Opec beraadt zich over olieproduktie Vrijheid brengt Nepal onrust «fill Irak waarschuwt niet extra te produceren Golfcrisis knaagt aan aandelen Rellen in Peru door hoge voedselprijzen Aandelen dalen, maar zijn goede belegging DINSDAG 14 AUGUSTUS 1990 PAGINA 5 t(AfPi/Rtt? De lidustat®n van de olie Exporterende Landen (Opec) gaan snel weer om de tafel zitten om zich te beraden over de gevolgen van de Iraakse invasie^ Kuwayt voor de olieprijzen en de verhoging vaA de olieproduktie lrak hefft eerder a Ve dreigd om Opec-landen die hun produktie verhogen te straffen g Van onze correspondent Kitty van Gerven AMSTERDAM - Het was de toen malige minister van verkeer en wa terstaat, drs. Tj. Westerterp, die in 1976 ter stimulering van het fietsen hoogstpersoonlijk een ontwerp wedstrijd voor fiets-regenkleding uitschreef. De broers Peter en Jaap 'Regenjas voor rokkendrager' beloond met Grote Meneer i den Kommer, beiden directeur het bedrijf AGU uit Alkmaar, per vat gejaagd. De overproduktie nog verder toenemen," aldus de van de laatste jaren is nu aanzienlijk MEES. minder actueel nu de aanvoer van De Iraakse economie is vrijwel volledig afhankelijk van olie. Door de boycot zijn alle pijpleidingen met Iraakse olie door Turkije en Saudi-Arabie afgesloten en wordt len. Verscheidene landen staan i te trappelen om dit verlies te c penseren. Waarschuwing De Iraakse minister Tareq Aziz (bui- De Saudische ambassadeur in de Verenigde Staten, prins Bandar Bin Sultan, die de vergadering van de Opec gisteren aankondigde, weiger- olie uit Irak en kuwayt is stiTgevai- de tijd of plaats te noemen. Het is duidelijk dat op de geplande ont moeting zal worden gesproken over het verlies van vier miljoen barrels olie per dag op de wereldmarkt als gevolg van het embargo tegen Irak en Kuwayt. Daarnaast zal de ont wikkeling van de olieprijs hoog op de agenda staan. Volgens Charles DiBona, presi dent van het Amerikaanse Olie In- daarvoor stituut, hebben Saudi-Arabie en Ve nezuela te kennen gegeven dat zij bereid Zijn de tekorten aan te vul len. De minister van buitenlandse zaken van Venezuela, Reinaldo Fi- gueredo, opperde gisteren dat Ve nezuela wellicht niet op toestem ming van alle OPEC-lidstaten zal wachten met het produceren van meer olie. Onlangs kwamen de Opec-landen onder grote druk van Irak overeen om de olie-produktie te beperken om de prijs op een hoger niveau te kunnen houden. Landen die de laat- se jaren de toegewezen produktie- quota steeds overschreden zoals Kuwayt werden hard in het gelid te ruggedrongen. Afgesproken werd ook de prijs van 21 dollar per vat (onder (159 liter) te berekenen. De huidige Golfcrisis heeft de zal een langdurige economische door een mogelijke renteverhoging olieprijs echter tot rond de 25 dollar boycot niet overleven. Dat is de ver- in Japan en een stijging van de olie- wachting van het gezaghebbende prijzen. Gisteren zette de Japanse weekblad Middle East Economie beurs daarmee de trend Survey. "De financiële positie van Irak was voor de invasie al benard. Nu stroom van harde deviezen tot stilstand komt zal de zware druk op met hun ontwerp van een 'unisex' regenpak voor fietsers des tijds de prijs. Gistermiddag, veertien jaar na dato, speelden ex-minister Wester terp (thans president van de Eu ropese Optiebeurs) en de broers Van den Kommer wederom in de modewereld het regenpak hadden ontworpen en daarmee de prijs in de wacht hadden gesleept, werd het pak in 1977 op de markt gebracht. Van dit ene model, dat de naam Westerterp-fietspak zou krij gen, werden in korte tijd niet min der dan een miljoen stuks verkocht. Twee jaar later bereikte hen een petitie van 22 verpleegsters uit Bus- sum met het verzoek iets te maken voor rokdragende» vrouwen op de fiets. "AGU creëerde de eerste 'fietsgrage regenjas voor rokken- dragend Nederland' en een snelle ook de Iraakse'uitvoer per schip AMSTERDAM - Jaap en Peter van den Kommer ontvingen gisteren de door de Golf geblokkeerd. Volgens rnodeprijs Grand Seig voor de regenkleding die zij al jaren laten ont- de MEES zijn zelfs de betalingen werpen voor hun AGU-fabriek. De Grand Seigneur is de hoogtse onder nnppij zaken) waarschuwde stopgezet voor Iraakse olie die werd scheiding voor mode in Nederland en bestond deze keer uit een beeldje van OPEC-landen die hun olieproduk- geleverd nog voor de invasie in Ku- de kunstenares Deynoot en een bedragh van 2500 gulden tie willen vergroten tot boven de wayt. overeengekomen niveaus dat zij daarvoor in de toekomst mogelijk flink zullen moeten boeten. Vol gens westerse berichten zal Saudi- Arabië zijn produktie vergroten om het wegvallen van leveranties uit Irak en Kuwayt op te vangen. Het land zelf heeft dit echter nog niet bevestigd. Wel bevestigde de Kuwaytse hoofdrol in een prijsuitreiking. Dit- acceptatie maakte dat in drie jaar maal kon de vroegere bewindsman tijd weer van één enkel model 1,1 de beide ondernemers de Grand miljoen stuks werden verkocht", al- Seigneur overhandigen, de hoogste dus Westerterp. mode-onderscheiding van ons land, Ondanks al het succes zaten de als beloning voor hun voortdurende beide directeuren van AGU niet stil. vernieuwing en verbetering van de Zij hadden inmiddels ex-profstayer regen- en fietskleding. Cees Stam aangetrokken, aan wie De Grand Seigneur, bestaande het mede te danken is geweest dat uit een sculptuur van de kunstena- er wat meer kleur kwam in de wie- resse Wendela Gevers Deynoot en lersportkleding. AGU introduceer- een bedrag van 2500 gulden, werd de als eerste in 1980 kleurige kle- uitgereikt in een bijeenkomst tij- ding voor race-fietsers en zocht te- dens de modebeurs Modam in de vens naar comfortabeler stoffen. Rai in Amsterdam. Het was de ze- Bovendien werden, mede op ad- vende maal dat de onderscheiding vies van Peter Post, maar vooral in- werd toegekend en de eerste keer spelend op de behoefte van het pu- dat deze naar een bedrijf in de sport- bliek nieuwe dessins en materialen kledingsector ging. gebruikt in produkten, die variëren Een bedrijf overigens, dat zijn van golf-regenpakken tot race oorsprong vond in de ontwerpwed- handschoentjes. Vorig jaar nog ont strijd van destijds. AGU was name- wikkelde het bedrijf een tricot-ma- lijk tot 1976 uitsluitend grossier in teriaal, dat zowel ademend en fiets-accessoires. Nadat de beide vochtregelend is als waterafsto- (foto anp) broers als volstrekte nieuwkomers tend, windwerend en licht. Olieprijzen stijgen weer, licht herstel Japanse aandelen staatsoliemaatschappij KPC^giste- TOKYO (Rtr/DPA/UPI/AFP/ANP) digde daarmee op het laagste punt van dit jaar. De Londense beurs hield het verlies beperkt tot ruim een half procent. De Financial Ti mes-index van honderd fondsen sloot 14,3 punten lager op 2.219,5. De aandelenkoersen op de effec- tenbeurs van Tokyo, die gisteren olieleveranties. Over de vraag of die nog met gemiddeld 4,2 procent olie binnen de officiële OPEC-i gedaald, hebben zich vandaag tingenten zal vallen is nog geen be- iets weten te herstellen. De Nikkei- slissing genomen, aldus de maat- index van de 225 fondsen steeg met schappij. KPC krijgt sinds de Iraak- 496,10 punten tot 26.672,53 punten, van eind vorige week. De Dow Jo- nes-index van dertig industriële aandelen, die vrijdag met 42 punten daalde, ging met 30,21 punten om hoog naar 2.746,79. w Er sloten in totaal echter iets meer In Parijs daalde de CAC-index fondsen lager dan hoger, namelijk veertig aandelen met 46,86 pun- 777 tegen 722. De valutahandel in New York werd in de loop van de iddag gestaakt wegens een haar Europese raffinaderijen blijft de beurs echter overscha- dan de meeste andere beurzen in de stroomstoring, wereld geleden van de Golf-crisis. Vanaf 1 augustus, de dag 1 Iraakse inval in Kuwayt, heeft de nindering van het vertrou- de dollar en de spanningen het Midden-Oosten maakten de*Iraakse economie in snel tempo loor 43,29 punten op 1.706,05 Economie DDR holt achteruit FRANKFURT (DPA) - De indus triële produktie in de DDR neemt in een steeds sneller tempo af. In het eerste kwartaal was er sprake van een vermindering van 4.5 procent en in het tweede kwartaal bedroeg de achteruitgang al 9,5 procent. Dit schrijft de Bundesbank, de centrale bank van de Bondsrepubliek Duits land, in haar jongste maandverslag. De bank geeft twee hoofdoorza ken aan voor de achteruitgang van de produktie. In de eerste plaats noemt zij de uittocht van personeel en in de tweede plaats de toeneming van de afzetproblemen als gevolg van de opmars van westerse pro dukten in de DDR. In juni telde de Oostduitse indus trie 240.000 werknemers minder dan in dezelfde maand van vorig jaar. Dat komt neer op een vermin dering van 7,5 procent. In mei wa ren er in de bouwsector 30.000 men sen minder aan het werk dan een jaar ervoor. De Bundesbank consta teert dat in de laatste paar maanden vooral de bouwactiviteiten in de DDR sterk zijn afgenomen. Economie kort Varkenvlees Met ingang van 21 augustus mag België weer vlees exporteren af komstig van varkens die na 16 au gustus worden geslacht. Het gaat om varkens die zich bevinden in de zogeheten bufferzone rond de var- T A T kenspesthaarden in het land. Het LIMA AP) - In Peru zyn massale laise op de beursvloer elders in de wereld. In Frankfurt gaf de DAX-index bijna 2,5 procent prijs. De index ver- Goud Van een aantal voedingswaren veterinair comité van de EG'heeft voedselrellen ontstaan na de drasti- werd de prijs in een klap veryyfvou- dat gisteren beslist. In die bufferzo- ?che prijsverhogingen die de on- digd. De prijsverhoging i bevindt zich van de Belgische varkens. Vrachtverkeer i procent lan6s geïnstalleerde president Al- het ge volg van de afschaffing van subsi- berto Fujimori heeft doorgevoerd, dies, een van de onderdelen van de In de achterbuurten van Lima wor- schoktherapie waarmee Fujimori •den steeds vaker vrachtwagens met het tekort op de overheidsfinanciën Ttfnroi var» Mip.r+ Hp FO rr»mmi'««a. voedsel overvallen en leeggeplun- wil beteugelen, ris voor transportzaken, heeft een derd eJ} veel akkers rond de hoofd- De regering heeft beloofd dat het vertegenwoordiger stad z^n CAC-index al ruim dertien procent goud aantrekkelijker voor beleg- verloren. gers. De prijs van het edele metaal kwam gisteren voor het eerst in bij na vijf maanden boven de 400 dollar Alleen Wall Street hield zich giste- per ounce (31,1 gram). Op de markt ren staande. De Newyorkse effec- in Ztirich werd een slotprijs vastge- tenbeurs heeft zich redelijk weten steld van 404,50 dollar, bijna veer- te herstellen van de flinke inzinking tien dollar meer dan de 390,50 dollar van vrijdag. Olie Ook de olieprijzen stegen gisteren door de onzekerheid over de aan voer van olie uit het Midden-Oosten gedurende de crisis. Op de olie- markt in Londen sloot de notering van olie uit het Noordzee-veld ('Brent') op 26 dollar per vat (van 159 liter), een halve dollar meer dan het slot van 25,50 dollar van afgelo pen vrijdag. Later op de dag gingen de prijzen ook omhoog op de markt in New York. De notering voor levering in september van de belangrijkste Amerikaanse oliesoort, West Texas Intermediate, was rond het middag uur met 0,51 dollar gestegen tot 26,74 dollar. De president van de Inter-Ameri- kaanse Ontwikkelingsbank (BID), Enrique Iglesias, heeft gisteren zijn bezorgdheid over de invloed van de Golfcrisis op de inflatie in Latijns- Amerika. Iglesias zei in een inter view dat als de huidige olieprijzen lang op dit niveau blijven, het ge vaar voor inflatie zeer groot is, om dat de olie een zeer belangrijke component van de Latijnsameri- kaanse econ^mieen is. Op 70 oliebooreilanden in de Noordzee zijn gisteren tenminste staking uit protest te- zevenduizend werknemers in sta- (foto afp) ktog gegaan, zo bekend is gemaakt door de stakingsleiders. Het sta- kingscomite (OILC) riep de wilde staking, de vierde werkonderbre king in elf dagen, uit om erkend te worden als vakbond en om betere veiligheidsmaatregelen af te dwin- Volgens premier Carlos Hurtado _en Miller zal de regering daarvoor een bedrag van 750 miljoen gulden uitt- trekken. Maar het is nog onduide- Krorirl in haimo hoe het ondersteu- -L>I cUlU. 111 DclUÖ gisteren massaal i Een persoonlijke naar Oostenrijk gestuurd woordvoerder van de EG-« sie in Brussel heeft dat gisteren meegedeeld. Die expert moet bekij ken wat er te doen is aan de narig heid die het wegtransport onder vindt van het feit dat bij Kufstein een pijler van de brug over de Inn bezweken is. Kanaaltunnel Eurotunnel, het Frans-Britse con sortium voor de aanleg van de Ka naaltunnel tussen Groot-Brittannïe en het Europese continent, heeft problemen met de financiering van een bedrag van 2 miljard pond (6,7 miljard gulden) dat nodig is om het project af te ronden. Om deze extra lening had Eurotunnel bij het bank- consortium dat bij de financiering van het project is betrokken, al in april gevraagd in het kader van een overeenkomst uit januari. Brazilië Zonder betaling van de achterstalli ge rente hoeft Brazilië niet te reke nen op nieuwe buitenlandse lenin gen. Het akkoord dat Brazilië on langs sloot met het Internationaal Monetair Fonds kan daar niets aan veranderen. Die waarschuwing kre gen de Braziliaanse autoriteiten maandag va© twee vertegenwoordi gers van Japanse banken. Polen Het Oppersilezische Economisch Genootschap in Katowice heeft de hulp ingeroepen van» het inge nieursbureau Nucon, onderdeel van de Hoogovens-groep, voor het ontwikkelen van een opleidings programma voor managers uit het Poolse bedrijfsleven. prooi geworden van armste deel van de bevolking finan- die de gestegen prijzen niet cieel zal worden ondersteund om de kunnen betalen. gestegen prijzen te kunnen betalen. lijk ningsplan in werking treedt. Op vangcentra voor armen, zoals gaar- NEW YORK (Rtr/KRF) Financië- keukens, hebben weinig fiducie in le markten in New York zijn giste- hei plan en zij klagen erover dat zij ren getroffen door een brand in een het met nog minder overheidssteun elektrische centrale. De brand ver moeten doen dan onder de vorige oorzaakte storingen en gebouwen regering. moesten worden geëvacueerd. Theeplukkers en rijstpellers staken voor 'fantastische eisen' KATHMANDU (IPS) - Met de nieuwe vrijheden die de politieke veranderingen in Nepal de afgelo pen maanden hebben meegebracht, zijn ook de vakbonden eisen gaan stellen voor verbetering van de ar beidsomstandigheden en de salaris- De Nepalese textiel-, tapijt en kunnen ze niet worden ingewil ligd. De directeur van de grootste met 40 procent vergeleken met 1989. Dat was al een slecht jaar door cementfabriek van Nepal nam vori- de nawerking van het Indiase han- ge week ontslag uit protest tegen de delsembargo tegen Nepal. "fantastische en onrealistische i de werknemers. De Nepalese werknemers De werkgeversorganisatie1 FNCCI heeft vorige week gedreigd dat industriële eenheden gesloten cementindustrieen worden inmid- faciliteiten, premies en betere dpls met sluiting bedreigd tengevol- beidsomstandigheden. Op al deze voorzieningen als verlof, medische zullen worden, omdat door de ge spannen sfeer het moeilijk zou zijn ge van de steeds verder oplopende voorzieningen hebben CIRCUSKASSA NU GEOPEND vanaf 10.00 uur's morgens. Extra kassawagen vanaf hedenmorgen 10.00 uur op De Grote Markt in Haarlem. RESERVEREN VIA CIRCUSTELEFOON TEL. 023-35 50 50 OF 36 50 60 Kaartverkoop bij de VW-TBB 020-204111, VVV Haarlem Stationsplein en Groenveld. Oranjestraat 52 en alle VW-Bespreekburo's. Kaarten ook telefonisch te reserveren bij LANDELIJKE RESERVEERLUN (7 dagen per week) 070 3617 710 van 10.00-22.00 uur (credit cards worden geaccepteerd). arbeidsonrust. De huidige Nepalese interim-re gering van premier Krisha Prasad Bhattarai die sinds drie maanden agrarische wet uit 1958 ook recht, wet is nooit ten uitvoer gelegd Nepal heeft overigens vooral de fabrieken te betreden. De 150 volgens textielfabriek die kleding exporte maar de ren naar West-Europa en de Vere nigde Staten hebben laten weten op 26 augustus zullen sluiten i broze coali- trie draagt maar tien procent bij l de indus- omdat ze niet de Theeplukken In de stad Biratnagar i tie van de sociaal-democratische het nationaal inkomen. Niettemin Nepalese Congrespartij, en een alli- zijn in de industrie, die nu met mas- antie van communistische partijen. Bhattarai kreeg de opdracht de voorlopige regering te leiden nadat bloedige onlusten een einde had den gemaakt aan de almacht van koning Birpndra, en het partijloze Panchyat-stelsel, dat 30 jaar van kracht was geweest. Tussen de coalitiepartners be staan echter de nodige spanningen, en volgens sommigen proberen conservatieve elementen uit de kringen van de koning hier van te profiteren door de arbeidsonrust aan te wakkeren. Volgens de werk gevers zijn de meeste eisen van de werknemers politiqk geïnspireerd, werknemers kunnen voldoen. Iswari Chandra Shrestha van de vakbondsorganisatie heeft bij de ei sen van de werknemers echter aan getekend dat hun „enthousiasme in de huidige periode van politieke overgang" niet betekent dat de pro- het zuidoos- blemen „onoverkomelijk" zijn. Vol- ten van het land zijn al honderden gens hem dragen de werkgevers fijstpellerijen gesloten, textiel- en evenzeer schuld voor de huidige on- tapijtfabrieken worden met sluiting rust. Zo heeft de regering onlangs bedreigd, theeplukkers zijn al staking gegaan, en ook in de c mentindustrie zijn arbeidsconflic- de salararissen van de ambtenaren met 50 procent verhoogd, maar in de particuliere sector heeft deze ten gerezen. Volgens de federatie maatregel geen navolging gekre- van Nepalese kamers van koophan- gen. Shrestha meent dat conserva- del en industrie (FNCCI) heeft de tieve elementen proberen de onrust arbeidsonrust van de afgelopen drie aan te wakkeren om aan te tonen maanden geleid tot een verminde- „dat Nepal nog niet klaar is voor in- ring van de industriële produktie voering van volledige democratie". AMSTERDAM/DEN HAAG (GPD/ANP) De wrange grap dat je nu moet beleggen als je op een elegante manier je geld wilt kwijtraken, wordt al enige tijd be waarheid. Tenminste voor de kor' te termijn. Op de langere duur, zo verzekert iedere deskundige, blijft beleggen aan te raden boven geld op de bank zetten. En inder daad, wie de grafieken goed be studeert, kan er niet omheen 'be wezen' te achten dat met name aandelen het over een fors aantal jaren beter doen dan welke beleg ging ook. Dat blijkt mede uit een onder zoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dat gis teren werd gepubliceerd. De Ne derlandse bedrijven die aan de beurs staan genoteerd, hebben ook in 1989 - na eerder in 1988 - de winst sterk zien stijgen. Het nettoresultaat van alle onderne mingen steeg vorig jaar in totaal met 4,8 miljard gulden (1988: 3,5 miljard gulden) tot 20,3 miljard gulden: een toeneming met 31 procent (32 procent). De gegevens zijn gebaseerd op een analyse van de gepubliceerde jaarrekeningen over het boekjaar 1989 van 117 niet-financiële on dernemingen waarvan aandelen zijn opgenomen in de officiële no tering van de Amsterdamse effec tenbeurs. Beursfondsen met acti viteiten op het gebied van het bank- en verzekeringswezen zijn niet in het onderzoek betrokken. Sparen Ook de aandeelhouder werd er in direct wijzer van, doordat de winst toenam in vergelijking met het eigen vermogen; met andree woorden het rendement op de aandelen. Als gevolg van de toe genomen winsten steeg de renta biliteit van het eigen vermogen van alle beursbedrijven van 13,8 procent in 1988 tot 17,2 procent in 1989. De rentabiliteit van het tota le vermogen (resultaat vóór belas tingen plus rentelasten in procen ten van het totaal vermogen) nam toe van 11,4 procent in 1988 tot 13,1 procent in 1989. De theorie is eigenlijk eenvou dig voor de belegger die gelooft in gunstige vooruitzichten van de economie, maar de koersen ziet dalen: niet kopen. In een tijd van stijgende rente en dalende koer sen moet je gewoon sparen: je geld met andere woorden liquide houden door het op kortlopende deposito's te zetten. Beheerders van beleggingsfondsen geven dat ook graag toe, maar plaatsen er wel de kanttekening bij dat het buitengewoon moeilijk is te bepa len wanneer een dergelijk mo ment is aangebroken. Toen de Oost-Europa euforie nog opging wilde menigeen er bij wijze van spreken vergif op innemen dat vooral de aandelenmarkten het neerwaartse kanaal definitief hadden verlaten en weer in de hausse-fase zaten. De gebeurtenissen in het Mid den-Oosten alsmede de onder meer veel groter dan verwachte kosten van de Duitse eenwor ding, de afvlakkende bedrijfsre sultaten en de recessievrees in de Verenigde Staten en Groot-Brit- tanië hebben dat positieve scena rio wreed aan scherven gegooid. De vraag is wat er gaat gebeuren? Daar weet natuurlijk niemand het antwoord op, maar een beleg gingsstrategie moet helaas ergens vanuit gaan. Omslag Volgens directeur T. de Witte van het in de laatste jaren tot eind vorig jaar buitengewoon suc cesvolle Intereffekt met de fond sen Intereffekt Warrants en Inter effekt 500, is het wachten nu op de omslag. De markt, zo zegt hij, loopt altijd vooruit op verwach tingen. Dat brengt met zich mee dat veel beleggers rekening hou den met het ergste dat gebeuren kan. Daarom zijn ook de beleg gingsfondsen, naar zijn schatting zo'n beetje de helft, de laatste tijd geconfronteerd met een fors aan bod, wat wil zeggen dat beleggers hebben verkocht. De Witte gaat ervan uit dat een echt gewapend conflict in het Midden-Oosten paradoxaal ge noeg wel eens voor rust en een eventuele omslag op de aandelen markten zou kunnen zorgen. Ie dereen weet dan immers waar hij aan toe is, terwijl nu onzekerheid troef is. En dat is altijd slecht voor financiële markten. Beleggers die het ook niet we ten, zouden moeten overwegen zich in ieder geval tegen mogelijk nog grotere verliezen in te dek ken. Dat kan bij voorbeeld door het kopen van put-opties: tegen betaling van een premie verwerft de koper zich het recht om nu al bepaalde aandelen op termijn te gen een vastgestelde koers te ver kopen. Een put-optie wordt meer waard naarmate de koersen van de onderliggende aandelen (die men niet noodzakelijkerwijs hoeft te bezitten) zakken. Het om gekeerde geldt voor call-opties. Daar zouden de optimisten dus gebruik van kunnen maken. 4 M ai Nepal is vooral een agrarische economie, waarin de industrie maar 10 procent vertegenwoordigd. In de verschillende fabrieken werken deson danks 600.000 r

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1990 | | pagina 5