Belang VS komt v mensenleven
Tweedeling Solidarnosc onvermijdelijk
'Theoloog heb ik
nooit willen zijn'
I REPORTAGE i
Saddam Hussein wekt herinneringen aan gijzeling in Iran 1979
Tien jaar na akkoorden van Gdansk heeft Polen niet veel te vieren
WOENSDAG 29 AUGUSTUS 1M
GEESTELIJK LEVEN
WASHINGTON Voor 52
Amerikanen hebben deze da
gen van de Golf-crisis een bij
zondere en emotionele bete
kenis. Het zijn de diplomaten
die tien jaar geleden in Tehe
ran gegijzeld werden gehou
den. Voor hen brengen de ont
wikkelingen in Irak en Ku-
wayt, waar naar schatting 3000
Amerikanen tegen hun zin
vast zitten, alle herinneringen
weer terug aan hun eigen ge
vangenschap, die op 4 novem
ber 1979 begon en 444 lange
dagen duurde.
Een van hen is Bruce Laingen (68),
destijds de Amerikaanse zaakgelas
tigde in Teheran, en dus de hoogste
functionaris op de ambassade daar.
Hij had het destijds, in zijn eigen
woorden, "relatief gemakkelijk".
Laingen en twee van zijn medewer
kers bevonden zich in het Iraanse
ministerie van buitenlandse zaken
op het moment dat "militante stu
denten" de Amerikaanse ambassa
de omsingelden en binnentrokken.
Gedurende de langste tijd van de
gijzeling bleven Laingen en zijn
mannen in dat ministerie, in een
kleine eetkamer op de derde verdie
ping daar. "Wij houden u hier niet
gevangen", kreeg hij van de Iraanse
leiders te horen, "maar als u naar
buiten gaat kunnen wij uw veilig
heid niet garanderen".
Daarmee waren Laingen en en
zijn medewerkers net zo zeer gegij
zeld als de onfortuinlijke landgeno
ten in de ambassade. Er waren ver
schillen: de andere Amerikanen
werden in donkere kamertjes ge
vangen gehouden, werden vastge
bonden, en mochten niet spreken.
Laingen had het comfortabeler.
Hij werd bewaakt door revolutio
naire wachten die, naar hij later ver
telde, probeerden zijn lot te ver
zachten, Er was nóg een belangrijk
verschil: hij had zo nu en dan de mo
gelijkheid contact met zijn superi
euren in Washington op te nemen,
en hij wist dus wat er in de buiten
wereld gebeurde.
Dieptepunt
Het was langs die weg dat hij op 24
april 1980 hoorde, dat een poging
om de gijzelaars te bevrijden in de
Iraanse woestijn op een fiasco was
uitgelopen. Daarover zegt hij nu:
"Bij de reddingspoging kwamen
acht mariniers om het leven. Ik be
schouw dat nog steeds als het diep
tepunt van mijn periode als gijze
laar in Teheran".
gijzelaars niet helemaal bovenaan
staan, maar dat hun welzijn wel heel
erg zwaar weegt. Om het bot te zeg
gen: we mogen niet in een situatie
terechtkomen waarbij het leven van
de gijzelaars zwaarder weegt dan
het Amerikaanse belang in het alge
meen. De tijd zou dus kunnen aan
breken dat zij moeten worden opge
offerd".
Saddam Hussein laat zijn 'gasten' op de Iraakse televisie zeggen dat ze goed worden behandeld. "In Iran vind je
niet de graad van persoonlijke controle die Saddam Hussein uitoefent".
Laingen is nu directeur van de weerhouden hen kwaad te berokke-
National Committee on Public Ser- nen.
vice in Washington. In zijn vrije tijd
geeft hij veel lezingen over zijn gij- gijzelaars
zeling, waarbij hij voor zijn publiek heid gehad hun situatie te
steeds twee boodschappen heeft.
Laingen: "De eerste is: het kan
ook overkomen. De tweede: als
het er levend van afbrengt, kunt u bereiden op de mogelijkheid
verder met uw ervaring leven. De
mensen die uit een gijzelings-erva-
- U hoopt, net als wij allemaal, dat
ent het Golf-conflict op een vreedzame
Laingen: "Bovendien hebben de manier eindigt. Maar is het ook
Kuwayt de gelegen- waarschijnlijk?
m situatie te zien aan
komen. De spanning daar werd ge- Laingen: "Niemand wil oorlog. Ik
leidelijk groter, en ze hebben dus de geloof niet dat Saddam Hussein
kans gehad zich geestelijk voor te oorlog wil, want hij zou de hoogste
fundamenteel
prijs betalen. Maar aan de andere
kant: het kan lang duren voor er een
ring komen zijn sterker dan zij daar- uit de lucht komt vallen".
een gijzeling vreedzame oplossing komt, en de
De
tijd kan in Saddam Hussein's voor
deel werken. Erosie van de solidari-
- De tienduizenden Amerikaanse teit tussen de meeste landen van de
:-zaakgelastigde zegt dat hij
destijds niet bang was. "Ik stond militairen rond Irak bieden de gij- wereld, zoals die
zeiaars troost, zegt u. Maar betekent
die aanwezigheid niet tegelijkertijd
ook een bedreiging voor hen?
het mezelf niet toe. Ik was vanaf het
begin redelijk optimistisch. Er wa
ren zeker tijden dat we bezorgd wa
ren, en gefrustreerd, want er gingen
maanden voorbij waarin niets ge
beurde. Maar we wisten dat de Ira-
niërs ons niet zouden doden. Een
dode gijzelaar had voor hen geen
waarde, en zou tot een militaire res
pons van mijn land leiden".
i te 2
Laingen: "Ja, dat is zo, als er een
confrontatie tussen Irak en de Ver
enigde Staten zou komen. Maar ik
denk dat het mogelijk moet zijn zo'n
confrontatie te voorkomen want dat schetste omstandigheden denkbaar
zou zeer kostbaar zijn en veel levens zijn, dat er uiteindelijk toch een
onvermijdelijk zijn. Er is het risico
dat er dan lekken in het embargo
komen, en bovendien dat de steun
voor de regering in mijn eigen land
afneemt. Amerikanen zijn nu een
maal geen geduldig volk."
- Zou het onder die door u ge-
Troost
eisen. Onze militairen hebben twee litaire actie komt, en er gijzelaars
doelen: Saudi-Arabië beschermen, worden opgeofferd1
wat nu al gebeurt, en Saddam Hus
sein uit Kuwayt verwijderen. Dat
Kuwayt ookTniet laatste kan langer duren, maar we
verlamd zijn door angst. Ze kunnen moeten hopen dat dit op vreedzame gijzelaars zullen worden opgeofferd
in ieder geval troost putten uit de wijze tot stand kan komen, en dat hangt mede af van het antwoord op
wetenschap dat er een enorme de sancties en diplomatieke bewe- de vraag welke plaats de gijzelaars
Amerikaanse militaire macht bui- gingen achter de schermen voor de
ten Irak is, die het land ervan zal oplossing zorgen".
- Wat vindt u van de
waarop president Bush de crisis in
de Golf tot dusver het hoofd heeft ge
boden?
Laingen: "Ik geef hem een hoog
cijfer. Dat doen de meeste Amerika
nen, zoals uit de opiniepeilingen
blijkt. President Bush is opmerke
lijk effectief gebleken in wat het be
langrijkst is: deze hele zaak van een
internationale dimensie voorzien.
Ten minste 12 van de 20 landen van
de Arabische Liga steunen zijn be
leid, en we hebben bovendien het
geluk dat de Koude Oorlog ten ein
de is. De economische boycot van
Irak door de VN kan nu van tanden
worden voorzien, en dat is alleen
mogelijk doordat de Sovjetunie en
Amerika samenwerken".
- Als we daartegenover de r
zetten, waarop president Carter
destijds de gijzelaars-crisis in Tehe
ran zette, hoe denkt u daar dan nu
over?
Laingen: "Het was toen een ande
re tijd, en er waren andere omstan
digheden. De wereld was nog niet
zo vertrouwd met langdurige gijze
lingen en al helemaal niet met de
bezetting van ambassades. Er was
mede daarom sprake van grote in
ternationale steun en sympathie. Ik
denk dat Carter niet genoeg met die
steun deed, en die onvoldoende ge
bruikte om Iran onder druk te zet
ten. Zijn economische isolatie van
Iran werkte wel, maar hij had meer
kunnen doen."
- Naar de leiders van de andere
kant overgaand: vindt u dat Sad
dam Hussein vergelijkbaar is met
de Khomeini onder wiens leiding de
gijzeling in Teheran plaatsvond?
Laingen: "Ik heb altijd gedacht,
ook toen ik in Iran was, dat, als er
één leider in de wereld is die erger is
dan de ayatollah Khomeini, dat
Saddam Hussein in Baghdad is. De
brute manier waarop hij geweld
heeft gebruikt om zijn macht te be
houden, is weerzinwekkend. In Te
heran is er verder in ieder geval nog
een structuur van constitutionele
regering, in Baghdad bestaat die
niet. In Iran vind je niet de graad
van persoonlijke controle die Sad
dam Hussein uitoefent".
WARSCHAU - Het was een
betrekkelijk sobere plech
tigheid waarmee op 31 au
gustus 1980 de Poolse ge
schiedenis werd herschre
ven. De ondertekening van
de akkoorden van Gdansk,
deze week tien jaar geleden,
bevestigde niet alleen dat de
vakbond Solidariteit tot een
van de belangrijkste politie
ke krachten in Polen was
uitgegroeid. De gebeurtenis
was ook de eerste stap naar
de definitieve ondergang
van de Poolse communisti
sche partij.
Nauwelijks waren de handtekenin
gen in Gdansk gezet, of er werd be
kend dat de communistische-partij-
leider Gierek was afgetreden. Het
zou weliswaar nog jaren duren eer
de communisten hun macht echt
zouden opgeven, maar het aftreden
was een duidelijk bewijs van de ver
anderingen die er in Polen gaande
waren.
Destijds was er veel reden tot op
timisme, maar tien jaar na dato
strompelt Polen nog steeds over de
weg naar de democratie. Het Poolse
politieke landschap is een overblijf
sel van een moeizaam bereikt com
promis tussen de communisten en
Solidariteit.
Vorig jaar zomer kwamen ze over
een dat er voor het eerst niet-com-
munisten aan de regering zouden
deelnemen. Premier werd de Soli-
dariteitsaanhanger Tadeusz Mazo-
wiecki. Bovendien zou 35 procent
van de zetels in het parlement via
vrije verkiezingen worden opge
vuld. Als tegenprestatie bleef de
communistische generaal Jaru-
zelski president.
Achter
Het leek een fantastisch resultaat,
maar de ontwikkelingen elders gin
gen zo snel dat Polen inmiddels be
duidend achter ligt. En terwijl in
Praag, Budapest en ook in andere
Oosteuropese landen dit voorjaar
voor het eerst vrije verkiezingen
plaatsvonden, wordt de Poolse poli
tiek nog steeds beheerst door de
vraag: hoe krijgen we een echt de
mocratische samenleving?
Het wordt steeds duidelijker dat
het verschijnsel Solidariteit, de al
machtige vakbond en politieke or
ganisatie, zichzelf op zijn tiende ver
jaardag heeft overleefd. De bond
die de weg vrijmaakte voor de eer
ste regering in Oost-Europa waar
niet-communisten in deelnamen, is
nu een obstakel bij de vorming van
echte politieke partijen en van een
democratisch politiek bestel.
Voorzitter Lech Walesa zei deze
week in Italië dat een splitsing van
Solidariteit nodig is om in Polen tot
echt politiek pluralisme te komen.
Walesa waarschuwt al langer voor
het gevaar van een monopolie van
Solidariteit. De structuur van de or
ganisatie was volgens hem bestemd
om tegen het communisme te strij
den, maar nu moet het Poolse poli
tieke leven zich opnieuw organise-
Tegenstellingen
De uitspraak van Walesa is een
beetje mosterd na de maaltijd, want
afgelopen maanden is duidelijk ge
worden dat de eenheid in Solidari
teit met geen mogelijkheid meer te
handhaven was. Sinds het tweede
congres van de vakbond dit voor
jaar, waar al duidelijk werd dat de
tegenstellingen heel groot waren,
zijn de linker en de rechtervleugel
steeds verder uit elkaar gedreven.
Eind juli leidde dat tot de oprich
ting van twee partijen. De rechter
Walesa-getrouwe vleugel organi
seerde zich in de Centrum Alliantie.
De linkervleugel van Solidariteit,
dat wil zeggen een groot aantal
vooraanstaande Poolse intellectue
len en de parlementsfractie van de
bond, vormde de Burgerbeweging -
Democratische Actie, ROAD gehe
ten in het Podls. En daarmee is de
door Walesa gewenste splitsing fei
telijk al rond.
Aan de vorming van die twee par
tijen zijn de nodige meningsver
schillen vooraf gegaan. Walesa en
zijn tegenstanders hadden andere
opvattingen over het tempo van de
economische hervormingen, over
de noodzaak van nieuwe verkiezin
gen op zeer korte termijn en over de
wens van Walesa zelf om de com
munistische president Jaruzelski
op te volgen als president.
De aanhangers van Mazowiecki
waren om twee redenen tegen ver
kiezingen op hele korte termijn, dat
wil zeggen dit najaar: ze wilden het
net in gang gezette economische
hervormingsprogramma niet ver
storen en ze vreesden dat verkiezin
gen nu, in het volkomen onuitge
werkte Poolse politieke landschap,
een reusachtige overwinning voor
rechts of zelfs extreem rechts zou
opleveren.
Bovendien voelden ze er niets
voor dat Walesa president zou wor
den. De koning, zoals hij in spot
prenten regelmatig wordt ge-
Premier Mazowiecki kust, ter gelegenheid van de tiende verjaardag van Solidariteit, de hand van een martela
res in het katholieke Polen: de moeder van de in 1983 vermoorde pater Popieluszko. De Poolse premier mag zich
verheugen in een grote populariteit, hoewel zijn 'shocktherapie' het land geen goed heeft gedaan. Maar Lech wal-
sea is er ook nog.
(foto AP)
Aan de andere kant is het enthou
siasme van de Polen voor de poli
tiek zeer gering. Bij de gemeente
raadsverkiezingen dit voorjaar, de
eerste echt vrije verkiezingen meer
dan veertig jaar, was de opkomst
bedroevend laag, 42 procent. Over
leven is op zich al zwaar genoeg. De
shocktherapie van de regering-Ma-
zowiecki heeft tot nu toe vooral ver
slechteringen gebracht: ontslagen,
lage lonen en onzekerheid.
De meeste Polen accepteren dat
nog steeds als een verschijnsel dat
bij de overgang naar een markteco
nomie hoort. Maar de val van de
communisten heeft het land nog
niet echt veel opgeleverd, behalve
groeiende armoede, een steeds
doorstijgende buitenlandse schuld
en razendsnel toenemende crimina
liteit. In een land waar zeventig pro
cent van de westerse auto's in Oos
tenrijk en Westduitsland blijkt te
zijn gestolen, hebben de vrije jon
gens het heel erg naar hun zin. Maar
voor de overige burgers is het tien
jaar na de akkoorden van Gdansk
nog steeds worstelen.
noemd, is al machtig genoeg zonder
dat hij ook nog eens Pools staats
hoofd wordt.
Onrust
Inmiddels heeft Mazowiecki onder
druk van alle onrust die de me
ningsverschillen veroorzaakten,
zijn mening gewijzigd. Ook hij pleit
te onlangs voor verkiezingen dit na
jaar en het is dan ook zeker dat de
Polen ergens deze herfst naar de
stembus zullen gaan, al staat de da
tum nog niet vast en is ook nog niet
zeker of dan meteen een nieuwe
president moet worden gekozen;
volgens de Poolse grondwet kiest
het parlement namelijk het staats
hoofd.
- Wat het resultaat van die verkie
zingen zal zijn, is nog volslagen on
duidelijk. Het belangrijkste be
zwaar tegen verkiezingen op korte
termijn, de onduidelijkheid in het
Poolse politieke landschap, geldt
nog evenzeer als een paar maanden
geleden. De twee hoofdstromingen
in Solidariteit hebben nu weliswaar
hun eigen politieke partijen, maar
geen van beiden heeft tot nu toe een
echt programma gepresenteerd en
het hoofdpunt blijft toch de vraag
'zijn we voor of tegen Walesa?'.
Een belangrijke kracht in de ver
kiezingen zijn zonder enige twijfel
de door Solidariteit opgerichte Bur
gercomités in alle steden, die los
van iedere politieke partij kandida
ten bij de verkiezingen kunnen stel
len. Zij zullen uiteindelijk afhanke
lijk van de kant die ze kiezen, de
doorslag geven wie wint: Walesa of
Mazowiecki.
Onbeslist
De strijd tussen die twee is nog
steeds onbeslist. Walesa heeft een
naam die niet stuk kan, maar de po
pulariteit van de premier is ook zeer
groot. Bovendien blijkt uit opinie
peilingen dat een groeiend aantal
Polen het niet zo'n geslaagd idee
vindt als Walesa president wordt,
terwijl iedereen ervan uit gaat dat
ROAD Mazowiecki als tegenkandi
daat zal opstellen - al is dat officieel
nog niet gebeurd.
Ds. R.J. Koolstra verlaat Leiden
Van onze redacteur Ruud Paauw
LEIDEN Terugkijkend op de bijna 17 jaar die hij als gerefor
meerd predikant in Leiden werkzaam was, zegt ds. R.J. Kool
stra: "Het contact met allerlei mensen van allerlei slag, het be
trokken bij hen zijn, het als het ware in hun huid kruipen om
met hen mee te voelen dat is voor mij het belangrijkste ge
weest. Dat was vóór mijn Leidse jaren natuurlijk ook al zo,
maar hier werd het breder en intensiever. Het heeft er onge
twijfeld mee te maken dat je zelf ook rijpt. Kijk, ik ben nooit
theoloog geweest. Ik bedoel: theologie is een schitterend vak,
laat daarover geen twijfel bestaan, maar ik heb het altijd be
schouwd als gereedschap waarmee je iets moet dóen".
Ds. Koolstra (62) maakt gebruik
van de z.g. vut-regeling. Hij ver
trekt uit Leiden en zal zich gaan
vestigen in Apeldoorn. Hij wil wel
toegeven dat de laatste paar jaar
hem tamelijk zwaar zijn gevallen.
Onder zijn hoede vielen de Mors,
de binnenstad en de Stevenshof,
een uitgebreid werkterrein. "Ik
denk dat ik het niet lang meer had
kunnen volhouden. Bijna elke
avond weg om te vergaderen, 't
Slopende zat vooral in het organi
satorische werk en de papierwin
kel die er nu eenmaal bijkomt".
Ds. R.J. Koolstra
gekeerd. Toen zeiden ds. Van
Achterberg en ik: het zou toch ge
zamenlijk moeten kunnen. En dat
is ook gebeurd. 'Leiden' stond
daar wel even van te kijken, want
ze dachten dat de Mors juist zo
conservatief was. Sinds twee jaar
zijn ook de kerkeraden samenge
voegd. Later is er een soortgelijke
samenwerking gekomen tussen
de Oude Vestkerk en de Hoog
landse Kerk en de Lutherse
Kerk".
Wat scheidt gereformeerden
en hervormden dan eigenlijk
nog?%
Ds*. Koolstra: "Er zijn zeker ver
schillen aan te wijzen: de classis
is anders geregeld, het zendings
werk, de kerkvisitatie. Maar het
zit hem vooral in de historie en de
landelijke opbouw. De landelijke
barrière zal wel erg moeilijk te
slechten zijn. Maar eerlijk gezegd
vind ik dat niet zo gewichtig. Als
het plaatselijk maar loopt. Het is
toch een proces dat van onderaf
moet gebeuren. Wat landelijk niet
voor elkaar komt, doe je als het
lukt plaatselijk federatief'.
Terug naar Leiden. Van Kool
stra doet het verhaal de ronde dat
hij het bepaald niet erg vindt als
er bij een kerkdienst iets mis gaat.
Koolstra: "Zo'n al te gladde
kerkdienst waar alles klopt, kan
heel doods zijn. Daar ben ik niet
zo op gesteld. Het moet niet te
clean zijn. Er mag best een stukje
menselijkheid tussendoor ko
men. Als iemand al te vroom doet,
heb ik zelf ook de neiging om te
gaan kuchen. Het mag in de kerk
toch ook wel een beetje leuk en
aardig zijn. Leuk en aardig zijn
misschien niet de juiste woorden,
het zal duidelijk zijn wat ik
In de wijken waarvoor hij de
zorg had houdt ds. Koolstra een bedoel'
officiële laatste dienst. Het af-
scheid van kerkelijk Leiden zal AcHTl
plaats hebben op" zondag 9TSep- Mensen die Koolstra goed ken-
zeggen van hem: zeer sociaal
tember in de Hooglandse Kerk
(9.15 uur).
Diep spoor
Renze Jan Koolstra, Leeuwarde
naar van geboorte, ging na de hbs
en het staatsexamen gymnasium
theologie studeren aan de V.U. in
voelende man, bovendien
mand met een goed zakelijk in
zicht, maar hij regelde alles wel
graag zelf, hij gaf niet gauw wat
uit handen.
Bij deze opmerking produceert
de dominee een vederlichte glim-
Amsterdam. ("Mijn jongensjaren jach. "Dat kan best ja. Het zal
vielen in de oorlog en ik wilde iets mijn aard wel zijn". Na een kleine
gaan doen om zo'n ramp in de toe- stilte zegt mevrouw Koolstra:
komst te helpen keren'). Vijfen- "Hij kan nu eenmaal heel veel
twintig jaar oud werd hij in 1953 dingen heel snel doen. Ik houd
beroepen in Heerhugowaard. ("Ik hem soms zelf ook niet bij. En dan
was daar nog geen week of er kan de indruk ontstaan dat hij het
stond een man bij me op de stoep allemaal zelf wil regelen",
wiens kleinzoon van twee jaar
was overleden. Ik heb dat hele Naast zijn predikantschap ver-
proces in dat gezin meegemaakt, richtte ds. Koolstra vrijwilligers-
dus niet alleen de begrafenis. Het werk voor de telefonische hulp-
liet een diep spoor achter. De dienst, de chr. bond voor doven
mensen die het betrof kennen we en slechthorenden en voor ver-
nu nog"). Van 1956-1962 was hij standelijk gehandicapten. "Ik
vlootpredikant bij de Koninklijke heb er altijd wat bij willen doen.
Marine, vervolgens stond hij in jets anders. Als predikant werd ik
Groningen, Amsterdam (Sloter- betaalden werkte ik met vrij willi-
s ik
r, Geuzenveld)
1974 af in Leiden.
De jaren als vlootpredikant zijn
van grote invloed geweest op zijn
verdere leven. In die tijd ver
breedde zich zijn horizon. Ds.
Koolstra: "Ik daqht al nooit zo
strikt kerkelijk. Ik vond wat de
kerk te bieden had belangrijker
dan het zeg maar kerkordelijke.
Maar hoe ging dat bij de marine?
Daar werkten ze met een heel gro
ve kam: katholieken uittreden en
de rest is voor de predikant. Dus
kreeg ik alle protestants-christe-
lijken: gereformeerden, hervorm
den, luthersen, enfin
gers. In die andere functies v
de vrijwilliger".
Aan vertrekkende predikanten
mag de vraag wel worden gesteld
of zijzelf wat werk en geloof be
treft ooit door twijfel zijn be
sprongen.
Ds. Koolstra: "Geloof en twijfel
zijn tweelingzusjes, dat voorop
gesteld. Zelf heb ik nooit het ge
voel gehad van: ik ben uitge
preekt. Ik heb het wel eens moei
lijk gehad omdat ik te weinig tijd
had, dat gaf dan spanningen.
Maar nooit is. er het gevoel ge-
noem maar weest van: ik weet het niet meer.
op. Niemand wist van elkaar wat Dominee-zijn is een vreemd be-
hij was. En dat ging heel goed. Ik roep, maar als ik alles mocht over-
herinner me nog dat een man na- doen, zou ik het wéér willen wor-
dat hij was afgezwaaid naar me den".
toe kwam en vroeg: dominee
zoudt u de dienst willen leiden bij
mijn huwelijk. Ik zei: dat wil ik
best doen, maar we behoren niet
tot dezelfde kerk en ik zou thuis
in je gemeente eerst maar eens
vragen of dat in goede aarde valt.
Het was bij die man niet eens op
gekomen dat we wel eens niet van
dezelfde kerk konden zijn. Na dat
soort ervaringen ga je breder den
ken".
Samen op Weg
In mei-1974 werd hij in Leiden be
vestigd in de Beloftekerk, een
klein houten gebouwtje (inmid
dels afgebroken) bij het Diamant
plein. De bedoeling was dat in de
Mors een echt kerkelijk centrum
zou komen en daarvoor waren
ook al gelden bijeengebracht.
Volgens ingewijden is Koolstra
toen begonnen de Samen-Op-
Weg gedachte in Leiden vorm te
geven. Hijzelf wuift dat echter
weg. "Nee, toen ik kwam, had
men het besluit al genomen om
geen nieuwe kerk te bouwen. Er
was niet voldoende geld voor.
Men zou naar de Maranathakerk
gaan, waar de hervormden kerk
ten. Ik stemde daar van harte mee
in, want ik had al de overtuiging
dat er eerder behoefte was aan
plaatsen van oploop dan aan ka
thedralen. Aanvankelijk kerkten
de hervormden om 9 uur en de ge
reformeerden om half elf of om-
Drie vrouwen in
de eucharistie
MINNEAPOLIS (RNS) - Roy
Bourgeois, een priester die drie
vrouwen in een eucharistievie
ring had laten 'concelebreren', is
door aartsbisschop Roach van
Minneapolis (VS) disciplinair ge
straft. Bourgeois mag niet meer
als priester in het aartsbisdom
werken. In de RK Kerk mogen al
leen gewijde mannen voorgaan
de eucharistie.
Pater Bourgeois had drie vro
wen gevraagd op 12 augustus
de ochtendmis in de St. Joan of
Arc-parochie in Minneapolis sa
men met hem de eucharistie te
leiden. Hij brak de hostie in drie
ën en gaf het aan de vrouwen,
waarop zij het brood hieven en de
consecratiewoorden uitspraken.
Hetzelfde geschiedde met de kel
ken wijn.
De drie vrouwen zeiden de af
wijzing door aartsbisschop
Roach te betreuren. Veel paro
chieleden hadden hun optreden
gesteund door na afloop van de
dienst te applaudiseren. Een van
hen zei God te hebben bedankt
voor priesters zoals Bourgeois,
die „werkelijk gelooft dat sommi
ge van zijn broeders zusters zijn".
