Uit Kuwayt g nieuws
'O
Alleen afgesneden vinger weerhoudt
gebruiker apparaten van stommiteit
•KMIL
Gebruiksaanwijzingen moeten heel precies gevaren melden
Media voeren oorlog om schaars beeldmateriaal
De costa's
Irak geeft lijk doodgeschoten Brit niet vrij
DINSDAG 14 AUGUSTUS 1990
Picn Wildeman
'Maak regelmatig de deur-
scharnieren schoon' staat er
gens in de handleiding die bij
de magnetron hoort. 'Ja,ja, dat
zal wel. Leuk dat ze je vertel
len hoe je je nieuwe aanwinst
moet onderhouden", rede
neert iemand die net de snelle
oven heeft aangeschaft...
"Maar het gaat hier niet uit
sluitend om wat aanwijzingen
hoe je een magnetron moet
schoonmaken. Het schoon
houden van de deurscharnie-
ren is wel degelijk noodzake
lijk in verband met je per
soonlijke veiligheid. Wanneer
je het niet doet, kan het zijn
dat de deur op den duur niet
helemaal goed meer sluit
waardoor er straling vrijkomt.
Met deze uitleg in de handlei
ding, zou de consument veel
meer waarde hechten aan het
advies en het sneller opvolgen
waardoor ongelukken kunnen
worden voorkomen", vertelt
drs. A. Venema.
Zij leidde het onderzoek naar infor
matie over mogelijke gevaren bij
onveilig gebruik en instructies voor
veilig gebruik van produkten in de
bijbehorende handleidingen. Het
onderzoek is uitgevoerd door de
Werkgroep Veiligheid van de Rijks
universiteit Leiden op verzoek van
het ministerie van welzijn, volksge
zondheid en cultuur en in opdracht
van het Instituut voor consumen
tenonderzoek (Swoka).
Uit het onderzoek blijkt dat fabri
kanten in de meeste gevallen wel
melden wat je niet of wel met het
produkt moet doen. "Maar aange
zien het vaak op een onopvallende
plaats staat helemaal achteraan
of in stukjes verdeeld over de hele
tekst en de fabrikant niet uitlegt
waarom je iets wel of niet moet
doen, lezen veel consumenten over
de waarschuwingen heen.
Zo melden fabrikanten van elek
trische grasmaaiers dat je de gras
machine niet achter je aan mag trek
ken. "Als mensen dit al in de hand
leiding lezen, denken de meeste van
hen, zo blijkt na onderzoek, dat dit
slecht is voor de motor of dat hier
door het gras minder goed wordt ge
maaid. Terwijl je dit niet moet doen
omdat je op deze manier het risico's
loopt je tenen er af te maaien", zegt
Venema.
"Er staat ook niet voor niets datje
de stekker uit het stopcontact moet
halen als je de messen van de gras
maaier schoonmaakt. Die messen
zijn zo scherp dat ze gemakkelijk
een vinger kunnen afsnijden. Fabri
kanten melden natuurlijk graag dat
de messen vlijmscherp zijn en elk
gazon aankunnen. Het is een stuk
minder interessant om te melden
dat de messen ook vingers en tenen
met groot gemak aankunnen. Toch
gaan veel meer mensen voorzichti
ger met een grasmaaier om, wan
neer dit lugubere feit wel wordt ver
meld", zegt Venema.
Grasmaaier
Uit gegevens van de Stichting Con
sument en Veiligheid, waarbij Ve-
nena nu in dienst is, blijkt dat er
jaarlijks ruim 300 mensen polikli
nisch v/orden behandeld na een on
geluk veroorzaakt door een gras-
Een open deur van de magnetron laat niet alleen een hoop warmte vrij, maar ook een kleine hoeveelheid straling
die niet gezond is. Fabrikanten moeten dat volgens onderzoekster Venema in de gebruiksaanwijzing zetten.
Venema heeft niet alleen gras
maaiers en magnetrons in haar on
derzoek betrokken. De functieleer-
psychologe onderzocht de handlei
dingen en de mogelijke gevaren van
aangedreven gereedschap, elektri
sche huishoudelijke apparaten en
ladders en trappen.
Hoewel deze produkten voor de
doorsnee consument heel onscha
delijk lijken, geven de gegevens van
Consument en Veiligheid een heel
ander beeld. Jaarlijks worden 5.000
mensen poliklinisch behandeld na
een ongeluk met aangedreven ge
reedschap. En huishoudtrappen en
ladders zorgen voor respectievelijk
2.500 en 1.700 slachtoffers per jaar.
Terwijl ook nog eens jaarlijks 400
mensen op een polikliniek terecht
komen na een ongeluk met een keu
kenapparaat.
"Het is jammer genoeg niet echt
aan te tonen dat er een duidelijk
verband is tussen een slechte hand
leiding en het ongeluk", zegt Vene
ma. "Maar wat we wel weten na het
onderzoek is dat een goede handlei
ding veilig gedrag bevordert".
Venema is in verband met het on
derzoek op een beurs gaan staan en
heeft daar 113 verschillende men
sen een magazijn van een elektri
sche nietmachine laten vullen. Zij
gaf om de beurt één van de vier ver
schillende handleidingen aan een
'slachtoffer'. In de eerste handlei
ding stonden geen aanwijzingen
voor veilig gebruik. In de tweede
stonden ze vooraan in de derde
stonden ze onder het betreffende
onderdeel, dus in dit geval onder
het kopje 'magazijn vullen', en in de
vierde handleiding stonden de ad
viezen vooraan en onder het betref
fende onderdeel vermeld.
Nietje
"Het belangrijkste was natuurlijk
dat ze de stekker uit het stopcontact
haalden voor ze het magazijn vul
den. Want anders liepen ze het risi
co een nietje door bij voorbeeld hun
been te schieten. De helft van de
deed dit alvorens aan de
slag te gaan. De mensen met hand
leiding vier gingen duidelijk veili
ger met de nietmachine om dan de
mensen met de andere handleidin
gen", aldus Venema.
Taboe
Juist door naar mensen te kijken
kan je heel goed gevaren opsporen
die ze lopen als ze met een bepaald
produkt aan de slag gaan. Venema
adviseert fabrikanten dan ook om
niet alleen vanachter het bureau
een handleiding samen te stellen.
Fabrikanten van ladders en trappen
moeten zich al aan bepaalde wette
lijke verplichtingen houden en op
het ogenblik praten verschillende
commissies of er ook eisen voor fa
brikanten van andere gebruiks
voorwerpen moeten komen. "Be
langrijk is, zo blijkt uit het onder
zoek, dat fabrikanten niet te lange
handleidingen maken. Ook moei
lijk taalgebruik en lange zinnen zijn
taboe. En met het oog op veiligheid,
raden we fabrikanten af één boekje
te leveren bij tien verschillende pro
dukten. Consumenten moeten dan
eerst uitzoeken welk deel van het
boekje op het door hen aangeschaf
te produkt slaat en dat ontmoedigt
Daarnaast is volgens mij een
must dat fabrikanten duidelijk uit
leggen wat de gevaren zijn van ver
keerd gebruik. Om nog maar eens
een duidelijk voorbeeld te geven,
waar we tijdens het onderzoek te
genaan liepen: in een handleiding
van een elektrische deken staat
'zorg dat de deken geheel vlak ligt'.
Daar zou de fabrikant even bij moe
ten zeggen dat er te veel warme-
teontwikkeling op één plaats en
mogelijk brand ontstaan kan als de
deken niet vlak ligt. Zonder deze
uitleg denken heel veel mensen dat
het advies te maken heeft met de ef
fectiviteit van de deken", legt Vene
ma uit.
Daarnaast moeten adviezen voor
veilig gebruik en mogelijke gevaren
volgens haar op een vaste plaats in
alle handleidingen staan. "En het
liefst onder een voor de consumen
ten herkenbaar kopje. Maar dit ge
beurt alleen maar als de fabrikanten
wettelijk verplicht zijn om dit te
doen".
Het is oorlog om de oorlog. De strijd woedt tussen tientallen
fotografen, filmers, fotoredacteuren, en kent slechts één
heilig doel: beelden. Al is het maar één fletse foto, van de in
vasie of aanwezigheid van Iraakse troepen in Kuwayt. We
weten dat Saddam Hussein zijn manschappen het sjeikdom
heeft laten bezetten, maar zien doen we het niet.
's Werelds jongste oorlog is aan het
oog onttrokken. Geen spoor is er
van te zien geweest, of het moeten
de vage en hoogst betwistbare beel
den zijn die de Iraakse televisie van
de zogenaamde terugtrekking van
de Iraakse troepen uit Kuwayt aan
het Westen heeft verstrekt. We moe
ten het stellen met beelden van vis
sende jongetjes langs het Suezka-
naal die marineschepen voorbij
zien trekken, of van Arabische
staatshoofden die zich broederlijk
tegen eikaars borsten vleien voor
dat ze in gesloten vergaderzalen el
kaar de mantel uitvegen. Maar van
Kuwayt, waar de wereld momen
teel om draait, van Kuwayt geen
"Het is een echt gevecht om beel
den",zegt Marion Schut van Trans-
world Features, de Nederlandse
vertegenwoordiger van grote foto
agentschappen als Black Star. "De
eerste die met beelden uit Kuwayt
komt, is voorlopig binnen. Franse
bladen als Paris Match, maar ook
Italiaanse en Britse kranten willen
met exclusief materiaal scoren.
Daar hebben ze tienduizenden gul
dens voor over".De bibberige, ge
smokkelde amateuropnamen uit
Kuwayt van de Britse zakenman,
die gisteren voor het eerst op televi
sie te zijn waren, vonden bij vele te
levisiestations gretig aftrek.
Geen pottekijkers
We moeten het er voorlopig mee
doen. Irak laat immers in 's lands
nieuwste 'provincie' geen pottekij
kers toe. Vermoedelijk verblyven in
Kuwayt wel enkele buitenlandse fo
tografen en journalisten, onder wie
de Nederlandse Hetty Lubberding,
maar niemand weet precies hoeveel
het er zijn. Foto's en berichten ko
men eenvoudig niet de grens over.
Om toch in de behoefte aan nieuws
te voorzien, zijn wel tientallen jour
nalisten in naburige staten gestatio
neerd. Zij doen hun werk zo goed
mogelijk, maar wachten niettemin
vurig op het sein dóór te gaan waar
het zich afspeelt: Irak en Kuwayt.
Tot die tijd moeten televisiekijkers
en lezers het doen met diplomaten,
gepensioneerde legerofficieren,
anonieme zegsmannen van regerin
gen of ieder ander die zich enige
kennis van de regio denkt te hebben
eigen gemaakt.
Lezers Schrijven
Thuisgekomen na een vakantie aan
de Costa Brava viel mijn oog op uw
kranteartikel van zaterdag 28 juli:
De stilte aan de costa's.
Naar aanleiding van dat artikel
het volgende:
Is het wel zo stil als het artikel
suggereert? Gelet op eigen waarne
mingen ben ik zo vrij uw bewering
te weerspreken. De plaatsen die wij
tijdens onze vakantie bezocht heb
ben, c.q. hebben aangedaan, t.w.
Malgrat de Mar, Lloret de Mar en
Tossa, gaven geenszins de indruk
stil te zijn en derhalve te lijden on
der het massaal wegblijven van o.a.
Nederlanders. Integendeel zelfs. In
alle plaatsen was het een drukte van
belang-
Ook het Hollandse restaurant dat
wij in Malgrat de Mar hebben be
zocht, ging zeker niet gebukt onder
de door u geschetste stilte. Om een
keuze uit de menu's te maken heb
ben wij zelf maar de menukaart ge
zocht en het nam 30 minuten in be
slag, alvorens wij aan onze maaltijd
konden beginnen.
Waar Schraalhans keukenmees
ter is, is mij niet duidelijk. Aan de
Costa Brava zeker niet. Voor zover
ik heb kunnen waarnemen, waren
de hotels vol. Evenals de (schone)
stranden en boulevards.
Ik ben het wel eens met de heer
De Wit, auteur van het artikel, dat
het er niet goedkoper op wordt in
Spanje. Het is er, evenals hier in Ne
derland, niet echt goedkoop.
Het is mogelijk dat minder men
sen Sparye als vakantieland kiezen,
maar zo massaal als uw artikel het
wil doen voorkomen waag ik te be
twijfelen.
C. van Dam
Derk Bolhuisstraat 35
Noordwijk.
Marion Schut zegt zich geen oor
logsconflict te kunnen herinneren,
waarbij fotografen zo op afstand
werden gehouden als nu. "Het land
is hermetisch gesloten. Je kunt er
van verzekerd zijn dat onze fotogra
fen er alles aan hebben gedaan om
binnen te geraken. Maar binnen zijn
is niet genoeg: je moet ook je foto's
weer over de grens zien te krijgen.
Dat we van deze oorlog geen enkel
beeld hebben is uniek".
Teruggaand in de geschiedenis
zijn er inderdaad weinig gewapen
de conflicten die de vergelijking
met Kuwayt kunnen doorstaan. In
het recente verleden waren de Ame
rikaanse legerautoriteiten ook niet
scheutig met het verlenen van ac
creditaties voor het volgen van de
invasies door Amerikaanse eenhe
den in Panama en in Grenada.
Mondjesmaat kreeg de Amerikaan
se bevolking informatie in woord en
beeld. Pas jaren later, toen de aan
dacht voor de conflicten al lang was
weggeëbd, konden de Amerikanen
vernemen hoeveel gruwelijker en
omvangrijker de acties in werke
lijkheid waren geweest.
Iets verder in de tijd terug had de
Britse regering eenzelfde weiger
achtige houding toen de armada
van tientallen schepen optrok naar
de Falkland-eilanden, waar Argen
tijnen zich verstout hadden een vlag
te planten. Van de tientallen foto
grafen die zich aanmeldden voor de
slag om de archipel bleken uitein
delijk Tom Smith van de Daily Ex
press en Martin Cleaver van Press
Association de enige uitverko
renen. "Elke foto die ik doorseinde
was belangrijk voor mezelf, maar
ook voor Engeland", herinnert Mar
tin Cleaver zich. Zijn naam was bin
nen enkele dagen gevestigd.
Zolang als de fotografie bestaat,
en dat is ruim honderdvijftig jaar,
zijn er al fotografen geweest die
naar de fronten trokken. De eersten
verschenen op de slagvelden van de
Mexicaans-Amerikaanse oorlog
(1845-'48). Ze hadden er meer oog
voor de gesteven uniformen van de
officieren dan voor de oorlogshan
delingen zelf. De Britse fotograaf
Roger Fenton waagde het tijdens de
Krimoorlog (1853-'56)' om ook neer
geplofte kanonskogels op de glas
platen vast te leggen. De Britten
konden zo de oorlog thuis bekijken.
Ze konden maar niet begrijpen dat
oorlog zo erg was.
Gruwelen
Ze wisten niet dat oorlog nog wre
der was. Honderd jaar later konden
Amerikanen van alle gruwelen ken
nis nemen, doordat de autoriteiten
de naar Vietnam gereisde fotogra
fen geqn strobreed in de weg leg
den. Van alle oorlogen blijkt 'Viet
nam' journalisten nog de meeste
vrijheden te hebben geboden. De
beelden misten hun effect niet. Fa
milie en vrienden zagen bij wijze
van spreken hun naasten in de huis
kamer sterven. "Fotografie en tele
visie hebben méér gedaan om de
oorlog te stoppen dan alle krachten
samen", concludeert Tim Page, in
die dagen een heroïsche Vietnam-
ganger onder fotografen.
De Amerikaanse legerleiding
heeft van die openheid een lesje ge
leerd. De conflicten die erop volg
den, Grenada en Panama, werden
afgeschermd voor het Amerikaanse
publiek. De informatie werd gedo
seerd en de fotograaf of journalist
die tot boodschapper werd verhe
ven, kon op veel collegiale afgunst
rekenen. De journalist werd de vrij
heid weer afgenomen en afhanke
lijk van een van de oorlogvoerende
partijen. Amerikanen fotografeer
den en filmden, ook in het 'vrije'
Vietnam, vrijwel uitsluitend aan de
'eigen' kant. Hoe integer ze ook te
werk gingen, ze toonden altijd
slechts een deel van de 'waarheid'.
Dat regeringen, maar ook rebel
lenlegers of andere partijen in een
conflict, journalisten niet altijd wel
willend tegemoet treden, is gemak
kelijk verklaarbaar: ze hebben vaak
tegengestelde belangen. De pers is
in oorlogen op zoek naar feiten, re
geringen naar de overwinning. Om
de zege te kunnen behalen dienen
regeringen steun te verwerven of te
behouden van het volk, dat voor
zijn nieuwsvoorziening weer afhan
kelijk is van de pers. Slechte presta
ties van het leger, misstanden en
vooral demotivatie van de soldaten
kunnen het vertrouwen aantasten.
Propaganda
Oorlogen van deze tijd zijn gesloten
voor de pers, mits een van de be
trokken partijen toestemming ver
leent de strijd te volgen. Fotograaf
Anthony Suau, World Press Photo-
winnaar en leverancier van Trans-
world Features beaamt dat. "Zon
der 'toestemming van regeringen
kom je nergens meer. Regeringen
nodigen fotografen tegenwoordig
slechts uit om er propaganda mee te
bedrijven. Je weet dat zij je vrijheid
bepalen. Je bent niets anders dan
een nieuw middel, een wapen, want
je hebt macht".
Irak heeft nog niet van het wapen
van de fotografie gebruik willen
maken. Het weet terdege dat Wes
terse fotografen het wapen zullen
inzetten om de onrechtvaardige be
zetting van Kuwayt aan te tonen.
Bij grens tussen NAVO-land Turkije en Irak houdt de wereld op voor de persfotograaf en de cameraman. Een
fletse foto die getuigt van de Iraakse inval in Kuwayt is al goud waard. (foto epa)
De nieuwsagentschappen oefe
nen op dit moment echter niet al
leen op het Iraakse regime druk uit
om journalisten toe te laten. Ook
Saudische ambassades krijgen tien
tallen aanvragen te verwerken.
Maar koning Fahd van Saudi-Ara-
bië heeft, uit vrees dat journalisten
over zijn immense rijk uitzwermen,
tot nu toe slechts enkele aanvragen
voor visa gehonoreerd. Een "natio
nale media pool van het ministerie
van defensie", waartoe het selecte
groepje Westerse journalisten is
omgedoopt, zal de berichtgeving
verzorgen over de opbouw van de
Amerikaanse troepenmacht in
Saudi-Arabië. Veel anderen blijven
echter teleurgesteld achter.
Maar ook de Amerikaanse en
Britse autoriteiten zijn journalisten
niet terwille geweest. Zo hebben ze
bij voorbeeld, ondanks smeekbe
den van de machtige omroepbazen,
nog altijd geen toestemming gekre
gen mee te varen op de marinesche
pen die in de Golf opstomen. De
Britse en Amerikaanse regeringen
zeggen hun gastheren, de Saudiërs,
niet voor het hoofd te willen stoten.
Gevochten
Marion Schut van Trans world: "Zo
is ineens weer duidelijk hoe belang
rijk beelden zijn. Mensen onderken
nen het belang van een foto pas ten
volle als hij wegvalt. Nu wordt er
om foto's en filmateriaal gevochten,
en straks om een plaatsje op de eer
ste rang natuurlijk".
De persbureaus laten zich niet
door de stuurse houding van de di
verse regeringen ontmoedigen. De
Amerikaanse militaire presentie in
de regio en de mogelijke invasie van
Iraakse troepen, hebben een jour
nalistieke bedrijvigheid veroor
zaakt, die vergelijkbaar is met een
leger dat zich voorbereidt op een
oorlog. Alle grote Amerikaanse om-
roepstations hebben de metalen
kisten met camera's, satellietscho
tels en computerterminals al dagen
klaar staan. Wat de stations betreft
kan de oorlog beginnen.
LONDEN (AP) - Iraakse troepen in Kuwayt hebben
gisteren verhinderd dat het lichaam van de doodge
schoten Britse zakenman Douglas Thomas Croskery
is overgrbracht naar Saudi-Arabië. Consul Larry
Banks mocht niet naar de grens reizen om het vervoer
te regelen. De regering in Londen omschreef die wei
gering als "een belediging". Eerder op de dag had Lon
den de moord door Iraakse militairen op de Brit, die
met andere buitenlanders Irak uit wilde, veroordeeld
als een "barbaarse misdaad".
Croskery werd doodgeschoten, toen hij in gezel
schap van anderen probeerde de grens tussen Kuwayt
en Saudi-Arabië over te komen. Volgens een verkla
ring van het Britse ministerie van buitenlandse zaken
wijst de toedracht op moord en zal Irak worden ver
zocht de schuldigen te straffen. De echtgenote van
Croskery liet weten dat haar man, directeur van een in
ternationale drukkerij in Kuwayt, was gedood, terwijl
hij drie vluchtende Kuwaytse gezinnen hielp, wier au
to's in het zand waren vastgeraakt.
Het is de eerste officiële melding van de dood van
een westerling in Irak en Kuwayt sinds de invasie.
Over het optreden van de Irakezen tegen buitenlan
ders lopen de berichten uiteen. Sommige mensen die
uit Kuwayt zijn gevlucht spreken van bruut optreden
van Iraakse militairen, maar anderen maken juist mel
ding van bijzonder correct en gedisciplineerd gedrag
van de Irakezen tegenover buitenlanders.
De Iraakse regering heeft laten weten dat buitenlan
ders in Kuwayt binnen Kuwayt en Irak vrij zijn om te
gaan en staan waar zij willen. De regering gaf echter
geen duidelijkheid over de vraag of buitenlanders uit
het land weg mogen. Zeker voor Amerikanen en Brit
ten lykt dat voorlopig nog niet het geval. Tegenover
burgers van andere landen is Irak soepeler.
