Theater Vervliegt' in open lucht In tienvoud toegezongen door Mick ,J agger Een doorgesneden rijksdaalder voor 10 gulden LAK-galerie: exposities en beleid van 1946 tot heden Aïda: intelligent circus Uitmarkt: half miljoen bezoekers MAANDAG 27 AUGUSTUS 1990 Van abstracte tot hyperrealisti sche kunst; het is allemaal te zien geweest op de tentoonstel lingen van de LAKgalerie in het verleden. Onder de titel 'De LAKgalerie presenteert de LAKgalerie; exposities en be leid in de periode 1946 tot he den', biedt de galerie de studen ten en bezoekers van het Facili teitengebouw aan de Cleve- ringaplaats een terugblik op haar verleden. De naam 'LAKgalerie' wordt pas sinds 1979 gehanteerd, maar al vanaf de oprichting in 1946 orga niseert het LAK tentoonstellin gen. Volgens de huidige organisa toren, hoofdzakelijk studenten, kan de periode 1946-1958 gezien worden als een inhaalmanoeuvre op het gebied van de beeldende kunsten na de oorlog. Educatie en het bevorderen van de 'estheti sche ontwikkeling van de leden der Universitaire gemeenschap', stond toen hoog in het vaandel. Zo werd er in 1949 bijvoorbeeld een thematische tentoonstelling gehouden over originele en ver valste schilderijen. De organisa tie hiervan was in handen van W.C. Feitkamp, een zwager van de bekende Haagse 'kunstpeda goog' H.P. Bremmer. Bremmer was bekend door de vele lezin gen, kunstbeschouwingen en pri- vécursussen die hij door het hele land gaf, veelal bij de cursisten aan huis. Kijk veel naar kunst en praat erover, dan leër je kunst te begrijpen en er van te genieten, was zijn devies. In 1949, Bremmer was al 78 jaar oud, trad Feitkamp met de opzet van deze tentoon stelling in de voetsporen van zijn zwager. Bezoekers van de ten toonstelling 'Echt en onecht in de beeldende kunst' konden een lijstje invullen welke werken ze voor echt en welke ze voor vals hielden. Aan het eind van de ten toonstelling kon het eigenge maakte lijstje getoetst worden aan de officiële versie. In deze periode (en tot 1971) was het LAK gevestigd op de zol der van het Prytaneum, aan het Rapenburg. Behalve op deze zol der werden er ook exposities in gericht in het trappenhuis van het Academiegebouw. Deze verde ling over verschillende locaties weerhield het LAK er toen niet van nieuwe stromingen in de beeldende kunst te signaleren en- dikwijls in de vorm van grote the matentoonstellingen te presente ren. Begin 1959 bracht men de tentoonstelling 'Informele kunst'. De groep met als belangrijkste vertegenwoordigers Armando, Jan Schoonhoven en Jan Hen- drikse, kreeg in die tijd de eerste exposities in Nederland door de inspanningen en jurist Jak van der Meulen, die aan het LAK ver bonden was. Ook hij had didacti sche ambities en hield vele lezin gen over beeldende kunst, waarin hij vooral de nieuwe tendenzen onder de aandacht bracht. De kunstmedewerker van het Leidsch Dagblad trachtte zijn le zers voorzichtig voor te bereiden op de tentoonstelling "Informele Kunst" en schreef op 28 januari 1959 bij een afgebeelde reproduc tie van Kees van Bohemen ter waarschuwing: "Een der abstrac te werken van Kees van Bohe men. Men zij voorzichtig met het uitspreken van een oordeel, om dat een der belangrijkste elemen ten, de 'kleur' op deze reproductie is weggevallen". Rijksdaalder Het waren roerige tijden in de ja ren zestig en zo ook in de LAKga lerie. Veel ons nu overbekende kunstenaars passeerden de re vue: Jan Cremer (1959), Jan Wol kers (1963), Jan Beutener (1963 en 1965), J.C.J. van der Heyden - die eind dit jaar een grote expositie in Museum Boymans van Beunin- gen heeft (1964) en Jaap Nannin- ga (1968). Alle nieuwe stromingen waren vertegenwoordigd: van abstracte tot hyperrealistische kunst. Fluxus kunstenaar Pieter En gels hield zijn EPOshow (Engels Products Organisation) in 1965 in het LAK. En zoals het Fluxus- kunstenaars betaamt, waren de ideeën aan het kunstwerk ten grondslag lagen, belangrijker dan de realisatie daarvan. Fluxus dus als voorloper van de conceptuele Armando, kunst. Over conceptuele kunst schreef men begin jaren zestig binnen Fluxus al. Een kaartje met de tekst 'don't perform this event' van Willem de Ridder zou je een vroeg voorbeeld van conceptuele kunst kunnen noemen. Pieter En gels had tijdens zijn EPOshow als variant een speciale aanbieding voor de bezoekers: 'Eén doorge sneden papieren rijksdaalder a ƒ10.-'. Slenterend door de gangen van de LAKgalerie in de huidige loca tie, vallen de oude aankondi- gingskaarten, posters en uitnodi gingen voor de tentoonstellingen het meeste op. Zy geven een goed en leuk beeld van de activiteiten van de galerie in het verleden. Echte kunstwerken zijn er alleen van een aantal exposanten van de afgelopen tien jaar. Voor de vroe gere tentoonstellingen moeten we terug naar de persberichten, krante-artikelen en kaartjes. gpd) In oktober 1968 was Leiden het decor voor de manifestatie '248 objecten', die het LAK samen met galerie Walenkamp en Dë Laken hal organiseerde. De 248 voorwer pen waren op verschillende plaat sen in Leiden neergezet: op straat, in etalages, in galeries en in De Lakenhal. Objectkunst, "voorwerpen die door hun aard louter zichzelf voorstellen en dus geen relaties hebben met abstrac te ideeën of gemoedstoestan den". Het Leidsch Dagblad schreef hierover op 8 oktober 1968: "Ze (de objecten) zullen zoals gezegd bekeken, betast, be wonderd en verfoeid worden". De Leidse bevolking nam deze woorden wel wat erg letterlijk op, want op 15 oktober maakt dezelf de krant melding van de vernie ling van de diverse objecten on der de kop: "Objectkunst in Lei den in gevaar, voorwerpen roe pen agressie op". In de jaren zeventig vond de verhuizing naar het Levendaal plaats en kwamen nog enkele the- matentoontellingen, zoals 'DADA en Surrealisme in Neder land' en 'GLAS', aan bod. Ook presenteerde de galerie een aan tal fotografietentoonstellingen van Leidse kunstenaars als Ben Overdevest en Linda Rooden- burg. De nadruk die in de jaren daar voor op de educatie en vorming lag, verdween langzaam en de ga leriehouders richtten zich meer op de signaleren van jong talent. Op deze tentoonstelling han gen de werken van de exposanten broederlijk naast elkaar, maar ze hebben weinig of niets met elkaar te maken. Ze vertegenwoordigen alleen het expositiebeleid van de afgelopen tien jaar. Ze zijn gese lecteerd volgens het huidige ex positiebeleid: "de doelstelling is om de ontwikkelingen in de mo derne kunst te volgen en daarbij vooral de beginnende kunste naars de mogelijkheid tot exposi ties te bieden". Deze doelstelling had wel als gevolg dat er vooral solo-exposities en minder groeps- en thematentoonstellingen geor ganiseerd werden. En het waren juist die groeps- en thematen toonstellingen waar de kracht van het LAK lag en die de galerie in het verleden veel aandacht in de pers bezorgden. Dit kunnen we tenminste allemaal uit de door de galerie zelf gemaakte selectie van recensies en artikelen opma ken. Tegenwoordig exposeert de LAKgalerie veelal twee kunste naars tegelijk zonder dat er enig logisch verband tussen hun werk bestaat. Dit is goed mogelijk, aan gezien de ruimte van de galerie is verspreid over een foyer en drie gangen, maar het zien van de do cumentatie over voorbijgevlogen jaren, doen je, ter afwisseling van de solo-exposities, verlangen naar de oude, groots opgezette thematentoonstellingen. Voor een overzicht van de ge schiedenis van de LAKgalerie en een blik op het huidige expositie beleid, kan de bezoeker tot 8 sep tember terecht in het Faciliteiten- gebouw. NICOLE ROEPERS Priesters op brandend zand DEN BOSCH - Opëraminnend Nederland heeft het nog niet meegemaakt: langzaam rijdend verkeer op weg naar een voor stelling en een schare bezoekers waarvan er velen in smoking en avondjurk gestoken waren voor de gala-première van Aïda in sporthal De Maaspoort in 's Her togenbosch. In het Amsterdamse muziek theater wordt men zelden ge confronteerd met avondkle ding. Het Bossche publiek wil de echter graag op zijn paasbest naar 'Aïda' wat inhield dat men zich vervolgens van een deel van die kleding moest ontdoen om de Egyptische temperatuur in de hal te kunnen doorstaan. Het was er zo warm dat het zand op de speelvloer wel eens 'bran dend zand' had kunnen zijn. Op dat zand kreeg men een enscenering die, dat was abso luut de bedoeling, niet cliché matig mocht zijn. Het cliché- Egypte dat buiten de hal stond opgesteld, een soort Aboe Sim- bel van piepschuim (een décor van de opera van Bonn, waarvan één stuk trouwens vlam vatte), kreeg men binnen dan ook niet te zien. Op het zand en rondom de uit stalen spanten opgetrok ken Farao-kop begon de Bos sche Aïda zelfs als 'muziekthea ter'; dat wil zeggen als een ope- raproduktie met een extra-bete kenislaag. Regisseur Dominik Neuner laat tijdens de ouverture een kind zandtaartjes bakken en er komt een man op in een heden daags pak die in het zand een 'oud' kostuum vindt. Hij trekt het aan en dan is hij ineens veld heer Radames (tenor Jeffrey Lawton) die een rol in de opera speelt. Zulke 'afwijkende' ele menten komen in de hele ensce nering terug. Neuner is niet zo ver gegaan als een beroemde collega die het stuk heeft ge bracht als een fantasiespel van een suppoost en een werkster in een archelogisch museum, maar iets van die denkwijze is bij hem wel terug te vinden. Toch is deze Aïda voor een flink deel de massale toestand geworden die men in zo'n hal verwacht. Er is een grote koor- groep van blauwgeschminkte priesters, die in de eerste scene slapende soldaten voor de krijg 'opwekken' en in de triomfsce- ne wordt de mensenmassa nog groter. Er zijn ook vrij traditio neel aandoende balletten, die ook in het kader van de op uiter lijk effect gerichte Grote Opera thuishoren en in dat alles ver dwijnen de intelligente 'afwij kingen' naar het tweede plan. Als aan het slot van het twee de bedrijf de faraokop in vuur werk gehuld wordt, heeft men zelfs ronduit met circus te ma ken, maar wel met intelligent circus. Dat de kleine scenes in de grote ruimte maar moeizaam dramatische aspecten onthul len, is de vanzelfsprekende prijs die men bij een enscenering als deze moet betalen. Dank zij het 'akoestiek verbe terende' geluidssysteem hoort men opera die aan de doelstel ling van de Stichting Aïda vol doet. De produktie moest kun nen concurreren met het lande lijke aanbod en vocaal en orke straal lukt dat (synchroniteits- problemen tussen ver van el kaar opgestelde koren, zangers en muzikanten op de koop toe genomen). Met de twee vrouwen, Gail Gilmore als Amneris en Gabriel- le Lechner als Aïda, heeft men in Den Bosch goed geschoten. Tenor Lawton is hoorbaar de jongste niet meer en Jan Der- ksen, die na jaren heldentenor teruggekeerd is naar het ban tonvak, klinkt als Amonasro iet wat sleets. Het Brabants Orkest levert onder Ed Spanjaard goed werk, maar het blyft met geluidssys teem en al een bescheiden bege leider waar de zangers makke lijk bovenuit komen. Wat dat be treft klinkt deze Aïda soms alsof men naar een live-opname op de plaat luistert. PAUL HERRUER Va correspondent jo Award voor Dan Simmons DEN HAAG (ANP) Aan het slot Amerikaanse ambassadeur in Ne- van de 48e Science Fiction Wereld derland, Howard Wilkms. Er waren Congres in Den Haag is zaterdag de ook prijzen voor het beste non-fic 'Hugo Award', de prijs voor de beste tion boek ('The World Beyond the SF-roman. uitgeraakt aan Dan Sim- Hill" van Alexei en Cory Panshin), mons voor zijn roman 'Hyperion'. de beste novelle ('The Mountains of Mourning' door Lois Bujold) en an- De prijs werd uitgereikt door de dere onderscheidingen. Tina Turner tegen Oude Muziek UTRECHT - Hét Holland Festival Oude Muziek heeft in het afgelopen weekeinde grote hinder ondervon den van het openluchtconcert van de Amerikaanse popster Tina Tur ner in het stadion Galgenwaard. Luid gedreun vanaf de Oostkant van de stad zorgde er voor dat vrij dagavond de late-avond-concerten in enkele binnenstadskerken in Utrecht twintig minuten te laat be gonnen en dat microfoonrepetities praktisch allemaal in het water vie len. Een en ander had ook tot gevolg dat tientallen bezoekers de concer ten voortijdig moesten verlaten om nog met het openbaar vervoer naar huis te kunnen. Door ingrijpen van de Utrechtse wethouder van economische zaken en sport, mr. H.Kernkamp, en ook door het draaien van de wind werd zondagavond bij het concert van de 'Monsters of Rock' voorkomen dat een soortgelijke situatie zich weer zou voordoen, r De geluidshinder bleef beperkt. De secretaris maar feitelijk 'baas' van het festival, Frans de Ruiter: "Ook vorig jaar werden we geteis terd door overlast en gooiden pop concerten roet in het eten. Wij ver keerden in de veronderstelling goe de afspraken met de gemeente te hebben gemaakt om herhaling te voorkomen, maar blijkbaar is er niemand ten stadhuize bij machte om de evenementen-agenda bij te houden. Ik vind dit onbegrijpelijk. Jaar lijks trekt het festival tienduizen den bezoekers uit binnen- en bui tenland aan. Ik kan zo vijf andere prachtige oude steden noemen, die er alles voor over zouden hebben om een festival als het onze binnen te halen". De Ruiter verklaarde op de kortst mogelijke termijn van de gemeente Utrecht de verzekering te eisen, dat er 'geen lawaaiige evenmenten tij dens het oude muziekfestival meer zullen worden gehouden'. AMSTERDAM - Waarom bleef die ene, wat oudere mevrouw met dat- blauwgroene jackje gedurende het openluchtoptreden van het Con certgebouworkest toch kaarsrecht rechtop staan? Was ze bang dat het plaveisel van het Museumplein te koud zou optrekken of was dat, domweg te hard om op te zitten? En wat een verdraagzame mensen, die achter haar zaten en de dame toch niet als een boom omver haalden. Misschien was juist dat wel het meest intrigerende aan de jaarlijkse Uitmarkt. Op zich is de Uitmarkt een sym pathiek evenement. Waar ter we reld komen zoveel artiesten belan geloos bij elkaar om het publiek een voorproefje te geven van wat ze het komende theaterseizoen hopen te gaan brengen? Volgens de organi satie mag ook dit jaar het aantal be zoekers op rond het half miljoen worden geschat. Maar strikt genomen is het bezoe ken van zo'n Uitmarkt eigenlijk heel onbevredigend. Want wat biedt dit evenement meer dan een onafzienbare rij kraampjes met fol ders en een golf optredens van artis tieke standwerkers in geïmprovi seerde stukjes theater? En wat duurt zo'n optreden van Brigit Kaandorp onwaarschijnlijk lang als het maar niet echt leuk wil worden. Haar publiek stond lekker in het zonnetje, maar haar gelegen- heidsgrappen maakten niet meer los dan een 'welwillende glimlach van herkenning. En zij was daarin niet de enige. Het evenement heeft daarom ook iets krampachtigs: leuk omdat het leuk moet zijn. Bovendien zijn dergelijke op de in timiteit van het theater gemaakte voorstellingen bij voorbaat ge- Uitmarkt: leuk omdat het leuk moet zijn. (foto anp> doemd te vervliegen zodra ze wor- kwamen met hun mini-showtjes be den blootgesteld aan de onbe- ter tot hun recht, grensdheid van de open lucht. De Rockbands doen het daarentegen groepen en solisten die minder be- juist heel goed in de open lucht, kend waren en daarom de kleinere Maar als Drukwerk met Harry Slin- podia mochten bevolken, zoals de ger, eindelijk eens zonder wollen kleine zaal van het Concertgebouw, mutsje, de mooiste Nederlandse liedjes om zeep staat te helpen, dan is het toch goed te weten dat dit op treden de komende afscheidstour- nee moest inluiden. Vorig jaar leek de Uitmarkt ten onder te gaan aan het eigen succes. De drukte en het gedrang bij de di verse zalen maakten een bezoek be paald niet aangenaam. Misschien dat het daarom vooral zaterdag een stuk minder druk leek te worden. De treinen naar de hoofdstad waren niet overmatig vol en ook de trams naar het Museumplein puilden niet echt uit. Wie moe en dorstig van het slenteren langs de talloze kraam pjes een terras zocht kon zonder moeite overal terecht. Wandelen over het Museumplein was in de eerste plaats weer eens iets anders dan een middagje hangen op het te volle strand. rond de 70.000 mensen luisteren naar het Concertgebouworkest dat een programma van 'music for the millions' bracht. Met zo veel men sen luisteren naar klassieke mu ziek: wie dat leuk vindt, moet in de eerste plaats heel veel van mensen houden. Maar een evenement is het zeker en gezien het enthousiasme van di rigent Riccardo Chailly zal zeker worden geprobeerd om in de toe komst opnieuw een dergelijk pro menadeconcert te geven. Toch is zo'n concert vooral een televisie spektakel, net als het optreden de avond daarvoor van het Metropole Orkest. Dertigduizend mensen zagen een voorproefje van de filmconcerten die het orkest komende winter in het filmpaleis Tuschinski gaat ge ven. Ook de selectie van nummers uit de musical 'Les Misérables', sa men met de cast uit deze show - in anderhalve dag ingestudeerd door Martin Koch, die de show in Lon den muzikaal onder zijn hoede heeft - werd een smakelijk voor- poeQe. Dat er ook volgend jaar weer een Uitmarkt komt, is al zeker. "De ar tiesten doen graag mee en dank zij de sponsors en de vrijwilligers is het ook financieel geen enkel pro bleem", aldus een woordvoerster. Waar de artistieke staalkaart van het theaterleven dan wordt uitge spreid, dat is nog de vraag. Mis schien weer op de Dam, of anders langs het Rokin of aan de Amstel. "In ieder geval niet weer op het Mu seumplein, want we willen niet elk jaar de winkeliers en omwonenden zo'n 'ordeverstoring' aandoen. Bo vendien is ook dat een manier om te zorgen dat de Uitmarkt niet elk jaar hetzelfde is". Kunststaking in VS BOSTON(AP) - Dertig Ameri kaanse gezelschappen die deelna men aan een traditioneel zomerfes tival hebben zaterdagavond drie minuten lang de opvoeringen ge staakt uit protest tegen bezuinigin gen en censuur. Het protest van muziek-, toneel- en dansgezelschappen in het Berkshire-gebergte in deAmeri kaanse staat Massachusettes was georganiseerd door 'Kunst op zwart' ('Arts blackout'). De werkon derbreking was met name gericht tegen het Nationale Fonds voor de Kunst (NEA), die de subsidiëring van enige controversiële artiesten heeft gestopt. Werkloze balletdan sers van het Berkshire Ballet hiel den met aanhangers een kaarswa- ke. De dansers raakten hun baan kwijt toen hun voorstellingen in het zomerseizoen werden afgelast we gens bezuinigingen. Expositie videoclips en -paviljoens geslaagd Van correspondenten recteuren en kunstenaars, natuur- ken van praatjes en dankzeggingen. GRONINGEN - In het Groninger üjk. Maar ook veel hotemetoten uit Maar veel aardiger was de eerste vijf door internatio- het bedrijfsleven en sponsors lieten ;n. Eregasten waren een de 'deconstructivisti- Museum nale architecten ontworpen 'video- hunneus'z paviljoens' in de binnenstad staat aantal kennismaking bouwsels zelf. De bezoekers v bizarre i Bernard Tschu- tuur) en inhoud (het 'nieuwe' medi- Groningen koortsachtig nagedacht um clip) hier eigenlijk het beste over een permanente functie voor wordt gespeeld. Niets heeft het nar- de opvallende bouwsels. Museum- cisme van de popartiest en tegelijk directeur Frans Haks beloofde de het voyeurisme van de kijker zo ge- aanwezige ontwerpers zaterdag 'dizzy'-makende 'Video Glass stimuleerd als de videoclip. En in alles aan te zullen doen de pavil- i' op het Hereplein bij voor- het Groninger Museum wordt dat joens te behouden. En de Groninger 1 waren na hun bezoek zicht- spel van gluren en begluurd worden wethouder Y.H. Gietema van Ruim- baar blij weer met beide benen op ironisch weergegeven door de clips telijke Ordening en Cultuur riep de de grond te staan. Helemaal boven *e vertonen in een extravagante critici van zijn omstreden bouwbe- peepshow. iejd op om nu eindelijk eens een ac- rioclqooH tie voor iets te starten: voor het be- v_rtiblddgu houd van de paviij0ens. Dat klinkt Geslaagd is zeker ook Rem Kool- een beetje tegenstrijdig. Als er iets haas' 'Video Bus Stop'. Als de clip is wat de clips speciaal maakt, tot twee maanden lang het fenomeen Sche' architecten die de vijf pavil- videoclip centraal.'What A Wonder- joens ontwierpen, clip-regisseurs ful World!' heet de zaterdag geopen- als Anton Corbijn en popmuzikant de muzikale 'beeldenroute'. Op- Dave Stewart. De laatste, vooral be nieuw sleept de directeur van het kend door The Eurythmics en zyn Groninger Museum daarmee een tijdelijke samenwerking met Candy populair, kunstzinnig ogend tyd- Dulfer, mocht het 'videoschip' van geest-verschijnsel het museum bin- Coop Himmelblau aan het Verbin- nen. Tegelijk is de open lucht-ten- dingskanaal dopen en liet zo de hele toonstelling het resultaat van een manifestatie te water, vruchtbare samenwerking van het museum met de afdeling Ruimtelij- Stewart, zoals altijd ogend als een 0 - ke Ordening van de gemeente, parodie op een popster, smeet met Coop Himmelblau is de verleiding heeft Koolhaas met zijn muzikale Toch gaat Bernard Tschumi's pa- 'What A Wonderful World!'stelt de 11;"1"" --- - K.,0i,0Ha v1 -- TT":«- het paviljoen van Zaha Hadid bij de A-kerk keken sommige mensen, in tienvoud toegezongen door Mick Jagger, heel voorzichtig en een beetje trillend door de roostervloer r de begane grond, zo'n meter of inderdaad het middel i dooie echt iets 'van deze tijd', dan is het acht lager. En in het videoschip van momenten mee door te komen, dan Wel hun vluchtigheid. camera van plexiglas te- een dansje te maken groot: het pa open vraag: 'Is de clip kunst of gen het paviljoen ("Hopelijk krijg ik viljoen oogt van binnen als een pri- niet?' De vraag die dit weekeinde de champagne niet b"1°- J Video-bushalte van Rem Koolhaas. het meest klonk, was evenwel: 'Kan het geluid ook wat harder?' Een lange stoet mensen uit het nationale kunstwereldje kwam za terdag op de ook door Veronica uit gezonden opening van 'What a Won derful World!' af. Veel museumdi- n") en hield daarna een kort ope- formaat, n kle- ve-dansvloer op intiem huiskamer- de gisteren al voor grappige ningstoespraakje. Dat de toekom stige videoclip meer 'spiritueel' r Door al die opvallende videopa viljoens dreigt de tentoonstelling in ge zijn, was zijn wens. Uiteraard het Groninger Museum zelf stond de hele openingsplechtigheid gens een beetje ondergesneeuwd te in museum, paviljoens en cultuur- raken. Toch moet worden gezegd centrum De Oosterpoort in het te- dat het spel tussen vorm (architec- bushalte dat mooi vertaald. Kool- viljoen op het Hereplein mogelijk haas' abri aan het Emmaplein zorg- dienen als een permanent onderko- /oor grappige verwar- men voor telefooncellen. De toe ring: bussen stopten, maar niemand komst van de andere paviljoens is stapte in. En met de voeten tikken- nog ongewis, de, meeneuriende mensen bij een what A Wonderful World!' bushalte, dat is bepaald een zeld- duurt nog tot en met 28 oktober, zaam verschijnsel. Een passepartout is te koop bij het Hoewel de paviljoens formeel als Groninger Museum aan de Prae- •tüdelijk' zijn bedoeld, wordt in diniussingel en kost 12,50 gulden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 19