Jesse Jackson praat
journalist9 met Hussein
'Er- en herkenning voedselallergie kan
gezondheidszorg miljoenen besparen"
Russische keuken eenvoudig en gezond
Hypnotiseur vrijgesproken
van verkrachting patiënte
Moskou laakt uitwijzen Irakezen VS
3' 5
WOENSDAG 29 AUGUSTUS 1990
PAGINA 11
BINNENLAND BUITENLAND ECONOMIE
WASHINGTON - De Ameri-
kaanse zwarte politicus ds. Jesse
Jackson is gisteren naar het Mid
den-Oosten vertrokken. Hij zal
vandaag of morgen een gesprek
hebben met de Iraakse president
Saddam Husayn.
Van onze correspondent Henk Dam
Jackson maakt de reis als jour
nalist. Het interview zal op een
nader te bepalen tijdstip worden
uitgezonden door de nieuws
show 'Inside Edition', die ook de
kosten van de reis van Jackson en
zyn 15 leden tellende gevolg
Jesse Jackson vlak voor zijn vertrek naar Baghdad.
draagt. De Iraki's hebben hem en
zijn gezelschap visa gegeven.
Voor Jackson is het interview
voor een deel een p.r.-stunt. Hij
vestigt er de aandacht mee op de
talk-show 'The Jesse Jackson
Show', die volgende maand van
start gaat en die de zwarte domi
nee in een nieuwe rol, die van in
terviewer, zal laten zien.
Jackson zelfheeft de afgelopen
dagen ook benadrukt dat hij zijn
reis als journalist, en niet als di
plomaat maakt. "Dat laatste zou
niet juist zijn". Hij is van plan om
behalve met Saddam Husayn ook
met Amerikaanse gijzelaars te
praten.
De reis heeft nogal wat kritiek
in Amerika losgeroepen. Politici
vrezen, dat Saddam Husayn het
bezoek van Jesse Jackson zal ge
bruiken voor propagandistische
doelen. Het wordt bijvoorbeeld
niet uitgesloten geacht, dat
Husayn aan Jackson een aantal
Amerikaanse gijzelaars meegeeft,
om zijn "goede wil" en zijn "vre
delievendheid" te tonen.
Jackson maakte in 1984 een reis
naar Syrië, waarby hy erin slaag
de een Amerikaanse piloot vrij te
krijgen, die boven Syrisch grond
gebied was neergeschoten.
AMSTERDAM (ANP) - Het ge
rechtshof in Amsterdam heeft giste
ren in hoger beroep een 55-jarige
hypnotherapeut vrijgesproken van
ontucht met een patiënte. Twee we
ken geleden eiste de procureur-ge-
nrraal bij het hof nog twaalf maan
den gevangenisstraf waarvan zes
voorwaardelijk wegens verkrach
ting van en ontucht met een patiën
te. Daarnaast zou de hypnothera
peut de komende vijf jaar zijn be
roep niet meer mogen uitoefenen.
In juni van het vorig jaar werd de
man bij de Amsterdamse rechtbank
tot dezelfde straf veroordeeld. Er
was destijds anderhalf jaar celstraf
tegen hem geëist. Hij is in hoger be
roep gegaan omdat hij meent des
tijds ten onrechte veroordeeld te
zijn.
Volgens het hof staat weliswaar
vast dat de man gemeenschap heeft
gehad met zijn patiënte, maar is niet
onomstotelijk vast komen te staan
dat dit is gebeurd terwijl ze "fysiek
weerloos" was. Het hof baseert zich
daarbij op de expliciete ontkennin
gen Van betrokkene, de verklaring
van een deskundige en de verkla
ringen van de patiënte zelf.
Volgens het hof heeft de thera
peut wel "grof misbruik" heeft ge
maakt van de psychische afhanke
lijkheid van het slachtoffer waarin
hy haar heeft gebracht. De man, die
een hypnotherapeutische praktyk
in Laren had, pleegde de ontucht in
1983 diverse malen met de patiënte,
nadat zij uit hypnose was wakker
geworden. Zy verzette zich aanvan
kelijk tegen de seksuele handelin
gen, maar gaf hem later zyn zin om
dat zij zich volgens een eerder geda
ne verklaring fysiek weerloos voel
de.
Prof. F.H.L Beyaart, psychiater
en directeur van het Pieter Baan-
centrum die als getuige-deskundige
optrad, deelde het gerechtshof twee
weken gelden desgevraagd mee dat
patiënten fysiek weerloos kunnen
zijn nadat ze uit een hypnose ont
waakt zijn. "Er ontstaat een soort
schemertoestand. Een situatie
waarbij de patiënt willoos en weer
loos kan zijn", aldus Beyaart. Hij
voegde er aan toe dat hierover ech
ter nog maar weinig bekend is.
De raadsvrouwe van de verdach
te, C. Los-Vlasman, pleitte op de zit
ting al voor vrijspraak van haar
cliënt. Volgens haar verkeerde de
vrouw niet in een situatie van licha
melijke weerloosheid. "De patiënte
had de volledige beschikking over
haar eigen wil", aldus de advocate
toen.
Haar cliënt, die niet meer in de
therapeutische sfeer werkt, vertel
de op de zitting zich "moreel best
wel heel schuldig te voelen", maar
nooit druk te hebben uitgeoefend
op de vrouw. De therapie had in dit
specifieke geval zelfs goed gewerkt,
aldus de hypnotherapeut.
Waddenvereniging eist afsluiting
van smeerpijp in Eemsmonding
DEN HAAG (ANP) - De Veenkolo
niale Afvalwaterleiding, in de
volksmond de Smeerpijp, waarop
tien bedrijven hun afvalwater lozen
dat in de Eemsmonding terecht
komt, moet zo snel mogelijk wor
den gesloten. Dat eiste de Landelij
ke Vereniging tot Behoud van de
Waddenzee gisteren bij de afdeling
geschillen van bestuur van de Raad
van State. Het ministerie van ver
keer en waterstaat is de gedaagde.
De vergunning die het Rijk in
Radio-actieve opslag
AHAUS (ANP) - Van zowel Neder
landse als Duitse kant is gisteren tij
dens een hoortzitting in Ahaus in de
Bondsrepubliek de zorg uitgespro
ken dat de opslag voor radio-actieve
brandstofelementen in deze plaats
(25 kilometer van de Nederlandse
grens) een permanent karakter
krijgt. Er is nog altijd geen methode
gevonden om het kernafval voor
goed op te bergen. De bedoeling is
hiervoor de zoutlagen te gebruiken,
maar by die oplossing worden grote
vraagtekens gezet.
1986 aan de provincie Groningen af
gaf moet volgens de Waddenvere-
ning worden omgezet van een ver
gunning voor onbepaalde tijd in een
vergunning die in 1995 afloopt. De
pijp zou dan ook zijn afgeschreven*
Daarnaast wil de Waddenverenif
ging dat het ministerie de lozings:
normen in de nieuwe vergunning
aanpast aan de huidige sanerings
maatregelen. Ook moet een verbod
van stoffen worden opgenomen die
op de zwarte lyst staan.
De Waddenvereniging vindt de
lozingen van de tien bedrijven vol
strekt in strijd met de hoofddoek
stelling van de in 1980 verschenen
nota over de Waddenzee, die luidt
'Bescherming, behoud en waar no
dig herstel van de Waddenzee als
natuurgebied'.
Behalve strokartonbedrijven en
aardappelmeelfabrieken waarvoor
de afvalwaterleiding oorspronke
lijk was bedoeld, lozen op dit mo
ment ook chemische bedrijven
zoals Silenka uit Hoogezand, Billi-
ton Refractories uit Veendam, Resi-
na uit Foxhol en de Nederlandse
Aardolie Maatschappij (NAM) in
\ssen.
het Voorlichtingsbureau voor de
Voeding en de Databank voor
Voedselovergevoeligheid, twee in
stanties waar de NVAS veel mee sa
menwerkt, worden overspoeld met
vragen.
"De hoeveelheid vragen is zo
groot dat wij alledrie geregeld kam
pen met te weinig mankracht en tijd
om ze goed te kunnen beantwoor
den. Wij zijn nu gezamenlijk bezig
om een landelijk informatiebureau
op te zetten, speciaal voor iedereen
met vragen op het terrein van voed
selovergevoeligheid", vertelt Nardi
Nieborg-Eshuis, bestuurslid en me
de-oprichtster van de NVAS.
Op het ogenblik buigt het minis
terie van wvc zich over dit plan. Het
bureau moet namelijk door het mi
nisterie worden bekostigd. Maar tot
het zover is - als het bureau er komt,
duurt dat nog minstens een jaar -
staan alle instanties natuurlijk nog
open voor vragen.
Noodzaak
De NVAS is vijf jaar geleden uit
nood geboren. "Ik plaatste ruim ze
ven jaar geleden een oproep in het
blad Kinderen waarin ik ouders, die
net als ik een kind met koemelkal-
lergie hadden, vroeg om informatie
over dit probleem. De meest opval
lende brief kwam van een vrouw uit
Almere die me schreef dat zij een
contactgroep had opgericht voor
ouders met een kind of met kinde
ren met voedselallergie en/of voed-
selintolerantie. Ik voelde, na haar
uitgebreid te hebben gesproken,
hier ook wel wat voor", zegt Nie-
borg.
Na een oproep kreeg zij tot haar
grote schrik reacties uit het hele
land en er ontstonden overal con
tactgroepen die nu een onderdeel
zijn van de NVAS. "Het Astma
Fonds heeft ons geholpen om de
Stichting van de grond te tillen. Zij
konden ons precies vertellen waar
mee je rekening moet houden wan
neer je een patiëntenorganisatie in
het leven roept", aldus Nieborg.
Nog voor de Stichting een feit
was, is Nieborg begonnen met het
samenstellen van een medische en
een alternatief medische advies
raad. "Uiteindelijk hebben we naast
deze adviesraden ook een dieet-
commissie opgericht. In de raden
en de commissie zitten deskundi
gen die gespecialiseerd zijn in voed
selovergevoeligheid", vertelt Nie
borg.
Iedereen van de NVAS, ook de
deskundigen, werkt vrijwillig. "Wij
kunnen terecht bij de deskundigen
die ons helpen bij het zoeken naar
antwoorden op de vele vragen en
het samenstellen van voorlichtend
materiaal. Aan de andere kant ver
schaffen wij de deskundigen infor
matie over wat er leeft onder de pa
tiënten", legt Jenny Verheuvel-Kol
man uit. Zij is eveneens bestuurslid
van de NVAS en verantwoordelijk
voor het verschijnen van het kwar
taalblad van de Stichting en de ver
schillende speciale informatieboek
werken, waaronder het vernieuwde
informatieblad.
De deskundige achterban maakt
de NVAS zo geloofwaardig dat zelfs
het ministerie van wvc de hulp van
de adviesraden heeft ingeschakeld
toen het met een brochure over
hulpstoffen in voeding uitbracht.
Aandacht
De problemen rond voeding en voe
dingsstoffen krijgen steeds meer
aandacht en meer en meer artsen
staan open voor de mogelijkheid
dat een patiënt aan voedselallergie
en/of voedselintoleratie kan lijden.
"Maar we zijn nog lang niet zover
dat alle medici aan voedseloverge
voeligheid denken wanneer zij de
oorzaak van de klachten van zijn pa
tiënten niet kunnen vinden. En dat
terwijl een Canadese arts heeft
voorgerekend dat er miljoenen gul
dens in de gezondheidszorg kunnen
worden bespaard wanneer medici
eerder aan voedselallergie denken",
zegt Nieborg.
Zij wijst overigens duidelijk op
dat voedselovergevoeligheid niet
alleen een probleem is dat bij kinde
ren voorkomt. Ook volwassenen
kunnen, zelfs op erg late leeftijd,
een allergie ontwikkelen. "Laatst
werd ik opgebeld door een man van
tachtig die ineens uitgebreide voed
selallergie kreeg. Hij zat onder de
uitslag, terwijl hij nog nooit last had
gehad van eczeem".
Ruim eenderde van de 2200 dona
teurs van de NVAS zijn volwassen
die zelf last hebben van voedselal
lergie en/of voedselintoleratie, de
rest heeft een kind en kinderen met
het probleem.
Telefoon
Naast een kwartaalblad waarin de
laatste nieuwtjes over voedselover
gevoeligheid staan en de bijeen
komsten georganiseerd door de 35
verschillende contactgroepen ver
spreid over Nederland, verzorgt de
NVAS een informatielijn. "Hier ko
men vragen binnen die uiteenlopen
van 'ik moet koemelk vermijden.
GEWAPEND TEGEN OVERVAL
Voedselallergie stichting herziet informatieblad
ADVERTENTIE
- Het recept voor de lekkerste speculaas is gesneden koek voor onze bakker.-i
tc&têdoter
Het 120 pagina's tellende
informatieblad van de
Nederlandse Voedselallergie
Stichting (NVAS) is geheel
herzien. Naast het laatste
nieuws op het terrein van
voedselallergie en
voedselintolerantie, bevat het
boek veel uitgebreide
informatie over deze beide
problemen.
door Pien Wildeman
Het boek is geschreven voor geïnte
resseerde leken, artsen, diëtisten en
wijkverpleegkundigen. Heel han
dig zijn de praktische tips die in het
blad staan. Er bestaat bij voorbeeld
een Databank voor voedseloverge
voeligheid, Alba. Artsen en diëtis
ten kunnen hier een lijst merkarti
kelen aanvragen die bij voorbeeld
vrij zijn van kippeëi of koemelk. Pa
tiënten die deze produkten moeten
vermijden, weten dan precies wat
ze van hun boodschappenlijstje
moeten schrappen.
Maar ook komen in het vernieuw
de blad verschillende deskundigen
aan het woord die dieper ingaan op
de problemen die door voeding
kunnen worden veroorzaakt. Deze
problemen variëren van buikpijn
tot oorontstekingen en van moe
heid tot hyperactief gedrag. De me
dici leggen uit wat er op het ogen
blik aan te doen is. Welke onderzoe
ken er al bestaan om er achter te ko
men welke stoffen iemand niet kan
verdragen en welke personen en in
stanties behulpzaam kunnen zijn
voor mensen die overgevoelig zijn
voor bepaalde voedingsstoffen.
Tijdens het samenstellen van het
boek hebben de mensen van de
NVAS dankbaar gebruikgemaakt
van de jarenlange ervaring die zy
hebben opgedaan tijdens het zoe
ken naar antwoorden op alle vragen
die bij de Stichting binnenkwamen
en -komen. En ondanks alle al ver
strekte informatie, neemt de vra-
genstroom eerder toe dan af. Elke
maand komen er honderden vragen
bij de Stichting binnen.
Informatiebureau
En niet alleen de NVAS wordt over
spoeld met vragen over voedselal
lergie en voedselintolerantie. Ook
Aanbiedingen geldig t/m zaterdag I september of zolang de voorraad strekt Niet verkrijgbaar in Alphen a/d Rijn.
MOSKOU (AP) - De Sovjetunie heeft dinsdag de Ver
enigde Staten gekritiseerd wegens de uitwijzing van
Iraakse diplomaten. Moskou waarschuwde bij monde
van woordvoerder Gennady Gerasimov van buiten
landse zaken dat vergeldingsmaatregelen slechts es
calatie in de hand werken.
Gerasimov gaf tevens te kennen dat enkele Arabi
sche buurlanden van Irak na de invasie van 2 augustus
in Kuwayt hebben nagelaten voldoende druk op Bag
hdad uit te oefenen. "Arabische landen dienen zich
energieker op te stellen met betrekking tot hun in
spanningen de crisis te elimineren," aldus Gerasimov.
"Veel hangt af van de Arabieren zelf,zij kunnen zich
bepaalde inspanningen getroosten om een uitweg uit
de situatie te vinden."
De Verenigde Staten wezen maandag 36 stafleden
van de Iraakse ambassade in Washington uit en legden
de resterende 19 stafleden bepaalde beperkingen op.
Washington verzocht tegelijkertijd zijn bondgenoten
om soortgelijke stappen, maar op dit verzoek werd
vooralsnog uitsluitend afwijzend gereageerd.
Gerasimov zei dat ook de Sovjetunie er niet voor
voelt Iraakse diplomaten uit te wijzen. Hij voerde aan
dat het naar de mening van Moskou niet nodig is "ge
zien de explosieve situatie olie op het vuur te gooien".
De Sovjet-woordvoerder noemde de sluiting van
Wie in Nederland behoefte heeft
aan een exotische maaltijd kan be
hoorlijk aan zijn trek komen. De
keuze is groot: van Indonesisch tot
Mexicaans, van Spaans tot Thais,
van Chinees, en dat zelfs in soorten,
Peking-, Szechuan-, Kanton-, tot
Grieks en veel daartussen. Maar een
goed Russisch restaurant ontbreekt
tot nu toe, evenals trouwens restau
rants van andere Oosteuropese lan
den.
door Wina Born
De Russische keuken is interessant
genoeg voor een Westeuropees pu
bliek, zoals ook wel het grote succes
van de Russische restaurants in Pa
rijs na de Eerste Wereldoorlog heeft
bewezen. Maar dat was niet zo moei
lijk: men kon toen de Russische
keukencultuur van de grote restau
rants in Moskou en Sint-Petersburg
en van aristocratische en gegoede
burgerfamilies zó overplanten. Nu
ligt dat veel moeilijker. De traditio
nele keuken is, zoals zoveel andere
cultuurgoederen, door zeventig jaar
verwaarlozing, miskenning en ma
teriële misère volstrekt in het slop
geraakt.
Toerisme
Wie in de Sovjetunie heeft kennis
gemaakt met de over het algemeen
zeer armzalige en slechte hotelkeu
ken, die zal weinig enthousiasme
kunnen opbrengen voor het eten in
Appelwijzer (1)
De meest bekende appel is de Golden Delicious. Een eeuw geleden al werd
het de 'appel van de toekomst' genoemd. Dat had toen alles te maken met
de uitstekende eigenschappen van de appel. De groei levert weinig proble
men op en de appel is stevig en goed te bewaren. Omdat de Golden Deli
cious in vrijwel alle delen van de wereld verbouwd wordt, is deze appel het
hele jaar door te koop.
De Golden Delicious is een tamelijk grote handappel, die lichtgroen tot
goudgeel van kleur is. De appel heeft stevig vruchtvlees en weinig sap.
Voor appelmoes is de Golden Delicious minder geschikt. Wel voor taart
vulling, omdat de appel een zachtzure, later tot zoet rijpende, uitgesproken
smaak heeft. Die smaak is ook een voordeel als er sap van geperst wordt.
Veel sap geeft de appel dan niet, maar de smaak vergoedt dan veel.
Rusland en die heeft ook geen idee
hoe heerlijk die keuken kan zijn.
Culinaire kunst als cultuuruiting
paste niet in het communistische
denken, dat van bourgeois-deca-
dentie en de feestmalen van de stali
nistische partijtop waren niets an
ders dan grove drankorgieën (lees
de memoires van de operazangers
Galina Vishnevskéya, echtgenote
van de cellist Rostropovitch, beiden
indertijd in ongenade gevallen).
Niet vet
Hoe dan ook, de Russische keuken
is de moeite waard. In wezen een
voudig en landelijk, maar origineel
en goed passend in een gezond voe
dingspatroon omdat ze niet vet is.
Er zouden echter wat meer verse
groenten gebruikt moeten worden.
Verschillende invloeden hebben
deze keuken gevormd en één van de
belangrijkste was die van de Mon
golen die in de Middeleeuwen over
Rusland heersten. Zij kwamen uit
de Centraalaziatische steppe en
brachten mee wat typisch is voor
Aziatische nomadenvolken: een zu-
re-melk-cultuur. Zure room, yo
ghurt, kwark, kefir en alle varianten
daarvan zijn niet meer weg te den
ken uit de Russische keuken. Van
hun buren de Chinezen hadden de
Mongolen geleerd groenten zout of
zuur in te maken. Zoals zuurkool.
Ingelegde groenten als komkom
mers, biet, kool, zijn heel belangrijk
in Rusland, evenals in China en
Centraal-Azië. De lange, strenge
winters maken het inleggen van
groenten noodzakelijk. Ook padde
stoelen zijn heel belangrijk, in het
seizoen vers en anders gedroogd of
ook ingelegd. En ook dat is logisch
in een land met zoveel eindeloze
wouden.
Peter de Grote
Tsaar Peter de Grote (1672-1725) zet
te zijn land open voor Westeuropese
invloeden. In de loop van de acht
tiende eeuw werd het mode voor
aristocratische families in Sint-Pe-
tersburg en op de grote landgoede
ren om voor hun kinderen leraren
en gouvernantes aan te nemen uit
Frankrijk, Duitsland en Zweden en
later ook om een liefst Franse chef
kok in de keuken te hebben. Dat is
zo gebleven tot aan de Revolutie.
Die koks brachten verfijning en ook
nieuwe ideeën, maar waren wel zo
wijs om de basis van de Russische
keuken met alle zure melkproduk-
ten, paddestoelen, fijne vissoorten
als steur en steriet, en de kunst van
het pasteitjes (pirosjki) bakken vast
te houden.
De volgende keer verder over de
Russische keuken.
Roomboter amandelspeculaasstaaf.
Dagelijks ovenvers uit eigen bakkerij.
Gevulde speculaasstaaf van circa 250
gram, gevuld met 100% amandelspijs
en bereid met echte boter.
Van^fWvoor
't Wordt steeds leuker bij V&D. J
buitenlandse ambassades in Kuwayt door Irak onwet
tig, maar achtte "een beleid waarin lik op stuk wordt
gegeven" minder verstandig, aangezien dan het le
vensgrote gevaar dreigt van "een spiraal van escala
tie". De Sovjetunie geeft in de huidige fase van het
conflict de voorkeur aan "diplomatieke inspanningen,
behoedzaamheid en een delicate benadering", aldus
de zegsman. Hij voegde hieraan toe dat Moskou zich
net als Washington tot doel heeft gesteld een einde te
maken aan d- -aakse agressie, alsmede de "bestraf
fing van de duuer".
Gisteren arriveerde in Moskou een groep van 240
Sovjet-vrouwen en kinderen uit Irak. De Sovjetunie
had 7.791 burgers in Irak, voor het grootste deel tech
nici werkzaam in dé olie-industrie, diplomaten en hun
gezinsleden. Het is het plan dat voor zaterdag alle 983
vrouwen en kinderen uit Irak zijn teruggehaald.
Er bevinden zich ook 193 Sovjet-militaire adviseurs
in Irak. Volgens Moskou zitten de adviseurs contrac
tueel vast aan hun activiteiten. Gerasimov ontkende
beschuldigingen dat de Sovjetunie de VN-sancties te
gen Irak schendt door haar adviseurs in Irak te hand
haven. Hij zei dat militaire adviseurs niet onder de VN-
sancties vallen. "Wettig gezien is er geen probleem,
maar er is een moreel aspect aan de kwestie, hetgeen
wij erkennen en zullen proberen op te lossen".
hoe doe ik dat?' tot 'Kan ik de kos
ten die ik moet maken voor mijn
strenge dieet ergens op verhalen?"',
vertelt Nieborg die zelf vier uur per
week de informatielijn bemant.
Toch zijn de meeste telefoontjes
die bij de Stichting binnenkomen,
van mensen die kinderen hebben
met gedragstoornissen waarvan ze
vermoeden dat het voeding komt ol
ouders met baby's met koemelkal-
lergie. "Wij kunnen deze mensen
natuurlijk geen kant-en-klaar dieet
voorschrijven. Daarvoor moeten zij
bij hun arts of diëtist aankloppen.
Ten slotte zijn wij alleen maar lotge
noten. Wel kunnen we de bellers
deskundig advies geven en hand
vatten aanreiken hoe zij zelf hun
problemen kunnen oplossen", ver
volgt Verheuvel eveneens weke
lijks de telefoonlijn bemant.
Dc NVAS Is te bereiken op 033 -
804823. Het correspondentieadres
luidt: Postbus 249, 3740AE Baarn.
twee bestuursleden van de nederlandse voedselallergie Stichting N. H. Nieborg-Eshuis (links) en J. Verheul-Kol
man (rechts). "Wij kunnen geen kant-en-klaar-dieet voorschrijven. Wel kunnen we deskundig advies geven en
handvatten aanreiken om de problemen op te lossen". (toto gpd)
LIMA Een Peruaans meisje kijkt met bezorgde blik naar het zelfgemaak
te wapen van haar vader, een Peruaanse boer die zich wapent tegen de
guerrillastrijders van het 'Lichtend Pad'. De rebellen hebben het vaak ge
munt op voedseltransporten. Het in een crisis gedompelde Peru beleefd een
van de gewelddadigste periodes uit de geschiedenis.
(foto AP»
