'Arbeider' Robson trekt altijd zijn eigen plan
Beenhakkers boek blijft gesloten
MAANDAG 20 AUGUSTUS 1990.
SPORT
PAGINA 15
„Interview? Hmmmm... Waar moet het
over gaan?" Leo Beenhakker heeft er
ogenschijnlijk weinig zin in. Kijkt nors,
een beetje boos zelfs. Tja, waar moet
het over gaan? Een voorzichtig ant
woord lijkt het beste. Nou, over Ajax
en misschien een beetje terugkijken op
het wereldkampioenschap. „Ajax is
goed", bromt hij kortaf. „Kom over
acht dagen maar terug. Als je maar niet
over het Nederlands elftal begint. Want
dan zijn we binnen een halve minuut
uitgepraat".
Schrik, grote schrik. De opdracht
voor het interview was dwingend en
duidelijk. 'Hoe groot is de WK-kater
van Leo Beenhakker'. Dat kunnen we
dus wel vergeten. Gelukkig blijkt
Beenhakker tijdens de audiëntie in het
spelershome van Ajax een paar dagen
later beter te spreken. Open zelfs. Al
pratend draagt hij zelf de oplossing
aan. Herhaalde malen zal hij laten we
ten 'het Oranje-boek' dicht te hebben
geslagen, evenzoveel keer echter dfijft
het gesprek onwillekeurig de richting
vën 'Italië' uit. „Ik kan vrij goed met de
media omgaan; ik geef ze over het alge
meen wat ze willen hebben".
AMSTERDAM - Beenhakker for-
muleert het liefst in de wat afstan
delijker tweede persoon. Alsof het
hem zelf allemaal niet is overko
men. Maar hoe vaak hij ook het
woordje 'je' gebruikt, en hoezeer hij
ruim een uur blijft praten in ab
stracte bewoordingen, Beenhakker
was erbij in Italië. Inclusief de voor
bereiding op het WK is hij een week
of zeven het zenith van alle media
geweest. En dat heeft-ie moeten we
ten ook. Uitgemaakt voor B-acteur,
de Buffalo Bill van Zandvoort of (in
navolging van Ronald Reagan) the
great communicator. En wat twee
maanden terug zijn grote kracht
was, zijn vlotte babbel, leek tijdens
het WK plotseling tégen hem te wer
ken. De 'koning van de media' ont
troond?
„Als 'de koning van de media' heb
ik mezelf nooit beschouwd. Dat zijn
jouw woorden. Maar verbaal weet
ik me aardig te redden. Op een be
paald moment krijgen mensen ech
ter eigen belangen. Dan gaan ze an
dere normen aanleggen, en dan ver
lies je het als geïnterviewde natuur
lijk altijd. Dan ga je eraan. Daarmee
is de macht van de media nog eens
onderstreept; ze hebben toch altijd
het laatste woord. Ik ben verveeld
ten aanzien van de pers. Alles is wel
zo'n beetje gezegd, alles is geschre
ven. Normaal gesproken beschouw
ik die interviews als onderdeel van
m'n werk. De laatste tijd beschouw
ik ze echt als een vervelend onder
deel van m'n werk. Zal wel weer
overgaan hoor".
Krediet
„Van te voren was het me wel dui
delijk dat ik begon met een enorm
gebrek aan krediet. Je wordt op een
bepaald moment gemanipuleerd.
Met voorbedachten rade. Laat ik
een eenvoudig voorbeeld noemen.
In Italië was dagelijks anderhalf uur
ingeruimd voor een persconferen
tie. Op verzoek van een meneer van
Vrij Nederland (Frans Oosterwijk,
red.), die me toen al tien dagen lang
had achtervolgd, maak ik speciaal
voor hem een uur vry. 't Is al niet
m'n hobby, maar ik heb de tijd ge
nomen op zijn verzoek. Ga uitge
breid in op al zijn vragen en lees ver
volgens in het interview het verwijt
terug dat ik te veel lui en dat ik de
super-ouwehoer van Nederland
ben. Tja, wat wil zo'n man nou? Dan
denk ik: ga jij nou maar je krantje
lekker ergens anders vullen. Moet
ik daar nog tijd aan besteden? Schei
toch uit!"
Beenhakker is slim. Verrast is hij
dus ook zeker niet over wat over
hem heen is gekomen. Net zoals hij
niet werd verrast door de negatieve
reacties op de sportieve prestaties
van Oranje. Veel had hij niet te win
nen, had Beenhakker immers al
voor de start vap het WK gezegd.
Halen we niet minimaal de halve fi
nale, aldus Beenhakker begin juni,
dan zal iedereen zeggen: hadden we
toch maar Johan Cruijff genomen.
Ironie? In ieder geval praten we
in de week dat Johan Cruijff er
voorlopig voor heeft bedankt de di
recte erfgenaam van Beenhakker te
worden. Tegelijkertijd heeft het
orakel van Barcelona Wim Jansen
als tussenpaus naar voren gescho
ven. Jansen moet een volgens
Cruijff ontspoord Nederlands elftal
op weg helpen naar het EK in Zwe
den. „Ach", vertelt Beenhakker on
gevraagd. „Het is allemaal zo door
zichtig wat er is gebeurd. Zo duide
lijk. Het werkt op m'n lachspieren.
Ook wat er nu, deze week, allemaal
weer gebeurt. Het is zo voorspel
baar geweest. Dat begrijp ik nou
niet. Ik verwijt mensen dat ze niet
hebben doorzien wat er is gebeurd.
'Jullie hebben zitten slapen, jon
gens'. Heb ik een paar keer gezegd
in Italië tegen die hele goegemeente
van betweters die zich elke dag op
de persconferenties meldde. Het
verbaast me echt dat niet meer men
sen door de gebeurtenissen heen
hebben gekeken".
Onduidelijk
Waar de 'goegemeente van betwe
ters' nu doorheen moest kijken,
blijft onduidelijk. Beenhakker wil
het in ieder geval niet zeggen. „Heel
kleine, lullige dingen. Dingen waar
over ik me afvroeg 'hoe kan iemand
zich zo verlagen', 'hoe kan iemand
zich zo laten gebruiken'. Het is toch
allemaal panklaar? En ik weet nog
hoe het afloopt ook. Let maar op.
Hoe? Tegen een paar mensen in m'n
naaste omgeving heb ik 't gezegd.
Nee, ik zeg het niet tegen jou. Ik heb
er geen trek in, want dan verlaag ik
me tot het niveau waarop al die an
deren bezig zijn geweest. Daar voel
ik me boven verheven. Zo doorzich
tig, zo goedkoop".
Een bij tijd en wijle vijandige
pers, collega-trainers die van heel
dichtbij of van veraf feilloos het tac
tische falen van Oranje analyseren,
'een werkvriend' (Rinus Michels?)
verloren. Het zijn geen eenvoudige
weken geweest voor Beenhakker.
Valt er uit deze periode nu wat op te
steken? „Ik heb weer heel wat aan
het boek 'Mensen* kunnen toevoe
gen. Nee, dat is absoluut niet bitter
om dat op mijn leeftijd nog te moe
ten doen. Integendeel. Je moet dat
heel positief bekijken. Als je op je
48ste nog in staat bent een aantal
dingen van buitenaf op te nemen,
betekent voor mij dat je bewust
leeft. Het betekent dat ik rtezelf niet
in een huisje heb gezet, dat ik de
wijsheid in pacht heb. Ik ben heel
rijk teruggekomen. Het is niet echt
positief wat er is gebeurd. Heel ne
gatief zelfsMaar dat is toch niet
erg? Je kunt pas echt blij zijn, als je
verdriet hebt gehad. Je kunt pas
echt van mooie momenten genie
ten, als je ook diepe verslagenheid
en teleurstelling hebt meegemaakt.
Aan andere relaties die je hebt,
hecht je veel meer waarde na derge
lijke zaken. Perfect. Er is weer eens
goed geselecteerd met wie ik wel en
met ik niet kan omgaan. Ik heb het
niet over de professionele kritiek; ik
heb het over het puur op de man
spelen. Iemand trachten te kwet
sen, iemand onderuit proberen' on
deruit te halen. Wat dat betreft is het
een rijke ervaring geweest".
Onderscheid
Na een korte adempauze wekt
Beenhakker de indruk als een kind
zo blij te zijn weer bij Ajax op het
veld te kunnen staan. Zijn werkge
ver wilde hem voor de duur van het
WK uitlenen aan de KNVB onder de
voorwaarde dat zowel de groep ge
selecteerde Ajacieden als Beenhak
ker een goed onderscheid tussen de
kleuren oranje en het rood-wit van
Ajax kon maken. „Dat is voor hon
derd procent gelukt. Er is vanaf het
moment dat we met de training zijn
begonnen met geen woord meei
over het WK gesproken. Niet dooi
de spelers, niet door mij. Nee, dat is
niet geforceerd gegaan. Gewoon
een kwestie van een afspraak ma
ken en nakomen. Ik heb niets ge
merkt van teleurstelling of frustra
tie over hoe de Ajax-spelers in Italië
zijn behandeld. Ik ben trots op die
zeven jongens die er bij waren; ze
zijn weer met hun Ajax-pet op te
ruggekomen".
Met een nationale titel op zak,
maar zonder het daaraan verbon
den Europa Cup-voetbal, lijkt Ajax
een 'leeg' jaar tegemoet tegaan. Ab
soluut niet waar, zegt Beenhakker.
„Een misvatting om te veronder
stellen dat het spelen in de Europa
Cup het hoogste doel is. Als je
speelt, speel je om te winnen. Of het
nu gaat om de competitie, de beker,
een vriendschappelijke wedstrijd.
Iedereen wil elke keer weer de beste
zijn. Op de training de beste van je
collega's zijn, tijdens een wedstrijd
het beste team zijn. We wisten het
afgelopen seizoen al vroeg dat we
geen Europa Cup zouden spelen. Ik
heb toen echt geen problemen ge
had om de spelers te motiveren. Die
jongens zijn voetballers van beroep
en als zodanig worden ze ook be
taald. Ze staan toch niet bij Ajax on
der contract om het spelershome te
vullen?"
Voldoening
Persoonlijke voldoening gaf Been
hakker het kampioenschap van het
afgelopen jaar niet. Hij wil gewoon
het 'allerbeste' doen voor een club
waar hij werkt. „Daarbij komt ook
nog eens mijn eigen eerzucht om de
hoek kijken, 't Is een aardige bijeen-
komstigheid dat je ook nog eens
wat criticasters de mond snoert.
Niet meer dan dat".
Het afgelopen jaar heeft Been
hakker voornamelijk geprobeerd
de 'uitstraling' van Ajax te verbete
ren. „De spelers moeten zich ervan
bewust zijn dat ze in een Ajax-shirt
spelen en dat ze om die reden tot de
beste spelers van Nederland beho
ren". „De A-selectie telt 19 spelers,
van wie er 11 in de leeftijdsgroep zit
ten van 20 tot 23 jaar. Daar kan ik
niet van verwachten dat ze 60 wed
strijden op hun top spelen. Vorig
jaar heeft Ajax misschien tien goe
de wedstrijden gespeeld, dat zullen
er dit jaar 25 moeten worden. Het
seizoen daarna zo'n 40 ao 50. Het
grote winstpunt van het afgelopen
jaar is dat er vanaf nu weer rekening
met ons wordt gehouden. Ik vind
dat je die titel van Ajax hoog moet
taxeren. Iedereen kan wel zeggen
dat PSV door allerlei problemen
een terugval heeft gehad. Maar Ajax
is de enige ploeg geweest die daar
van heeft geprofiteerd".
„Als we nu in de Europese top
willen meedraaien, moeten er drie
of vier ervaren spelers bij komen.
Dan zit Ajax er over een jAar of twee
bij. Dat kan dus financieel niet.
Nou, dan maak je er gewoon wat
meer tijd voor vrij. Maar met deze
groep is de top zeker haalbaar bin
nen een jaar of drie, vier".
Een vluchtige blik op z'n horloge.
„Zijn we er zo'n beetje? Er wachten
nog wat andere mensen op me". Ja,
toch maar een laatste poging wagen
om de in Italië begraven geheimen
te achterhalen. Heeft Beenhakker
zelf immers niet gezegd dat nog
geen 25 procent boven water is ge
komen van wat werkelijk is ge
beurd? De geruchtenstroom over
een spelersgroep die zich heeft ver
lustigd aan gokken, drugs en vrou
wen is intussen al in gang gebracht.
Zet Beenhakker door te zwijgen
niet de deur open naar allerlei wilde
speculaties? „Dat neem ik op de
koop toe. Maar het is toch al lang in
gang gezet? Boeken, interviews. Ie
dereen die nü opeens weet wat er al
lemaal fout is gegaanMaar ik heb
nog bij niemand de kern van de
zaak gelezen. Ik laat dat maar lekker
zo. Ik heb geen behoefte om het ini
tiatief tot praten te nemen. Nog niet,
althans".
„Als ik bondscoach in vastë dien
ste was geweest, was ik er mis
schien mee naar buiten gekomen.
Nee, laat iedereen maar lekker gis
sen. Het zou een oeverloos verhaal
worden. Het ene woord roept het
andere op. Op die manier zou ik nog
anderhalf jaar met een WK bezig
zijn. Heb ik helemaal geen trek in.
De consequentie is inderdaad datje
speculaties krijgt. Maar dat is mijn
probleem niet. Mijn probleem is op
dit moment Ajax. Het boek over
Oranje ligt onderin de kast. Als het
moment daar is, zal ik het er echt
nog wel een keer uithalen. Het ligt
er: heel nauwgezet bijgehouden.
Wat dacht je, ik heb al die weken
heel nauwgezet opschreven wat
heeft plaatsgevonden. Ja, als het
ooit nog eens mocht verschijnen,
zou het een heel interessant verhaal
zijn....".
stoep gestaan, maar ook andere gro
te clubs in de tijd dat ik nog bij Ips
wich zat. De reden dat ik altijd de
boot heb afgehouden, is dat ik een
contract had getekend en dat
wenste na te komen. Er is geen haar
op mijn hoofd geweest die er aan
heeft gedacht ergens ooit voortijdig
op te stappen. Ik ben loyaal en ver
wacht van mijn werkgever hetzelf
de, nu ook weer"!
Robson zegt met veel plezier op
zijn werk in Engeland terug te kij
ken, maar voegt er tegelijkertijd aan
toe dat de prijs die hij voor zijn roem
en bekendheid heeft moeten beta
len „zeer hoog" is geweest. De sma
keloze onthullingen over zijn privé-
leven in de Britse schandaalpers
hebben de 57-jarige technisch di-
rekteur van PSV voor het leven ge
tekend. „Het verlies van privacy
heb ik het meest ernstig van alles
gevonden. In Engeland kon ik ner
gens meer naar toe. Werkelijk ner
gens! Niet naar mijn stamcafé, niet
naar een winkel of een openbaar ge
bouw zonder te worden lastig geval
len. Het heeft voor een groot deel te
maken met de toegenomen invloed
van de media en de televisie in het
bijzonder. Neem Engeland. Daar
was ik bijna wekelijks op tv. Dat be
tekende dat er elke week 50 miljoen
mensen naar mijn gezicht keken. Je
wordt als het ware een stukje open
baar bezit. Ik probeerde ermee te le
ven, me niet op te winden of kwaad
te maken. Maar het blijft moeilijk
om het te accepteren".
In Nederland, zo heeft Robson er
varen, blijft de herkenning bij sta
rende mensen, handtekeningenja
gers of wijzende voorbijgangers.
Om te ontsnappen aan de dagelijkse
drukte duikt hij daarom zo nu en
dan de golfbaan op en gaat hij in z'n
eentje langs de 18 holes. „Of ik ver
maak me in huiselijke kring. Pak
een boek van Robert Ludlum, luis
ter naar muziek van Frank Sinatra,
Shirley Bassey of Neil Diamond. Ja,
ik ben conservatief. Ik houd van een
bepaald niveau en zweer daar een
beetje bij".
correspondent Marcel van der Kraan
EINDHOVEN Bobby Robson is zonder enige twijfel de best betaalde trainer van
Nederland. Hoewel PSV nooit de precieze cijfers kenbaar zal maken, wordt het
jaarinkomen van de Britse topcoach geschat op meer dan een half miljoen gulden. De
hoogste vergoeding die de ex-bondscoach ooit heeft ontvangen, terwijl hij in de voorbije
21 jaar als manager bij Ipswich Town en bij de Engelse voetbalbond toch het nodige heeft
opgestreken.
Voor de centen hoefde Bobby Rob
son derhalve de stap naar PSV niet
te maken. Hij heeft zijn schaapjes al
lang en breed op het droge, is louter
voor de sportieve uitdaging en van
wege de aantrekkelijkheid van een
buitenlands avontuur in Eindhoven
neergestreken. Daarmee is niet ge
zegd dat de voetbalcoach alle weel
de en roem langs zich heen laat
gaan. Robson heeft zijn afkomst
nooit verloochend en stond juis.
deze zomer met zijn 86-jarige vader,
die naar de laars van Europa was af
gereisd om het door zijn zoon ge
coachte Engelse elftal gade te slaan,
nog eens stil bij de mindere tijden
die het gezin Robson heeft gekend.
Ooit werd in een klein rijtjeshuis
je in een buitenwijk van Newcastle
elke penny omgedraaid voordat die
werd uitgegeven. Vader Robson
verdiende als mijnwerker in het
noorden van Engeland een karig
loon en diende vijf zonen op te voe
den. „Ik was de middelste van die
vijf. Arm? Ja, we waren arm. We
hadden niets. Mijn vader werkte
zicfi kapot, probeerde het onder de
omstandigheden voor ons zo com
fortabel mogelijk te maken. Dat viel
niet mee. Maar we waren gelukkig
en ik denk dat dat het enige is wat
telde", blikt Robson terug op zijn
jeugdjaren.
Succes
Door zijn succes in de voetballerij
was de Engelsman in staat te ont
vluchten aan de armoede in het ho
ge noorden en kon hij later zijn ou
ders in ruime mate belonen voor
hun vroegere inspanningen. „Mijn
vader wilde per se naar Italië ko
men. Hij zag de halve finale en de
wedstrijd om de derde en vierde
plaats. Hij vond het geweldig, was
op dat moment een van de trotste
mensen die er rond liepen. Ik ben
blij dat hij mijn carrière heeft kun
nen volgen en dat hij nu geniet van
hetgeen ik heb bereikt. Ik vind het
heerlijk dat ik wat voor hem kan te
rugdoen, want ik ben mijn ouders
erg dankbaar".
Volgens Robson heeft zijn 'wor
king-class background' een belang
rijke rol gespeeld bij de vorming
van zijn karakter en bij de loop van
zijn carrière. „Als je in het noorden
van Engeland wordt geboren en op
groeit, krijg je een andere mentali
teit dan de rest van de Britse bevol
king. Het leven is er keihard, nog al
tijd. De mensen moeten er knokken
voor weinig. Ik heb er de waarde
van een pond leren kennen en heb
geleerd dat je door te vechten veel
in het leven kunt bereiken".
„Van kindsaf wilde ik profvoet
baller worden. Ik heb werkelijk
nooit iets anders gewild. Ik heb ook
geen flauw idee welk vak ik nu zou
uitoefenen als ik niet geslaagd was
in het voetbal. Op school kon ik
goed meekomen, maar mijn enige
zorg was hoe ik zo snel mogelijk aan
een profcontract kon komen. Ik
speelde in het schoolteam, werd op
een gegeven moment geselecteerd
en was dolgelukkig toen ik op mijn
zestiende van school kwam".
Eigen weg
„Met mijn hele ziel en zaligheid
knokte ik voor een bestaan als prof
voetballer en later als manager. Op
Bobby Robson: "Neem Engeland. Daar was ik bijna wekelijks op tv. Dat
betekende dat er elke week 50 miljoen mensen naar mijn gezicht keken. Je
wordt als het ware een stukje openbaar bezit.
het veld trok ik me niets van ande
ren aan. Ik ben altijd mijn eigen weg
gegaan. Je kunt je nietje hele leven
met anderen vergelijken. Ik ben de
enige van de vijf zonen die in het
voetbal is gedoken, maar niemand
kan zeggen dat het een verkeerde
keus is geweest".
Bobby Robson is de eerste Britse
topcoach in bijna twintig jaar die
emplooi in Nederland heeft gevon
den. „Verklaren kan ik dat eigenlijk
niet. Het heeft waarschijnlijk met
het 'eilandkarakter' van de Britten
te maken. Op het continent gaan de
voetballers en trainers veel sneller
de grens over. Een Engelsman is pa
triottisch ingesteld, is bijna verliefd
op zijn eigen land. Vertrekken is het
laatste wat hij zal doen. In zekere
zin ben ik dus een uitzondering,
want ik hoefde niet weg. Maar na
dertien jaar Ipswich Town en acht
jaar bij het Engelse elftal wilde ik
eens iets anders. De enige vraag die
ik mijzelf een maand of wat geleden
stelde, was waar ik in vredesnaam
naar toe moest gaan. Dank zij PSV
zit ik nu in Nederland en daar prijs
ik mijzelf gelukkig mee".
Nederland bevalt Robson, zij het
dat hij pas een maand de tijd heeft
gehad aan het dagelijks leven in de
Brabantse lichtstad te wennen. „I
love the country, I love the people, I
love the football", klinkt het uit het
diepst van zijn hart. „Grote veran
deringen heb ik niet hoeven onder
gaan. Het eten is praktisch hetzelf
de, de gewoontes eveneens. Het is
alleen even wennen dat iedereen
hier aan de verkeerde kant rijdt..."
Omdat iedereen in zijn omgeving
engels spreekt of verstaat, zou Rob
son zich geen moeite hoeven te ge
troosten het Nederlands onder de
knie te krijgen. „Maar ik ben vastbe
sloten om het nodige van de taal op
te pikken. Ik wil weten wat er in de
kleedkamer wordt besproken. We
weten allemaal dat spelers alles met
elkaar bepraten".
Veranderen
PSV is Robson's derde werkgever
in zijn 22e seizoen als oefenmeester.
„Om de simpele reden dat het zo ge
lopen is. Ik was altijd gelukkig, re
delijk succesvol en voelde daarom
weinig behoefte om te veranderen.
Maar het zegt ook veel over mijn in
stelling. Ik ben een van die mensen
die niet altijd denkt dat het gras bij
de buurman groener is. Ik denk dat
ik erg loyaal ben. Ik vind dat zelf
een goede karaktereigenschap. Er
zijn vele momenten geweest waar
op ik van club kon veranderen. Bar
celona heeft meer dan eens op de
