Leidsch Dagblad | 1990 | 14 augustus 1990 | pagina 3

Kamer stemt in met
inzet twee fregatten

Puur natuur' is vaak onzin

Gasmaskers op hypermoderne fregatten 21 jaar oud

'Bossen Veluwe zullen niet
verdwijnen door verzuring'

Kritiek op optreden als 'hekkesluiter'

Nederland tracht 'gijzelaars'
in Golf veilig weg te krijgen

Twijfel over
'miljoenen'
publiek Sail

DINSDAG 14 AUGUSTUS 1990

BINNENLAND

PAGINA 3

HOENDERLOO - Nationale Park
de Hoge Veluwe zal niet verdwijnen
door verzuring en aantasting van
het milieu. De grote bomen en die
ren overleven de aanslag op hun
leefomgeving. Het zijn hoogstens waarschuwen dat het edelhert uit

we heel goed kan overleven als er
voor gezorgd wordt dat de bomen,

0planten en dieren die er nu zijn in

Stefels, scheidend di- stervende watervlo", meent Stefels. goede conditie blijven. "Dat kan^

de kleine organismen die uitsterven sterft, komt er op slag een grote
door vervuiling. Dat is de overtui- tie. Zoiets gebeurt niet voor de uit-

we in de herfst weer paafs zijn als
voorheen".

Veel milieu-actiegroepen hebben
er de laatste jaren op aangedrongen
het autoverkeer van de Hoge Velu
we te verwijderen. Maar Stefels is
het daar niet mee eens: "Ik heb eens
uitgerekend, hoe groot de invloed
van het autoverkeer binnen het
park is op de kwaliteit van het bos.
Dat is nog geen half procent. Als wij
auto's gaan verbieden, blijven

DEN HAAG (ANP/GPD) - Met uitzondering van Groen Links heeft de Tweede Kamer

360 ï^annfne^ed^e^naai^H p T** °p t? au&ustl*? twe® fregatten met ten en wilde zwijnen zullen altijd op geleden^Ênbovendien, wij" groeien heden waarin de patiënt verkeert gr00t om te "lopen. En hoewel gratis

J f UPerzische Golf te sturen. Een meerderheid van CDA en de Veluwe blijven. Het gaat vooral ook mee met veranderingen in de optimaal zijn. Voor het bos kan dat witte fatsen te krijgen zijn, is de

V VU tekende daarbij aan niet Uit te sluiten dat Nederland in een later stadium vah de Golf- om kleine, onopvallende organis- natuur. Door de luchtverontreini- door goed bosbeheer en voorzichti- fietsafstand voor velen ook te groot,

crisis de inzet van de krijgsmacht misschien moet vergroten door bijvoorbeeld een onder- men schimmels,
deel van de luchtmacht te sturen.

recteur van het Nationale Park. Hij Stefels vindt dat milieu-activisten door menselijk ingrijpen, hoewel ik rondom het park lustig doorrijden,
gaat eind deze maand met pensioen moeten oppassen dat de bevolking daar nogal huiverig voor ben. Ik dus dat is dweilen met de kraan

wordt opgevolgd door

unihg.

"Die verhalen dat al het bos in Ne- teveel waarschuwt stompen
derland zal verdwijnen zijn larie- Het gevolg daarvan is, dat het
koek. De natuur past zich wel

niet overvoerd wordt met alarme- vergelijk dat altijd met iemand d:
rende informatie. "Als je de mensen bewusteloos is. Die kan je een flinke

open

lemaal niet

veranderde omstandigheden, WOrdt nu alweer meer rotzooi
zoals een zuurder milieu. Edelher- bos achtergelaten dan een paar jaar

Stefels wijst erop dat het park
klap geven en dan komt hij weer bij. veel door oudere mensen wordt be-

zocht. Zij zijn volgens hem "niet uit

interesseert. Er Maar je moetje wel afvragen hoe de de autp te branden zijn". De afstan-
het patiënt er dan aan toe is. Je kunt er den van de drje ingangen tot het
ook voor zorgen, dat dq omstandig- centrum van het park zijn veel te

vlooien en salamanders bijvoor
beeld - die voorgoed zullen verdwij-

rjn nen. Maar over die kleine dingen

Hoewel de grote fracties in de Ka- liefst een militair optreden ondër de maakt men zich niet druk. Als je zou
mer met het regeringsbesluit zelf viag van de Verenigde Naties, met
geen moeite hadden, klonken hier een optreden in WEU-verband als
en daar wel wat kritische noten aan tweede keus. Als dat niet lukt wil
het adres van het kabinet en van de het CDA dat de twee Nederlandse
West-Europese Unie (WEU), de de- fregatten samen met de Belgische
fensie-organisatie van negen Eu- en Britse marine opereren,
ropese landen waaronder Neder
land,

water- gjng) de grootste bedreiging va:

Veluwe, zijn bladerkronen
ken en beuken minder dik gewor
den".

Stefels denkt dat 'zijn' Hoge Velu-

de ge bemesting. Het enige voorbeeld "Alternatief vervoer zoals een trein-
van geslaagd menselijk ingrijpen in tje of een huifkar kost kapitalen.
de natuur dat ik ken, is het plaggen Dat kunnen we niet betalen, want
de Hoge Veluwe werkt ongesubsi-

de heidevelden. Dat i
over een jaar of tien zal de Velu-

dieerd"

Groen Links vindt dat buiten de
slecht Verenigde Naties om geen militaire
operaties in de Golf mogen plaats-

Vooral WD en D66

te spreken over de uiujM -

minister Andriessen op 2 augustus hebben. Volgens woordvoerder

(de dag waarop Irak Kuwayt bin- Willems moet worden voorkomen

dat het Westen de Arabische
hang van de Iraakse leider Hussein
een lesje wil leren. Een internatio
nale troepenmacht buiten de VN
om leidt tot vérdere escalatie en toe
name van de spanning, aldus Wil
de Nederlandse lems-

Sommige mensen zijn van meni

dat niet de Witte de With maar de re- 5^—

plica van de Oostindiëvaarder De 1TSBSS2Z2£?Jiï?£!Z
Amsterdam naar de Golf toemoet.

nenviel) dat een olieboycot
standig zou zijn. Andriessen was
toen als enige minister in functie en
nam voor het gehele kabinet waar.

Enkele dagen later besloot de EG
tot een olieboycot met nadrukkelij
ke instemming 1

regering. De ministers Van den Broek (bui-

CDA-woordvoerder De Hoop tenlandse zaken) en Ter Beek (de-
Scheffer en D66-collega Eisma be- fensie) wezen het verwijt van de
grepen niet waarom de WEU nog WD-er Weisglas dat de regering
steeds niet bijeen is geweest om te traag heeft gereageerd en als hekke-
pogen een gezamenlijke militaire sluiter is opgetreden met kracht van
de hand. Van den Broek zei te ho-
het Midden-Oosten uit te voeren, pen dat als in de toekomst zich on-

1 Amster- dag pas bijeen,
(foto anp) Alle partijen

DEN HAAG (ANP/GPD) - Minis
ter Van den Broek (buitenlandse za
ken) blijft proberen de Nederlan
ders die nu nog in Kuwayt en Irak
zitten, veilig naar Nederland te krij
gen. "We proberen écht op alle ma
nieren de achtergebleven landgeno
ten vrij te krijgen. Vandaar dat ik
via andere Arabische landen Irak
probeer te bewegen de
te laten

te houden", aldus Van den Broek.

"Via de berichtgeving
ambassade in Kuwayt

tie zou voordoen met even grote
voortvarendheid kan worden ge-
ovengens het handeld als nu is gebeurd. Twee da
gen na de Iraakse invasie heeft Ne
derland in EG-verband verdergaan
de sancties voorgesteld dan waar
toe toen werd besloten. Tijdens het
NAVO-overleg van afgelopen vrij
dag is Nederland als enige naar bui
ten gekomen met een politieke ver
plichting om een bijdrage aan de
er van uit gaat dat in Irak 153 multinationale strijdmacht te leve-
1' Kuwayt 84 Nederlanders zit- ren, stelde Van den Broek vast.

eWat betreft de berichten van het Beek is«de inzet

YVdi ueueii ue ueuumeu van net XT j T j r -rp u.iere7«xrw> ./-wiunea (/liHruiewiimiuut/v. -icyenjfv w

afgelopen weekeinde dat buitenlan- JfSVIffJJ ^at daarbij de bezoekers van het park toe. Gisteren

ders vrij zouden zijn Irak of Kuwayt ^el^d hjj dat wordt over^- week m°9en de Jon9e zebra's, zeeleeuwtjes, geiten, ht

AMSTERDAM (ANP) - Bij het ver
trek van de voormalige zeereuzen,
de tall ships, die vandaag via IJmui-
den het land verlaten, is een discus
sie uitgebroken over het aantal be
zoekers van Sail 90. Politiewoord
voerder Wilting spreekt net als de
organisatie over bijna zes miljoen
mensen. Nederlandse Spoorwegen
en streekvervoersmaatschappij
Centraal Nederland tonen scepsis.

Want veel bezoekers mogen de
auto dan hebben thuis gelaten, zo
stelt een NS-woord voerder, in de
treinen zaten ze zeker niet. De ver
wachting was aanvankelijk dat tus
sen de 4,2 en 4,6 mihoen mensen
Sail zouden bezoeken. Ongeveer
een kwart daarvan zou per trein rei
zen. Maar NS vervoerden vanaf
donderdag tot en met gisteren niet
meer dan 510.000 passagiers. Een
getal dat NS doet vermoeden dat
het werkelijke aantal bezoekers aan
Sail lager moet zijn dan zes miljoen.

Datzelfde idee heeft A. Ver-
waaijen van Centraal Nederland.
Uit een in januari gehouden enque-

RHENEN Ouwehands cLierenpark in Rhenen laat op dit moment alle pas geboren dieren onderzoeken door te maakte de streekvervoerder op
dierenarts Andries van Foreest (midden). Tegelijk worden de beestjes ingeënt tegen allerlei ziekten. Ouwehands dat 170.000 mensen van plan

te verlaten, is op Buitenlandse Za- -

ken alleen bekend dat Irak nog geen
enkel verzoek om te mogen vertrek-

de tijger- enleeuwenwelpjes aan de beurt; volgende
herten en apen naar het consultatiebureau. Np.

bevoorradingsschip de Zuiderkruis
de Golfte sturen. Alvorens een
besluit te nemen wil het kabinet

ken, heeft, ingewilligd. Wel werd

ëchter'eers "heUntCTnahona?e
leg over de taakverdeling afwach-

Hetty Lubberding veilig i
Arabië is aangekomen.

Hetty Lubberding vanuit Riad:

3 gemaakte stof die als veront- ture in het voedsel voorkomen.

centrum in Den Haag heb ik begre- "Eigenlijk is die vluchtpoging per
pen dat het de mensen daar redelijk ongeluk gegaan. Na geruchten dat
wel gaat. Onze bezorgdheid is groot, de grens naar Saudi-Arabië open
In ieder geval zullen we trachten de was, ben ik met een aantal buiten
ambassade zo langmogelijk open te landers op pad gegaan. We kwamen
houden. Irak heeft ons al een paar alleen maar Iraakse militairen tegen
keer gesommeerd de ambassade te die ons vriendelijk de weg wezen,
sluiten. Maar dat weiger ik. Natuur- Maar al snel bleek dat er van een
lijk kan men ons het werk onmoge- openstelling geen sprake was. Ver-
lijk maken. In dat geval zullen we volgens ben ik min of
op een andere manier proberen
ze mensen bij te staan", stelt de
nister.

voedsel terecht

Tot de bemanning van de Pieter
Florisz behoren 22 vrouwen. Ter ZEIST - "Bevat geen kunstmatige
Beek zei dat het gaat om beroeps-
personeel en dat hij voor hen geen
uitzondering maakt voor de ver
plichting om mee te gaan op de mis
sie. Wel wil hij een uitzondering ma
ken voor de tien diensplichtigen op
de twee fregatten. Zij hoeven niet
mee als zij niet willen. Het marine
personeel op de schepen ontvangt
een toelage volgens de geldende ar-

reiniging
komt".

oFeron, tevens hoogleraar

geur-, kleur-of smaakstoffen". Deze Utrecht, wil hiermee zeggen dat ander te sterk geroosterd eten het
gelijksoortige opschriften treft voedingsmiddelen zonder kunst- ontstaan van kanker kunnen bevor-

"Door allerlei onderzoek zijn we
er inmiddels achter dat vet, bepaal
de schimmels, verbrand vlees

de klant steeds vaker aan op de ver- matige toevoegingen, die als "puur deren. Maar wie zegt mij wat er alle-

pakking van voedingsmiddelen. De natuur" worden aangeprezen, per maai

koper gaat er wellicht van uit dat definitie niet ."gezond"

die artikelen veiliger zijn voor de ge- andere produkten. Het

zondheid dan soortgelijke produk-

met de auto te komen en dan de
pendelbus naar de IJhaven te pak
ken. In werkelijkheid, zo geeft ook
Wilting toe, is zelfs een schatting
van 5000 auto's aan de royale kant.

Verwaaijen houdt het op 4.500.
Uitgaande van een gemiddelde be
zetting van 2,5 personen per auto,
komt dat neer op 11.250 mensen
voor wie Centraal Nederland 600
bussen had klaar staan... Centraal
Nederland heeft daarmee een finan
ciële strop geleden van waarschijn
lijk enkele miljoenen.

Wilting moet toegeven dat het
ook voor hem een raadsel is waar al
vandaan zijn gekomen,

dwaald en zo in Saudi-Arabië te
recht gekomen. Ik heb dus geluk w.

gehad. Ook al omdat we vriendelij- beidsvoorwaarden en Ter Beek

ke militiaren tegen kwamen. Voor van plan daar nog een regionale toe-

het zelfde geld kom je types tegen slag bovenop te doen. Dat zou in to-

wayt' op het ministerie is het moreel die gelijk beginnen te schieten. Ten- taal neerkomen op 2.000 gulden per sprake

-an de in Irak en Kuwayt verblij- siotte heb ik in Kuwayt genoeg ver- maand extra.

'ende Nederlanders goed. Maar halen gehoord over de misdragin- De operatie gaat een aardig be-

hunsituatieis met name door de ho- gen van het Iraakse leger". drag kosten. Eenmalig is per fregat

x j Lubberding bevestigt dat een half miljoen gulden nodig

ten met kunstmatige stoffen. "On-

- kiwi's, mango's en dergelij-

definitie niet "gezonder" zijn dan ke voor onze maatschappij betrek- die

Te produkten. Het zou zelfs wel kelijk nieuwe produkten zit", aldus ook al omdat de speciaal ingerichte

andersom kunnen zijn. Bij toe- Feron. Vaststellen wat voedings- 35.000 extra parkeerplaatsen gro-

laten van kunstmatige toevoegin- componenten allemaal in het li- tendeels leeg bleven. Toch twijfelt

„.1", zegt prof. dr. Feron,"hoofd Biö- gen worden veiligheidsmarges ge- chaam doen, is echter ingewikkeld. Wilting niet. "Neem de Sumatra-
logische Toxicologie bij het TNO- hanteerd. Wanneer de grenzen niet Voeding bevat tienduizenden stof- de Javakade. Die zijn bij elkaar
worden overschreden, is de gezond- fen. Slechts

Volgens het 'crisiscentrum Ku-

ge temperaturen, dreigende voed-

"Men kan zich afvragen of hier le op 'gezonde' voeding is er niet.

vooral de onzekere het met de Nederlanders in Kuwayt het gereed te maken voor de tocht sel, kent zijn eigen giftigheid. Wan- noemde

seltekorten

toekomst weinig benijdenswaardig.

Het crisiscentrum heeft gisteren ||P

Nederlanders met familie of relaties contact. En

redelijk gaat. "Iedereen helpt ieder-

de Golf. Daar bovenop komt

ook constant onderling 1,7 miljoen gulden per maand per het lichaam wordt opgenomen,

r zijn ook

_i drie- tot vierhon- geveer 72.000 vierkante meter

heid niet in het geding. Zo'n contro- derd daarvan is bekend in hoeverre groot. Als je uitgaat van drie men-

ze giftig zijn of niet. sen per vierkante meter - en de ka-

Het tegenovergestelde is natuur- des waren vol - dan liepen er daar

lijk ook waar. Sommige elementen constant bijna 216.000 mensen

in de voeding werken wellicht ver- rond. Het hele loopterrein was

"volksverlakkerij". "Elke stof, dus zonder toevoegingen, zijn even ge- giftiging tegen of stoppen veroorza- 144.000 vierkante meter groot. Nou,

ook elk bestanddeel van ons voed- zond of ongezond. Zelfs de zoge- kers van kwaadaardige gezwellen, reken maar uit".

noemde zuiver biologisch gekweek- Feron: "De vraag is echter: hoe we- De politiewoordvoerder wijst er-
te voedselprodukten geven geen ten we wanneer dit soort stoffen be- op dat ook veel mensen de boot
enkele garantie voor een gezondere schermend werken? Zelfs het op- hebben gepakt. Ongeveer 15.000

1, al dan niet bewuste,
misleiding van de consument", al
dus Feron. Hij spreekt zelfs

"In het algemeen kan je stellen
dat het allemaal niets uitmaakt.
Want alle voedselprodukten, met of

r de hoeveelheid daarvan die i

die schip voor de dagelijkse kosten. In bepaalde grens overschrijdt, kan voeding", aldus Feron. Hij wil daar- sporen

1 de twee landen verzocht uit veiligheidsoverwegingen bij el- die kosten is een bedrag

contact op te nemen met Buiten- kaar zijn gaan wonen. Overigens gulden aan tolgeld

landse Zaken om een goed over- heb ik bij het oversteken van de vaart van het Sue:D._ Baav

zicht te krijgen van de landgenoten grens geen andere landgenoten ge- pen. "Retour, wel te verstaan", al- dingsstof, een toevoeging, een

die zich in Irak of Kuwayt bevin- zjen n0ch gesproken". dus Ter Beek. nature aanwezige of een' door de bjk gevaarlijke stoffen, die

300.000 die schadelijk voor de consument
de door- zijn. Daarbij doet het er niét toe of zogenoemde voedseladditieven
de vaart van het Suez-kanaal begre- het gaat om een essentiële

kankerverwekkende vaartuigen per dag is de schatting.

niet zeggen dat het toezicht op verbindingen is geen eenvoudige Van badkuip met kurk tot luxe par-

noemde voedseladditieven on- zaak, laat staan het onderzoek naar tyschip. Wilting: "Als je aan deze

nodig is. Maar er zou meer aandacht de tegenwerkende elementen in de kant van de kade op een boot stapte,

moeten worden besteed aan moge- voeding. Daardoor is het moeilijk kon je bij wijze van spreken r

an na- voedingsvoorschriften te geven".

overkant wandelen."

Vleermuis

Een dertienjarige jongen in het
Twentse Losser is bij het spelen
aangevallen door een vleermuis. Hij
werd gekrabd. De vader van de jon
gen slaagde erin het beest dood te
slaan. Het Centraal Geneeskundig
Diêrlaboratorium in Lelystad zal
onderzoeken of de vleermuis was
besmet met hondsdolheid. De aan
gevallen jongen loopt echter geen
gevaar omdat hij niet gebeten is.

Fietsers

De fietsersbond ENFB dringt er bij
minister Kok (financiënf op aan dat
werkgevers niet alleen aan forensen
per openbaar vervoer, maar ook aan
fiets-forensen een belastingvrije
vergoeding mogen verstrekken.
Volgens de ENFB is fietsen welis
waar goedkoop, maar niet helemaal
gratis. Een gemiddelde forens'zou
per maand ongeveer 60 gulden uit
geven aan zijn fiets. Daarbij is reke
ning gehouden met de slijtage van
de buitenbanden per kilometer van
0,01022 gulden voor de achterband
en 0,00644 gulden voor de voor
band.

Treinongelukken

Bij een botsing tussen een auto en
een trein op een spoorwegovergang
in Ede is gistermiddag de 68-jarige
automobilist B. van der Voorst (68)
om het leven gekomen. De man zou
niet goed hebben uitgekeken. Eer
der op de dag waren de 30-jarige C.
Smit uit Overschild en de 20-jarige
S. Konieczy uit Poznan ofn het le
ven gekomen toen zij met hun auto
op een spoorwegovergang tussen
Loppersum en Middelstum (G) wer
den geschept door een trein. Ook zij
zouden volgens de politie niet goed
hebben uitgekeken.

Van GPD-correspondenten
DEN HELDER - Met de fregatten
Witte de With en Pieter Florisz
stuurt de marine haar modernste
materieel naar de Perzische Golf.
De schepen zijn goed uitgerust en
de bemanningen op elkaar inge
speeld, een enkele nieuwkomer uit
gezonderd. Toch is het nodige voor
verbetering vatbaar, meent de Vere
niging Belangenbehartiging Mili
tairen. Zij zal dat vandaag kenbaar
maken in het overleg met minister
Ter Beek (defensie).

Naast onder meer een vaartoelage
wil de VBM ook meer veiligheids
voorzieningen, zo stelt voorzitter
Geert Klinkhamer van de sector
zeemacht. Het is vooral de dreiging
van een aanval met gifgas die hem
angst inboezemt. De Nederlandse
fregatten zijn daar op zictrop bere
kend. Er is een zogeheten citadel,
die de bemanning volledig af
schermt van de buitenwereld. Ook
zijn de schepen voorzien van sproei-
installaties om de buitenzijde na
een chemische of nucleaire aanval
te reinigen.

Maar, zo stelt Klinkhamer, "Waar
het ons onder meer om gaat zijn de
gasmaskers. We willen goede spul
len aan boord. Niet die oude dingen
waar de marine er nu nog veel
heeft. Als ik zo naar mijn eigen gas
masker kijk: dat is 21 jaar oud...
Nieuwe maskers zijn er al wel, maar
niet op alle schepen".

"Verder vinden we de zogeheten,
ontsnappingsmaskers heel belang
rijk. De noodzaak daarvan is tijdens
de Falkland-oorlog aangetoond.
Het zijn kleine pakjes. Je kunt ze
overal in het schip ophangen. Er zit
voor zo'n tien minuten zuurstof in,
waardoor mensen bij hele sterke
rookcmtwikkeling zonder verstik
kingsverschijnselen buiten kunnen
komen. De Witte de With en Pieter
Florisz zijn er niet mee uitgerust. Of
ze die alsnog krijgen weet ik niet.

"De bemanning kijkt nog even stoerder dan vorige week", stelde een toeschouwer op Sail 90, waar het fregat Wit
te de With gistermiddag vervroegd wegvoer. Het fregat zou eigenlijk tot vandaag open zijn voor pubiek, maar di
rect na het kabinetsbesluit om het naar de Golf te sturen, werd het naar f)en Helder gevaren. (foto anp)
We hebben er in elk geval wel om daar kunnen doen. Dan is het beter Goalkeeper-snelvuurkanon, een af
gevraagd", aldus Klinkhamer. als je ter verdediging over een mi- weersysteem tegen luchtdoelen op

De VBM is in ieder geval redelik trailleur of zo beschikt". zeer korte afstand,

tevreden over de bewapening van De Pieter Florisz, vooral bedoeld De Goalkeeper, ontwikkeld door
de fregatten, ook al houdt Klinkha- om onderzeeërs te bestrijden, be- de voormalige Philips-dochter Hol-
mer een slag om de arm. "Dat hangt schikt over een Oto Meiara 7,6 cm landse Signaal Apparaten in Henge-
af van de opgedragen taken. Als het kanon, een NATO Sea Sparrow ge- i0, wordt onontbeerlijk geacht in de
gaat om een blokkade lijkt het me leide wapensysteem, een Harpoon Perzische Golf, omdat Irak over
raadzaam, dat er ook 20 millimeter wapensysteem tegen oppervlakte- Exocetraketten beschikt. De van
Oerlikon-wapens aan boord komen, doelen, een torpedo-wapensysteem oorsprong Franse Exocetraket trof
Die zijn voor de korte afstand. Je zit tegen onderzeeboten, een lanceer- opmerkelijk vaak doel in de Falk-
natuurlijk in een gebied waar de Ji- systeem voor radarmisleiding, een landoorlog tussen Argentinië en
had, de Heilige Oorlog, is uitgeroe- Lynxhelikopter en, niet in de Groot-Brittanië een paar jaar gele
pen en je weet niet wat individuen laatste plaats, een zogenoemd den. jn korte tijd werden vijf Britse

fregatten en destroyers tot zinken
gebracht. De Goalkeeper, die per
minuut 4000 granaten kan afvuren
en automatisch reageert op lucht
doelen die door andere defensiesys
temen heen gebroken zijn, wordt
gezien als hèt defensiemiddel hier
tegen.

De Witte de With lijkt sterk op de
Pieter Florisz, maar is meer gericht
op luchtverdediging. De noodzake
lijke defensie wordt bereikt met de
'artar, een verdedigingssysteem
voor de middellange afstand. Vlieg
tuigen kunnen er al mee worden
aangevallen (met een snelheid van
twee keer die van het geluid) als ze
nog op 46 kilometer afstand vliegen.
Daarmee vormt de Tartar de eerste
verdedigingslinie tegen - alweer - de
Exocet. Want het bereik van deze
laag over de zeespiegel scherende
raket is, afgevuurd uit een vliegtuig,-
veertig kilometer. Als je dus snel
(op minstens 41 kilometer afstand)
de straaljager-met-Exocet weet te
vernietigen, krijgt deze geen kans te

Luchtdoelen groter dan twee
vierkante meter kan de radar van de
Witte de With al op 264 kilometer af
stand -onderscheiden. Dan is het
voor de meeste straaljagers nog tien
tot vijftien minuten vliegen. Als het
een beetje meezit beschikt het schip
sinds dit jaar ook al over de nieuw
ste drie-dimensionale radar van
Holland Signaal, die zo tegen de 150
kilometer afstand doelen op zee en
in de lucht begint te onderscheiden.
Bovendien zijn er nog radar-appara
ten voor de kortere afstand, die te
gelijk doelen onderscheiden en al
dan niet automatisch ook het vuur
leiden. Alle wapens kunnen tege
lijk, onafhankelijk van elkaar en
snel na elkaar worden ingezet. De
nabije verdediging wordt gevormd
door andere geleide wapensyste-
men, alsmede elektronische storing

en misleiding., Luchtdoelen die er
toch doorkomen, worden ook hier
opgevangen door Goalkeeper.

Vitaal

De Witte de With en de Pieter Flo
risz vertrekken 20 augustus. Naar
de Rode Zee of de Perzische Golf.
Maar ze gaan niet om de machtige
Iraakse marine te verslaan. Want
die heeft maar één klein fregat, de
Ibn Maijid. De fregatten zijn meer
een ondersteuning van de door de
regering uitgesproken mening dat
Nederland vitale belangen heeft in
het Midden-Oosten. Irak heeft im
mers maar één onooglijke haven, bij
Basra in het topje van de Perzische
Golf. Een toegang tot zee die op het
ogenblik overigens bevaarbaar
wordt gemaakt door Nederlandse
baggeraars. En het blokkeren van
de twee Iraakse pijpleidingen kun
je beter met een afsluitkraan doen
dan met een fregat.

Voor bescherming van de vier
Amerikaanse vliegdekschepen zijn
de Witte de With en de Pieter Florisz
ook niet nodig. De VS hebben zelf
hele eskaders destroyers, fregatten
en hulpschepen rond hun 'flattops'.
En onderzeeërs, in de bestrijding
waarvan de Pieter Florisz nu juist is
gespecialiseerd, heeft Irak niet. Aan
de hoofdtaak van de Nederlandse
marine, het begeleiden van grote
koopvaardij-konvooien, bestaat op
dit moment evenmin behoefte.
Blijft over: het 'ons gezicht laten,
zien' en wat patrouilleren om
scheepsladingen die voor Irak be
stemd zijn (of die er nog uit komen)
toch te onderscheppen. En het eni
ge nadeel van de Goalkeeper onder
zoeken. Dat nadeel is dat de maga
zijnen voor de kogels van het hyper
moderne afweersysteem nog met
de hand moeten worden verwis
seld. Maar daar kunnen de Jantjes
in de drie weken die ze nog te varen
hebben, nog eens goed op oefenen.