'Robert Long is wel eens zoek geweest'
Kinderen kijken minder
naar Nederland 1,2 en 3
TV-oorlogsscenario 's Golf liggen gereed
RM
Producente Ireen van Ditshuyzen op eigen benen
Programmamaker Ireen van Ditshuyzen: "Ik ben in wezen geen ander leven begónn
Martens. Hele mooie opnamen
heb ik voorts gemaakt in het Rot
terdamse wijkje Landzicht, te
genover Overschie, vlak bij de
luchthaven Zestienhoven. Deze
vorm van filmen is heel goed om
m'n hoofd bij maatschappelijke
ontwikkelingen te houden, om
met de dagelijkse realiteit te wor
den geconfronteerd. Filmen in
een stadswijk is iets anders dan
een show maken met Ischa
Meyer. Maar die verschillende
manieren van werken vullen el
kaar wél uitstekend aan. Mensen
zijn altijd gewend op korte ter
mijn te denken. Zo'n documen
taire, daar doe je een jaar of lan
ger over.
Ireen vertelt vervolgens, dat ze
net begonnen is met een vierja-
renprojekt over het probleem
van dementie.
„Gekoppeld aan een onder
zoek van de Vrije Universiteit
volg ik met de camera een aantal
mensen, 't Gaat over wat er met
mensen die door dementie wor
den getroffen en met hun part
ners en omgeving gebeurt. Over
een jaar moet een korte versie
klaar zijn. De KRO gaat het pro
gramma uitzenden."
Waarom laatje niet elk jaar een
reportage zien, zodat de kijkers
het proces vier jaar lang kunnen
meebeleven? Ireen: „Vier keer
kost meer geld."
Wat de praatshows van ko
mend winterseizoen betreft: de
shows van Ischa Meijer gaan
door, Jan Lenferink gaat verder
onder de hoede van Veronica-
programmamakers en Ireen „is
met de VPRO bezig" voor een
ander praatprogramma. Veroni
ca heeft haar gevraagd een infor-
matief-educatieve serie te gaan
maken. „Ik heb verder niet zo
veel met die club te maken, maar
vergis je niet, dit soort opdrach
ten geven ze ook en er kan daar
veel."
HILVERSUM (GPD) - Het aan
tal minuten dat kinderen en jon
geren naar Nederland 1, 2 of 3
kijkt daalt dramatisch. Gemid
deld wordt door deze groep in
vergelijk met vorig jaar twintig
tot 35 procent minder naar de pu
blieke omroepen gekeken, en
zelfs veertig tot meer dan vijftig
procent minder dan het jaar
daarvoor.
Dat blijkt uit cijfers van het
continu kijk-onderzoek van de
jeugd van de afdeling Kijk- en
Luisteronderzoek van de NOS
over het tweede kwartaal van dit
jaar. De afdeling heeft de groep
kinderén en jongeren onderver
deeld in drie leeftijdsgroepen:
van 6 tot 8 jaar, van 9 tot 12, van
13 tot 15 en van 16-19.
De grootste daling in kijktijd is
geconstateerd bij de jongsten.
HILVERSUM (GPD) - De
Hilversumse omroepen heb
ben nu reeds scenario's klaar
liggen om een eventuele oor
log in het Midden-Oosten op
de tv-zenders Nederland 1,2 en
3 te verslaan. De actualiteiten
rubrieken van VARA, NCRV
en KRO zullen volgens de sce
nario's alle beschikbare man
kracht samenbundelen om een
eventuele oorlog dagelijks
desnoods tussen de program
ma's door te vólgen. De
ATV-omroepen zullen in geval
van nood samen dagelijks ge
zamenlijk vanuit de Nieuws
lijn-redactie (Veronica) op Ne
derland 2 te volgen zijn.
De redacties en presentato
ren van NOS-Journaal en
NOS-laat hebben een verge
lijkbaar scenario voor Neder
land 3. „Bovendien zullen wij
de actualiteitenrubrieken op
Nederland 1 en 2 waar we kun
nen, van beelden en commen
taren die uit internationale tv-
bronnen komen, voorzien", al
dus Leo Kool, plaatsvervan-
gend-NOS-tv-directeur.
De ATV-omroepen (AVRO,
TROS en Veronica) hebben
volgens het Nederland 2-sce-
nario twee tv-ploegen onder
leiding van de verslaggevers
George Mustert (Veronica) en
Pieter Varekamp (AVRO)
klaarstaan om ieder moment,
naar de oorlog uit te rukken.
De omroepen van Nederland 1
hebben één tv-ploeg gereed
staan.
„Ook op het terrein van de
presentatoren en commentato
ren wordt alles, bü ons samen
gevoegd. We gebruiken vol
gens ons scenario elke avond
en desnoods overdag ook de
zelfde kaart en er is zelfs een
vast gezamenlijk logo ontwor
pen. Alleen voor de zondag
voorziet ons scenario niet: dan
heeft de VPRO zendtijd op Ne
derland 2", aldus Hans Emans,
eindredacteur van Veronica's
Nieuwslijn. „Ook wij zullen al
les bundelen", aldus Fons de
Poel, plaatsvervangend eind
redacteur van Brandpunt.
Keek de 6 tot 8-jarige in het twee
de kwartaal van 1988 nog gemid
deld 44 minuten per dag naar een
van de drie publieke zenders, dit
jaar was dat nog maar 21 minu
ten. Vorig jaar bleef de klok
staan bij 34 minuten.
Ook in de andere leeftijdsgroe
pen is de daling enorm. Het aan
tal minuten dat de 9 tot 12-jarige
dagelijks gemiddeld voor de buis
blijft hangen is gedaald van 55
minuten in 1988 tot 45 minuten
in '89 en zelfs 35 minuten dit jaar.
Hield de 13- tot 15-jarigen het in
'88 nog zeventig minuten vol, in
middels is dit aantal gedaald via
51 minuten in '89 tot 42 in '90. De
oudste groep tenslotte volgde de
trend met 63 minuten ('88), 51 mi
nuten ('89) en 39-minuten ('90),
WK voetbal
De daling in de kijktijden wordt
door het rapport niet verklaard.
Wel zegt een woordvoerster van
de afdeling Kijk en Luisteron
derzoek van de NOS dat één en
ander zonder twijfel gebeurd is
onder invloed van de buitenland
se zenders. Momenteel loopt een
onderzoek van de afdeling naar
het kijkgedrag van Nederlanders
naar de buitenlandse zenders. De
uitslag van dat onderzoek wordt
over enkele weken verwacht.
Het afgelopen kwartaal is ook
door de jeugdige kijker veel naar
het WK voetbal gekeken. Opval
lend daarbij is dat niet de wed
strijd West-Duitsland-Nederland
de meeste jeugdigen wist te boei
en. De wedstrijden Engeland-
Nederland, Nederland-Ierland
en Engeland-Egypte hielden
meer jonge kijkers voor de
beeldbuis gekluisterd.
MAANDAG 13 AUGUSTUS 1990
Van onze correspondent
Ale van Dijk
AMSTERDAM - „Onze
gasten moeten wel eens
even wachten voordat een
tv-uitzending of een opna
me begint. Nadat ze heb
ben gehoord wat er van
hen wordt verwacht, doe
ik die deuren even open",
wijst Ireen van Ditshuy
zen. „En dan kunnen ze
nog even in Artis wande
len. Ook na zessen, wan
neer de dierentuin geslo
ten is." Maar zijn je gasten
dan nog wel op tijd in de
studio terug? Ireen:
„Meestal wel, maarniet al
tijd. Robert Long is wel
eens zoek geweest. Met de
hele redactie hebben we
hem lopen zoeken. Hij
werd net op tijd gevon
den."
Sinds ze voor de NOS 'TV 3' niet
meer produceert, maakt Ireen
van Ditshuyzen praatshows en
produceert en monteert ze docu
mentaires in een oud, aan de Am
sterdamse dierentuin grenzend
gebouw. Ireen: „Ik woon sinds
1980 hiertegenover aan de Plan
tage Kerklaan. Ik zag het ge
bouw al enige tijd leeg staan en 't
leek mij ideaal om daar een paar
tv-studio's in te beginnen. Met
dat idee ben ik naar het NOB in
Hilversum gegaan en na zeven
minuten had de hoogste baas,
Hornstra, beslist dat het een uit
stekend idee was. „Waarom, zo
betoogde ik tegenover Hornstra,
waarom zou het NOB geen stu
dio's in Amsterdam gaan exploi
teren? En ruim een jaar maak ik
hier nu programma's."
Deze zomer laat Ireen tot eind
september in opdracht van de
KRO wekelijks het programma
'Curieus' (presentatie: Carl Huy-
brechts, door Ireen ten behoeve
van van TV 3 destijds uit België
gehaald) uit TV-studio Plantage
komen. Ook het programma 'Het
moment' van Paul Witteman
(VARA) wordt er opgenomen.
Afgelopen winter maakte ze er
onder meer de praatshows van
Jan Lenferink (Veronica) en
Ischa Meyer (Humanistisch Ver
bond). In het gebouw (de tribu
nes bieden maximaal tachtig
mensen een plaats) is naast dp re
dactiekamers, de kleedkamers
en de schminkgelegenheid een
ruimte ingericht waar Ireen haar
documentaires monteert.
„En", wijst ze, „hier komt op
korte termijn een derde studio.
Het NOS-Journaal zou hier een
Amsterdams filiaal kunnen ves
tigen. Met een redactie Amstér-
dam. En een mogelijkheid om
rechtstreeks beelden aan Hilver
sum te leveren."
Beroemd
Het oude gebouw is nog altijd be
roemd. Tijdens de Tweede We
reldoorlog was de Burgerlijke
Stand er gevestigd. De dienst
werd het doelwit van een specta
culaire overval door verzetsmen
sen. De plafonds in het gebouw
zijn hoog, een ideale situatie voor
de verbouwing tot tv-studio.
Velen hebben zich afgevraagd
of Ireen van Ditshuyzen een ver
andering heeft ondergaan. Ja
renlang was ze alom bekend als
de progressieve maakster van
vooral maatschappelijk geënga
geerde documentaires voor
VARA. VPRO, NOS, Humanis
tisch Verbond en RVU. En nu
ging ze zelfs met Jan Lenferink
voor Veronica de studio in.
Ireen: „Sinds ik zelf een pro-
duktiemaatschappij heb opge
start en mensen in dienst heb,
denkt men inderdaad dat ik een
ander leven ben begonnen. Nee.
Die mensen vergeten onder
meer. dat ik destijds samen met
Ad 's Gravesande voor de VPRO-
tv al programma's als de Grand
Gala's maakte. Zo'n Grand Gala
betekende ook tweeëneenhalf a
drie uur live televisie. Tegen die
mensen zeg ik: ik doe het nu alle
twee. Ik maak nu praatshows én
documentaires. Ik vind alle twee
die genres leuk. En de mensen in
m'n staf vinden ze ook allebei
leuk.
't Leukst van alles zou ik het
vinden als ik dagelijks een recht
streeks programma zou kunnen
maken en daarnaast documen
taires waaraan ik een jaar of meer
zou kunnen werken. De smaak
van die dagelijkse rechtstreekse
programma's heb ik bij het ma
ken van 'TV 3' te pakken gekre
gen.
De mensen vergeten ook, dat
ik in de laatste jaren het free-lan-
ce-schap al had omgezet in een
BV. Aanvankelijk maakte ik al
leen documentaires, nu, met een
bedrijf, kan ik de continuïteit tot
stand brengen die mij in staat
stelt zowel documentaires als
rechtstreekse uitzendingen te
maken. Dat kan je in je eentje
niet. Documentaires ben ik dus
blijven maken en daarnaast hoop
ik dat de plannen voor meer sa
menwerking. tussen de omroe
pen die Nederland 1 en 2 vullen,
over een jaar zo ver zyn gevor
derd dat ik ook een dagelijks,
rechtstreeks programma kan
produceren. Een voorstel daar
toe heb ik al ingediend."
Overleven
Een documentaire waaraan Ir»
een op het ogenblik monteert,
gaat 'Overleven' heten. Ireen:
„Het gaat over de vele gezichten
van armoede. In Nederland en
België gefilmd. Lubbers zit er in
en ook de Belgische premier
Roken verboden
Het tekort aan tabak zorgt in Rus
land momenteel voor grote onrust.
De afgelopen tijd berichtten de
media regelmatig over het op
standige gedrag van Russische
kettingrokers, die de aanblik van
lege tabakszaken niet kunnen ver
dragen. Een aantal van die zaken
ging in vlammen op. Gefrustreer
de klanten dromden op de wegen
samen en legden het verkeer lam.
In fabrieken werden proteststa
kingen georganiseerd. Zelfs in
Rusland wordt een ontevreden ro
ker een onruststoker.
Menigeen probeert zijn hunke
ring naar rookwaar nu te stillen
met hooisigaretten en zaagselsi-
garen, met als gevolg dat de frus
tratie alleen maar toeneemt. In de
ziekenboegen van bedrijven
wemelt het nu van hypernerveuze
rokers, die voortdurend op tilt
dreigen te slaan.
Alle vormen van schaarste heb
ben de Russen verdragen. Was er
geen vlees meer, dan at men bloed
worst. Was er geen wodka meer
dan dronk m,en spiritus. Maar een
bestaan zonder tabak, nee, dat
grijpt te diep in de persoonlijke le
venssfeer in.
Russen staan bekend als grote
paffers, al wemelt het dan in hun
land van bordjes met 'Verboden te
roken'. In het onlangs verschenen
reisboek 'Rook over Rusland' van
Ethel Portnoy, klaagt de schrijf
ster niet alleen over die bordjes,
maar ook over de bitse 'toon van
gidsen en andere officiële perso
nen die eisen dat ze haar pas op
gestoken sigaret onmiddellijk
dooft. Portnoy komt er rond voor
uit dat ze verslaafd is aan nicoti
ne en dat ze niet zonder haar siga
retten wenst te leven. Het is haar
uiteraard bekend dat roken niet
gezond is, maar ze vindt het bij
zonder prettig dat ze uit een land
komt waar het roken op zich niet
verboden is. Ze is, kortom, vrij om
zich dood te roken.
Volgens haar heeft ze in Rus
land die vrijheid niet, en een Rus
heeft dat evenmin. Een rokende
Rus zou een slecht staatsburger
zijn. Op haar reis, die nog geen
twee weken duurde, komt ze ech
ter genoeg medeverslaafden tegen
die haar graag willen helpen om-
pijproker - die meteen al op de eer
ste dag van ons verblijf in Boston
drie keer met de Amerikaanse
rookfobie kennismaakte. In een
winkel beet een vrouw hem toe dat
zo'n stinkpijp de oorzaak was ge
weest van de dood van haar va
der. In een restaurant begon een
dame, nadat mijn metgezel de
brand in zijn smookroer had ge
stoken, met overslaande stem "He
is killing me!!" te roepen. En later
op de dag sloeg een voorbijganger
hem met een krachtige slag de
pijp uit de mond. De pijp was ka
pot, en ook van zijn bedaardheid
was langzamerhand niets meer
In Amerika komt de agressie
van de niet-rokers, in Rusland
van de rokers.
Voor de Russische overheid is
dit een mooi moment om een anti
rookcampagne te starten. Er zijn
nu immers bijna geen sigaretten
meer, en in de ziekenhuizen, waar
de bloednerveuze kettingrokers
liggen te zweten, hangen boven
dien bordjes met 'Verboden te ro
ken'.
NIJMEGEN (GPD) De Britse rockzangeres Kim Wilde ver
zorgt aanstaande zondag het voorprogramma van David Bowie
m het Nijmeegse Goffertpark. Het concert, dat intussen nage
noeg is uitverkocht, begint om 19 uur. David Bowie staat vanaf 21
uur op de planken. Kim Wilde is overigens - een dag later - niet
van de partij bij het concert van Bowie in Maastricht. (foto anp>
auto's of hotelkamers met blauwe
dampen te vullen. Er ontstaat dan
een zeker 'saamhorigheidsgevoel'
tussen mensen die zich niet door
vadertje Staat laten ringeloren.
Wie in Rusland een sigaret op
steekt, geeft daarmee aan dat hij
een individualist is, een onafhan
kelijke geest. Hij loopt niet mee in
het gareel, hij heeft lak aan de mo
raal van de meute!
In een bespreking van Port
noy's boek veegt de slaviste en
Rusland-correspondente van het
NRC Handelsblad Laura Starink
de vloer aan met deze rookverha-
len. Het zal vadertje Staat een
zorg zijn of zijn onderdanen zich
dood roken! De bordjes met 'Ver
boden te roken' hebben niets te
maken met een antirookcampag
ne: die bordjes dateren uit een tijd
toen men nog geen enkel onder
zoek had gedaan naar de schade
lijkheid van tabak. Men wilde ge
woon niet dat er in openbare gele
genheden werd gerookt, mis
schien vanwege het brandgevaar
of de peukenoverlast. In de Sovjet-
Unie wemelt het nu eenmaal van
bepalingen en voorschriften
waarvan niemand de logica kent.
Er is ook niets van waar, zegt
Laura Starink, dat het Russische
volk de paffers in hun midden zou
veroordelen. De situatie is er dus
heel anders dan in Amerika,
waar rokers als asociale elemen
ten worden beschouwd en bijna
als criminelen worden behandeld.
Waar processen van niet-rokers
tegen rokers aan de orde van de
dag zijn.
Ik herinner mij de verbijstering
van mijn- vriend - een bedaarde
MEN ZEGT QAT UWE MADE -
STEIT KEIHARP BENT
TEGENOVER HET
HOFPERSONEEL
PAT PRAATOE ZAL PE
HOFMAARSCHALK WEL
