je komt ogen
en oren tekort.
'n Zonnige toekomst voor
zaken met natuurvoeding
Nederlander eet gemiddeld een keer per week rijst
WOENSDAG 15 AUGUSTUS 1990
■i
De winkels voor
natuurvoeding zitten in de
lift. Steeds meer mensen
vinden de weg naar grutters
die hun schappen vullen met
biologische zuivel,
onbespoten groenten en
volkorenprodukten. Directeur
Oscar van den Boezem van de
franchise-organisatie Gimsel
met 28 vestigingen in het
gehele land verwacht een
gestage groei van zowel het
aantal winkels als klanten.
Hij voorspelt een zonnige
toekomst voor de
natuurvoeding, mits de
winkeliers er in slagen de
vaak nog hoge drempels voor
grote groepen consumenten te
verlagen.
door
Jan Bengevoord
Marketing, reclame en aanpassing
aan de wensen van de consument.
Dat zijn de trefwoorden geworden
in het kleine wereldje van 'groene'
winkeliers, waar vaak zwaarder
werd getild aan principes dan aan
het rinkelen van de kassa. Nu ook
de reguliere supermarkten meer
winkelruimte beschikbaar stellen
voor biologische mussli en volko-
renspaghetti en grote groepen con
sumenten rijp zijn voor de overstap
naar 'ecologisch' en 'onbespoten'
moet het roer om. De krachten moe
ten worden gebundeld, maar vooral
moeten de winkels de nieuwe klan
ten met open armen ontvangen.
"De consument wil boodschap
pen doen op een manier zoals hij dat
altijd gewend is geweest in de gewo
ne supermarkt. Daar moeten we op
inspelen. Het is op den duur voor
vele winkeliers omvormen of ver
zuipen. Ons beeld moet professio
neler worden en gelukkig slagen we
daar steeds beter in. Als je niet goed
bezig bent dan prijs je je uit de
markt", vindt directeur Van den
Boezem van franchise-organisatie
Gimsel.
Ooit begonnen met één winkel in
Arnhem, is de organisatie inmid
dels uitgegroeid tot 28 vestigingen
in het gehele land. "Die groei van
onze eigen organisatie als ook van
de natuurvoeding in het algemeen
is duidelijk het gevolg van een
groeiende belangstelling voor
milieu. Gezonde voeding wordt ho
ger aangeschreven. Meer mensen
staan er open voor. Ook bedrijven,
zoals het NMB-kantoor in Amster
dam hebben in de kantine biolo-
gisch-dynamische produkten be
schikbaar. Steeds meer restaurants
laten op hun menu-kaart weten dat
uitsluitend biologische produkten
worden verwerkt".
Marketing
Gimsel tracht de krachten van win
keliers te bundelen. Door het ont
wikkelen van een gezamenlijke
marketingstrategie, maar ook door
ondersteuning bij het opleiden van
personeel en het bijhouden van de
boekhouding. Daarnaast wordt
deels gezamenlijk ingekocht en ei
gen merken gevoerd.
Druist dit niet lijnrecht in tegen
de kleinschaligheidsfilosofie waar
mee de natuurvoeding is omgeven?
"Ach, je ziet overal dat kleine win
keliers verdwijnen. Je moet uit je
schulp kruipen en anders met de
markt omgaan. Ondersteuning van
elkaar is belangrijk. Daarbij behou
den de bij ons aangesloten winke
liers een grote zelfstandigheid. Het
is een gebondenheid in vrijheid".
De concurrentie van het groot
winkelbedrijf vreest hij niet. "Er
staan inderdaad meer biologische
produkten in de reguliere super
markten. Maar ons assortiment zal
altijd uitgebreider zijn. Onze be
langrijkste kracht is echter de voor
lichting aan de consument. Aan de
behoefte om goede persoonlijke in
formatie kan een supermarkt ge
woon niet beantwoorden. Daar
komt bij dat supermarktketens op
zo'n grote schaal werkzaam zijn, dat
de biologisch-dynamische land
bouw daar niet aan kan beantwoor
den".
Innovatie
Wel moet volgens Van den Boezem
de biologische boer, verwerkende
industrie en winkelier innovatief
bezig zijn om de moderne consu
ment tegemoet te treden. Produkt-
vernieuwing is nodig om te voorko
men dat de consument de natuur-
voedingwinkel op zoekt voor een
stukje eco-kaas om vervolgens z'n
lekkerke honger te stillen met Fran
se kaasjes, paté en stokbrood van de
supermarkt verderop. De smaak
van de consument trekt zich nu een
maal weinig aan van de leuze dat
'gezond dus ook lekkerder is' zoals
vele receptenboeken willen doen
geloven.
"We zullen een zo volledig moge
lijk assortiment moeten hebben.
Daar hoort ook bij dat de eetcultuur
deels een snelheidscultuur is ge
worden. Mensen willen soms snel
iets op tafel hebben en niet eerst een
graanprodukt 24 uur moeten we
ken. Wij hebben dan ook instand-
granen beschikbaar of groente in
een potje. Maar er zijn grenzen. Wij
verkopen natuurvoeding en geen
produkten waar alle voedingsstof
fen zijn Uitgehaald. Daarvoor ko
men mensen niet bij ons hun spul
len kopen. Wat die kaas betreft, heb
ben feitelijk de natuurvoedingswin
kel de aanzet gegeven tot veelsoor
tigheid. Kaasjes met allerlei soorten
kruiden komen uit onze koker".
Motief om natuurvoeding te ko
pen vormt behalve de eigen gezond
heid tevens de mogelijkheid om de
inmiddels 600 alternatieve boeren
en tuinders in Nederland te onder
steunen. Toch wijst een recent on
derzoek van het Landbouw Econo
misch Instituut uit dat het markt
Gimsel-directeur Van den Boezem vreest de concurrentie i
kracht is de voorlichting aan de consument".
i het grootwinkelbedrijf niet:"Onze belangrijkste
aandeel zal groeien tot zo'n drie pro
cent van de totale voedingsmidde
lenmarkt.
Blijft het kopen van natuurvoe
ding dan toch beperkt tot een klein
van de consumenten? "Het gaat in
derdaad geleidelijk. Ik ga er van uit
dat we zeker verder zullen groeien.
Er is altijd sprake van een na-ijlef
fect. De huidige bezorgdheid ovër
het milieu moet zich bij veel men
sen nog omzetten in concrete veran
deringen. Dat geldt voor het ge
bruik van de auto, het omgaan met
afval maar zeker ook voor de over
schakeling op andere voeding".
Vlees
De discussie over de verkoop van
vlees is binnen Gimsel afgesloten.
"De consument vraagt er om en
daarom verkopen we biologisch-dy-
namisch vlees. In sommige winkels
in vacuüm-verpakking, terwijl an
dere zaken een versslagerij van De
Groene Weg in of bij de zaak heb
ben".
Voor de verdere toekomst ver
wacht Van den Boezem dat de na-
tuurvoedingshandel dezelfde weg
zal inslaan als de grote supermarkt
ketens. "Net als bij de supermark
ten zul je bij natuurvoeding een
concentratie zien. Er zullen zich
waarschijnlijk meerdere natuur-
voedingsketens vormen. Een soort
Albert Hejjn en Spar maar dan voor
natuurvoeding. In die bundeling
ligt onze kracht. Wanneer we pro
fessioneler en commerciëler wer
ken dan zijn door ook de producen
ten van natuurvoeding en uiteinde
lijk het milieu mee gediend".
Rijst, niet alleen met boter en suiker maar ook heel goed te combineren met
allerlei groenten. (foto
(Van onze medewerkster Patrici
Schutte, Voorlichtingsbureau Voe
ding)
Nederlanders zijn niet van die pure
aardappeleters meer als ze vroeger
waren. Onze 'basis' van de warme
maaltijd wordt steeds vaker vervan
gen door andere produkten. Neem
rijst: gemiddeld eten we er 3,8 kilo
per persoon per jaar van. Dit bete
kent dat de Nederlander gemiddeld
een keer per week rijst eet, voorna
melijk in de vorm van nasi en bij de
goelasj. Daarmee is rijst het tweede
basisprodukt voor de warme maal
tijd geworden.
Er zijn allerlei soorten rijst te
koop en dat leidt nog wel eens tot
verwarring. In wezen is alles te her
leiden tot witte of volkorenrijst. De
rijstkorrel wordt door een hard, kie
zelhoudend kaf omgeven. Daaron
der zit het zilvervlies, dat uit vele la
gen bestaat. Na de oogst wordt de
onbewerkte rijst, de zogenaamde
padi, gedroogd. Daarna verwijdert
men het onverteerbare deel. het kaf.
Dit gebeurt door middel van pellen
of doppen. Wat overblijft wordt vol
le, bruine of zilvervliesrijst ge
noemd. Er is geen verschil tussen
deze drie produkten.
Bij witte of geslepen rijst wordt
na het doppen het hele vlies wegge-
slepen, zodat men hiervan alleen
het zetmeellichaam overhoudt.
Kookeigenschappen
Dé verschillende soorten rijst wor
den verder ingedeeld op grond van
hun kookeigenschappen. Zo be
staat er droogkokende rijst (onder
andere Siamrijst, Surinaamse en
Amerikaanse rijst), die heel ge
schikt is voor de rijsttafel en om na
si goreng van te maken. Je hebt ook
natkokende rijst (zoals Japanrijst of
Italiaanse rijst); deze noemt men
ook wel paprijst, omdat hij zo ge
schikt is voor het maken van rijste
pap of rijstebrij.
Snelkookrijst is een voorbewerk
te rijst met een kortere kook- en
gaartijd. Behalve witte snelkook
rijst is er tegénwoordig ook snel-
kook-zilvervliesrijst verkrijgbaar.
Parboiled rijst is ongepelde be
werkte rijst (padi), of bruine rijst die
na het weken onder druk wordt ge
stoomd en vervolgens weer ge
droogd, gepeld en eventueel gesle
pen wordt. De kooktijd is daarmee
niet verminderd; het is dus zeker
geen snelkookrijst. Parboiled rijst
is droogkokend, heeft een typische
eigen smaak, een niet geheel witte
kleur en een 'rubberachtige' struc
tuur.
Ten slotte is er nog kleefrijst of
ketan. Bij het gaarkoken verliezen
de korrels van deze rijst hun vorm
en ontstaat er een kleverige massa.
In Indonesië wordt kleefrijst bij
voorbeeld gebruikt voor. het maken
van zoete versnaperingen.
Droogkoken
Voor veel mensen vormt het droog
koken van rijst een probleem. Het
belangrijkste is dat bij de bereiding
zoveel water wordt gebruikt als de
rijst op moet nemen om gaar te wor
den. Droogkokende rijstsoorten ne
men krap twee maal hun gewicht
aan water op, gebruik dus één kopje
rijst op bijna twee kopjes water. Om
te voorkomen dat de gare rijstkor
rels aan elkaar kleven, moet de
rauw rijst grondig met koud water
worden gespoeld.
Rijst kan op verschillen.de manie
ren worden gekookt. Zet de rijst en
het water gelijktijdig op het vuur of
zet de rijst op met kokend water.
Als het water kookt, de vlam laag
draaien en de korrels van de bodem
los roeren. Bij pannen met een dun
ne bodem, kan men een plaatje ge
bruiken om aanbranden te voorko
men. Witte rijst is na twintig minu
ten gaar, tenzij de verpakking an
ders vermeldt. Zilvervliesrijst dient
twee maal zo lang gekookt te wor
den.
Een tweede manier van rijst be
reiden is de rijst te laten koken tot er
diepe 'putjes' zichtbaar zijn in het
gerecht en de korrels nog vochtig
zijn. De vlam wordt vervolgens laag
gedraaid en na 20 minuten worden
de korrels losgeroerd. Mocht de rijst
nog vochtig zijn, laat dan de pan
nog enkele minuten open staan.
Een derde mogelijkheid is het ge
bruik van een rijststomer of een
elektrische koker. Hierbij is de be
reidingstijd ongeveer een half uur.
Om de rijst mooi droog en loskorre-
lig te krijgen, moet men de gare rijst
zonder deksel nog even laten uit
dampen op een matig vuur.
Droog en koel bewaard (12-15 gra
den C.) is rijst lang houdbaar. Brui
ne of zilvervliesrijst kan door het
hogere vetgehalte eerder bederven.
Daarom is de bewaartijd van deze
rijst ongeveer een half jaar.
Rijst levert, net als aardappelen,
B-vitamines en mineralen. Bruine
rijst bevat wat meer van deze voe
dingsstoffen dan witte rijst en is
daarbij rijk aan voedingsvezel.
WËÈÈMÈÊMMÈMMÈ
V-'
ADVERTENTIE
Philips PC P2230/024
Philips Monitor
4199:
419:
4618:
3999.-
Philips Matrix printer
NMS1439 9-naalds - 80 koloms printsnelheid
max. 240 karakters/sec. proportioneel printer
NLQ mode 256 zelf te ontwerpen karakters
compleet met aansluitkabel.
Sanyo
telefoonbeantwoorder
Diaprojector
Sony midiset
XO-D301 2x30 Watt semi-automatische platen
speler digitale synthesizer/tuner S-bands equa
lizer dubbel cassettedeck programmeerbare
CD-speler ind. afstandsbediening en 60 Watt boxen
1199.-
Maxell XL II90
Prima chrome audiocassettes. Nu kans op KLM
tischeques
l5ioo.
D6800 programmeerbaar tot 20 nummers
aansluiting voor 2 hoofdtelefoon geschikt voor
aansluiting op huiskamerinstallatie, of radiorecorder
ind. schouderriem en draagtas.
CD-780 20 nummers programmeerbaar FTD
display cue. next/previous track aansluiting
hoofdtelefoon geschikt voor
12 en 8 'cm CD's.
Met afstandsbedii
Akai videorecorder
VS-F10 VHS quick response systeem menu
programmainteractive monitor system in 6 talen
(ook Nederlands) 60 voorkeuzezenders regelbare
weergave snelheid.
Effectieve jaarrente na wettelijke aanbetaling
252%. Via Comfort Financieringen
Alle aanbiedingen zijn geldig zolang de voorraad
U vindt Dbcons In:
Lelden Haarlemmerstraat 122,071-140166
Leldschendam Winkelcentrum Leidsenhage.
Rozemarijn 3,070-3175666
