchtelingen
joen gulden die ons land al eerder
had verstrekt via EG- en VN-in-
stellingen, de Liga van het Rode
Kruis, Artsen zonder Grenzen,
het Rode Kruis en Unicef.
De Verenigde Naties gaan de
hulp opvoeren aan de duizenden
vooral Aziatische vluchtelingen
die gestrand zijn in de woestijn
van Jordanië. Zeker 60.000 In
diërs, Bengalen, Thailanders en
Filipijnen, die na de Iraakse inval
in Kuwayt uit dat land zijn ge
vlucht, zijn gestrand in twee kam
pen tussen de Iraakse en Jordaan
se grens ter hoogte van de grens-
overgand Ruweished.
Er is in de eerste plaats behoef
te aan tenten en voedsel. De eer
ste noodhulp die is gezonden, is
inmiddels op en de mensen leven
op een minimaal rantsoen, zonder
sanitaire voorzieningen en zijn
ten prooi aan de woestijnwind en
extreme temperaturen.
Jordanië heeft de Aziatische
vluchtelingen aan de grens ge
houden om te voorkomen dat zij
de overvolle hulpcentra in het ge
bied bij Amman overstromen.
Het wil dat de Aziatische landen
of VN-instellingen hen evacueert.
Dat gebeurt inmiddels ook wel.
De Internationale Organisatie
voor Migratie (IOM) heeft een
vliegtuig van de Jordaanse lucht
vaartmaatschappij gehuurd om
een deel van de 11.000 Bengalen
die in Jordanië vast zitten, naar
Bangladesh te brengen. Er zijn
ook schepen geregeld om de Azia
ten te verschepen.
Hansen erkent dat hij al die weken
na de inval een tropendienst draait.
"Dat is niet erg, ik ben in de tropen
geboren". Het toeval wil dat hij
binnenkort naar de Nederlandse
ambassade in Baghdad zou worden
overgeplaatst. "Dat gaat nu niet
door. Jammer, want ik had er zin
in". Aan de andere kant is Hansen
nu blij dat hij tussen landgenoten
daar en familie hier een
intermediaire rol kan vervullen.
'Je weet dat daar ontzettend veel
gebeurt. Daarom is het goed dat we
met ons crisiscentrum hier en de
ambassades daar de onderlinge
contacten op peil kunnen houden.
Die behoefte aan wederzijde
informatie over het welzijn van
onze landgenoten is namelijk
De vrouw heeft gemerkt dat de
inwoners van Kuwayt zich niet bij
de bezetting van Irak neerleggen.
"Tot aan het moment van vertrek,
drie dagen geleden, hoorde je
schieten in de stad. En via via
hoorde je ook dat het om gevechten
tussen het verzet en Iraakse
soldaten ging".
"Toen de geruchten gingen dat er
massaal mensen werden opgepakt,
ben ik echt bang geweest", zegt een
andere vrouw. Zij is een van de
oudste vrijgelaten gijzelaars.
"'Vooral die wurgende
onzekerheid. Al die weken geen
enkel bericht uit Nederland,
vreselijk. Gelukkig hebben we
ontzettend veel steun aan elkaar
gehad. Jong en oud hield contact
met elkaar. Alles moest per
telefoon. Dat wel. Als iemand een
paar moeilijke dagen had, trok je
elkaar uit het dal".
'De taart staat klaar. Thuis eerst een
bescheiden feestje en dan gaan ze
allemaal lekker onder de wol". Met
'ze' bedoelt zus Gerda haar zuster
Maartje met drie kleine kinderen en
haar moeder. Ook Maartje heeft
haar man achter moeten laten. "Het
is een heerlijk gevoel geen tanks
meer in de straten te zien. Maar de
prijs is hoog. Gelukkkig heb ik mijn
kinderen nog. Maar voor de rest heb
ik alles achter moeten laten. Man,
huis noem maar op. Mijn moeder
was op het moment van de inval bij
ons op bezoek. Die zat dus ook in de
val. Gelukkig is het wat dat betreft
allemaal goed afgelopen".
Moeder knikt. "Wat er allemaal in
die weken door je heen gaat. Het is
niet onder woorden te brengen.
Gelukkig heb je elkaar in die
moeilijke momenten. Nee, echt
doodsbenauwd ben ik nooit
geweest. Steeds heb ik me
voorgehouden dat het allemaal
goed zou komen". Plots staat haar
gezicht heel moe. "Nou ja. Alles is
een groot woord. Tenslotte is mijn
schoonzoon nog in Kuwayt en heeft
mijn dochter haar hele hebben en
houden daar moeten laten".
Zachtjes wordt ze door familie tot
vertrek gemaand. "Kom moeder,
we gaan".
GEESTELIJK LEVEN
Verslag van gesprek over vijf jaar
DEN HAAG (ANP) - Het zou
mooi zijn als er op landelijk en
regionaal niveau officiële ge
sprekken ontstaan tussen
rooms-katholieken en pink
sterchristenen. De internatio
nale dialoog tussen de Vati
caanse raad voor eenheid on
der christenen en vertegen
woordigers van de Pinkster
kerken heeft bewezen dat
zo'n gesprek ondanks alle
theologische verschillen
vruchtbaar kan zijn.
Dit blijkt uit het verslag van deze
kerkelijke dialoog die de afgelo
pen vijf jaar over het onderwerp
gemeenschap (koinonia) is ge
voerd. De contacten tussen het
Vaticaan en de klassieke Pink
sterkerken dateren van het begin
van de jaren zeventig en leverden
sindsdien ook uitvoerige discus
sies op over de doop met de Heili
ge Geest, de plaats van Maria en
het spreken in tongen.
Het rapport somt uitvoerig de
overeenkomsten en verschillen
op tussen de bijna 2000-jarige
grootste kerk ter wereld en de
veel kleinere, versnipperde Pink
sterkerken, die nog geen eeuw ge
schiedenis achter de rug hebben.
De verschillen betreffen vooral
de visie op de doop, de kerkelijke
gemeenschap en de Heilige
Geest.
Het doel van het gesprek was
geenszins het bereiken van ker
kelijke eenheid tussen beide par
tijen, aldus de deelnemers. Hun
discussies waren bedoeld om be
grip voor eikaars standpunten te
krijgen. De beide tradities vullen
elkaar soms heel mooi aan, zo
werd ontdekt: pinksterchriste
nen leggen nadruk op de persoon
lijke dimensie van de gemeen
schap met God, rooms-katholie
ken gaan daarbij meer uit van de
kerkelijke gemeenschap als ge
heel.
Voor rooms-katholieken is de
doop een 'toegangsbewijs' voor
de kerk; voor pinksterchristenen
is hij veel meer een demonstratie
van hun persoonlijke identifica
tie met de dood en opstanding
van Christus. De laatsten zien de
doop niet als een sacrament en
wijzen bovendien de kinderdoop
af.
Pinksterchristenen vrezen dat
rooms-katholieken het werk van
de Heilige Geest willen vangen in
de sacramenten en de kerkorde.
Op hun beurt vinden de katholie
ken dat de tegenpartij dit werk te
veel beperkt tot 'specifieke mani
festaties' zoals gebedsgenezing
en het spreken in tongen. Boven
dien wordt vergeten dat de Geest
niet alleen aan individuele chris
tenen, maar aan de hele kerk is
gegeven.
Hoewel pinksterchristenen van
mening verschillen over de ideale
kerkstructuur, weten zij wel dat
zij met het rooms-katholieke
voorbeeld moeilijk uit de voeten
kunnen. Het presbyteriale kerk-
model (predikant, ouderling, di
aken) komt er in ieder geval beter
van af dan het episcopale, waarin
bisschoppen het voor het zeggen
hebben. Pinksterchristenen zou
den ook graag zien, aldus het
eindrapport, dat katholieken wat
vaker persoonlijk de bijbel lezen.
De deelnemers aan de officiële
dialoog hebben hun bevindingen
niet alleen in vergaderzalen opge
daan, maar ook in de kerkgebou
wen waar zij eikaars vieringen bij
woonden. Zij zetten hun dialoog
de komende jaren voort en zullen
zich nu concentreren op het on
derwerp evangelisatie.
Zeer snelle groei
RK Kerk Afrika
DAR ES SALAAM (RTR-AFP-
CIC) Paus Johannes Paulus II
heeft gisteren tijdens een open
luchtmis in Dar es Sèlaam 43 Tan-
zaniaanse priesters gewijd. De
massaal bezochte bijeenkomst
was een nieuwe blijk van de
enorm snelle groei van de Rooms-
Katholieke Kerk in Afrika.
Toen de paus Afrika in 1980
voor het eerst bezocht, werd het
aantal rooms-katholieken in Afri
ka op 55 miljoen geschat. Tien
jaar en zes Afrika-reizen later is
dat aantal gegroeid tot 79 miljoen
en de verwachting is dat er tegen
het jaar 2000 100 miljoen Afri
kaanse rooms-katholieken zijn.
"Dit is een historische dag", al
dus aartsbisschop Lauren
Rugambwa van Dar es Salaam,
die dertig jaar geleden de eerste
Afrikaanse kardinaal werd. Een
priester zag in de wijding van de
43 Tanzaniaanse priesters "een
grote beloning voor de eerste mis
sionarissen die me.t zoveel proble
men te kampen hadden".
Ondanks de snelle groei van het
aantal katholieken in Tanzania
(ruim 20 procent van de bevol
king), is de kerk net als elders in
Afrika in een hevige concurren
tiestrijd verwikkeld met de islam
(25 procent). De paus riep christe
nen en moslims op tot verdraag
zaamheid; de dialoog tussen bei
de godsdiensten kan een bijdrage
leveren aan de religieuze vrijheid,
de menselijke broederschap en
de sociale vooruitgang, aldus de
paus. Belangrijkste opgave voor
de Afrikaanse kerk blijft echter
de evangelisatie.
De paus herhaalde zaterdag,
aan het begin van zijn tiendaagse
reis die hem ook naar Rwanda,
Burundi en Ivoorkust voert, zijn
standpunt over de bestrijding van
aids. Alleen een herleving van
morele verantwoordelijkheid kan
verspreiding van de ziekte, die in
Tanzania vele slachtoffers eist,
stoppen. Van campagnes ter be
vordering van condoomgebruik
moet de paus niks hebben.
Koordirigent en
pastoor ruziën
tot voor rechter
MAASTRICHT (ANP) - Een sle
pende ruzie tussen dirigent Mar
cel Perry van het koor van de Sint
Theresiaparochie in Maastricht
en pastoor Chris van Buytenen
die deze parochie nu al maande-
lang bezighoudt, heeft vrijdag ge
leid tot een kort geding voor de
president van de rechtbank in
Maastricht.
De dirigent eiste dat pastoor
Van Buytenen lasterpraat over
hem herroept vanaf kansel en in
het parochieblad. Op zijn beurt
wil de pastoor dat Perry een ver
klaring rectificeert, waarin deze
de pastoor beschuldigd zou heb
ben van een voortdurende haat
dragende houding ten opzichte
van de parochiële leiding van de
beschermheer van het parochie-
koor.
De ruzie tussen Perry en de
pastoor is ontstaan nadat pastoor
Van Buytenen het kerkelijk hu
welijk van de dochter van de
kerkmeester had ingezegend. De
dochter woonde reeds enige tijd
samen, terwijl de pastoor tot dan
toe steeds had geweigerd om sa
menwonende paartjes te huwen.
Uit ongenoegen met deze gang
van zaken liet Perry op 6 juni aan
zijn tachtig leden tellende koor
weten de huwelijksmis niet te di
rigeren, hetgeen hem op ontslag
kwam te staan.
De uitspraak volgt over twee
weken.
Beroepingswerk
Hervormde Kerk: beroepen te Koc-
kengen C. M. Buijs Gameren, te Oud-
Avereest-Balkbrug E. van Rooijen
Beusichem en Zoelmond, te Zoeter-
meer J. J. W. Mouthaan Zwolle.
Gereformeerde Gemeenten: beroe
pen te Oud-Beijerland L. Blok Nun-
