Vooral schetsen laten
de échte Rubens zien
Travestie-act op Rembrandtsplein
Professioneel entertainment op straat
'Eigen werk' Boymans tentoongesteld
Dialoog in Arnhem centraal
bij 'Passage Oost-Europa'
Kunstenaar
legt Britse r
ol Golf vast
POP bijdragen: Paul van der Kooij, Erna Straatsma
Brug nog ver
Toegankelijk
Gitaar-dans
Voorzichtig
Van onze correspondent
Gerlof Leistra
AMSTERDAM - Was de straat tot
voor kort het exclusieve podium
voor de manke accordeonist en de
blinde orgelman, de nieuwe genera
tie levert professioneel entertain
ment. Een kijkje achter de scher
men bij de Mister Grace Mister
Jones Show, een heuse travestie-
act.
De terrasjes op het Amsterdamse
Rembrandtsplein zijn deze middag
matig gevuld. Donkere wolken
waaien dreigend over. Midden op
straat een verlaten paarse stellage:
twee hoge palen met een koord er
tussen. Plotseling trekt geklik van
ijzeren hakjes de aandacht. Van
links komt een parmantig mannetje
aangetrippeld. Zwarte livrei en wit
te rococo-pruik. Onder zijn arm een
enorme getto-blaster. Het mannetje
zet het apparaat neer, drukt een
knop in en zwiert luidkeels zingend
en tap-dansend tussen de tafeltjes
door. Inmiddels heeft een al even
zonderling uitgedoste heer zich
naast de stellage opgesteld. Hij
knikt het publiek minzaam toe en
maakt zich op om zijn kunsten op
het koord te gaan vertonen.
Rinus Rossewij (39) - de grote - en
Craig Eubanks (38) - het kleintje -
brengen de Mister Grace Mister
Jones Show. Een kleine twintig mi
nuten vermaken ze het toege
stroomde publiek met een perfecte
act. Rossewij jongleert met knotsen
en ringen op het koord alsof het
niks is. Grijnzend neemt hij - nog
steeds op het koord balancerend! -
plaats op een krukje. Vervolgens
staat hij weer op en ontdoet zich van
zijn pak. En surprise, surprise: daar
onder zit een gifgroen balletpakje.
Wanneer Rossewij ook nog even
heeft laten zien dat hij op klompen
kan koorddansen, is de show afge
lopen. De klompen fungeren daar
na als pet. Het publiek geeft gul.
De Mister Grace Mister Jones
Show is gebaseerd op de travestie-
comedie. Rossewij kreeg het idee
afgelopen winter tijdens een bezoek
aan Brazilië. "Het travestietheater
is daar heel populair. Die artiesten
zijn daar even geliefd als bij ons
Toon Hermans en André van Duin.
Het is hun revue".
Grimassen
Terug in Nederland sloeg Rossewij
met zijn Amerikaanse maatje Eu
banks (bekend van de VPRQ-televi-
sie) aan het repeteren en een spran
kelende show is het resultaat. De
onderlinge tegenstellingen worden
slim uitgebuit. Eubanks is hyper
actief, terwijl Rossewij zich, wat be
dachtzamer gedraagt. Halverwege
gooit Eubanks zijn performance
nog eens in een hogere versnelling
met een hilarische play back-vertol
king van het nummer 'Yoy allways
hurt the one you love' van Spike Jo
nes. Zijn armen en benen blijken
plotseling van elastiek en zijn ge
zicht neemt de meest onmogelijke
grimassen aan.
Rossewij en Eubanks zouden hun
show het liefst in het theater bren
gen, maar de spoeling is dun. Rosse
wij: "Wij vragen 1200 gulden voor
een optreden, maar dat is blijkbaar
nog te veel. Voor minder kunnen we
het gewoon niet doen. We hebben er
maanden voor gerepeteerd. Wat zeg
ik: ons hele leven! Het kost je jaren
om je op het koord zo zeker te voe
len dat je echt kunt spelen; je optre
den stijl kunt geven".
Het publiek op de terrasjes is in
middels ververst en Rossewij en
Eubanks besluiten hun show nog
een keer op te voeren. "Come on",
zegt Craig. "Let's do it now, 'cause
my costume is falling apart". En
dan met een vette grijns: "Or is it me
that's falling apart?" En weg is hy.
Het succes is zo mogelijk nog gro
ter. Zwetend en hijgend strijken ze
twintig minuten later weer neer. Als
ik na een half uur vraag of ze hun
show die middag nog een keer
doen, schudt Rossewij zijn hoofd.
"Nee, moet je mijn benen maar eens
voelen". Hij trekt zijn broekspijp
omhoog. Zijn benen gloeien alsof
hij ze te lang tegen de kachel heeft
gehouden. "Koorddansen lijkt mis
schien een peuleschil, maar het
vergt enorm veel van je spieren. Als
ik nu doorga, zou ik ze letterlijk ver
branden".
zelfs dat schilderij bleek aan het be
gin van deze eeuw een oude kopie
van het origineel in Buckingham
Palace.
Met behulp van de andere naam
gever van het Rotterdamse muse
um, de industrieel D. van Beunin-
gen, kon in de jaren twintig van
deze eeuw alsnog een aantal werken
van Rubens worden verworven; in
het bijzonder de olieverfschetsen
voor de Achillesserie. Rubens
maakte deze serie over het leven
van de Griekse held als ontwerpen
voor een reeks wandtapijten. Ze
zijn van een ongekende zwierig
heid, een speelsheid van lijn, een in
tensiteit fan kleur die duidelijk ma
ken, waarom Rubens tot de meest
gevierde kunstenaar van zijn tijd
kon uitgroeien. Het is gebruik om
wat schamper te doen over de vle
zigheid van zijn vrouwfiguren en de
gezwollen gespierdheid van zijn
mannen. Maar wie door zijn eigen
vooringenomenheid heen kijkt ziet
een schilder met een ongeëvenaard
gevoel voor stofbehandeling, voor
de expressiviteit van gelaatsuit
drukking en gebaar en een onbe-
.perkt vakmanschap. Dat geldt ei
genlijk in gelijke mate voor een paar
andere Vlamingen op de tentoon
stelling: Anoon van Dyck (door Ru
bens als zijn beste leerling be
schouwd) bij voorbeeld, wiens im
posante Hieronymus een echt top
stuk is, maar ook Adriaen Brouwer,
David Teniers en Casper de Crayer.
Het aantrekkelijke van de ten
toonstelling in Rotterdam is niet zo
zeer de omvang ervan als wel het ge
geven, dat men hier met de oor
spronkelijke meesters te maken
heeft. Dat geldt in het bijzonder
voor Rubens: het is algemeen be
kend, dat hij zich - als het ging om
grote stukken - gemeenlijk beperk
te tot het maken van een vooront
werp. De studenten in het atelier (in
het geval van Rubens mag men wel
spreken van de fabriek) maakten
het schilderij met de schets als voor
beeld en tenslotte kwam de meester
zelf langs om de puntjes op de i te
zetten. Wie de echte Rubens wil zien
moet dus bij zijn schetsen terecht.
Die vooral maken dan ook de tocht
naar Rotterdam de moeite waard.
Rubens en zijn tijd
Boymans-van Beuningen te Rot
terdam is te zien tot 12 november;
geopend di t/m za 10-17 uur, zo 11-
17 uur, ma gesloten.
Avantgardistische
films in Amsterdam
AMSTERDAM (ANP) - 'The Ame
rican avantgarde 1980-1990" is de ti
tel van een filmmanifestatie in thea
ter Desmet in Amsterdam. Van 13 s
tot en met 28 september is een uit-N
gebreid programma te zien van de
belangrijkste Amerikaanse avant
gardistische films van de afgelopen
tien jaar. Vanaf 20 september rou
leert een selectie van dit program
ma langs filmhuizen buiten Amster
dam.
De manifestatie, georganiseerd
door de stichting Mecano, brengt
een overzicht van het werk van der
tig filmmakers. Hoewel de avant-
gardefilm geen eenduidige stijl
kent, is wel een gemeenschappelij
ke noemer aan te wijzen: de filmma
kers streven naar formele vernieu
wing en willen nieuwe vormen van
cinematografische expressie cre
ëren, aldus de stichting.
Het programma omvat veertig
lange en korte 16-millimeter-films.
•'Het kost je jaren om je op het koord zo zeker te voelen datje echt kunt spe-
len'. (f0to GpD)
Van onze correspondent
Rijk van Rotterdam
ARNHEM Zo'n 300 kunstenaars
uit de DDR, Polen en Rusland krijgt
Arnhem te gast tijdens het culturele
festival 'Passage Oost-Europa', dat
van 28 september tot en met 13 ok
tober gehouden wordt. Het gaat om
regisseurs, cineasten, acteurs, dan
sers, beeldende kunstenaars, archi
tecten, schrijvers, componisten,
muzikanten en studenten in de di
verse kunstdisciplines. Zij zullen la
ten zien en horen hoe hun cultuqr
zich in de afgelopen decennia en
vooral ook sinds de recente omwen
teling heeft ontwikkeld. En ze zul
len in samenwerkingsprojecten een
dialoog aangaan met Nederlandse
kunstenaars.
Het festival wordt vrijdag 28 sep
tember in de Schouwburg Arnhem
geopend met de première van 'De
drie zusters' van Anton Tsjechov
door Theater van het Oosten in de
regie van Agaath Witteman. Een
dag later heeft de tenaamstelling
plaats van Arnhems nieuwste brug
over de Rijn, die naar de voormalige
Russische dissident Andrej Sachar-
ov vernoemd wordt. Ere-gast hier
bij is Sacharovs weduwe, Jelena
Bonner. In gezelschap van wvc-mi-
nister Hedy d'Ancona woont zij 's
avonds de gala-avond van het festi
val bij, met een voorstelling van het
Moscow Classical State Ballet.
Gistermiddag werd het program
ma van 'Passage Oost-Europa' in de
Schouwburg Arnhem gepresen
teerd met een forumdiscussie over
de samenstelling van het festival.
Aan de discussie namen onder meer
deel: Jan Brand, artistiek directeur
van het festival; Liesbeth Brandt
Corstius, directeur van het Ge
meentemuseum Arnhem; Henk
Bitter, samensteller van het film
programma van het festival; Chaim
Levano, theatermaker en regisseur
van een internationaal studenten
project van het festival en Joanna
Bilska, een al geruime tyd in Neder
land werkzame Poolse theater
maakster.
Uit de discussie werd duidelijk,
dat het idee voor het festival twee
jaar geleden ontstond uit nieuws
gierigheid naar wat er zich op cultu
reel gebied afspeelde achter het
toen nog nauwelijks open te krijgen
IJzeren Gordijn. Door de onver
wachte politieke veranderingen is
nu de Oost-West-dialoog op cultu
reel gebied een belangrijk element
van de programmering geworden.
Melchior de Wolff: „Overigens
blijken de culturele ontwikkelingen
in Oost-Europa in de oude situatie
wel degelijk te zijn doorgegaan,
maar dan ondergronds. Wij wisten
daar niets van. Het is interessant dat
dit ook in het festival te zien is".
Volgens Jan Brand toonden de
Oosteuropese kunstenaars zich zon
der uitzondering zeer verheugd
over de uitnodiging om naar Neder
land te komen. „Ze willen hun werk
graag in een ander land laten zien en
zijn vooral ook blij dat ze daar heen
kunnen gaan".
Kansen hiervoor lijken ze overi
gens volop te krijgen. Liesbeth
Brandt Corstius ontmoette bij een
bezoek aan een tentoonstelling in
Leningrad drie collega's van het
Amsterdamse Stedelijk Museum,
die zich bezorgd toonden over con
currentie van haar kant en nog meer
over belangstelling voor dezelfde
exposanten van de zijde van het
'Centre Pompidou' in Parijs. En
Henk Bitter kreeg bij het samen
stellen van het filmprogramma ook
met veel kapers op de kust te ma
ken: „Drie films, die ik graag wilde
hebben, waren al door het Filmfes
tival Rotterdam geclaimd. En dan
geldt er in de filmwereld een 'pik
orde'. Met een filmproduktie zijn
miljoenen gemoeid, dus gunnen de
producenten hun films het liefst
aan festivals waar de meeste poten
tiële kopers en het grootste publiek
komen." Toch is hij tevreden over
zijn onderdeel van het festival. „We
hebben bijvoorbeeld Russische
films uit de jaren zestig, die destijds
verboden waren. Die films zijn over
het algemeen beter dan wat er nu in
Rusland gemaakt wordt. Dat heeft
te maken met hun beladenheid."
In 'Passage Oost-Europa' staan
de steden Oost-Berlijn, Warschau
en Moskou centraal. Het festival
omvat meer 'dan honderd activitei
ten. Behalve de theatervoorstellin
gen, filmweek, tentoonstellingen en
lezingen zijn er forumdiscussies
over actuele zaken.
Rotterdam danst
weekeinde lang
ROTTERDAM (ANP) - De Rotter
damse binnenstad wordt in het
weekeinde van 31 augustus tot en
met 2 september omgetoverd tot
dansvloer. Meer dan honderd dans
voorstellingen, concerten, dansles
sen en feesten vormen het program
ma van de manifestatie „Rotterdam
Danst" die elke geschikte vierkante
meter in het stadscentruip opeist
als dansruimte.
Vrijdagavond geeft minister
D'Ancona het startsein voor het
dansfeest. Op het Schouwburgplein
staan dan duizend schoolkinderen
gereed om de „Rotterdam Shuffle"
te dansen. Daarna gaan op vijftien
podia voorstellingen van start van
amateurgroepen uit binnen- en bui
tenland, variërend van stijldansen,
moderne dans, volksdansen en jazz-
ballet tot hiphop.
Zaterdag en zondag kan het pu
bliek lessen volgen in alle mogelijke
dansstijlen: lambada, tango, quick
step, jazzdans en buikdansen. De
Rotterdamse Doelen doet het week
einde dienst als ballroompaleis
waar onder meer optredens worden
gegeven door The Ramblers en Ed
die Christiani. In het Danshuis en
de feestzaal van De Doelen worden
volksdansbals gehouden met groe
pen uit onder meer Noorwegen,
Hongarije, Griekenland en eigen
land.
Het ontbreken van een danspart
ner kan geen excuus zijn om de
dansvloeren te mijden. De organisa
tie heeft gezorgd voor voorbedrukte
briefkaartjes met de uitnodiging:
„Mag ik deze dans van jou? Zater
dag 1 september, 21.45 uur op het
Schouwburgplein".
LONDEN (AP) - Het Britse Impe
rial War Museum heeft de kunste
naar John Keane opdracht gegeven
de rol van Groot-Brittannie in de
Golfcrisis vast te leggen.
„Het gaat om een van die curieu
ze, een beetje excentrieke Britse
tradities, om een kunstenaar naar
een oorlogsgebied te sturen. Ik
denk niet dat veel andere landen dat
doen", aldus Keane.
Keane, die werken over de strijd
in Nicaragua en het geweld in
Noord-Ierland op zijn naam heeft
staan, heeft van het museum een
voorschot van 10.000 pond gekre
gen.
De kunstenaar zei dat hij op het
strijdtoneel voornamelijk foto's
maakt, die hij dan later in zijn ate
lier uitwerkt tot schilderijen. „Ik
neem ook een schetsboek mee,
maar in sommige situaties kun je
niet vragen of ze stil staan en voor je
poseren", aldus de schilder. Hij
voegde eraan toe dat het museum er
het volste belang bij heeft dat hij
van het front terugkomt, omdat de
investering anders voor niets is ge
weest.
Het Imperial War Museum is ge
wijd aan conflicten waar Groot-
Brittannië bij betrokken is geweest
vanaf de Eerste Wereldoorlog. Aan
de muren van het museum hangen
12.000 schilderijen, die onder meer
een beeld geven van de Falkland-
oorlog met Argentinië in 1982.
Van onze correspondent
Hans Lutz
ROTTERDAM Er ging bij
wijze van spreken een zucht
van opluchting door het mu
seum Boymans van Beunin
gen toen Nora de Poorter -
Belgiës meest erkende Ru
bens-specialiste - verklaar
de, dat het Rubens-bezit van
het museum echt was. In
deze tijd, waarin diepgaande
onderzoeken het niveau van
het bezit van menig museum
wezenlijk aantasten, is het
een heel geluk dat oude
meesters ook zijn wie men
altijd dacht dat ze waren.
Met een gerust hart kon het Rotter
damse museum dan ook de ten
toonstelling'Rubens en zijn Tijd in
richten: een selectie uit het eigen
bezit aan Vlaamse meesters uit de
zeventiende eeuw met Peter Paul
Rubens als centrale figuur. De ten
toonstelling gaat vergezeld van een
uitgebreide catalogus, waarin het
totale Vlaamse bezit wetenschappe
lijk wordt beschreven: een ideale
manier om zowel het museumbezit
te catalogiseren als het eigen bezit
ten toon te stellen. Dat zich daarbij
dan ook nog de gelukkige omstan
digheid voordoet, dat Rubens 350
jaar geleden in Antwerpen over
leed, is mooi meegenomen: een
klein beetje Rubensjaar is nooit
weg.
De opluchting over de echtheid
van de Rubensen heeft ook een his
torische achtergrond: de stichter
van het museum, de Utrechtse ju
rist Frans Boijmans wiens verzame
ling nog steeds de kern van het mu
seale bezit vormt, verkeerde in de
vaste overtuiging, dat hij elf schil
derijen van Rubens bezat. Rotter
dams eerste museumdirecteur, de
kunsthandelaar Arie Lamme, veeg
de echter met die zekerheid de vloer
aan: hij voerde ze alle elf van de lijst
van erkende meesterwerken af en
zelfs werd een aantal er van als 'uit
schot' verkocht. Datzelfde lot on
derging een aantal schilderijen van
Antoon van Dyck waarvan er uit
eindelijk een als echt overbleef. En
DIRECTIE - Mevrouw drs. A.C.M.
Grondman wordt met ingang van 1
november de nieuwe directeur van
museum 't Nijenhuis in Heino. Me
vrouw Grondman (38) was onder
meer werkzaam als educatief mede
werkster bij de gemeente Leiden en
wetenschappelijk medewerkster
aan de universiteit van Amsterdam.
Prince - 'Music from Graffiti bridge'
(WEA)
j Het nieuwste album van Prince
I bevat 17 nummers van een film die
in november in de VS in première
gaat. De film heet 'Graffiti bridge'
en de soundtrack wordt geaffi
cheerd als musical en rock opera.
Dat laatste lijkt wat overdreven, of
het zou op de goede boodschap
moeten slaan die weer als een rode
draad door het 70 mihuten durende
geheel loopt.
Na de ladder die onze ziel moest
redden en het kruis dat onze proble
men moest oplossen, dient de New
power generation nu op zoek te
gaan naar de brug. Aan de andere
kant ligt de bevrijding en God kijkt
vanuit de hemel neer op de genera
tie vol hoop en een enorme zen
dingsdrang ('only we can change the
world'). Prince zou Prince niet zijn
als hij deze woorden niet relativeer
de door muzikale .knipoogjes en
teksten als 'Making love and music
is the only thing we are waiting for'.
Maar toch.
Hoewel Prince, net als in zijn bes
te tijd, veel zelf doet, krijgt hij de no
dige hulp van Mavis Staples, onze
'eigen' saxofoniste Candy Dulfer,
funkmeester George Clinton en -
heel opvallend - The Time. In Pur-
I pie Rain, zijn eerste film, vocht
I Prince een muzikale strijd uit tegen
I deze spekgladde swingband. Hun
terugkeer lijkt erop te wijzen dat
Prince weer eens wil scoren in Ame
rika, zijn vaderland.
Het album is veel minder experi
menteel dan Lovesexy en er staan
nummers op die zó naar het Eurovi
sie Songfestival kunnen (zoals het
suikerzoete titelnummer). Het per
centage uitschieters is lager dan we
van Prince gewend zijn, al staat
daar .tegenover dat het aantal diep
tepunten meevalt. Prince weet we
derom uit de vele stijlen één mes
scherpe sound te destilleren, be
doeld voor geluk, (dans)vermaak en
extase. Vaak lukt het, soms vraagje
je na een leuk intro en een aardige
eerste minuut af wanneer nu einde
lijk de brug wordt bereikt.
PvdK
Pixies - 'Bossanova' (4AD/Play it
again Sam)
Maanden geleden al begon het la
bel van de Pixies met een reclame
campagne voor het album 'Bossa
nova'. 'Is this the summer of the Bos
sanova' stond in koeieletters in di
verse muziekbladen. De vraag was
vooral of Pixies-voorman Black
Francis erin zou slagen om het bril
jante debuutalbum van Pixies-bas-
siste Kim Deal ('Pod') te evenaren.
'Bossanova' stelt wat dat betreft
niet teleur. Het vierde album van de
uit Boston afkomstige band is we
derom een hoogtepuntje in de he
dendaagse popmuziek, net als de
voorgangers 'Doolittle' (1989) en
'Surfer Rosa' (1988).
Het zinderende is er een beetje af,
maar de kwaliteit is er niet minder
om. 'Bossanova' is het meest toe
gankelijke album van de Pixies tot
nu toe. De eerste twee nummers
moetje even doorworstelen (slap in-
strumentaaltje 'Cecilia Ann' en he
meltergend geblèr in 'Rock music'),
maar de overige 12 songs kunnen zo
op single worden uitgebracht. Noi
sy pop op zijn best met hier en daar
wat stuntwerk van gitarist Joey
Santiago, vlammende uithalen van
zanger Black Francis en prachtige
achtergrondzang van bassiste Kim
Deal. De fans van Kim Deal moeten
overigens tot hun spijt weer consta
teren dat Francis zijn bassiste het
liefst zoveel mogelijk op de achter
grond houdt.
E.$.
The Soup Dragons - 'Lovegod' (Big
Life)
Ze begonnen als Buzzcocks-deri-
vaten maar zijn inmiddels een eigen
BERGEN OP ZOOM - De theaterstoelen in het nieuwe theater De Maagd in
Bergen op Zoom worden nog stevig gepoetst. De verbouwde voormalige ka
tholieke kerk wordt, na een ingrijpende verbouwing en restauratie, volgen
de week officieel geopend door prinses Margriet. (foto anp)
Pixies: ...noisy pop op zijn best-
weg ingeslagen. De Schotse Soup
Dragons maken een mix van dans
muziek en gitaarpop en staan daar
mee weer volop in de schijnwerpers
naast vergelijkbare bands als de
Britse Stone Roses.
The Soup Dragons bestaan uit
Sean Dickson (zang, gitaar), Sushil
Dade (basgitaar), James Mc-
Cullough (gitaar) en Paul Quinn
(drums). Ze richtten in 1985, na het
verlaten van de middelbare school,
een band op en brachten in 1988
hun eerste plaat uit, 'This is our art'.
De opvdiger staat vol aanstekelij
ke gitaar-dansmuziek, met als hoog
tepunt de single Tm free'. De band
mixt gitaarrock met luchtige reg-
gae-toasts, gospelkoortjes, en hier
en daar een massieve funk-bas.
Zoals ze zelf al zingen: 'I'm free to do
what I want any old time'. Een plaat
om yerliefd op te worden.
E.S.
Duranduran - 'Liberty' (EMI)
Echt veranderd na tien jaar mu
ziek maken zijn ze niet. Hun uiter
lijk is wat sjofeler geworden en de
groepsnaam moet nu als een woord
(foto pr)
worden geschreven: Duranduran.
Maar het repertoire is nauwelijks
gewijzigd. Het zevende album van
de Britse band getiteld 'Liberty',
borduurt logisch voort op de vorige
plaat 'Big thing' (1988).
Met de definitieve komst van gita
rist Warren Cuccurullo (ex-Zappa,
ex-Missing Persons) en drummer
Sterling Campbell (ex-Cyndi Lau-
per, ex-Hall Oates) is Duranduran
weer op volle sterkte terugge
bracht. Andy Taylor en Roger Tay
lor verlieten de band enige jaren ge
leden. Na hun vertrek heeft het lan
ge tijd gerommeld in de Durandu-
ran-gelederen.
De discodreun lijkt met het ver
schijnen van 'Liberty' voorgoed tot
het verleden te behoren. De groep
experimenteert voorzichtig met
house ('Can you deal with it'), rap
('Hothead') en soul la de Blow
Monkeys ('Liberty'). Prettig in het
gehoor liggende melodietjes alle
maal, die iets minder op het hit-
kopend publiek zijn gericht dan
voorheen. Een minpuntje: 'First im
pression' is schaamteloos jatwerk
van The The. Het is een regelrechte
kopie van het nummer 'Infected'.
