Veertig banen weg bij scholenbegeleiding
'Veel studentenleed te voorkomen'
OLON hekelt 'schrildjewind'
commissariaat voor de media
Onderwijsinspectie bezorgd over bezuinigingen bij gemeenten
Rients Ritskes geeft aan de hand van Zen-filosofie adviezen
(Duöi^icutos
DINSDAG 14 AUGUSTUS 1990
PAGINA 11
Strenge controle lokale omroepen valt verkeerd
HILVERSUM De Organisatie
Lokale Omroepen Nederland
(OLON) vindt dat het Commissari
aat voor de Media zijn boekje te bui
ten gaat bij het controleren van de
lokale zenders. Dat stelde OLON-
advocaat N. van Eijk gisteren tij
dens een hoorzitting van het com
missariaat. De lokale omroepen uit
Geldermalsen, Rotterdam, Volen-
dam/Edam, Monnickendam, Venlo,
Groningen en Landsmeer moesten
daar op het matje verschijnen we
gens vermeende overtredingen van
de Mediawet.
Het commissariaat voert de
laatste tijd strenge controles uit en
menige lokale omroep wordt be
trapt op niet toegestane commercië
le praktijken. Raadsman Van Eijk
hekelde het feit dat het commissari
aat zich het recht heeft toegeëigend
programmabanden bij lokale om
roepen op te vragen. Volgens hem
mag het commissariaat op grond
van de Mediawet alleen informatie
aan de stations vragen. "Het wille
keurig opvragen van banden brengt
voor de lokale omroepen ook grote
onkosten en tijdsinspanningen met
zich mee die in geen enkele verhou
ding staan tot het beoogde doel", al
dus Van Eijk.
Volgens de OLON-advocaat val
len de plaatselijke Zenders trou
wens onder een wet die oorspronke
lijk is ontworpen voor landelijke
omroepen. Van Eijk vindt echter
dat lokale zenders niet langs dezelf
de meetlat gemeten mogen worden
als die landelijke omroepen. Im
mers, zo betoogde de advocaat, lo
kale omroepen werken met vrijwil
ligers. Dat vrijwilligersbestand ver
verst nogal eens, waardoor informa
tie over op zichzelf al ingewikkelde
regels, niet altijd in het achterhoofd
van programmamakers zit. Die pro
grammamakers zouden uit enthou
siasme en onwetendheid dan ook
nogal eens in de fout gaan.
Van Eijk meent bovendien dat
het commissariaat landelijke radio
en televisie en de plaatselijke sta-
Kamernood onder
jongeren neemt
nog altijd toe
DEN HAAG - De Nederlandse
Woonbond en de Vereniging van
niet-commerciële kamerbemiddel-
lingsbureaus (Vnkkb) schatten dat
er een tekort van 150.000 kamers is
voor jongeren. Die situatie zal voor
lopig niet verbeteren omdat het
aantal studenten tegen de progno
ses van het ministerie van onder
wijs in - groeit en voorlopig blijft
groeien. Voorts neemt het aantal
jongeren dat thuis woont nog altijd
af. De beide orgaqnisaties hebben
dit gisteren in Den Haag bekend ge
maakt.
De Woonbond, een landelijke ver
eniging van huurders en woning
zoekenden met ruim 100.000 leden,
concludeert uit een onderzoek on
der jongeren van 18 tot 25 jaar, dat
tegenover een vraag naar rond
500.000 kamers een aanbod van
325.000 staat. Bij de vragers zitten
jongeren die van een kamer naar
een andere kamer willen (en dus
een kamer achterlaten). Per saldo
schat de Woonbond de extra be
hoefte op ongeveer 150.000 kamers.
Staatssecretaris Heerma (volks
huisvesting) en minister Hirsch
Ballin (justitie) hebben enige tijd
geleden al aangekondigd dat ze het
verhuren van kamers aantrekkelij
ker willen maken. Ze willen dit be
reiken door onder meer de huurbe-
scherming voor kamerbewoners af
te schaffen, de huuropbrengst (ge
deeltelijk) vrij te stellen van inkom
stenbelasting en extra aandacht te
geven aan kamergewijze verhuur
van woningen.
Naast het aanbod van kamers vor
men ook de huren volgens de Woon
bond en de Vnkkb een probleem.
Hoewel de gemiddelde kamerbe
woner tussen de 250 en 300 gulden
betaalt, ligt dat bedrag op de parti
culiere markt tussen de 400 en 500
gulden. Met het huren van een ka
mer is dan al snel eenderde van de
maximum studiebeurs of het mini
mumloon gemoeid. Onderzoek in
Delft wees uit dat bijna de helft van
alle particuliere kamerhuurders
meer dan de maximaal redelijke
huur betaalt.
Woonbond en kamerverhuurders
houden vanaf volgende week maan
dag, vlak voor het begin van het stu
diejaar, een landelijke kamermarkt-
week. Behalve aandacht vestigen
op de groeiende kamernood, zal de
Woonbond in met name universi
teitssteden kamerzoekers met raad
en daad bijstaan. Als er geen maat
regelen worden getroffen, zal tijde
lijke huisvesting in tenten, contai
ners en kazernes aan het begin van
het schooljaar steeds langer nood
zakelijk blijven, aldus de Woon
bond.
Rede over dempen
van de Mare en
andere vergissingen
LEIDEN - Prof.dr.ir. A. Rörsch, lid
van de raad van bestuur van TNO,
houdt maandag 3 september bij de
opening van het academisch jaar
een rede met de titel 'Over het dem
pen van de Mare en andere vergis
singen'. Plaats van handeling: Pie
terskerk, aanvang vi uur. Daarna
is het de beurt aan mr. C.P.C.M.
Oomen, voorzitter van het college
van bestuur, die als rede uitspreekt
'Over volume en inhoud'. Vervol
gens wordt voor de eerste keer de
mr. K. J. Cath-prijs uitgereikt.
tions op twee verschillende manie
ren controleert. De landelijke zen
ders worden in de gaten gehouden
door de kijk- en luisterdienst van
het commissariaat, terwijl de plaat
selijke zenders slechts steekproefs
gewijs gecontroleerd worden.
Hij had ook moeite met het feit
dat het commissariaat soms na twee
weken een zaak begint tegen een lo
kale omroep, terwijl die volgens de
wet slechts zijn verplicht program
mabanden twee weken te bewaren.
De zenders beschikken in dergelij
ke gevallen niet meer over de ban
den, waardoor de informatie van
het commissariaat niet meer met
bewijsmateriaal aangevochten kan
worden.
Geen illegale arbeid bij
controle bollenbedrijven
LISSE Zeven bollenbedrijven in
Lisse zijn gistermorgen gecontro
leerd op de aanwezigheid van illega
le werknemers. Die werden niet
aangetroffen. Er waren wel veel
werknemers uit EG-landen die niet
de vereiste identiteitspapieren bij
zich hadden. Bij de administratie
van de bedrijven kon worden vast
gesteld dat het niet om illegale
werknemers ging. De controle werd
uitgevoerd in samenwerking met
ambtenaren van het ministerie van
sociale zaken en werkgelegenheid.
Werkzaamheden
voor de ombouw
vuilverbranding
vorderen gestaag
LEIDEN - De ombouw van de
Leidse vuilverbranding tot
overslagstation vordert gestaag.
De verbrandingsinstallatie, die
onder meer veel te veel dioxines
uitstoot, gaat op 3 september
dicht. Het vuil uit de Leidse re
gio wordt na die datum in con
tainers vervoerd naar de VAM
in het Drentse Wijster. Het vul
len van die containers heeft
plaats bij de huidige vuilbunker
van de verbrandingsinstallatie.
Daartoe zijn in de doorgang on
der deze bunker twee speciale
vultrechters aangebracht. De
aannemer 'die het. in totaal 2,1
miljoen gulden kostende kar
wei uitvoert, werkt tijdens de
bouwvakvakantie door zodat de
sluiting van de vuilverbranding
niet verder wordt vertraagd.
De laatste dagen van de in
stallatie worden in opdracht
van de gemeente vastgelegd
door het Leidse Beelding Video-
produkties. De opnamen, waar
mee het bedrijf inmiddels is be
gonnen, moeten leiden tot een
20 minuten durende documen
taire over alles wat met de vuil
verbranding samenhangt.
(foto Jan Holvast)
ZOETERMEER/LEIDEN - Bij achttien onderwijsbegeleidingsdiensten in ons land zijn
begin dit jaar naar schatting meer dan veertig arbeidsplaatsen verdwenen. Dit is vooral
een gevolg van bezuinigingen door gemeenten, zo blijkt uit een onderzoek van de onder
wijsinspectie. De inspectie noemt de teruggang in arbeidsplaatsen een 'gevoelige reduc
tie'. De betreffende begeleidingsdiensten hebben hun activiteiten voor de scholen moeten
beperken, terwijl vaak juist om een uitbreiding van die activiteiten werd gevraagd.
In deze regio zijn de onderwijsbege- nogal wat gemeenten, die zelf moes-
leidingsdiensten voor de Bollen- ten bezuinigen, hun bijdrage aan de
streek en de Rijnstreek redelijk bui- begeleidingsdiensten. Begin dit
ten schot gebleven. Op de begelei- jaar gingen 26 obd's er daardoor fi-
dingsdienst voor de Leidse regio nancieel op achteruit. Bij achttien
daarentegen is de afgelopen jaren van de 26 diensten resulteerde dat
fors bezuinigd, ten minste zes ton. in een verlies aan arbeidsplaatsen.
Of en hoeveel arbeidsplaatsen daar
door verloren zijn gegaan, kon een In totaal zijn er 64 begeleidings
woordvoerder van de inspéetie van- diensten, die samen ongeveer 2300
ochtend niet zeggen. De Leidse arbeidsplaatsen tellen. De situatie
dienst zelf was niet voor commen- van de diensten verdient 'bijzonde-
taar bereikbaar. re aandacht', concludeert de inspec-
tie uit haar onderzoek. De financiële
Onderwijsbegeleidingsdiensten achteruitgang is in veel gevallen al
(obd's) ondersteunen scholen voor enkeie jaren gaande en mocht die
basis-en speciaal onderwijs bij alle doorgaan, dan komt de kwaliteit
normale werkzaamheden. Zij advi- van de activiteiten van de diensten
seren de scholen verder over de be- onder druk te staan,
handeling van individuele leerlin
gen en staan ze ook bij als er veran- Een woordvoerder van de Vereni-
deringen moeten worden doorge- ging van Onderwijsbegeleidings-
voerd. Een aantal obd's werkt ook diensten bevestigde de schatting
voor scholen voor voortgezet onder- door de onderwijsinspectie van het
wijs.
De onderwijsbegeleidingsdien
sten worden deels betaald door het
ministerie van onderwijs. De dien
sten krijgen van het ministerie de
helft van het bedrag dat zij bij een
'sobere dienstverlening' nodig heb- 1
ben Voor de andere helft zijn ze af- dertien iepen KWllt
hankelijk van de gemeenten. Die J
zijn echter niet tot subsidiëring
Spintkever actief:
Leiden raakt weer
verlies aan arbeidsplaatsen bij de
obd's. De begeleidingsdiensten
hebben in de afgelopen jaren be
hoorlijke klappen opgelopen door
de bezuinigingen op de gemeente
lijke subsidies, maar volgens de
woordvoerder is het ergste al achter
de rug.
Veel diensten zijn nog volop ver
wikkeld in de reorganisaties die
voortvloeiden uit de bezuinigingen.
Dat is wat de inspectie feitelijk con
stateert. "De inspectie loopt dus
enigszins achter de feiten aan", al
dus de woordvoerder. Dat neemt
volgens hem echter niet weg dat de
conclusie van de inspectie blijft
staan: "Mochten er nieuwe bezuini
gingen komen, dan gaat dat zeker
ten koste van de kwaliteit."
SMOG De provincie Zuid-Hol
land heeft vanmiddag om twaalf
uur, als gevolg van veranderd
weer, de smogfase 1 ingetrokken.
Rients Ritskes: "Bewuster levende tijd voor dingen nemen en plannen. Kortom:
en studeren nïet tegelijk kunnen. Zo is heel veel studentenleed te voorkomen".
plicht.
Flinke klappen
In de afgelopen jaren vei
UTRECHT - Vroegtijdig een stu
die afbreken. Het overkomt vier van
de tien studenten. Zij halen de
eindstreep niet. Onnodig veel, is het
oordeel van Rients Ritskes. Hij is
studie-adviseur bij de faculteit ge
neeskunde van de universiteit in
Utrecht. Zeker de helft van de drop
outs is slim en genoeg gemotiveerd
om de studie tot een goed einde te
brengen. Concentratie, rust, zelfdis
cipline. Zie hier de drie ingrediën
ten waaraan het vaak ontbreekt. Be
wuster leven, de tijd voor dingen
nemen en plannen. Kortom: inzien
dat televisie kijken, eten en stude
ren niet tegelijk kunnen. Zo is heel
veel studentenleed te voorkomen.
Rients Ritskes traint elke dag stu
denten hoe zij een hoog rendement
uit hun studie kunnen halen. De er
varingen die hij inmiddels heeft op
gedaan zijn de basis voor het boek
'Zen en de kunst van het studeren'.
Het boek verschijnt op 3 september,
de dag van de opening van het aca
demisch jaar.
De Zen-leer is een Oosterse filoso
fie waarbinnen concentratie en aan
dacht centraal staan. Door alles met
zorg te doen kunnen eigen presta
ties worden vergroot. Bij de.alle
daagse dingen begint dat al: de
krant lezen, tv-kijken, ontbijten
e.d.. Alleen zo, aldus de Zen-leer,
maak je optimaal gebruik van de
kwaliteiten die in iedc r mens zijn in
gebakken. -
Waar draait het om? Ritskes: "Ik
probeer de studenten de relatie tus
sen oorzaak en gevolg te laten zien.
Hun het besef bijbrengen dat wei
nig slaap of een gehaast ontbijt in
vloed heeft op het studeren erna. Ze
moeten plannen alvorens zij zich op
de boeken storten. En zich leren
concentreren. Onderzoek heeft, om
een voorbeeld te noemen, aange
toond dat studeren in de ochtendu
ren betere resultaten geeft dan wan
neer dat 's nachts wordt gedaan.
Lang slapen heeft daar ook een ne
gatieve invloed op. Gemiddeld
slaapt de student acht uur en een
kwartier. Dat is drie kwartier te
lang. Gevolg: hij of zij staat met een
duf hoofd op of heeft hoofdpijn.
Dus slechtere studieresultaten".
Celibatair
Een celibatair studentenleven?
Geen uitspattingen meer? "Nee,
daar pleit ik zeker niet voor in mijn
boek. Een regelmaat die niet wordt
onderbroken is geen voorwaarde
voor een geslaagde studie. Neem de
geneeskunde-student die in zijn
studieperiode actief lid van het
corps was. Hij haalde alles uit zijn
lidmaatschap wat erin zat. Maar hij
was wel zo slim om zich ruim voor
de tentamens eraan kwamen op te
sluiten in z'n kamer om zich volle
dig aan zijn studie te wijden".
Ritskes geeft het nog maar eens
aan: de meeste mensen hebben het
van huis uit niet meegekregen hoe
ze bewust moeten studeren. Weten
niet hoe ze de kennis tot zich moe
ten nemen. Sommigen gaan in het
zelfde tempo d>oor als op de middel
bare school, anderen gooien er een
schepje bovenop en raken vervol
gens overspahnen. "Oorzaak en ge
volg. Hou je dat voor ogen, dan leer
je vrij spontaan", is de mening van
de Utrechtse studie-adviseur. "Ik
weet dat veel studenten daar nog
nooit van hebben gehoord en ervaar
dat als een falen van de middelbare
school. Het is toch onbegrijpelijk
dat aan zo'n belangrijke zaak nooit
aandacht wordt besteed?"
Ritskes heeft ervaren dat studen
ten die bij hem aankloppen met de
vraag hoe ze betere resultaten kun
nen boeken en zich aan zijn advies
hielden, inderdaad ook hoger scoor
den. "Al heel snel", zegt hij. "Oor
zaak en gevolg gaan als een rode
draad door het verhaal. Ik zeg niet je
moet het zus of zo doen, maar denk
er samen met hem of haar over na.
Wat ik vaak doe is de mensen een
paar dagen laten opschrijven wat ze
doen. Dan worden ze zich bewust
waarmee ze bezig zijn. Op een gege
ven moment vraag zij zich af of ze
dat ook allemaal wel willen. Dus
krijg je een beter inzicht in oorzaak
en gevolg".
Tips
Ritskes' boek bevat diverse tips hoe
leerprestaties kunnen worden ver
beterd. Een voorbeeld? "Elke dag
bepalen en controleren of je die din
gen hebt gedaan die je moet doen.
Dan boekje de resultaten die je wilt
boeken. Geregeld kijken wat je van
je studie hebt onthouden. Zo kom je
er vanzelfiachter of het wel of niet
goed gaat. Doe je zoiets pas na een
half jaar als er tentamens zijn, tja,
dan val je door de mand en is het te
laat. Dan is het moeilijk om te ach
terhalen waar het fout is gegaan. Je
moet meetpunten voor jezelf inbou
wen hoe effectief je bezig bent ge
weest".
Zen-filosofie is het kweken van
een geestelijke conditie: hoe be
heers je jezelf. Niet alleen uiterlijk,
maar ook het 'koppie'. "Ik raad stu
denten aan om elke dag een half uur
te mediteren en een half uur te trim
men", zegt Ritskes. Op die manier
hou je een goed lijf en komt het stu
deren automatisch. Je kunt jezelf
snel leren concentreren. Hoe? Zo
iets kun je, bij voorbeeld, aantonen
door mensen naar een wekkertje te
laten luisteren. Zodra het concen
tratievermogen toeneemt, dan kan
men dat wekkertje op grotere af
stand horen tikken. Zo maak ik de
studenten duidelijk dat de concen
tratie toeneemt".
Hoe moeilijk is het om de Zen-ge
dachte onder de knie te krijgen?
Ritskes: "Niet moeilijk, want je
kunt het thuis leren. Sterker nog, je
kunt het jezelf leren. Maar je moet
wel elke dag twee keer een kwartier
mediteren in combinatie met jog
gen. En, dat is belangrijk, je moet
het steeds op hetzelfde tijdstip
doen. Kijken naar jezelf hoe je dan
bent. Zodoende krijg je informatie
die je met elkaar kunt vergelijken.
Mediteer je, bij voorbeeld, elke och
tend, dan merkje datje de ene mor
gen fitter bent dan de andere. Je
kunt dat dan gelijk relateren aan fei
ten: te laat naar bed gegaan, een
feestje gehad enz.".
Probleemgevallen
Wie zijn studie vroegtijdig afbreekt
lijkt een probleemgeval. Richt hij
zich alleen op hen? Ritskes: "Wel
nee, want ook briljante studenten
kunnen voordeel halen uit het boek.
Mensen die van een acht een negen
willen maken. Of zij die in plaats
van twee, drie studies naast elkaar
willen volgen. Kortom, iedereen die
het gevoel heeft dat het nog beter
kan, kan met de Zen-filosofie aan de
slag".
LEIDEN Dertien grote iepen
langs de Kanaalweg in Leiden wor
den gekapt. De bomen zijn getrof
fen door de zogeheten iepeziekte.
Provinciale waterstaat die de weg
beheert, is gisteren begonnen met
de werkzaamheden, die morgen
worden afgerond. Als een boom
naar beneden wordt gehaald, wordt
de weg even afgezet.
Volgens J. Klijnstra van de Leid
se afdeling plantsoenen zijn er dit
jaar ongeveer dertig bomen in zijn
gemeente getroffen door de ziekte.
Elk jaar raakt Leiden ongeveer zes
tig iepen kwijt. "Het is niet zo dat
het aantal getroffen bomen terug
loopt, ondanks het feit dat het mi
nisterie zegt dat de iepeziekte niet
meer bestaat. Vorig jaar werd het
bericht rondgestuurd dat de subsi
die zou verdwijnen voor bestrij
dingsmiddelen tegen de iepespint-
kever die de ziekte overbrengt om
dat iepeziekte niet meer zou voor
komen. Maar dat is onzin", aldus
Klijnstra.
De iepespintkever legt drie a vier
keer per jaar eitjes. Hoe mooier de
zomer is, hoe meer kevers er voor
komen en hoe meer iepen moeten
verdwijnen. "We zijn blij dat de pro
vincie de bomen weghaalt want stel
je voor dat de bomen langs de Lam-
menschansweg besmet zouden ra
ken", aldus Klijnstra.
Hij verwacht niet dat op den duur
de iep zal uitsterven in Leiden: "Ér
zijn altijd exemplaren die overle
ven. Maar het is niet uit te sluiten
dat bij voorbeeld een keer een bij
zondere iep als die bij de Burcht
wordt aangetast".
Herdershond bijt
postbode in dij
LEIDEN Een herdershond
heeft gisterochtend gebeten in
het bovenbeen van een 20-ja-
rige postbode uit Leiden. De
vrouw kwam rond elf uur bij
een won ng aan de Hogerbeet-
sstraat. Voen ze het hekje rond
de tuin open maakte, sprong de
hond plotseling tegen haar op.
De vrouw moest zich onder
doktersbehandeling stellen,
aldus de politie.
Twee werklieden, C. van der
Zeeuw en-M. Wolters, waren de
zer dagen gedurende veertig ja
ren in betrekking bij de firma
weduwe A. Parmentier en Zo
nen. zeemlederfabrikanten op
de Middelstegracht te Leiden. De
patroons lieten die gebeurtenis
voor beide arbeiders niet onop
gemerkt voorbijgaan, maar
schonken hun heden, onder eene
kleine toespraak, ieder een gou
den cylinder horloge met in
scriptie. Zoo mochten ook deze
jubilarissen de ervaring opdoen
hoe hun trouwe en eerlijke
plichtsbetrachting, in welken
werkkring men ook in de maat
schappij geplaatst is, steeds de
waardeering ondervindt, als
waarop ze ten volle aanspraak
mag maken.
De heer Granier, voormalig
chef d'orchestre bij de Fransche
opera te 's-Hage, is zoover her
steld, dat hij gisteravond de reis
naar Parijs kon aanvaarden
Ten einde echter zooveel moge
lijk gemoedsaandoening te voor
komen, werd hem aan het sta
tion door niemand uitgeleide ge
daan.
Vijfentwintig jaar geleden:
Volgens de heer L. Seno, al
ruim twintig jaar huwelijksad
viseur, is een korte huwelijksreis
veel prettiger dan een lange en
zijn korte huwelijksreizen ook
veel beter voor een huwelijk. Op
een lange huwelijksreis gaan
bruid en bruidegom elkaar
maar vervelen. "Twee weken is
het langste dat ik zou aanra
den". De terugkeer naar huis be
tekent het echte begin van het ge
luk, volgens de adviseur. "De
ma7i staat op en gaat naar zijn
werk en de vrouw kan tot zich
zelf komen, haar huiselijke be
zigheden verrichten en de kleine
zwakheden van haar man ver
geten". Seno noemt de lange hu
welijksreis een terugkeer tot een
primitieve tijd, toen de
hun bruiden roofden e
buurt moesten blijven
stam van het meisje wi
meerd.
