De gezondheidszorg in VS is
ziek
M A bijlage van het leidsch/alphens dagblad
Onverzekerde patiënten laten spoor van onbetaalde rekeningen na
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1990 W W TUT* A PAGINA 23
EXTRA
door Peter de Vries
De Amerikaanse gezondheidszorg kwakkelt, en er gaan in
de Verenigde Staten al stemmen op die gewagen van een
ziek systeem. Puur cijfermatig geredeneerd doet dat
merkwaardig aan, want geen land ter wereld onttrekt zoveel
geld aan het nationale inkomen ten gunste van de
volksgezondheid. Desondanks verkeert de Amerikaanse
gezondheidszorg in een 'gezondheidscrisis', omdat een
belangrijk deel van de verrichtingen in ziekenhuizen niet
wordt betaald. Ongeveer 17 procent van de bevolking
beweegt zich onverzekerd door de Amerikaanse
maatschappij. Het zijn vooral de privé-ziekenhuizen in de
binnensteden die in de knel raken door de vele onbetaalde
rekeningen. "Het grote probleem is dat wij wettelijk verplicht
zijn elke patiënt te bekijken, maar niemand ook wettelijk
verplicht is te betalen".
Ruwweg eenderde van de patiënten is
niet in staat de rekeningen, afkomstig
van 'Detroit Receiving Hospital' te
voldoen. Maar omdat de gang naar de
emergency-room van het hospitaal
(een soort eerste hulp-post) voor arm
lastige inwoners van Detroit veelal de
enige mogelijkheid is om verpleegd te
worden, zijn de bedden er altijd bezet.
Soms is het patiëntenaanbod zo
groot, dat er in de gangen bedden
moeten worden bijgeplaatst. Slacht
offers van fysiek geweld, drugsver
slaafden en alcoholisten zijn veelal de
probleemgevallen die in de emergen
cy-room van het 'Detroit Receiving
Hospital' worden opgevangen.
De directies van de privé-zieken
huizen die zijn gevestigd in de buiten
wijken waar in hoofdzaak de welge
stelde burgers van Detroit wonen,
gaan prat op hun gezonde financiële
huishouding. "Hoe kan het ook an
ders. Als het ook maar enigszins mo
gelijk is sturen ze de armlastige pa
tiënten naar ons door", is de bittere er
varing van artsen die werken in Recei
ving, zoals 'Detroit Receiving Hospi
tal' kortweg pleegt te worden aange
duid. Het is een symptoom van een
kwakkelende gezondheidszorg in de
VS, die patiënten achterbaks in klas
sen verdeelt.
Verwaarloosd
Detroit is een stad in verval. Wie ge
noeg geld heeft, maakt dat-ie weg
komt uit de bikkelharde city om zich
te vestigen in een gerieflijker buurt,
inwonertal van Detroit-city neemt ge
staag af; werkelijk alles oogt er ver
waarloosd en versleten. De eens flore
rende auto-industrie is bijkans uit de
markt geconcurreerd door de Japan
ners. En alsof dat nog niet genoeg is
heeft de misdaad Detroit als leefge
meenschap om zeep geholpen.
De drie gewapende veiligheidsbe
ambten bij de ingang van Receiving
stellen manmoedige pogingen in het
werk om wakker te blijven. De ver
pleegster die de binnenkomende pa
tiënten registreert, spreekt van een
rustige avond. Ze legt haar economie
studieboek terzijde, teneinde een blik
te werpen op de lijst van acute geval
len die de afgelopen uren haar balie
zijn gepasseerd: een fors aantal
slachtoffers van auto-ongelukken;
een man die veel bloed verloor nadat
hij met zijn hoofd door een ruit was
gegaan; een boer uit de omgeving die
een halve vinger was kwijt geraakt; ie
mand met een gebroken of gekwetste
nek; een man met brandwonden.
Schietpartijen
De dienstdoende arts Roethel en zijn
assistenten brengen routinematig
hechtingen aan en verrichten kleine
operaties. Roethel maant een patiënt
tot stilte, als die gillend protesteert te
gen het aftappen van bloed uit zijn
knie.
"Ach, gemiddeld krijgen we hier el
ke nacht vier a vijf gewonden van
schietpartijen binnen. Op echt druk
ke dagen kan dat oplopen tot twaalf',
vertelt assistent Bock. "Gedurende
het eerste half jaar hebben we zo'n
1000 a 1700 gevallen geregistreerd die
direct gerelateerd waren aan cocaïne-
misbruik".
De Nederlandse gezondheidszorg
kent geen opvangstcentra als de Ame
rikaanse emergency-rooms, eerste
hulpziekenhuizen voor acute medi
sche gevallen. Met 340 bedden, waar
van 110 voor 'kritieke zorg', i&'Detroit
Receiving Hospital' een van de groot
ste emergency-rooms in de VS.
Een vangnet voor de samenleving
vormen ze als het ware. "Wij hebben
wettelijk de taak elke patiënt te bekij
ken; niemand heeft de wettelijke
plicht te betalen", vat Bock het dilem-
De nacht is heet in Detroit-city. Elke nacht worden er gemiddeld vier a
vijf slachtoffers van schietpartijen de operatiekamer van het 'Detroit
Receiving Hospital' binnengebracht.
De Amerikaanse gezondheidszorg stuit telkens weer op het volgende probleem: "Wij artsen hebben wettelijk de taak elke patiënt te bekijken. Geen
patiënt heeft de wettelijke plicht te betalen". (foto-s gpd>
ma van de Amerikaanse gezondheids
zorg in een notedop samen.
De directie van het privé-zieken-
huis in de nabije omgeving is geen
gemeentelijk hospitaal te bekennen
heeft de grootste moeite om de kos
ten in de hand te houden. Vorig jaar
wist Receiving met kunst en vlieg
werk het nettoverlies te beperken tot
een slordige vier miljoen gulden. "De
afgelopen tien jaar zijn er belangrijke
pogingen gedaan om drastisch te be
zuinigen op de gezondheidszorg",
zegt Bock. "Veel publieke hospitalen
hebben hun deuren moeten sluiten.
Alleen in de goed draaiende privé-zie
kenhuizen kunnen ze het hoofd bo
ven water houden".
Tegenstellingen
De kwakkelende Amerikaanse ge
zondheidszorg ligt ingebed in een sca
la van tegenstellingen. Geen land ter
wereld spendeert een zo groot deel
van het nationale inkomen aan de
volksgezondheid: 11 procent, tegen 8
a 9 procent in de meeste Westeurope-
se landen. Daarentegen loopt in geen
Westers land het kindersterftecijfer
zo hoog op als in de Verenigde Staten.
Het is niet alleen de immer voort
schrijdende medische technologie
die de ziekenhuizen duur komt te
staan. Het simpele gegeven dat er me
disch steeds meer mogelijk wordt -
en artsen en patiënten de daaruit
voortvloeiende kansen benutten
verklaart slechts een deel van de ge
peperde rekening die de toch al kwak
kelende Amerikaanse gezondheids
zorg krijgt gepresenteerd.
Er zijn plausibeler verklaringen te
bedenken voor de impasse. In de Ver
enigde Staten bestaat meer en meer
de neiging om artsen die ervan wor
den verdacht een medische fout te
hebben gemaakt, voor het gerecht te
slepen. Zwangere druggebruiksters
en kettingrokers maken een redelijke
kans op een riante financiële schade
vergoeding, als ze aannemelijk kun
nen maken dat hun persoonlijke el
lende had kunnen worden voorko
men als hun arts zo pienter was ge
weest hen eerder tegen de gevolgen
van hun verslaving te waarschuwen.
Ziekenhuis-woordvoerder Archam-
bault: "Onderhand naderen we het
stadium dat burgers onverantwoor
delijk zijn voor hun gezondheid". Alle
artsen hebben zich inmiddels inge
dekt tegen mogelijke claims; ze heb
ben een verzekering afgesloten tegen
een premie van bijna 10 dollar (18 gul
den) per patiënt.
Onverzekerd
Maar verreweg de belangrijkste oor
zaak van de 'gezondheidscrisis' die
naar de lezing van ingewijden thans
de VS teistert, is dat 37 miljoen Ame
rikanen helemaal geen ziektekosten
polis in huis hebben. Dat is, ongeveer
17 procent van de bevolking. Alleen al
bij Receiving derven ze jaarlijks 27
miljoen dollar aan onbetaalde reke
ningen; 35 procent van de patiënten
heeft geen geld. Via veel omwegen
draaien andere patiënten, verzeke
ringsmaatschappijen en overheid
daarvoor op. Zuidafrika en de Ver
enigde Staten zijn de enige geïndus
trialiseerde landen die niet de een of
andere gestructureerde vorm een
ziekenfonds als hier in Nederland
van nationale gezondheidszorg kent.
"Wij hebben geen cultuur van onder
ling delen, dat is ons te socialistisch",
aldus de artsen van Receiving.
Wel bestaan er twee programma's
voor de allerarmsten en voor de be
jaarden: Medicare en Medicaid. Maar
deze polissen dekken slechts een
klein deel van de kosten. Daarbij
schijnt het dan nog schering en inslag
te zijn dat menige arts Medicaid-pa-
tiënten wegstuurt, omdat ze de ver
goedingen te laag vinden.
"Medicaid is in het leven geroepen
om de ernstigste nood te lenigen.
Maar het gezondheidszorgprogram
ma van de overheid dat speciaal is sa
mengesteld voor armen en gehandi
capten roept eerder het noodlot over
mensen af. Want het houdt families
gescheiden, het dwingt werknemers
in de bijstand te gaan en het moedigt
vaders aan om hun vrouw en kinde
ren te verlaten. Zelfs de zorg die het
biedt, is tweede klas", waren de regels
die een Amerikaans krant onlangs
wijdde aan het 25-jarig bestaan van
het programma. De kop boven het be
wuste artikel liet weinig heel van Me
dicaid: "Een ziek systeem'.
In meerderheid is de Amerikaanse
beroepsbevolking verzekerd via de
werkgever. "General Motors alleen al
verzorgt de verzekering voor circa 2
procent van de Amerikanen. "Het is
een belangrijk onderwerp in de cao-
onderhandelingen", benadrukt
Frank Joyce, zegsman van de auto
mobielwerkers-vakbond UAW. "De
crisis in de gezondheidszorg is een on
derwerp dat brede aandacht krijgt.
Aan de andere kant van de rivier, in
Canada, liggen de medische kosten
per geproduceerde wagen ongeveer
700 dollar lager. De werkgevers zeg
gen dus: wacht eens even, dit is duur.
Hoe kunnen we in hemelsnaam nog
concurreren met hen?".
Maar lang niet alle bedrijven ken
nen een collectieve ziektekostenver
zekering. Jongeren die bij hambur
gertenten de frites opschudden en het
vlees omdraaien a raison van 3 dollar
per uur, zijn doorgaans niet verze
kerd. Dit is de groep van de 'werken
de armen', want de 37 miljoen mensen
zonder verzekeringspolis zijn niet al
lemaal werkloos. Zes miljoen van hen
zijn oorlogsveteranen, die zich alleen
gedekt weten als ze naar een speciaal
ziekenhuis gaan. Die kunnen het zich
niet permitteren ziek te worden, als er
geen specifiek veteranenziekenhuis
in de buurt is. Twintig miljoen van
hen hebben een baantje, maar dat le
vert meestal zo weinig op, dat een re
kening van 200 gulden voor hen meer
dan uit het lijf is.
De vernietigende recensies die zijn
geschreven naar aanleiding van het
25-jarig bestaan van het Medicaid-
programma hebben de Amerikaanse
politiek wakker geschud. In Washing
ton zijn inmiddels al verscheidene
voorstellen gedaan, variërend van zie
kenfondsachtige constructies tot een
verplichte verzekering van alle werk
nemers. Maar de Amerikaanse staat
zit dusdanig slecht bij kas dat veel van
die voorstellen gedoemd zijn te sneu
velen in de bezuinigingsronden die
president Bush in petto heeft.
Zegt assistent Bock van het 'Detroit
Receiving Hospital': "In het verleden
gebeurde het dat ook emergency-
rooms patiënten wegstuurden. Maar
dat kan niet meer. Dat laatje wel uitje
hoofd, als je weet dat daarop een boe
te staat van 50.000 dollar voor de arts
en hetzelfde bedrag voor het zieken
huis".
-Maar andere ziekenhuizen mogen
patiënten zonder geld nog steeds onge
straft wegsturen?
Bock: "Als ze ook maar een moge
lijkheid zien om te voorkomen dat die
patiënt binnenkomt, zullen ze dat niet
nalaten. In New York is het voorgeko
men dat mensen drie tot vijf dagen in
een emergency-room lagen omdat er
in een gewoon ziekenhuis geen bed
was. Omdat ze onverzekerd zijn gaan
veel mensen hier veel te laat naar de
dokter. Met alle noodlottige gevolgen
van dien".
Het wemelt in Washington van de plannen om de gezondheidszorg in de Verenigde Staten een beter aanzien
te geven. Nu al staat het vast dat die plannen gedoemd zijn te sneuvelen in de bezuinigingsronden die presi
dent Bush in petto heeft.
