LEIDSCH
DAGBLAD
Vrijlating buitenlanders geëist
EXTRA
NODIG
Spanning loopt op in Kroatië
'Risico's van transport
kernafval zijn te groot'
Veiligheidsraad bezorgd om lot Amerikanen en Britten in Irak
M/V
Nederlands bedrijf mag
chemisch afval uitvoeren
ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1990
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 39321 Prijs fl. 1,35
Deense bejaarde is
grootste winkeldief
KOPENHAGEN (Rtr) - In de
Deense hoofdstad Kopenhagen
blijken 65-plussers de meeste
winkeldiefstallen te plegen. De
Deense hoofdstedelijke politie
arresteerde in de afgelopen tien
weken, tijdens een campagne
tegen winkeldiefstal, 106 bejaar
den. In de leeftijdscategorie van
15 tot 25 jaar werden 81 perso
nen aangehouden wegens win
keldiefstal. "Schandalig", is de
reactie van politiechef Willy Eli-
AMSTERDAM (ANP) - De risico's
die zijn verbonden aan het trans
port van hoog-radio-actief materi
aal, zoals uit Dodewaard, zijn on
aanvaardbaar groot. Dat staat in een
rapport van het Britse onderzoeks
bureau Large and Associates. Het
gisteren uitgebrachte rapport is op
gesteld in opdracht van de interna
tionale milieu-organisatie Green
peace.
Het rapport noemt met name het
Noordzee-transport van uitgewerk
te reactorbrandstof van kerncentra
les met zogeheten roll-on roll-off
ferries (veerboten) gevaarlijk voor
de lokale bevolking, toeristen en ha
venwerkers. Daarbij komt dat ram
penplannen zo goed als ontbreken.
In de maand aueustus reizen se- nrneedures bestaan om een nucl
In de maand augustus
middeld 2 miljoen mensen via het
Britse Dover naar West-Europa. Het
aantal transporten van bestraalde
reactorbrandstof door de haven van
Dover is van twee in 1988 toegeno
men tot 37 dit jaar. Het onderzoeks
bureau verwacht dat in 1995 zo'n 50
transporten plaatsvinden.
In Dover zouden geen specifieke
procedures bestaan om een nucle
air transportongeluk het hoofd te
bieden. Het bureau heeft berekend
dat bij beschadiging van een contai
ner met uitgewerkte reactorbrand
stof in totaal 5.800 mensen in een
straal van enkele kilometers in di
rect levensgevaar kunnen komen.
Een aantal landen - Nederland,
Japan, Zwitserland, Italië, Spanje
en de Bondsrepubliek - verscheept
zijn uitgewerkte brandstof naar de
Britse opwerkingsfabriek Sella-
field. Het kernafval zit in containers
die ongeveer 6 ton hoog-radio-actie-
ve brandstofstaven kunnen bevat
ten. Dat staat volgens het onder
zoeksbureau gelijk met 10 procent
van de radio-activiteit die vrijkwam
na het ongeluk in de Sovjet-centrale
TsjernobyL
Greenpeace vindt dat de deelna
me aan dergelijke transporten ge
tuigt van "onverantwoordelijk be
stuur". De organisatie wijst erop dat
Nederland meewerkt aan het trans
port per ferry, terwijl dit jaar al vier
ongelukken met veerboten zijn ge
beurd.
WASHINGTON/DEN HAAG (GPD/AFP/Rtr) - De Veilig
heidsraad van de Verenigde Naties maakt zich grote zorgen
over het lot van de tienduizenden buitenlanders in Kuwayt
en Irak. Irak weigert nog steeds de buitenlanders, en dan
met name de burgers uit de westerse landen, naar hun va
derland te laten terugkeren.
De woordvoerder van het Iraakse
parlement verklaarde gisteren dat
Baghdad "zijn gastvrijheid zou to
nen aan de onderdanen van vijandi
ge en agressieve naties, zolang Irak
wordt bedreigd met oorlog". Waar
nemers menen dat het gevaar dat
westerse burgers in Irak en Kuwayt
in gijzeling worden genomen door
deze uitlating groter lijkt te zijn ge
worden. De secretaris-generaal van
de VN, Perez de Cuellar, is gevraagd
in actie te komen om de buitenlan
ders vrij te krijgen.
De 35 Amerikanen die de afgelo
pen dagen in het Rashid Hotel in
Baghdad zijn vastgehouden, zijn
door de Irakezen naar een andere
plaats overgebracht. Dat heeft het
Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken meegedeeld. Woord
voerders van het departement zei
den niet te weten waar de Amerika
nen naar toe zijn gebracht. "Wjj we
ten alleen wat de Iraakse woord
voerders hebben gezegd: ze zouden
veilig zijn. Maar waar ze zijn of
waarom ze zijn overgebracht, is niet
aan ons verteld. We zijn zeer be
zorgd", aldus de woordvoerder van
het Witte Huis, Fitzwater.
Het merendeel van de 2500 Ame
rikanen in Kuwayt heeft geen ge
hoor gegeven aan de oproep van de
Iraakse autoriteiten om zich te mel
den in een hotel in de hoofdstad.
Irak liet donderdag weten dat de
Amerikanen die zich niet meldden,
zouden worden opgepakt. Maar de
VS hebben geen enkele aanwijzing
dat Amerikaanse staatsburgers zjjn
opgepakt of lastig gevallen. Hetzelf
de geldt voor de 4000 Britten, die
zich eveneens moesten melden.
President Bush noemde de Iraak
se handelwijze "in strijd met alle
normen van het internationale
recht". Ook 500 Japanners worden
volgens Tokio min of meer in gijze
ling gehouden. Irak heeft gisteren
overigens een nachtelijk uitgaans
verbod ingesteld voor de Kuwaytse
hoofdstad en de steden Jahra en
Setden Nida.
Amerikaanse marineschepen in
de Perzische Golf en de Rode Zee
mogen sinds gisteren alle schepen
tegenhouden, die goederen van of
voor Irak vervoeren. President
Bush heeft de militairen toestem
ming gegeven 'minimaal geweld' te
gebruiken. De Amerikanen menen
dat te kunnen doen op grond van ar
tikel 51 van het Handvest van de
VN. Daarin staat dat verdachte
schepen, op verzoek van een be
vriende mogendheid, mogen wor
den tegengehouden. Het is volgens
de woordvoerder nog niet nodig ge
weest om geweld te gebruiken.
Meer dan 16.000 vermoeide men
sen, gevlucht uit Irak en Kuwayt,
zijn inmiddels door de Iraakse
woestijn via de grenspost
Ruwaished naar Jordanië ge
stroomd om te ontkomen aan de cri
sis in de Golf. Tweederde van de
vluchtenden zijn Egyptenaren -
naar schatting bevinden zich er in
Irak 1,6 miljoen en in Kuwayt
150.000. Ongeveer een derde is af
komstig uit Aziatische en andere
Arabische landen. Slechts acht
Fransen, twee Canadezen en vier
Duitsers kwamen gisteren de grens
post over, zo verklaarden Jordaanse
functionarissen.
In Israël groeit de bezorgdheid
over de pro-Iraakse houding van de
PLO en de Palestijnen in de bezette
gebieden. Ook in Jordanië, waar
veel Palestijnen wonen in vluchte
lingenkampen, wordt Saddam Hus
sein massaal aanbeden.
(zie verder de pagina's 2,7 en de bijlage
Extra)
Zeelieden in
Golf krijgen
oorlogstoeslag
ROTTERDAM/LONDEN
(ANP/GPD) - De zeelieden van
de Rotterdamse reder Kahn
krijgen een oorlogstoeslag van
1000 gulden per maand als de
schepen in de Perzische Golf va
ren. Kahn is de eerste reder in
Nederland die de Golf als oor
logsgebied beschouwt.
Andere reders
hebben de oproep
denvakbond FWZ om hetzelfde
te doen als voorbarig van de
hand gewezen. Ook Shell Tank
ers, dat op het ogenblik een tan
ker in de Golf heeft, vindt een
toeslag voor de bemanning
overbodig. Kahn heeft overi
gens op dit moment geen sche
pen in de Golf en zal die voorlo
pig ook niet hebben.
De beroemde internationale
verzekeringmaatschappij
Lloyd's beschouwt de Golf wel
als een oorlogsgebied en vreest
zélfs veel moeite te hebben om
gigantische schade-uitkeringen
te overleven. De premies die de
Engelse verzekeraar rekent voor
een zogenaamde 'oorlogsrisico
verzekering' zijn even hard ge-
stegen als de politieke tempera
tuur in deze vitale regio.
De koopvaardijschepen in
Saudische wateren betalen op
het ogenblik één extra procent
van de verzekerde waarde van
het schip in oorlogspremies. Die
opslag zal iedere zeven dagen
worden herzien.
Machinefabriek
West-End BV
Lisse, tel. 02521-19048
Machinebouw en -reparatie engineering motorrevisie
Indiërs geëvacueerd uit Liberia
NAIROBI (GPD/ANP) - Ameri
kaanse mariniers hebben gisteren
zo'n 350 Indiërs geëvacueerd uit de
Liberiaanse hoofdstad Monrovia.
De Indiërs, hoofdzakelijk winke
liers en zakenlieden, zijn met heli
kopters naar buurland Sierra Leone
gebracht. Verder is bekendgemaakt
dat het overleg over een wapenstil
stand tussen rebellenleider Charles
Taylor en de leden van de Econo-
mishce Organisatie van Westafri-
kaanse Staten (Ecowas) maandag
zal plaats hebben.
Liberiaanse rebellen hebben op
hun beurt gisteren meer dan twintig
ernstig zieke patiënten weggehaald
9e OLDTIMERS V KI LING
KE.VNEMER SPORTHAL
(W. Randweg) HAARLEM
Geveild worden ca. 100 old-timerc
ZEG MAAR
TEGEN
KAMSTEEG
OCCASION
Zowel de Amerikaanse president George Bush als de
Irakese leider Saddam Hussein speelt hoog spel inde Golf.
Met de invasie in het van oliedollars zwelgende sjeikdom
Kuwayt heeft Saddam Hussein 'gescoord' bij de vele
Arabieren, die nooit profijt hebben kunnen trekken van het
immense oliereservoir onder het woestijnzand. Een weg
terug is er niet voor hem. Zou Saddam Hussein nu bezwijken
voor de druk van de Amerikaanse blokkade en zijn troepen
terugtrekken, gegarandeerd dat de geloofwaardigheid op de
tocht kwam te staan van de man die zichzelf graag mag
vergelijken met Nebukadnezar. Een slepend conflict met Irak
zou op termijn voor de Amerikaanse president George Bush
eveneens politieke consequenties kunnen hebben. De
doorsnee Amerikaan vindt het prima dat Bush met veel
machtsvertoon Irak aanpakt ter bescherming ook van de
oliebelangen in Saudi-Arabië, maar op een langdurige
zenuwenoorlog zit niemand in de VS te wachten. Eist te veel
levens en te veel dollars. De PRIJZIGE BLOKKADE van
Irak.
De Nederlandse nieuwbouwwijken zijn onderling
inwisselbaar. Jonge architecten die deelnemen aan de
EuroPan-prijsvraag worden in de gelegenheid gesteld om de
cyclus van de monotone naoorlogse woningbouw te
doorbreken. De Franse aanzet tot het Europese alternatief
voor de doorzonwoning, oftewel een ARCHITECTONISCH
HOOGSTANDJE
Belfast, een VERSCHEURDE STAD.
DEN HAAG (ANP) - De afdeling ge
schillen van de Raad van State heeft
een beschikking van het ministerie
van milieubeheer geschorst. Krach
tens die beschikking was het bedrijf
Ecoservice een verbod opgelegd
om afval te exporteren naar de DDR
en de Bondsrepubliek. Het verbod
is door het besluit van de Raad van
State ontkracht. De motivering van
het besluit is nog niet bekend.
Ecoservice in Alblasserdam tot
voor kort werkend onder de naam
GMU Nederland - wil een lading
chemisch afval laten verwerken in
het Westduitse Herne en het Oost-
duitse Schönberg. De bedrijfslei
ding meent dat in Nederland te wei
nig verwerkingscapaciteit aanwe
zig is. VROM betwist deze visie. Mi
nister Alders is sterk voorstander
van het verwerken van afval binnen
de eigen grenzen.
By een eerdere schorsing van een
beschikking van VROM tegen Eco
service maakte de Raad van State
duidelijk dat het ministerie onvol
doende had aangetoond waarom
het afval in Nederland moest blij-
De uitvoer van chemisch afval
naar met name de Oostduitse plaats
Schönberg is VROM al enige tijd
een doorn in het oog. Schönberg
staat bekend als een stortplaats
waar te weinig maatregelen zijn ge
troffen ter bescherming van de bo
dem en het grondwater.
Het beleid van het ministerie van
milieubeheer is gericht op totale be
ëindiging van het transport van che
misch afval naar de DDR in 1992.
Eind dit jaar zou het exportcijfer
reeds met 73 procent teruggebracht
moeten zijn. Vorig jaar exporteerde
Nederland 89.500 ton afval naar de
DDR.
Kleuter sticht brand
LEEUWARDEN (ANP) - De grote
brand die op 28 april enkele histori
sche panden in de Leeuwarder bin
nenstad in as legde, is waarschijn
lijk aangestoken door een 5-jarig
jongetje. Dat heeft het arrondisse
mentsparket van Leeuwarden gis
teren meegedeeld.
De brand ontstond zaterdag 28
april in het pand van het kledingbe
drijf Wibra. De schade loopt in de
miljoenen. In een onbewaakt ogen
blik zag hij kans in de winkel met
een aansteker brandbaar materiaal
aan te steken.
uit het katholieke St. Josephzieken-
huis in Monrovia dat al weken in de
vuurlinie ligt. De patiënten waren
een week geleden achtergelaten
door buitenlandse artsen.
In het gebied dat grenst aan Gui
nee hadden gisteren overigens weer
vuurgevechten plaats. Terwijl Gui
nee troepenversterkingen aan de
grens heeft samengetrokken, zjjn
ook grote aantallen Liberiaanse re
bellen naar het grensgebied opge
rukt.
Twee Friese vissers keerden gis
teren terug uit het ontregelde Afri
kaanse land. Ze werden daar gegij
zeld door rebellen. Meer hierover op
pagina binnenland.
óók om te
weten wie er
eerste viool
speelt
Zes dagen per week
kompleet nieuws, tips en
trends. Dat wil ik niet missen!
Ik neem een proefabonnement voor
7 weken en betaal slechts f 27,50
Ik neem een kwartaalabonnement 1 74,15*
Ik neem een jaarabonnement 1285,50
Voor het abonnement ingaat untvann ik de krant twee weken gratis!
(aankruisen wat van toepassing is)
Naam
Postcode
.Tel.
Woonplaats
Deze bon in een envelop, zonder postzegel, sturen naar
Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. U kunt ook bellen: 071 -161400
Leger ingezet om orde te handhaven
ZAGREB/KNIN (AP/AFP/Rtr) -
In de Joegoslavische'deelrepubliek
Kroatië is gisterenavond het leger
ingezet om de orde te handhaven,
nu de spanningen tussen Serviërs
en Kroaten steeds meer oploopt.
Een gewapende politiemacht pa
trouilleerde in Knin, een vooral
door Serviërs bewoonde stad, nadat
de burgemeester daar de noodtoe
stand had afgekondigd.
De spanningen in Kroatië zijn op
gelopen, nadat de Serviërs daar on
langs aankondigden een referen
dum te houden over de oprichting
Geen dienstplicht
meer in SU?
MOSKOU - Partijleider Gorbatsjov
heeft gisteren verklaard dat hij het
Russische leger ingrijpend wil wij
zigen, waarbij mogelijk de dienst
plicht zal verdwijnen.
„Onze strijdkrachten werden ont
worpen om de Koude Oorlog aan te
kunnen, maar die is nu voorbij", al
dus Gorbatsjov in een toespraak in
Odessa aan de Zwarte Zee.
Het persbureau Tass meldt dat
Gorbatsjov volgende maand de De
fensieraad wil laten beginnen met
het opstellen van aanbevelingen
over militaire hervormingen. De
hervormingen zullen bepalend zijn
voor de sterkte en kwaliteit van de
Sovjet-strijdkrachten in de jaren
negentig.
van een zelfstandige provincie. De
Serviërs zeggen in Kroatië ernstig
te worden gediscrimineerd. De
Kroatische niet-communistische
regering heeft echter aangekondigd
daar een stokje voor te zullen steken
en een volksstemming te verbie
den. Bij massale demonstraties in
Obrovac en Benkovac gaven de Ser
viërs uiting aan hun grote ongenoe
gen daarover. In Grachc bestorm
den woedende Serviërs een politie
bureau.
De regering van Kroatië kwam
achter gesloten deuren in spoedzit
ting bijeen om zich over de situatie
te beraden die van uur tot uur esca
leert. In een verklaring maakte de
Kroatische president Franjo Tudj-
man bekend dat twee gevechtstoe-
stellen van het type MiG vrijdag
"drie helikopters van de Kroatische
politie, die waren opgestegen om de
orde te handhaven, hadden tegen
gehouden in het noordoosten van
de republiek. Hij deed voor de tele
visie een oproep aan beide bevol
kingsgroepen zich kalm te houden.
Dagelijks schrijven de kranten in
Zagreb over het gevaar van een bur
geroorlog in Kroatië. Het heroplaai-
en van de oude vete tussen Serviërs
en Kroaten dreigt het etnisch ver
scheurde Joegoslavië nog verder
uiteen te rijten. Ondanks het verbod
van de regering in Zagreb zijn de
600.000 Serviërs vastbesloten hun
volksraadpleging door te zetten.
Film over Rushdie toegestaan
LONDEN (AP) - Een Britse raad van beroep heeft gisteren het verbod
opgeheven op een film, waarin de auteur Salman Rushdie wordt afge
schilderd als een dronken sadist die moslims vermoordt. De eigenaar
van een videoketen mocht de film van de filmkeuring niet uitbrengen,
omdat het produkt belasterend zou zijn.
De distributeur tekende daartegen beroep aan. Ook Rushdie zelf, die
nog steeds is ondergedoken wegens het doodvonnis dat door ayatollah
Khomeini over hem is uitgesproken, drong sterk aan op opheffing van
het verbod. Rushdie zei er vertrouwen in te hebben dat moslims en
niet-moslims de film als 'rotzooi' beschouwen en zijn evenbeeld als
'potsierlijk'. In Pakistan heeft de film volle zalen getrokken.
Zoon Ceausescu op vrije voeten
HEES&HES
Plantsoen 41, Leiden.
Tel. 071-122541.
BUKAREST (AP) - De militaire
rechtbank van Bukarest heeft Va
lentin Ceausescu, de oudste zoon
van de vorig jaar afgezette en geexe-
cuteerde Roemeense dictator Nico-
lae Ceausescu, uit de gevangenis
ontslagen. Valentin Ceausescu zat
sinds december in voorarrest.
De rechtbank zei in een verkla
ring dat Mircea Oprean, de zwager
van Valentin Ceausescu, en Poliana
Cristescu, de voormalige echtgeno
te van Valentins broer Nicu, van
daag worden vrijgelaten. Valentin,
Oprean en Cristescu worden samen
met Zoia Ceausescu, de dochter van
de dictator, beschuldigd van cor
ruptie en het "ondermijnen van de
nationale economie". Waarschijn
lijk wordt ook Zoia Ceausescu bin
nenkort vrijgelaten.
Hoewel de militaire aanklager
verlenging van de hechtenis met 30
dagen had gevraagd, besloot de
rechtbank dat het onderzoek ook
uitgevoerd kan worden zonder dat
de verdachten in voorarrest zitten.
In Sibiu wordt volgende week het
proces tegen Nicu Ceausescu her
opend. Hij wordt beschuldigd van
medeplichtigheid aan volkeren
moord, omdat hij tijdens de decem-
berrevolutie opdracht zou hebben
gegeven op betogers te schieten.
Een Egyptische gastarbeider rust uit bij de opeengestapelde bagage in de Jordaanse grensplaats Ruwaished.
Duizenden zijn Irak en Kuwayt via de woestijn ontvlucht (foto epa)
LEIDEN (DUCroenoo
veg «1 Tel.: 071-213222
Af en toe regen
De weersverwachting van het KNMI
voor vandaag luidt:
Overwegend veel bewolking en af en
toe wat regen. Middagtemperatuur on
geveer 19 graden. Matige wind, uit zud-
west tot zuid.
De vooruitzichten voor zondag tot en
met woensdag:
Half tot zwaar bewolkt en mogelijk
wat regen. Middagtemperaturcn rond
21 graden, van dinsdag af iets lager.